sraël lijkt beleid
at te versoepelen
Kabinet-Soares
staat op vallen
iDood Steve Biko veranderde leven van Woods
ibanons kabinet
oudt spoedberaad
Guerrillastrijders tot
in Salisbury gekomen
Australië: ander immigratiebeleid
Jgypte stelt voorwaarden voor nieuw gesprek
Gevangenissen in opstand
Centrum-ministers treden af
Rhodesische politie: moordcomplot
Net als in Canada puntenstelsel
I Zwarte verzet tegen de apartheid naar het geweld gedreven'
IDAG 25 JULI 1978
BUFTENLAND
TROUW/KWARTET
7
ÏV IRUZALEM, CAIRO (UPI, Reuter) Egypte weigert met Israël verder te praten tenzij Israël
,e„ tt nieuwe ideeën voor de dag komt of bereid is de Egyptische vredesvoorstellen serieus te
jou erwegen, aldus een woordvoerder van het Egyptische ministerie van buitenlandse zaken, In
ege t Israëlische parlement liet de Israëlische minister van buitenlandse zaken, Mosje Dajan,
'tn [ten dat Egypte de terugtrekking van elke Israëlische soldaat en Joodse burger uit de
'gelil -• - - -
da
itelljke Jordaanoever eist. Maar tegelijkertijd leek Dajan de Israëlische houding enigszins
verzachten door te verklaren dat zijn land bereid is met Egypte te praten over een
rritoriaal compromis en over Arabische soevereiniteit over de westelijke Jordaanoever.
t IaraêlUche parlement debatteer- Vrije doorvaart voor Israëlische
gisteren een dag lang over de re- schepen tn de Golf van Eilat gegaran
deerd door de Verenigde Naties oi een
andere derde partij.
De veiligheid die ontstaat door het
lelt dat een vredesverdrag is gesloten.
net
j |utcicu ccu u«g lang uvci uc ic*
oV ttten vin de vredesbesprekingen
het Kasteel Leeds, die verleden
1 ek werden gehouden. Volgens Da-
i, die ln de Knesseth verslag uit-
icht van de besprekingen, had
minister van buitenlandse zaken
Vance het Israëlische standpunt als
volgt te hebben weergegeven:
Israël noch Egypte enig blijk
feven in het graafschap Kent van
versoepeling van standpunten. In
jjenstelling tot berichten dat de
jrptlsche president Sadat in ge-
^e' ekken met de leider van de Israëli-
pn|)e oppositie, SJimon Peres, zich
leid zou hebben getoond om over
territoriaal compromis op de wes-
ijke Jordaanoever te praten, meen-
vt Dajan dat Egypte een volledige
lëlische terugtrekking eist. Ook
ii Egypte de verwijdering van de
sa^ódse nederzettingen in het gebied
n. Egypte zou slechts, aldus Da-
bereid zijn om kleine grenswijzi-
gewfcgen te aanvaarden.
ten|
zou bijvoorbeeld een dorp waar de
bed ens doorheen loopt kunnen kiezen
dit b zich bij Israël te voegen. Dit kan
hter alleen na bespreking in een
ng meenschappelijk comité van Pa-
de tljnen en Jordaniërs, aldus Dajans
ticl ergave van de Egyptische voor-
ovi llen.
eiligheid
aa ilgens Dajan vroegen de Egyptena-
d zich af wat het uitmaakte voor de
:tf§Uigheid van de staat Israël of Is-
ls oostelijke grens 18 of 25 kilome-
van de kust weg lag. Als mogelijk-
fcden om Israëls veiligheid te garan-
?I* ren stelden de Egyptenaren in het
isteel Leeds voor:
W Wederzijdse demilitarisatie van de
ensgebieden aan beide kanten van
v< i grens.
Beperkte troepenaantallen in de
P lurt van de grens.
lt* Aanwezigheid van de Verenigde
ities.
Waarschuwingsstations zoals de
sdi|»r Amerikanen bemande posten in
Sinai-woestijn.
