üKXM-president: vraag
laar luchtvervoer groeit
Sommige dieren met uitsterven bedreigd
'KLM liet geen
steken vallen'
Hogere winst in
eerste kwartaal
Dollar
verder
omlaag
in Tokio
*u»
ouw wil deelnemen
n soort vacaturebank
Nederlandse werven in
EG dikste orderboek
^Concurrentie wordt wellicht nog heviger
Auto-export Japan naar nieuw record
'FB in jaarverslag:
Pz
Brussel': geen
Jcementkartel
-in Nederland
Waarschuwing Stichting Zeldzame Huisdierrassen:
1IJDAG 28 JULI 1978
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET P17 RHS19
zoek
amen
-MS an een onzer verslaggevers
gevr.
lam,
■228*
douo
!tf. 2
p.m.
Ada
1302
itte-fl
irg.
9
1456
Tbëi
>ad,
ind
hJ vij
Gevr
w(s)' MSTERDAM Meer concurrentie, nieuwe lagere tarieven, de noodzaak van hogere
Tsipladingsgraden, monetaire fricties en de noodzaak voor steeds meer efficiency. Aldus het
;eld van de luchtvaart in totaliteit, zoals drs. S. Orlandini, president-directeur van de KLM,
t in de algemene vergadering schetste.
wees er daarbij op. dat de lucht-
-rujnrl'art en dus ook de KLM aan vele
-nero vloeden onderhevig is. Het gevolg
ïuker n incidentele invloeden blijft ech-
pgj r, zowel ten gunste als ten ongun-
meestal beperkt. Te veelvuldig,
lus de heer Orlandini, wordt bij de
rwachtingen of te vluchtige be-
ingeÉiouwingen van het resultaat van
afrr* KLM aan incidentele factoren een
'erdreven betekenis toegekend. Ge-
►el ongefundeerde bewegingen van
aandelenkoers kunnen hiervan het
ilg zijn.
De voornaamste factor voor het wel
en wee van de luchtvaart is de econo
mische ontwikkeling. Deze is nog
steeds matig en vraagt een constante
aandacht op alle fronten. Op concur
rentie- en tarievengebled. aldus de
KLM-president, zal de strijd wellicht
nog heviger worden, al behoeft dat de
KLM op zich niet pessimistisch te
stemmen. Positief is dat de vraag
naar luchtvervoer nog steeds groeit.
Iets dat van groot belang is voor het
financiële resultaat en de werkgele
genheid.
16a
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Ook de aandeel
houders hebben in de jaarverga
dering van de KLM geen duidelij
ke antwoorden gekregen op vra
gen met betrekking tot de door
een oud-employé, de KLM-ac-
countant J. de Wit, aan het adres
van de luchtvaartmaatschappij
gerichte beschuldigingen. De on
juistheid daarvan werd niet
weerlegd.
Slechts was drs. Orlandini, de
KLM-president, bereid te verkla
ren, dat „het wel eens onvermij
delijk is dat steekjes in een brei
werk vallen, maar dat in dit geval
nu juist geen steken zijn gevallen.
Integendeel, het is een schitte
rend breiwerk".
Hij wees erop, dat zowel interne
als externe accountants „van al
les" op de hoogte zijn. Ook de top
weet wat er in de vestigingen van
de KLM gebeurt, aldus de heer
Orlandini. De informatiestroom
naar de top is rechtstreeks en
overvloedig.
Wat de vervoersfaciliteiten voor
KLM-personeel en anderen be-
drs. S. Orlandini
treft werd erop gewezen, dat deze
al sinds de oorlog bestaan. Het
verlenen van die faciliteiten ge
schiedt uiterst zorgvuldig en er
wordt scherp op toegezien, ook
door de directie.
Wat de tarieven aangaat wees drs.
Orlandini erop, dat er een duidelijke
tendens is naar het invoeren van
goedkopere tarieven. Dit betekent, zo
zei hij, geen verlaging van de huidige
tarieven, maar een aanvulling van
het bestaande pakket. De bedoeling
is. dat met deze lage tarieven nieuwe
markten worden aangeboord, waar
door anders leeg gebleven plaatsen
worden bezet. Op zich zelf zijn deze,
aan bepaalde voorwaarden gebon
den, tarieven niet kostendekkend.
