n
Gachte kritiek
bourgeoisie
p Bulgarije
sugdsentiment uit Israël
APTOBIOORAFIE
Auto's krijgen steeds meer
computers aan boord
Kijkjes in discoland
Datsun Violet: complete
conventionele gezinsauto
ef monster naar oude trant
j.a zone
Prolongaties
en reprises
"7tl, de verschrikkelijke sneeuwman
Lunchpauze
met. films
=flon popsicle
AUTOKEUS
Goodyear verwacht
meer vraag naar
natuurrubber
G 21 JULI 1978
TROUW/KWARTHT-P 13 - R 15 - HS 11
Wielek-Berg
aart B
J^raantal films Uit de Oostblok-
de (zachtzinnige en ge-
™Tjke) kritiek op een klasse die
ïgejnieuwe bourgeoisie zou kun-
imen niet geschuwd. Die lui
itiegelijk veel huisbakken
oral wanneer een feestmaal
om prestige en gewin te ver
dragen afgrijselijke kleren
ibben wel zomerhuizen en we-
in wat voor bochten ze zich
wringen om bij communisti-
jnctionarissen in het gevlei te
Zo'n film was bijvoorbeeld de
rj.irse „De duivel slaat z'n
^Fzo'n film is „Villa Zone" van
jaar Eduard Zakhariev. Als
lone" begint zijn de voorbe-
n voor een overdadig feest in
ilische natuur in volle gang.
Ie voorpret is ver te zoeken.
Vader en moeder zijn op van de zenu
wen omdat het feestvarken, hun zoon
die in militaire dienst moet. niet
komt opdagen en zitten bovendien in
hun maag met een zwager die over
het tuinhek een hardnekkige vete
met een buurman over een stukje
grond uitvecht. De avond valt. de
gasten komen, de schalen raken ge
vuld met dampende heerlijkheden,
die jongen laat het afweten. Tenslot
te wordt er toch maar gegeten en
gedronken. Een communistische
functionaris met zijn vrouw en doch
ter (door de ouders uitverkoren voor
hun zoon) worden, als de wijn van de
kan in de man raakt, aangesproken
door allerhande belanghebbenden,
die niet alleen een slaatje willen eten
maar ook slaan. Er wordt gedanst en
door Slcco de Jong
Scène uit Villa Zoue
gezongen, een fatale trut'tracht door
gekroel wat leven in de brouwerij te
brengen, op het allerlaatst komt de
jongen toch. Zonder haar en met een
vrouw. Dat is me wat, kommer en
ellende dalen neer op het huis. De
moeder krijgt een toeval, de vader
slaat, de grootmoeder kermt, de
bruid neemt de benen. De functiona
ris verdwijnt, de achtergelevenen be
sluiten de lastige buurman een lesje
te leren- Ze dringen zijn huis binnen,
stampen hem bijna tot moes en drui
pen daarna vol spijt en treurigheid af.
Een aangenaam beeld wordt er van
die bekrompen, hebzuchtige klein
burgers niet geschetst, tot een scher
pe satire komt het ook niet. Ach.
mensen blijven mensen, schijnt de
regisseur te willen zeggen en met die
gedachU in het hoofd heeft hij best
een aardige film gemaakt, vol mar
kante koppen en aantrekkelijke scè
netjes. die uitstekend zijn getimed.
Een kleine film. maar wel een genoe-
gelljke.
Amsterdam-Cinetol 2, 16 jr.
)OJ.
et l'Assassin Prachtige film van
_j| Tavernier. waarin het sociale on-
irdt gedemonstreerd aan de figuur
iFnyise moordenaar uit het eind
Torige eeuw. De gehele week in City
Ingen.
