fenyatta laat isolement en sociale spanningen na
4
Personalia
bnoeming A. M. Donner
Groningen verwacht
een opvolger zorgde Kenia's overleden president niet
a?ao neemt
chtelingen
tairen te sterk
Zwart-Wit (4-1)
ïti niet op
Geen opheldering
over bankoverval
in Maastricht
Gevangenisoproer
in Australië
Ruiterbewijs moet
op terreinen van
Natuurmonumenten
Advocaat Folkerts
tegen rechtzaak
in gevangenis
Radio Delmare
nieuwe piraat
voor de kust
Geen geld voor veerboot Texel
De Wadden...
NSl
ISDAG 23 AUGUSTUS 1978 "III III, I TROUW/KWARTET
door Nico Kussendrager
Foto rechts:
Kenyatta, hier samen met
Kissinger, richtte zich de
laatste jaren steeds meer op
de Verenigde Staten.
foto links:
Kenyatta bij de aanvaarding
van zijn derde ambtstermijn
in 1974.
Hi irandende speer" is ge-
Kenia's president
Kenyatta, één van de
ei. Ie leiders van de Afri-
5 ie onafhankelijkheid, is
__p slaap overleden.
oaal heb ik Kenyatta in leven-
ye aanschouwd. De eerste was
I Madarakadag op 1 juni 1976.
^erd tijdens een grote parade in
^hoeroe (vrijheids-)park in Nai
ls dertiende verjaardag van Ke-
mafhankelijkheid herdacht.
;uig van westerse makelij trok
j toeschouwers voorbij, Jomo
|tta was uiteraard als eregast
Een oude. waardige man,
Indrukwekkende persoonlijk-
iie een bijna twee uur durende
fak hield in het Swahili, en
iet zijn befaamde kwast van
Ijenhaar koelte toewaaide.
de programmaonderdelen
isten traditionele volksgroe-
rnyatta was gesteld op het in
iden van Afrikaanse gewoon-
gebruiken. Sommige dansers
rode zonnekleppen van Coca
ook aan de toeschouwers
uitgedeeld. Bij herhaling, en
ie voor en na de rede van
riep de menigte „haram-
nationale kreet, die eenheid
inwerking betekent.
lede „ontmoeting" met Keny
atta was enkele dagen later, bij de
opening van het parlement. Ook toen
waren er veel dansgroepen, èn een
waakzame veiligheidsagent die door
zijn hand op de lens te leggen het
fotograferen onmogelijk maakte.
Aanwezig was ook vice-president Da
niel Ariap Moi, die nu tijdelijk het
staatsbestuur van de overleden presi
dent heeft overgenomen.
Aanknopingspunten
Beide bijeenkomsten bieden aankno
pingspunten, bij het overzien van het
leven van Kenyatta en de historie en
de politiek van Kenia.
De westerse wapens tijdens de para
de op Madaraka-dag zijn een blijk
van Kenia's en Kenyatta's pro-wes
terse beleid, waarbij hij vooral de
laatste jaren zich steeds meer op de
Verenigde Staten richtte.
Ook al omdat Kenia zelf in Oost-
Afrika steeds meer een „buitenbeen
tje" begon te worden, en zich isoleer
de van haar buren. Met Oeganda en
Tanzania vormde het land jarenlang
de Oostafrikaanse Gemeenschap
maar die spatte uiteen door onder
andere de verschillen in ontwikkeling
en ontwikkelingsbeleid tussen ener
zijds het „kapitalistische" Kenia en
het „socialistische" Tanzania.
Met Oeganda is de verhouding zeer
gespannen na de Israëlische aanval
op het vliegveld van Entebbe, waar
bij Kenia als basis werd gebruikt,
terwijl Oeganda bovendien aanspra
ken doet gelden op Keniaans grond
gebied. Hetzelfde geldt voor noorder
buur Somalië, terwijl sinds de com
munistische machtsovername in -
Ethiopië de verhouding met dat land
ondanks een gezamenlijk defensie
pact op het nulpunt is aangeland.
Kenyatta laat bij zijn overlijden in
ieder geval een geïsoleerd land ach
ter, dat voortdurend dreiging van zijn
buren voelt, Niet voor niets is de
afgelopen jaren het verouderde wa
pentuig vernieuwd en aangevuld en
wel vooral uit de Verenigde Staten.
