Middellandse Zee steeds smeriger
Irouw Commentaar
M
Bedreiging zal op den duur toenemen
nederlanders vallen best mee
y-r:
HET WEER door Hans da Jong
Weerrapporten
iflid ziekenhuis
ielft directie
ider verwijten
Strandweer
legendarisch
rode stroom
mensapen of aapmensen?
pas op
zesling
DENSDAG 26 JULI 1978
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
5
ulturele verdragen (1)
[TTliet wel zo voor de hand liggend
CjUkwesties van onze culturele be-
S^kkingen met Rusland en Zuid-
^tika onder één noemer te bren-
5pUi, zoals enkele lezers dat doen
g ^kens hun reacties op ons com-
-jntaar van zaterdag over „de
^Hriezing" van de Nederlandse
pties met Moskou?
kan je alleen maar aan zo'n
gelijking wagen, als je die inter-
Jionale culturele betrekkingen
als doel in zichzelf en niet
t zij naar onze mening zijn als
van de instrumenten van de
derlandse politiek ten opzichte
het buitenland en daarom ook,
jlerworpen aan de regels van de
Compliceerde werkelijkheid, die
litiek heet.
^-tje de geschiedenis en de achter
banden van onze culturele betrek-
~^gen met enerzijds Rusland en
^ïerzijds Zuid-Afrika bekijkt, zal
«auw ontdekken dat de vergelij-
Jg van beide betrekkingen neer-
op een vergelijking van ap-
js met peren.
Jjderland heeft sedert 1967 een
(onderlijk cultureel verdrag met
jsland, maar in feite moet alles
ai heel concreet in dat verdrag
^Iegeld is sedert 1975 gezien wor-
-fi tegen de achtergrond van het
-vjdrag van Helsinki het grote,
ÏTrl Europa, minus Albanië, de
jrenigde Staten en Canada om-
-~-|nnende verdrag voor veiligheid
samenwerking.
at ft zijn met name de westerse
rdragsluitende landen, die bij
fit cl tot stancl komen van de over-
m inkomst van Helsinki, tegenover
ieusa tegenstribbelend Oosten zo
n- <%k de nadruk hebben gelegd op
J[®!noodzaak van een vrije uitwis-
5 ilcing van personen, ideeën en
[at ij
culturele verdragen (2)
gedachten. Het Oosten mag dan
misschien bij de concrete invulling
van het begrip „culturele betrek
king' waarschijnlijk in de eerste
plaats denken aan een uitwisseling
van danseressen, musici of sport
lieden het Westen hechtte bij
het tot stand komen van de over
eenkomst en nu nog steeds meer
waarde aan zulke culturele verwor
venheden als de vrijheid van groe
pen in dividuen om de eigen ge
dachten naar buiten te brengen,
om een eigen levensstijl te ont
plooien en uit te dragen, om zich
vrij te kunnen verplaatsen en ken
nis te nemen van wat anderen in
eigen land en daarbuiten zeggen en
denken: aan een systeem ook van
onafhankelijke rechters en beroep
sinstanties waardoor ook weer ie
der individu en elke groep kan
weten hoe hij tegen willekeur ge
vrijwaard kan blijven.
Deze uitgangspunten zijn nog lang
niet in alle landen van Europa
doorgevoerd, maar het ideaal is in
beginsel in het verdrag van Helsin
ki vastgelegd en daarmee is het
nastreven van dit ideaal van een
bevrijdende cultuur een ideaal,
dat wij delen met de Russische
dissidenten wier naam wij kennen,
maar ook met de velen die ano
niem blijven een legitiem stre
ven geworden voor alle inwoners
van de betrokken landen.
Het is daarom ook dat Nederland
zich met betrekking tot de dissi
denten in zijn verhouding tot Rus
land zich steeds dient te beroepen
op dat verdrag van Helsinki en niet
omgekeerd; omdat wij ons terecht
ergeren aan wat zich in de laatste
weken in de Sowjet-Unie heeft
afgespeeld, ons van het verdrag
afkeren. Daarmee wordt de tegen
standers van de dissidenten een
wapen in handen gegeven.
door Hans Schmit
De honderd miljoen toeristen die deze zomer vanaf de stranden en rotsen een duik in de
Middellandse Zee nemen, zullen waarschijnlijk geen moment stilstaan bij de woorden van dr.