£pace Odyssey De beste science-
m ooit gemaakt, door meester
Kubrick. De gehele week in Ken-
j Beverwijk.
irnata particolare Voortreffelijke
1 Ettore Scola over twee kleine
1 K>- "die worden vermalen door de mo-
Mussolini's dictatuur, waarin de
len worden gespeeld door Marcel-
nni en Sophia Loren. De gehele
City 5. Amsterdam; Select.
|Lido, Leiden; Casino, Den Bosch.
prikanische Freund Mooie thriller
Lantsburg en Terrie Nunn.
van de Westduitse cineast Wim Wenders.
gebaseerd op een boek van Patricia High-
smith. De gehele week in Tuschinski 5,
Amsterdam.
Annie Hall De nieuwste en beste film vain
de geniale Amerikaanse komiek Woody
Allen, vol grappen en droefenis. De gehele
week in Alhambra 2, Amsterdam; Luxe,
Arnhem; Du Midi, Den Haag; Movies, Gro
ningen; Palace. Hengelo; Rembrandt 3.
Utrecht
De discofilm is over ons gekomen, dat
is wel duidelijk en de vooruitzichten
van het genre zijn somber, dat is niet
minder evident. Vormde de eerste een
aangename verrassing (in „Saturday
Night Fever" werd prachtig gedanst,
lekker muziek gemaakt en ons een
niet-onrealistische blik gegund in het
leven van een groot deel van de wer
kende jeugd), reeds bij de tweede,
.Thank God It's Friday", blijkt de
klad er danig in te zitten en komt het
ware gezicht van dit soort films over
duidelijk te voorschijn: meer dan
(film)plaatjes bij (grammofoonplaat
jes stelt het allemaal niet voor.
Regisseur Robert Klane maakte met
„Thank God It's Friday" zijn debuut
en hij hóeft er warempel niet trots op
te zijn. Ondanks het eigentijdse on
derwerp walmt zijn werkstuk van de
oudbakkenheid: die psychedelische
effecten, bij voorbeeld, horen die niet
in de jaren zestig thuis? En wat moet
zo'n truttig echtpaar, dat verdwaald
raakt in een discobar en daar heel
vreemd gaat doen? Toch zo overge-
Death in Venice Film van Luchino Viscon
ti over verval en dood in Venetië naar de
novelle „Der Tod in Venedig" van Thomas
Mann. De gehele week in Studio K, Am
sterdam.
Julia Fred Zinnemans verfilming van een
authentiek verhaal van Lillian Hellman
over twee vrouwen die verzet plegen tegen
de nazi's met Jane Fonda en Vanessa Red
grave in de hoofdrollen. De gehele week in
Calypsoclub, Amsterdam; Rembrandt 5,
Eindhoven; Studio. Groningen; Calypso.
Nijmegen; Calypsoclub. Rotterdam.
Meneer Hulot met Vakantie. Klassieke
komedie van en met Jacques Tati. De
gehele week in Saskia, Eindhoven.
Het Zout der Aarde Zeer sociaal geënga
geerde film uit de jaren vijftig over een
staking in New Mexico van Herbert Biber
man. 23 juli in Europahuis, Bemelen.
stapt vit een vaudeville-klucht, dacht
ik.
Overigens wekt geen van de figuren
ook maar een sprankje interesse,
want het zijn allemaal clichés. Een
meisje van buiten, eigenlijk nog te
jong, weet met haar vriendin de bar
binnen te dringen en wie wint de
danswedstrijd? Reken maar! Een ge
heel in het leer gestoken Portoricaan
roept net als Mohammed Ali dat hij
de grootste is en wie wint de wed
strijd? Reken maar! Verder zijn er
nog een disc-jockey die op is van de
zenuwen omdat de beroemde „Com
modores" (zij spelen zichzelf maar
veel lol valt daaraan niet te beleven)
niet komen opdagen; een zangeresje
dat volgens goed oud gebruik alle
middelen te baat neemt om de micro
foon te veroveren; een keurige jongen
die een keurig meisje vindt; een af
grijselijke ondermaatse vuilnisman
op zoek naar zijn computerafspraak
en nog wat ongeregeld goed, waarvan
het overbodige deel belandt in de
catacomben van het gebouw, achter
hermetisch gesloten deuren. Dat
rommelt en stommelt, kwasi koddig,
zonder lijn, slot of zin maar wat door
elkaar en het geheel is eigenlijk te
stuntelig, kinderachtig en onvakkun
dig om er een woord aan vuil te
maken. Laten we er dus maar gauw
over ophouden.