Westerse voorkeur
De westerse voorkeur van Kenia on
der Kenyatta bleek oppervlakkig al
uit de Coca Cola-petjes van de dan
sers en toeschouwers bij de parade,
maar ook voerde het frisdrankencon
cern de hele propagandacampagne
rond de wereldhandelsconferentie
(UNCTAD, die in 1976 in Nairobi werd
gehouden).
Het westerse bedrijfsleven vindt in
Kenia de deur open. In Nairobi lijkt
het wel of er iedere week een kantoor
kolos bijkomt, die door de plaatselij
ke bladen in speciale bijlagen wordt
verwelkomd, en de stad barst schier
uit zijn voegen. Achter het vernis van
werk en welvaart, bestaat er echter
een schrijnende armoede. Als alle
grote steden in ontwikkelingslanden
kent ook Nairobi zijn krottenwijken,
waar de mensen wonen die werden
aangelokt door de stad, maar tot de
ontdekking kwamen dat het leven
daar moeilijk en zwaar is. Dan volgen
in vele gevallen al gauw misdaad, en
hoererij wat van Nairobi zeker niet
één van de veiligste steden in de
derde wereld maakt.
Zij heeft buitensporige bezittingen,
die lang niet altijd op even wettige
wijze verkregen zijn. Het maakte
haar bijna gehaat bij de bevolking, en
het verhaal ging dat er altijd een
vliegtuig klaar stond om haar bij
overlijden van Kenyatta naar veiliger
oorden te brengen.
Stammentegen-
Kenyatta ging er prat op dat onder
zijn heerschappij veel aan de ontwik-
keling van het platteland van Kenia StGlllllQGn
is gebeurd, maar die bewering strookt
in vele gevallen niet met de werkelijk
heid. Een meer evenwichtige ontwik
keling van stad en platteland is nooit
van de grond gekomen, evenmin als
aan het grootgrondbezit behoorlijk
paal en perk is gesteld. De groeiende
verschillen tussen arm en rijk in Ke
nia zijn minstens zo in het oog sprin
gend als de kloof tussen stad en plat
teland.
„Koninklijke familie"
Want behalve een betrekkelijk isole
ment van het land laat de overleden
president Kenia ook grote sociale
spanningen na. Kenia kent naast het
leeuwedeel van de bevolking dat in
armoede leeft een rijke élite. Daartoe
behoorde niet in de laatste plaats
Kenyatta's eigen familie, die vaak
werd aangeduid als de „koninklijke
familie" waarin zijn vierde vrouw
Mama Ngina een hoofdrol speelde.
Sceptici hebben wel gezegd dat één
van Kenyatta's belangrijkste ver
diensten is geweest, dat hij de tribale
spanningen in het land (Tussen stam
men) heeft doen veranderen in socia
le spanningen. Wat overdreven heette
het dan dat eerst de arme Kikoejoes
(de grootste stam van het land) tegen
over de Loeo's stonden (het tweede
volk in grootte), maar dat nu Kikoe
joes en Loeo's samen één front ma
ken tegenover de rijke élite in het
land.
Gedeeltelijk mag dat waar zijn, feit is
dat de stammentegenstellingen in
het land mede bepalend zullen zijn
voor de opvolging van Kenyatta. Hij
zelf was een Kikoejoe die zijn af
komst altijd heeft gekoesterd, en
daarom niet voor niets zo gesteld was
op traditionele dansgroepen van zijn
eigen stam. In het begin van de onaf
hankelijkheidsstrijd sloot Kenyatta
leden van andere stammen uit, en hij
wees Daniel Arap Moi aan als vice-
president.
Moi is lid van een kleine stam. en
kon voor „mzee" (oude. wijze man,
zoals Kenyatta werd genoemd) geen
bedreiging vormen. Moi heeft onder
de bejaarde president echter wel een
steeds grotere greep op het staatsge-
beuren gekregen, en hij wordt nu
genoemd als compromis-kandidaat.
Een andere naam die veel valt is die
van de voormalige minister van bui
tenlandse zaken Njorogoe Moengai.
Maar het blijft gissen. Kenyatta's ei
gen favoriet zou zijn steun en toever
laat Mbiyoe Koinange zijn geweest,
maar deze hoeft niet op steun van.
brede lagen van de bevolking te
rekenen.
Daar komt bij dat Kenia weliswaar
een parlement heeft, (een uitzonde
ring in zwart Afrika), maar dac er
maar één officiële partij is, Kenyat-
ta's eigen Keniaanse Afrikaanse Na
tionale Unie, KANU, waarvan hij
sinds zijn vrijlating uit Britse gevan
genschap de leiding heeft gehad.
