José Leite, burgemeester-dominee in Portug
r
Vakantieservice '781
van de
Nutsspaarbank
NUTSSPAARBANK
<^i PAI
1
verzekeringen, vreemd geld, f
cheques, recreatiekredieten
en kluisloketten.
nationaal grondbezit n.v.
medewerkster
Trouw
Koelboxen
Holverda
permanent
BIJVERDIENSTE
BEZORGERS/STERS
ELKE
OCHTEND
OPNIEUW
DINSDAG 25 JULI 1978
TROUW/KWARTET
door Francis Gschwend
José Manuel Bravo Tetxeira
Leite, 37 jaar, getrouwd, do
minee van het dorpje Bebe-
douro in Portugal en tegelijk
burgemeester van het naburi
ge Figueira da Foz.
Na zijn theologische studie In Lissa
bon werd hij in 1964 predikant in
Bebedouro. Om zijn gemeenteleden
daadwerkelijk te helpen ging hij ook
nog landbouwkunde studeren aan
een universiteit in de buurt. Hij werd
landbouwkundig ingenieur en sticht
te in 1971 met de boeren de land-
bouw-coóperatie van Bebedouro. Met
hulp van de Zwitserse kerken en vrij
willigers werd er hard gewerkt en
tegenwoordig telt de coöperatie vier
honderd leden.
Sinds 1967 is José Leite ook nauw
betrokken bij de opzet en opbouw
van een oecumenisch centrum in Fi
gueira da Foz, dat onder zijn leiding
zeer bekend werd. Dit centrum wordt
al jaren gesteund door Nederlandse
kerken via de Stichting Oecumeni
sche Hulp aan kerken en vluchte
lingen.
In 1976 werd Leite. die ook lid is van
het centraal comité van de wereld
raad van kerken, gekozen tot burge
meester van Figueira da Foz.
José Leite. Je bent tegelijkertijd
dominee van Bebdoura en burge
meester van Figueira da Fox. Waar
om en hoe ben je er eigenlijk toe
gekomen deze twee ambten te ver
vullen? Wat voorrover ik weet in
andere landen niet voorkomt en
ook moeilijk te begrijpen is voor
Je weet dat de situatie in ons land
gedurende bijna een halve eeuwe
gekenmerkt is geweest door de dic-
- tatuur van 8alazar/Caetano met
hun politie-apparaat. Wij hebben in
Portugal tot 25 april 1974 nooit de
gelegenheid gehad om te kiezen, om
ons vrij over een politieke vraag te
uiten. Dat betekent niet dat wij
geen bepaalde politieke opvattin
gen hadden, maar het was ons niet
toegestaan deze ook tot uitdruk
king te brengen.
Maar hoe ben je er als predikant toe
gekomen politiek actief te zijn?
De Portugese revolutie werd alle
reerst door de beweging van de
strijdkrachten gedragen, maar al
spoedig werd de wens duidelijk te
komen tot vrije verkiezingen en een
democratische regering en dat bete
kent dat politieke partijen weer
moesten worden opgebouwd en tot
leven worden gebracht. Want er be
stond in Portugal een politiek va
cuüm. Met uitzondering van de
communistische partij, die gedu
rende het gehele tijdperk Salazar in
de ondergrondse een vaste organi
satie in stand had kunnen houden,
waren er geen goed georganiseerde
politieke partijen en ontbrak het in
het bijzonder aan mensen die lei
ding konden geven. Alle verant
woordelijke burgers en ik ook dus
hebben het als hun opdracht be
schouwd dit politieke vacuüm te
vullen en van één der partijen lid te
worden.
Met welke problemen heb je als
burgemeester te maken?
De ben eigenlijk half burgemeester,
half een soort commissaris van de
koningin in Nederland. Het gebied
van Figueira da Foz heeft ongeveer
zestigduizend inwoners. De twee
grote problemen zijn de werkloos
heid en het probleem van de men
sen die zijn teruggekeerd uit de
kolonies, de zg. retomado's. Wat
ons de meeste zorg geeft, is de grote
werkloosheid onder de Jeugd. Daar
moeten wij anders over leren den
ken. Te veel van onze jongeren stre
ven een universiteitsstudie na. ter
wijl onze universiteiten al overvol
zijn. Wat wij in de eerste plaats
nodig hebben zijn goede technici en
praktici met middelbare schoolop
leiding. Ook begrijpt niemand mijn
doel om door investeringen In de
landbouw de armste gebieden te
ontwikkelen. Ook de noodzaak om
nieuwe scholen te bouwen en de
woonomstandigheden te verbete
ren wordt niet door iedereen begre
pen. Zo heb ik vele tegenstanders
gemaakt toen ik weigerde een fon
tein met schijnwerpers te bouwen,
die de toeristen zou misleiden; ze
zien alleen de mooie fontein en niet
de werkelijke problemen die wij
hier hebben.