Door een hogere bezettingsgraad
(toto boven de 60 procent) moet de
nodige dekking worden gevonden, al
dus de heer Orlandini. Hij wees er
daarbij wel op. dat de service daaron
der in dat opzicht te lijden zal heb
ben, dat bij een stijgende beladings
graad de beschikbaarheid van plaat
sen voor het publiek zal verminderen.
Bij boekingen zal men meer dan voor
heen op volle vliegtuigen stuiten.
De KLM, die een voorstander is van
aanvullende lagere tarieven, meent
overigens wel dat de tariefstelling zo
veel mogelijk in IATA-verband moet
gebeuren. Dit betekent voor de con
sument nL meer duidelijkheid en een
waarborg voor zijn belangen op lange
termijn.
Tekort aan vliegtuigen
Ter vergadering waren aanwezig 102
aandeelhouders, die op ruime wijze
gebruik maakten van de gelegenheid
om vragen te stellen aan het bestuur.
In antwoord daarop werd o.a. meege
deeld, dat de KLM nog een „schreeu
wend tekort" heeft een nieuwe vlieg
tuigen. Voorts meent de KLM, dat
het hoog tijd wordt dat een terrein
wordt gereserveerd voor een tweede
luchthaven. Voor de ene of andere
plaats heeft de KLM geen bijzondere
voorkeur. Wel is zij voorstander van
een optimaal gebruik van Schiphol.
In verband daarmede acht zij de aan
leg van een vijfde baan en de bouw
van een tweede stationsareaal nood
zakelijk na het midden van de tachti
ger Jaren. Naar de mening van de
KLM zal de geluidshinder dan (door
nieuwe vliegtuigtypen) sterk zijn af
genomen.
Dat de Europa-tarieven in verhou
ding tot de goedkope tarieven naar
1-,
Een Boeing 747 van de KLM, waarvan er nog vier aan de
vloot zullen worden toegevoegd.
de USA (ruim 30 procent van het
totale KLM-vervoer heeft daarop be
trekking) hoog zijn is een gevolg van
de relatief dure exploitatie in Europa
door: korte trajecten, hoge landings
gelden, kleinere vliegtuigen e.d. Toch
zal, zo meende de heer Orlandini, wat
nu op intercontinentaal gebied al ge
beurt ook in Europa op den duur
ontstaan, dus aanzienlijk lagere ta
rieven met daaraan gekoppeld min
der volledige vrijheden voor de passa
giers.
„Bezoek Amerika"
De „Bezoek Amerika" campagne
heeft de normale groei op vluchten
naar Amerika van zo'n 10 procent per
jaar meer dan verdubbeld. Holland
International zal dit Jaar met een
postief resultaat afsluiten.
De conversie van de converteerbare
obligaties (er zijn 40.400 stukken in
totaal, waarvan 20.400 bij de Staat) is
in gang gezet en zal wel verder gaan.
„Dat de Staat bij een gunstige koers
ontwikkeling ook zal gaan converte
ren kan de KLM niet tegengaan. De
Staat heeft nl. met zijn portefeuille
dezelfde rechten als de particuliere
houders. Het Nederlandse deel van de
ramp bij Tenerife is thans voor meer
dan 80 procent afgewikkeld.
TOKIO Japan heeft in de eerste
helft van 1978 meer motorvoertuigen
uitgevoerd dan ooit tevoren in een
half jaar, bijna 2,5 miljoen stuks, on
danks pogingen van de regering om
de uitvoer af te remmen. Vergeleken
met de eerste helft van 1977 is de
uitvoer met 20,7 procent toegenomen
tot 2.254.730 stuks, zo blijkt uit cijfers
van de organisatie van autofabrieken
in Japan.
