ance zou enig
uitzicht bieden
3:
Rhodesië: apartheid weg
Chinezen in Vietnam:
Slachtoffers van machtsstrijd
Scherpschutters
actief in Beiroet
Israël voorkwam
coup tegen Sadat
Grensgebied
Veel slachtoffers bij guerrilla
'Unita-leider
Savimbi onder
arrest in Zaire'
Filbinger
Onderhandelingen tussen China en Vietnam vandaag begonnen
NSDAG 8 AUGUSTUS 1978
BUfTENLAND
TROUW/KWARTET
LEXANDRIE (Reuter, UPI, AP) De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Cyrus
ance, heeft president Anwar Sadat van Egypte een „nieuw element" in het toekomstige
sraëlische beleid ten aanzien van de door Israël bezette Arabische gebieden, aangeboden, zo
ebben althans Egyptische functionarissen meegedeeld. Israël zou iets verder aan de
xabische eisen tegemoet willen komen, aldus de functionarissen. Van Amerikaanse kant
ierden deze berichten gisteren niet bevestigd.
oordat Vance gisteren een ontmoe-
ng met Sadat had, voerde hij be-
irekingen met zijn Egyptische colle-
Ibrahim Mohammed Kamel. De
[sultaten van zijn besprekingen met
idat zullen bepalend zijn voor de
eslissing van Vance of hij nog langer
Egypte zal blijven of dat hij direct
irugkeert naar de Verenigde Staten.
leder geval zal een Amerikaanse
irtegenwoordiger na het gesprek
issen Vance en Sadat naar Jeruza-
m terug vliegen om de Israëlische
leiders van de resultaten op de hoog
te te brengen.
Vance is naar Egypte gekomen om in
eerste instantie te proberen Sadat
over te halen weer met Israël te gaan
onderhandelen. Egypte houdt vol dat
er over een territoriaal compromis
niet valt te praten. Egyptische functi
onarissen zeiden gisteren dat Sadat
er bij Vance op heeft aangedrongen
met een eigen Amerikaans voorstel te
komen om het vredesberaad te red
den. Vance heeft laten weten dat de
Verenigde Staten zoiets zullen doen
NEW YORK (AP) De andere opstelling van president
Anwar Sadat van Egypte en zijn vredesinitiatief ten
opzichte van Israël werd mogelijk gemaakt doordat de
Israëlische inlichtingendienst informaties over een gehei
me Arabische samenzwering om de Egyptische regering
omver te werpen doorspeelde aan president Sadat, aldus
het Amerikaanse tijdschrift „Time" van deze week.
Het blad schrijft dat „Mossad", de
Israëlische inlichtingendienst, in
Juli 1977 informatie kreeg over de
plannen van linkse Arabische ex
tremisten om de gematigde Arabi
sche regering in Egypte, Soedan
en Saoedi-Arabië omver te wer
pen. De extremisten waren opge
leid in Libië en werden gesteund
door kolonel Moammar Khaddaf-
Premier Menachem Begin van
Israël zond op het vernemen van
deze samenzwering onmiddellijk
het hoofd van zijn inlichtingen
dienst naar Marokko om deze ge
heime informatie door te spelen
aan president Sadat van Egypte.
>1
Op grond van de informatie wis
ten de regeringen in Cairo, Khar
toem en Riaad de samenzweer
ders te arresteren. Sadat ging zelfs
verder en zond in juli van het
vorige jaar enige commando's
naar Libië, waarop een korte
grensoorlog volgde.
Time meldt dat Sadat vervolgens
zonder aarzeling Jeruzalem zijn
dank betuigde voor de waarschu
wing. Terwijl hij op 14 Juli 1977
nog had laten weten dat Egypte
geen diplomatieke betrekkingen
met Israël zou aangaan voor een
periode van tenminste vijf Jaar na
het sluiten van een vredesverdrag,
verklaarde Sadat op 16 juli dat
Zijn land gereed was „een vredes
verdrag met Israël te tekenen dat
oU .Israël zijn plaats in het Midden-
o Dosten zal garanderen".
