chodesisch
ront kraakt
Thorpe toch naar
congres liberalen
Israël doet
nieuw voorstel
Vkmarokkanen? Wie zijn dat eigenlijk?
Somoza aanvaardt
onderzoek naar
de mensenrechten
Nieuwe overstromingen
in noorden van India
igT
lanjar met
giu gedood
wSeuze leider
bn spoorloos
Ondanks hooghartige afwijzingen
Premier Spanje
wil partij
beter organiseren
Een sportieve man
die goed gekleed wil
gaan let op hetSturka-
etiket Hij vindt het in
blazers, kolberts,
vlotte kostuums en
leren jacks.
Inderdaad: sportieve
mannenmode
met allure.
sportieve
erlandse opwinding dringt in Marokko niet door
jpAG
DAG 13 SEPTEMBER 1978
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
openlijk tegen gesproken
Ot
eriKA (Reuter, AP) Binnen het Patriottisch Front, dat
v desie de guerrilla voert, bestaat onenigheid over de
ieimerikaanse plannen voor Rhodesië. Het is niet duide-
ijl de top van het Patriottisch Front nu wel of niet wil
sr jen aan een vredesconferentie van alle partijen in
iê, zoals Engeland en de Verenigde Staten voorbe-
-5
De
1 fkomo. één van de twee lei-
neï het Patriottisch Front, zei
op een persconferentie dat
Amerikaanse plan „dood en
was. Maar in het kamp van
',a Robert Moegabe wordt
iriijk anders over gedacht,
ikere, een topmedewerker
rei%abe. zei gisteren op een
rentie in Loesaka dat de
ie van alle partijen door
om zodra Engeland en de Ver-
ig. aten genoeg voorbereidend
ben gedaan om succes te
t 4fa. Hij zei dat het Patriot-
waipt bereid is naar zo'n confe-
gaan. Op zo'n conferentie
vanferikaanse voorstellen als
asis kunnen dienen, aldus
p,kennelijk rechtstreeks rea-
Cl| Nkomo zei hij: 'Ongeacht
jan het Patriottisch Front of
1SJ1 denken of aan de wereld
er is geen verandering in
ïunt of de aanpak van het
ikl*h Front of de frontlijn-
n Moegabe hebben ieder hun
nisatie. de een de Zapu, de
Zanu. Samen vormen die
atriottisch Front. Tekere is
generaal van Moegabe's
larmee één van de beleids-
figuren in het front. De
ikaanse bedoeling is een
te organiseren tussen ver-
ligers van het front en de
aan (AFP) Een lijkschou-
et lichaam van de Bulgaar-
tr, die maandag in een zie-
wié Londen is overleden, heeft
hasple natuurlijke doodsoor-
Delhet licht kunnen brengen,
rteijde politie dinsdag meege-
n dj 49-jarige Georgi Markow
;t ^ïaandag in een ziekenhuis,
gul^ier dagen eerder door een
r gefcen paraplu in het dijbeen
jmefvas. De politie houdt er
er <jnee dat de paraplupunt
estjlarkow is gestoken vergif-
rekel Markow zelf verklaarde
erd hij stierf hiervan overtuigd
zes Bulgaarse auteur vluchtte
zijn land. Hij was werk-
ierschillende radiozenders,
ian4re bij „Radio Vrij Euro-
1 ln Itzendingen verzorgt in de
vai}i het Oostblok.
J(AP, UPI) De geestelij-
^n de Libanese Sjiah-mos-
h Moesa Sadr, is al enige
pos verdwenen. De Libane-
O zal in speciale zitting bij-
om de zaak te onderzoe-
pie in Iran geboren werd en
haar Libanon verhuisde
Ings een bezoek aan Libië.
It Libanese blad An Nahar
p 3 spetember het hotel in
Iben verlaten. Maar de Li-
priteiten beweren dat de
I leider die verleden jaar
ph van zijn Iraans staats-
werd ontheven omdat
euze oppositie in Iran
f 31 augustus Tripoli aan
Zo een toestel van Alitalia
timing Rome had verlaten.
huidige Rhodesische regering, die is
voortgekomen uit de zogenaamde 'in
terne regeling' van Ian Smith en drie
zwarte leiders.
