Meer kans op weer eens
een niet-ltaliaanse paus
Vaticaans conclaaf begint tussen
20 en 26 augustus
S;
Lichaam van paus
morgen naar Rome
Charismatische beweging
daagt pinkstermensen uit
VANDAA
n A
Kunstvoorwerpen
uit kerk gestolen
ri<
ge
DINSDAG 8 AUGUSTUS 1978
TROUW/KWARTET
=t
Van een onzer redacteuren
Van de 115 kiesgerechtigde kardinalen zijn er slechts 27 Italianen. Dat feit heeft de hoop
gewekt dat ditmaal weer eens een niet-Italiaan tot paus gekozen zal worden. De laatste niet-
Italiaan was de Nederlandse paus Adrianus VI, die in 1522 werd gekozen. Hij heette eigenlijk
Adriaan Floriszoon Boeyens en was de zoon van een scheepstimmerman uit Utrecht. Veel
plezier heeft deze vrome en geleerde man niet aan zijn ambt beleefd.
Giovanni kardinaal Benelli,
de aartsbisschop van Floren
ce, is een van de voornaamste
kandidaten voor de opvol
ging van paus Paulus.
Onder de kardinalen die nu als moge
lijke opvolgers van paus Paulus VI
genoemd worden, de zgn papabili,
bevindt zich opnieuw een Nederlan
der. Johannes kardinaal Willebrands.
Hij staat op een lijstje van ongeveer
twintig kandidaten. Willebrands
staat echter niet bovenaan.
De eerste op de lijst, die waarnemers
in hun achterzak hebben, staat kardi
naal Benelli, die lange tijd voordat
hij aartsbisschop van Florence werd
paus Paulus' rechterhand in het
Vaticaan was. Men neemt aan dat
Benelli Paulus' voorkeur had. Benelli
is echter met zijn 57 Jaar eigenlijk te
Jong en heeft tijdens zijn ambtsperio
de als plaatsvervangend staatssecre
taris vijanden gemaakt. Twee andere
vrienden van paus Paulus maken ook
een goede kans. Het zijn de kardina
len Pignedoll en Biaggio. Pignedoli is
voorzitter van het secretariaat voor
niet-christenen en Baggio is prefect
van de bisschoppencongregatie, een
van de belangrijkste departementen
in het Vaticaan.
Indien de kardinalen kiezen voor een
conservatief, maakt kardinaal Felici
een kans. Hij was van 1961 tot 1965 de
secretaris van het Vaticaans concilie.
Onder de Italiaans papabili zijn ver
der kardinaal Colombo, de aartsbis
schop van Milaan, kardinaal Pellegri-
no. de progressieve vroegere aartsbis
schop van Turijn, de aartsbisschop
van Bologna, kardinaal Poma en de
Kardinalen Ursi en Luciani. de aarts-
bisschopen van Napels en Venetië.
Progressief
Onder de niet-ltaliaanse papabili zijn
de Amerikaanse kardinalen Dearden
van Detroit en Wright, de vroegere
aartsbisschop van Pittsburgh, die nu
hoofd is van de Vaticaanse congrega
tie voor de geestelijken. Genoemd
worden voorts kardinaal Duval, die
aartsbisschop van Algiers is, de Fran
se kardinaal Garrone, de Australi
sche kardinaal Knox, de Oostenrijk
se kardinaal König, de Canadese kar
dinaal Roy, de Franse kardinaal Vil-
lot, de Poolse kardinaal Wyszynski en
onze kardinaal Willebrands.
Wie de opvolger zal worden hangt af
van de richting die de kardinalen
voor de kerk wenselijk vinden in de
komende jaren. Indien het college wil
doorgaan met de voorzichtige ver-
nieuwingskoers van Paulus, maakt
de zeer bekwame Italiaan Biaggio
een kans. Hij heeft de reputatie van
een uitstekend diplomaat, met een
grondige talenkennis en die weet wat
er in de wereld omgaat. Biaggio
houdt van reizen en de Italianen heb-
Onder de papabili (mogelijke opvolgers van de paus) nemen
Ugo kardinaal Poletti (links) en Antonio kardinaal Poma een
belangrijke plaats in.
ben hem daarom de bijnaam „kardi
naal Viaggio" gegeven.