Mostala Tolba, het hoofd van het milieuprogramma van de Verenigde Naties (Unepi. In
januari van dit jaar waarschuwde hij dat de Middellandse Zee zo smerig is, dat zwemmen een
riskante zaak is geworden.
TP"!
:t is duidelijk: het cultureel ver-
°verf8 van Nederland met Zuid-Af-
ïrpp mist een dergelijke brede in-
nationale achtergrond. Het da-
r h>|rt van 1952 en dat was de tijd
t mfn meeste Nederlanders nog
;en. termen van de boeken van L.
eke;nning over Zuid-Afrika dachten
I spraken. Een man als onze
we?nma/jge Premier Drees verwees
ïisM, terugkeer van een reis door
i geiJd-Afrika met een zekere verte-
ideijng naar die boeken.
beginselen van de apartheid
en alleen nog maafr theoretisch
on )rmuleerd en al speelde in de
«tijk een blanke minderheid al
SC1,de baas over een meerderheid
vuj een donkerder huidskleur
konden ons ook hier troosten
de wens „alles sal reg kom",
jg it het systeem was nog geen
kn son d'état" geworden en daar-
minder weerzinwekkend.
gen met ons dienstbaar maakten
aan dat binnenlandse beleid. Is ei
alle reden om ten aanzien van de
huidige mogelijkheden van onze
culturele betrekkingen met de
Sowjet-Unie te spreken als van een
dienen van „bevrijdende cultuur",
ten aanzien van Zuid-Afrika is ons
in de loop van de jaren duidelijk
geworden dat onze culturele be
trekkingen alleen maar dienstbaar
werden gemaakt aan de belangen
van een minderheid en daarom als
het dienen van een „onderdruk
kende cultuur" konden worden be- ZOlTlGrS
schouwd. Terecht heeft daarom
ook het kabinet-Van Agt in het
begin van deze maand aan de
Tweede Kamer gevraagd het cultu
reel verdrag met Zuid-Afrika op te
zeggen.
Mostafa Tolba sprak deze waarschu
wenden woorden aan het begin van
een in Monte Carlo gehouden confe
rentie van de achttien landen die aan
de Middellandse Zee liggen. Hij hield
de vertegenwoordigers van de kust
landen voor dat de zo veel geroemde
stranden van de Middellandse Zee
waarschijnlijk sterker door olie en
olie-afval zijn vervuild dan de stran
den elders in de wereld en dat zwem
men in het o zo blauwe water van de
Middellandse Zee onveilig is gewor
den, ook op plaatsen waar tot voor
kort wel kon worden gezwommen.
De vervuiling van de Middellandse
Zee (met een oppervlakte van bijna
drie miljoen verkante kilometer en
een gemiddelde diepte van 1500 me
ter) is pas de laatste teintallen jaren
zo toegenomen, dat er problemen re
zen, vooral in het noordwestelijk deel.
Daar bevinden zich sterk geïndustria
liseerde landen als Frankrijk en ItaHé
en de Rhone en de Po fungeren als
eenvoudige en kosteloze afvoergoot
voor het industriële afval.
Maar niet alleen de industrie loost
onbelemmerd haar rotzooi in de zo
geliefde toeristen vijver: ook het
grootste deel van het rioolwater van
de bevolking langs de kust verdwijnt
ongezuiverd in het water. Een hoe
veelheid die in de zomermaanden
meer dan verdubbeld wordt door de
massale stroom toeristen. Van het
rioolwater van de honderdtwintig
grootste steden aan de Middellandse
Zee wordt slechts tien procent gezui
verd. Door deze organische vervuiling
gaat de kwaliteit van het water sterk
achteruit en in de buurt van grote
bevolkingscentra moeten regelmatig
gedeelten van stranden worden geslo
ten. En, het lijkt al bijna normaal,
veel stranden worden ook van tijd tot
tijd vervuild met oliekoeken, afkom
stig van over boord gegooide overbo
dige olie. Een internationaal en nau
welijks uit te roeien gebruik in
scheepvaart kringen.
