Marokkanen doen beroep op koningin Advocaat: doodstraf voor terroristen Dan ga ik maar, zei de directeur SOCIAAL BERECHT Hooahoudt Architect J. H. van den Broek overleden De onoverwinnelijke van Citizen. Inflatie lijkt weer erger te worden Kamerlid woedend over antwoord minister Wiegel eklag over „martelende onzekerheid" Pleidooi in Nederlands Juristenblad ©CITIZEN QUARTZ Oud-Kamerlid Berger (59) overleden Meer meisjes naar technische school Kinderen dood bij brand Philips ontkent te lage betaling en begint geding ^liRDAG 9 SEPTEMBER 1978 BINNENLAND TROUW/KWARTET 9 note Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Volgens de groep van 182 Marokkanen die met uitzetting wordt bedreigd, deeft de koningin deze week, in een brief van haar kabinet, de toezegging gedaan de situatie van de 182 onder de aandacht te zullen brengen van minister-president Van Agt. Deze toezegging was een reactie op een brief van de Marokkanen, waarin zij zich bij de koningin voei-beklaagden over de „martelende onzekerheid" waarin zij door de regering gelaten worden. Van een onzer verslaggevers DEN HAAG In het gisteren verschenen nummer van het Nederlands Juristenblad wordt de vraag opgeworpen of het niet moet komen tot herinvoering van de doodstraf voor terroristen die een of meer gijzelaars willens en wetens van het leven beroven. liddei Vorige week vrijdag liet de regering bij monde van premier Van Agt we- ten geen beslissing over het lot van de liarokkanen te willen nemen, alvo rens de Raad van State in een aantal beroepszaken uitspraak heeft ge daan De staatssecretaris van justi tie. mevrouw Haars. had voorgesteld nu al de knoop door te hakken folgens de advocaten van de Marok kanen heeft de premier bij die gele genheid geheel ten onrechte gezegd ol in elk geval gesuggereerd dat een uitspraak van de afdeling recht spraak van de Raad van State half september te verwachten zou zijn. Navraag bij de Raad van State heeft de advocaten geleerd dat die uit spraak op z'n vroegst pas half okto ber te verwachten valt. De verkeerde informatie van de regering, „in een kwestie waarin haar al zoveel te ver wijten is", vinden de advocaten „on aanvaardbaar". Amicales zouden pamfletten tegen de actievoerders hebben verspreid; daarin zou onder meer op onmiddel lijke uitzwijzing van de 182 worden aangedrongen. Giften De in Marokko achtergebleven fami lieleden van de actievoerende Marok kanen worden gesteund met de giften die van kerkelijke zijde zijn gedaan. De hervormde kerk heeft 12.000 gul den geschonken, evenals een aantal rooms-katholieke instellingen. Ook de gereformeerde kerken hebben fi nanciële steun toegezegd. Het van die zijde te verwachten bedrag was giste ren nog niet bekend. Volgens de on dersteunende organisaties is voor de actie in Nederland en steun van de families maandelijks een bedrag van 36.000 gulden nodig. Om de publieke opinie bij het lot van de groep van 182 te blijven bepalen, wordt volgende week zaterdag in Utrecht een landelijke manifestatie gehouden. Na een optocht door de stad volgt een bijeenkomst op het Domplein, waarop namens verschil lende politieke partijen en organisa ties. waaronder de FNV. het woord zal worden gevoerd. De komende week zullen ook elders in het land acties worden gehouden. riem nkort Namens de Marokkanen die al een iaar weken in de Amsterdamse kerk )e Duif verblijven, zei één van hen (teren dat de spanningen onder de oep van 182 toenemen. Van de on- •eveer zestig Marokkanen die in De P zitten, zou ongeveer de helft door de werkgever ontslagen zijn. Slechts enkele werkgevers zouden fcch welwillend jegens de proteste rende Marokkanen opstellen. NATl Volgens de woordvoerder van de Ma- rokkanen ondervinden zij toenemen