\frika-top: weinig resultaat lolivia krijgt tieuw kabinet as op de plaats van ongebonden landen Ie Verbannen ex-leider Portugal weer terug Klopjacht op Spaanse moordenaars voortgezet Gestapo-chef Lischka nu voor de rechter vesties als Sahara en Canarische eilanden vooruitgeschoven sf :t< AnE Linkse partijen willen berechting Rhodesische leger doodt guerrilla's Franse kernproef in Stille Oceaan n Moordenaar King wil nieuw proces Bijeenkomst neo-nazi's opgebroken Betoging bij begrafenis officieren Vietnam en China bespreken geschil Militaire uitgaven in de wereld sterk gestegen izamenlijke economische belangen moeten voortgang brengen ANDAG 24 JULI 1978 BUITENLAND TROUW/KWARTET RTOEM Ook al zijn er dan 250 resoluties aangenomen heeft de topconferentie van de Organisatie voor Afri- nse Eenheid Khartoem weinig resultaat opgeleverd. Eens- nd was men eigenlijk alleen over de afwijzing van de mes in Rhodesië, Namibië en Zuid-Afika. va rc Jan Keulen .IJ" :n resolutie verwierp de OAE de ne regeling in Rhodesië die een ïoeuvre" werd genoemd, die „al maar dient om de koloniale en tische overheersing in Zimbab- laten voortduren". De AOE riep lat de bestaande economische les tegen Rhodesië moeten wor- ^jJnageleefd. erkenning van de Afrikaansheid le Canarische Eilanden, een zaak fooral in Spanje met angst tegë- 1 wordt gezien, kwam het niet in rtoem. Discussie over de Canari- Eilanden werd uitgesteld tot fe- volgend jaar. De conferentie sprak zich uit tegen een interventiemacht die opgezet wordt buiten Afrika. Aleen de OAE heeft het recht zo een interventie macht te organiseren. Zover is het echter nog lang niet. Het project van de interventiemacht werd ter bestu dering doorgegeven aan de defensie commissie van de Organisatie van Afrikaanse Eenheid. En dat betekent in feite dat het op de lange baan geschoven werd. Behalve het thema van de buiten landse interventie, waarover de staatshoofden de resolutie van de voorbereidende ministersconferentie overnamen overnamen (verwerping buitenlandse bases en militaire alli anties tussen Afrikaanse en buiten landse machten, tegelijkertijd erken ning van het recht van elke Afrikaan se staat andere staten te hulp te roepen) was vooral de Sahara-kwestie het heetste hangijzer. Na urenlange beraadslagingen werd besloten tot oprichting van een ad- hoc-comité van' tenminste vijf Afri kaanse staatslieden onder leiding van de Soedanese president Nimelry. Dit comité heeft tot taak de speciale conferentie over de Sahara-kwestie voor te bereiden, een conferentie die overigens al twee jaar in de pen is, en te bestuderen hoe het zelfbeschikkingrecht van de Sahara- wi kan worden gerealiseerd. Nederlaag De impliciete erkenning van het feit dat het zelfbeschikkingsrecht van de Saharawi nog niet is verwerkelijkt, werd uitgelegd als de nederlaag van de Marokkaanse diplomatie. De com missie moet rapport uitbrengen aan de OAE voor februari volgend Jaar. Waarnemers op de topconferentie in Khartoem waren weinig optimistisch over deze OAE-bijdrage aan een op lossing van het Sahara-conflict. „Weer een commissie", verzuchtte menigeen. Verzoeningscommissies werden ook ingesteld voor de conflic ten tussen Tsjaad en Lyblë, Ethiopië en 8omalië en Ethiopië en Soedan. Wat betreft dat laatste conflict, ont staan door de Soedanese hulp aan de rebellen in Ethioplës noordelijke pro vincie Eritrea, werd bekend gemaakt dat de Soedanese president Nimelry binnenkort het Ethiopische staats hoofd Menghlstoe zal ontmoeten. De Soedanese president die het komend jaar ook optreedt als voorzitter van de OAE, wacht een moeilijke tijd. Als man die