Ook de mensen
De vervuiling vormt niet alleen een
bedreiging voor het leven in zee, maar
ook voor de mensen op het land. Door
het water worden ziekten overge
bracht, terwijl in de kustwateren ook
vissen en schelpdieren (belangrijk on
derdeel van het dagelijkse menu) ver
hoogde concentraties giftige stoffen
bevatten. Ook wordt de gemiddelde
grootte van de vissen iets kleiner. De
Middellandse Zee is nog niet dood,
maar wel ernstig ziek. Hoe ernstig,
onderzocht vorig jaar de bekende
Franse oceanograaf Jacques Cous-
teau, die vijf maanden lang met zijn
schip Calypso onderzoek verrichtte.
Na afloop vertelde Cousteau dat de
Middellandse Zee in het tijdsbestel
van nog geen vijftig jaar bijna vernie
tigd is: „De situatie is nog nooit zo
slecht geweest als nu. In 1957 kon ik
bij Monte Carlo in schoon, helder
water zwemmen. Nu moet ik dertig
kilometer uit kust varen om water te
vinden van vergelijkbare kwaliteit".
Hoeveel afval nu precies in de Mid
dellandse Zee terecht komt. hebben
tachtig laboratoria uit diverse kust
staten vorig jaar in een gezamenlijk
onderzoek geprobeerd vast te stellen.
Jaarlijks komt, om enkele resultaten
te nemen, 120.000 ton olie. 1.2 miljoen
ton stikstof- en fosforverbindingen,
60.000 ton detergenten, 3800 ton lood
en 2400 ton chroom in de Middelland
se Zee. Deze verontreiniging behoeft
het zeewater niet gevaarlijk te maken
gezien de enorme verdunning. Deson
danks betékent de vervuiling op den
duur wèl een bedreiging omdat de
giftige stoffen zich ophopen: bij het
eten en gegeten worden (van plank
ton via schelpdieren, kleine vissen en
grote vissen naar visetenden zoogdie
ren) neemt de concentratie giftige
.stoffen bij iedere stap enorm toe.
Weinig schoon water
Daarbij komt dat de Middellandse
Zee in een belangrijk opzicht ver
schilt van de meeste andere zeeën: de
Middellandse Zee kent namelijk een
zeer geringe aanvoer van schoon wa
ter. Er is nauwelijks sprake van door
stroming omdat de Middellandse Zee
slechts in nauwe verbinding staat
met de Atlantische Oceaan (bij Gi
braltar). Ook aan de oostzijde bestaat
slechts een geringe uitwisseling met
de Zwarte Zee (via de Dardanellen),
terwijl de uitwisseling met de rode
Zee via het Suezkanaal te verwaarlo
zen is. Het water in de Middellandse
Zee stroomt dan ook langzaan door:
verversing duurt meer dan tachtig
jaar.
Dat aan de vervuiling een halt moest
worden toegeroepen, drong in het be
gin van de jaren zeventig ook tot de
verantwoordelijke politici door. Het
begin was hoopvol: in 1975 werden de
zeventien landen (Albanië, het acht
tiende land, houdt zich afzijdig) op de
eerste conferentie in Barcelona het
eens over een programma ter bestrij
ding van de verontreiniging. Verwon
derlijk was die plotselinge bereidheid
de zaak aan te pakken niet, want de
Middellandse Zee kwam door de vele
publiciteit die aan de vervuiling werd
gegeven, in een wat kwalijke reuk te
staan. En dat is niet prettig voor
landen met een uiterst belangrijke
toeristenindustrie. In 1976 werd een
akkoord bereikt over de vervuiling
vanaf schepen, die nu niet meer aller
lei giftige stoffen naar de bodem mo
gen laten zinken, en over gezamenlijk
optreden bij milieu-rampen. Maar het
was niet meer dan een eerste druppel,
omdat verreweg de meeste vervuiling
van het land afkomstig is.