'I-
Deze plotselinge verandering van
Sadats houding werd volgens
Time ingegeven door de informa
tie die Sadat van zijn eigen inlich
tingendienst kreeg en die beves
tigde dat de Mossad correct was
geweest met haar gegevens over
een geheime samenzwering.
De Israëlische regering zond daar
na haar minister van buitenlandse
zaken. Mosje Da jan voor een serie
geheime bezoeken langs de hoofd
steden van het Midden-Oosten.
Hij ontmoette koning Hoessein
van Jordanië, koning Hassan van
Marokko en de sjah van Iran. La
ter, zo zegt Times, arrangeerde
koning Hassan een geheime ont
moeting tussen premier Begin en
de kroonprins van de Saoedi-Ara
bië, Fachd, maar deze ontmoeting
ging niet door omdat de Saoedl's
het lieten afweten.
Afgelopen november maakte Sa
dat zijn historische reis naar Jeru
zalem. „De bezieling van Jeruza
lem", aldus Time, „heeft niets tot
stand weten te brengen" en het
blad vraagt zich af wat er fout
gegaan kan zijn. Time meent dat
Dajan in zijn gesprekken met de
Egyptenaren „blijkbaar" meer be
loofd heeft dan de regering van
Israël en Begin bereid waren of in
staat waren te geven, hoewel hij
handelde in goed vertrouwen. „De
minister heeft Begins bedoelingen
misschien verkeerd geïnterpre
teerd of zich verkeken op de flexi
biliteit van zijn premier", zo zegt
Time.
als niets anders de huidige impasse
kan doorbreken. Maar het zal niet op
deze reis gebeuren, aldus Vance.
Brief
Net als voor de Israëlische premier
Begin had Vance ook voor president
Sadat een persoonlijke brief van pre
sident Jimmy Carter bij zich en net
als in Israël kwamen daarop de ge
ruchten los als zou Carter van plan
zijn beide regeringsleiders naar Was
hington te halen om daar met zijn
drieën tot een oplossing te komen.
Maar weer net als in Israël werd er
ook in Egypte niets meegedeeld over
de inhoud van de brief.
Egyptische functionarissen hebben
laten doorschemeren dat Vance een
gedetailleerde historische beschrij
ving van de Amerikaanse bemoeie
nissen met het Midden-Oosten onder
de neus zal worden gehouden, begin
nend met het optreden van de toen
malige Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken William Rogers.
In het overzicht zal vooral de nadruk
liggen op de herhaalde stellingname
van de Amerikaanse regering tegen
de Israëlische bezetting van de weste
lijke Jordaan-oever en de Oaza-
strook. Met andere woorden: al tien
Jaar lang zegt Washington dat zij
voor een Israëlische terugtrekking uit
de bezette gebieden is, het wordt tijd
dat de Verenigde Staten Israël eens
een keer zodanig onder druk zetten
dat het er ook eens van komt.
Nieuwe strijd in Libanon
BEIROET (UPI, Reuter) Scherpschutters maakten gisteren
het oostelijk deel van Beiroet onveilig nadat er een eind was
gekomen aan de hevige beschietingen met artillerie en raket
ten. De hele nacht hadden de rechtse militie en de Syrische
troepen elkaar bestookt met zware wapens.
Ook in het zuiden van Libanon werd
gisteren hevig geschoten. In dat ge
bied openden leden van de rechtse
militie het vuur op stellingen van de
geregelde Libanese strijdkrachten in
en nabij de stad Kaukaba. De be
schieting met artillerie duurde onge
veer negentig minuten. Over slacht
offers is niets gemeld. Volgens een
woordvoerder van het Libanese leger
worden de rechtse groepen in het
zuiden bij hun beschietingen ge
steund door Israël. De bedoeling zou
zijn te verhinderen dat de Libanese
troepen hun posities in het gebied bij
de Israëlische grens versterken.
