Schippers weigeren lading
or België en Frankrijk
ieuw EG-overleg over Rusland
Minder werk pedagogische academie
Zit uw geld
voorjaren vast
inspaarbewij'zen
aantoonder?
Barbara de Jong
kon vrijheid kopen
Proef met databank voor bomen
fikactie (24 uur) van deelnemers toerbeurt-systeem
Federatie: actie
getuigt niet van
commerciële kijk
Nederlandse aankondiging over 'bevriezen' contacten:
Eind deze maand
verder gesprek
in ministerraad
Alleen bij de Femis-Bank zijn
spaarbewijzen contant geld.
Doel: kappen
tegengaan
Politie verijdelt
overname Gulpen's
relaxcentrum
Chinees bekent
moord op
eierhandelaar
Justitie niets
te verwijten,
zegt Van Agt
Na zomerreces
Kamerdebat
Zuidmolukkers
Rita
Aantal eerstejaars met twintig procent gedaald
Angst voor
veranderen
van baan
DAG 18 AUGUSTUS 1978
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
dneen onzer verslaggevers
TERDAM Vertegenwoordigers van enkele honderden
organisatie „Toerbeurt Noord-Zuid" verenigde Neder-
e He particuliere schippers hebben besloten 24 uur lang
11 if lading te accepteren met bestemming België of Frank-
UM
ictie betrof ongeveer honderd
ia^en van verschillende grootte",
mlheer G. Veuger van „Toerbeurt
„Zij was bedoeld als
ggrikactie. waarbij het niet ging
•ajjrecte, voelbare resultaten. Onze
PPen wilden slechts de aandacht
M e autoriteiten vestigen op de
tmen, die ondanks het vrijwillig
door de schippers van
lerbeurt-systeem, er nog altijd
internationale Noord-Zuid-ver-
Üjn.
qq toerbeurt-systeem is een vrijwil-
jnvaarde regeling, waarbij on-
,ig een minimum-vrachtprijs is
Tengekomen en waarbij 1
v»rhpnrs nanpphnden ladine
lat
di
Lngiel
aa ijl
ter
lerbeurs aangeboden ladingen
Jérbeurt aan de daarvoor in aan-
?rcbig komende schippers worden
ld. Nu komt het, vooral bij grote
he en achthonderd tot duizend
vaak voor, dat deze via de vrije
worden uitgegeven, dus buiten
ni^erbeurt-systeem om, tegen prij-
beneden het in het toerbeurt-
geldende minimum liggen,
het toerbeurt-systeem geen
|ke verplichting is, zien wij dit
Ifsprekend als een misstand,
doorkruising van het hele toer-
i Wee."
^Jle zijde van de organisatie van
gezSieurt NoordrZuid" is een brief
tan naar staatssecretaris Smit-
en naar de Tweede Kamer.
Daarin vragen de schippers, dat in
Nederland dit toerbeurtsysteem voor
het Noord-Zuid scheepvaartverkeer
wordt vastgelegd in wettelijke rege
lingen op dezelfde manier als er sinds
1975 zijn in België en in Frankrijk.
„Wij achtten het een onhoudbare si
tuatie, dat de ene schipper zijn beurt
afwacht op de beurs, terwijl de ande
re via een vrije markt vóórgaat en
beneden de prijs gaat vervoeren. Dat
geldt vooral voor de havens Antwer
pen, Luik, Charleroi en Gent, die be
reikbaar zijn voor schepen tot 2500
ton. Het gaat om massagoederen, die
soms zelfs via contracten, dus hele
maal buiten de schippersbeurs om,
worden getransporteerd. Natuurlijk,
het toerbeurtsysteem is nog geen ver
plichting. Maar er is onder de mensen
op de Noord-Zuid-route nog altijd een
grote mate van solidariteit en ik ver
wacht dat heel wat mensen hebben
meegedaan."
De totale Nederlandse vloot omvat
4400 schepen, waarvan er enige hon
derden regelmatig varen op de
Noord-Zuid-route (Nederland-België-
Frankrijk), terwijl er enige honder
den andere schepen als regel varen in
het binnenlandse verkeer maar toch
ook wel een of twee reizen per jaar op
deze internationale route maken. De
heer Veuger: „Als wij de Belgische en
Franse scheoen meetellen, komen we
tot een 6500 schepen in het Noord-
Zuid-verkeer".
