Beide leiders in Frans-Canada
geperkt in hun mogelijkheden
ïA/at een 'krijgsrechter' zich herinnert
deTijd
deTijd
\t
Heeft
het
paus
schap
Weekblad
litgehold
UIT DE WEEKBLADEN
•aag '68
Aandelen
Teniet gedaan
Geloofwaardig
Activisme
Smalle kerk
Jlbingers collega schreef een boek
Hulp in Arnhem
voor verslaafden
deze week:
INDERDAG 10 AUGUSTUS 1978
BINNENLAND
TROUW/KWARTET P 6 RHS 11
Is het tot een compromis zou komen tussen Trudeau en Lévesque, de beide grote
jgenspelers in het Canadese conflict, dan is niet alleen de eerste beperkt in zijn mogelijkhe-
en. Ook Lévesque is niet zo vrij en onafhankelijk als het lijkt. En bovendien, de vraag is in
jverre hij persoonlijk de geschikte man voor welk compromis dan ook is.
jt ls om de man en zijn beweging te
rijpen nodig de recente geschiede-
van de Canadese politiek, in het
:onder Quebec op te halen. Zoals
vorige artikelen beschreven, de
inse provincie is tot in de jaren
[tig een conservatieve, religieuze
heid gebleven. In de politiek ech-
bleek al in de Jaren dertig, de tijd
i de grote crisis, die ook in Canada
destructief werkte, een begin van
jkeer. Nu geeft het politieke leven
j-dit land, misschien Juist wel door
jV t lange afzondering, een uitermate
gewikkeld en verscheurd schouw-
^el te zien. Men krijgt soms de in-
^•uk dat daarin allerlei persoonlijke
Iten worden uitgevochten. Iedereen
Jnt iedereen in de afgesloten ge-
genschap, de hele élite komt van
^elfde scholen en universiteiten, en
t in de politiek zijn discussies voort,
et is haast ondoenlijk het ontstaan
weer ondergaan van de politieke
■tijen bij te houden, laat staan te
ichrijven.
[lieuw bewustzijn
ihet groot komt het hier op neer: de
lsls van de jaren dertig leidde, zoals
ies doen, tot een nieuw nationaal
.irustzijn. Jongeren van toen ver-
ilgden zich in een nationale partij,
6 weer een samenvoeging was van
rschillende groeperingen en dan
k de Union Nationale heettte. Maar
partij raakte al spoedig in conser-
jtief vaarwater. Haar leider Maurice
4iplessis ontpopte zich als een klei-
dictator, die het er om te doen was,
s snedig is opgemerkt, om de assi
milatie van buitenaf en de emancipa
tie van binnenuit tegen te gaan. Zo
lang hij regeerde, op dezelfde wijze
als „bosses" in de Verenigde Staten,
met een gewiekste corrupte partij-
„machlne", was er geen verandering
mogelijk. Alles bleef bij het oude en
het was juist tegen Duplessis dat zich
in de late jaren vijftig de Jonge intel
lectuelen te weer begonnen te stellen,
mannsn als Trudeau en Lévesque.
Beiden begonnen als radicalen, maar
tenslotte zouden ze een verschillende
weg gaan. Trudeau's verzet tegen het
nationalisme van Duplessis, dat al
leen maar een ander woord voor con
servatisme was, mondde uit in afkeer
van alle nationalisme, van alle emotie
en sentiment in de politiek. Politiek
moest pragmatisch zijn, modern.
„Wij willen", schreef hij, „een eind
maken aan al de woekering van illu
sies zodat de jeugd en trouwens ieder
een zich kan wijden aan projecten die
directer nodig zijn, nuttiger en moei
lijker dan het tevoorschijn toveren
van een of ander denkbeeldig Jeru
zalem".
Trudeau wilde helderheid, logica. Hij
schreef een indrukwekkend essay om
te betogen dat het nieuwe nationalis
me een „nouvelle trahison des clercs"
was, een nieuw verraad van de intel
lectuelen aan hun roeping logisch te
zijn, menselijk en zakelijk. Vanuit die
afkeer van het lokale patriottische
sentiment kwam hij tenslotte in de
Jaren zestig in de federale politiek
terecht
Steeds meer
Maar Lévesque koos de andere kant.
Net als Trudeau wilde hij radicaal
zijn en zakelijk, haatte hij Duplessis
en het hele religieuze conservatisme.