in zijn eigen land een succes volle verzoeningspolitiek voerde, wordt hij gezien als de ideale bemid delaar, die in veel Afrikaanse conflic ten zijn diensten zou kunnen aan bieden. Van onze correspondent LISSABON De Portugese ex-president Americo Tomas is gistermorgen uit zijn Braziliaanse ballingschap teruggekeerd. Tomas was Portugees staatshoofd van 1958 tot de omverwer ping van de dictatuur in 1974. SALISBURY (Reuter) - De Rhodes! sche strijdkrachten hebben tijdens een grootscheepse actie 106 guerrilla strijders gedood, zo heeft het leger hoofdkwartier in Salisbury meege deeld. De actie volgde op de dood van 39 Afrikaanse burgers, die twee we ken geleden zouden zijn omgebracht door guerrillastrijders van het Patri ottisch Fronc. De slachtoffers waren allen aanhangers van dominee Nda- baningi Sithole, een van de Afrikaan se voormannen in de overgangsrege ring. De Rhodesische frontpartij van premier Ian Smith heeft een tussen tijdse parlementsverkiezing ge wonnen. De verkiezing werd gehouden in een voorstadje van Salisbury, het geheel blanke Highlands North. De kandi daat van de Rhodesische frontpartij kreeg 49 procent van de stemmen. PAPEETE (Reuter) Frankrijk heeft een krachtige ondergrondse kernproef gehouden op het atol Mu- ruroa. een van de Frans-Polynesische eilanden in de Stille Oceaan. De proef zou genomen zijn met een zwaardere lading dan alle vorige Franse kern proeven, zo is zaterdag vernomen uit goedingelichte bron op Tahiti. In Parijs is de kemproef niet ontkend of bevestigd. De Franse regering ver strekt zelden of nooit informatie ovei haar nucleair programma. Frankrijk begon in 1975 met ondergrondse kernproeven, na een golf van protest tegen proeven in de atmosfeer De 83-jarige ex-president wordt als de eerstverantwoordelijke beschouwd voor de vergrijpen tegen de mensheid van de dictatuur in Portugal. Omdat IVnrmpn de terugkeer tot het laatste moment ilull,,CI1 geheim weed gehouden deden zich op het vliegveld geen demonstraties of incidenten voor. manitaire redenen niet tegen het be sluit van Eanes willen verzetten. Een Westduitse agent met het in beslag genomen portret van Hitier. nieuwe president van Bolivia, generaal Juan Pereda hdt zijn eerste toespraak tot het volk na zijn geslaagde PAZ (UPI) De nieuwe militaire president van Bolivia, aardn Pereda, is gisteren begonnen aan de vorming van een kauw kabinet. e£oi n st de I end gav< w< v rocei 16-jarige brigadier-generaal van iliviaanse luchtmacht Pereda vrijdagnacht aan de macht na- nieuwe militaire junta in het het ontslag van oud-president Banzer had aanvaard. De aan- rs van Perefla beweren dat hij lettige president" is omdat vijf- :ent van de Boliviaanse kies- :htigden op hem hadden ge- tijdens de verkiezingen in dat eerder deze maand. Leden van ïpositie beschuldigen de autori- i van massale fraude bij de ver- igen. De Nationale Verkiezings- verklaarde verleden week de ezingen ongeldig op verzoek van da omdat deze „chaos en ge- in het land vreesde. Gesteund militairen in Santa Cruz en Co- imba zette Pereda afgelopen ag een greep naar de macht op maar tot nu toe heeft het nieu- iewind weinig binnenlandse of nlandse steun mogen ont- en wind om de vorming van een „kabi net van nationale eenheid" waarvan ook politici en leden van de oppositie deel moeten uitmaken. Het katholieke dagblad Resencia wist echter te melden dat de voorzit ter van de christendemocraten Ben jamin Miguel ontkent dat zijn partij contacten met generaal Pereda on derhoudt. De Confederatie van Boli viaanse arbeiders, de grootste vak centrale in het land, gaf dit weekein de een verklaring