Minder bereidheid
Inmiddels is de aanvankelijke bereid
heid de handen uit de mouwen te
steken, aanzienlijk gedaald. In janua
ri kwamen de zeventien landen voor
de derde keer bijeen, maar het over
leg leidde tot niets en in oktober zal
de bijeenkomst worden voortgezet.
Oorzaak van de strubbelingen is het
geld. Er is een programma opgesteld
om de vervuiling vanaf het land in
tien tot twintig jaar terug te dringen.
De kosten bedragen echter vijf mil
jard dollar en over de vraag wie hoe
veel moet betalen, werd men het in
Monte Carlo niet eens. Ook over de
wijze van controle op de uitvoering
van de voorgenomen maatregelen
werd geen eenstemmigheid bereikt.
In Monte Carlo dienden zich in ja
nuari bovendien een nieuw probleem
aan: de landen aan de zuidkant van
de Middellandse Zee vertrouwen de
Het strand in Nice: in juli een mensenzee
geïndustrialiseerde landen aan de
noordkant niet. De Industrie in de
Noordafrikaanse landen staat nog in
de kinderschoenen en men vreest dat
door de extra milieukosten de positie
op de wereldmarkt zal verslechteren.
De Noordafrikaansen landen dragen
slechts weinig bij aan de vervuiling
en voelen er dan ook niet veel voor
dezelfde milieu-maatregelen te tref
fen als in Frankrijk, Italië en Spanje,
die tachtig procent van de industriee
vervuiling voor hun rekening nemen,
noodzakelijk zijn.
Het ziet er dus naar uit dat de toeris
ten de komende jaren nog wel in een
vuile Middellandse Zee zullen moeten
baden, althans: op de plaatsen waar
baden nog niet te gevaarlijk is. Een
teleurstellende ontwikkeling, in het
bijzonder voor de Unep. die sinds de
milieuconferentie in 1972 in Stock
holm heeft geijverd voor een bestrij
dingsprogramma tegen de vervuiling
van de Middellandse Zee. Ontmoe
digd zijn de mensen van de Verenigde
Naties echter niet. Want het overleg
wordt in ieder geval voortgezet: in
oktober praten de zeventien landen
verder. En dat is al opmerkelijk ge
noeg, gezien de traditionele tegen
stellingen, de vijandschap en de poli
tieke verschillen tussen de landen
rond de Middelladse Zee.
Zo gaat'ie goed, zo gaat'ie beter
De temperatuur komt steeds meer in
vorm en vandaag al zal er op verschil
lende plaatsen in het land een tempe
ratuur van 25 graden bereikt worden.
met die- ontwikkeling van de
levètheid tot de staatsfilosofie
wegfd ons duidelijk hoezeer de
hthebbers in Pretoria en Jo-
nesburg de culturele betrekkin-
Een dergelijk verdrag kan naar
onze mening pas weer aan de orde
komen als in Zuid-Afrika een har
monieuze samenleving is opge
bouwd. Sterker nog: Nederland
moet er een eer in stellen onder die
omstandigheden met dat land een
nieuw verdrag af te sluiten.
7 ASTRICHT (ANP) Het hoofd
de afdeling medische fysica en
lid van het St. Annaziekenhuis te
- istricht, ir. Th. L. Oei, heeft de
ctie van dit ziekenhuis beticht
gebrek aan bestuurskracht en
knisatievermogen. Tevens verwijt
!1de directie grove verkwisting. Hij
Hit deze en andere grieven geuit in
een uitzending van de Regionale Om
roep Zuid.
Volgens Oei zou, tegen de afspraken
in. dure apparatuur zijn aangeschaft.
Hierop had naar zijn mening dertig
tot vijftig procent bespaard kunnen
worden. Tevens verwijt hij de directie
dat in de vacature van geneesheer
directeur nog steeds niet is voorzien.
Ook moet nog steeds een vierde di
recteur worden benoemd, aldus Oei.
Oei zegt verder dat een hem beloofd
onderzoek naar een fraude van naar
zijn zeggen enkele tonnen, die hij zeil
ontdekte, nog steeds niet is afgerond.