Macht indammen
Over het aantal slachtoffers van de
Jongste krijgsverrichtingen in Bei
roet lopen de schattingen nogal uit
een. Volgens de radio van de falangis-
ten (de rechtse groepering) zijn er
onder de christelijke bevolking van
het oostelijk stadsdeel de afgelopen
twee etmalen zeker 65 doden geval
len. Andere, meer neutrale bronnen
spraken van 25 doden en ongeveer
honderd zwaar gewonden. De Syriërs
hebben meegedeeld dat er aan hun
kant één dode en vijf gewonden wa
ren gevallen. Zij lieten verder weten
dat al hun stellingen in het christelijk
stadsdeel van Beiroet waren be
schoten.
Mogen in West-Enropa de landsgrenzen aan bet vervagen
zijn, in Oost-Europa zijn ze doorgaans nog goed waarneem
baar. Dit tweetal loopt patrouille langs de westelijke grens
van de Sovjet-Unie, die op veel plaatsen is gemarkeerd met
brede omgeploegde stroken waardoor illegaal verkeer altijd
wordt opgemerkt.
SALISBURY (Reuter, UPI) De overgangsregering ln Rhodesië legt de laatste hand aan
maatregelen die een einde zullen maken aan de rassendiscriminatie. Dit kondigde de blanke
leider Ian Smith gisteren aan. Ondertussen blijven de gewelddadigheden ln Rhodesië
doorgaan, ook tegen aanhangers van het huidige overgangsbewind van blank en zwart.
Premier Smith zei in het dagblad
Rhodesia Herald dat de ministerraad
een aantal maatregelen tegen discri
minatie heeft goedgekeurd. Deze be
sluiten zullen begin deze week nog
worden bekend gemaakt Volgens de
geldige wetten wordt ln alle sectoren
van het maatschappelijk leven in
Rhodesië een strikte scheiding tus
sen blank en zwart in acht genomen,
waarbij de kleine blanke minderheid
veruit het beste uit is.
zullen opheffen. Of de maatregelen,
waarover Smith nu sprak het eind
zullen betekenen van alle rassendis
criminatie is niet zeker. Eerder heeft
Smith wel eens gerept over bepaalde
vormen van rassenscheiding die ge
handhaafd zouden moeten worden in
verband met het „nationaal belang".
De zwarte leiders Moezorewa en 81-
thole, die met Smith samenwerken,
hebben steeds aangedrongen op on
middellijke afschaffing van elke
vorm van discriminatie.
De huidige blank-zwarte regering, die
tot taak heeft de overgang naar een Slorhtnffprs
democratisch meerderheidsbestuur
te regelen, beloofde in maart voor het
eind van dit Jaar de discriminatie te
De Rhodesische strijdkrachten
maakten gisteren bekend dat de
guerrilla de afgelopen twee dagen
dertig slachtoffers heeft geëist. Vol
gens de officiële opgave waren de
doden twee militairen van de rege-
ringsgroepen, twaalf zwarte guerrilla
strijders zeven „collaborateurs en re-
cru ten" van de guerrilla-beweging en
negen burgera. Verschillende burgera
zouden zijn gedood bij vuurgevech
ten tussen regeringstroepen en guer-
rileros. Twee mannen waren omge
bracht door de nationalisten omdat
zij steun hadden verleend aan het
huidige bewind in Rhodesië. De orga
nisaties die de guerrilla in Rhodesië
voeren wijzen het overgangsbewind
van de hand als een „schijnoplos
sing".
BRUSSEL (Reuter, ap) Jonas Sa
vimbi, de verbannen leider van de
pro-westerse Unita-beweglng die een
guerrilla voert tegen het bewind van
de Angolese president Agostlnho
Neto, staat sinds 31 Juli onder huisar
rest ln de Zaïrese hoofdstad Kinsjas-
sa, zo hebben diplomatieke bronnen
in België gisteren meegedeeld.
Het besluit tot huisarrest zou zijn
genomen door de Zaïrese president
Moboetoe Sese Seko na een ontmoe
ting met president Neto. Tijdens deze
ontmoeting in Kongo werden de mo
gelijkheden besproken voor een nor
malisering van de betrekkingen tus
sen belde landen. Die betrekkingen
zijn inderdaad een stuk verbeterd.