de tegenwerking van de regeringsge- linde Amicales in Nederland. De DEN HAAG (ANP) In een Haagse ziekenhuis is op 79-jarige leeftijd de architect prof. ir. J. H. van den Broek overleden. Hij wordt vandaag in zijn geboortestad Rotterdam begraven. Van den Broek was een exponent van de „nieuwe zakelijkheid" in de archi tectuur en stedebouw. Als architect en hoogleraar aan de Delftse TH heeft hij tal van baanbrekende ont werpen en ideeën gelanceerd. Hij was de schepper van onder meer het Rot terdams winkelcentrum De Lijnbaan. ADVERTENTIE Quartz analoog. Absolute precisie, snel- datumverzetting, secondewijzerstop, water dicht. Platte stalen kast en band. V.a. f 198.- Importeur; J. Hart BV. Postbus 41.1190 AA Ouderkerk aan de Amstel. Het Dorp bij Arnhem en de aula van de TH te Delft. Prof. Van den Broek vestigde zich in 1927 als architect In Rotterdam. Voor de oorlog bouwde hij in die stad een aantal voor die tijd revolutionaire wooncomplexen. Zijn uitgangspunt daarbij was een beperkte ruimte zo optimaal mogelijk benutten en de kosten beperkt houden. Voorbeelden van deze „sociale woningbouw" zijn te zien aan het Rotterdamse Vroesen- laan. het Urgerplein en het Mathenes- serplein. In en na de oorlog speelde Van den Broek een vooraanstaande rol bij de wederopbouw van het ver woeste Rotterdam. Na een associatie (in 1937) metir. J. A. Brinkman, ging Van den Broek in 1948 samenwerken met prof. J. B. Bakema. Uit deze associatie ontstond de architectengemeenschap Van den Broek en Bakema. Op basis van zijn ideeën en onderzijn supervisie kwamen in binnen- en bui tenland tal van woningen (hele wij ken), scholen, kerken, kantoren en andere gebouwen tot stand. Bekende opdrachten zijn. naast „Het Dorp" bij Arnhem: de girokantoren in Arnhem en Den Haag, het cultureel centrum in Winschoten, het gebouw van de Wereldomroep In Hilversum en het Nederlands paviljoen op de wereld tentoonstelling in Osaka (Japan), dat hij samen met Carel Weeber tekende. Tussen 1947 en 1964 was hij in Delft hoogleraar in de architectuur en ste debouw. Ook daar introduceerde hij de „nieuwe zakelijkheid", te midden van de klassieke „Delftse SChool", Van den Broek was een van de eerste hoogleraren die zijn studenten bij de colleges betrok, een voor die tijd uniek „tweerichtingsverkeer". DEN HAAG (ANPi - Op 59-jarige leeftijd is in Den Haag overleden de heer J. J. A. Berger, oud Tweede Kamerlid en oud-burgemeester van Groningen. Jan Berger was Tweede Kamerlid voor de PvdA van 1952 tot 1954 en van 1959 tot 1965. Van 1965 tot 1971 was hij burgemeester van Groningen; daarna nam hij opnieuw zitting in de Kamer, nu voor DS'70. Na de opkomst van de stroming „Nieuw Links" in de PvdA behoorde Berger namelijk tot de groep veront rusten die de partij verliet. Toen hij overging naar DS'70 besloot hij ook zijn burgemeestersambt op te geven. Hij werd fractievoorzitter van DS'70 in de Tweede Kamer, welke functie hij later overdroeg aan Drees jr. In 1975 trad een groep ontevredenen uit DS'70 omdat zij het niet eens waren de koers van fractieleider Drees. De partijraad van DS'70 stelde zich achter Drees. Berger trok de con sequentie en bedankte als lid van de partij en van de Tweede-Kamerfrac tie. Berger vervulde tal van functies voor dat hij in de „grote politiek" terecht kwam. Zo was hij bestuurslid, later secretaris van de centrale bond van transportarbeiders, secretaris van het NW, speciaal belast met zaken betreffende de sociale zekerheid, en van 1954 tot 1959 directeur van het Gemeenschappelijk administratie kantoor in Amsterdam. Verder was hij lid van de Sociaal-Economische Raad en de sociale verzekeringsraad, was hij lid van het hoofdbestuur van de PvdA. voorzitter van de sociale verzekeringsbank