dieg er eens uit
net Panamarenko
Lampe houdt de rok in tweed of ruit.
Lamue
ÜMST
Mickery doet het
anders: beeldende
kunst in theater
65,
mscène die
jrken grieft
weggeknipt
Prijs van de Kritiek voor
„Jan Rap en zijn maat"
Concertgebouw houdt open-huis'
Pianist Johan
Otten overleden
Medische dienst bij
General Electric
JOHAN MAASBACH
üOD IS GROTER DAN UW NOOD
DERDAG 31 AUGUSTUS 1978
TROUW/KWARTET PRSH2-11
rfERLO Met een overzichtstentoonstelling van de fantastische, door de Belg Panama-
u»o ontworpen toestellen, organiseert het Rijksmuseum Kröller-Müller op De Hoge Veluwe
"$6 oktober een happening voor het hele gezin. In de zalen en gangen van het nieuwe
eum heeft de 38-jarige Antwerpenaar zijn veel- en vreemdsoortige objecten opgesteld,
neetschoenen, Hollywoodachtige viltpoppen, meikevers, auto's van rubber en vliegtui-
vooral dat.
fyker'J
i grote beeldenzaal staat de „Ae-
Jdeller" het spectaculaire lucht-
waarmee Panamarenko van
naar de Veluwe had-willen-
®£hiegtuigen van Panamarenko
"Men met alles wat er op het gebied
de vliegtuigtechniek is bereikt,
kunnen ze, volgens de kunste-
i die zich verdiepte in de natuur-
^ischappen, op zijn minst theo-
s c h vliegen.
Het begin van Panamarenko's activi
teiten dateert uit de jaren zestig, toen
hij met Hugo Heyrman rebeleerde
tegen het academisch onderwijs. Van
schuimplastic maakten zij toen pro
vocerende objecten, verspreidden
een zelfgedrukt blad en organiseer
den zoals toen gebruikelijk tal van
happenings in Antwerpen.
Dat had allemaal een tikkeltje da
daïstische maar vooral uitdagende
sfeer, waarin allerlei actuele elemen-
CHT (ANP) In alle Neder-
bioscopen zal de film „Mid-
Express" worden vertoond zon-
omstreden scène die door de
n in ons land als beledigend
ervaren. Dit hebben Meerburg
ag terbeheer b.v. in Amsterdam
mmaatschappij Columbia giste-
kendgemaakt. De film gaat
ig in zeventien Nederlandse bi-
J ben in première.
□o
enbesluit om de omstreden scène
e film te knippen, is genomen
k t Turken in Nederland acties te-
lidnight Express aankondigden.
ürken vinden de film en met
3eli de scène waarin de hoofdrol-
ig scheldt en vloekt op Turkije en
zijn inwoners, „beledigend, vernede
rend".
De Utrechtse advocaat mr J. J. Ber
trams, die optreedt namens ongeveer
vijftig Nederlandse Turken en enkele
Turkse instellingen, heeft gisteren
contact opgenomen met de Amster
damse officier van justitie, mr F. H.
von Meyenfeldt. Bertrams heeft ge
vraagd alle copieën van de film in
beslag te laten nemen. Volgens Ber
trams zal de Amsterdamse officier de
film bekijken of laten bekijken. „Ik
weet nog niet of de film voor de
Turken aanvaardbaar is geworden
door er een bepaalde scène uit te
knippen," aldus Bertrams.
SIj spijker-, mcl k'nppcii.
word I id vjti hel NV'
Samen sla jc sterk'
Bel 030-941041
ten van toen duidelijk meespeelden:
de Amerikaanse glamour, het geweld,
de reclame, de popart en vooral de
ruimtevaart. Vanuit die belangstel
ling voor de ruimte kwam Panama
renko tot zijn eerste vliegtuig en het
luchtschip. Vanaf 1970 ongeveer vol
gen dan reeksen toestellen, die wel
een beetje op vliegtuigen lijken, maar
waarbij het Panamarenko toch voor
al gaat om het ontwerp.