„Er is een commissie Viersen voor de
binnenvaart", zegt de heer Veuger,
„Maar over een wettelijke regeling is
die commissie nog nooit tot een eens
luidend advies kunnen komen. De
verladers achten ons toerbeurtsys
teem een slechte zaak. Dat geldt ook
voor de goedwillende verladers, die
zich vaak, omdat er voor hen geen
keus is in ons toerbeurtsysteem in
passen. Maar als zij de kans krijgen er
onderuit te komen zullen zij het niet
laten."
Schadelijk
Secretaris S. Veninga van de Federa
tie van Schippersbonden acht de
prikactie van „Toerbeurt Noord-
Zuid" niet opportuun en zelfs schade
lijk. „Ik erken ten volle, dat de situa
tie dat de verlader buiten het toer
beurtsysteem om zijn lading kan aan
bieden en dat er schippers zijn die
deze ladingen beneden de prijs accep
teren een misstand is, maar er is nu
nog geen wettelijke verplichting om
jezelf in dat toerbeurt-systeem in te
voeren. De schippers hebben het zelf
vastgesteld, geheel op basis van vrij
willigheid.
Een schipper is een particuliere on
dernemer in een concurrentie positie
en dat vereist een commerciële aan
pak. Met andere woorden: de schip
per moet wervend werken en ver
voergarantie kunnen bieden. Er be
staat geen verplichting om een aan
bod te aanvaarden, dus werkelijk te
vervoeren.
Maar weigeren van lading is een heel
merkwaardige en commercieel gezien
in hoge mate schadelijke manier om
tegen wat je als misstand ziet in actie
te komen. Juist de verlader, die niet
via het toerbeurtsysteem zijn goede
ren langs de Noord-Zuid-route ver
voert, tegen wie deze is gericht, hij is
de enige die van de actie profijt heeft,
er in ieder geval geen enkele schade
van ondervindt. De enige die schade
lijdt, is degene, die gebruik maakt
van het toerbeurt-systeem en die nu
zijn goederen 24 uur later ziet ver
schepen.
De heer Veuger tilt niet zwaar aan de
argumenten van de heer Veninga:
„Het enige wat de verlader merkt, die
met onze mensen regelmatig zaken
doet. is, dat zijn lading 24 uur later
weggaat. Dat is niet zo erg. Dat dege
ne, tegen wie wij optreden, niet wordt
getroffen, betekent weinig. Het gaat
er maar om dat op het hele probleem
de aandacht wordt gevestigd."
In tegenstelling met het verkeer op
de Rijn opereren in het Noord-Zuid-
verkeer slechts weinig rederijen. De
overgrote meerderheid van de in dit
verkeer varende schepen is van Ne
derlandse, Franse en Belgische parti
culiere schippers. De toerbeurtrege
ling kwam tot stand na de beruchte
schippersblokkade, die in ons land
slechts een week heeft geduurd, maar
die in 1975 in België en Frankrijk nog
maanden lang is doorgegaan.
onze Haagse redactie
HAAG Binnen de Europese Gemeenschap zal de komende weken opnieuw overleg
wlen gepleegd over een gemeenschappelijke opstelling jegens de Sowjet-Unie.
wo
;thfE
Augustus komen hoge ambtena
de departementen van bui-
^jose zaken van de negen EG-
bijeen ter voorbereiding
Europese top, die op 14 sep-
f in Bonn wordt gehouden. De
,^hoe Europa moet reageren op
tegen dissidenten in de
wt-Unie, zal zowel in het voorbe-
*^1 ambtelijk overleg, als op de
ersconferentie zelf aan de orde
weken geleden is deze vraag in
LSt pes verband al eerder aan de
o,testeld. Dat gebeurde kort na-
Nederlandse regering „bevrie-
jjvan de contacten met Moskou
ifgekondigd alsmede beraad
verdere relaties met de Sow-
Een gemeenschappelijke
opstelling was toen niet
ijk. Tussen de verschillende
landen bleken grote me-
jchillen te bestaan. Neder-
Groot Brittannië drongen
i op een duidelijke actie te-
iskou, maar West-Duitsland en
ijk met name, wilden daar wei-
weten.