Kiezen de kardinalen voor een behou
dende koers, dan kan kardinaal Felici
de nieuwe paus worden. Hij is een
veel krachtiger persoonlijkheid dan
de nu overleden paus Paulus, die
vaak weifelzucht en onzekerheid
werd verweten. Mocht het college
voor een progressievere koers voelen,
dan maken de Argentijnse kardinaal
Pironio of de Nederlandse kardinaal
Willebrands een kans. Pironio is cu-
ROME (AFP, UPI, DPA) Het stoffelijk overschot van paus
Paululus VI wordt woensdag naar de St. Pleter ln Rome
overgebracht. Daar blijft het vier tot vijf dagen opgebaard.
Daarna begint de traditionele negendaagse periode van gebe
den voor het zleleheil van de paus.
Gisteren en vandaag lag de overleden
paus nog opgebaard in het zomerver
blijf Castel Gandolfo. Gisteren waren
daar reeds duizenden begonnen af
scheid te nemen van de paus.
In de gisteren bekend gemaakte over-
lijdensacte van de paus wordt een
tweeledige oorzaak aangeduid voor
diens overlijden: enerzijds de ge
wrichtsaandoening. aderverkalking
en de hartaandoening, waaraan de
paus leed en anderzijds een snelle
stijging van de bloeddruk, gepaard
aan een insufflciëntie in de linker
hartkamer en longoedeem. De paus
kreeg zaterdagmiddag al hoge koorts
en deze werd zondag erger. Hij leed
bovendien aan een ontsteking van de
urinewegen.
Willebrands
Kardinaal Willebrands is gisteravond
naar Rome vertrokken. Na het over
lijden van paus Paulus heeft kardi
naal Willebrands. voorzitter van de
Nederlandse bisschoppenconferentie
gezegd dat de keuze van de naam
Paulus terstond werd gezien als een
program. Evenals de apostel had
paus Paulus een sterk zendingsbe
wustzijn. hij wilde zijn broeders in
het geloot bevestigen, allereerst de
bisschoppen maar ook priesters en
geheel het volk Gods. en het geloof
verkondigen aan alle volkeren, tot lof
van God. tot bevordering van gerech
tigheid en vrede.
Dikwijls heeft hij, aldus Willebrands
de overtuiging uitgesproken dat de
kerk van Rome in de bijzondere bete
kenis ook van het bisdom Rome, de
erfgename is van belde apostelen. Pe
trus en Paulus. die door hun leven en
dood deze stad het getuigenis van het
geloof hebben gegeven. In zijn predi
katie op 29 juni van dit jaar, feest van
de beide apostelen, zei de paus: „Pe
trus en Paulus. de grote en waardige
zuilen van de kerk van Rome en van
de universele kerknaar hen op
ziende werpen zij een samenvattende
blik op de periode gedurende welke
de Heer ons zijn kerk heeft toever
trouwd, ofschoon wij onszelf be
schouwen als de geringste en onwaar
dige opvolger van Petrus, voelen wij
ons staande op de uiterste drempel
van het leven, getroost en gesterkt
door het bewustzijn dat wij onver
moeibaar voor de kerk en voor de
wereld hebben herhaald het geloof
van Petrus: „Gij zijt de Christus, de
zoon van de levende God," en met
Paulus menen wij te mogen zeggen:
„Ik heb de goede strijd gestreden, ik
heb mijn loop voleindigd, ik heb het
geloof bewaard"."
Paus Paulus heeft altijd een grote
liefde gehad voor de kerk in Neder
land en ook bewondering. De grote
missionaire kracht, de effectieve or
ganisatie hadden zijn aandacht.
