Hoe Hans Dorrestijn er bovenop kwam
Televisie stimuleert
verkoop oorlogs'spel'
'Een paar jaar falen is altijd beter voor later'
Akzo eist van
havenschap
miljoen gulden
Kinderen worden ondergedompeld
Speelgoed
van het jaar
ff
Koffiehuis bij
CS Amsterdam
zal herrijzen
Bezuiniging op
onderzoeken
teer/nicotine
Postcode luidt
niet einde van
bezorging in
VRIJDAG 1 SEPTEMBER 1978
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
9
door Willem Schrama
HERWIJNEN Hij had
graag de'stem van Herman
van Veen willen hebben, maar
benadert slechts die van een
stervende raaf. Hij vindt zich
zelf een kruk achter de piano,
maar soms klinkt het ook heel
mooi. Enkele van zijn liedjes
noemt hij „perfect getimede
mislukkingen", maar ook dat
zal Dorresteijn een zorg zijn.
Hij zingt, omdat hij voelt dat
het moet. Bovendien komt hij
de laatste tijd meer en meer
tot creatieve uitbarstingen
waarvan hijzelf paf staat. En
dat levert hem dan weer zo
veel schouderklopjes op, dat
hij er 's avonds naar eigen
zeggen doodmoe van in zijn
bed tuimelt.
Hans Dorrestijn (38) behoort tot de
weinige buitenbeentjes in de nogal
uniforme wereld van de Nederlandse
kleinkunst. Na een mislukte loop
baan als leraar Nederlands, gevolgd
door een diepe inzinking in zijn leven,
begon hij zich na zijn dertigste lang
zaam in de richting van het lied te
bewegen. In het collectief van de
Stratemakeropzeeshow kreeg hij
ruimschoots gelegenheid de techniek
van het teksten schrijven te scher
pen, en daarna stond niets een carriè
re als zanger meer in de weg.
Vier jaar geleden maakte hij bij Pho
nogram zijn platendebuut met de lp
„Bofkont." Sindsdien zijn er zo liet
hij onlangs in een wraaklustig stencil
weten slechts zestien exemplaren
van verkocht. „Phonogram was dus
aardig op weg om uit de kosten te
komen, maar in plaats van mij dank
baar te zijn, zegden ze het contract
met me op", aldus een verbolgen Dor
restijn. „Eerst wilde ik, rancuneus als
ik nu eenmaal ben, naar een concur
rerende maatschappij stappen, maar
ik geef Phonogram nog één keer de
kans goede sier met mij te maken.
Men kan het publiek tenslotte lang
om de tuin leiden met tweederangs
kwaliteit, op een dag vraagt het naar
wat echt is en wat uit het hart komt,
ook al is het niet om aan te horen."
Drank
Het gevolg van dit dreigement was
een herpersing van „Bofkont", en in
het nabije verschiet ligt zelfs zijn
tweede langspeelplaat „Mooi van le
lijkheid", een bloemlezing uit zijn
Van één onzer verslaggevers
DELFZIJL Akzo zout-chemie
claimt een schadevergoeding van een
miljoen gulden bij het havenschap
Delfzijl. Ooizaak is het afsluiten van
de oude havenmond. Dit stuurt de
koelwatervoorziening van de fabriek
in de war. Akzo en havenschap zijn
het erover eens dat er voorzieningen
nodig zijn die minstens een miljoen
gulden kosten. Het havenschapsbe-
stuur heeft gisteren besloten niet op
de eis in te gaan. Het meent dat er
voor een schadevergoeding geen juri
dische grond aanwezig is, omdat
Akzo reeds bij de bouw van de koel
waterinstallatie wist dat de oude ha
venmond wellicht zou worden afge
sloten. Akzo meent echter dat hier bij
vraagtekens kunnen worden gezet en
behoudt zich het recht voor de rech
ter in te schakelen.
nieuwe gelijknamige theaterpro
gramma. Geheel overeenkomstig zijn
status als zanger, maar in geen enkele
verhouding tot zijn schamele platen-
verkoop ls de modelwoning in het
Betuwse dorpje Herwijnen waar Dor
restijn met zijn vriendin Annemiek
het leven deelt.