Aanvankelijk samen met Oglnga
Odinga (een LoeoK, een makker uit
de guerrilla en na de onafhankelijk
heid vice-president. Wegens zijn radi
cale houding werd Odinga echter al
snel door Kenyatta ter zijde gescho
ven. Hij richtte een eigen partij op.
Enkele Jaren geleden trachtte Oginga
Odinga via de KANU op het politieke
toneel terug te keren, maar die opzet
slaagde niet.
Enkele mogelijke opvolgers van Ke
nyatta hebben de dood gevonden. De
populaire leiders Josiah Karioeki en
Tom Mboya zijn vermoord, en de
onwetendheid van Kenyatta daarbij
overtuigde lang niet ledereen.
De moord op Kenyatta's vroegere
vriend en latere criticus Karioeki
stortte Kenia in een ernstige politie
ke crisis. Studenten kwamen in op
stand. en het parlement murmureer
de. Kenyatta greep met harde hand
in. Hij dreigde de parlementsleden
uit de partij te zetten waarmee zij ook
hun kamerzetels zouden kwijt raken.
Zijn twee belangrijke tegenstanders,
onder wie de vice-voorzitter van de
volksvertegenwoordiging, werden ge
vangengezet.
Kenyatta verzekerde daarna zijn on
derdanen de macht over volk en va
derland, partij en parlement weer vol
ledig in handen te hebben. Maar Ke
nyatta is niet meer. En één van zijn
grootste fouten is geweest dat hij
nimmer voor een opvolger heeft ge
zorgd, waardoor Kenia nu een nog
onzekerder toekomst tegemoet gaat
dan bij het overlijden van „baba wa
taifa" („vader des vaderlands") Jomo
Kenyatta toch al het geval zou zijn
geweest.
t m onzer verslaggevers
g IINGEN Aan de rijksunlver-
24ian Groningen wordt de benoe-
rjTiot hoogleraar in het Neder-
jjlstaatsrecht verwacht van mr.
Jbonner, thans lid van het hof
Jtitie van de Europese gemeen-
Jen in Luxemburg.
er was onder meer lid van de
Ie van drie", die een onder-
steld heeft naar de Neder-
Bl[ aspecten van de Lockheed-
affaire. Het rapport over
rzoek trok in ons land nogal
lacht in verband met de be-
leid van prins Bemhard bij
ik. Mr. Donner ls van 1945 tot
gleraar aan de Vrije Univer-
Tef) Amsterdam geweest. Verder
onder meer voorzitter van het
MSTAD (ANP) Een Ameri-
tanker heeft 25 gevluchte Ha-
opgepikt uit een zeilboot en
"ombracht naar Curasao. De Haïti-
jlie naar de Verenigde Staten
uitwijken zijn op curagao door
frul van Haïti opgevangen. Ze
teruggestuurd naar hun va-
Volgens Amnesty Interna
is het een zeer moeilijke zo niet
elijke zaak te voorkomen dat
tianen teruggestuurd worden.
KA
college van advies van de Anti-Revo
lutionaire Partij, voorzitter van de
bond van Christelijk VHMO en lid
van de staatscommissie inzake de
grondwetsherziening.
Volgens een woordvoerder van de fa
culteit der rechtsgeleerdheid in Gro
ningen ls het al enkele maanden gele
den dat hij is voorgedragen. De be
noemingen komen aldus de woord
voerder over het algemeen nogal
vertraagd af sinds de komst van de
heer Pais als minister van onderwijs
en wetenschappen. In Groningen
wordt nu wel op een snelle afronding
gerekend.
Volgens de woordvoerder is de even
tuele komst van mr. Donner zowel
door de faculteitsraad als door het
college van bestuur van de universi
teit algemeen erg positief gewaar
deerd. Hij wordt als veruit de meest
gekwalificeerde kandidaat be
schouwd. Het is de bedoeling dat mr.
Donner de opvolger wordt van prof.
mr. D. H. Meuwissen, die inmiddels in
dezelfde faculteit ls benoemd tot
hoogleraar rechtsfilosofie.