De uitvoer van de eerste helft van dit
jaar bestond uit 1.622.923 persone
nauto's (15,5 procent meer dan in de
eerste helft van 1977), 819.296 vracht
wagens (33 procent meer) en 12.511
bussen (8,1 procent meer). Vergeleken
met de eerste helft van 1977 is de
uitvoer van motorvoertuigen naar de
Verenigde Staten met 31,5 procent
toegenomen tot 1.007.821 stuks en de
uitvoer naar de Euromarkt met 19
procent tot 324.000 stuks.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De KLM heeft over de eerste drie maanden
van het lopende boekjaar (dat is over de maanden april tot en
met juni van 1978) een nettowinst behaald van 50,3 miljoen
gulden. Vergeleken met de overeenkomstige periode van het
vorige verslagjaar (46,1 miljoen gulden betekende dat een
toeneming van de winst met ruim 4 miljoen gulden.
In een toelichting op deze cijfers,
gegeven tijdens de aandeelhouders
vergadering, heeft drs. S. Orlandini,
president-directeur van de KLM,
erop gewezen, dat bij de beoordeling
van de resultaten over de eerste drie
maanden van het boekjaar niet uit
het oog mag worden verloren, dat
zowel het vervoer als het resultaat in
het eerste kwartaal van het boekjaar
1977/78 positief werden beïnvloed
door stakingen en verkeersonregel-
matigheden in omringende landen.
Tweede kartaal
Voor het tweede kwartaal van het
lopende boekjaar verwachtte hij een
resultaat dat in dezelfde orde van
grootte zal zijn als verleden jaar.
Toen bedroeg de winst over Jull/sep-
terriber 46,1 miljoen.
De bedrijfsinkomsten van de KLM
namen in april/Juni van dit Jaar met
3.2 procent toe tot ƒ702,1 (680,2) mil
joen. Bedrijfskosten (lncl. afschrij
vingen) stegen met 3.6 procent tot
ƒ650,0 (627,5) miljoen. Het vervoer
groeide met 7 procent, de produktle
met 3 procent. De beladingsgrad
klom tot 58,1 (56,3) procent. Inkom
sten en kostencijfers werden in de
eerste drie maanden van het verslag
jaar duidelijk beïnvloed door de lage
re koersen van een aantal valuta's ten
opzichte van vorig jaar.
AMSTERDAM (ANP) „Wij zouden graag door de overheid
lij een soort vacaturebank worden ingeschakeld, omdat wij
;emakkelijk voor banen in de bouw beschikbare mensen uit
Ie computer kunnen laten „rollen". Ook bouwvakarbeiders,
lie door het overstappen van voltooid werk naar een nieuw
1 :arwei bij voorbeeld veertien dagen werkloos zijn, zouden in
baiaüie tijd wellicht ergens kunnen werken. Ook dit kan ons fonds
lewerkstelligen.
<mi lit
heeft de directeur van het Sociaal
'onds voor de Bouwnijverheid, de
3 °^ieer drs. P. J. van Leersum, verklaard
lij het verschijnen van het jaarver-
lag van het fonds over 1977. Hij
neende, dat zijn suggestie een goede
aak zou zijn in het geheel van ar-
9244eidsbemiddeling.
m
sociale premies en loonbelasting niet
is afgedragen. Bij dit onderzoek zijn
wat hij noemde Maffia-achtige toe
standen aangetroffen, zijn opspo
ringsambtenaren bedreigd en zijn
vuurwapens gevonden.
Iet aantal opsporingsfunctionaris-
~r~ en van het fonds zal nog dit jaar van
L-Jrier tot acht worden uitgebreid om te
ichten pogingen tot ontduiking
'an de betaling van sociale premies
Drs. Van Leersum meende, dat zijn
opsporingsambtenaren het moeilijk
hebben in tegenstelling tot de ambte
naren van de fiscale inlichtingen- en
opsporingsdienst. De eersten moeten
het bewijs van de overtreding leve-
au uc ucMiiug van auuuuc picuuca ■"•"■j- «v
Va, e achterhalen. In dit soort zaken ren, bij de tweede groep moeten de
10 1 cordt wel samengewerkt met de Eco-
lomische Controle Dienst.
laffia
De laatste tweeëneenhalf jaar heeft
retifcet fonds bij een tiental werkgevers-
loppelbazen vastgesteld, dat voor
n bedrag van 40 miljoen gulden aan
verdachten
aantonen.