Amsterdam-Cinerama; Den Haag-
Apollo; Rotterdam-Luxor, a.l.
Computers gaan in de auto
techniek een steeds belangrij
ker rol spelen. De 1979-model-
len, die de Amerikaanse auto
fabrikanten thans in voorbe
reiding hebben, zullen voor
uiteenlopende doeleinden
kleine computers of micro
processors bevatten. De voor
naamste oogmerken zijn hier
mee schonere uitlaatgassen
en zo mogelijk een lager ben
zineverbruik te bereiken.
De verbranding in de automotoren
kan met behulp van elektronische
programma's zeer nauwkeurig wor
den geregeld en de computertechno
logie komt verder de bestuurder van
een auto op vele manieren te hulp.
Dit zijn ook weer de twee uitgangs
punten voor nieuwe systemen, die
General Motors in september zal in
troduceren. Het eerste is het Misar-
systeem, waarbij voor elke ontste
king in de motor het onstekingstijd-
stip nauwkeurig berekend wordt in
uiterst kleine fracties van seconden.
Het tweede is de Tripcomputer, met
alle mogelijke cijfermatige informa
ties op een digitaalmeter in het in
strumentenpaneel.
Dit laatste systeem, dat GM introdu
ceert op de Cadillac Seville, doet wel
haast futuristisch aan. Door bepaal
de informaties in het systeem te bren
gen, net als bij een zakrekenmachien-
tje, verschijnen op de meter cijfers,
die men met een druk op de knop kan
opvragen. Bijvoorbeeld: men stelt in
een bepaald aantal .kilometers te
gaan rijden en men vraagt onderweg
hoevel mijl of kilometer er nog is af te
leggen en hoe lang dit bij de aangeno
men snelheid nog duurt of hoe laat
men op zijn bestemming zal zijn. Ook
kan men opvragen welk verbruik de
auto op een bepaald moment gemid
deld noteert.
Voor het ontwerpen van auto's maakte de auto-industrie al gebruik van de
elektronika. Op deze foto is te zien hoe bij General Motors in Amerika elk
deeltje van een auto berekend wordt aan de hand van elektronisch opge
bouwde modellen, die bestaan uit driehoekjes en vierhoekjes. Op deze wijze
worden alle toleranties voor de materialen nauwkeurig vastgesteld.
Het vast instellen van de snelheid
langs elektronische weg wordt in
Amerika al meer gebruik. Dit levert Toekomst
echter maar een kleine bijdrage tot
het zuiniger omgaan met benzine.
autofabrikanten al hun modellen van
de moderne ontstekingssystemen
voorzien.
Dat eerst thans met dergelijke elek
tronische voorzieningen gewerkt
wordt heeft niet alleen met de actua
liteit van de energiebesparing te ma
ken. maar ook met de technologische
mogelijkheden. De microprocessoren
kunnen dank zij in de ruimtevaart
ontwikkelde materialen nu de duur
zaamheid bereiken, die voor een au
tomotor vereist is.
De regeling van het ontstekingsmo
ment voor een zo efficiënt mogelijke
verbranding kan echter ook elektro
nisch geschieden. Daarbij vangt men
dan twee vliegen in één klap: minder
benzine en een zuiverder uitlaatgas.
Hiertoe dient het Misar-systeem van
GM, maar ook Ford en Chrysler heb
ben dergelijke systemen.