Maar hij bleef een nationalist voor
alles. Of liever, hij werd het steeds
meer. De carrière van Lévesque ls er
een van buiten naar binnen toe. Hij
werd geboren, in 1922, in New Carlis
le, een klein tweetalig stadje aan de
zuidzijde van het Gaspé-schiereiland
waar zijn vader advocaat was. Hij
leerde zo van jongs af aan behalve
zijn moedertaal ook het Engels be
heersen. Hij leerde veel en snel maar
hij was gretig en ongedurig, hij maak
te de dingen niet makkelijk af. Hij
onderbrak een- rechtenstudie om
journalist te worden en in dat vak
vond hij wat hij zocht. Om aan de
Canadese dienstplicht te ontkomen
greep hij een kans aan om met het
Amerikaanse leger mee te trekken,
als speciaal verslaggever. Zo kreeg hij
een internationale politieke scholing.
Hij hoorde bij de eerste journalisten
van geallieerde zijde, die Dachau za
gen, die de gevangen Göring inter
viewden, hij zag het lijk van Mussoli
ni en zijn vriendin aan de benzine
pomp hangen, hij maakte de oorlog
in Korea mee, hij ging met de toen
malige Canadese minister-president
Lester Pearson mee naar Rusland en
sprak met Chroesjtsjow. En zovoorts,
tot aan het eind der jaren vijftig was
hij gelukkig als verslaggever.
Populair
En hij werd er bekend mee, beroemd
bijna. Als leider van een televisiepro
gramma over internationale proble
men, een soort actualiteitenrubriek,
werd hij populair, want hij was een
man die uitstekend kon samenvat
ten, verhelderen, overbrengen, wat
ingewikkeld leek en verward. Hij leek
het moeiteloos te doen, maar hij
werkte er hard voor. De mensen be
gonnen van hem te houden, van zijn
snelle, felle manier van doen, zijn
warmte en zijn scherpte. En dat wa
ren allemaal gaven die hem in de
politiek te pas zouden komen.
Hij raakte in de politiek door een
staking van televisie- en radioprodu
cers in 1959. Het ging over erkenning
van hun vakbond. En Lévesque, zelf
vrij radicaal in zijn sociale opinies,
stond fel achter hen. Maar wat hij van
die staking vooral leerde was dat de
federale overheid, zodra het om za
ken in Frans Canada ging, een ont
stellende onverschilligheid toonde.
Ondanks herhaalde dringende ver
zoeken weigerde de regering van pre
mier Diefenbaker in te grijpen. Nu
bleek wel, zo reageerde Lévesque, dat
al dat gepraat over nationale eenheid
onzin was, goed voor verkiezingen
eens in de vier jaar, dat als het er op
aan kwam, niemand in Ottawa zich
voor Quebec interesseerde. Als het er
op aankwam werden de Franse Cana
dezen als quantité négligeable, als
tweederangs burgers behandeld.
Negers
Zijn vriend André Laurendeau, re
dacteur van de krant Le Devoir, het
belangrijkste opinieblad in heel
Frans Canada, schreef het nog scher
per, naar aanleiding van deze crisis:
„de nationale sentimenten in deze
staking waren niet gegrond op chau
vinisme of racisme, maar doodge
woon op gekwetste trots. Zo begin
nen nationale bewegingen gewoon
lijk. Een mens kan ontdekken dat
zijn situatie hem tot een tweede klas
burger maakt, zoals een inwoner van
een kolonie die machteloos is tegeno
ver het verre maar machtige moeder
land, of zoals een zwarte wiens lijden
geen sympathie teweeg brengt bij
hen die zijn leven beheersen. Zo'n
mens moet kiezen tussen een vol
strekt zich onderwerpen en een wor
steling om zijn verbrijzelde waardig
heid te herwinnen."
Laurendeaus vergelijking met ont-
rechte negers werd weldra overgeno
men door een zeer radicale journalist,
Pierre Vallières, die in een boek, dat
een groot succes werd, zijn landgeno
ten beschreef als de blanke negers
van de nieuwe wereld en ze opriep tot
rebellie.