400 J'
apif
X
ijner
ourJ
'y« )EN HAAG De Europese Commis
Bl- ile, het „dagelijks bestuur" van de
ïuropese Gemeenschap, beschikt
liet over aanwijzingen dat in Neder-
and en België een cementkartel be-
fctaat dat strijdig is met de bepalin-
jen van het EG-verdrag. Zij heeft dit
dal neegedeeld in antwoord op vragen
)n He het Tweede-Kamerlid Wim Albers
rijbl PvdA) als lid van het Europees Par-
>r h ement had gesteld,
t la
Albers had de commissie gevraagd, of
pia iet niet noodzakelijk was een onder
lid toek in te stellen naar de vorming van
-w« *n kartel, dat strijdig is met artikel
'wa 15 van het Verdrag van Rome (waar-
30- Jij de gemeenschappelijke markt is
>pgericht). Dit artikel verbiedt alle
overeenkomsten tussen ondernemin
gen of onderling afgestemde feitelij
ke gedragingen die de handel tussen
NEG-landen ongunstig kunnen be-
JJ hvloeden of ten gevolge hebben dat
r? ie concurrentie binnen de gemeen-
2^ ichappelijke markt wordt verhinderd
>1 beperkt.
AMSTERDAM In Tokio is de koers
van de dollar donderdag verder ge
daald. Misschien beter gezegd: de
koers van de yen is verder gestegen.
Dit ondanks de meevallende cijfers
over het verloop van de Amerikaanse
buitenlandse handel in Juni, die
woensdag bekend zijn gemaakt.
In de loop van de dag bereikte de
Amerikaanse valuta een nieuw na
oorlogs dieptepunt van 192,10 yen
nadat de handel al flink onder de
slotnotering van woensdag begonnen
was, namelijk op 193,70 tegen 195,10
yen. Vermoedelijk moet het uitslui
tend aan ingrijpen van de Japanse
centrale bank worden toegeschreven
dat de slotkoers iets boven het laag
ste peil van de dag lag, te weten op
193,50 yen.
Volgens schattingen van valutahan
delaren heeft de bank 400 500 mil
joen dollar uit de markt genomen.
Dat was ongeveer de helft van de
totale omzet. Naar schatting heeft de
bank sinds maandag al 1,3 miljard
.dollar moeten opkopen om de koers
stijging van de yen enigszins binnen
de perken te houden.
Schuldigen
het tegendeel kunnen
Het elkaar aanwijzen als de schuldi
gen van de tegengestelde koersont
wikkeling van yen en dollar door Ja
pan en de Verenigde Staten houdt
overigens niet op. Woensdagavond
heeft de Atnerikaanse onderminister
van financiën voor monetaire zaken,
Anthony Solomon, maar weer eens
naar het grote overschot op de han
delsbalans van Japan gewezen om
een en ander te verklaren. Hij was het
uiteraard helemaal niet eens met de
Japanse zienswijze, dat de zwakke
positie van de dollar hoofdzakelijk
moet worden toegeschreven aan het
grote tekort op de Amerikaanse han
delsbalans, dat vooral wordt veroor
zaakt door de buitensporige olie-in
voer van de Verenigde Staten.
De president van de Verenigde Sta
ten, Jimmy Carter, vindt het tekort
van „slechts" 1,6 miljard dollar op de
Amerikaanse handelsbalans over
juni nog steeds te groot. Hij heeft zijn
perschef, Jody Powell, laten meede
len duidelijk te willen stellen, dat de
Verenigde Staten niet uit de handels
problemen kunnen komen als er geen
doeltreffend energiebeleid gevoerd
wordt, waarmee de invoer van olie
kan verminderen.
Stimulering invoer
Het Japanse kabinet heeft tijdens
een extra vergadering over de tegen
gestelde koersontwikkeling van de
yen en de dollar van de laatste dagen
besloten tot de indiening van een
aanvullende begroting ter stimule
ring van de economische bedrijvig
heid ten bate van de invoer. Boven
dien werd besloten maatregelen te
nemen om de binnenlandse economie
te beschermen tegen de nadelige ge
volgen van de koersstijging van de
yen.
In Europa was het beeld, dat de dol
lar op de valutamarkten te zien gaf
ook gisteren weer verdeeld. In Frank
fort en Zürich was de dollar wat lager,
in Amsterdam en Londen wat hoger.