Dit jaar wordt er op kleine schaal een
begin mee gemaakt. Twee procent
van de auto's krijgt zo'n systeem,
maar volgend jaar wordt het twintig
procent en over drie jaar willen de
Het lijdt volgens de Amerikaanse au
tofabrikanten geen twijfel dat de mi
croprocessor een grote toekomst
wacht in de autotechniek. De fabri
kanten hebben grote contracten afge
sloten met concerns, die zich op het
gebied van de micro-elektronika be
kwamen, om nog meer systemen te
ontwikkelen. Daarbij wordt bijvoor
beeld gedacht aan het starten met
een magnetisch kaartje in plaats van
met de contactsleutel. De computer
in de auto herkent op die manier dan
de eigenaar van de wagen.
Andere systemen, waarmee ook Lu
cas in Engeland experimenteert, die
nen om het afstand houden te auto
matiseren. Nadert men een andere
wagen recht van achteren, dan zou de
auto zelf afhankelijk van de snel
heid gas terugnemen. Dit is vooral
belangrijk bij het tevoren instellen
van de snelheid.
De eerste systemen voor een betere
ontsteking, die nodig is teneinde te
voldoen aan de Amerikaanse milieu-
eisen, gaan zo'n duizend gulden per
auto extra kosten. Het is echter niet
onmogelijk dat die prijs later nog
daalt.
Bovendien zijn er ook voordelen aan
verbonden, want de motor heeft min
der beurten nodig. De contactpun
tjes, die nu nog altijd op geregelde
tijden vervangen moeten worden,
gaan verdwijnen. Storingen in de ont
steking kunnen met elektronische be
diening nauwelijks meer voorkomen.
De komst van de microprocessoren,
die in Europea waarschijnlijk wel wat
langer op zich zal laten wachten, ver
gemakkelijkt het onderhoud aan au
to's aanzienlijk. Hoe het met de repa
raties, die dan neerkomen op een
vervanging van processoren, zal lo
pen, is echter nog de vraag.
-
ROTTERDAM Gedurende
de lunchpauzes (12-14 uur) zul
len voortaan in het Hulp- en
Informatiecentrum, postkan
toor Coolsingel, in Rotterdam
film- en dia-programma's wor
den vertoond.
De Datsun Violet is de opvolger van de 140 J en onderscheidt
zich daarvan door een meer op de Europese smaak algestem-
de vormgeving, een comfortabeler vering en een grotere
motor. Het is opnieuw een goed afgewerkt, zeer compleet
model. Een drukknopradio is standaard.
iek«
it dat uit fabeltjesland de
less binnenwankelen? De
lelijke sneeuwman, ook
lamd, geboren en getogen in
ge ijsvelden waar sneeuw-
limmers soms sporen van
aren. Als hij eenmaal uit
denH°k, waarin hij de eeuwen
Jid, is weggegooid, vergaat
,or Ofn slecht in Frank Kramers
fcnadese miljonairs gebruiken
or reclamedoeleinden, concur-
li
renten zijn nog verschrikkelijker din
gen van plan. Hoe is het mogelijk!
Het monster draagt op een gigantisch
behaard lichaam een vertederend Ita
liaans hoofd met van die vrouwenver-
leidende zwemogen. Elk ogenblik
denkt men dat hij zal uitbarsten in
een welluidend „O, sole mio!" Maar
het blijft bij machteloze knorklan-
ken, als van een uit de krachten ge
groeid varken.Rap sluit hij vriend
schap met twee opgroeiende kinde
ren die hem goed gezind zijn en wie
zal hem euvel duiden dat hij zijn
gerechtvaardigde woede om de on
heuse bejegening die hem ten deel
valt enkele mensen vertrapt? Niet de
politie, die laat hem rustig vertrek
ken naar zijn maagdelijke geboorte
grond hoog daarboven, nog niet ver
pest door helicopters en multinatio
nals.
Zo schaamteloos is er in de film ge
gapt van „King Kong" en „Tarzan"
dat het bijna amusant wordt. De ma
kers zijn bovendien schalkse knapen,
die hun métier gelukkig niet ernstig
nemen: de hele film door zit je te
wachten op het moment dat een door
onheil verstomd knaapje zijn stemge
luid zal herkrijgen, maar lauw loene!