Een van de resultaten van het ge
sprek zou zijn dat Moboetoe in ruil
voor het gebruik van de Benguela
spoorlijn, die de Zaïrese mijnprovin-
cie SJaba verbindt met de Angolese
haven Lobito, de guerrilla-activitei
ten vanuit zijn land tegen de rege-
ring-Neto aan banden zou leggen.
Het Zuidafrikaanse dagblad „Johan
nesburg Star" meldde gisteren echter
dat volgens diplomatieke bronnen ln
Pretoria de leider van de Unita-bewe-
ging „veilig en wel ln het zuiden van
Angola verblijft".
Scherpschutters hebben gisteren
minstens drie maar waarschijnlijk
wel meer slachtoffers gemaakt ln het
oosten van Beiroet. Door het optre
den van scherpschutters, uitgerust
met zware geweren met verrekijkers,
bleef het gisteren de hele dag uiterst
gespannen in de Libanese hoofdstad.
De volgende ronde van zware be
schietingen leek ieder moment te
kunnen beginnen.
De herleving van de strijd in Beiroet
is waarschijnlijk te wijten aan een
nieuwe poging van de Syriërs om de
macht van de rechtse groeperingen,
die over een zwaar bewapende militie
beschikken, in te dammen. De recht
se leiders duchten op hun beurt een
te overheersende rol van de 8yrlsche
strijdkrachten die in Libanon zijn in
het kader van de Arabische vredes
macht. Deze vredesmacht werd na de
burgeroorlog van twee Jaar geleden ln
Libanon gestationeerd en bestaat
voor het overgrote deel uit Syriërs.
Vervolg van pagina 1
fende hij grote invloed uit binnen de
CDU op nationaal niveau. Hij trad
vaak op als één van de belangrijkste
en felste critici van de huidige West-
d ui tóe regeringscoalitie waarin soci
aal-democraten en liberalen samen
werken.
De affaire die nu tot Fllbingers val
heeft geleid begon in februari van dit
jaar met een artikel van de schrijver
Rolf Hochhuth ln het weekblad Die
Zeit. Hochhuth schreef onder meer
dat Filbinger nog na de Duitse capi
tulatie een jonge matroos had laten
doden wegens desertie. Een andere
jonge Duitser had hij tot een langdu
rige gevangenisstraf veroordeeld we
gens anti-nazistische uitingen. Fil
binger verdedigde zich met de stel
ling dat hij in die tijd niets andera
had kunnen doen. Er volgden daarna
meer onthullingen over Fllbingers
oorlogsverleden. Geconfronteerd met
enkele belastende feiten zei de politi
cus dat hij bepaalde zaken eenvoudig
was vergeten. Vooral deze houding
schaadde zijn prestige binnen de
CDU.
BEIROET (UPI) Cuba is vast be
sloten nieuwe militaire operaties in
Afrika te vermijden, zo hebben Pales
tijnse leiders in Beiroet verklaard.
Verschillende Palestijnen hebben
Cuba de afgelopen weken bezocht
Zij hadden de verzekering gekregen
dat Cuba niet van plan is opnieuw
betrokken te raken bij een Afrikaans
conflict ook al zouden Cubaanse lei
ders in het openbaar wel eens iets
anders beweren. In feite zouden de
afgelopen tijd verschillende verzoe
ken van Afrikaanse landen om mili
taire steun door Cuba zijn afgewezen.