Als uitvloeisel van de bevriezing van
de contacten is tot nu toe alleen een
reis van drie onderwijsspecialisten
naar de Sowjet-Unie afgezegd door
minister Pais (onderwijs). Scholten
kritiseert in zijn vragen het feit dat
afzonderlijke ministers vooruitgelo
pen zijn op de definitieve besluitvor
ming van het kabinet. Hij meent ook
dat er eerst overleg met de Tweede
Kamer moet plaatsvinden alvorens
definitieve besluiten over verbreking
van de contacten met Moskou wor
den genomen.
Geen overleg
Premier Van Agt ontkende gisteren
dat het niet doorgaan van het gebrui
kelijke overleg n.^t Moskou over de
komende vergadering van de Vere
nigde Naties in New York, een gevolg
is van de bevriezing. Volgens premier
Van Agt was er dit jaar gewoon geen
reden voor overleg geweest. Vori^
jaar vond dat overleg wel plaats,
maar in 1975 weer niet.
De Nederlandse ministerraad ver
wacht eind van de maand verder te
praten over de Nederlandse opstel
ling jegens Moskou. Nog niet alle
departementen bleken gisteren bij de
vergadering van de ministerraad de
gevraagde inventarisatie van hun
contacten met de Sowjet-Unie gereed
te hebben.
Van een onzer verslaggevers
HAREN In september zal de Grontmij een proef beginnen met een databank voor bomen.
Met de databank hoopt men het aanbod van en de vraag naar oudere bomen beter op elkaar af
te stemmen, zodat minder bomen behoeven te worden gekapt.
Scholten
DA-kamerlid J. N. Scholten
t regering schriftelijk vragen
I over deze Europese contac-
holten meent dat het niet in
ng van de dissendenten is, als
isten de contacten met Oost-
i verbreekt.
Aanleiding tot het oprichten van de
databank (voorlopig op proef in de
provincies Groningen, Friesland,
Drente en Overijssel) is het feit dat
bij diverse werkzaamheden, zoals de
aanleg van wegen en leidingen, veel
bomen sneuvelen. Volgens ing. J.
Glas van de Grontmij sneuvelen nog
steeds veel bomen die eigenlijk be
houden kunnen worden, bij voor
beeld bij projecten die plotseling in
uitvoering komen of bij werkzaamhe
den die beginnen in de periode dat de
boom niet verplant kan worden. De
meeste plannen liggen echter al ruim
van te voren klaar. De Grontmij
ADVERTENTIE
Even naar de Femis-Bank. want daar kunt u tussentijds alle
spaarbewijzen aan toonder van alle nederlandse banken verzilveren,
ongeacht de einddatum.
de Femis-Bank toch even anders
EERSTE EUROPESE SPAAR-HYPOTHEKEN C V
ANTWOORDNUMMER 3000 ROTTERDAM
Rotterdam Zeist:
Westblaak 141. Montaubanstraat 21
tel 010-333310 tel. 03404-24100
Baarle-Nassau
Hoogbraak 1
tel 04257-9518/8167
«ertegcimoordigd door «mei co's
internationale registered trust company n.v. hoogbraak 6. baarle-heriog
hoopt met de databank ae bomen
tijdig weg te kunnen halen.
Het plan van de Grontmij is door de
beheerders van bomen (zoals de ge
meentelijke plantsoenendiensten, de
provinciale waterstaat, rijkswater
staat en de waterschappen) met ent
housiasme begroet. De deelnemers
aan de databank krijgen regelmatig
bericht over het bomenbestand, on
derverdeeld naar soort, variëteit, be
schikbaar aantal, standplaats, leef
tijd, diameter en grondsoort. Ook
wordt vermeld wanneer de boom be
schikbaar komt. Doorgaans zullen de
bomen moeten worden verplaatst
kort nadat zij het blad hebben ver
loren.
De bomen die anders zouden moeten
worden gekapt, kunnen nog jaren
lang dienst doen in bij voorbeeld ou
dere woongebieden, nieuwe stadswij
ken, recreatiegebieden en dergelijke.