Israëls minister van handel, Jigal
Horowitz, is gisteren afgetreden uit
protest tegen wat hij noemde een
inflatoire begroting.
Premier Begin heeft zijn verzoek om
ontslag aanvaard. Zijn conflict met
Begin heeft niets te maken met de
spanningen binnen het aan het be
wind zijnde Likoedblok over de aan
pak van het vredesvraagstuk. Horo
witz die tot de La'ampartij, een
rechts georiënteerde groep traditio
nalisten, behoort, wil dat erop 's
lands begroting besnoeid wordt.
Maar in plaats daarvkn ging het ka
binet akkoord met een door minister
van financiën Simcha Ehrlich inge
diende aanvullende begroting die
het oorspronkelijke budget van rond
20 miljard gulden met ruim 3,6 mil
joen gulden verhoogt.
Tijdens de besprekingen in Engeland
zouden de Egyptenaren hebben ge
staan op erkenning van het recht van
de Palestijnse bevolking in de bezette
gebieden op zelfbeschikking en het
recht om een eigen staat te stichten.
Tevens gaf men echter te kennen dat
men akkoord zou gaan met een staat
kundige band tussen de Palestijnse
entiteit en Jordanië. Een punt van
onenigheid waren echter de Arabi
sche vluchtelingen die hun huizen
sinds 1948 hadden verlaten. Egypte
zou eisen dat deze vluchtelingen het
recht krijgen om naar hun huizen van
voor 1948, ook al zijn deze in Israël,
terug te keren of om een compensatie
te ontvangen. Een automatisch recht
op terugkeer wijst Dajan van de hand
maar over compensatie valt er te
praten.
Dajan verklaarde in Kent Amerika's
IROET (UPI) Libanons president Elias Sarkis is gisteren
beraad gegaan met zijn voornaamste adviseurs in een
iging de conflicten tussen de Syrische eenheden van het
bische vredesleger en de rechtse christenen te sussen.
Israël kan geen totale terugtrek
king uit de westelijke Jordaanoever
en de Oazastrook aanvaarden noch
kan het akkoord gaan met een terug
trekking gegeven kleine grenswijzi
gingen.
Wanneer een territoriaal corapro-,
mis zou worden voorgesteld zou Is
raël bereid zijn daarover te praten.
Na een overgangsperiode van vijf
jaar is Israël bereid om over de vraag
te praten onder wiens soevereiniteit
de westelijke Jordaanoever en de Oa
zastrook moeten vallen maar dat Is
raël zich niet verplicht om hierover
beslissingen te nemen.
Dit laatste lijkt een kleine versoepe
ling van het Israëlische standpunt te
zijn. Tot nu toe weigerde Israël over
de soevereiniteitskwestie te praten.
Volgens het Israëlische vredesplan
moet de kwestie open blijven.
Overeenkomsten
Ondanks de enorme meningsver
schillen tussen Egypte en Israël zijn
er ook volgens Dajan overeenkom
sten in de Egyptische en Israëlische
vredesvoorstellen. Beiden zijn het er
over eens dat het Israëlische militaire
bestuur van de westelijke Jordaanoe
ver afgeschaft dient te worden. Bei
den zijn het erover eens dat de Ara
bieren in dit gebied hun eigen interne
zaken moeten regelen. Overeenstem
ming is er bovendien over een over
gangsperiode van vijf jaar en over het
feit dat Jeruzalem niet meer fysiek
moet worden verdeeld.
Het Israëlische parlement keurde gis
teren het besluit van het kabinet
goed om zich niet eenzijdig uit gebie
den in de Slnaï als een teken van
goede wil terug te trekken. Premier
Begin liet weten dat wanneer er geen
vredesverdrag in het Midden-Oosten
gesloten zou kunnen worden, Israël
proberen zal om vriendschappelijke
informele betrekkingen met haar bu
ren op te bouwen. Als voorbeeld haal
de de premier de positie van Duits
land na de Tweede Wereldoorlog aan.
