Excursie door vermageringsland e tekening van een lezer ouw Commentaar lijfboek: 'n gebruiksaanwijzing "sende arbeid en omscholingsplicht Zakklopperij van een miljoenenindustrie in kaart gebracht HET WEER door Hans de Jong Weerrapporten Onstandvastig Strandweer passende aanhangwagen mandela drieling minder muizen verhuizing IAG 18 JULI 1978 BINNENLAND TROUW/KWARTET »r Albeda van sociale zaken wil iaande normen voor de WAO gng voor arbeidsongeschikte Imcrs) strenger laten hanteren, er de minister beoogt dat be- |en instellingen minder gemak- werknemers die niet meer zo jneekunnen, kunnen laten af- naar de WAO, valt zijn plan ^toe te juichen. Het zou dan 1 een welkome bezuiniging op jsten van de WAO teweeg (dt gemakkelijk vergeten dat het r\n de WAO'crs liever zou zijn 'i werken in een wat aangepaste in hun bedrijf. Met zachte hand j vaak minder geschikt geraakte mers overgehaald zich te ver met ontslag en een WAO- omdat dat uiteindelijk toch ^et beste zou zijn. Bedrijfseco- i is het meestal wel het beste, (opvolger staat klaar in de ruime markt om de plaats van de |kende WAO'er in te nemen, lien kent de WAO' de mogelijk- een werknemer, die eigenlijk r bij voorbeeld zestig procent ;eschikt is, toch een volledige ig te geven wanneer te voorzien de WAO'er in de vloed van de arbeidsgeschikte werklozen ins heeft ooit een baan, aange- |n zijn mate van arbeidsgeschikt- vinden. Deze mogelijkheid WAO is de laatste jaren steeds loegepast. Met als gevolg dat meer WAO'ers, die eigenlijk voor een beperkt deel arbcids- likt zijn, door hun omgeving en nzelf volledig invalide en volle- jerangeerd worden beschouwd. zou het een zeer goede zaak anneer er onder bedrijven en ngen een beweging zou ontstaan rknemers, die op een gegeven it niet goed meer meekunnen, n aangepast plaatsje te blijven binnen de bedrijfsgemeen- Het strenger hanteren van de het, rii< J er hef an( wa* zal tn v^i voorde WAO kan helpen zo'n g op gang te brengen. Een del kan ook zijn een voor- n (via de wet plaatsing minder- hl°i) dat het personeel van elk of instelling ,voor tenminste vijf it moet bestaan uit nief-volledig igeschikten. Er ligt op het bu- vaian de minister van sociale zaken m ele jaren een meerderheidsad- onan de Sociaal-Economische Raad erlife richtingADe overheid zelf zou oed voorbeeld kunnen geven :en dergelijke vijf-procentsnorm gaan passen in de overheidsdien- deze weg zal het mogelijk zijn een eerlijker verdeling van het be schikbare werk te bereiken tussen vol ledig arbeidsgeschikten en minder ar- beidsgeschikten. Wat er tot nu toe gebeurt is niet anders dan verwezenlij king van het recht van de sterksten en dat zijn de volledig arbeidsgeschikten, die de minder gcschikten eenvoudig uit de markt drukken. De stroom wao'ers is de laatste jaren sterk gezwollen. Toch wil dat nog niet zeggen dat er zoveel werknemers ar beidsongeschikt zijn. Een ander, en wellicht belangrijker probleem is dat te veel arbeid ongeschikt is voor een belangrijk deel van de werknemende bevolking. Er zal meer arbeid passend moeten worden gemaakt voor gedeel telijk arbeidsongeschikten. Gewoonlijk wordt de term „passende arbeid" gebezigd in een ander ver band. Dan gaat het erom dat een werkloze een bij hem of haar passende baan moet accepteren, of anders de uitkering kwijtraakt. De regering schijnt wat minder nauwe grenzen te willen trekken bij de vraag welke ar beid nog passend is voor een bepaalde werkloze. Werklozen zouden dan wat minder kieskeurig kunnen zijn bij het zoeken naar nieuw werk. In dit verband is minister Albeda van plan ook arbeid „passend" te verkla ren wanneer een werkloze