suw gevaar
or 750 banen
Macintosh
Ovaal, niet rond
Duitse OGEM-dochter
De Wet BeperkingCadeaustelsel.
;j moet zelf genoeg
suiker blijven produceren
Mogelijkheden j»n onmogelijkheden door de NMB verklaard.
Oliestaking breidt zich uit in België
CNV wil betere
visie op
ondernemingsraad
Gas-terminal
in Eemshaven
een fopspeen
BI
sr
N
ket
voor
-«de Irak
nks lagere prijzen op wereldmarkt
AFfc SEPTEMBER 1978
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET
11
^er verslaggevers
De Industriebonden FNV achten de kans
den dat de 750 werknemers van de Macintoshcon-
s in Stein, Susteren, Tilburg en Emmen hun baan
;en. Dit nu minister Van Aardenne van economi-
T ten tweede male geweigerd heeft aan het Macin-
i financieïe steun te verlenen.
|eft overigens nog niet
Tde vier vestigingen
Wel heeft directeur drs.
i mei al gezegd geen
Ijkheden te zien als
zou uitblijven. Hij
Jse bedrijven niet met
Jbuitenland onderhou-
praat de Macintosh-
Jcbonden. In afwach-
ïsprek wilde districts-
jBel van de Industrie
geen commentaar
iag ging het om een
19 miljoen. Macintosh
[vraagd, mede omdat
akkoord gingen met
750 arbeidsplaatsen.
Van Aardenne was
van een alternatief
iving van de volledige
waar de bonden in
akkoord waren ge-
echter. klopte de
in mei, toen Mac-
>ag om een bijdra-
joen had gevraagd.
;i toen dat de onder-
li Oi geheel wel winstge-
n raom uit eigen middelen
~J onderdelen zou moe-
cair
;keJ
ng
Macintosh is dat de
ild een periode zou
ggen waarbinnen het
itenlandse keten van
verder zou kunnen
>t ogenblik zijn er 33
en Noord-Frankrijk,
zes in Spanje. Al die
liurl tijd hadden om te
ompuden ze een interes-
a kunnen zijn voor de
iue4de ateliers in Stein.
rg en Emmen. Macin-
tar nu 10 miljoen gul-
Topman Beijer ontkent dit, omdat
zo zei hij de onderneming (naast de
vier verliesgevende ateliers) in de an
dere vijf Nederlandse ateliers wel
winst maakt, zij het op bescheiden
schaal. Die winsten worden volgens
hem echter opgeslokt door de vier
onrendabele vestigingen. Nu wil de
overheid volgens hem de verliezen
wel financieren, maar daarmee zijn
de rendementsproblemen niet uit de
wereld geholpen. Macintosh wil een
subsidie die eventueel wordt terugbe
taald, maar daar wil de minister niet
aan.
Winkelaankopen
De bonden zeggen ook dat de winkels
helemaal niet verplicht zijn kleding
bij de Nederlandse ateliers te kopen,
alleen al om een zo ruim mogelijk
assortiment te krijgen. De heer Beijer
vertelde in mei al dat de winkels
vijftig procent van hun inkopen bui
ten het Macintosh-concern doen. Hij
heeft de minister echter de verzeke
ring gegeven dat de kledingzaken een
gegarandeerde minimumhoeveelheld
in Nederland zullen afnemen.
Het hardnekkige verzet van de bon
den tegen de dreigende sluiting van
vier Macintosh ateliers vindt niet lou
ter zijn oorsprong in het verlies van
750 arbeidsplaatsen. Macintosh na
melijk is de laatste grote confectie-
producent van ons land. Indien dit
concern, waar nu nog 2750 mannen en
vrouwen hun boterham verdienen,
ateliers gaat sluiten, dan vrezen de
bonden dat de rest van de Macintosh-
produktie snel zal volgen. Dit zal zijn
weerslag hebben in de textielindus
trie en bij de loonconfectionairs,
maar ook in de toeleveringsindustrle.