Er zijn steeds tekenen van onenig
heid tussen Nkomo en Moegabe ge
weest. Daarop inspelend heeft Ian
Smith vorige maand een ontmoeting
met Nkomo. Maar de poging deze van
Moegabe los te weken ging Nkomo
niet direct in op vragen over menings
verschillen met zijn collega Moegabe.
MANAGUA (AFP, DPA, UPI) Een commissie van de
Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) zal in Nicaragua
een onderzoek instellen naar de rechten van de mens. De
president van Nicaragua, generaal Somoza heeft hiertoe toe
stemming verleend.
Een lid van de Nicaraguaanse regeringstroepen houdt de wacht.
De onderzoekscommissie van de
OA8 wordt omstreeks 5 oktober in
Nicaragua verwacht en mag zo lang
blijven als zij dat nodig acht. Eerder
had Venezuela een verzoek aan de
OAS om de burgeroorlog in Nicara
gua te bespreken Ingetrokken. Vene
zuela. die ook een verzoek aan de
Veiligheidsraad van de Verenigde Na
ties om de kwestie te bespreken heeft
hiermee enkele Middenamerikaanse
staten in de gelegenheid willen stel
len om een bemiddelingspoging te
ondernemen.
Costa Rlca heeft inmiddels laten we
ten bereid te zijn president Somoza
SOUTHPORT (UPI, Reuter) Jeremy Thorpe, voormalig leider van de Liberale Partij in
Groot-Brittannië en beschuldigd van deelname aan een samenzwering tot moord, zal deze
week het congres van zijn partij bijwonen. Dit heeft Thorpe, die de afgelopen dagen
verschillende keren door zijn partijgenoten op hooghartige wijze werd afgewezen gisteren
laten weten.
Thorpes verklaring valt samen met
toenemende kritiek in de Britse
pers op leiders van de Liberale par
tij, die bij Thorpe hebben aange
drongen om op het partijcongres
door afwezigheid te schitteren. Par
tijvoorzitter Lord Evans vreest dat
Thorpes aanwezigheid de aandacht
van de politieke discussie zou aflei
den. Een dergelijke opvatting werd
eveneens door de huidige partijlei
der David Steel geuit.
De kritiek bereikte gisteren een
hoogtepunt met de publicatie van
een artikel van de bekende colum
nist van The Tin)es, Bernard Levin,
waarin hij de leiders van de liberale
partij van lafhartig gedrag beschul
digde. Levin wijst erop dat iemand
pas schuldig is als dat bewezen
wordt. Tot op dat ogenblik is ie
mand volgens de Britse wet on
schuldig.
Met dit gegeven in de
hand verwijt Levin de liberale partij
Thorpe reeds te hebben veroordeeld
nog voor het proces tegen hem is
afgesloten om zo de kansen van de
partij tijdens de verkiezingen niet
te vergooien. Lord Evans heeft gis
teren bepaalde delen van de pers
ervan beschuldigd de liberale partij
te willen vernietigen. In zijn verkla
ring wijst Thorpe erop dat zijn dis
trict hem opnieuw als kandidaat
voor de verkiezingen heeft aange
wezen en dat het daarom zijn plicht
is om het partijcongres bij te wo
nen. Verschillende parlementsleden
van de liberale partij hebben echter
laten weten het podium tijdens het
congres te zullen verlaten wanneer
Thorpe pogingen doet om bij hen te
gaan zitten.
CAMP DAVID (UPI, Reuter) Israël heeft nieuwe voorstellen
gedaan voor een oplossing van het conflict ln het Midden-
Oosten. Dit hebben kringen in de buurt van de top tussen
Israëls premier Begin. Egyptes president Sadat en de Ameri
kaanse president Carter verklaart.
De nieuwe Israëlische voorstellen
zouden gisteren tijdens een ontmoe
ting tussen Sadat en Carter bespro
ken zijn. Met de nieuwe voorstellen
zou Begin de meningsverschillen tus
sen Israël en Egypte willen over
bruggen.
Aangenomen wordt dat Begin, Sadat
en Carter morgen opnieuw gezamen
lijk bijeen zullen komen. Sinds het
begin van de top een week geleden
zijn de drie leiders slechts drie keer
gezamenlijk bij elkaar geweest.