Technici, die denken in begrippen als
functionaliteit en rendement zullen
het vliegvermogen van Panamaren
ko's toestellen niet hoog aanslaan. De
kunstenaar houdt zich echter op zijn
eigen wijze met het verschijnsel vlie
gen bezig. Zijn modellen vliegen niet
door middel van vervuilende, met ke
rosine gevulde straalmotoren, maar
(zouden dat moeten doen) met men
senkracht. Toestellen met grote, drie
hoekige zeilen, met parachutes ook,
en die zijn dan weer niet zoals gebrui
kelijk, bestemd om te dalen, maar
juist om op te stijgen, helicopter-
achtige toestanden, ruimteschepen,
die in het heelal (zouden moeten)
worden voortbewogen door de daar
heersende magnetische krachten, een
turbine-motor, aangedreven door
spierkracht, het houdt niet op.
Panamarenko's toestellen zijn tot in
detail doorgedacht en berekend, van
de meeste tref je op de expositie de
uitgewerkte ontwerptekeningen aan.
De een zal Panamarenko kunstenaar
noemen, de ander misschien liever
uitvinder of fantast.
In ieder geval „vlieg er eens uit" is de
slagzin, die momenteel in vele opzich
ten van toepassing is op het in ons
nationale park gelegen Rijksmuseum
Kröller-Müller. Ter gelegenheid van
deze overzichtstentoonstelling is, .in
het Nederlands, Farans en Duits, een
uitvoerige, rijk-geïllustreerde catalo
gus uitgegeven.
door Dirkje Houtman
AMSTERDAM Mickery gaat het dit jaar anders doen. Het
experiment is voorbij en nieuwe mogelijkheden binnen het
theater zijn de laatste tien jaar uitgeput, zo meent de artistie
ke leiding. Normen zijn verschoven, de nieuwe al bijna weer
conventioneel en verwachtingspatronen kunnen binnen het
theater nauwelijks meer doorbroken worden.
Panamarenko: Een schetsontwerp van de „Aeromodeller'
DEN HAAG (ANP) Het werkcollectief dat de toneelproduktie „Jan Rap en
zijn maat" tot stand bracht, is de Prijs van de Kritiek 1978 toegekend van de
Kring van Nederlandse Theatercritici. De prijs wordt 4 oktober uitgereikt in
de Gijsbrechtkelder aan de Mauritskade in Amsterdam.
„Jan Rap en zijn maat" werd geschreven door Yvonne Keuls, geregisseerd
door Christiaan Nortier en geproduceerd door de Theaterunie. Naar het
oordeel van de theatercritici gold het hier een zeer succesvol en zuiver
Nederlandse produktie over een onderwerp dat alle aandacht verdient en die
door de geestdriftige samenwerking van schrijfster, regisseur, acteurs, actri
ces en producenten tot stand is gekomen.
AMSTERDAM Evenals voorgaan
de jaren luidt het Amsterdamse Con
certgebouw het nieuwe seizoen in
met een „open-huis"-avond en wel op
vrijdag 8 september. In de drie zalen
van het gebouw treden die dag vanaf
20.15 uur tien verschillende ensem
bles op, waaronder het Nederlands
Blazersensemble, het Amsterdams
Filharmonisch Orkest, de Amster
damse Politiekapel en het Neder
lands Kamerkoor. De toegang tot dit
alles is gratis, belangstellenden kun
nen vanaf 1 september plaatsbewij
zen afhalen aan de kassa van het
Concertgebouw of de ticketshop van
de CISCA. Telefonisch bespreken is
niet mogelijk. De NOS zal de open
huis-avond rechtstreeks uitzenden
over Hilversum II.
Vandaar waarschijnlijk de infiltratie
van beeldende kunst binnen het thea
ter omdat dat in vernieuwend opzicht
het theater veelal ver vooruit is. De
samenwerking tussen theater en
beeldende kunst zal het komende sei
zoen het beleid van Mickery dan ook
bepalen. Binnen dit kader zullen
voorstellingen geselecteerd worden
met als doel de fundamenten van het
theater aan de kaak te stellen, een
logisch vervolg op twaalfëenhalf jaar
„mogelijkheden-onderzoek". Prakti
sche consequentie van dit beleid is
dat er dit jaar minder produkties zijn,
die men evenwel langer kan zien.