Daarom volgde hij ook van nabij en
persoonlijk de ontwikkeling van het
pastoraal concilie. Hij was met meer
dere vormen van deze ontwikkeling
niet gelukkig en sprak dit ook uit"
aldus Willebrands. Dit betekent niet
dat zijn liefde voor de kerk ln Neder
land. zijn geloof in deze kerk zou zijn
verzwakt. Juist daaruit kwam zijn
bezorgdheid voort en achtte hij het
zijn opgave als herder van de kerk
zijn broeders in Nederland, de bis
schoppen. te bevestigen in het geloof
en de priesters en het volk van ge
loofsinzicht te overtuigen". Ik ben er
zeker van dat hij geloofde in de toe
komst van de kerk in ons land," aldus
de kardinaal. De apostolisch pronun
tius in Nederland, mgr John Gordon,
geeft gelegenheid tot condoleren.
Vanaf vandaag liggen condoleantie-
registers ter tekening in zijn huis,
Carnegielaan 3-5. Den Haag, 's och
tends van 10 tot 13 uur en 's middags
van 14 tot 17 uur.
door Johan Th. Bos
Totdat er een opvolger voor de zon
dag overleden paus Paulus de Zesde
is gekozen worden de lopende zaken
van de rooms-katholieke kerk waar
genomen door Jean kardinaal Villot,
staatssecretaris en kamerheer.
Hij is echter geen interim-paus en
kan geen belangrijke besluiten
nemen.
Kardinaal Villot, een Fransman, is
72 jaar oud. In 1930 werd hij priester
gewijd en werd hij professor aan het
seminarie te Clermont-Ferrand. In
1950 werd hij vice-rector van de uni
versiteit te Lyon.
Van 1945 tot 1959 was Villot hulpbis
schop van Parijs.
In 1965, vier dagen nadat hij aarts- GOnGZiflG
bisschop van Lyon was geworden, 3
benoemde de paus hem tot kardi
naal.
Intussen zijn er ook wel verschillen
van inzicht te bespeuren op de derde
Pinkster Europa Konferentie (PEK),
die dagelijks door zo'n vijfduizend
man werd bezocht (van wie ruim drie
duizend voor de duur van de gehele
conferentie geregistreerde deelne
mers).
Behalve in de Haagse Houtrusthal-
len, manifesteerde het PEK-gebeuren
zich in openlucht-evangelisatie-acti
viteiten, elke middag op de boulevard
van Scheveningen en in de Haagse
binnenstad. Bekende muziekforma-
ties werkten er aan mee, zoals Living
Sound uit Engeland.
De conferentie, die het motto „Gods
uur is nu" droeg, duurde tot zondag
Er waren vertegenwoordigers uit vrij
wel alle landen van Europa, onder wie
ca. honderd uit de Sowjet-Unie en
andere Oostblok-landen.
door gereedstaande helpers. „We heb
ben meer dan een leer over de doop
met de Heilige Geest", had voorgan
ger Josef Ostby uit Stockholm be
toogd op de eerste dag van het con
gres (dat aansloot bij de „voorconfe
rentie" met David Wilkerson). „We
hebben Jezus in ons midden, die
doopt met de Heilige Geest."
Datzelfde verkondigen op het ogen
blik eveneens in tongen sprekende
en in goddelijke genezing gelovende
leden van andere kerken, inclusief
de rooms-katholieke kerk. Maar zij
gaan niet over naar pinkstergemeen
ten en blijven met hun charismati
sche beleving binnen de structuren
van de traditionele grote kerken. Te
zamen vormen zij de charismatische
vernieuwingsbeweging. Het bezwaar
van de (inmiddels óók traditionele)
pinkstergemeenten tegen die bewe
ging is dat zij als het ware de charis
mata isoleert van de totale pinkster-
theologie.
De paus maakte hem in april 1969
staatssecretaris in het kader van in
ternationalisatie van de curie, waar
mee Villot de eerste niet-Italiaan in
deze functie werd sinds 1914.