In Amsterdam werd geopend op
2,2260 tegen een slot van woensdag
van ƒ2,2120. De slotnotering van
donderdag was ƒ2,2250. Dollars in
bankpapier waren onveranderd
2,17-2,27. In Frankfort noteerde de
dollar bij het begin van de handel DM
2,0545, tegen een slotnotering van
woensdag van DM 2,0520. Gistermid
dag bij het slot was de dollar DM
2,0570 waard.
DEN HAAG Nederlandse scheepswerven hebben het afgelopen jaar meer
onders geboekt dan die in enig ander land van de Europese Gemeenschap.
Dit blijkt uit het antwoord dat de Europese Commissie, het „dagelijks
bestuur" van de Gemeenschap, heeft gegeven op vragen van een Engels lid
van het Europese Parlement, de socialist John Prescott
Uitgedrukt in duizend gecompenseerde bruto register tonnen boekten Neder
landse werven orders voor 732,4 gbrt, Duitse voor 707,7, Engelse voor 489,3,
Deense voor 281,0, Italiaanse voor 148,9 en Belgische voor 115,2. Met de
produktie, eveneens uitgedrukt in duizenden gbrt, stond West-Duitsland met
1.364,6 aan de kop, gevolgd door Engeland met 782,8, Frankrijk met 609,6,
Nederland met 556,4, Denemarken met 496,0 en Italië met 462,0.
Het afgelopen jaar vormde het tonnage van de door reders van de gemeen
schap in eigen land geplaatste orders 70 procent van de door hen bestelde
schepen die bestemd waren om onder de vlag van een der EO-landen te
worden geregistreerd en 95 procent van al hun bij de werven in de gemeen
schap geplaatste orders.
Volgens de gegevens waarover de Europese Commissie beschikt zijn er in de
Gemeenschap ongeveer 188 scheepswerven, die zich hoofdzakelijk op de
markt voor de burgerscheepvaart toeleggen. Daarvan zijn 53 werven in de
Bondsrepubliek. 49 in Engeland, 47 in Nederland, twaalf in Frankrijk, tien ln
Italië, acht in Denemarken, zeven in België en twee in Ierland.
Helaas moet worden geconstateerd,
zo zegt het jaarverslag, dat de sociale
verzekeringswetgeving de justitie on
voldoende aanknopingspunten biedt
in de vorm van sanctiebepalingen
om degenen,-die zich aan malafide
praktijken schuldig hebben gemaakt,
effectief te vervolgen.
Drs. Van Leersum vertelde ook, dat
het fonds verder zou willen gaan op
de weg, die het reeds voorzichtig
heeft ingeslagen. Bij het constateren
van frequent voorkomende ziekte
meldingen, waarvoor zo op het oog
geen oorzaak is aan te wijzen, worden
een arts en soms een sociale werker
ingeschakeld. Na toestemming van
de patiënt zelf probeert men uit te
vinden wat er aan de hand is en dan
wordt getracht de oorzaak weg te
nemen.
Het jaarverslag vermeldt verder, dat
het fonds het in omloop brengen van
vervalste vakantiezegels tegengaat
door een druktechnische verfijning
en een grondige controle bij de inle
vering van de zegels.
Voorts blijkt uit het jaarverslag, dat
in 1977 het beheerde vermogen is
toegenomen van 4.3 tot 5 miljard gul
den. Hiervan behoort 1,3 miljard tot
het risicofonds, hoofdzakelijk be
stemd voor het doorbetalen van loon
bij vorst 2.8 miljard is belegd voor het
fonds, waaruit de pensioenen worden
betaald. De overige gelden behoren
tot de verplichte reserveringen voor
ziekengeld, wachtgeld, e.d.
Voor het fonds betekende de toegeno
men bouwactiviteit minder werkloos-
heidsgevallen, een grotere omzet van
vakantiezegels en een groei van het
aantal ziektegevallen. Het vorstverlet
bleef beperkt, dank zij de zachte win
ter met slechts zes negatieve werkda
gen, aldus het jaarverslag.