en van het genoot schap van burgemeesters. Tot zijn overlijden was hij directeur van de Stichting garantie instituut woning bouw, voorzitter van het emigratie- bestuur en commissaris van enkele bedrijven. De crematie heeft gisteren in Den Haag plaatsgevonden. Volgens mr H. M. Voetelink. advocaat en procureur in Amsterdam, dient die vraag „ernstig in overweging te wor den genomen" In een artikel onder de titel „Verdie nen terroristen de doodstraf?" be toogt Voetelink dat bij de afschaffing van de doodstraf in Nederland in 1870 geen rekening is gehouden met een „ernstige vorm van criminaliteit" als het terrorisme van bij voorbeeld Zuidmolukkers en leden van de RAF. die uit ideologische motieven hande len. Daarbij tekent hij aan dat al eerder, in 1943, er behoefte aan is geweest de doodstraf opnieuw in te voeren. In het kader van de bijzonde re rechtspleging is na de oorlog de doodstraf ook verscheidene malen voltrokken. Volgens Voetelink zou herinvoering van de doodstraf voor terroristen vooral betekenis kunnen hebben als signaal van de ernst die met de be strijding van het terrorisme wordt gemaakt. „Wie toekijkt en publieke lijk verklaart dat doodstraf toch niet helpt", aldus Voetelink, „speelt terro risten in de kaart. Hoe groter zijn gezag, hoe groter de gevaren die hij ongewild oproept." Van onze onderwijsredactie AMSTERDAM Steeds meer meis jes gaan naar de lagere technische school. Vorig jaar waren dat er al 2057 tegen 141 025 jongens. Toch hebben de meisjes op de lts een voorkeur voor de vrouwelijke studierichtingen. 35 procent koos voor kleermaken, 16 procent voor consumptieve technie ken en 8 procent voor koken en ser veren. Het percentage jongens dat naar de huishoudschool gaat stijgt minder snel. In 1970 was dat 0.01 procent, zeven jaar later precies een procent. De belangstelling van de meisjes voor de huishoudschool daalt. In 1970 ging eenderde van de meisjes naar dit schooltype, in 1977 was dat nog slechts eenvijfde. Tweederde van alle meisjes gaan na de lagere school naar mavo. havo of vwo. Zo'n veertig jaar dreef hij samen met zijn broer een taxibedrijf. In naam waren ze allebei directeur, maar in een klein bedrijf zegt dat niet zoveel. De oudste broer voerde het algemene en het financiële beleid hij lette zoge zegd op de kas en de jongste werkte als centralist-telefonist. Hij nam de telefoontjes aan en zorgde ervoor dat iedereen, die daarom vroeg pijlsnel een taxi kreeg. Het bedrijf groeide en bloeide en in het begin van de jaren zeventig werkten er zo'n 35 man. Het bedrijf boekte op een omzet van pak weg zeven ton een ton winst. Toen pakten zich boven de hoofden van de twee broers donkere wolken samen. Een grote taxi-staking, de ener giecrisis. gecombineerd met het strakke prijsbe leid en een geval van concurrentievervalsing. Alles wat zo'n beetje onder het begrip onderne mersrisico valt. deed zich voor en tot overmaat van ramp werd de oudste broer ziek. Zo ziek. dat hij zich na een jaartje geheel arbeidsongeschikt uit het bedrijf moest terugtrekken. De achterblijvende directeur nam de dubbele taak manmoedig op zich. Hij zat op de centrale, nam de binnenkomende telefoontjes aan. coör dineerde het werk en voerde daarnaast- het algemene èn het financiële beleid. Het resultaat van zoveel Inspanning laat zich raden. Het was voor één man veel te veel. Hij kon het werk niet aan en dat was in de boeken goed merkbaar. In 1972 bedroeg de winst ruim een ton, een jaar later nog 30.000 gulden. In 1974 ging het verder bergafwaarts: 40.000 gulden verlies, een jaar later opnieuw voor 30.000 gulden in de rode cijfers. Er moest snel iets gebeuren. Nu was het bedrijf in 1974 omgezet in een besloten vennoot schap en er werd dus