Zo ver ging Lévesque niet, maar hij
leerde veel van de staking van 1959 en
zo begon zijn politieke carrière. Het is
interessant om te zien, hoe hij net als
Trudeau
Trudeau modem wilde zijn, zakelijk,
progressief, maar juist daarom net de
andere keuze moest doen. Ook hij zag
de enorme veranderingen van de mo
derne tijd eerlijk onder ogen, begreep
dat alle politiek daarmee in het reine
moest komen, maar dat moest dan
bij de wortels beginnen, bij het wezen
van de mensen, hun aard, hun eigen
heid, nergens zo duidelijk als in hun
taal.
Omdat ze een minderheid waren, zo
geloofde hij, waren ze achteruit ge
steld, him economische achterstand
was daarvan het gevolg. En nu zou
het niet helpen zich blijmoedig in de
eenheid te storten, dat zou assimila
tie en verlies van het wezenlijke bete
kenen. Geboden was, en is, om eerst
zichzelf te zijn, baas in eigen huis, ol
zoals dat in Frans Canada graag ge
noemd wordt: maitre chez nous.
Volgorde
De discussie van en over het nationa
lisme draait dikwijls om dat punt:
wat is de volgorde van actie. De ge
matigden redeneren dat het nodig is
om eerst gelijkheid te bereiken door
economische vooruitgang, eerst zich
open te stellen voor de wereld rond
om. Als dat slaagt zal de nationale
opbloei wel volgen. Maar de radicalen
Lévesque
antwoorden dat er dan geen natie
meer over zal zijn, dat ze dan is opge
gaan in het grote geheel, verloren.
Het is andersom: eerst moeten wij
politieke macht vormen, dan kunnen
we al onze zaken zelf regelen.
Breder gezegd: wat zijn wij allereerst:
mensen in het algemeen, wereldbur
gers, of eerst kinderen van onze eigen
grond, onze eigen taal? Waarin vin
den wij onze eigenheid? Wat willen
wij: een vaag, onbestemd mens-zijn
of een enge identiteit? Aan het einde
van de vorige eeuw verwierp één van
de fijnste geesten van de Vlaamse
beweging, August Vermeylen, de eis
dat de Vlamingen zich moesten assi
mileren aan de superieure Franse
taal, dat het immers om de gezamen
lijke Europese cultuur ging. In een
beroemd geworden opstel draaide hij
de volgorde om: mensen moeten be
ginnen bij hun eigen achtergrond, zei
hij, bij hun oorsprongen. Wij moeten
Vlamingen zijn om Europeéers te
worden, zo was zijn klassieke formu
lering. Dat is het standpunt van elke
nationaliteit. Zeker van Lévesque.
Dit is het vijfde van een serie
artikelen over Canada en zijn pro
blemen. De vier voorgaande be
schouwingen stonden in onze
krant van 1, 4 5, 7 en 8 augustus.
leeviers Magazine:
Hen verdeelde en in menig opzicht
Jgeholde kerk is de bittere erfenis
n een diep-gelovige, innig-vrome en
k vermoeibare paus, die geconfron-
werd met de meest tegengestel-
'erwachtingen", aldus het omslag-
taal van Elseviers Magazine,
innelijk ging hij zo gebukt onder
last van zijn ambtsopvatting, dat
tenslotte een zeker doodsverlan-
niet meer kon verbergen. Hierin
tschilde hij wel het meest van zijn
itere voorganger, die bovenal ver
ren uitstraalde en wiens opti
me nieuwe hoop schiep in duiste-
iarten".
Tziet problemen voor kinderen van
-enlandse werknemers. Nederland
-ü een immigratieland, zonder dat
daarop gerekend heeft. Wat biedt
samenleving aan Ali junior, „die
T, ks geen trappen meer wil
tsen"?
it een „Chinatown" beschikt Am-
)7rfdam tegenwoordig ook over een
^oarma-district". Achter de gelijk-
aige Israëlische broodjes schuilen
"lia-praktijken, waarop de politie
Ir geen vat kan krijgen, aldus EM.
Ihtiger is een portret van Hannie
I der Horst, hoofdredactrice van
40-jarige weekblad Margriet: „De
liwenwereld moet de vrouwenwe-
I blijven. En de mannen kunnen
t de schouder meekijken".
vormd Nederland:
vormd Nederland herdenkt de
agse lente met een beknopt over-
van de gebeurtenissen in 1968,
end aan een brochure van het
comité „Denk aan Praag '68". Aan
sluitend een gesprek met een destijds
naar Nederland gevluchte Tsjech:
„Achteraf bekeken denk ik dat Dub-
cek de teugels te snel heeft laten
vieren. Voor goede hervormingen lag
het tempo van de veranderingen veel.
te hoog".