Het gaat om bomen die al tot redelij
ke wasdom zijn gekomen (vijftien tot
dertig jaar oud) en die een oude of
nieuwe woonwijk aanzienlijk sneller
in het groen zetten dan wanneer jon
ge bomen worden aangeplant. De bo
men zullen niet alleen ter beschik
king staan van (semi)-overheidsbe-
drijven en -diensten, maar ook parti
culieren kunnen uit het bestand put
ten. Steeds meer mensen willen in
hun (nieuwe) tuin één of twee grote
bomen hebben. Hoewel het verplaat
sen van een boom niet goedkoop is,
verwacht de Grontmij toch een rede
lijke belangstelling. Volgens ing. J.
Glas is gebleken dat diverse op
drachtgevers het geld ervoor over
hebben.
Barbara de Jong wordt door haar moeder omhelsd bij
haar aankomst op Schiphol.
Van een onzer verslaggevers
SCHIPHOL De 24-jarige mevrouw Barbara de Jong-
Hoogeveen uit Gouda is gistermiddag met haar echtge
noot uit Saloniki teruggekeerd, nadat zij woensdag tegen
een borgsom van vierduizend gulden door een Griekse
rechter op vrije voeten werd gesteld. De rechter veroor
deelde haar tot zeven maanden onvoorwaardelijk, maar
Barbara de Jong kon de straf afkopen.
Barbara de Jong werd veroordeeld
nadat zij bij een verkeersongeluk
betrokken was geweest waarbij
een 71-jarige Griek om het leven
kwam. Volgens Barbara de Jong
heeft zij aan dit ongeluk geen en
kele schuld. Het slachtoffer zou
plotseling van achter de autobus
de weg zijn opgelopen. Een aanrij
ding zou vervolgens onvermijde
lijk zijn geweest.
Het echtpaar De Jong was op weg
naar huis van een vakantie die zij
in Griekenland hadden doorge-
bracht, toen het ongeluk gebeur-
de. Barbara de Jong die achter het
stuur zat werd direct na het onge
luk overgebracht naar een politie
bureau, waar zij twee dagen werd
vastgehouden. Haar man had in
tussen de ANWB in Nederland in
geschakeld. Door tussenkomst
van een door de ANWB optreden
de Griekse advocaat kon zij na
acht dagen cel in vrijheid wachten
op het proces dat eergisteren te
gen haar werd gevoerd.
Haar verblijf in de gevangenis
heeft ze als bijzonder onaange
naam ervaren. Ze verbleef in een
cel van drie bij drie meter, die zij
moest delen met vier andere vrou
wen. Er konden slechts vier ma
trassen in de kleine cel liggen.
Ook zegt zij eenmaal door een
bewaker te zijn geslagen en ge
trapt. Zij wijt dit aan mogelijke
onmacht omdat er door taalpro
blemen irritaties waren ontstaan.
Het echtpaar zegt verder veel
waardering te hebben voor de wij
ze waarop de ANWB bijstand
heeft geboden. Naast rechts
kundige hulp heeft de ANWB de
vliegreis naar Nederland betaalt
en het ophalen van de auto voor
haar rekening genomen. De vier
duizend gulden die betaald moest
worden voor haar invrijheidstel
ling komt echter voor de rekening
van het echtpaar. De Griekse ad
vocaat van Barbara de Jong heeft
tegen de uitspraak inmiddels ho
ger beroep aangetekend. Of zij
hiermee kan instemmen kon zij
gisteren nog niet zeggen. Wel is ze
het volledig oneens met de door de
rechter opgelegde straf, mede
door het feit dat alle getuigen heb
ben verklaard dat ze onschuldig
is.
GULPEN (ANP) De rijkspolitie in
Gulpen heeft in samenwerking met
de districtsrecherche van de rijkspo
litie in Maastricht gisteren zeven
Fransen (onder wie een vrouw); aan
gehouden, die volgens de politie van
plan waren om met geweld een relax
centrum in Reijmerstock (Gem. Gul
pen) over te nemen.