Als zodanig was zijn functie echter
niet veel meer dan een ceremoniële.
Casaroli en Benelli, beiden Italiaan,
zijn degenen die in feite de buiten
landse en binnenlandse zaken van
het Vaticaan leiden.
Evenals het hele kabinet heeft hij
die functie nu verloren. Hij blijft
kamerheer totdat het college van
kardinalen een nieuwe paus gekozen
heeft.
Essentieel element in de theologie
van de pinksterbeweging is. zoals be
kend. de noodzakelijk geachte per
soonlijke ervaring van „de doop in de
Heilige Geest", die wordt gevolgd
door het spreken in tongen (vreemde
talen). Verder legt men in de pinkster
gemeenten grote nadruk op de overi
ge gaven van de Geest, zoals profetie,
genezing, etc. Met name aan (gebeds)-
genezing werd woensdagavond veel
aandacht besteed, toen de Finse
evangelist Niill Yli-Valnio sprak
Honderden aanwezigen kwamen op
zijn uitnodiging naar voren voor ge
nezing of om de „doop met de Heilige
Geest te ontvangen."
Sommigen van degenen met wie hij
bad, vielen plotsklaps achterover en
werden dan vriendelijk opgevangen
Dwalingen
Er werd donderdag een vergadering
voor voorgangers en andere ambts
dragers (oudsten, in pinkstertermen)
aan de kwestie van de charismatische
beweging gewijd. Conferentievoor
ganger Jakob Zopfi liet zowel ter ver
gadering als tegenover Trouw een vrij
genuanceerd geluid over de zaak ho
ren, maar ontkwam er toch niet aan
zijn onbegrip te uiten over het hard
nekkig vasthouden aan zaken als kin
derdoop en oude kerkstructuren van
de binnen de charismatische bewe
ging actieve christenen.
„Er zijn hete hangijzers", zei de Ne
derlandse ds. H. N. van Amerom
(voorzitter van het nationale PEK-
organisatie-comité). „Dwalingen",
verbeterde Zopfi hem later. „Het ver-
Van een onzer redacteuren
De nieuwe paus zal gekozen worden door het conclaaf, dat
moet beginnen tussen 21 en 26 augustus. Aan het conclaaf
nemen de 115 van de nu levende kardinalen deel, die niet
ouder dan tachtig Jaar zijn. Nederland levert twee kieskardi-
nalen. Johannes kardinaal Willebrands, de aartsbisschop van
Utrecht, en zijn voorganger, Bernard kardinaal Alfrink.
vergadering mag alleen zaken van
minder belang afhandelen.
De wijze waarop de nieuwe paus ge
kozen zal worden is door de overleden
paus Paulus VI nauwkeurig voorge
schreven in de constitutie Romano
Pontificl ellgendo, die op 1 oktober
1975 is gegeven. Paus Nicolaas II stel
de in 1059 de rol van de kardinalen bij
de pauskeuze vast. Deze regeling
werd door paus Alexander III ln 1179
verder geconcretiseerd. Later hebben
de pausen steeds gewerkt aan de ac
tualisering van de voorschriften.
Zodra de heilige stoel vacant is. be
rust het bestuur van de kerk bij het
college van kardinalen. Dat college
doet de lopende zaken af en bereidt
de pauskeuze voor. Beslissingen die
typisch aan de paus zouden toeko
men. mag het college niet nemen.