Hij trekt eens aan zijn iets te heet
gewassen T-shirt en bekent dat het
schrijven over zijn verknipte jeugd
hem tot nu toe geen Windeieren heeft
gelegd. Naast teksten Voor onder an
dere Don Quishocking, Joost Prinsen
en Gerard Cox schreef hij (samen met
Fetze Pijlman) het rijkelijk verkoch
te „Anti-Hondenboek" en onlangs
nog de bundel „Met dichtgeknepen
keel" ook over kinderleed. In voorbe
reiding is een kinderboek genaamd
„De Rode Vuurtoren", over een Jon
gen met rood haar die door zijn ou
ders racistisch wordt opgevoed. „Ik
doe dat om te laten zien dat de racist
vaak zelf in een hoek zit waarin hij
zich ten onrechte voelt klemgedre
ven. En hij legt de schuld voor zijn
tekort schieten dan bij groeperingen
die er helemaal niet schuldig aan
zijn."
Hans heeft zijn erbarmelijke Jeugd
nooit verbloemd. In „Het Anti-Hon
denboek" schreef hij hoe zijn stiefva
der een Jong hondje, dat maar niet
zindelijk wilde worden, met zijn bek
in zijn eigen uitwerpselen wreef en
hem vervolgens tegen het plafond
slingerde. Een kleine illustratie die
voldoende aantoont waarom hij in
een van zijn liedjes krakend mijmert:
„Voor drank moet er een reden zijn:
een jeugd als die van Dorrestijn."
Toch wil hij over zijn jeugd niet meer
praten, omdat hij het gevoel heeft dat
hij er na al die jaren bovenop is. Over
de drank, die zovele van zijn teksten
in een lichte beneveldheid dompelde,
nog wel. Niet zonder trots vertelt hij
hoe hij een verregaande staat van
alcoholisme heeft getrotseerd door
zich onder behandeling van de Jelll-
nek-kllniek te stellen. Hij drinkt geen
druppel meer en heeft zichzelf be
loofd dat ook in geen jaren meer te
doen omdat hij gemerkt heeft dat een
half jaar niet drinken nog niets aan
de structuur van zijn léven heeft ver
anderd.
Temperament
„Als ik nu weer begin, is de situatie
van de ene dag op de andere weer als
voorheen. Ik kan het nu niet aan, en
dat komt door mijn temperament.
Drank plus temperament geeft name
lijk wat drank is. En dat is een heel
onvoorspelbare uitkomst. Voor mij
betekende het een heel ander hoofd
stuk in mijn leven. Het leed van een
mens zonder drank ziet er heel anders
uit dan mét drank. Voor vrolijkheid
geldt hetzelfde, alles wordt anders,
het kleurt een heel leven. En ik ben
daar gevoelig voor. Bij de Jellinek-
kliniek zeg ik ook geregeld in ge
sprekken dat we ons niets moeten
wijsmaken, want we hebben ook ont
zetten veel aan de drank te danken.
Je hebt vreselijke dingen meege
maakt, maar ook leuke. Alles gaat nu
eenmaal in een stroomversnelling, en
dat gebeurt niet als je nuchter bent.
Die stroomversnelling mis ik nog wel
eens, maar de naweeën van de drank
waren mij te erg. Ik heb het niet in de
hand. Ik begon mer werkelijk alcoho
list te voelen toen ik me om de twee
dagen werkelijk laveloos dronk. Het
gevolg was een reusachtige kater, die
een derde of de helft van mijn dage
lijkse leven verpestte. En als je nou
echt ongelukkig bent, is het niet zo
erg. Maar ik had zo'n plezier. Ik wilde
niet met zo'n kop opstaan en dan
zeggen: uuuuhhh, de tuin, Nee, ik
wilde lekker eventjes al die verdorde
bloemen eruit halen, en even dit doen
en dat doen. Nu sta ik 's morgens om
negen uur op, en dat is voor een
artiest toch ongekend."