„Part Two"
Binnen dit kader ging dinsdag de
eerste voorstelling in première. „Part
Two" van The Maniac Productions
(tot en met 16 september), een uit
breiding van „Mouse in repetitive
structure", dat vorig jaar februari in
Mickery te zien was. De groep, afkom
stig uit de beeldende kunst, baseert
zijn produkties op het principe van
de herhaling. De herhaling van alle
daagse handelingen, geplaatst in een
andere context, waarmee men de
dwangmatigheid ervan aantoont en
de makers ervan bevrijdt.
De spelers noemen zichzelf dan ook
geen acteurs, maken geen theater,
maar zijn zichzelf op het toneel, en de
voorstelling heeft voor hen een thera
peutische waarde. Trek je die per
soonlijke betekenis door naar de in
houd, dan is die ongetwijfeld terug te
brengen tot het verbeelden van de
levensloop van een van de spelers,
uitgaande van de eentonigheid van
een voldruppelende melkfles, die de
hele voorstelling te zien is en waarvan
het geluid overstemd wordt door mu
ziek die door zijn herhaling even een
tonig is.
Kinderziektes
De voorstelling begint met een
opeenvolging van scènes Waarin je
nog enigszins aan kunt geven waar
het om gaat; bijvoorbeeld traumati
sche jeugdervaring, losmaking van
de ouders, het meeslepen van ouder
lijke bagage, het hanteren ervan, de
reactie van de omgeving en het ont
doen van die bagage. Scènes waarvan
de inhoud bepaald wordt door een
handeling en de herhaling het karak
ter van die handeling aangeeft. Voor
de spelers misschien alledaags, voor
de toeschouwer niet. Ze zijn te be
dacht en passen al te zeer in de vorm
van het verhaaltje om als toeschou
wer de zinloze dwangmatigheid van
alledaagse geconditioneerdheid te
kunnen ervaren. Anderzijds bevat de
fictie, dramatisch gezien geen enkele
dubbele bodem, waardoor men het
niveau van theater niet bereikt en dat
van beeldende kunst geweld aandoet.
Maar dat zullen de noodzakelijke kin
derziektes zijn van een samensmel
ting van twee zeer verschillende me
dia, die misschien ooit nog wel eens
uitmondt in een nieuw genre.
AMSTERDAM In stilte Is gisteren
de concertpianist Johan Otten gecre
meerd. De pianist, die in 1940 in Haar
lem debuteerde, overleed op 26 au
gustus in Amsterdam. Hij is 64 Jaar
geworden. De laatste jaren trad hij
samen op met zijn neef, de violist
Daniël Otten. De overledene maakte
ook naam als begeleider van vele
binnen- en buitenlandse solisten.
Ook was hij een vaste gast in de
Hilversumse studio's.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Het bedrijf General
Electric Plastics in Bergen op Zoom
wordt verplicht een bedrijfsgenees
kundige dienst in het leven te roepen.
Het werk bij dit bedrijf kan namelijk
„bijzondere gevaren en grote risico's"
voor de werknemers met zich mee
brengen, aldus de directeur-generaal
van de arbeid van het ministerie van
sociale zaken.
Ajour slipover met
V-hals. In écru, zachtgeel,
tabak, donker QH
beige en roest. (J
vrijdag 1, zaterdag 2 en zondag 3 september
iedere avond om 8 uur spreekt
Iedere avond bidt Johan Maasbach voor hen die
geen hoop hebben, voor hen die geen rust
hebben, voor hen die ziek of verslaafd zijn, voor hen
die vrees en angst hebben.
r 3 speciale a vonden m.m.v. verschillende Gospelgroepen
The Lightbearers"bekend van T. V.
en het Indonesisch bamboe-orkest "Hidup Baru".
IEDEREEN WELKOM! TOEGANG VRU!
Fijne pullover in fantasiesteek
met V-hals. In oud rose, roest, naturel,
donker beige, zwart en bleu. 32,
Halve cirkelrok van geruite tweed.
Ln bruin, bordeaux en groen.
Mt.36t/m46. Oï/f
Aangerimpelde tweedrok
in beige, bruin, groen, blauw
of bordeaux. Mt. 36 t/m 42