In het buitenland is
het toch vreemd dat een predikant
ook burgemeester is. Hoe kan je je
roeping als predikant >net je taak
als burgemeester verenigen?
Mag ik met een tegenvraag ant
woorden? Hoe kan het mogelijk zijn
dat een kerkmens geen politieke
mening en zonodig geen politieke
taak op zich kan nemen? Hoe zie je
nu zo n kerkmens als burger, dat wil
zeggen als lid van de gemeenschap
wanneer hij volledig neutraal blijft
en zonder betrokken te zijn tot wat
er in de gemeenschap omgaat Zijn
de predikanten in Zwitserland (en
Nederland) werkelijk geheel neu
traal en onverschillig tegenover de
kleine politieke beslissingen die zo
belangrijk zijn voor het leven in een
stad of een dorp en onverschillig ten
opzichte van de grote politieke
vraagstukken in het butendland?
Ik ken andere landen in Europa
maar een klein beetje, laat staan de
politiek van de kerken in die lan
den. maar ik moet zeggen dat ik
deze verhouding niet goed begrijp.
In elk geval is mij één ding duide
lijk: juist diegenen die om het
hardst roepen niet aan politiek te
doen zijn de slimste politici.
Tot welke partij behoor Je?
Zoals verscheidene van mijn colle
ga's van de presbyteriaanse kerk
ben ik lid van de socialistische par
tij geworden.
Waarom
partij?
van de socialistische
(Francis Gschwend is secretaris
van de hulpdienst van de Zwitser
se protestantse kerken voor Fran
stalig Zwitserland.)
José Leiten
Ypenburg
RIJ8WIJK Bij de gemeenteraad
van Rijswijk is wederom een be
zwaarschrift tegen het ontwerp-be-
stemmingsplan Ypenburg Midden
binnengekomen. De heer Van Leeu
wen uit Rijswijk tekent bezwaar aan
tegen het plan. onder andere omdat
het landelijk gebied tussen Rijswijk
en Delft door de aanleg van de weg
A4 19 aan landschappelijke en recre
ative waarde zal Inboeten. Hij vreest
bovendien voor verdere versnippe
ring van de schaarse vrije ruimte tus
sen de stedelijke agglomeraties ln
zijn veertien punten tellend bezwaar
schrift wijst de inwoner van Rijswijk
verder op visuele aantasting van het
landschap, geluidshinder en de te
vrezen uitbreiding van de suburbani-
*«aOe
Mijn standpunt komt overeen met
een groot deel van mijn medebur
gers. De socialistische partij heeft
in de verkiezingen van het voorjaar
van 1975 het grootste stemmenaan-
tal bereikt en maakt tegenwoordig
deel uit van de regering.
Maar ik neem aan dat je niet een
man bent, die zijn keuze zo bepaalt,
omdat zij overeenkomt met de gro
te meerderheid.
Zeker niet. De socialistische partij
van Portugal heeft een programma
dat ln veel opzichten strookt met
mijn opvattingen over een zinvolle
ontwikkeling van de Portugese
maatschappij. Nu wil ik geen uit
eenzetting geven over de binnen
landse politiek maar in grote trek
ken zit het zo. WIJ hebben bij ons
hier extreem rechtse krachten, die
zich nog niet neergelegd hebben bij
de omverwerping van de dictatuur
van Salazar en die nog flink actief
zijn. Maar wij hebben ook krachten
van de linkerkant en de extreem
linkerkant, die de revolutie verder
willen ontwikkelen om tenslotte
een communistisch regiem te berei
ken. En tenslotte hebben wij een
wat trage massa in het midden die
in de eerste plaats wat persoonlijke
belangen verdedigt. De Portugezen
hebben genoeg onder de dictatuur
van rechts geleden, zodat ik hen
onmogelijk zou kunnen steunen.
Evenzo kan ik geen dictatuur van
links steunen en democratie en ver
antwoordelijk socialisme schijnen
het beste overeen te komen met de
wensen van de boeren, de vissers, de
arbeiders en alle andere armen
groepen die de meerderheid van de
bevolking vormen.