Hij nipt aan zijn zoveelste glas Spa en
schudt het hoofd: „Nee, ik ben ermee
in de slag geraakt, en dat bevalt me
wel. Maar we moeten aan het woord
alcoholist ook weer niet zo'n zware
klank meegeven. Sommige mensen
kunnen worden. Als een lied zou gaan
over de oneindigheid van het heelal,
dan wil ik wel dat ook een eenvoudige
luisteraar met weinig schoolopleiding
snapt waarover het gaat. Ik heb een
grote hekel aan al die rookwolken
van vernuft. Mensen maken zichzelf
interessanter door een lied te zingen
waarvan ledereen zegt: tsjonge wat ls
dat diep, terwijl het alleen maar ge*
goochel ls. Er zljh veel Nederlandse
artiesten die denken dat een echt
goed lied hoogdravend moet zijn of
de luisteraar op een dwaalspoor moet
brengen. Ik ben er geen liefhebber
van".
Dorrestijn heeft genoten toen Willem
Duys hem in zijn zondagochtendpro
gramma eens bestempelde als „een
ideale man voor bruiloften en partij
en". Anderen noemen hem weer de
Nederlandse Randy Newman („een
heel flatteuze vergelijking"), maar de
sondanks constateert hij met genoe
gen dat de gossip-bladen hem tot nu
toe links hebben laten liggen. Dorres-
Hans Dorrestijn: „Het is al erg genoeg dat ik mijn jeugd exploiteer."
(foto Dirk Ketting)
denken dan aan iemand die met een
fles spiritus in de goot ligt. Waar je
geen lucifer bij kunt aansteken. Nou,
dat is zo'n abnormaal vergevorderd
stadium, dat zou ik nooit bereikt heb
ben. Ik heb mijn carrière niet kapot
gedronken, en Annemiek hield het
ook best met me uit. Maar toch was ik
alcoholist. Zo, dat was de drank."
Zangcarrière
Het zingen dan, of zoals hij het voort
durend heel chique noemt: zijn zang
carrière. Hans. „Aanvankelijk wees
niets erop dat er voor mij een carrière
was weggelegd als zanger, die zichzelf
begeleidt. Ik kon namelijk absoluut
niet zingen en ritmisch en muzikaal
stelde het ook allemaal niets voor.
Als ik vroeger een liedje als „Drie
kleine kleutertjes" moest begeleiden,
kon ik er absoluut de akkoorden niet
bij vinden. Ik heb twee Jaar pianoles
gehad, heel schools, maar de lerares
zag niet dat ik er ondanks mijn slech
te verrichtingen erg veel plezier in
had. Iemand met meer pedagogisch
Inzicht had toch al gauw gezien: ver
rek, hij doet het heel raar, maar hij
heeft blijkbaar wat met die plano. Ik
heb dat Instrument ook nooit meer
links laten liggen. Ik begon stukken
van Bach en Chopin te spelen, die
veel te moeilijk voor me waren. Na
een Jaar oefenen, maat voor maat,
speelde ik een ballade van Chopin.
Als George VAN Renesse het zou
horen zou-ie wel van ellende onder de
tafel willen kruipen, maar een leek
zegt toch al gauw: tjonge, moet Je die
nou eens horen. Dat ls voor mij het
peil waar ik nooit bovenuit zal ko
men, maar toch hecht ik er erg veel
waarde aan."
„Met mijn teksten was het al niet
anders. Ik schreef al een jaar of vier
liedjes en toen ik er mee naar Meneer EfiCIVOLld
Johan Verdonge van de kleinkunst
academie liep. zei hij: „Ik geef Je één
advies: hoe ermee op. Je hebt geen
enkel talent". Ik weet het nog precies,
het was vijf uur 's middags en de
school was al verlaten. Nou zal het
ook inderdaad niet zoveel zaaks ge
weest zijn, maar zelfs dat heeft me er
nooit van weerhouden om twee dagen
later weer gewoon verder te gaan. Ik
wist dat het er nog niet uitkwam,
maar dat ik in elk geval iets te zeggen
had. Mijn onzekerheid stond vlak
naast een zekerheid van: ik moet
doorgaan. Ik heb dat eigenlijk nog
steeds. Als ik optreed bekruipt me
telkens weer die grote onzekerheid,
maar tegelijkertijd heb ik dan iets
taais. Laatst speelde ik tijdens een
PSP-manlfe8tatie in de Jaap Edenhal
voor zo'n tweeduizend mensen. Dan
ben ik net Mick Jagger, maar ik zweet
me wel eerst het apezuur als ik die
hele massa zie. Maar je kunt niet vlak
voor zo'n optreden zeggen: meneer, ik
doe het niet".