Volgens directeur Beijer is de oor
zaak van de moeilijkheden de salaris
sen in de confectie (de hoogste in de
wereld) en de goedkope kledingim-
port.
De TH-Twente zoekt naar alternatieve fietsaandrijving en wel langs
diverse wegen. Een daarvan is het gebruik van een elliptisch of ovaal
in plaats van een rond tandwiel. In de Verenigde Staten is het ovaal
tandwiel al toegepast in de fietsenindustrie. Er zijn aanwijzingen, dat
de trapbeweging bij een dergelijke constructie efficiënter is dan bij de
traditionele fiets. Ook bij de Nederlandse fietsindustrie bestaat enige
belangstelling voor het onderzoek daarnaar, maar men realiseert zich
dat afwijkende fietsconstructies op psychologische weerstanden zul
len stuiten bij het publiek.
Naast het ovaal tandwiel, is op de TH-Twente een „stepfiet^ ontwor
pen, waarbij de voortbrengingsbeweging niet rondloopt, maar op en
neer gaat. Deze en andere uitvindingen van de TH in Twente zijn te
zien op de Vakbeurs Aandrijftechniek. Van 11 tot 17 september in de
Irenehal van de Jaarbeurs in Utrecht.
Düsseldorf Groepen aandeelhouders van de grote Westduitse aannemingsmaatschappij
Beton- und Monierbau (B und M) zullen tijdens de jaarvergadering op 4 oktober voorstellen
het bestuur en de commissarissen voor het jaar 1977 geen goedkeuring te hechten aan het
gevoerde beleid.
ANTWERPEN (Belga) Uit solidari
teit met de ontslagen werknemers
van de petroleumraffinaderij RBP in
het Belgische Antwerpen zijn giste
ren ook arbeiders van andere raffina
derijen in staking gegaan. Vorige
week vrijdag hadden de werknemers
van oliedistributiemaatschappijen
het werk al neergelegd.
Aan de poorten van de Antwerpse
raffinaderijen staan stakingsposten
opgesteld. De 256 arbeiders van RBP,
een dochtermaatschappij van het
Amerikaanse olieconcern Occidental
Petroleum, houden hun raffinaderij
nog steeds bezet. De bezetters eisen
behoud van werk. Volgens de vak
bonden zijn de 300 arbeiders van de
enige raffinaderij in Gent (Texaco)
eveneens in staking gegaan. Er zijn
nog geen problemen bij de bevoorra
ding van benzinestations. Die worden
binnenkort verwacht.
Leden van de industriebonden heb
ben pamfletten verspreid onder werk
nemers van BP in Rotterdam, die
naar men vermoedt de raffinageca-
paciteit heeft opgevoerd in verband
met de oliestaking in België. De indu
striebonden roepen op geen besmet
werk te verrichten.
Het voorstel is gedaan door de heer
K. Fiebich van de Deutsche Schutz-
verein für Wertpapierbesitz en de
Schutz Gemelnschaft der Klelnaktlo-
naire. Grootaandeelhouder van B
und M is het Nederlandse OGEM-
concern.
De heer Fiebich stelt, dat sinds
OGEM een belangrijk belang in B
und M verwierf, het bedrijf steeds
ongunstiger in de publiciteit is geko
men. Door het dalen van de beurs
koers en het niet betalen van divi
dend werden en worden de kleine
aandeelhouders zwaar benadeeld.
Het bestuur van B und M wordt goed
keuring verder onthouden in verband
met het hoge bedrijfsverlies, een fou
tieve voorlichting en wetsovertredin
gen. Tenslotte zou de onderneming in
de boeken geen voorzieningen heb
ben getroffen voor uitbreidingen op
buitenlandse markten, waaraan gro
te risico's zijn verbonden. Bij B und
M werken bijna 20.000 mensen.