Het eerst in aanmerking komen het
zuidoosten, oosten en midden. Dat
zou dan de eerste echte zomerse dag
zijn na zeven thermisch gezien infe
rieure weken. Natuurlijk is voor de
aanzuiging van de zomerwarmte een
depressie vereist en zo'n systeem heet
front. Deze trekken over de Britse
eilanden onze kant op, vandaar de
aankondiging van regen in de Blitse
berichten van gisteren, maar on
derschat ook de invloed van het con
tinentale hogedrukgebied niet.
Het is in galoppas via Biskaje en
Frankrijk naar de Alpen getrokken.
Het ontwikkelt daar een uitloper in
de richting van de Oostzee. Daardoor
vertragen de fronten naar mate ze het
continent naderen, vooral ook nu op
niveaus tussen vijf- en tienduizend
meter hoogte de circulatie duidelij
ker zuidwest is geworden (trogvor
ming ten westen van de Britse eilan
den) en bereiken ze onze omgeving in
minder ontketende vorm dan bij
voorbeeld Ierland of de Hebriden. In
elk geval zal de temperatuur zich
door zo'n depressieschampschot niet
laten intimideren. Die blijft ook in de
tweede helft van de week op zomer
peil met opnieuw kwikstanden van 25
graden of iets hoger in het binnen
land.
De computerkaart voor vrijdag, ont
vangen uit Parijs ziet er als volgt uit:
hogedruk 1025 millibaar boven Joe
goslavië met uitbreiding in de rich
ting van Zuid-Scandinavië. Neder
land gelegen in de noordwestelijke
warme sector van dit maximum in
een gebied met zuidelijke tot zuidoos
telijke winden en waarschijnlijk vrij
veel zon. Het eerste front dat dinsdag
in uitzicht werd gesteld, is dan over
Jutland gelegen, maar nieuwe fron
ten van een depressie van 998 milli
bar ten westen van Schotland drin
gen langzaam naar het oosten op.
Kom maar op jongensbij ons
blijft de thermometer toch lachen.
Jammer, jammerOok na het radi
oprogramma „Een middagje AVRO"
weet nog geen mens in Nederland hoe
de molenaar in het midden des lands
het klaarspeelt het weer met behulp
van de bovenlucht te voorspellen als
er lage wolken hangen. De makers
van het programma vonden achteraf
blijkbaar het blaffen van buurmans
hond belangrijkerOverigens legt
zo'n programma toch ook wel nieuwe
contacten.
Dit keer met mevrouw Van Dalen
geparenteerd aan de in 1949 gestor
ven professor Veraart, die op 6 okto
ber 1930 maar liefst 18.000 kilogram
poederijs op de wolken uitstrooide
om regen te maken. Het regende bij
na dertien uur onafgebroken. Niet in
Scheveningen waar het experiment
plaatsvond, maar in Hoorn. De
regen daar had echter volgens het
KNMI niets met het experiment te
maken. Ondanks die mislukking toch
hulde voor pionier Veraart, die iets
ondernam wat nu op veel uitgebrei
der schaal wordt gedaan, namelijk
het inzaaien van wolken met kristal
len (na de laatste oorlog zilverjodide-
kristallen) met het doel kunstmatig
regen op te wekken.
Vandaag mooi en zonnig, daama
meer bewolking en later mogelijk wat
regen in het zuidwesten en westen.
Luchttemperatuur 20 tot 23 graden
bij toenemende zuidoost tot zuiden
wind. Verdere vooruitzichten: moge
lijk een bui, maar de temperatuur
blijft in vakantiestemming, en
dus zomers.