uit waarin Pereda's greep naar de macht omschreven werd als een „regering die tot stand is gekomen buiten /de grenzen van de nationale wil". In de hoofdstad La Paz gaven de kranten veel aandacht aan uitlatingen van de Venezolaanse president Peres die zijn „diepe pijn" tot uitdrukking bracht bij de gedach te dat het „proces van democratise ring binnen enkele dagen gefrus treerd kon worden". President Ramalho Eanes had in mei laten weten dat er tegen de terugkeer van Tomas geen bezwaren meer zou den bestaan. Een commissie belast met het onderzoek naar de misdaden van de vroegere geheime dienst, de PIDE. concludeerde dat Tomas wat deze kwestie betreft vrijuit ging. Een paar weken voor het officiële staats bezoek aan Brazilië besloot Eanes toen Tomas uit te nodigen zijn laat ste levensdagen in het vaderland te slijten. Ook is het blokkeren van To mas" bankrekening opgeheven. Daar mee kwam Eanes tegemoet aan één van de wensen van politiek rechts in Portugal en Brazilië. Van linker zijde ontstond er in Portu gal een storm van verontwaardiging. Communisten en socialisten die in het parlement een meerderheid kun nen vormen spraken zich uit voor berechting van de ex-president in ge val hij de uitnodiging zou aanvaar den. De socialistische eerste minister Mario Soares had zich echter om hu- NEW YORK (UPI) - James Earl Ray heeft brieven geschreven aan zwarte leiders in heel Amerika waarin hij vraagt om steun voor zijn pogingen opnieuw berecht te worden voor de moord in 1968 op dominee Martin Luther King. Kings 50-jarige moorde naar verklaarde in een zeldzaam in terview dat hij brieven had geschre ven aan „alle zwarte leiders van bete kenis in Amerika". Hij sprak met journalisten nadat hij gedurende drie uur van gedachten had gewisseld met leden van het „Select committee on assassinations" van het Huis van af gevaardigden. Een commissie van juristen kwam vorige week echter tot de conclusie dat Tomas nog wel degelijk berecht zou moeten worden op grond van internationale verdragen. Onder meer wijzen zij op de mogelijkheid dat hij volgens de normen van Neu renberg zou kunnen worden berecht. Americo Tomas werd in 1958 via een presidentiële schijnverkiezing tot staatshoofd gekozen. Zijn tegenkan didaat generaal Humberto Delgado werd in 1965 door de PIDE vermoord. „Er zijn geen woorden voor de veront waardiging over de terugkeer van de man die zelf nooit toegelaten heeft dat het lijk van Delgado in Portugal begraven zou worden", aldus een lid Van het actiecomité tegen de terug keer van Tomas. Milieu-vriendelijk bestrijdingsmiddel TORONTO (AFP) De 33-ja- rige Peter Radonitsjitsj in To ronto verkoopt Onze-Lieve- Heersbeestjes aan landbou wers in Canada. Het tachtig jaar geleden uit Australië en Californië in Canada inge voerde Onze-Lieve-Heers- beestje verorbert dagelijks tussen de 50 en 100 insekten en kan zo volgens Radonitsjitsj hele velden met gewassen red den. Voor een zak met 60.000 diertjes vraagt hij 720 dollar, voor een zak met 500, 6 dollar. BONN (Reuter, UPI, DPA, AFP) Kurt Lischka, de voormali ge plaatsvervangende Gestapo-chef in Frankrijk, is door het openbaar ministerie in Keulen in staat van beschuldiging gesteld wegens medeplichtigheid aan moord op 33.000 men sen. Aan het besluit Lischka wegens oorlogsmisdaden te vervolgen is een onderzoek van jaren voorafgegaan. MADRID (Reuter, UPI, AFP) De Spaanse politie maakt nog steeds uitgebreid jacht op de moordenaars van twee officieren, die vrijdag in Madrid zijn doodgeschoten. Zowel de uiterst linkse guerrillabeweging GRAPO als de ETA, de Baskische afscheidingsbeweging zeggen verantwoordelijk