Ook een gesprek met de Groningse
wethouder Max van den Berg, kandi
daat voor het voorzitterschap van de
PvdA: „Als ik naar Goudzwaard kijk,
dan zeg ik: veel van zijn ideeën zou ik
in het programma van de PvdA wil
len hebben. Maar mijn probleem is
dat hij gehanteerd wordt als de pro
gressieve vlag van een ten dode opge
schreven schip."
Bert van Duijn staat stil bij de dood
van paus Paulus: „In de afgelopen
jaren van snelle ontwikkelingen en de
opkomst van een hem vreemd levens
gevoel slaagde hij er niet in veel ver
der te komen dan het slaken van
angstkreten, zoals hij een enkele van
zijn boodschappen zelf noemde".
Verder in HN aandacht voor een ge
pensioneerde ambtenaar die een
boek schreef over ambtelijke wille
keur en corruptie in Nederland, de
kwestie van het erfrecht, en „de on-,
denkbare verzoening" tussen Ango
la's president Neto en diens collega
Mobutu van Zaïre.
Vrij Nederland:
Nieuwe „onthullingen" in het Gooise
Web blijven de pagina's van Vrij Ne
derland beheersen. Ditmaal draait al
les om een aaandelenaankoop van
Avro-voorzitter Keyzer in de Zwitser
se Mountain Recording Studio, die
mede eigendom is van de door de
Avro vertroetelde vocaliste Anita
Kerr en haar echtgenoot
Ruime aandacht voor de uitwijzing
van 182 illegale Marokkaanse werk
nemers. Een dertigjarige gedupeerde
vertelt hoe hij bij een Amsterdams
restaurant zeven dagen per week van
tien uur 's morgens tot twaalf uur 's
nachts werkte tegen een maandelijk
se betaling van duizend gulden. Een
bestuurder van de industriebond
FNV voegt eraan toe: „De illegale
werkgevers, die moeten de gevange
nis in."
Jan Rogier levert een scherp com
mentaar bij het overlijden van paus
Paulus VI: „Een seksueel gefrustreer
de en diep teleurgestelde man, die
moet hebben geweten dat zijn leider
schap mislukt was en dat hij geen
greep meer had op zijn Kerk, laat
staan op de wereld". Paus Paulus
wordt geportretteerd als de architect
van het Zwarte Europa, „als bolwerk
tegen het opdringend communisme."
Haagse Post:
„Wat paus Paulus werkelijk wilde",
aldus W. L. Brugsma in de Haagse
Post „bleek uit zijn laatste fatale
encycliek Humanae Vitae: strikte
toepassing van het gebod „Gaat heen
en vermenigvuldigt u." Alles wat deze
Paus verder oprecht maar overigens
geheel tevergeefs heeft aanbevolen
inzake het vervangen van oorlog door
vrede, al zijn wereldreizen, ook zijn
zoeken naar compromissen met Oost-
europese regeringen, is politiek ge
zien volstrekt teniet gedaan door zijn
weigering een steentje bij te dragen
aan de beperking van de wereld-
groei."
De Israëlische defensieminister Weiz-
man, die als enige in het kabinet van
Begin bereid is de westelijke Jor-
daanoever prijs te geven, wordt in de
HP geportretteerd als de havik die
duif werd. Het omslagverhaal poogt
te onderzoeken wat nu eigenlijk femi
nistische kunst is. Interessanter is
een reisverslag van Michel Koraec uit
China. In zijn eerste HP-kolom ver
telt Rijk de Gooyer aan ambitieuze
meisjes hoe ze bij de film kunnen
komen.
De Tijd:
Heeft het pausschap nog toekomst?',
vraagt De Tijd zich af. In het omslag
verhaal wordt vooizichtig aangege
ven onder welke voorwaarden zulks
nog het geval zou kunnen zijn: een
paus die werkelijk voortgang kan ge
ven aan het oecumenisch proces, een
paus die zijn ambt als dienst aan de
eenheid beslist niet onderschat, maar
die dat ambt evenmin omgeeft met
zoveel mystiek, dat het zich onttrekt
aan elke dialoog, aan elke kritiek en
daardoor aan elke geloofwaardig
heid", aldus De Tijd.
Naar aanleiding van haar boek over
verkrachting een gesprek met de pu
bliciste Jeanne Doornen: „Ik denk
dat alle mannen potentiële verkrach
ters zijn."