Mr. Donner gaf een half Jaar geleden
zelf tijdens een congres in Tilburg te
kennen zijn functie bij het hof in
Luxemburg wel te willen rullen voor
een hoogleraarschap. Hij had een
voorkeur voor Oroningen wegens een
gezamenlijke publikatie van hem en
de Groningse oud-hoogleraar Van der
Pot.
ze sportcorrespondent
K" ERDAM Zwart Wit *28 speel-
ïsii *ege het halve eeuwse bestaan
Ke-wedstrljd tegen het Neder-
oilitair elftal. De legermannen
met 4-1. Militair Oranje
3e fi de elfde minuut een voor-
via een strafschop, veroor-
43éioor Ton Paap. Harry Melis
bord) benutte de elf meter aan-
aald koel (0-1). Zwart Wit met
8cheffers (ex-Sparta Ton
Rl tx-Feyenoord) en Oijs Zwaan
u,., ns van Sparta) bood goed par-
de meer aanvallende militai-
er een hoog tempo uitpersten
in de 70e minuut 2-0 voor de
a#en uit een afstandsschot door
Harry Melis (0-2).
Drgebroken Jack van der Berg
stand vij fminuten daarna tot
ugbrengen. Chris Riemens
JC) maakte de afstand weer
'(1-3) terwijl Peter Boeve van
voor de 1-4 eindstand
Mr. A. M. Donner
chter: Van
wers: 1.000.
Van een onzer verslaggevers
MAASTRICHT Het onderzoek van
de politie naar de bankoverval van
maandag in Maastricht heeft nog
geen resultaat opgeleverd. Wel is er
een grote hoeveelheid Informatie
ook van de zijde van het publiek
binnengekomen, die thans wordt ver
werkt. Gisteren begon ook een uitge
breid buurtonderzoek in alle wijken,
waar de daders zich hebben bevon
den tijdens de achtervolging, om
meer gegevens over hen te verkrijgen.
Zowel de Duitse, als Belgische politie
en Interpol zijn ingeschakeld bij de
opsporing
Gebleken is dat de overvallers geen
cent hebben buitgemaakt Geld dat
zij in hun eerste auto, waarmee zij
zich klem reden, moesten achterla
ten. komt overeen met het door de
Algemene Bank Nederland gemist
bedrag van 365.000 De vijf daders
zijn mogelijk afkomstig uit Wallonië,
vermoedelijk uit Luik.
Overleden De oud-burgemeester
van Sittard, H. M. J. Dassen is op 68-
jarige leeftijd in zijn woning in Sit
tard overleden. De heer Dassen be
gon zijn loopbaan op de Heerlense
gemeente-secretarie. In 1941 volgde
zijn benoeming tot directeur van het
gewestelijk arbeidsbureau in
Heerlen.
Van 1946 tot 1952 was hij lid van de
Tweede Kamer voor de KVP. In 1949
volgde zijn benoeming tot landdrost
van Tudderen, de zogenaamde „zelf
kant", een door Nederland gean
nexeerd gebied bij Sittard. In 1963
legde hij deze functie neer. Van 1952
tot 1959 was Dassen burgemeester
van Schaesberg, van 1959 tot aan zijn
pensionering in 1975 was hij burge
meester van Sittard. Hij was officier
in de orde van Oranje Nassau en
ereburger van Sittard.
PRIJS De Vening Meineszprijs -
1976 voor jonge onderzoekers is giste
ren door prof. mr. W. F. de Gaay
Fortman, voorzitter van de Neder
landse Organisatie voor zuiver-we
tenschappelijk onderzoek ZWO. uit
gereikt aan dr. N. van Breemen te
Wageningen. De prijs ls nu eerst uit-
gereikt omdat dr. Van Breemen op
het moment van toekenning onder
zoek naar de rijstcultuur op de Filip
pijnen verrichtte. Hij heeft eerder een
onderzoek in Thailand ingesteld.
SYDNEY (Reuter) In de Long Bay
gevangenis, de grootste van de Au
stralische stad Sydney, hebben op
roerige gevangenen dinsdag branden
gesticht en gepoogd uit te breken.
Volgens een woordvoerder van de ge
vangenis zijn ongeveer 30 gevange
nen gewond.
DEN HAAG (ANP) Met ingang van
1 Januari 1979 zullen ruiters voor het
rijden op alle terreinen van de Vereni
ging tot behoud van natuurmonu
menten in het bezit moeten zijn van
een ruiterbewijs, dat men bij zich
moet hebben. Dit heeft het bestuur
van de vereniging besloten.
Voor de grotere terreinen waar ruiter
paden aanwezig zijn geldt nu al een
vergunningenstelsel. Dit wordt uitge
breid in die zin, dat nog uitsluitend
aan houders van een ruiterbewijs een
vergunning tot het rijden in die ter
reinen zal worden uitgereikt.