Dat zijn leuke dingen voor de
mensen.
Amsterdam-City I; Rotterdam-Lu-
mière I; Den Haag-Odeon I, 12 jr.
die
de
ziel
de jaren vijftig komen mij
Is de neus uit. En wie dragen
I ld van die afschuw van een
I' dat in ons deel van de wereld
ar niet belangrijk en interes-
aar juist daarom geenszins
maam om in te leven was?
ling
filmregisseurs (en boeken-
"s) van achter in de dertig die
zo nodig over hun jeugd
mummelen en zwijmelen,
muziek en de meisjes en de
n toen, over liefde en lust,
jh vermengd met droefenis,
2$et een vleugje bitterheid.
ul ijd zwanger van nostalgie. Ja,
erinnering die weet wat. On-
'lijk verhalen die films over
oten jongens die in teamver-
hter de meiden aangaan en
eldje verkennen. We hebben
Jcheidene gehad uit Amerika
«Ijk. Israël levert zijn bijdra-
iet vermoeide golfje met „Le-
psicle", wel eens (wat al te
aangeduid als de „Israëii-
erican Graffiti". En daar zijn
thuis. Vetkuiven, tot klein-
|ke proporties teruggebracht;
van Bill Haley. Little Ri-
'aul Anka. The Shadows. Ja-
Ji en troela aan de muur (hoe
engerd ook al weer, o ja, Elvis
et
Jesse Katzur en Anne Atzmor in Lemon Popsicle
Presley) en maar hijgen en wang aan fatsoenlijke en in de clinch gaan met
wang dansen en grote woorden in a
mond nemen en geld gappen in 't
wang dansen en grote woorden in de pa en moe, de eeuwige dwarsliggers.
Een jongen is hartstochtelijk verliefd
op een meisje doch dat prefereert zijn
vriend en die maakt haar zwanger en
dan komt de trouwe aanbidder haar
helpen en meent haar gewonnen te
hebben, maar nee Oudere vrou
wen die voor eerste, weinig aangena
me, seksuele ervaringen zorgen zijn
ook altijd present: in dit geval wordt
het genre vertegenwoordigd door een
Italiaanse nymfomane wier zeemans
vriend op het meest ongelegen ogen
blik thuiskomt en een Franse prosti-
tuée, tot in hart en nieren doordron
gen van de overtuiging dat tijd geld
is. De dialoog, die in het origineel best
aardig zou kunnen zijn, is helaas na
gesynchroniseerd in het Engels het
geen een weinig overtuigend resul
taat oplevert. Doch laten we eerlijk
zijn, al valt het moeilijk: regisseur
Boaz Davidson heeft wel een bepaald
sfeertje weten te creëren, zijn hoofd
rolspelers kunnen het best nog wel
eens een eindje schoppen in het vak
en het slot van de film wekt een
vleugje echte ontroering. Maar wat
mij betreft mag het nu wel eens uit
zijn met al die opgeklopte en omge-
Irutselde autobiografieën van Jong-
middelbaren.
Amsterdam-Nöfgeratb en Alhambra
I. 16 jr.
Voor 14.990 gulden biedt de 1.6 liter
Violet een ruime uitmonstering met
een technisch conventionele opzet.
De Datsun lijkt motorisch geen hoog
vlieger. De 60 kW of 81 pk vermogen
leidt officieel tot een topsnelheid van
160 kilometer, maar de acceleratie is
met ruim voldoende hoog genoeg ge
kwalificeerd. Door rustig te rijden is
met de tweetrapscarburateur een ver
bruik van één liter per elf kilometer
haalbaar; wie er niet op let zal rond
één op tien verbruiken.
In tegenstelling tot die ene kleine
Datsun met voorwielaandrijving
de Cherry heeft ook dit model weer
achterwielaandrijving, waarbij de
achterwielophanging echter verbe
terd werd. Dit is aan het veercomfort
te merken. Het is nog niet ronduit
soepel, maar ook niet zo stug meer als
de vorige Datsuns en menige andere
Japanse auto.