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN Er leven in ons land bepaalde rassen runde
ren, schapen, gelten, paarden, hoenders, eenden en duiven
waarvoor op korte termijn noodzakelijk maatregelen moeten
worden genomen, om ze voor algehele verdwijning te behoe
den. Dit blijkt uit het gisteren gepubliceerde rapport van de
Stichting Zeldzame Huisdierrassen in Groningen.
Deze stichting heeft met name
dank zij financiële steun van de
Stichting Fonds Nederlandse Veefok
kerij kans gezien, in twee jaar tijd
een uitgebreide eerste inventarisatie
te maken van niet meer zoveel voor
komende huisdierrassen. Hierbij is
nog een onderscheid gemaakt tussen
„uiterst zeldzame", „zeldzame" en
„vrij zeldzame" diersoorten.
Voor de rassen in de groep „uiterst
zeldzaam" zijn op korte termijn
maatregelen nodig, om deze in stand
te houden of voor algehele verdwij
ning te behoeden. Voor de rassen die
nog „zeldzaam" voorkomen is het
eveneens gewenst foktechnische
maatregelen te overwegen, maar di
rect gevaar bestaat er nog niet. Met
betrekking tot de rassen in de groep
„vrij zeldzaam" zijn momenteel nog
geen maatregelen noodzakelijk, maar
»s het gewenst de situatie nauwlet
tend te blijven volgen om op tijd te
kunnen ingrijpen.
Runderen
Het blijkt dat bij de runderen de
Lakenvolder (er zijn nog maar enkele
honderden van deze diersoort in ons
land), de blauwbonte, de vaalbonte,
de baggerbonte en de brandrode tot
de uiterst zeldzame rassen moeten
worden gerekend. De witrik is zeld
zaam geworden, terwijl de Groninger
blaarkop en de Friese roodbonte kun
nen worden ingedeeld bij de groep
vrij zeldzaam. Bij de schapen is het
Veluws heldeschaap, het Kempisch
heideschaap en de Schoonebeker ui
terst zeldzaam geworden. Iets beter
staat het ervoor bij het zwartbles
schaap en het Drents heideschaap
(zeldzaam) en nóg iets gunstiger bij
het Fries melkschaap en het Zeeuws
melkschaap.
Wat de geiten betreft is er nog wel een
aantal bonte geiten in diverse kleu
ren, maar zwartbonte van het oude
type zijn uiterst zeldzaam geworden.
Verloren
Dit geldt ook voor de Veluwse geit
(ook wel Nederlandse landgelt ge
noemd). waarvan maar enkele exem-
Kroonmerrle van het Groningse type, een uiterst zeldzaam paarderas in
Nederland.
De tekening is van Marleen Felius uit Rotterdam.
plaren meer voorkomen en dan
meestal niet meer raszuiver zijn. Bei
de soorten zijn zodoende opgenomen
in de categorie uiterst zeldzaam.
Uiterst zeldzaam is ook het Oroning-
se paard. Dit ras moet in feite als
verloren worden beschouwd omdat er
geen hengsten van dit ras meer aan
wezig zijn. Het Gelderse paard (zeld
zaam) zal het ln de toekomst moeilijk
krijgen. Daarentegen is de situatie bij
het Nederlandse trekpaard en het
Friese paard (vrij zeldzaam) nog niet
kritiek.
Wat de hoenderrassen betreft wordt
vastgesteld, dat de situatie van het
uiterst zeldzaam geworden Assen
delfts hoen en de Groninger meeuw
verontrustend is. Iets minder veront
rustend wordt tegen de zeldzame
Brabanter. kraalkop. ullebaard en
baardkulfhoen aangekeken. (Nog)
geen speciale maatregelen zijn nodig
voor het Hollands kuifhoen, de La-
kenvelder, de Twentse grijze, het
Drents hoen en de Noordhollandse
blauwe, die intussen vrij zeldzaam
zijn geworden.
Voor de oud-Nederlandse
krombekeend, krombek-wlt-
borsteend, spreeuwkopeend en
spreeuwkop-witborsteend is de situa
tie uiterst kritiek. De drie nog be
staande fokkers kampen met grote
ln teeltproblemen.
Tenslotte is. wat de duiven betreft, de
hyaclnthduif als uiterst zeldzaam aan
te merken, terwijl de Oronlnger slenk
al vrij zeldzaam is geworden.