„Zij sloot geen vredesverdragen.
maar Duitsland onderhoud vreedza
me betrekkingen met al haar buren."
(schoon de vijandelijkheden van
(I' tt afgelopen weekeinde in de chris-
m€ ilijke buitenwijk Hadath van Bei-
aet grotendeels zijn geëindigd me-
2 tn regeringsfunctionarissen en di-
lomaten in de Libanese hoofdstad
c™ it Syrië er niet van te weerhouden
tl zijn om de Libanese christenen
m lesje te leren. De Libanese chris-
men op hun beurt eisen het onmid-
CPJ iflijk vertrek van alle Syrische een-
H eden uit Libanon.
jsji
On
E «nuit het presidentiële paleis waar
Ij zijn kabinet bijeen had geroepen
n li nderhield Sarkis gisteren ook con-
Le icten met de rechtse christenen en
et opperbevel van het Arabische
di tedesleger.
brmeel is Sarkis bevelhebber van
et voornamelijk uit Syriërs bestaan-
ttei e vredesleger. Volgens regerings-
)v« mctionarlssen zal Sarkis vrijwel ze-
dei er aftreden wanneer hij er niet in
kagt de situatie in zijn land weer te
vef ilmeren.
Ion irkis had begin deze maand al ge-
;cai Mgd af te treden vanwege vijande-
Linkse Libanese partijen hebben
voorgesteld om de Syrische eenhe
den, die in gevechten zijn verwik
keld met de rechtse christenen te
vervangen door hun eigen troepen.
Dit voorstel, aldus Samir Sabbbagh,
leider van de linkse nationale bewe
ging, is verscheidene keren door de
Syriërs verworpen. In de nationale
beweging zijn alle linkse groepen
verenigd die samen met de Palestij-
nen hebben gestreden tijdens de Li
banese burgeroorlog. Sabbagh
meent tweeduizend man te kunnen
mobiliseren die bereid zijn tot de
laatste man te vechten tegen wat hij
noemt christelijke plannen om Liba
non te overheersen.
lijkheden tussen rechtse christenen
en Syrische eenheden. Hij trok zijn
dreiging echter weer in nadat de vij
andelijkheden waren geluwd, als ge
volg van het verschijnen van Israëli
sche gevechtsvliegtuigen boven Bei
roet. Israël wilde daarmee Syrië dui
delijk laten weten dat het desnoods
ten gunste van de Libanese christe
nen zou ingrijpen.
Begin verklaarde bereid te zijn Sadat
te ontmoeten. Tijdens een dergelijke
ontmoeting zou Israël genegen zijn
om in te stemmen met teruggave van
de stad El Arisj en de berg Sinal'. In
ruil daarvoor zou er een niet nader
omschreven permanent akkoord tus
sen de twee landen moeten worden
afgesloten.
Ondanks een Egyptische verklaring
dat Egypte niet zomaar bereid is met
Israël verder te praten verwacht men
ln Jeruzalem dat de rechtstreekse be
sprekingen zullen worden voortgezet
wanneer de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken volgende
week naar het Midden-Oosten komt.
Egypte zou het liefst willen dat Ame
rika met eigen vredesvoorstellen voor
de dag komt, maar begrijpt dat dit
uiterst moeilijk is. Volgens een hoge
Egyptische functionaris hoopt Cairo
dat Vance Israël een uitspraak zal
kunnen uitlokken dat het Egypte mo
gelijk maakt om naar de onderhande
lingstafel terug te keren. De functio
naris ontkende berichten in de Israë
lische pers waarin gemeld dat Begin
zou hebben verklaard dat de Israëli
sche en Egyptische ministers van bui
tenlandse zaken en defensie elkaar
op 3 augustus zullen ontmoeten.
fca de ongeregeldheden in de staatsgevangenis van Illinois is ook in de
gevangenis van Georgia opstand uitgebroken. Volgens functionaris
sen zijn hierbij twee gevangenen en een bewaker om het leven
gekomen. Bij de opstand in Pontiac ln de staat Illinois kwamen drie
bewakers om. De gevangenen staken ook delen van het gevangenis
complex in brand. Op de foto de gevangenis in Pontiac vanuit de lucht
gezien. Terwijl de gevangenen op een veld bijeen gedreven staan blust
de brandweer de deels verwoeste opslaggebouwen.