I or Johan ten Hove
ien de Chinese regering op 19 juli Vietnam voorstelde te gaan praten
er het probleem van de in Vietnam wonende Chinezen, maakte het
ilnese persbureau bekend dat China „oprecht wenst de traditionele
lendschap tussen de twee volken te handhaven en een allesomvatten-
regeling van het probleem der Chinezen ln Vietnam nastreeft."
ti die traditionele vriendschap is het afgelopen Jaar bijzonder weinig
merken, en zeker de afgelopen weken niet. Beide landen hebben
(aar na het bekend worden van de besprekingen zodanig in de haren
ïeten dat gevreesd moest worden dat het hele overleg niet door zou
sn. Maar afgelopen zaterdag kwam dan toch een delegatie onder
ling van vice-minister van buitenlandse zaken, Tsjoen Hsi-toeng, in
inoi aan en als er niets is tussen gekomen, begint vandaag het overleg.
begin van de grote exodus van Chine-
uit Vietnam viel samen met de anti-
irgeois-campagne van de Vietnamese
oriteiten. Deze campagne, die eind
art zijn hoogtepunt bereikte beoogde de
en tale opheffing van de kapitalistische
zof idel ln het zuiden van Vietnam". Alle
Ine en grote handelsondernemingen,
Idenstandsbedrijfjes en straathandela-
werden genationaliseerd en velen moes
hof ln Vietnams „nieuwe economische zo-
een nieuw leven beginnen. De actie
Jjtte zich vooral op Cholon, de traditione
le ïhinezenwijk ln Ho Tsji Minh-stad, het
Dei imalige Saigon, waar als vanouds vele
)70föese handelaren woonden.
Opaganda
da maart zijn volgens Chinese berichten
160.000 Chinezen Vietnam uitge-
cht. Volgens Peking werden en worden
Chinezen in Vietnam vervolgd en gedis-
aineerd en worden ze gedwongen het
i te verlaten. De Vietnamese autoritei-
ontkennen dat natuurlijk en zeggen dat
Itranten uit de Volksrepubliek illegaal
grens zijn overgekomen om de Chinezen
te Jutten tegen het gezag in Hanoi.
Sens de Chinese propaganda komen ult-
Itend „boeren, arbeiders, vissers en lera
ren, en geen rijke handelaren" de grens
over. Stel Je voor dat China onderdak zou
bieden aan het kapitalistische uitschot dat
de Vietnamese autoriteiten hun land uitzet
ten. Om nog eens duidelijk aan te geven dat
China alleen Chinese vluchtelingen van „de
rechte leer" toelaat, wordt er nog eens de
nadruk op gelegd dat er vrijwel alleen Chi
nezen uit Noord-Vietnam (al Jaren commu
nistisch) naar China vluchtten en zeer wei
nigen uit Zuid-Vietnam (waar de kapitalisti
sche invloeden nog overduidelijk aanwezig
zijn). Vreemd is dan wel dat er in Noord-
Vietnam „slechts" ongeveer honderddui
zend Chinezen woonden en in Zuid-Vietnam
bijna een miljoen. Je zou zeggen dat er van
de 160.000 gevluchte Chinezen dan op zijn
minst 60.000 uit Zuid-Vietnam moeten
komen.
Oorzaak
Dat China de toeloop naar zijn grenzen toch
wat te veel vond en waarschijnlijk proble
men heeft bij de opvang van de mensen
mag blijken uit het feit dat het land sinds 12
juli ook mensen terugstuurt. China sloot op
die datum zijn grenzen met Vietnam en
bepaalde dat alleen Chinezen met de be
voegde papieren het land zouden binnen
mogen. Duizenden Chinezen bestormden
vorige week de grenskantoren en overschre
den illegaal de grens. Volgens Peking wer
den ze door Vietnamese militairen met wa
pengeweld de grens overgejaagd. Volgens
Hanoi werden ze opgestookt door Chinese
infiltranten.
Hoe dat ook zij, de relaties tussen beide
landen zijn grondig verpest. Maar de moei
lijkheden tussen beide landen stammen
van vroegere datum dan de uittocht van de
Chinezen uit Vietnam. Niet de uittocht der
Chinezen is de oorzaak van de verslechte
ring der betrekkingen, maar de verstoorde
relatie is er de oorzaak van dat honderddui
zenden Chinezen Vietnam al hebben verla
ten en dat velen zich er niet meer veilig
voelen. De tweede vraag is of ze met zoveel
plezier naar de Volksrepubliek trekken. Die
Chinezen die Vietnam verlaten vanwege de
anti-kapitalistische campagne staan nu di
rect te springen om naar communistisch
China te gaan, een land waar nu ook niet
bepaald een liberale economische politiek
gevoerd wordt.