Weerrapporten
an
gisteravond 17 u
ur:
Amsterdam
half bew
22
De Bilt
licht bew
22
licht bew
22
Eelde
half bew
22
Eindhoven
licht bew
22
Den Helder
half bew
10
Rotterdam
half bew
21
Twente
half bew
21
Vllsslngen
licht bew
21
Zd Limburg
onbewolkt
22
Aberdeen
Zwaar bew
Athene
licht bew
28
Barcelona
licht bew
26
Berlijn
licht bew
23
half bew
28
Brussel
licht bew
22
Frankfort
zwaar bew
25
half bew
26
Helsinki
onbewolkt
20
half bew
25
Klagenfurt
half bew
25
Kopenhagen
licht bew
17
Lissabon
onbewolkt
28
half bew
26
half bew
22
Luxemburg
licht bew
23
Madrid
licht bew
Malaga
onbewolkt
27
Mallorca
onbewolkt
30
München
licht hew
24
Nice
half bew
24
half bew
19
Parijs
half bew
25
Rome
onbewolkt
26
Split
onbewolkt
27
Stockholm
zwaar bew
10
Wenen
half bew
27
Zürich
half bew
26
Casablanca
onbewolkt
26
Istanbul
licht bew
24
TunJi
licht bew
27
HOOOWATER donderdag 27 juli Vllaslngen 8 IS
20 37. Hartngvlleisluizcn 8 26-20 50, Rotterdam
10.31-22.38. Bcheveningen 0 14-21 42. IJmulden
10 03-22 31. Den Helder 1 02-13 38. Harllngcn 3 40-
16 02. Delfzijl 6.13 18 24
In het land van de bloembollen,
de molens en de klompen dat
zijn wij dus spreken Jonge
mensen doorgaans vlekkeloos
Engels. Ze zijn net zo vrijgevoch
ten als hun Engelse leeftijdgeno
ten. maar hun ouders zijn heel
wat conservatiever.
Een stukje voorlichting aan
meisjes die in het buitenland
gaan werken, te lezen in het Brit
se maandblad Cosmopolitan.
Een industrieel ontwerpster die
een paar jaar in Eindhoven en
Apeldoorn heeft gewerkt, vindt
Amsterdam verre te verkiezen
boven Den Haag en andere ste
den. In Eindhoven en Apeldoorn
(..Appeldoorn" schrijft het blad)
vond ze de Nederlanders „erg
vormelijk en weinig vooruitstre
vend. maar wel altijd aardig en
gastvrij, zeker voor Engelsen".
Het blad waarschuwt meisjes die
plannen hebben om ook naar Ne
derland te gaan: de prijzen zijn er
vreselijk hoog (hoewel het open
baar vervoer goed en tamelijk
goedkoop genoemd wordt),
woonruimte is er niet of nauwe
lijks te vinden en die is dan nog
duurder dan in Londen.
Een ander belangrijk punt voor
een meisje dat in een vreemd
land wil gaan wonen en werken:
hoe gedragen de mannen zich
daar tegenover vrouwen? Wat
Nederland betreft zullen Engelse
meisjes weinig problemen heb
ben: in dit opzicht is het in Hol
land net zoiets als thuis, ver
klaard Cosmopolitan. België
komt er heel wat minder genadig
af: „De Belgen lopen zeker twin
tig jaar bij de Britten achter in
hun opvatting over werkende
vrouwen. Het is hier verschrikke
lijk moeilijk om iets te bereiken.
Alleenstaande vrouwen worden
met wantrouwen bekeken, ook in
het maatschappelijk leven".
Jammer nou voor Engelse meis
jes, want volgens het blad vinden
ze in België juist heel makkelijk
woonruimte, de salarissen liggen
er behoorlijk hoog en het eten is
er zo lekker, hoewel veel duurder
dan in Engeland.
In West-Duitsland liggen de
baantjes dan wel niet voor het
opscheppen, maar er is voor
Duitssprekenden heel wat mak
kelijker iets te vinden dan in
Frankrijk, waar je niet alleen
moeilijk aan het werk komt.
maar als vrouw vaak ook minder
verdient dan een man. Wil Je in
Denemarken aan de slag. dan zul
je in Kopenhagen als vrouw al
leen 's nachts veilig over straat.
Daar staat dan weer tegenover
dat Je Deens moeten leren, en
dan nog zal het niet eenvoudig
zijn een baan te krijgen. In tegen
stelling tot Amsterdam kun je in
Amsterdam leuk uit kunt gaan,
terwijl alleen al een keertje bui
ten de deur eten in Kopenhagen
Je een fortuinv kost.