Het ruiterbewijs dat vorig Jaar op
initiatief van de hippische verenigin
gen zelf tot stand is gekomen, beoogt
onder andere het gedrag van de ruiter
in de natuur te verbeteren.
MAASTRICHT (ANP) Mr. W. J.
van Bennekom, de advocaat van het
RAF-lid Folkerts wil voorkomen dat
het aanvullend uitleveringsverzoek
wordt behandeld in de rechtzaal vap
het huis van bewaring in Maastricht.
Van Bennekom vindt dat de open
baarheid van de rechtzitting ernstig
in het gedrang komt, wanneer Fol
kerts niet in het paleis van justitie in
Maastricht voor de rechtbank ver
schijnt.
„Dat is een omgeving waarvan zoveel
suggestie en spanning uit gaat, zo
beladen, en die zo weinig lijkt op de
omgeving waarin gewoonlijk recht
gesproken wordt. Om redenen van
efficiency, veiligheid en verkeers
maatregelen wordt er een akkoordje
gemaakt met behoorlijke rechtsple
ging". aldus de advocaat van Fol
kerts in een kort geding dat hij tegen
onder meer de Staat der Nederlanden
had aangespannen.
Mr Groen, die namens de Staat op
trad zei dat er voldaan is aan de wet
die zegt dat de rechtszaak moet wor
den gehouden „ten de hoofdplaats
van het arrondissement". Volgens mr
Groen wordt de zaak in de volle open
baarheid behandeld, omdat ledereen
die zich aangemeld heeft een plaats
kreeg toegewezen en belangstellen
den ook op de dag van de zaak bin
nengelaten worden.
Vandaag wordt er uitspraak gedaan.
Morgen wordt het aanvullend uitleve
ringsverzoek behandeld.
Waarom moet een meloen altijd rond
zijn, vroeg de Japanse ontwerper To-
moyuki Ono zich af en prompt begon
hij bij wijze van grap proeven te
nemen met het kweken van vierkant
fruit. Hier het resultaat vierkante
meloenen van zijn inmiddels se
rieus geworden hobby. Ono heeft op
zijn kweekwijze, die hem ook vier
kante tomaten en achtkantige kom
kommers heeft opgeleverd patent
aangevraagd.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Sinds maandag is
er een nieuwe piratenzender in de
lucht, die zendt vanaf een kustvaar
der in de Noordzee. Het station heeft
als naam gekozen „Radio Delmare"
en zendt uit op 192 meter op de mid
dengolf.
De kustvaarder „Aegir", waarop het
station zich bevindt, ligt zeven kilo
meter buiten Goeree en voert de Pa
namese vlag.
Volgens het ook door Nederland on
dertekende verdrag van Straatsburg
van 1974, is het verboden hulp te
verlenen aan piratenzenders. Hoewel
buiten de territoriale wateren niet
tegen het station kan worden opge
treden, is elke hulp ook bevoorra
ding dus strafbaar.
TEXEL (ANP) Er zijn nieuwe moei
lijkheden ontstaan rond de plannen
tot de bouw van een dubbeldekse
veerboot voor Texel, doordat de mi
nister van Verkeer en Waterstaat niet
bereid ls een investeringssubsidie
het gaat om tien miljoen gulden te
geven.
De minister stelde dat de boot geen
zeeschip ls. waardoor een bijdrage op
grond van de investeringsregeling
niet kan worden toegekend. De
Texelse veerdienst, de NV Teso. zal.
nu trachten steun te verkrijgen vla
het ministerie van Economische Za
ken. waar men positief staat ten op
zichte van de bouw
Om geen tijd meer te verliezen is
echter al contact opgenomen met de
werf Jos Meijer in het Duitse Papen
burg, omdat men in Duitsland wel
licht tot een gunstiger financiële re
geling kan komen. In eerste instantie
zou het Rljn-Schelde-Verolmecon-
cern de dubbeldekker bouwen.
ADVERTENTIE
VoordelignazomerenopTexel.
Hotelarrangementen: 3-daagse reis vanaf 183,-, 5-daagse reis vanaf f152,-
8-daagse reis vanaf f245,- (2. resp.4 of 7 dagen volpension met bootvervoer
en verzekering,vanaf 19). Of vraag de Bemiddelingsbrochure voor
bungalows, appartementen en huizen. Inlichtingen en boekingen
VVV Texel, Postbus 3, 1790 AA Den Burg. Tel. 02220-28 44.
Publikatie in tamrnwerking met het Nationaal Bureau voor Toename, Den Haaf- SBSS