Het is ECONOSTO (technisch
groothandel in voornamelijk appen
dages) niet mogelijk gebleken in het
eerste halfjaar van 1978 een omzet-
verbetering van enig belang te beha
len (de omzet bedroeg 39,5 miljoen
tegen 39 miljoen gulden in de eerste
zes maanden van 1977). Als gevolg
hiervan konden de kostenstijgingen
niet voldoende worden opgevangen,
waardoor de nettowinst daalde van 1
tot 0,5 miljoen gulden.
KONINKLIJKE DRUKKERIJ
EN UITGEVERIJ VOORHEEN C.
DE BOER JR. heeft in het eerste
halfjaar 1978 de omzet aan derden
met 16 pet zien stijgen vergeleken
met de eerste 6 maanden van 1977. De
winst na belastingen geeft een toene
ming te zien van 0,4 tot 0,7 miljoen
gulden. Aan deze positieve ontwik-
keing hebben zowel de drukkerij als
de uitgeverijsector bijgedragen.
De rechtbank in Arnhem heeft het
lederwarenbedrij Jolita in die stad
failliet verklaard. De 32 personeelsle
den kregen ontslag.
De vakbonden zijn ook ingelicht.
„Wij voelen ons voor het blok gezet.
Er is nu niets meer aan te doen. Het is
het zoveelste bedrijf in de lederwa-
renbranche dat moet verdwijnen," al
dus de reactie van de Unie BLHP.
De curator in het faillissement van
de Sittardse tricotagefabriek Carotri
heeft de 47 personeelsleden van het
bedrijf ontslag aangezegd. Volgens
de curator, mr F. Spauwen, is er voor
het bedrijf geen redding meer moge
lijk. Dit jaar leed het per maand
tienduizenden guldens verlies.
Van onze soc.-economische redactie
UTRECHT Het CNV dringt er bij
de regering op aan „nu eindelijk eens
te komen met een samenhangende
visie op de onderneming en de plaats
van de werknemers". De christelijke
vakcentrale schrijft dit met het oog
op de herziening van de wet op de
ondernemingsraden, waarmee de
Tweede Kamer zich vandaag zal be
zig houden. Het CNV betreurt ernstig
dat nog geen concrete beslissingen
zijn genomen over de uitbreiding van
de wet op de ondernemingsraden.
„Wij zijn voorstander van een verla
ging van de grens van honderd naar
25 werknemers en het aanstellen van
een personeelsvertegenwoordiging in
bedrijven met minder dan 25 werkne
mers." al^us het CNV. „Iedere werk
nemer, ongeacht de omvang van de
onderneming heeft alleen al door het
feit dat hij deel uitmaakt van het
bedrijf recht op medezeggenschap."
Het CNV is van oordeel dat de direc
teur en de ondernemingsraad in on
derling overleg moeten bepalen wie
de voorzitter zal zijn van de overleg
vergadering. Bij verschil van mening
biedt een wisselend voorzitterschap
een goede oplossing. De door de rege
ring voorgestelde oplossing de di
recteur is in die geschilgevallen voor
zitter acht het CNV bevoogdend.
Ten slotte heeft het CNV bezwaar
tegen de opvatting van de regering
dat de ondernemingsraad slechts
mag meepraten over beleidszaken als
buitenlandse investeringen als de
werkgelegenheid in het geding is. Het
CNV vindt deze beperking in strijd
met de medezeggenschapsgedachte.
„Medezeggenschap gaat verder dan
arbeidsplaatsen alleen," aldus het
CNV.
Furness (Havens, transport, nan-
del) heeft in het eerste halfjaar van
1978 ten opzichte van dezelfde perio
de in 1977 182 miljoen gulden omzet
behaald, of 7 pet meer. De nettowinst
nam in deze periode met 10 pet toe
tot 3,4 miljoen.
Het bestuur verwacht dat de netto
winst over het gehele jaar 1978 zich
zal herstellen tot het peil van 1976 (5.8
miljoen). Het interimdividend is on
veranderd vastgesteld op 3,-.