zich kan laten omscholen. Er staan door het jaar gemiddeld 60.000 vacatures ge boekt in de „vacaturebanken" van de arbeidsbureaus, terwijl er zo'n 200.000 werklozen zijn. De werkloosheid zou dus aardig kunnen dalen wanneer het mogelijk zou zijn voor al die vacatures werklozen te laten omscholen. Er is op deze plaats al eerder op gewezen dat de overheid maar ook werkgevers en vakbeweging in dit opzicht tot nu toe ernstig in gebreke zijn gebleven. Het is toch eigenlijk te gek dat bijvoorbeeld bouwbedrijven geschoolde vaklieden in het buitenland gaan werven. De minister spreekt nu over een soort omscholingsplicht voor werklozen, als of het de werklozen zouden zijn die tezeer hun plichten verzaken. Laat de minister nu eerst en snel zorgen voor voldoende scholingscapaciteit voor werkzoekenden. Voorts zouden de werkgevers per bedrijfstak en per re gio moeten afspreken er ernstig naar te streven bepaalde aantallen onge schoolden van het regionale omscho lingsinstituut op te nemen. Voor de werklozen ontstaat er dan een bepaalde zekerheid op een baan in het nieuwe vak. De minister zal dan niet meer hoeven spreken over omscho lingsplicht, maar kunnen spreken over omscholingsvoorrecht. door Willem Schrama Wie vermageren wil, loopt veel kans te worden uitgebuit. Zalf, pillen, eiwitkorrels en zelfs vibrators worden tegen fikse bedragen op de markt geïntroduceerd om de dikkerds tege moet te komen. En mocht dat allemaal niet helpen, dan zijn er altijd nog vermageringskoekjes, dieet-thee, injecties, slank- cursussen en niet te vergeten rekken vol vermageringsboekjes die ook maar zelden effect sorteren. Meestal beogen ze een extreem en slecht samengesteld dieet, dat onmogelijk is vol te houden. En in het geval van een psychologische aanpak de nieuwe rage wordt de inmiddels moedeloos geworden dikkerd in het gunstigste geval betutteld, maar vaker gewoon misleid. Kortom: een willige markt heeft een florerende vermageringsindustrie in het leven geroepen. Het parool luidt: baat het niet dan schaadt het niet, al gaat die regel moeilijk nog op nu een vloeibaar eiwit-dieet van een zekere dr. Linn in de Verenigde Staten zo'n dertig sterfgevallen heeft veroor zaakt. Maar ook andere heilsprofeten en kwakzalvers, die de medische ethiek allang vaarwel hebben gezegd, vechten om de eer van het enig zalig makende. En het ziet er vooralsnog naar uit dat ze nog een tijdje hun gang kunnen blijven gaan bij gebrek aan voldoende onderzoek op weten schappelijk niveau en als gevolg daarvan het ontbreken van de brood nodige bewijsvoeringen waaraan zin en onzin binnen de slankheidscultuur kupnen worden getoetst. Niets te gek In het onlangs verschenen boekje „Vermageren in Nederland" van Si mon Rozendaal en Rob Sijmons (we tenschapsredacteuren. bij respectie velijk NRC Handelsblad en Vrij Ne derland) wordt een poging gedaan om met de schaarse voorhanden zijnde wetenschappelijke gegevens de pro blematiek van het dik zijn in kaart te brengen en enig licht te werpen op die vermageringsindustrie, waarin voor miljoenen omgaat.-Op dit terrein is niets te gek, concluderen de auteurs, nu zich ook al een Amerikaanse do minee heeft aangediend met het boek „Bid uw gewicht weg." Het boek van Sijmons en Rozendaal is een hoogst interessante trip door vermageringsland geworden, die te recht begint met de vraag of iemand eigenlijk wel echt te dik is. Met ande re woorden: modisch te dik is niet per definitie ook medisch te dik. Ge steund door een groot aantal media laten trendgevoelige voedingsindu striëlen geen poging onbenut om hun halva-assortiment aan te praten. Cy nisch wordt in dit