een algemene aandeelhou dersvergadering bijeengeroepen. Op voorstel van de accountant de twee broers waren groot-aandeelhouder werd met algemene stemmen besloten de overgebleven broer per 1 januari als directeur te ontslaan „in verband met de slechte resultaten in het afgelopen jaar". Een jonge, dynamische neef zou het bedrijf gaan runnen. Er werd daar op de algemene aandeelhouders vergadering een lelijke fout gemaakt. De over gebleven directeur werd volgens de later ge raadpleegde notulen met algemene stemmen ontslagen en dat betekende dat hij als groot aandeelhouder vóór zijn eigen ontslag had ge stemd Nu mag iemand, die van zichzelf vindt dat hij zijn werk niet aan kan. daar best voor uitkomen, maar wanneer zo iemand dan later bij een bedrijfsvereniging aanklopt met het verzoek om een WW-uitkering, dan wordt het loket resoluut dichtgeschoven. Een WW-uitke ring is er immers alleen voor mensen, die bulten hun schuld, onvrijwillig werkloos zijn geworden en niet voor mensen die daar een handje aan meehelpen. Het briefje van de bedrijfsvereni ging was er dan ook naar: „Op de algemene aandeelhoudersvergadering is u ontslag aangezegd per 1 januari ln verband met blijkens de notulen de slechte bedrijs- resultaten. Ten aanzien van de slechte resulta- door Huub Elzerman ten kan gesproken worden van een normaal ondernemersrisico. Blijkens een andere verkla ring zou u zijn ontslagen, omdat door u vanwege uw hoge leeftijd (60 jaar) fouten werden ge maakt in uw werk als centralist. Aangezien het voorstel om u te ontslaan op de aandeelhou dersvergadering met algemene stemmen werd aangenomen, hebt u ook zelf met dat voorstel ingestemd. De bedrijfsvereniging is van oordeel dat u niet zonder meer ln het ontslag had mogen berusten. Overigens Is de bedrijfsvereniging van mening dat van het afwentelen van een normaal ondernemersrisico op de sociale verze keringen in dit geval geen sprake kan en mag zijn. Door die omstandigheden draagt uw wer kloosheid geen onvrijwillig karakter, zodat u geen WW-uitkering toekomt." De ontslagen directeur wendde zich vervolgens tot de Raad van Beroep „Ik kon mij ln het belang van het voortbestaan van de onderne ming niet tegen het ontslag verzetten, klaagde de man. Ik ben dus wel degelijk onvrijwillig werkloos." De rechter bleek voor dit argument begrip te hebben. „Het besluit om hem te ontslaan was duidelijk in het belang van de onderneming. Dat blijkt ook uit het feit dat het bedrijf zich onder leiding van de neef heeft hersteld. Waar de werkgelegenheid van een 35 werknemers in het geding was. kan hem niet worden tegenge worpen dat hij zich niet tegen het ontslag heeft verzet. Door heen te gaan kon het bedrijf en de werkgelegenheid van de werknemers worden veiliggesteld", aldus de rechter, die daarmee een streep door de weigering van de bedrijfsver eniging haalde. De sociale verzekeringsmannen waren echter niet geheel overtuigd van hun ongelijk en zij legden de zaak voor aan de Centrale Raad van Beroep, de hoogste instantie in dit soort zaken. De centrale raad merkte eerst op dat er aan de goede trouw van de directeur niet behoefde te worden getwijfeld, toen hij „dan ga ik maar" zei. Maar of hem uit het oogpunt van de werkloos heidswet geen verwijt kon worden gemaakt, was voor de raad een andere vraag. De rechters bleken er namelijk in het geheel niet van over tuigd te zijn, dat er voor de directeur geen andere keuze overbleef dan in te stemmen met zijn ontslag. Nog afgezien van het gebruik om aan een werk nemerdirecteur na een meer dan veertigjarig dienstverband een wachtgeld of afvloeiingsre geling te geven, stond voor de raad allerminst vast dat er ln het bedrijf voor hem geen enkele andere baan was te vinden. Had