voor de aanslagen te zijn en de autoriteiten vermoeden dan ook dat beide groeperingen samenwerken. Lischka, die ln Keulen woont. Is door een Franse rechtbank bij verstek tot levenslang veroordeeld. Hij is de be kendste van de 40 oorlogsmisdadi gers, die nog op de nominatie staan voor berechting in de bondsrepu bliek, krachtens een Frans-Duits ver drag over bij verstek in Frankrijk veroordeelde oorlogsmisdadigers. Be ate Klarsfeld en haar man, die be kend zijn vanwege hun jacht op ex- nazi's, hebben in 1971 tevergeefs ge probeerd Lischka naar Frankrijk te ontvoeren, omdat de Westduitse au toriteiten hem lieten lopen. Neo-nazi's ?keinde voerde de nieuwe pre- t besprekingen met hoge mili- en burgerfunctionarissen. Hier- ng het om de vorming van een kabinet en de benoeming van leuw opperbevel voor de strijd- |i7 Éten. Volgens een woordvoerder ^ereda gaat het het nieuwe be- HONGKONG (AFP) Vietnam heeft een Chinees voorstel aanvaard voor een bijeenkomst op het niveau van de ministers van buitenlandse zaken om het geschil over de positie van de Chinezen in Vietnam op te lossen, zo heeft radio-Hanoi gemeld. Vietnam stelt voor de besprekingen op 8 au gustus in Hanoi te openen. Het voor stel is overhandigd aan de Chinese zaakgelastigde in de Vietnamese hoofdstad. De jacht vindt plaats in het bergge bied ten noorden van Madrid. Twee mannen en een vrouw dwongen hier een huisbewaker om verband en pijn stillende middelen te geven voor een aan de schouder gewonde man uit het trio. Vermoed wordt dat een politie man, die vrijdag op de auto van de daders heeft geschoten één van hen heeft geraakt. De politie heeft op grote schaal wegversperringen opge worpen maar de vrees bestaat dat de moordenaars al verder zijn gekomen op hun vlucht Nadat vrijdagmiddag een vrouw tele fonisch had verklaard dat de GRAPO achter de aanslag op generaal Juan Manuel Sanchez Ramos en diens ad judant zat kwam de ETA zaterdag met een als echt gekenschetst com muniqué waarin zij zei verantwoorde lijk te zijn. Volgens de Baskische be weging is de moord een vergelding voor „het geweld, waaraan het Baski sche volk in de eerste helft van juli is onderworpen", geweld waarvoor het opperbevel van het leger verantwoor- Vnn I anclri de lijk wordt gehouden. —ij1 MSlwiU De Westduitse politie heeft zaterdag in Lentföhrden, een stadje nabij Hamburg, een bijeenkomst van onge veer honderd merendeels Jonge neo nazi's opgebroken. De neo-nazi's be stookten de politie daarbij met fles sen en andere materialen. Twintig leden van de groep, het „actiefront van nationaal-socialisten" zijn gear resteerd. Er zijn enkele gewonden ge vallen. De neo-nazi's hadden zich ln een ge barricadeerde bierhal verzameld om een herdenkingsbijeenkomst te hou den voor Adolf Hitler. Ze waren uit alle delen van de Bondsrepubliek naar Noord-Duitsland gereisd ge kleed in zwarte kleren met helmen en laarzen. In de hal vond de politie nazi- vlaggen. een portret van Hitler en nazi-literatuur. In Madrid zijn de twee omgebrachte officieren zaterdag begraven. Na af loop van de plechtigheden trokken enkele duizenden Spanjaarden door de straten en riepen leuzen als „het leger weer aan de macht" en „dood aan Carrillo" (de leider van de Spaan se communistische partij, red.) Ook werd de fascistengroet gebracht. Het Westduitse dagblad Die Welt heeft het afgelopen weekeinde ge meld dat de Oostdultse gepensio neerde generaal Von Lenski, die in Neues Deutschland. het blad van de communistische partij van de DDR. uitgebreid is geëerd voor zijn „anti fascisme", in werkelijkheid als gene raal In Hitlers Wehrmacht doodvon