Er zijn dan ook berichten dat met name
rijke Chinezen naar Taiwan zijn uitgewe
ken. nadat ze Vietnamese autoriteiten had
den omgekocht om aan de nodige papieren
te komen. Maar voor het merendeel der
Chinezen in Vietnam bestaat deze mogelijk
heid natuurlijk niet.
Zoals gezegd waren de betrekkingen tussen
China en Vietnam al danig bekoeld lang
voordat de eerste Chinezen het land verlie
ten, en het is zeer waarschijnlijk dat de
groep Chinezen ln Vietnam door belde par
tijen misbruikt wordt, dat ze als pion is
Ingezet in het politieke steekspel dat de
machthebbers in Azië aan het opvoeren
zijn. Dat over de ruggen van deze honderd
duizenden ongelukkigen politieke belangen
nagestreefd worden die ver uit gaan buiten
de grenzen van Indo-China en die bijzonder
weinig te maken hebben met de belangen
van de vluchtelingen zelf.
Machtsvacuüm
Na de Amerikaanse aftocht uit het Indochl-
nese schiereiland in april 1975 waren er
andere grote mogendheden als de kippen
bijom het ontstane machtsvacuQm op te
vullen. Indochina werd al gauw het schaak
bord waar de twee communistische gigan
ten, de Sowjet-Unie en de Volksrepubliek
China, hun ideologische en geografische
conflicten gingen uitvechten.
Vietnam met in zijn kielzog Laos, koos voor
de Sowjet-Unie en Cambodja koos voor
China, voor zover er van een vrije keuze dan
sprake is. De keuze van Vietnam voor Mos
kou, die definitief werd toen Hanoi lid werd
van de economishe organisatie van het
Oost-blok, de Comecon, heeft de Chinese
leiders diep teleurgesteld. Historisch gezien
werd hiermee een tweeduizendjarig tijd
perk afgesloten. De vazal Vietnam die eeu
wenlang tributen aan het Chinese keizerrijk
had betaald keerde zich af van het „Rijk
van het Midden", hetAl onder de Hemel",
en spande samen met de „barbaar uit het
noorden" tegen wiens horden de Chinese
keizers sinds mensenheugenis hadden moe
ten strijden.
Vietnam en Cambodja gingen elkaar al
spoedig na april '75 te lijf en hebben sinds
dien felle gevechten geleverd ln de omstre
den Papegaaiebek. Waarbij, volgens Hanoi,
Chinezen aan Cambodjaanse kant vechten
en waarbij, volgens Pnom Pehn, Russen
aan Vietnamese kant als „adviseurs" dienst
doen. De nadruk op de Chinese steun aan
Cambodja heeft de verhoudingen tussen
Vietnamezen en Chinezen in Vietnam zeker,
geen goed gedaan.
Vijfde colonne
Berichten uit Hongkong zeggen dat Viet
nam op Russische instigatie het de Chine
zen ln Vietnam moeilijk maakt en Hanoi
beschuldigt Peking ervan een „vijfde colon
ne" in Vietnam op te zetten. Vietnam zet ln
het noorden, met Russische hulp, raketba
ses op, wat bij de Chinezen de angst voor
een Russische „omsingeling" vergroot. Een
angst echter die ook de Russen en de Viet
namezen niet vreemd is. China heeft ten
slotte troepen samengetrokken aan zijn
zuidgrenzen. In deze sfeer beginnen van
daag de besprekingen in Hanoi over de
Chinese vluchtelingen waden door de Nanhsi rivier om China te bereiken.
„problemen der Chinezen ln Vietnam". Het zeer dë vraag of de mensen, om wie het gaat
zullen zeker moeilijke en waarschijnlijk er baat bij zullen hebben. Welk akkoord op
langdurige besprekingen worden en het is hoog niveau er ook gesloten mag worden.