Zolang de heilige stoel vacant is kun
nen de kardinalen op twee manleren
bijeenkomen: aan de algemene ver
gadering doen alle kardinalen mee.
die niet ouder dan tachtig zijn; de
bijzondere vergadering bestaat uit de
kardinaal-camerlengo van de heilige
roomse kerk. (Johannes kardinaal
Villot) en drie andere kardinalen die
door loting uit het kiescollege zijn
aangewezen. Deze laatste drie heten
assistenten Om de drie dagen wordt
door loting een drietal andere assis
tenten aangewezen. De bijzondere
Geheimhouding
Voordat het conclaaf begint moeten
dagelijks algemene vergaderingen
worden gehouden. Op de eerste dag
moeten de kardinalen onder ede ver
klaren geheimhouding te zullen be
waren. Daarna moeten de kardinalen
beslissen over de uitvaartplechtig
heid voor de overleden paus. Deze
duren negen dagen. De kardinalen
stellen vast op welke dag deze begin
nen. Vervolgens organiseren de kardi
nalen het conclaaf. Zij verdelen de
cellen waarin ieder gedurende het
conclaaf verblijft, stellen dag en uur
van het begin vast en wie buiten
het kiescollege in het conclaaf
wordt toegelaten.
Wie dat zijn. staat uitdrukkelijk voor
geschreven. Het zijn de secretaris van
het college van kardinalen, die secre
taris is van het conclaaf, de vicaris-
generaal van de paus voor Vaticaan
stad met een of meer helpers in het
officie van de sacristie, de pauselijke
ceremoniemeester en een geestelijke
voor bijstand aan de kardinaal-deken
of diens plaatsvervanger. Bovendien
mogen enkele priesterreligieuzen
aanwezig zijn voor het biechten, een
chirurg en een algemeen geneesheer,
een of twee ziekenverplegers, de ar
chitect van het conclaaf en twee tech
nici en een passend aantal mensen,
die nodig zijn voor het schoonhou
den. Allen moeten een eed op geheim
houding ten overstaan van de camer-
lengo afleggen.
Het is aan allen, die deelnemen aan
het conclaaf verboden bandrecor
ders. fototoestellen, radio's en derge
lijke mee te nemen. De technici moe
ten de ruimten van het conclaaf, de
Sixtijnse kapel en de aangrenzende
ruimten zorgvuldig onderzoeken op
afluisterapparatuur.
Voordat het conclaaf wordt gesloten,
wordt nauwkeurig gecontroleerd of
zich onder de aanwezigen geen bui
tenstaanders hebben gevoegd en
daarna wordt het conclaaf door de
prefect van het pauselijke huis. de
speciale afgevaardigde van de pause
lijke commissie voor Vaticaanstad en
door de commandant van de Zwitser
se garde zowel binnen als buiten afge
sloten. Dat gebeurt met een sleutel,
cum clave.
Met de conclavtsten is geen commu
nicatie meer mogelijk, totdat een
paus gekozen is. Er zijn verschillende
manieren waarop dat zou kunnen. De
eenvoudigste is de keus bij acclama
tie of Inspiratie: één van de kardina
len noemt een naam en ontvangt
daarbij de duidelijke algemene in
stemming.
De tweede manier is bij afspraak: de
kardinalen wijzen een groepje aan
dat een voorstel doet. In elk geval
moet de nieuwe paus door tweederde
plus één van de stemmen worden
gekozen. De meest gebruikelijke
pauskeuze is een gewone stemming.
Op het stembriefje staat de tekst: „Ik
kies tot paus.Voor de naam is wat
ruimte opengelaten. Zodra echt ge
stemd wordt mogen alleen de kies-
kardinalen in de zaal zijn. Eén voor
één brengen de kies-kardinalen hun
stembriefje naar de stembus bij het
altaar. Geknield bidt de kies-kardi-
naal daar een ogenblik; dan staat hij
op en zweert hardop: „Ik zweer bij
Christus de Heer, die mij zal oordelen
dat ik degene kies die ik voor God
meen te moeten kiezen." Dan doet hij
het briefje in de stembus en maakt
hij een buiging voor het altaar. Als
alle stemmen zijn uitgebracht, wor
den de briefjes geteld. Als het aantal
briefjes niet met het aantal kiezers
overeen komt, moeten zij direct wor
den verbrand en moet opnieuw wor
den gestemd.
Er zijn drie stemopnemers, die elk
briefje een voor een openvouwen. De
derde die het briefje ter hand neemt,
zegt luid de naam die er op staat.