Maar je bent burgemeester. Waar
om ben jij dat en niet een ander?
Zoals ik je gezegd heb ben ik op
grond van mijn verantwoordelijk
heid als staatsburger lid van een
partij. Ik wilde tonen dat na een
halve eeuw gedwongen zwijgen nu
de tijd gekomen was om te spreken
en te handelen. Daar het aan lei
dinggevend kader ontbrak, werd ik
vanzelf ertoe gedwongen in ver
scheidene werkgroepen en commis
sies mee te werken: Mijn politieke
vrienden hebben mij toen gevraagd
of ik me kandidaat wilde stellen
voor het ambt van burgemeester en
toen werd ik gekozen.
Is dat voor jou als predikant niet
moeilijk geweest?
Dat is zeker moeilijk geweest en wel
wat betreft mijn verantwoordelijk
heid voor mijn kerkelijke gemeente,
die ik in geen geval wilde verlaten,
Hoe heb je die moeilijkheid
lost?
STE
c is
omdat wij te weinig prediki )Cur
hebben. g bi
id lx
de
iterr
Heel simpel. Ik heb als voorwa^ zo
voor mijn verkiezing gesteld djieze
predikant van Bebedouro kon chu
ven. Daar ben ik elke zondag o na;
gemeentesamenkomst te leide erkt
mijn taak als predikant te ve»de li
len. Bovendien geef ik er in de *m
nog katechisatie en vergader ik
de ouderlingen, die een aantal
mijn taken hebben overgeomei {J J
elders door predikanten worde|_
daan. Ook Steunt mijn vrout
hierbij geweldig.
M. J. van Dam
Tandarts te Leiden
Geen praktijk tot donder
dag 17 augustus.
Voor spoedgevallen: Tel.
071-141874
hoortoestellen
Fietsenstallingen
DEN HAAG Volgens B en W van
Den Haag is er in het algemeen vol
doende stallingsgelegenheid voor
fietsen aanwezig. Het college ant
woordt dit op vragen van het CDA-
raadslid Du Chatinier. B. en W. me
nen verder dat ten aanzien van de
uitbreiding van door de gebruiker te
betalen bewaakte stallingen
voorzichtig te werk moet worden ge
gaan. Het Haags college komt tot
deze conclusie naar aanleiding van
ervaringen welke met bewaakte fiet
senstallingen zijn opgedaan. Over de
vraag of het gebruik van de fiets kan
worden gestimuleerd door het creeé-
ren van bewaakte fietsenstallingen
willen b. en w graag eens over ge
dachten wisselen in de daarvoor be
stemde raadscommissie.
Breestraat 58. Leiden, tel 071-140475
(naast de Stadsgehoorzaal)
ZAKENFLITSEN
PLAVUIZENFABRIEK
Tegen fabrieksprijzen bieden wij u aan zeer aparte plavuizen
20x20 cm. v a. 25.- lot 40.- p.m-\ Winkelwaarde tussen de
70,- en 80.-. Dag. geopend van 8.00-18.00 uur. Ook
donderdagavond en zaterdagochtend zijn wij aanwezig.
DELFOS KERAMIEK, UTRECHTS JAAGPAD 121 t/o
WAARDEILAND. TEL. 071-143010.
OPRUIMING TUINMEUBELEN
10-20-30 en 40% korting
GRIFFIOEN'S TUINCENTRUM
LEIDSEWEQ 520 VOORSCHOTEN TEL 071-763T4E
HIER IS UW
Klusjesman
voor alle werkzaamheden in
het huis ol rondom het huis. inl.
of prijsopgaaf
TEL. 071-120580
PARASOLS
in alle malen en kleuren, >uin-
stoelen. tafels, banken, gras
maaiers. De grootste sortering.
W. P. HARTWIJK
Nieuwe Beestenmarkt 7-11,
Lelden, tel. 071-126627
GLAZEN
TAFELBLADEN
uit voorreed direct leverbaar
80 cm dlam., 90 cm dlam.,
100 cm. 110 en 120 cm dlam.
voor fabrlekematlge ver
vaardiging. zeer voordelige
prijs
GLASINDUSTRIE
J. J. P0PPINK JR.
Rotterdamseweg 60-68,
Dam. Tel. 015-561500.