Terwijl de Nederlandse pluimvee-
industrie een moeilijke periode door
maakt met herstructurering, verlies
van arbeidsplaatsen en overcapaci
teit, heeft Pluimveeslachterij Goos-
sens in het per eind juli afgesloten
boekjaar positief gedraaid. Hoewel
de situatie in de branche niet zo roos
kleurig is, is Goossens toch optimis
tisch over de nabije toekomst.
Industriebond NVV:
UTRECHT (ANP) De Industrie
bond NVV vindt de LNO-terminal in
de Eemshaven de zoveelste fopspeen
die Groningen wordt voorgehouden.
Volgens Ton de Hoog in het Wik, het
blad van de industriebond is de aard-
gasterminal na de Eemshaven zelf en
de Noordelijke Ontwikkelingsmaat
schappij (NOM) fopspeen nummer
drie. De Eemshaven en de NOM heb
ben de werkgelegenheid in Gronin
gen nauwelijks geholpen.
De Hoog gaat hiermee in tegen het
standpunt van de FNV. die onlangs
nog verheugd reageerde op het be
sluit van het kabinet om te kiezen
voor de Eemshaven als aanvoerhaven
voor het Algerijnse aardgas.
De Hoog wijst erop dat de NOM zelf
zegt dat er geen nieuwe bedrijven
naar de Eemsmond te halen zijn, ook
niet met een LNG-terminal.
__*.~ht evenveel waarde
AQ van de directie. Men
r,Nt Macintosh de over-
ite wil gebruiken voor
van de winkels en de
de FNV-bonden vra-
jiet concern wel ernst
i werkgelegenheid in
liever alle produktie-
ederland wil stoppen.
(ADVERTENTIE)
tr) Een bompakket
d afgeleverd bij de
Irak in Londen is
iruimingsdeskundige
iaakt, zo heeft Scot-
ezejfendgemaakt. Volgens
Sr was het pakket, ter
schoenendoos, eind
ië op de post gedaan,
iet de hand geschre-
Arabisch zowel als
^iet wordt door deskun-
irkt
1 d C
In de serie "NMB-publicaties voor
ondernemers" verscheen eerder
de brochure Uw investeringsplan
en de Wet Investeringsrekening".
De nieuwe Wet BeperkingCadeaustelsel
per 1-1-1979 brengt heel wat veranderingen
met zich mee. Veranderingen, waarvan u als
ondernemer op de hoogte moet zijn bij het
ontwikkelen van nieuwe sales promotion akti-
viteiten. Wetten zijn echter niet altijd even
makkelijk leesbaar.
Daarom heeft de NMB speciaal voor u
een duidelijke brochure geschreven.
Met de nieuwe mogelijkheden en onmo
gelijkheden allemaal helder verklaard.
U kunt 'm vanaf heden bij elk NMB-kantoor
afhalen. Als cadeautje.
NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
De NMB denkt met u mee.
lemv
i i,ij -
-"fn Thomas
>osel
flj— Is het verantwoord in Nederland of in de Europese Gemeenschap een
ine in stand te houden, terwijl suiker in voldoende hoeveelheden kan worden
„Jgen prijzen die soms aanzienlijk lager liggen dan de prijzen die de consument nu
Denk. W. Luitjens, directeur-voorzitter van de Coöperatieve Suiker Unie, beantwoordt
""«tiauwelijks terughoudend, bevestigend.
ot enkele honderden
een informatiemiddag
klaarde Luitjens, dat
ijkste plicht" van de
- is, de suikervoorzie-
isument veilig te stel-
xiL#r daarbij op, dat we
Rokende consumptie op
osbi veau van de wereld-
[erei remming van nieuwe
1 va' nomenteel weer toe-
f:logelijk een suikerte-
e i van de jaren tachtig,
mnafkn zou het onverstan-
I97i suikerindustrie in Ne-
ond ÏG af e breken, nog
ibeii dere redenen, die het
le"c landbouw raken, de
ord' 1. enz."
•roduktie in de ge
niet minstens wor-
in? vroeg Luitjens
af. Het antwoord dat
ruimte voor twijfel,
'aat hier in wezen om
de meest gewenste
arbeidsverdeling op
f de suikerproduktie.