Voortreffelijk is opnieuw de schake
ling. Van de Violet bestaat nu tevens
een coupé die standaard vijf versnel
lingen heeft. Dit model kost tweedui
zend gulden meer. is zowel qua vorm
als prestaties iets vlotter maaar ver
bruikt bij lagere snelheden ook wat
meer dan de sedan. Dit wordt even
wel opgeheven door op de snelweg in
de vijfde versnelling te rijden.
De Jongste Datsun is een gemakkelij
ke auto om te bedienen, maar geen
uitschieter qua rij-eigenschappen.
Overigens zijn die eigenschappen
over de hele linie goed genoeg en is
het bijzonder moeilijk kritiek op de
Violet te uiten, anders geformuleerd
dan dat we hier met een technisch
alledaagse auto te doen hebben. Dat
heeft trouwens ook z'n voordelen: het
gaat om een doorwrochte con
structie.
De carrosserie is niet opvallend, ach
terin niet ruim voorin daarentegen
wel maar voorzien van goede stoe
len en een goede afwerking. Daaron
der valt ook de geluidsisolatie, mo
torgeruis is verre van storend. Men
kan dus rustig naar de AM-FM radio
luisteren.
pe Datsun Violet biedt opnieuw veel
waar voor het geld. Een voorruit van
gelaagd glas, getint glas rondom, een
carpetvloer, dubbele koplampen, een
goede verlichting van het overzichte
lijke instrumentenpaneel met een af
zonderlijk paneel voor de prima re-
gelbare ventilatie en verwarming ook
op de zijruiten, kortom alles wat men
verwachten mag en nog wat meer
vindt men op de sedan.
De duurdere coupé biedt bovendien
enkele extra's, die de moeite waard
zijn. Daaronder bevinden zich behal
ve de vijfde versnelling en „derde
deur": een toerenteller, nog enkele
sportieve attributen, een verlichte
bagageruime achter de neerklapbare
achterbank en een zoemtoon, die
aangeeft als de wagen in zijn achter
uit staat.
De 4.08 meter lange koetsen van bei
de Violets zijn compact: de bagage
ruimte is ook bij de sedan groot ge
noeg. Al met al is het een complete
gezinswagen die weinig problemen
kan opleveren.
De Datsun Violet als coupé: een nieuwe, wat meer Europese lijn
Als eerste bandenfabrikant in de we
reld heeft het Amerikaanse concern
Goodyear een toenemend gebruik
van natuurrubber ten koste van de
groei in synthetisch rubber voor
speld. De president van dit grootste
bandenconcern ter wereld. John Ger-
stenmaier, verwacht dat acht miljoen
nieuwe rubberbomen gekweekt moe
ten worden om in 1990 aan de vraag
naar rubber te kunnen voldoen. Tot
nu toe won het synthetische rubber
steeds terrein, maar het natuurrub
ber zal opnieuw een opleving doorma
ken, aldus de heer Gerstenmaier.
Hij deed deze uitspraken op grond
van de toenemende vraag naar rub
ber in het algemeen, de schaarste aan
olie en dus aan petrochemische
grondstoffen voor synthetische rub
ber op de lange duur. en de toene
mende vraag naar radiaalbanden.
Voor gewone radiaalbanden is twee
keer zoveel rubber nodig als voor
diagonaalbanden en voor zware ban
den soms drie keer zoveel, voerde de
heer Gerstenmaler aan.
Daarbij verklaarde hij: „Sommigen
voorspellen ^en schaarste aan na
tuurrubber voor de Jaren negentig.
WIJ weten niet of dit zo zal zijn. maar
we achten een grote inspanning no
dig om de produktle van natuurrub
ber op te voeren."
Goodyear heeft zes plantages in vier
landen. Daarvan worden de planta
ges- in Brazilië en Indonesië thans
sterk uitgebreid Hiervoor investeert
het concern veertig miljoen gulden. -