De Fransen, in leeftijd variërend van
30 tot 40 jaar, wordt verboden wapen
bezit, afpersing, alsmede vrijheidsbe
roving ten laste gelegd. Vijf van hen
zijn in verzekerde bewaring gesteld.
Tijdens een huiszoeking in het cen
trum vond de politie twee vuurwa
pens. Zowel de rijkspolitie in Gulpen
als die in Maastricht weigeren verde
re mededelingen over de aanhouding
te verschaffen.
KOPENHAGEN (ANP) De uit Sin
gapore afkomstige Chinees P. H. T.
heeft eergisteren tegen de politie in
Kopenhagen verklaard op 24 juli van
dit jaar een eierhandelaar in Roosen
daal vermoord te hebben.
De 21-jarige T. werd op 9 augustus in
de Deense hoofdstad gearresteerd,
samen met zijn vriend S. L. die be
kend heeft betrokken te zijn geweest
bij de moord.
Een verzoek tot uitlevering door Ne
derland heeft de Deense autoriteiten
nog niet bereikt.
'Van oorlogsmisdadigers
meesten ongrijpbaar'
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Premier Van
Agt vindt niet dat het justitie-
beleid ten aanzien van ge
zochte Nederlandse oorlogs
misdadigers kritiek verdient.
„Er is," zei hij gisteren op zijn
wekelijkse persconferentie,
„geen reden om het openbaar
ministerie tekortkomingen te
verwijten."
Van Agt wees erop dat het „overgrote
deel" van de nog gezochte 350 oor
logsmisdadigers feitelijk ongrijpbaar
zal zijn. Deze mensen zijn indertijd,
meestal bij verstek (zonder zelf aan
wezig te zijn) veroordeeld wegens
vreemde (Duitse) krijgsdienst. Dat
geeft een probleem. Andere landen
leveren namelijk alleen mensen uit
als die veroordeeld zijn voor feiten
die ook in dat land zelf strafbaar zijn.
In Duitsland is. uiteraard, vreemde
krijgsdienst die Nederlanders in
Duitsland hebben verricht, niet straf
baar.
Een tweede probleem is. dat Neder
landers die inmiddels de nationaliteit
van het land waar ze wonen hebben
aangenomen, ook niet uitgeleverd
worden. Landen leveren geen onder
danen uit aan andere landen. Er
blijft, bleek uit de woorden van Van
Agt nog maar een klein groepje oor
logsmisdadigers over die wel naar Ne
derland terug te halen zijn om hun
straf uit te zitten.
Het opsporen daarvan, benadrukte
Van Agt. is geen gemakkelijke zaak.
„Als je gaat opsporen, dan dient er
wat op te sporen te zijn, dan moet je
aanwijzingen hebben," aldus de pre
mier. Minister De Ruiter, justitie, be
studeert momenteel alle beschikbare
gegevens om na te gaan of het justi-
tiebeleid moet worden bijgesteld.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG - De voltallige Tweede
Kamer moet direct na het zomerre
ces. in de laatste week van augustus,
debatteren over het regeringsbeleid
inzake de Zuidmolukkers. De voorzit
ter van de bijzondere Kamercommis
sie, mevrouw Kappeyne van de Cop-
pelio (WD), en de heer Moileman
(PvdA) vinden dat gerechtvaardigd,
omdat voor de vakantie een aantal
zaken daaromtrent niet voldoende is
uitgesproken in de commissie. Bo
vendien zouden er nieuwe fouten zijn
bijgekomen, zoals het opstappen van
de commissie Köbben. Bovendien
heeft minister van binnenlandse za
ken, Wiegel, een „extra inspraakron
de" aangekondigd. De heer Manusa-
ma heeft intussen ook een brief aan
de commissie geschreven. In die brief
vraagt Manusama om een parlemen
taire enqüete, maar volgens de heer
Moileman is daarop geen kans, zo
lang er geen reden is om aan te ne
men dat het parlement niet over
stukken kan beschikken die mogelijk
van belang zijn. Manusama zegt die
stukken wel te hebben, maar hij heeft
ze uit tactische overwegingen niet bij
zijn brief gedaan.
„Het is de oppas van Rita.