het niet voor de hand gelegen de directeur zijn oude baan als centralist terug te geven en de jongere neef te belasten met het algemene en financiële beleid? Uiteraard zou de directeur dan hebben moeten aanvaarden, dat hij als oudere directeur op het tweede plan ging functioneren naast zijn veel jongere neef, maar, zo oordeelde de raad, dat mocht van hem worden gevergd. HIJ wist im mers dat het op zijn leeftijd moeilijk zou zijn een andere baan te vinden en hij had daarom niet met zijn ontslag mogen instemmen. Geen WW-uitkering dus voor de directeur-cen tralist en dat was voor hem een financiële aderlating, want twee jaar na zijn ontslag zat hij nog zonder werk. Met het taxibedrijl ging het intussen voor de wind Het commerciële talent van de neef de rechter sprak wat zuinig over „de blijkbaar dynamische neef' stond er borg voor dat het bedrijf snel uit de rode cijfers raakte. Al in het eerste jaar van zijn optreden haalde hij een winst van 65.000 gulden bij een rekord-omzet van een miljoen. Wat dat betreft had de rechter scherp gezien, dat de noodzaak om zich van de oude directeur te ontdoen niet zo absoluut was als het er aanvankelijk uitzag. In zijn argumentatie wijst de Amster damse advocaat er onder meer op dat in sommige gevallen de doodstraf toch al aan terroristen wordt voltrok ken. maar dan zonder vorm van pro ces. Hij verwijst daarbij naar de ont knoping van de gijzeling van een trein bij De Punt. waarbij een aantal- .Zuidmolukkers werd doodgescho ten. Ook stelt hij dat de doodstraf, evenals abortus en euthanasie, een verkorting van menselijk leven is. en dat maar weinigen dergelijke verkor tingen onder alle omstandigheden af wijzen. Averechts In een reactie op het pleidooi van Voetelink. in hetzelfde nummer van het Juristenblad, spreekt de Amster damse hoogleraar in het strafrecht mr A. Heijder zich tegen de doodstraf 'uit. Heijder. die als lid van Amnesty International betrokken is bij een campagne ter afschaffing van de doodstraf, wijst de herinvoering daar van op principiële en praktische gronden af. Hij voert onder meer aan dat er on danks allerlei onderzoeken geen ze kerheid bestaat over de preventieve betekenis van de doodstraf, en dat de voorstanders daarvan eerst maar zouden moeten bewijzen dat deze „in grijpende en nlet-vanzelfsprekende sanctie" een afschrikwekkende wer king heeft. Heijder wijst er verder ook op dat een te verwachten doodstraf wel eens tot meer verzet bij de aanhouding zou kunnen leiden („Hier zou de dood straf wel eens averechts kunnen wer ken") en dat een opgelegde doodstraf aanleiding zou kunnen geven tot „hardere, desperate bevrijdingsac ties". Van onze sociaal-economische redactie DEN HAAG De inflatie lijkt weer erger te worden, en het dieptepunt in de prijsstijging lijkt voorbij. Tussen augustus vorig jaar en augustus dit jaar stegen de prijzen met 4,2 procent. Het dieptepunt van de afgelopen jaren was in juni jongstleden, toen de prijzen slechts 3,4 procent boven het niveau van vorig jaar juni lagen. Gisteren maakte het Centraal Bu reau voor de Statistiek de prijsstij ging tussen half juli en half augustus bekend. Die bedroeg 0.5 procent, te gen 0.4 procent in dezelfde maand van het vorige jaar. Daarmee zijn de prijzen sinds begin van dit jaar geste gen met precies drie procent. Prijs stijgingen waren er in augustus voor vlees(waren). kleding, schoeisel, auto rijden. ziekenhuis, aardappelen, groenten, bloemen en planten. Een flinke prijsdaling met vijf procent was er bij koffie. Zonder deze ene daling zou de prijsstijging van de afgelopen maand geen half procent maar 0,6 procent hebben bedragen.,7 Hieronder de prijsstijging over een jaar steeds vergeleken met dezelfde maand van een Jaar