Wanneer niet op zevenenzeventig
briefjes een zelfde naam staat is er
geen paus gekozen. De briefjes wor
den na elke stemming verbrand. Elke
negatieve stemming wordt bekend
gemaakt met een zwarte rookpluim
uit de schoorsteen van de Sixtijnse
Kapel.
Witte rook
Als de nieuwe paus niet na drie dagen
stemmen gekozen is, kunnen de
stemmingen voor één dag onderbro
ken worden om te bidden en onder
ling te overleggen. Daarna kunnen de
stemmingen hervat worden. Na zeven
stemmingen mag er weer een pauze
Ingevoegd worden. Mocht de keus na
opnieuw zeven stemmingen nog niet
gedaan zijn. kan men bij algemene
stemmen besluiten bij absolute meer
derheid plus één van de stemmen te
kiezen of wanneer de keus gaat
tussen twee personen beslissen die
gene aan te wijzen die in de laatste
stemming de meeste stemmen ver
wierf. Als er een paus gekozen is,
komt er witte rook uit de schoor
steen. Hoewel het uiterst onwaar
schijnlijk is dat iemand gekozen
wordt, die geen kardinaal is, sluit het
canonieke recht niet uit dat een bui
tenstaander wordt gekozen. Hij
wordt als dat nodig is, meteen bis
schop gewijd.
Wanneer iemand tot paus is gekozen
wordt hem gevraagd: „Neemt u uw
canonieke keuze tot paus aan?" En
als hij „ja" gezegd heeft, wordt hem
gevraagd: „Met welke naam wilt u
genoemd worden?" Na zijn ja-woord
is de gekozene paus en hoofd van het
bisschoppencollege. De kardinalen
betuigen hem onmiddellijk hun on
derwerping. Daarna wordt God ge
dankt en krijgt de nieuwe paus gele
genheid aan het wachtende volk de
zegen „Urbl et Orbi" te geven. Hij
doet dat in een witte toog. Er zijn bij
aanvang van het conclaaf daartoe
drie togen gereed gemaakt in drie
standaar dmaten.
Later wordt de paus door de eerste
kardinaal-diaken gekroond.
U 'l
rie-kardinaal en verantwoordelijk
voor de religieuze ordes. Hij is voor
stander van collegialiteit onder de
bisschoppen. Hoewel hij Argentijn is.
kunnen de Italianen hem misschien
toch aanvaarden, omdat hij van Itali
aanse afkomst is en Italiaans spreekt.
Een naam die ook wel genoemd
wordt is die van de Britse kardinaal
Hume. Hij is echter, evenals de kardi
nalen Zoungrana van Opper Volta en
Gantin van Benin een buiten
staander.
a
sHlJe
tenf°
en>
no**
eng*
DEN HAAG Over één ding waren de in Den Haag uit heel Europa bijeen gekomen
pinkstermensen het blijkbaar roerend eens: de Heilige Geest is overal ter wereld op het
ogenblik duidelijk aan het werk. Niet alleen het feit dat hun eigen beweging nog steeds groeit,
maar ook het opbloeien van interesse voor de zgn. charismata (Geestesgaven) in andere
kerken zien zij als bewijs daarvan.
baast ons dat er mensen zijn die
zeggen te zijn gedoopt in de Geest en
toch voortgaan op dwaalwegen. Gods
Geest doet grote dingen in onze da
gen, maar hij laat het aan Zijn kinde
ren over daar dan de consequenties
uit te trekken. De Geest leidt ons in
èlle waarheid, zegt de bijbel. We kun
nen niet stil zijn als er grote fouten
zijn."
Bezwaar
Een bezwaar van Zopfi en andere
pinksterleiders bleek dat naar hun
mening in charismatische kringen
nogal eens „duidelijk modernistische
opvattingen" heersen. Zopfi waar
schuwde overigens ook zijn pinkster
broeders: „We hebben zelf gedurende
zeventig jaar gezien wat er gebeurt
als mensen te snel zeggen: dat is van
de duivel. Moge God ons een Geest
van liefde en lankmoedigheid geven.