Milder is een reportage over de Ne-,
derlandse huwelijksmarkt, met als
nieuwtje de mogelijkheid van relatie
bemiddeling voor gehuwden. Dus:
„Heer van 47, gehuwd, ambtenaar
etc. zoekt vrouw voor intieme om
gang
Commantator Neuman staat stil bij
het politieke drama rond de moord
op de vroegere Chileense minister Or
lando Letelier in Washington.
De Groene Amsterdammer
De Groene Amsterdammer signa
leert een sterk opkomende stroming
van rechtse activisten in de Verenig
de Staten. „De uitdaging voor Ameri
kaanse socialisten is hard, maar dat
zijn de tijden waarin we leven ook.
Als het Amerikaanse socialisme wil
overleven dan zal het de handschoen
moeten oppakken die de krachtige
rechtse beweging geworpen heeft".
Zowaar nog aandacht voor Bestek
'81. De Groene vraagt zich af of de
nullijn wel nodig is, en of de komende
bezuinigingen werkelijk onontkoom
baar zijn. Deskundigen blijken cr an
ders over te denken dan politici. „En
het parlement kan slechts kiezen tus
sen slikken of stikken, tenzij het die
keuze weigert en een andere eist".
Jan van der Putten bericht uit Peru.
waar een onderwijzersstaking het be
gin werd van nieuwe acties „ondanks
de gewelddadige onderdrukking en
de grote risico's die er voor ieder
persoonlijk op het spel staan".
Ook aandacht voor de opkomst van
de microprocessor, de mini-computer
die met zijn vele toepassingsmoge
lijkheden „onvoorstelbare sociale
consequenties" in zich draagt.
De Nieuwe Linie:
De Nieuwe Linie vraagt zich af hoe
lang de paus nog voorpaginanieuws
zal blijven. „Door Paulus de Zesde is
het pausschap (voorgoed) naar de pe
riferie van het wereldgebeuren afge-
igbi
tmtfr Koos van Weringh
int*
Hans Filbinger was, zoals bekend
lister-president van de Westduitse
ilstaat Baden-Württemberg. Hij is
laatste tijd in ernstige moeilijkhe-
in! i geraakt vanwege zijn activiteiten
Je laatste wereldoorlog. Hij maak-
n die oorlog namelijk deel uit van
Duitse marinerechtbank in het
ette Noorwegen, waar hij als open-
r aanklager een aantal doodstraf-
heeft geëist tegen gedeserteerde
tse militairen, straffen die nadien
zijn uitgevoerd. Ook zou hij, na
Duitse overgave, een soldaat nog
straf hebben opgelegd, omdat
s een officier voor „Nazi-Hund"
uitgemaakt. Hij is nu afgetreden,
ir het gehannes rond deze chris-
democratische politicus zal,
'm ik aan, nog wel een tijdje voort-
en.
e berichtgeving over deze gebeurtenissen
jen we tot dusver nog weinig vernomen
het werk van zo'n rechtbank. Hoe het in
marinerechtbank in Noorwegen toeging
ik verder niet. Wel heb ik onlangs een
gevonden en daarna gelezen over het
van een Duitse militaire rechtbank in
8. Dat biedt de mogelijkheid enigermate
indruk te krijgen. Het boek is geschreven
Ernst Roskothen en getiteld Gross-Paris,
t de la Concorde, 1941-1944. Eind Wehr-
Itsrichter erinnert sichVorig Jaar is
In eigen beheer, door de schrijver uitgege-
Een hoogleraar in de rechtswetenschap
■de universiteit van Marburg heeft een
d vooraf geschreven.
Roskothen heeft een vertellende vorm gekozen
om de indrukken weer te geven, die hij als
„krijgsrechter" van zijn werk en verblijf in
Parijs heeft opgedaan. Alle namen van betrok
kenen, zowel Franse als Duitse, heeft hij veran
derd. Met herinneringen moet je natuurlijk
altijd oppassen wat het waarheidsgehalte be
treft. De neiging het mooier voor te stellen dan
het is, is onuitroeibaar en zeker waar het zo'n
gevoelig onderwerp betreft is voorzichtigheid
op zijn plaats.