nissen heeft uitgesproken over Duit sers. Polen en Nederlanders. Volgens Die Welt werd de nu 85-Jarige Von Lenski door de Russen krijgsge vangen gemaakt en sloot hij zich in gevangenschap aan bij het door Mos kou opgezette „nationale comité voor een vrij Duitsland". In 1949 vestigde hij zich in de DDR, waar hij belast werd met de zuivering. WASHINOTON (UPI) De wereld heeft ln 1976 bijna 400 miljard dollar uitgegeven voor militaire doeleinden. In 1967 was dit nog 201 miljard dollar. Dit valt te lezen in een ln Washington gepubliceerd verslag van het Ameri kaanse bureau voor wapenbeheer sing en ontwapening. In vrijwel alle streken van de wereld namen de uitgaven voor militaire doeleinden toe ln de periode van 1967 tot 1976 In deze tijd stegen de mili taire uitgaven van de 8ovJet-Unle van 50 miljard dollar ln 1967 tot 127 miljard dollar ln 1976. In welk jaar de Russen 40 procent meer voor hun bewapening uitgaven dan de Ameri kanen. De VS zijn een goede tweede met een stijging in die periode van 75,7 miljard tot 91 miljard dollar Het Midden-Oosten is het gebied waarin, vergelijkenderwijs, de mili taire uitgaven het sterkst stegen. Dan volgen de rest van Afrika en Zuid- Azië. Als groep gaan de rijke landen van de OPEC de Organisatie voor Olie uitvoerende landen voorop bij de stijging van de uitgaven voor de bewapening. In 1967 gaven deze lan den 3.7 miljard dollar uit en ln 1976 21.6 miljard. De VS. de 8ovJet-Unie. Frankrijk. West-Duitsland en Engeland zijn de grootste exporteurs van conventione le wapens. vert 12 «rglr Nico Kussendrager plaai a,|e week wordt in Belgrado, Joegoslavië, een ministersconferentie van landen gehouden. Deze vormt een voorbereiding op de lijeenkomst van staatshoofden en regeringsleiders, die volgend jaar verifiavana. op Cuba plaats vindt. urne jg jjjuist in deze twee landen wordt ge- J t, mag de ironie van het lot worden l'. dn [">d. jon jenpolen en Joegoslavië vormen op het ogen de twee tegenpolen binnen het blok alle< >ngebonden landen, wat tot forse span- orde )n aanleiding heeft gegeven. I. rei l r tólavië verwijt Cuba dat het samen 28. ld Angola en Vietnam de ongebonden n tot vazallen van de Sowjet-Unie wil 4. *n. Ook de Cubaanse militaire rol in iron (a is de meer gematigde leden binnen 15. 'ngebonden blok een doorn in het oog. !4. ePlié heeft zelfs opgeroepen Cuba uit de teng te zetten. Cubaanse troepen strij den aan Ethiopische kant tegen Somalië om het bezit van de Ogadenwoestijn. Naar verluidt zou Cuba onder sterke druk zijn gezet niet ook de Ethiopiërs te helpen tegen de bevrijdingsbeweging in de opstandige kustprovincie Eritrea. Op de topconferentie van ongebonden lan den in Colombo (op Sri Lanka, vroeger Ceylon) werd de ongebondenheid van de 85 leden nog eens benadrukt door een veroor deling van „imperialisme, kolonialisme, neo-kolonialisme en racisme", en „alle an dere vormen van buitenlandse overheer sing". Het was geen geheim dat dat laatste met name was gericht tegen de Sowjet- Unie. Tijdens een bijeenkomst van de coör dinatie-commissie van de ongebondenen (zeg maar: secretariaat) in mei van dit Jaar stelde Cuba voor deze formulering te schrappen. Wat overigens niet lukte, zoals ook een pleidooi dat de ongebonden landen zich zouden moeten aansluiten bij de socia listische staten in hun gemeenschappelijke strijd, op niets uitliep. Want wat zou dan nog ongebondenheid zijn. Uitersten Nu is dat natuurlijk toch al de vraag binnen een beweging waarvan uitersten als Saoedi- Arabië en Noord-Korea lid zijn. om er maar twee te noemen. En binnen een organisatie waar geschillen tussen de leden voortdu