Het Egyptische dagblad Al Akhbar
meldde gisteren uit Washington dat
de top zou mislukken wanneer Carter
I Israël niet onder druk zou zetten om
concessies te doen. De hoofdredac
teur van Al Akhbar meent dat alles
erop wijst dat Carter hierin niet zal
slagen. In Isarël ziet men het onder
Egyptische journalisten heersende
pessimisme over de resultaten van de
top als een taktische zet. Op deze
wijze zou Sadat de publieke opinie
willen bespelen en de druk op Israël
willen verhogen.
Ondertussen blijven de meningsver
schillen tussen de Syrische president
Assad en de Westduitae regering over
het Midden-Oosten overeind staan.
Tijdens besprekingen met president
Scheel gisteren herhaald Assad zijn
kritiek op het Egyptische vredesiniti
atief en op de top ln Camp Davld.
asiel te verlenen, mocht hij daarom
vragen. Dit is gisteren door de minis
ter van staatsveiligheid van Costa
Rica, Juan José Echeverria, bekend
gemaakt. Volgens Echeverria bezit
Somoza land in Costa Rica.
Ondertussen concentreerde zich de
opstand van het Sandinistlsche Be
vrijdingsfront tegen het bewind van
Somoza gisteren op de steden Ma-
saya. Estell en Chlnandega. Terwijl
Chinandega grotendeels in handen is
van de opstandelingen, controleren
de regeringstroepen de toegangswe
gen naar Masaya. Zelfs de voorzitter
van het Rode Kruis kreeg geen toe
stemming om de stad binnen te gaan.
In Madrid publiceerde de speciale
afgezant van het Sandinistische Be
vrijdingsfront een verklaring waarin
de opstand omschreven werd als een
„gecoördineerd plan" dat berust op
samenwerking met de bevolking. De
speciale afgezant. Miguel Castaneda.
wil in zeven Europese landen met
politici gaan praten. Volgens Casta
neda gaat het de Sandinisten om
onteigening van de bezittingen van
de familie Somoza en om de opbouw
van een „werkelijk nationaal leger."
Van een medewerker
MADRID De Nederlandse premier
Dries van Agt behoort tot de genodig
den voor het eerste landelijke con
gres van de Spaanse politieke groepe
ring UCD (Unie van het Democra
tisch Centrum). Met deze UCD wist
de Spaanse premier Suarez de gema
tigde krachten in Spanje te bundelen
en de eerste parlementsverkiezingen
na Franco te winnen. Suarez wil het
vrij losse verband van de UCD nu
verder omvormen tot een echte poli
tieke partij en met dat doel wordt in
oktober het landelijke congres geor
ganiseerd.
NEW DELHI (Reuter) De overstromingen in India nemen
steeds ernstiger vormen aan. De rivieren Ganges en Jamoena
hebben nog zeer hoge waterstanden waardoor op verschillen
de plaatsen nieuwe doorbraken ontstaan. In het noorden van
India kwamen gisteren nog vele tientallen dorpen onder water
te staan.
ADVERTENTIE
Uitdeling van voedsel in één van de getroffen gebieden
Gisteren werden districhten in Bihar
en het oosten van Oetar Pradesj ge
troffen. De Ganges trad in het district
Monghir op twee verschillende plaat
sen buiten zijn oevers, ondanks voor
zorgsmaatregelen die waren geno
men toen het hoge water naderde. In
totaal werden 160.000 mensen door de
nieuwe overstromingen getroffen.
Over het aantal doden en gewonden
zijn geen mededelingen verstrekt.
Sommige gebieden zijn geheel geïso
leerd. Gevreesd wordt dat daar hon
derden slachtoffers zijn gevallen. De
luchtmacht van India werpt voedsel
en medicijnen af boven geïsoleerde
streken.
De Ganges zal pas volgende week zijn
hoogste punt bereiken. Tot die tijd
zal het gebied dat onder water staat
waarschijnlijk nog toenemen. In
Oetar Predesj, dat vorige week het
ergst was getroffen, zakt het water al
weer.
PEKING De Chinese overheid
treft voorbereidingen voor de herope
ning van een anglicaanse kathedraal
in Sjanghai, waar sinds het begin van
de jaren vijftig geen diensten meer
zijn gehouden. Eerder werden in Pe
king een rooms-katholieke en een
methodistische kerk weer vrijgege-,
ven voor kerkdiensten. Verwacht
wordt, dat binnenkort in Sjanghai en
Kanton nog twee r.k. kerken werden
heropend.