Van een medewerker
LISSABON De drie centrum-democratische ministers in
het Portugese kabinet hebben gisterochtend hun ontslag
aangeboden.
SALISBURY (Reuter, UPI) Voor het eerst in zes jaar zijn
zwarte nationalistische strijders bij een actie doorgedrongen
tot de (zwarte) buitenwijken van de Rhodesische hoofdstad
Salisbury).
Tijdens de gevechten tussen de guer
rillastrijders en veiligheidstroepen af
gelopen vrijdag en zaterdag zijn vol
gens de politie drie strijders om het
leven gekomen en twee gewond ge
raakt. De guerrillastrijders zouden
van plan zijn geweest in Salisbury
vooraanstaande zwarte leden van Ian
Smiths overgangsregering te ver
moorden.
Een gevangen zwarte strijder had vo
rige week al verklaard dat er acties op
til waren. De 22-jarige Rueben Danga
zei dat hij tot de Nkomo-vleugel van
het Patriottisch Front behoorde en
begin juni vanuit Zambia naar Rho-
desië was gekomen om de gematigde
zwarte leiders chef Jeremiah Chirau,
dominee Ndabaningi Sithole, bis
schop Ael Moezorewa en minister Ja
mes Chikerema te vermoorden.
Zaterdag tenslotte werd een guerril
lastrijder buiten een café aangehou
den. Toen hij een wapen trachtte te
grijpen werd hij neergeschoten. Zo
luidt de lezing van de politie, want
volgens omstanders stond de man
gewoon een broodje te eten en was hij
ongewapend.
De ministers van buitenlandse zaken,
van handel en toerisme en van admi
nistratieve hervorming namen deze
stap om eerste minister Mario Soares
te bewegen tot een kabinetswijziging
die moet lelden tot het ontslag van de
minister van landbouw en visserij
Luis Saias. De algemene verwachting
ln Lissabon is echter dat Mario Soa
res vandaag aan president Eanes het
ontslag van het voltallige kabinet zal
aanbieden. Daarmee komt dan een
einde aan de nog geen half Jaar oude
coalitie van socialisten en centrum
democraten.
Volgens sommige commentatoren
zijn de centrum-democraten van de
CDS in de kuil gevallen die zij voor de
socialisten gegraven hadden. De te
rugkeer van Sa Cameiro aan het
hoofd van de sociaal-democratische
partij (PSD) begin deze maand en
overeenkomstige verschuiving naar
rechts van de PSD bracht de cen
trum-democraten in een moeilijk par
ket. De achterban van de CDS heeft
al van begin af aan weinig vertrou
wen gehad in de coalitie met de socia
listen en de gematigde opstelling van
hun leiders in het midden van de
Portugese politiek. De versterkte
PSD bleek een grote aantrekkings
kracht op de CDS-bases uit te
oefenen.
Landhervorming
Om nu een eventuele slijtageslag
voor te zijn wilden de centrum-demo
craten wijziging van het regeringsbe
leid op een aantal punten. Handvat
werd tenslotte het aloude probleem
van de landhervorming. Gedreven
door een weinig Inschikkelijke partij
raad eiste de CDS het hoofd van
landbouwminister Saias. Het regeer
akkoord van socialisten en centrum
democraten bepaalt echter dat de
keuze van de ministers uitsluitend
aan de socialistische premier Soares
is voorbehouden. De socialisten wa
ren daarop bereid over alles behalve
dit te praten. Dat leidde eind vorige
week tot een volledige patstelling.
Het terugtrekken van dé centrum-
democratische ministers wordt door
de CDS uitgelegd als een gebaar om
alsnog de coalitie te redden en een
kabinetswijziging zonder al te veel
gezichtsverlies mogelijk te maken.