Het boek geeft zeker geen inzicht in het functi
oneren van De Duitse militaire rechtbanken in
de bezette gebieden. Het gaat over één man in
één stad en die ls niet representatief. Roskot
hen is afkomstig uit het Frans-Duitse grensge
bied, studeerde enige tijd in de Franse hoofd
stad en sprak zeer goed Frans. Daardoor kon
hij met de bewoners veel beter in contact
treden dan zijn collega's, die zich met tolken
moesten behelpen.
Aan het eind van het boek wordt niet zonder
trots vermeld dat na de oorlog in Parijs een
comité is gevormd, dat zich heeft Ingespannen
de inmiddels krijgsgevangen rechter een goede
behandeling te geven. Een soort tegenprestatie
voor de goede behandeling die de Franse be
volking van hem had ondervonden.
Schade
De taak van een militaire rechtbank was het
beoordelen van handelingen die schade zou
den kunnen berokkenen aan de belangen van
de Duitse „Wehrmacht" Het ging dus om
handelingen als spionage, terreur of het begun
stigen van de vijand. In een bezet land, zoals in
dit geval Frankrijk, werden deze handelingen
vooral verricht door Fransen, die tegen de
Duitse bezetting in verzet waren gekomen.
Maar ook Duitse militairen die zich eraan
schuldig maakten moesten voorkomen. Filbin
ger heeft in Noorwegen een aantal van die
zaken gehad. Het blijft natuurlijk merkwaar
dig, dat aan de ongetwijfeld vele verzet bieden
de Noren, die voor de rechtbank zullen zijn
vdrschenen, in de discussie nog weinig of geen
aandacht is besteed.
In het boek van Roskothen worden een paar
gevallen behandeld van Duitse militairen die
het laten afweten. Het ene is dat van een
Feldwebel. die een groep van 370 Franse krijgs
gevangenen moet overbrengen, maar slechts
met 301 arriveert. Een uitvoerig onderzoek
wordt ingesteld naar de omstandigheden waar
onder zoiets kan gebeuren. De Feldwebel komt
er goed vanaf.
Later, als de oorlog al een eind gevorderd en de
Duitse overwinning niet meer zo vanzelfspre
kend ls, wordt de rechtbank strenger als het
gaat om gedrag van Duitse militairen die het
moreel van de troep ondermijnen. Zo vraagt
een in Vincennes gelegerde Duitse chauffeur
zich af, of de Duitsers de oorlog nog wel zullen
kunnen winnen; persoonlijk ziet hij dat som
ber in. De gemoedsgesteldheid van deze mili
tair wordt op een hoger niveau gerapporteerd
en een onderzoek volgt. Uiteindelijk wordt hij
niet veroordeeld, omdat hij niet toerekenings
vatbaar geacht wordt, maar het heeft zeer veel
voeten in de aarde, voordat daartoe besloten
wordt.
Doodstraffen
De Fransen die moeten voorkomen treffen het
meestal slechter. In het boek worden verschil
lende doodstraffen uitgesproken, die ook bijna
alle worden geëxecuteerd. De schrijver is daar
bij, als hoogst-verantwoordelijke autoriteit,
meer dan eens aanwezig. Hij vertelt dat de
meeste Fransen vlak voor de dodelijke schoten
van het vuurpeloton nog „Vive la France"
riepen. Hij verbindt daar dan enige gedachten
aan over de ellende van de oorlog en de moed
van de Franse patriotten.
Eigenlijk vindt hij het een beetje verbazing
wekkend, dat de Franse tegenpartij soms zo
hard terugslaat en zich kennelijk niet bij de
nederlaag en de bezetting wil neerleggen. De
vraag wat de Duitsers daar in Frankrijk moes-
dreven. Meer en meer is de kerk van
Paulus de zesde de smalle kerk van
de reactie geworden. Het is zelfs nog
maar de vraag of deze kerk een dak
kan bieden aan alle losgeslagenen die
zoeken naar nieuwe zekerheden en
nieuwe autoriteit", vindt de Nieuwe
Linie, die concludeert dat, met of
zonder paus, de geschiedenis niet
meer door pausen wordt bepaald.
Herman Verbeek, voorzitter van de
PPR, zegt over het niet samen op
trekken met de PvdA bij de Europese
verkiezingen er niet voor te voelen
ergens in de achterste coupé van de
socialistische campagne-trein te
moeten zitten en als muurbloem weg
gezet te worden wanneer de grote
socialistische bonzen elkaar omhel-
sen als demonstratie van eenheid.