We moeten als pinkstermensen ook
niet te eng en bang zijn, maar aan de
andere kant moet de doop in de Heili
ge Geest en het functioneren van de
gaven des Geestes altijd geworteld
zijn in het Woord van God."
Zopfi tegen Trouw: „Ik ga niet tegen
iemand zeggen: je moet de kerk uit,
als je je uitstrekt naar de Geestes-
doop. Maar we hebben de opdracht
gehoorzaam te zijn aan Gods Woord
en de gemeente te bouwen. Overi
gens: als de charismatische beweging
ons iets heeft te zeggen, laten we er
dan voor open staan."
Hoewel ook naar mijn mening „de
Geest aan het werk is", gelooft hij
niet dat er al een grote opwekking in
Europa gaande is, zoals de berichten
uit Finland suggereren.
Ontkomen
Uit Italië kwamen minder genuan
ceerde geluiden. „Wij leven in een
katholiek land en zijn zelf aan de
dwalingen van de roomse kerk ontko
men", riep voorganger Toppi uit dat
land uit. „Onze basis moet het Woord
van God zijn. Als we daar niet op
staan, hebben we geen rede van be
staan meer."
De charismatische ds. W. C. van Dam
(hervormd) merkte op dat de Heilige
Geest hem persoonlijk nog niet ervan
heeft overtuigd dat hij zijn kerk moet
verlaten. „Ik voel schaamte voor het
feit dat we als kerken zeventig jaar de
pinksterbeweging hebben genegeerd.
Er is nu charismatische vernieuwing
in alle kerken. Ook degenen die daar
door zijn aangeraakt willen de Heer
gehoorzamen. U, als pinkstermensen,
hebt zeventig jaar lang voor de ker
ken gebeden. Gaat u er mee door. Dit
is nog maar het begin. Laten we hand
in hand doorgaan en elkaar helpen."
Een Nederlandse pinkstervoorganger
betoogde dat een ervaring van de
Heilige Geest in feite door God kan
worden gegeven bij élk theologisch
standpunt. „Maar daarna stuurt hij
in een bepaalde richting: Zijn kinde
ren te leiden in „alle waarheid", zoals
de bijbel zegt. Met gehoorzaamheid
aan de bijbel en een hart vol liefde
moeten wij tegenover de charismati
sche beweging staan."
KAMPEN (ANP) - Uit de vitrines
opgesteld in de rooms-katholieke
Onze Lieve Vrouwe of Buitenkerk in
Kampen, is een aantal religieuze an
tieke kunstvoorwerpen ontvreemd,
waaronder een ciborie-kelk en deksel,
een vergulde ketting met medaillon
en halve edelstenen uit de zeventien
de eeuw, enkele kruisjes met edelste
nen. een misboek uit 1864, een paar
borden uit 1904 en enkele relikwie
kastjes. Voorts wordt een klein be
drag aan geld vermist, de opbrengst
van het openstellen van de buiten
kerk voor toeristen.