Over de reactie van de socialisten op
dit gebaar kon zondag echter nauwe
lijks twijfel bestaan. Mario Soares
heeft herhaaldelijk verklaard zijn
ontslag te zullen vragen wanneer de
centrum-democraten Inbreuk zouden
plegen op het regeerakkoord. Boven
dien zien de socialisten als enige op
lossing voor de val van het kabinet,
het houden van vervroegde verkie
zingen.
Nieuw akkoord
De centrum-democraten hoopten gis
teren op een vernieuwing van het
regeerakkoord. Op basis daarvan zou
dSn een tweede centrum-democra-
tisch-socialtstische regering gevormd
kunnen worden.
Van de andere kant zullen noch de
centrum-democraten, noch de libera
le PSD zitting nemen in een zakenka
binet dat de verkiezingen op zijn
vroegst in december zou moeten
voorbereiden. De zogeheten sociaal
democratische partij verwacht een
grote winst te behalen bij deze verkie
zingen. Ook de communistische op
positie ziet nieuwe verkiezingen als
enige oplossing wanneer de socialis
ten niet bereid zijn tot een links meer
derheidskabinet. I
Maar samengaan van communisten
en socialisten is volgens Mario Soares
nog steeds uitgesloten.
De vak van het tweede kablnet-8oa-
res zal op een moment komen dat de
Portugese regering eindelijk op weg
was een samenhangend beleid te
kunnen realiseren. De afwikkeling
van de zo omstreden landhervorming
komt nu weer helemaal open te lig
gen. Binnen de CDS zou al gesproken
worden over weer een nieuwe wet
Inzake teruggave van in 1975 bezette
grond. Ook het project voor een nati
onale gezondheidszorg komt met de
val van het kabinet op sterk water te
staan.
IMF-goedkeuring
De inmiddels vergevorderde onder
handelingen over een regeling van de
autonomie van de Azoren en Madel-
ra-eilanden zijn nu eveneens opge
schort. Het belangrijkste tastbare re
sultaat van deze regering is de goed
keuring van het Internationale Mone
taire Fonds voor de zo broodnodige
buitenlandse leningen. Maar zonder
een regering die op lange termijn
beleid kan voeren kunnen de IMF
recetten alleen maar averechts
werken.
Het politieke klimaat werd dit week
einde nog extra verhit door de terug
keer van ex-president Americo To-
mas en een hardnekkige staking bij
de koopvaardijvloot die nu al enkele
weken duurt
BONN (Reuter) Volgende Week
dinsdag en woensdag zal ln Bonn een
internationale conferentie over het
kapen van vliegtuigen worden gehou
den. Vertegenwoordigers van de Wes
terse geïndustrialiseerde landen heb
ben hiertoe een uitnodiging ontvan
gen van de Westduitse regering. Er
zal gepraat worden over een besluit
dat tijdens de topconferentie eerder
deze maand in Bonn is genomen. De
Verenigde Staten, Japan, West-Duits-
land, Oroot-Brittannië. Frankrijk.
Canada en Italië besloten toen om
het luchtverkeer te staken met lan
den die luchtpiraten niet vervolgen.
CANBERRA (ANP, UPI) Australië gaat met Ingang van het komend jaar een immigratiepo
litiek voeren op grond van een puntensysteem, zoals men dat onder meer ln Canada heeft. De
voorstellen, die minister Majcolm MacKellar van immigratie en ethische zaken wil doorvoeren
moeten nog door het Australische parlement worden goedgekeurd.
Beroving
Volgens de Rhodesische politie von
den de gevechten van vorige week
plaats in de wijken Moefakose en
Highfield. De politie kwam af op wat
eerst slechts een beroving van een
café leek. De dader werd gevangen
gemaakt maar bij nadere speurtoch
ten stootte men op drie strijders, die
zich in een woning schuilhielden. In
een vuurgevecht met de veiligheid
stroepen werden ze gedood.