Dr W. Buikhuisen, de wetenschappe
lijke raadsadviseur van het departe
ment van justitie die binnenkort pro
fessor in de criminologie wordt in
Leiden, beweert dat criminologie niet
bestaat. „Het is een pseudo-weten-
schap, geheel en al te vergelijken met
theologie, die daarom het best gege
ven zou kunnen worden aan de theo
logische faculteit," meent de nieuwe
professor.
ARNHEM (ANP) B. en w. van Arn
hem hebben de raad voorgesteld in
de komende vier jaar subsidie te ge
ven aan de stichting Banansie voor
opvang van de tenminste 250 aan
hard-drugs verslaafde Surinamers in
de Rijnstad. Tot dusver bestond in
Arnhem geen georganiseerde hulp
verlening voor deze groep, aldus het
gemeentebestuur.
ADVERTENTIE
ten doen, komt nergens aan de orde. Hij accep
teert de militaire toestand waarbinnen hij
moet werken als een gegeven feit. Zijn werk
probeert hij zo goed en zo fair mogelijk te doen,
ook tegenover de Fransen die de Duitsers
schade toebrengen en verliezen doen lijden.
Verschillen
Binnen de rechtbank heersen aanzienlijke ver
schillen van mening over de wijze waarop de
tegenstander tegemoet moet worden getreden.
Sommigen wensen het bijvoorbeeld minder
nauw te nemen met de procedures als het om
joden gaat. Anderen vinden dat de straffen
strenger moeten worden naarmate de oorlog
voor Duitsland een slechter verloop begint te
krijgen. Soms wordt rechtstreeks uit Berlijn op
een zware straf aangedrongen.
De schrijver geeft een vrij duidelijk inzicht in
de spanningen die zich tussen de militairen en
de juristen voordeden. Het doodschieten van
Duitse soldaten door Franse verzetsstrijders
brengt zulke spanningen steeds aan het licht.
De troep schreeuwt dan om vergelding en wil
een voorbeeld gesteld zien, maar niet elke
rechter wil daaraan direct toegeven. Zeker in
het begin van de oorlog probeerden de Duit
sers een goede indruk te vestigen bij de Franse
burgers. Later, als de SS machtiger wordt en
het „gewone" leger enigszins heeft verdrongen,
wordt dat anders. Dan is er weinig keus meer
en kan van „justitie" niet meer gesproken
wordep.
Een boek als dit laat de lezer met gemengde
gevoelens achter. Een jurist die geen natio-
naal-soclalist is, probeert de rechtsregels die
hij in het vóór-Hltler-tijdperk op de universi
teit heeft geleerd, toe te passen in een systeem
van georganiseerd onrecht. Maar over dat sys
teem heeft hij het verder niet. Gelukkig waren
er nog Fransen die zich van dat systeem wilden
ontdoen.
Koos van Weringh is hoogleraar in de crimi
nologie aan de universiteit van Amsterdam.
Het huwelijk
is niet m verval maar staat
wel op de tocht. Steeds
meer mensen gaan
samenwonen zonder
onmiddellijk aan trouwen
te denken. Dat heeft
natuurlijk consequenties
voor de
bemiddelingsbureaus. Een
blik op de huwelijksmarkt
Verkrachting
is een onderwerp dat
Jeanne Doornen, die er
een boek over schreef, niet
meer loslaat. Ze krijgt nog
steeds reacties van
slachtoffers van zo'n
agressieve wandaad Jet
Kunkeler sprak met haar
over het Heli's Angels
proces
Verder:
De uranium-export en
het goede geweten van
Van Agt Marieke de
Mooi| een vrouw in de
reclame H J Neuman
Het Chileense Watergate
Wam de Moor en de
meeslepende stijl van
Maarten t Hart
De Marokkanen
die illegaal in ons land
verblijven en met uitzetting
worden bedreigd, hebben
hun toevlucht gezocht in
het Amsterdamse
kerkgebouw De Duit uit
vrees voor de havikken in
Den Haag Een reportage
over een slepende affaire
die vele politici voor een
dillemma stelt
Bon voor proefabonnement
6 weken de Tijd voor 6 gulden
Naam
Adres
Plaats
Te. TR - 32
Zonder postzegel renden aan de Tijd
Antwoordnummer 6. Amsterdam
Betaling na ontvangst van acceptgiro
Overal te koop: f 2,50
Abonnementen, tel. 020 - 23 39 84