Hij noemt zijn werk gebruikspoëzie.
De diepte ervan ligt in de eenvoud
verscholen. „Mijn literaire uitgangs
punt is dat het allermoeilijkste ook
door iemand met alleen maar lagere
technische school begrepen moet
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De televisie is
er mede-schuldig aan, dat
vele vormen van actief spelen
naar de achtergrond zijn ver
drongen. De indringende in
vloed van de televisie heeft
voorts een belangrijke in
vloed uitgeoefend op de be
hoefte aan ..agressiespel" en
„oorlogsspel" bij kinderen én
volwassenen.
Dit zei drs R. de Groot, wetenschap
pelijk medewerker (orthopedagogi
sche afdeling) aan de Rijksuniversi
teit in Groningen gisteren in Utrecht.
Volgens hem worden de kinderen als
het ware ondergedompeld in een
overmaat aan prikkels, waaraan zij
zich niet kunnen onttrekken. Daar
door worden het „tribune-kinderen"
die toezien hoe anderen, volwassenen
en kinderen, op het scherm riskante
avonturen beleven. Ze verlustigen
zich in het gebeuren op afstand, zon
der er zelf op enigerlei wijze actief bij
betrokken te zijn. Het touwtje sprin
gen. knikkeren en vliegeren zijn ver
dwenen
Een ander gevolg van het tv-aanbod
blijkt een, zoals hij het uitdrukte,
merkwaardige opbloei van het zoge
naamde „oorlogsspeeldgoed" of
..agressiespeelgoed". Dit speelgoed
heeft tot controversiële standpunten
van ouders, opvoeders, psychologen
en pedagogen geleid, waarbij de me
ningen uiteenlopen van een totaal
verbod tot een oogluikend toelaten.
Er ls praktisch niemand te vinden,
die agressiespeelgoed ronduit durft
te verdedigen.
Hij noemde het merkwaardig, dat
vele ouders van hun kinderen ver-
wachten, dat zij hun agressie leren opunningên
beheersen. Zo wordt het leren om
gaan met vuur en andere gevaarlijke
zaken als noodzakelijk beschouwd:
het kind „leert" daardoor veilig en
onveilig kennen en hanteren
vormt aldus een voorwaarde om de
eigen agressieve neigingen te leren
beheersen," zo voegde hij hieraan toe.
In dit kader wees hij er op, dat kinde
ren al heel vroeg het verschil tussen
spel en werkelijkheid ervaren. Reeds
aan het einde van de kleuterperiode
ontwaakt bij kinderen de functie van
het geweten; het begint dan open te
staan voor de normen eh de waarden
van de volwassenen. Pas dan is ook
de tijd rijp te werken aan hét leren
beheersen van agressieve neigingen.
Hij noemde het een dwaas aandoen
de gedachte om kinderen, in een we
reld vol spanningen en agressie, te
verhinderen hun emoties te ontladen
Agressie
Volgens hem is het echter niet juist
van een kind te verwachten dat het
met de eigen agressie kan omgaan,
zonder in de vorm van spel te hebben
geleerd of geoefend In het spel moe
ten kinderen leren hun agressie zó te
uiten, dat die zowel voor henzelf als
voor anderen geen nadeel of scha
de met zich meebrengt. „Spelen
Wél zou van hogerhand onderzocht
kunnen worden, in hoeverre het mo
gelijk is de prikkeling tot agressie
zoals des.e door de televisie tot ons
komt terug te brengen tot het
uiterste minimum. Dit met name om
dat hiermede een bron voor agressief
spelen en handelen moet liggen, als
gevolg van de identificatie met de
helden uit de tv-wereld door kinderen
en volwassenen.