verband vastge steld dat de verkoop van water en lucht een toenemend verschijnsel is in de voedingsindustrie. Want neem nou halvarine, waarvan 40 procent van het vet door water is vervangen. Dat verdwenen vet is normaliter het duurste bestanddeel, dus halvarine zou aanzienlijk goedkoper moeten zijn dan gewone margarine, maar is dat nauwelijks. Huisartsen Toch wordt ook hier de gezondheid sondermijning van het dik zijn onder kend, en ook het gebrek aan wezenlij ke interesse in dit probleem bij veel huisartsen. De teleurstellende resul taten van een enquête onder 600 huis artsen over onder andere meting van overtollig vet doen de auteurs zelfs concluderen dat de dikkerd het risico loopt verkeerd beoordeeld te "worden als hij zich met zijn probleem naar de dokter begeeft. De oorzaken van vetzucht komen ver volgens uitgebreid aari bod, en daar bij natuurlijk ook de vele vraagte kens die op dit gebied nog leven. Waarmee we belanden bij de talloze v trwoede pogingen om met het pro bleem af te rekenen. Lichaamsom vang, die gedurende een periode van jaren is toegenomen, wil men door gaans in enkele dagen weer kwijt. Er zijn dieetprofeten die beweren dat zulks ook echt mogelijk is. Ze worden stuk voor stuk onder de loep geno men: van zalven („om de portemon nee mee af te slanken") tot en met de omstreden injecties met moeder koekhormoon van de inmiddels over leden dr Simeons. Terloops komen we nog even te weten dat Organon dit hormoon produceert uit urine van zwangere vrouwen, die hun plasje niets vermoedend hebben afgestaan voor de actie „Moeders voor Moe ders". Pralines Een apart hoofdstuk krijgt de tame lijk autoritaire methode van afslan ken in groepen (Weight Watchers, enz.) en als psychotherapie („Miesje zag pralines glanzen, ooh, als eieren zo grootMocht de lezer na dit alles door een gevoel van hopeloos heid zijn bevangen, dan biedt „Ver mageren in Nederland" toch nog een aantal „probeersels" om iets aan het dikteprobleem te doen. Maar daarbij wordt dan wel geadviseerd eerst te overwegen of het middel (de kuur; niet erger is dan de kwaal. Kritiek op dit boek? Ja: drie dingen. Een opzichzelf zeer nuttig overzicht van de meest bekende vermagerings boekjes of -kuren in Nederland (voor velen ongetwijfeld de interessantste pagina's) lijdt aan een nogal slordige beoordeling. Hoe kan men in staat zijn de effectiviteit op lange termijn -van maar liefst 27 verschillende ku ren zonder meer vast te stellen? Zelfs van het zeer onverantwoorde Atkins- dieet kan niet zonder enige twijfel worden, gezegd dat die effectiviteit „geheel afwezig" is. En hoe kunnen de sociaal-psychologische achter gronden van het dik zijn als beoorde lingscriterium worden gehanteerd als de auteurs zelf elders in hun publika- tie en terecht concluderen: „Het is zelfs nog helemaal niet zeker of er wel dieperliggende, psychologische oorzaken van vetzucht zijn". Ten tweede: waar andere auteurs on verantwoorde stelligheid wordt ver weten, vervallen Sijmons en Rozen daal reeds op de eerste pagina in dezelfde fout door zonder meer te stellen: „Er is geen enkele kuur die op wat langere termijn kan bogen op een redelijk succes". Dit ls onjuist. Elk dieet van grofweg 1000 1200 calo rieën, mits gezond, smakelijk en voor al niet te moeilijk samengesteld, kan dat wel degelijk. Recht gezet Gelukkig wordt deze foutieve bewe ring nog geen twee pagina's verder rechtgezet in een volstrekt tegenstrij dige, maar juiste passage: „Wie zich de moeite getroost kan wel degelijk vermageren. Daarvoor is het nodig zo goed mogelijk te onderkennen waar om er teveel geconsumeerd wordt. Wie daarenboven