SCHANDAAL IN NAZARETH
Als dat allemaal gebeurd is. daar
Nazareth, in de synagoge, als de
mensen zich hebben afgevraagd
Jezus die wijsheid vandaan heef
als ze vastgesteld hebben dat me
afkomst in feite niets aan de han
dat deze wijsheid tot verklaring:
kunnen dienen, dan staat er: Eni
namen aanstoot aan Hem. In het
Grieks staat er een woord dat
samenhangt met ons woord
schandaal. Het betekent: iemanjL
de val laten lopen; of laten strulp*8
en struikelen, 't Is een merkwaï
woord. Jezus wilde ze niet laten
struikelen, want daarvoor was
niet gekomen, omde mensen ten
te brengen of erin te laten lopen,
maar dat deden ze zelf. Ze nami
aanstoot aan Hem. Dat hoefde
Als ze goed geluisterd hadden dïde
hadden ze in zijn woorden heel
anders gehoord. Misschien wel
vreemde en ongehoorde dingen,
nieuwe dingen, maar niet zulke
dingen waardoor je in de val looi
Dat schoot dus zo'n beetje door C0(
hoofd:een grof schandaal, wr1
man daar zegt! Hoe druf t HijWsre
haalt Hij de moed en de pretentlj0^
vandaan om het beter te weten
de uitleggers tot nu toe? Matthe
heel kort in dit verhaal. Bij Lukj
(hfdst. 4) kunnen we lezen wat ei
allemaal gezegd is. Het komt ere
neer dat Jezus het gelezene niet
droog uitlegt, op de bekende ma
maar dat hij vraagt naar de
boodschap en er de consequentl
trekt. De lijn doortrekt. „Heden
deze schrift in uw oren vervuld,"
Hij en Hij heeft 't erover dat dit
nieuwe is, maar dat altijd al het!
Israëel voor dat nieuwe weinigel
gehad heeft. Hij heeft ze dus wel
geprikkeld. Hij zei wel dingen
even moesten verwerken. Die bi
het gewone stramien vielen. En
verschilden die ftiensen nietzoi
van ons als iemand onder ons 1(
nieuws ontdekt, of die schrift,
dicht bij ons leven brengt. Dj
wij ook klaar met zulke gedachl
als:een grof schand
zo maar gezegd kan worden!
hebben we wel anders geleerd!
we kunnen het best fout of zoni
enige perspectief geleerd hebben
dan nemen we gemakkelijk aans
Dat wil natuurlijk niet zeggen dal
alles wat zich als nieuw aandiei
werkelijk bijbels gesproken „nl<
is, terzake doet en in staat is orai
te helpen. Maar je zou er toch oi
kunnen nadenken. (Mattheus II
53-58).
VOORBIJGANC
Beroepingswerk L
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Bedankt voor Bergschenhoek:
Vos te Ten Boer.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Den Haag-Centn|y H
Boogaard te Leiden; voor Bosk
M. Kleppe te Woerden; voor
L. Vogelaan te Elspeet; voor 1
de-de Vecht: A. Hoogerland te
bendijke: voor 's-Gravenpold
Hofman te Rotterdam-Zuid.-
K
Bijbel en geschiedenis, m.n)
H. G. Geertsema, drs H. de Jonj
Klapwijk, prof. dr J. Veenhof <j
dr J. P. Versteeg, maandag 4 sijke
ber, 10-21 uur, centrum voor refoor
torische wijsbegeerte, De Ari
venkamp 844, Maarssenbroefolg
tel. 03465-60945. je
pat
Muziekfestival voor jonger<rgui
sport, bijbelstudies, films, theqesti
zingen, van Youth for Christjreni
augustus, Kamperland. Inf. tfissi
31204. |e o
pn 1
Cursus geestelijke vorminfe m
techetencursus van de gerefqnice
de bond, openingslessen 19 aviDA
te Zeist (Calvijn, Bergweg 6)ieeg
augustus te Harderwijk (Deptw
dennen, Jacob Catsstraafet
9.30-12.45 uur. Inf. tel. 02152-5fOm
bnk<
Cursus geestelijk leiderschfeze
Reveil (12 avonden), openingbör
tember, Oosterkerk, Woudenfen t
straat 42, Zeist. Inf. tel. 03429êani
Gver
jn
M.
en j
aan.
rof.
ilzv,
et n
n di
Cre1
Galis
eer
t F1
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/
DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 4, Rotterd r
Tel. 010-115588
(Red.)
Schiedamsevest 52
Tel. 010-115700 (adv.)
DEN HAAG/LEIDEN ïgè6
Postbus 101
Parkstraat 22, Den lp»™
Tel. 070-469445 ge
ZWOLLE GRONINGp
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolli !J°'
Tel. 05200-17030. |n, n
(I ge
rdei
0<
tre
itie
d