Het Australische kabinet stelt dat
met het puntensysteem het immigra
tiebeleid meer op de situatie in het
land zelf is afgestemd en bovendien
systematischer zal worden. Het is vol
gens haar zeker niet de bedoeling
immigranten tegen te houden.
Het puntenstelsel kan in veel geval
len een extra waardering van de kan
didaat inhouden. Bij de Nederlandse
Emlgratiedienst is gebleken dat on
der het Canadese systeem er mensen
het land binnenkomen, die onder de
oude regeling geen kans op toelating
zouden hebben gehad.
Bij het indienen van de plannen heeft
de regering in Canberra opnieuw ver
klaard dat er bij het toelatingsbeleid
niet zal worden gediscrimineerd. „Im
migratie zien wij nog steeds als een
onderdeel van de economische groei;
wel is immigratie het enig controleer
bare deel van de bevolkingsgroei",
aldus de regering.
Het nieuwe stelsel zal gezins- en fami
liehereniging vergemakkelijken. Ook
zullen in verband met de vluchtelin
genvraagstukken ln de wereld huma
nitaire aspecten in overweging wor
den genomen bij het nieuwe beleid.
De gezinshereniging zal naar schat
ting slaan op 27 procent van de bin
nenkomende buitenlanders. De
vluchtelingen zullen naar wordt ver
wacht 11 procent van de toe te laten
immigranten uitmaken.
^loor Hans Massellnk
!j in goede vriend van Donald Woods, de ex-hoofdredacteur van het
'afrlkaanse blad Dally Dispatch, stierf op 11 september van het vorig
mliar in de gevangenis van de veiligheidspolitie. Woods, de blanke
tmatlgde liberaal is ontzet. Zuid-Afrika wordt plotsklaps een ander
rnd voor hem.
Wie, was er nu anders. De Nationalisten
2' »tn Vorster red.) waren niet langer alleen
ittr rampzalig misleide racisten ze wa-
ofr in nu de doodsvijand, die voor niets terug-
flnsde, die het allerergste gedaan had,"
,af chrijft Donald Woods, een man die er eer-
Jaren over gedaan had om tot een com
bi) irtabel blank liberaal standpunt te komen.
vriend van Woods: 8t«ve Biko. Deze
m- tocht vanaf de eerste handdruk grote ver-
Meringen ln de denkbeelden en het leven
ui- tt Donald Woods De blanke Journalist,
rCr k rich eerder afzette tegen de ideeën van
Uto en de zijnen en die weigerde om „hun
llfttsenpolitiek" te steunen, kreeg steeds
bewondering voor de veertien jaar
Biko. Na de eerste gesprekken
»am Woods al tot de conclusie dat deze
ton met „het aureool en het voorkomen
tt een leider" in zijn eigen Journalistieke
tfrière, waarin hij enkele van de grootste
ld luren van Oroot-Brittannië, Canada,
?a|A«ertka en Duitsland ontmoet had, mis-
ttlen wel de meest indrukwekkende van
Hen was.
In het teken van deze wellicht overdreven
aandoende verafgoding staat het boekwerk
dat Woods over Steve Biko heeft geschre
ven. Woods heeft het moeten weten, dat hij
bevriend was met Biko en dat hij een heftig
protest liet horen na diens verdachte dood.
Door het Zuldafrikaanse bewind werd hij
„ingeperkt", dat wil zeggen dat hij zich
alleen nog maar in het district East London
mocht ophouden en dat hij niet meer mocht
publiceren. Bovendien waren gesprekken
met meer dan één persoon tegelijk vrouw
en kinderen uitgezonderd taboe. In het
geheim begon Woods met het schrijven van
het boek. Hoofdstuk na hoofdstuk werd het
land uitgesmokkeld en samen met zijn
vrouw en vijf kinderen vluchtte hij via
allerlei omwegen naar Engeland.