rend oplaaien. Ethiopië en Somalië zijn al genoemd, maar ook bij voorbeeld Angola en Zaïre en Algerije en Marokko liggen of lagen met elkaar overhoop. Pure ongebondenheid is een onhaalbare zaak binnen een club van zoveel uiteenlo pende landen, die tijdens de de-kolonisatie op één noemer konden komen, maar voor wie een gezamenlijke politieke opstelling nu bijna onhaalbaar lijkt, afgezien van reto riek over zuidelijk Afrika en het Midden- Oosten. De kracht van de ongebonden landen moet dan ook veeleer worden gezocht in economi sche samenwerking, over en door alle poli tieke geschilpunten heen. Voor zover dat ten minste los van elkaar kan worden ge zien. Er is daartoe ook de „groep van '77" (inmiddels meer dan honderd ontwikke-, lingslanden), die grotendeels samenvalt met het ongebonden blok. De '77' gaven in het begin van de jaren zestig de stoot tot de wereldhandelsconferentie UNCTAD De groep van ongebonden landen was al 'veel eerder gevormd: ln 1965 In Bandoeng, waar Tito (Joegoslavië), Nasser (Egypte), Nehroe (India) en Soekarno (Indonesië) aan de wieg stonden. Doelstellingen Doelstellingen waren toen ..democratise ring van de internationale betrekkingen", „ontbinding van militaire blokken", „ver sterking van de Verenigde Naties", maar ook een „gecoördineerd economisch be leid". Op dat laatste is steeds sterk de nadruk gelegd, en dat zou nog veel meer moeten gebeuren. Op de topconferentie van de ongebonden landen ln Algiers, in 1973. werd besloten tot een raad van grondstoffenuitvoerende lan den, en een fonds voor economische en sociale ontwikkeling. Ook werd daar, zo is achteraf gebleken, de „oliecrisis" voorbe reid. waarmee de derde wereld de westerse landen tijdelijk de duimschroeven aan draaide. De onderlinge handel tussen ontwikkelings landen bedroeg ten tijde van Algiers niet meer dan 20 procent, en dat is sindsdien niet veel meer geworden. De handelstoom van de derde wereld is nog steeds voor verreweg het grootste deel gericht op het Westen, al haar bedoelingen ten spijt. Probleem Is dat ontwikkelingslanden veelal dezelfde produkten voortbrengen, en een zelfde economische opbouw hebben, terwijl Westerse valuta en Westerse markten aan trekkelijk zijn. Klantenkartel De geringe rol van de Sowjet-Unie ln het economische werelgebeuren en de zeer be perkte ontwikkelingshulp van dat land, be palen overigens ook het wantrouwen bij de meerderheid van de ongebondenen tegeno ver Moskou. Op de topbijeenkomst van het nlct-gebon- den blok in Colombo werd een voorstel aangenomen voor een eigen bank. die de afhankelijkheid van dollars en ponden wat zou moeten verminderen. Ook werd gepraat over klantenkartels van derde wereldlan den. die bijvoorbeeld samen zouden kunnen besluiten alleen nog Volvo-trucks te kopen vanwege de vriendelijke houding van Zwe den tegenover de derde wereld. Japan (met Toyota) en West-Duitsland (met Mercedes) zouden dan bijvoorbeeld kunnen worden genoopt wat toeschietelijker te worden. Verder werd opnieuw bepaald dat gestreefd moet worden naar grondstoffenfondsen van de derde wereld zelf. om bij het Westen betere prijzen te kunnen afdwingen. Na afloop van de topconferentie van Colom bo is van al deze mooie plannen nog maar uiterst weinig gehoord. Hier en daar zijn wat aanzetten gegeven, maar forse stappen vooruit hebben de ongebonden landen niet kunnen doen Zij maken pas op de p'aats, terwijl toch de gezamenlijke economische belangen voortgang zouden moeten kunnen brengen. Gezamenlijke belangen, óf belan gen van groepen landen binnen het onge bonden blok.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 5