Tan op basis van com-
ivt (C.4? niet voorhanden."
DE vCrte van de coroP^a*
MiJ151 de internationale
niet op absolute,
c-ref^ kostenverschillen.
in die zin dat ieder land zich speciali
seert op die produkten waarin het
kostenverschil met de concurrenten
het gunstigst of het minst ongunstig
is. Zo is het mogelijk, dat de EG in
absolute zin zowel suiker als koelkas
ten goedkoper kan produceren dan
Cuba, maar dat vergelijking van de
kostenverhoudingen van de twee pro
dukten in beide gebieden uitwijst,
dat de EG toch beter alleen koelkas
ten gaat vervaardigen en Cuba zich
toelegt op de produktie van alleen
suiker.)
Overtrokken
Er is dus. zegt Luitjens, geen weten
schappelijk bewijs voorhanden, dat
rietsuiker in ontwikkelingslanden
goedkoper kan worden geproduceerd
en dat Europa dus geen bietsuiker
meer moet produceren. „Inmiddels is
wel duidelijk geworden, dat dit soort
uitspraken op zijn minst overtrokken
is."
Overigens, ook al zou het waar zijn
dat er nooit een studie in deze rich
ting is ondernomen, dan blijft de
vraag of relatieve kostenvoordelen de
maatstaf mogen zijn bij de beant
woording van de vraag of in dit rijke
deel van de wereld geen produktie
moet worden afgestoten ten gunste
van landen In de derde wereld.
Vooralsnog wil de heer Luitjens niet
verder gaan dan de export van EG-
suiker (ongeveer 1,5 miljoen ton op
dit momenti „voorzichtig wat terug
te brengen." De produktie zou dan
daar kunnen worden verminderd
waar ze het minst winstgevend is. En
dat is bepaald niet het geval in Neder
land.
Zeer aantrekkelijk
De suikerbietenteelt Is voor de Neder
landse akkerbouw zeer aantrekkelijk.
De bodemgesteldheid, het klimaat en
de landbouwkundige infrastructuur
zijn uitermate geschikt voor de biet.
Per hectare worden in Nederland dan
ook de meeste bieten gerooid, terwijl
in Nederland elke hectare tevens de
meeste suiker levert. Verder is de biet
voor dé akkerbouw een stabiel ele
ment in de bedrijfsresultaten.
De Nederlandse suikerindustrie be
taalt in het algemeen meer voor de
bieten dan waartoe zij volgens de
Brusselse verordeningen minimaal
verplicht is. Ten slotte levert de bie
tenteelt nuttige bijprodukten als
pulp, melasse (voor alcohol), schui
maarde (kalkmeststof) en veevoeder.
In het seizoen 1976/77 was de biete-
noogst goed voor een suikerproduk
tie van 870.000 ton, een pulpproduk-
tle van 360.000 ton, een hoeveelheid
beperken de ledenlanden hun invoer wereldmarktprijs, eerder zal worden
van suiker uit nlet-ledenlanden.) bereikt.
Per hectare bieten betaalt de Europese Gemeenschap drie
honderd gulden uit het landbouwfonds.
schuimaarde van 375.000 ton en voor
230.000 ton melasse.
Suikerovereenkomst
Omdat de EG exporteur is van suiker
is het van belang, dat de Internatio
nale Suikerovereenkomst (ISOi zal
slagen en dat de EG daaraan gaat
deelnemen. Dit bepleitte topambte
naar mr. C. C. Trojan van het ministe
rie van landbouw. Hij is van mening
dat het slagen van de overeenkomst
nodig is voor het herstel van de we
reldmarkt, waarop nu een suikerover
schot ligt met als gevolg lage prijzen.