„liet speelgoed van het jaar" worden deze. op het eerste oog, gewone
rolschaatsen genoemd. Dit speelgoed werd gisteren door de Stichting Goed
Speelgoed bekroond, omdat het in een handomdraai kan worden omge
bouwd van een tweewieler naai een vierwieler en is voorzien van een start-
rembjokje De jury noemt deze rolschaatsen veiliger dan de zo populaire
rolplank.
tljn wil er nog wel Iets over kwijt:
„Een mensonwaardig gedoe. Ik haat
hun bedrijf. Het ls heel smerig, het
zijn vieze varkens. Ik ben nu nog niet
interessant voor ze, omdat ik me qua
bekendheid nog op het tweede niveau
bevind. Maar als dat verandert zullen
ze op een dag wel hun boevenbende
op me af sturen. Maar ik ben er niet
bang voor, want ik ben niet te pak
ken. Ik schrijf, ik treed wel eens op en
ik heb wel eens ruzie met mijn buren.
Daar kunnen ze niets mee doen. Maar
ik zal niet ophouden er scherpe din
gen over te zeggen in mijn conféren
ces. Niet om ze persoonlijk te pakken,
maar om het verschijnsel te belich
ten. Want dat ia veel erger natuurlijk.
Of het effect heeft weet ik niet; de
mensen smullen er toch wel van.
Maar iemand die in 1941 in het verzet
ging, in zijn eentje en uit overtuiging,
had ook niet het gevoel dat-le een
miljoenenleger kon verslaan. Je moet
het dus toch doen, omdat er anders
nooit iets verandert".
Gekras
Vervolgt: „Heus, ik geloof niet dat
iemand door het stof moet om de
verkoop van zijn platen te vergroten.
Stel dat ik op Hilversum S tussen
Willeke Alberti, Ben Cramer en dat
hele legioen van Nederlandse schnab-
belaars zou worden gedraald, dan val
ik daar toch totaal in weg? Heel Ne
derland krijgt een black-out als ik
begin te zingen. Dan denkt men: ver
rek, wat is dat voor gekras, is er soms
storing op de radio, of zit de stekker
er Wel goed in? Dat heb ik dus nu
begrepen. Het ls niet allen idealisme
als ik zeg: ik wil niet door Privé
geïnterviewd worden Het ls er wel
mee begonnen en ik zou het ook
nooit doen maar het is ook niet zo
dat Je er een cent armer van wordt. Je
krijgt de aandacht die Je verdient.
Mijn publiek is nu eenmaal niet zo
groot als dat van Johan Cruljff. en
daar heb ik me bij neergelegd Ik
weiger ook platen te verkopen tijdens
mijn optreden. Het is al erg genoeg
dat ik mijn Jeugd exploiteer."
Laatbloeier
Dorrestijn vindt zichzelf een uitge
sproken laatbloeier, die pas na zijn
dertigste plezier in het leven begon te
krijgen. Daarvoor mislukte alles. Als
leraar kon hij geen orde houden
(„iedereen liep over de banken, en ik
maar slapjes meppen op die lesse
naar") en ook zijn eerste huwelijk liep
(al na één Jaar) stuk. „Ik trouwde
haar omdat ze mooi was en zll mij
omdat ik leraar was. Een slechtere
start kun Je niet bedenken. Daarbij
kwamen voor mij nog ontzettend veel
onverwerkte dingen uit mijn Jeugd,
dus dat gaf een klap die me deed
duizelen. Maar toen pas werd ik ge
noodzaakt om alles wat daarvóór ge
beurd was op een rijtje te zetten. Ik
heb het idee dat ik toen pas volwas
sen ben geworden."
mens, omdat ik vanuit die donkere
schaduwkant naar het licht ben ge
kropen. Ik verheug me in een intense
vriendenkring, hoewel ik een opge
wonden iemand ben die ruzie kan
maken. Maar mensen die dat kunnen
verwerken, blijven Je vrienden. Net
als in een huwelijk, waarin Je ook af
ten toe stoom moet afblazen. Maar ik
stel het op prijs dat ie desondanks
met iemand door het leven gaat tot-
aan Je waf. Terwijl ik vroeger altijd
dacht dat ik een ontrouw persoon
was. Een paar jaar falen, dat ls altijd
beter voor later. Van iemand die zich
mismaakt en lelijk voelde, talentloos
en geen liefde kreeg, werd ik iemand
die dat wel kreeg. En dat is een bele
venis."