Informeer:
tel.:020-176540.
Keulen
De Marokkaanse democratie is een vreemde mengeling van
ers parlementair systeem met een autoritair stelsel. Ze doet in
opzichten denken aan Spanje tijdens de regering van generaal
Lopen de 182 kerkmarokkanen het gevaar dat zó opgepakt
ls de Nederlandse regering ze terugstuurt naar hun land? Hoe
sch is Marokko?
Ideze vragen voorleg aan Mo-
Yazgh, directeur van het socia-
ekblad Libération, lid van het
ir van de Marokkaanse socialis-
J (USFP) en lid van het parie
hij nauwelijks op de hoogte van
van de kerkmarokkanen. „De
waarover wij in dit soort geval
leen is het Franse persbureau
er informatie ovér had ontvan-
id ik dat zeker gepubliceerd."
sschikt in het Marokkaanse par-
176 rechtstreeks gekozen en 88
tozen parlementariërs telt, over
>e indirecte zetels worden bezet
jenwoordigers van vakbonden,
kamers van koophandel, de
[sector en vertegenwoordigers
^achtssector. Maar of Marokko
l democratisch land is, is maar
K Yazgh: ..Voor elk volk ls de
I een dagelijkse strijd voor een
1 vrijheid, voor het respect voor
ïchten en voor meer participa-
5 land, dat onderontwikkeld is,
foij nog meer problemen. Eén
iblemen is de afhankelijkheid
p Westen. De beslissingscentra
buiten onze grenzen."
nen heeft. Van deze vierhonderd zijn 97 lid
van zijn partij, de USFP. El Yazgh vertelt:
„Negen leden van de USFP zijn verdwenen.
Drie van hen zijn zeker gestorven, hoewel
we niet over precieze gegevens van hun
dood beschikken."
Ook Bennani el Hachemi, nationaal secre
taris van de UMT, de grootste vakbond van
Marokko, blijkt niet op de hoogte van de
acties van en voor de kerkmarokkanen. De
vakbondsbestuurder vertelt dat de UMT
goede betrekkingen onderhoudt met de Ne
derlandse FNV. maar dat de Nederlandse
vakbeweging de UMT niet heeft ingelicht
over het geval van de „182". Op mijn vraag
of de Marokkanen in Nederland gevaar lo
pen in geval van een eventuele terugkeer
naar Marokko, zegt El Hachemi: „Als zij
geen strafbaar feit gepleegd hebben, lopen
zij geen enkel gevaar." Maar dat is de moei
lijkheid juist: de interpretatie van wat wel
en wat geen strafbaar feit is. is net zo vaag
als de uitleg van het begrip democratie in
het Marokko van koning Hassan. Het aan
tal politieke gevangenen is sedert 1974, toen
het 6000 was. wel teruggelopen. Sommige
politieke gevangenen werden echter pas na
drie jaar vrijgelaten, zonder dat ze een
proces kregen. Maar garanties die kenmer
kend zijn voor een democratie, bestaan er
"eging
P El Yazgh bevestigt dat Marok-
p vierhonderd politieke gevanee-
feltelljk niet.
Ministerie
Op het Marokkaanse ministerie van Arbeid
Bennani el Hachemi
tische redacteif* van Libération Moham
med EL Yazgh hierover: „De Amicales zijn
niet democratisch want ze worden gecon
troleerd door de consulaten en de ambassa
des. Het zijn corrupte organisaties die be
doeld zijn om de arbeidersbelangen te con
troleren. Wij geloven dat de Marokkanen in
het buitenland vrij moeten zijn om zich te
organiseren. Met name in de vakbond van
hun keuze. Mijn partij, de USFP, heeft er in
het parlement op aangedrongen, dat onze
arbeiders goed ontvangen worden als ze
terugkeren naar Marokko. Natuurlijk zijn
we van mening dat Marokkaanse studenten
en arbeiders het recht hebben zich te inte
resseren voor wat er ln hun eigen land
gebeurt. Ook hebben ze het recht hun me
ning te uiten over wat er in Marokko ge
beurt, want dat is hun vaderland."