Ze wil versterking
Van onze onderwljsredactie
DEN HAAG De grote werkloosheid in het onderwijs heeft dit jaar al
consequenties voor de pedagogische academies en de opleidingen voor
kleuterleidsters. Het aantal eerstejaars is op beide opleidingsinstituten
teruggelopen: bij de pedagogische academies met 18,4 procent en bij de
opleidingen voor kleuterleidsters met 15,4 procent.
Het aantal eerste klassen is
voor de pedagogische acade
mies gedaald met 75 tot 406
klassen. Bij de opleidingen
voor kleuterleidsters komen
dit studiejaar 22 minder eer
ste klassen. Het geringere
aantal studenten heeft ook di
rect gevolgen voor het docen
tenkorps. Op de pedagogische
academies gaan 98 arbeids
plaatsen verloren, bij de oplei
dingen voor kleuterleidsters
29.
De ontslagen zullen vooral de
jongere docenten treffen, om
dat zij het minste aantal
dienstjaren hebben. Jan Huis
man, voorzitter van de Neder
landse Federatie van Onder
wijsvakorganisaties, vreest
een vergrijzing van het docen
tenkorps. „Jonge mensen wor
den nu als eersten ontslagen,
terwijl we ze straks hard no
dig hebben voor de vele ner
en bijscholingscursussen die
gegeven moeten worden na de
introductie van de nieuwe ba-
sijwchnnl
De werkloosheid zal de ko
mende jaren alleen nog maar
groter worden, omdat ook de
havo-top los wordt gemaakt
van de pedagogische acade
mies. Tot nog toe gaan leerlin
gen met een mavo-diploma
eerst twee jaar naar de havo-
top. die aan de pedagogische
academie verbonden is. De
nieuwe lerarenopleiding, die
begin tachtig gaat draaien ter
voorbereiding op de nieuwe
basisschool, laat alleen stu
denten toe die ai een havo
diploma hebben
Havo-top
Jan Huisman plëit voor een
vierjarige lerarenopleiding,
een jaar langer dan de huidige
cursusduur van de pedagoei-
sche academies. Naast alle on
derwijskundige voordelen, zo
als een langere stage en een
betere voorbereiding op het
vak, ziet hij nog twee winst
punten: „Meer werk voor de
docenten aan de opleidingsin
stituten en meer lucht op de
arbeidsmarkt, omdat gedu
rende een jaar geen nieuwe
leerkrachten zich aan
melden."
De verlenging van de nieuwe
opleiding van leraren is een
van de wensen uit het arbeids
plaatsenplan dat de NFO in
het voorjaar publiceerde. Jan
Huisman: „Minister Pais
heeft toegezegd dat hij met
ons over het arbeidsplaatsen-
plan gaat praten. Dat is hard
nodig, want het actieplan, dat
Pais zelf heeft gemaakt, lost
niets op. Van de 4700 plaatsen
zijn er hooguit 600 structureel.
De rest moet per Jaar bekeken
worden, wat de rust niet ver
zekert. Pais moet dringend
een echt plan voor de werkge
legenheid in het onderwijs
gaan maken, want de proble
men worden gigantisch."
Conflicten
De financiering van een der
gelijk plan speelt volgens
Huisman slechts een geringe
rr^ „Al die uitkeringen kosten
ook geld. Bovendien zijn er
minder leerlingen, zodat er
geld vrijkomt, die aan ar
beidsplaatsen besteed moét
worden, Verlaging van de
klassedeler is reeds lang poli
tiek aanvaard, alleen Pais
houdt zich niet aan de nota
klassegrootte."
Jan Huisman is bezorgd over
een bijkomende ontwikkeling
van de werkloosheid in het
onderwijs Veel onderwijzers
en docenten durven niet meer
van baan te veranderen om
dat ze bang zijn hun garantie
te verliezen. Leraren die een
volledige betrekking hadden,
maar nu minder uren gaan
draaien, krijgen een aanvul
ling op hun salaris. Die garan
tie gaat verloren als ze van
school veranderen. Jan Huis
man: ,.Er ontstaan op veel
scholen conflicten over de
rechtspositie. De onderwijs
vakorganisaties moeten vaker
dan vroeger bemiddelen."