Het boek verscheen in tien talen en leidde,
naast bewondering, tot veel kritiek. Van
zelfsprekend had het Vorster-bewind geen
goed woord over voor het epistel van deze
Woods. Aan de andere kant kwam ook de
WA8A (Writers Association of 8outh Afri
ca). de zwarte schrijversbeweging, met ge-
Steve Biko
peperde kritische opmerkingen. „Woods is
een opportunist. Woods is onbetekenend
voor de zwarte strijd en de zwarte journalis
tiek. Woods is een huichelaar die niets on
dernam om de positie van de zwarte Journa
listen bij zijn krant te verbeteren."
„Schaamteloos" noemden zij het, dat
Woods de naam van de volksheld Steve
Biko exploiteerde. Een verbitterde kritiek
van zwarten die geen onderscheid willen
maken tussen goedwillende en kwaadwil
lende blanken.
Meningsvorming
Het boek „Biko" draagt veel bij aan de
meningsvorming over Zuid-Afrika. Een li
beraal als Woods kan door zijn gematigde
stelllngname en door het toegeven van zijn
fouten in het verleden meer mensen over
tuigen van het onrecht in Zuid-Afrika dan
vele extremere zwarten.
Een groot pluspunt van het boek is dat
Steve Biko veelvuldig aan het woord komt.
Indrukwekkend is de letterlijke weergave
van het proces tegen negen jonge zwarten
in 1976 waarin Biko namens hen getuigde.
Artikelen en toespraken van Steve Biko
worden eveneens door Woods letterlijk
weergegeven.
Een aanzienlijk deel van het boek gaat over
de „bekering" van Woods. De titels van de
hoofdstukken spreken boekdelen. „Mijn
kennismaking met 8teve Biko, onze eerste
ontmoeting, wij worden vrienden" enzo
voort tot de dood en het onderzoek naar de
dood van Biko toe.
Woods weet dat het een voordeel ia dat hij
een blanke huid heeft, „omdat ze ook in het
buitenland zwarte ballingen niet serieus
nemen". „Ik zeg hetzelfde als zij, maar ze
Donald Woods
nemen van mij meer aan", aldus Woods
onlangs nog op een persconferentie.
verbitterd
Donald Woods eindigt zijn boek zeer verbit
terd met een aanklacht tegen de staat Zuid-
Afrika en st^lt haar volledig verantwoorde
lijk voor de dood van zijn vriend 8teve
Biko. „Het is het beeld van een tomeloze
politieke macht van de politie over leven en
dood een macht die zich met goedvinden
van de 8taat, verlaagde tot een niveau van
bruutheid en ongevoeligheid dat ln geen
enkele maatschappij die zich tenminste
toch aan enige sporen van wettigheid vast
klampt. te vinden is", zo schrijft Woods.
Woods zag in Steve Biko de laatste hoop op
een vreedzame oplossing voor de rassencri-
sis in zijn land. „De nationalistische rege
ring had gelijk toen ze Steve Biko als een
gevaar voor de apartheid zag, maar ze
maakte een tragische vergissing met de
keuze van de methode om op dat gevaar te
reageren Volgens Woods zou de apartheid
binnen vijf Jaar uit de wereld zijn geholpen
als de regering Biko binnen de grenzen van
de wetten ongehinderd zijn gang had laten
gaan. Door 8teve Biko te doden hebben ze
het zwarte verzet tegen de apartheid naar
het geweld gedreven, schrijft Woods. „Een
nieuwe generatie zwarten is in opkomst Ze
kijkt terug op het verleden en ziet het lot
van zogenaamde onderhandelaars Loet-
hoeli ln verbanning gestorven, Mandela in
de gevangenis. Soboekwe ziek ln afzonde
ring en Biko ln zijn graf. En zij kijkt zonder
belangstelling te hebben voor onderhande
lingen vooruit".
Donald Woods heeft zijn land de rug toege
keerd. gematigd als hij was. zijn boek is ln
Zuid-Afrika verboden.
De Nederlandse vertaling van „Biko" van
Donald Woods is uitgegeven bij „het We
reldvenster" in Baarn en kost 25 gulden.