De Internationale Suikerovereen
komst, eind vorig jaar na moeizaam
onderhandelen tot stand gekomen,
omvat een regeling van de exporthoe-
veelheden, waarmee gestreefd wordt
naar een prijspeil op de vrije wereld
markt van 11 tot 21 dollarcent per
pound. Komt de wereldmarkt voor
suiker boven de 15 dollarcent dan
vervallen alle exportbeperkingen
Gaat het prijspeil nog verder om
hoog. dan worden suikervoorraden
op de markt gebracht Tegelijkertijd
Wereldvoorraden
Vanaf 1974/75 tot en met het afgelo
pen jaar heeft de Jaarlijkse wereld-
produktie van suiker de consumptie
flink overtroffen. De wereldvoorra
den zijn in deze Jaren dan ook bijna
verdubbeld tot een hoogte van 31
miljoen ton. of ruim 35 procent van
de wereldconsumptie. De wereld
marktprijzen zijn als gevolg van deze
ontwikkeling gedaald tot een niveau
van ongeveer 400 gulden per ton op
dit moment Eind 1974 (het laatste
jaar, waarin nog sprake was van sui
kertekorten) beliep de suikerprijs
4.000 gulden per ton.
Een ander verschijnsel, dat bijdraagt
tot Instabiliteit op de wereldmarkt, is
het streven van veel ontwikkelings
landen om zelf in suikerbehoeften te
voorzien. ZIJ voeren dientengevolge
de suikerproduktie op. Daarnaast
zijn er ontwikkelde landen, die de
sulkerinvoer willen afremmen en
trachten de produktie van isoglucose
(suiker uit mals) als suikervervanger
uit te breiden. BIJ een wereldproduk-
tle van ruim 90 miljoen ton suiker
wordt er op de vrije wereldmarkt
slechts 15 tot 16 miljoen ton verhan
deld.
Trojan noemt twee praktische rede
nen waarom de EG niet in de Interna
tionale Suikerovereenkomst mag
ontbreken. In de eerste plaats is er
het feit, dat afzijdigheid betekent,
dat de gemeenschap geen toegang
heeft tot een groot deel van de vrije
markt van 15 miljoen ton. die is gere
serveerd voor 180-leden De tweede
praktische reden is. dat door EO-
deelname het doel van de ISO. het
totstand brengen van een redelijke
Overschot
Dit laatste zal een gunstig effect heb
ben op het niveau van de door de EO
te verstrekken uitvoerrestituties.
Doordat de EG meer suiker produ
ceert dan ze zelf verbruikt, moet het
overschot op de wereldmarkt worden
afgezet. De suikerprijs in de gemeen
schap is momenteel aanzienlijk hoger
dan de wereldmarktprijs en EG ex
porteurs krijgen dan ook het prijsver
schil vergoed uit het EO-landbouw-
fonds. Dit kost de gemeenschap nu
ruim twee miljard gulden per jaar.
Bij de waardering van dit bedrag
moet volgens Trojan evenwel reke
ning worden gehouden met de invoer
va 1,3 miljoen ton suiker uit,Afri
kaanse. Carablsche en Paclflc-landen
(verdrag van Lomé). Deze suiker kost
1 miljard gulden. Dus ruim één mil
jard gulden heeft betrekking op de
door Europese landbouwers geprodu
ceerde suiker.
Als van dit bedrag, aldus Trojan, ook
nog de opbrengst van de heffing op
de 1.6 miljoen ton B-suiker (dit is de
extra hoeveelheid suiker, die mag
worden geproduceerd. Een groot deel
van deze B-suker wordt geëxpor
teerd. In Jaren waarin de wereld
marktprijzen laag zijn, zoals nu. moe
ten bietentelers en suikerfabrikanten
bijdragen in de exportkosten) af
trekt. dan resteert aan nettokosten
ruim 500 miljoen gulden of ruim 300
gulden per hectare suikerbleten. Tro
jan: „hoewel deze kosten nog gunstig
afsteken bij enkele andere landbouw
sectoren. dient een mogelijke verla
ging van de kosten toch te worden
nagestreefd." Een mogelijkheid daar
toe, is toetreding tot de IBO