Maar hij blijft een guit, want dat van
die zestien platen was natuurlijk niet
waar. Het waren er zeshonderd, maar
zo klonk het leuker.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM - Het in 1972, wegens
de metrobouw, gesloopte Noord-
Zuid-Hollandsch Koffiehuis tereijde
van het Stationsplein, komt terug.
Verwacht wordt, dat het restaurant,
waarvan de onderdelen liggen opge
slagen, bij de volledig ingebruikne
ming van de metro-oostlljn vrijwel op
zijn oude plaats zal prijken. De Stich
ting tot herbouw van het Koffiehuis
destijds was de verontwaardiging
over het verlies van dit pand in Am
sterdam groot heeft meegedeeld,
uat met de herrijzenis van het ge
bouwtje ruim twee miljoen gulden zal
zijn gemoeid. Over herbouw en ex
ploitatie wordt thans met bedrijven
onderhandeld
Het Koffiehuis zal in het najaar van
1980 weer present zijn. Het zal mede
huisvesting aan de VVV bieden.
Naast het pand komt de nieuwe infor-
matlepost van het Oemeentelljk Ver
voer Bedrijf. Ongeveer tachtig pro
cent van de onderdelen van het ge
sloopte pand zijn bruikbaar voor de
nieuwbouw.
DEN HAAO (ANP) Het ministerie
van volksgezondheid heeft besloten
geen onderzoeken meer te laten ver
richten door het laboratorium van
TNO te Apeldoorn naar het teer- en
nicotinegehalte van sigaretten en
shag. Het gaat hier om een bezuini
ging. Daarnaast geeft het ministerie
als reden op dat binnenkort de ver
melding van teer- en nicotinegehalte
op sigaretten toch verplicht wordt.
Volgens TNO gaat het om een bezui
niging van zes ton; het ministerie kon
dit niet bevestigen. Het ls volgens een
woordvoerder niet onmogelijk dat
TNO een controlerende taak krijgt.
Die zal in eerste instantie zijn toebe
dacht aan de adviescommissie wa
renwet, die steekproefsgewijs moet
onderzoeken of de nieuwe bepalingen
van de warenwet, die nog van kracht
moeten worden, worden nageleefd.
De subsidie die TNO van het ministe
rie kreeg voor eerder genoemde on
derzoeken zal vervallen. De verplich
te vermelding van teer- en nicotinege
halte zal niet gelden voor shag
Staatssecretaris:
DEN HAAO (ANP) - De Invoering
van de postcode door de PTT bete
kent geen voorbereiding op de af
schaffing van de bezorging aan huis
van de post. Dit zei staatssecretaris
mevrouw Smit-Kroes tegen de Twee
de-Kamerleden voor verkeer en wa
terstaat en PTT-aangelpgenheden.
De postcode ls volgens de staatsse
cretaris Juist geheel gericht op de
„thuisbezorging" van post. Dat ls de
best denkbare indicatie dat deze
dienstverlening niet zal verdwijnen
aldus de staatssecretaris
Volgens de staatssecretaris kan niet
overwogen worden om de tijdschrif
tenuitgevers of andere postverzen-
ders een blijvende bijdrage te geven
in het bijhouden van adresten. Het
voordeel voor de PTT zou daarmee
volgens haar geheel verdwijnen en
zou zelfs in een nadeel met bijbeho
rende tarief stijgingen kunnen om
slaan. „De overheid neemt wel meer
beslissingen, die de burger verplicht
geld kosten", aldus de staatssecre
taris
De kosten van invoering van de post
code zijn voor de PTT eenmalig 34
miljoen gulden Tegen 1986 zal een
besparing van zestig miljoen gulden
§er Jaar bereikt zijn „Dat 2al merk
aar zijn in de tarieven", aldus de
■taatssecretaris
Als blijkt dat grootgebruikers van
post de noodzakelijke wijziging van
adressen niet voor 1979 gereed kun
nen hebben ls het zeker mogelijk voor
hen de invoering van het volledig
gebruik van de postcode Iets uit te
stallen", aldus de staatssecreturls.