nog weet hoe een gezonde, smakelijke maar niet te ca lorie-rijke maaltijd moet worden sa mengesteld, zal niet alleen op redelij ke termijn slagen een redelijk ge wicht te bereiken hij of zij zal dit onder normale omstandigheden ook kunnen volhouden". Of is dit voor de dikkerd geen „kuur"? Het derde punt van kritiek is een beetje tweeslachtig. De grondige op zet van de auteurs (een indrukwek kende literatuurlijst verraadt dat het tweetal zich voorbeeldig heeft gedo cumenteerd) is enerzijds hun kracht, maar tegelijkertijd ook hun zwakte. Want hoe zal deze karrevracht nutti ge informatie de beoogde consumen tengroep (dus de willige markt van de vermageringsindustriei bereiken? Ik vrees moeizaam, hoewel een dergelij ke schat aan gegevens moeilijk een voudiger kan worden verwerkt. Slechts de echt geïnteresseerde, die vermoedelijk wél in staat is om een goede kuur van een slechte te onder scheiden, zal er zich met plezier door heen Jagen. En aan hem of haar zij dit boekje dan ook zeer aanbevolen. „Vermageren in Nederland", Simon Rozendaal en Rob Sijmons. Van Gennep, 144 pagina's, 12.50. „Schaapjes langs de hemelbaan, morgen komt er regen aan". „He den schubjes, morgen drupjes", oude weerwijsheden, gistermid dag bij het zien van altocumulus floccus opgetekend en hou er even rekening mee dat „mor gen" slaat dus op „vandaag, dinsdag". De kruisluchten met onweersbloesem, zoals ze in Vlaanderen wel worden ge noemd, zijn kentekenen van de lucht voor een onweersbui. Vrij veel stations langs de Engelse Kanaalkust, in Noordwest- Frankrijk, West-België en ook in ons bloedeigen Zeeland meldden deze onweersachtige werking in de lucht, vermoedelijk als gevolg van aanvoer van wat koudere lucht in de middelbare niveaus vanuit het westen. Temperatuur op 5000 meter hoogte boven Ierland was dan ook minus 17 graden bij westelij ke stromingsrichting tegenover op datzelfde moment nog minus twaalf graden boven Bretagne. Op dat niveau bereikte de weste lijke wind z'n maximale snelheid boven de Golf van Biscaye ten noorden van een hogedrukge- bied boven Noordwest-Afrika. Geen wonder dus eigenlijk, dat zich boven de Golf van Biscaye en naaste Omgeving ook aan het aardoppervlak onweerskernen gingen ontwikkelen. Een ervan (1014 millibaar) tekende zich bo ven Bretagne af met een soort trogvormige uitloper tot over Zuid-Engeland. Tijdens deze middagwaarneming stond het weer in ons land onder beheer van een klein privé-hogedrukge- biedje, dat na het koele week end voor een kostelijk dagje zorgde (we zijn natuurlijk niks meer gewend) met temperaturen die minder hoog waren (17 ét 19 graden) dan ons gevoel vertelde maar dat kwam ook door de ge ringe wind. Dit mini-hoogje trekt weg en dan gaat vandaag bij ons de wind uit zuidoostelijke tot zuidelijke richtingen waaien, zwak tot matig, later vrij krachtig. Van twee kanten wordt die stro ming op gang gebracht. Uitlo pers van een naar Denemarken doortrekkend IJslands mini mum helpen ook mee. Maar van daag zal er aanvankelijk nog wel goed weer zijn omdat je tussen twee depressies in vaak een soort buffervorming krijgt. Het duurt dan wat langer alvorens regen of motregen (van het zuid westen uit) greep op het weer in Nederland krijgt. Zoëven ging het over aanvoer van koudere lucht op middelbaar niveau. Wanneer zich aan de grond een maal een laagje of een trogje heeft gevormd, ligt het voor de hand dat de onweerskansen tóe- nemen omdat imriiers aan de oostzijde ervan warmere lucht toestroomt. Frankrijk meldde gistermiddag 24 tot 29 graden in de noordelijke gebieden en in het midden van het land, tot 30 graden in het zuiden. De