tevoren. (Dus prijsniveau half augustus 1978 ten opzichte vanhalf augustius 1977): Augustus 4.2 porcent. juli 4.1. juni 3.4. mei 3.5, april 3.6. maart 4.8. februari 4.3. januari 4.6. Deze cijfers laten van maand op maand soms schommelingen zien. Daarom vergelijkt het CBS ook het gemiddelde prijsniveau van een heel jaar vergeleken met het gemiddelde van het hele jaar daarvoor. Dat cijfer is minder onderhevig aan tijdelijke inzakkingen of aantrekkingen van de inflatie. Dit soort cijfer laat ook voor augustus nog een daling ln het infla tietempo zien Sinds najaar 1975 toont dit cijfer ai een gestaag dalende lijn. Het aantrekken van de inflatie sinds juni komt in dit soort cijfer pas tot uiting wanneer het zal doorzetten en niet tijdeljk blijkt. ADVERTENTIE DORDRECHT (ANP) Twee kinderen van vier en zeven jaar zijn gister morgen vroeg om het leven gekomen bij een felle brand in een huis aan de Stooplaan in Dordrecht. De ouders konden nog twee andere kinderen redden. Het uit drie verdiepingen bestaande pand is geheel uitgebrand. De namen van de omgekomen kinderen zijn Rob en Harm Bioch Van onze parlementsredactle DEN HAAG Het PvdA-Kamerlid Stoffelen is verbaasd en verbolgen over de toelichting van minister Wiegel van binnen landse zaken op diens beslissing om de vroegere Gronings< politiecommissaris Wit met landelijk politiewerk te belasten HIJ wil de bewindsman hierover, zo mogelijk samen met het CDA-Kamerlid Faber, nader aan de tand voelen. Minister Wiegel antwoordde deze week op vragen van Faber geen be zwaren te zien om Wit. die van zijn functie in Groningen werd ontheven wegens anti semitische uitspraken, een landelijke functie te geven. Hij wees hierbij onder meer op de be kwaamheid van Wit als poiitie-offi- cier. Wel onderschreef de bewindsman de opvatting van burgemeester Buiter van Groningen, dat op grond van getuigenverklaringen en onderzoek kan worden aangenomen, dat Wit de bewuste uitspraken heeft gedaan. Aan de andere kant tekende hij aan, dat Wit zijn verontschuldigingen heeft aangeboden en heeft verklaard dat uit zijn taalgebruik niet moch worden afgeleid dat hij ook antl-se- mltische gevoelens koestert. Gepikeerd Met name over deze verklaring van Wit, waar de minister kennelijk ge noegen mee heeft genomen, is Stoffe len gepikeerd. Hij wil van de minister weten of deze ook vindt, dat het doen van anti-semitische uitspraken nog niet voldoende is om daaruit af te lelden dat iemand er ook zulke gevoe lens op nahoudt. Wit zou eind vorig jaar in een weekbladinterview heb ben gezegd, dat de Duitsers waren vergeten enige Joodse politici, het PvdA-kamerlid Van Thijn en de Gro ningse PvdA-wethouder. te ver gassen. EINDHOVEN (ANP) Philips heeft besloten een kort geding aan te span nen tegen de Industriebond NK\ naar aanleiding van de berichten, di- deze bond verspreid heeft over de t< lage betalingen bij Philips. De onder neming kwam tot dit besluit, nada de betrokken vakbond weigerde ln t< gaan op een verzoek tot rectificatie. Philips is verontwaardigd over d" „onzorgvuldige handelwijze" van d- Industriebond NKV. In de eerst- plaats omdat Philips het nu bekrltl seerde salarisniveau zelf met dez- vakbond is overeengekomen in d- cao. In de tweede plaats meent Phi lips dat de manier, waarop de Indu striebond NKV de salarissen bij Phi lips vergelijkt met die bij andere in dustrieën. onzorgvuldig is De conclu sie die de bond aan deze vergelijking verbindt: namelijk dat Philips te wei nig beualt. Is volgens het bedrijf per tinent ontjuist. Philips Is van mening dat de vak bondsactie ernstige schade heeft be rokkend aan de goede naam van de onderneming en haar positie op de arbeidsmarkt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 9