Hasina was een van de honder
den struikrovers die dit jaar in
het noordoosten van India door
de politie zijn gedood. Maar de
dood van deze 26-jarige vrouw uit
de staat Madja Pradesj heeft zo
veel stof doen opwaaien, dat de
justitie een gerechtelijk onder
zoek laat instellen naar de gang
van zaken.' Volgens de politie is
Hasina gedood bij een vuurge
vecht, maar de bevolking van het
dorp Oejarkiria, waar het drama
zich voltrok, heeft een protest
ingediend: Hasina is eerst in een
hinderlaag gelokt, zeggen de dor
pelingen, en toen ze zich had
overgegeven heeft de politie haar
alsnog doodgeschoten. Hoewel
Hasina heel wat ontvoeringen en
roofovervallen op haar naam
heeft staan waarbij ze altijd
wel een paar mannen zover wist
te krijgen om haar te helpen
maakt ze een mooie kans een
even legendarisch figuur te wor
den als vroegere Indiase struikro
vers die nu nog in liederen en
films bezongen worden.
De vissers van Takamatsoe. een
plaats aan de westkust van Ja
pan. zijn in één week zeshorfderd-
duizend vissen armer Een scha
de van zo n elf miljoen gulden,
vermoedelijk veroorzaakt door
industrieel afval. Volgens de vis
sers is de rommel die de fabrie
ken in zee storten er de schuld
van. dat er enorme geconcen
treerde massa's plankton ont
staan die op hun beurt de zoge
naamde „rode stroom" opleve
ren. De vissen kunnen daar niet
tegen en sterven zogezegd als rat
ten. Vorig Jaar leden de vissers
van Takamatsoe door dezelfde
oorzaak tegen de vijfendertig
miljoen gulden schade.
De echte moeder was niet van baar tweeling-orang oetan gediend
en dus ontfermde zich het gezin van een verzorger uit de dierentuin
van de Amerikaanse stad San Diego over de kleintjes. De „kunstou-
ders" vatten hun opvoedende taak met weinig gevoel voor dierlijke
verhoudingen op: re behandelen de apen als een mensentweeling,
trekken ze babykleertjes aan, geven ze kinderspeelgoed en rijden ze
in een kinderwagen rond. Je gaat je gewoon afvragen, of ze al
hebben uitgemaakt wat de orangs later in de maatschappij moeten
worden.
eland voor Sinds 1970 is het aan
tal ongelukken waarbij een eland
betrokken is, zelfs verdrievou
digd. Weliswaar wordt er op de
soort gejaagd, maar er mag maar
een beperkt aantal worden afge
schoten, terwijl het aantal elan
den als kool groeit. In de streek
Vörmland in midden-Zweden ko
men gemiddeld tien elanden voor
op één kilometer, meer dan een
eland per inwoner. De jagers heb
ben nu aan de regering gevraagd
meer elanden te mogen schieten,
liever dan ze dood te laten rijden
in het verkeer, met alle gevolgen
voor de mensen die achter het
stuur zitten van zo'n „botsauto".
En de Zweedse natuurbescher
mers houden hun hart vast voor
augustus en september, want dat
zijn vanouds de topmaanden
voor botsingen met elanden
Het driehoekige verkeersbord be
tekent zoveel als „wacht u voor
de eland". Er staat trouwens ook
een eland op en Je kunt dus lang
zoeken voordat je zo'n bord in
ons land tegenkomt, want elan
den lopen hier niet los rond Wel
vind je het op de Zweedse land
wegen en daar staat die waar
schuwing echt niet voor niets
een botsing met zo'n drie meter
lang dier is geen lolletje. Het ge
beurt daar nogal vaak vorig jaar
alleen al. weet het Duitse „Han-
delsblatt", kwamen er 3500 van
die botsingen tussen auto en
Op de kop af drie maanden, drie
weken, drie dagen en drie uur na
de (kunstmatige i bevruchting
heeft Kitty, het Hampshlre-var-
ken van Ouwehands Dierenpark,
zeven biggetjes geworpen. Eén
kleine werd natuurlijk per on
geluk door de moeder doodge
drukt. zodat er nu een zesling op
de kinderboerderij rondhobbelt.
Het park kreeg Kitty onlangs van
Albert Mol.