GLASINDUSTRIE
POPPINK
het bedrijf waar U zulke
rgoole lngell|ste spiegels
kunt aantreffen, zowel mo
derne, ale klaesleke uitvoe
ringen.
POPPINK
doet veel met glee.
Rotterdamseweg 60. Delft
PROFITEER NU VAN ONZE
AANBIEDINGEN
TIJDELIJK:
12-220 VOLT EN GAS 37 LTR.
VAN 499, VOOR 389.-. 65
LTR KAST. LUXE. 12-220
VOLT EN GAS VAN 745
VOOR 585.
TUINMEUBELEN. BUTAAN-
GASCOMFOREN (BRUIN OF
GROEN 189.50). GASFOR
NUIZEN (BRUIN OF GROEN
445) er».
DE SPECIAALZAAK
VOOR LEIDEN E.O.
Camping
Gasshop
BEATRIXSTRAAT 21-23
LEIDEN. TEL. 071-126534
TUINBANKEN
stoelen, tafels in wit gelakt en
dessins, gros Filex. PVC. etc.
spaden, schoppen, harken,
kruiwagens
W. P. HARTWIJK
Nieuwe Beestenmarkt 7-11
Leiden, tel. 071-126627
ONTZETTEND
VEEL
soorten figuurglas treft U
aan bij de man die veel met
glas doet. Uiteraard direct
uit voorraad leverbaar.
POPPINK
Rotterdamseweg 60-68
Delft. tel. 015-561500
Oameskapsalon
W. Freek Vermeer
GEEFT VOOR ONVER
SCHILLIG WAT VOOR HAAR
EEN
prima
Ook het juiste adres .-oor alle
soorten dames- en herenprui-
ken (toupet) en haardelen.
Morsstraat 10
LEIDEN. TEL. 071-125527
SLEUTELS
BIJMAKEN!
klaar terwijl U wacht. Regen
tonnen. kruiwagens, spaden,
rieken, grasmaaiers.
W. P. Hartwijk
NIEUWE BEESTENMARKT
7-11
LEIDEN. TEL. 071-126627
1E KLAS
antieks
EN 1E KWALITEIT
KAMER- EN
TUINPLANTEN
VINDT U BIJ:
GARDEN CENTRE
BLOEMENDAAL
HOOGMADESEWEG
LEIDERDORP,
TEL. 071-121920
nabl| Elisabeth Ziekenhuis,
Privé parkeerplaats.
Iedere deg geopend.
Wij vragen voor de vakantie
voor Den Haag e.o.-en Leiden e.o., die tijdens
afwezigheid van de vaste bezorgers de bezor
ging van het Ochtendblad Trouw op zich willen
nemen.
Men kan hiermee een leuke aanvulling op het
vakantiegeld verdienpn.
Zij, die hierin geïnteresseerd zijn kunnen bellen
naar Trouw/Kwartet B.V.. Parkstraat 22, Den
Haag. telefoon 070-46 94 45, na 19.00 uur 070-
63 02 29 of voor Leiden 071-76 10 33.
Wij moeten dan weten:
Naam en adres
Leeftijd
en penode waann men beschikbaar is.
Wacht niet te lang met bellen, want de animo
voor dit tijdelijke werk is meestal groot.
«-•
He
sta:
hc
Hek
den
afs
:ent
belt
eep-;
bi
11
■sva
hc
en i
Aar
cula
een
0 t
ne I
5.50
situ
wel
nar!
png
met
n. r
Nationaal Grondbezit N.V. is een veelzijdige onderneming met
aktiviteiten op het gebied van de handel en exploitatie van
onroerende goederen, de bouw- en metaalnijverheid, de
industrie, de handel en dienstverlening, zowel in binnen- als in
buitenland.
Op de boekhouding hebben wij plaats voor een
die o.a. zal worden belast met de krediteurenadministratie.
De medewerkster die wij voor deze zelfstandige funktie zoeken
is tussen 18 en 25 jaar oud en heeft een mavo-opleiding.
Studerend voor het Praktijkdiploma Boekhouden is een pluspunt.
Wij bieden U een prettige werkkring, een goed salaris en
gunstige arbeidsvoorwaarden.
Uw sollicitatie kunt u zenden aan
Nationaal Grondbezit N.V.,
Alexanderstraat 26. postbus 85818, 2508 CM 's-Gravenhage.
Telefoon 070 - 60.69.03, toestel 150.
Winkelen
begint op de
advertentie pagina's van