hitte blijft golven in zuid-oost-Spanje maar helemaal zo warm als zon dag (40 45 graden) werd het niet helemaal. En zo wachten we maar af, wat er ditmaal uit de doos van Pandora zal komen. Verderop in de week zal het wel weer koelte geblazen zijn met nu en dan enige regen of een bui en bijtijds een wat steviger wind uit zuidwest tot noordwest. Want de depressies tussen Zuid-Groen land en IJsland/Schotland, pie keren er nog niet over om met vakantie te gaan. Vandaag eerst nog geruime tijd droog met opklaringen, daarna toenemende bewolking later ge volgd door wat regen of een bui. Wind. zwak tot matig, later vrij krachtig uit zuidoost tot zuid in het noorden zuidwest. Maximum temperatuur 17 tot 18 graden, zeewater 15 tot 16 graden. Verde re vooruitzichten: opnieuw min der bestendig. 28 1 SS O Amsterdam licht bcw. Ifi De Bilt licht bew Deelen Eeldc Eindhoven Den Helder onbew Rotterdam Twente half bew. 17 Vlissingen half bew. 17 Zd Limburg zw bew IR Aberdeen Athene Barcelona 27 Berlijn zw bcw Ifi Bordeaux geh bew 19 Brussel licht bew Frankfort Oeneve Innsbruck 26 Klagenlurt licht bew 25 Lissabon onbew 78 Locarno Londen Luxemburg half bcw. 21 Madrid half bew. 77 Malaga onbew 29 M3llorco MOnchen 23 Nice 25 Oslo Parijs licht bew. 23 Rome onbew. 29 Spilt onbew 29 Wenen licht bcw 2fi Zilrich half bew. 26 Casablanca Istanbul 2(1 Tunis onbew 32 HOOOWATER woensdag 19 juli: Vllsslngen 1.51- 14.IC. Ilarincvlletslulien 1.53-14.26. Rotterdam 3.48-16.11. Schevenlnfen 2.50-15.24. IJmuiden 3.23-15.53. Den Helder 7.49-20.13. Ilarlingen 9.58- 22.27. Delfzijl 12.04-.- Verkrachtig of de telefonische hulpdienst Vrouwen bellen Vrou wen; e. bereidt u er op voor dat de politie sceptisch en vernederend kan zijn; hetzelfde geldt als u aangifte gedaan heeft en naar de rechtbank gaat". Het is treurig maar waar, dat een boek anno 1978 verkrachte vrou wen nog moet waarschuwen voor de beledigingen die hun na alle vernederende ervaringen ook nog te wachten kunnen staan van de kant van mensen van wie iedere Nederlander bescherming mag verwachten. Dat boek, het „Vrou wenlijfboek" (tegenhanger v^n het vorig najaar, ook bij uitgever ij Het Spectrum, verschenen „Mannenlijfboek") doet er gra fiekjes, cijfers en gegevens bij die "duidelijke taal spreken: naar schatting wordt jaarlijks in ons land één van elke 200 vrouwen verkracht, misschien geen hoog percentage, maar wel erg veel slachtoffers. De meesten doen uit angst geen aangifte; in Amerika durft tussen de 10 en 25 procent van de aangerande vrouwen naar de politie te lopen en hier zullen het er wel niet veel meer zijn. Oorzaak: het slachtoffer wordt vaak harder aangepakt dan de verdachte en geldt voor de recht bank alleen als getuige, van wie in het openbaar de intiemste ver klaringen gevraagd worden om de schuld van de verdachte te kunnen bewijzen, wat verre van •prettig ls. Wellicht was het handig geweest als bij dit „verkrachtingshoofd stuk" een lijstje was gevoegd van méér instellingen (zoals „Blijf van m'n lijf") die direct met het vrouwenlijf te maken hebben. Dat is op de twee eerder ge noemde hulpdiensten na niet gebeurd, maar wel wordt achte rin een aantal nuttige naslagwer ken genoemd. Nu gaat het hier om maar één hoofdstuk; het „Vrouwenlijfboek" wordt een „gebruiksaanwijzing" voor (voor al) het vrouwelijk lichaam ge noemd, en wil we citeren het voorwoord „op een duidelijk, onbevooroordeelde manier voor lichting geven aan alle vrouwen over alle functies en veranderin gen van hun lichaam". Zo komen •bij voorbeeld zwangerschap, ab ortus en anticonceptie uitvoerig aan de beurt, de seksualiteit, de meeste