Aanvulling
I
in de hoofdstad Rabat is men wel op de
hoogte met wat er in Nederland aan de
hand is. Op de zaak van de „182" wil hij
echter geen commentaar geven. In Rabat
beschouwt men de kwestie officieel als een
„intern Nederlands probleem". En men wil
de uitstekende Nederlands-Marokkaanse
betrekkingen niet schaden.
Veel beter is men in politieke en vakbonds
kringen op de hoogte van de Amicales,
verenigingen van Marokkaanse arbeiders,
die ook in Nederland actief zijn. De socialis
E1 Yazgh vervolgt: „De politieke actie van
de Marokkanen in het buitenland kan
slechts een aanvulling zijn op de politieke
actie in Marokko zelf en niet meer dan een
aanvulling. De achttien miljoen Marokka
nen in Marokko zijn uiteraard belangrijker
dan de 600.000 die in het buitenland wonen.
Van buitenaf kan men een land niet veran
deren." El Yazgh vertelt dat zijn partij
tijdens de parlementaire debatten ook actie
ondernomen heeft tegen de praktijken van
de Amicales. Tijdens de begrotingsbehan
deling van het ministerie van arbeid zijn er
vragen over gesteld, maar de reactie van de
minister was maar mager. Een officieel ant
woord kwam er ntet. El Yazgh: „Er kwam
alleen een officieus antwoord. In de coulis
sen van de parlementszaal zei de minister
ons. dat ook hij niet erg ingenomen was met
de Amicales. Maar de minister kan er nu
niet tegen optreden, misschien ln de loop
van de tijd wel, maar nu nog niet. Er is ook
een discussie geweest tussen het ministerie
van arbeid en het ministerie van buiten-
Mohammed el Yazgh
landse zaken over het thema van de Ami
cales.
De Marokkaanse vakbeweging is al even
min gelukkig met de activiteiten van de
Amicales. De nationale secretaris van de
UMT, Bennani el Hachmi: „Als de activiteit
van de Amicales beperkt blijft tot het orga
niseren van ontmoetingen tussen Marok
kaanse orbeiders. dan hebben we daar geen
bezwaar tegen. Maar als de Amicales de
ambitie hebben de belangen van de Marok
kaanse arbeiders te verdedigen dan nemen
zij de Nederlandse vakbond de wind uit de
zeilen. We raden de Marokkaanse arbeiders
in Nederland aan lid te worden van de
vakbond die ln hun bedrijf in de meerder
heid is. de FNV of het CNV. Als de Amicales
vakbondje willen spelen, zijn ze gedoemd te
falen. Vaak ook hebben de Amicales een
anti-vakbond karakter. Vaak raden ze de
arbeiders aan geen lid van een democra
tisch vakverbond te worden of. zoals in
Frankrijk zich aan te sluiten bij uiterst
rechtse vakbonden die met de werkgevers
onder één hoedje spelen. Daarom zijn we
ook fel tegen de Amicales."
Geheime diensten
Terwijl de politieke linkerzijde vindt dat de
Amicales een smet werpen op de goede
naam van Marokko, wassen functionarissen
op de ministeries van voorlichting, arbeid
en buitenlandse zaken hun handen ln on
schuld. Ze beweren dat de Amicales niet
onder hun verantwoordelijkheid vallen In
werkelijkheid onderhouden de Amicales
echter nauwe verbindingen met het zeer
gecompliceerde systeem van de Marok
kaanse veiligheidsdiensten.
Deze diensten werden geperfectioneerd na
de twee mislukte staatsgrepen tegen ko
ning Hassan in 1971 en 1972. Zo waakt het
BLM (Bureau van de verbindingen) vooral
over de politieke zuiverheid van het Marok
kaanse leven. De DST (dienst ter verdedi
ging van de territoriale veiligheid) is een
politieke geheime dienst die tot taak heeft
de politieke tegenstanders van het Hassan-
regime de mond tc snoeren. De SDEC
(dienst voor buitenlandse documentatie en
contraspionage) is Hassans geheime dienst
ln het buitenland Deze dienst zou over
meer dan duizend agenten beschikken in
West-Europa en onderhoudt nauwe betrek
kingen met de amicales. De ongerustheid
van de Marokkaanse oppositie is wal dit
betreft zeker niet ten onrechte.