ziekten en kwalen en ver dovende middelen en hun effect. Onder de beknopte opsomming van alternatieve geneeswijzen valt het ontbreken van de mag netiseurs op. Voedsel, veel voor komende oorzaken van te dik zijn en vermageringsmethoden krijgen veel aandacht, maar ook hier missen we iets: er wordt voortdurende over calorieën ge sproken. terwijl die eenheid te genwoordig internationaal „jou les" genoemd moet worden, maar die term schijnen de samenstel lers nog niet te kennen. Zo be langrijk is dat natuurlijk ook weer niet; veel belangrijker is het dat er zoveel andere informatie in het „Vrouwenlijfboek" staat, waaraan vrouwen (en mannen die iets meer van vrouwen willen begrijpen) echt iets hebben. Het boek ligt in de winkel voor 25. De eigenaar van een grote, twintig Jaar oude auto zocht een passende aanhanger. Niet zo'n klapkarretje, maar echt Iets dat een soort dubbelganger van zijn wagen moest zijn. In zijn woonplaats Burlington (Verenigde Staten) vond hij een auto van hetzelfde merk en model. Hij sloopte er de motor uit en paste de lege motor- en kofferruimte aan elkaar, zodat hij nu inderdaad met een halve dubbelganger, een soort tweeling-aanhangwagen, rondrijdt. Kof- ferdekstel en motorkap kunnen allebei gewoon open, en er kan dus makkelijk een heleboel bagage in. Nelson Mandela. de gevangen lei der van de Zuidafrlkaanse bevrij dingsbeweging ANC (African Na tional Congress), „viert" vandaag zijn zestigste verjaardag op Rob beneiland. Dat is het beruchte strafkamp voor de Zuidafrikaan- se. kust. waar Mandela sinds 12 juni 1964 samen met andere voor mannen van het ANC levenslan ge gevangenisstraf uitzit. Het in Genève gevestigde International University Exchange Fund roept ter gelegenheid van deze trieste verjaardag iedereen op om de Ja rige een felicitatie te sturen. Die komt dan misschien wat laat aan, maar dat ls niet erg: niet alleen is het voor Mandela een bemoediging om te merken dat hij niét vergeten is, maar ook zal de Zuidafrlkaanse autoriteiten op die manier duidelijk worden dat de buitenwereld nog steeds sympathiek staat tegenover de vrijheidsidealen van Nelson Man dela en de zijnen. Felicitaties kunnen gestuurd worden naar: mr. Nelson Mandela, c/o Robben Island, off Cape Town. Republic of South Afrika. Een drieling is in het algemeen niet zo bijzonder, maar wel die van een Iraaks echtpaar. Het bij zondere van de drie dochtertjes van de snoepverkoper uit Bag dad en zijn vrouw zit 'm in de namen die ze hun kinderen gege ven hebben: Eenheid, Vrijheid en Socalisme, de leus die de regeren de socialistische Baath-partij in haar vaandel voert. Vorig jaar vierden de muizen hoogtij, maar dit Jaar zijn de mui zenfamilies behoorlijk uitge dund. constateert het Rijksinsti tuut voor Natuurbeheer. De mui zen zullen er wel weer bovenop komen, maar het sterk vermin derde aantal van deze diertjes betekent wel dat (roof-)vogels en andere dieren die zich onder meer met muizen voeden, minder te eten zullen hebben. En dat houdt weer in dat van die mui zen-etende dieren minder nako melingen te verwachten zijn. Ahvaz. een oliestad in het zuid westen van Iran, zit omhoog met duizenden slangen, schorpioenen en insekten die vanwege de grote hitte uit de omringende woestijn naar de stad getogen zijn. Min stens één inwoner, een achttien jarige Jongen, is al overleden aan een schorpioenensteek en zeker vijftien mensen moesten in het ziekenhuis worden behandeld omdat ze door een slang gebeten zijn. De hitte in Iran is ook niet mis: de temperatuur loopt er af en toe op tot vijftig graden Celsius.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 5