traks ook
Russisch gas
or Nederland
Nieuw van Heio!
iussische vloot bedreigt Westerse koopvaardij
Werven in Japan noodlijdend
ABN Bank
„Rood" staan wordt
duurder bij banken
:unie: reserves groter dan vorig jaar
lermg van
sersvloot
V laat beleid
co onderzoeken
Sinaasappelsap: nu ongezoet.
Terintroduktie tijdelijk
J49
rkensprijzen
l lage kant
Hero vruchtensappen,puur fruit.
Directeur bleef
de inflatie voor
Hypotheekrente per 11 juli
Orderontvangst vrijwel gehalveerd
Invoering opslag debetrente.
irvoer tegen veel lagere vrachtprijzen
ERDAG 13 JULI 1978
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET
17
n onzer verslaggevers
5RDAM De Nederlandse Gasunie wil niet alleen te
met andere Europese gasmaatschappijen nog meer
gas kopen, zij onderhoudt ook contacten met de
it-Unie en Iran over de mogelijkheid van het betrekken
jas uit deze landen vla pijpleidingen over land. Uit
ia en het Midden-Oosten wil de Gasunie voorts vloeibaar
^ver zee betrekken.
gat in het Plan van O as afzet
en jaarlijkse studie van de Ga-
die zich bezig houdt met de
van het aardgas In de toekom-
Nederlandse energievoorzle-
i er echter een internationale
stelling bestaat voor de aan-
ran aardgas, aldus de Gasunie,
w ln de marktprijzen tot uiting
l Aangezien daarbij ook nog de
van transport naar ons land
worden geteld, zal het inge-
gas „heel wat" duurder zijn
et gas. dat Nederland nu ver-
Ulteraard zal dit ln de prijzen
e verbruikers tot uiting moeten
üe heeft thans al een import
II miljard kubieke meter aard-
sonstateerd. Verleden Jaar was
g maar 55 miljard kubieke me-
imaast vallen de eigen reser-
i de Gasunie niet tegen. Zo
idt de Gasunie ln haar Plan
gasafzet een hoeveelheid van
ljard kubieke meter gas, die
(kbaar is uit Nederlandse bo-
i uit het eigen deel van het
kentaal Plat. Dit is slechts vijf-
jjard kubieke meter minder dan
r geleden.
AG Het Ontwlkkelings-
ïeringsfonds voor de Visserij
te bijdrageregelingen gepubli-
fvoor de visquotering. Vissers
schepen stilleggen krijgen
ngen die uiteenlopen van
jot 10.000 gulden per week.
aast wordt de sanertngsbljdra-
duizend gulden per bruto regis-
i gesteld. Reders die hun schip
«lopen krijgen nog eens 20.000
i daarbij, als het sloopschip een
iesinstaliatle heeft
kneringsregeling bepaalt dat
fchepen voor 31 december uit
feit moeten. Aanvragen voor een
fee moeten ingediend worden
u oktober; aanvragen voor een
Jkljdrage moeten vóór 31 Juli
ICHT De Voedingsbond
ieft dese week bij de Onder-
fskamer van het gerechtshof
sterdam het verzoek Ingediend
(dersoek te laten instellen naar
leid van het slgarettenconcern
American Tobacco (Neder-
i Amsterdam,
jectie van Batco heeft herhaal-
blijk gegeven van haar plan-
fe de produktle In Amsterdam
ppen en deze over te brengen
de dochteronderneming in
tl waar een overcapaciteit be-
Dlt zal tot gevolg hebben dat
produktle-arbelders op straat
lte«
De Gasunie rekent er op, dat de huis
houdingen zuiniger met gas zullen
gaan omspringen door betere toestel
len, isolatie enz. Zij raamt nu, dat de
openbare gasvooiziening in de ko
mende 25 Jaar 596 miljard kubieke
meter aardgas gaat vergen. Verleden
Jaar werd dit nog geraamd op 650
miljard kubieke meter.
Alles bijeen genomen voorziet de Ga
sunie thans een gunstiger-reserve-
ontwikkeling dan een Jaar geleden.
Zij schat nu, dat er in het Jaar 2002
nog 268 miljard kubieke meter aard
gas over zal zijn. Een jaar geleden
werd gerekend op een reserve van 130
miljoen kubieke meter in 2001.
De ln vergelijking met het vorige
Plan gunstiger reservesituatie komt
tot uiting in;
a. een verlenging van de afzet aan de
gasdistributiebedrijven met een jaar;
b. een verruiming van de leveringen
voor hoogwaardige toepassingen in
de industrie;
De gasdistributiebedrijven zullen in
de komende tien Jaar nieuwe groot
verbruikers met een jaarverbruik tot
2 miljoen kubieke meter kunnen aan
sluiten. Door de industrie kunnen
voorts in de periode 1978 Vm 1982
nieuwe contracten voor aardgasleve
ring ten behoeve van hoogwaardige
toepassingen worden afgesloten.
Na eeuwwisseling
De Nederlandse Gasunie is van me
ning, dat ook na de eeuwwisseling het
aardgas een rol van belang zal blijven
spelen ln de energievoorziening van
Nederland. Zowel technische voorzie
ningen voor een ongestoorde gasdis
tributie ln de toekomst als het op
Het zoeken naar eventuele lekken in het gasleidingnet in
oude delen van de steden.
gasconservering gerichte afzetbeleid
zullen daartoe bijdragen.
De Gasunie Is niet zonder hoop, dat
het haar zal gelukken haar beleid,
erop gericht het aardgastijdperk in
de volgende eeuw zo lang mogelijk te
laten voortduren, tot een goed einde
te brengen. In dit verband wijst zij
erop. dat de gasreserves ün het Plan
van Oasafzet 1978 aan het einde van
de bestreken periode (omstreeks
2000) groter zijn dan vorig jaar werd
geraamd in het Plan van Gasafzet
1977. Dit wordt verklaard uit:
1. een verwachte grotere besparing
door de kleinverbruikers in de toe
komst. De besparing zit met name in
de isolatie van woningen; s
2. de verminderde gasafzet aan
grootverbruikers als gevolg van een
geringere groei van de economie;
3. het feit, dat de Gasunie zich heeft
weten te verzekeren van 80 miljard
kubieke meter hoogcalorisch gas uit
Algerije.
De Nederlandse Gasunie gaat ervan
uit, dat aan het einde van deze eeuw
het aandeel van het aardgas ln de
totale binnenlandse energiebehoefte
tot zal zijn teruggebracht. Vorig
jaar was dat aandeel nog 52 procent.
Wordt de planning van Gasunie gere
aliseerd, dan zal de resterende reser
ve van aardgas na het jaar 2002 onge
veer 790 miljard kubieke meter be
dragen.
Vraag en aanbod
Volgens de planning op lange termijn
(hierbij wordt de verwachte vraag
naar aardgas op lange termijn verge
leken met het verwachte aanbod van
Nederlands aardgas en geïmporteerd
aardgas in die periode) zal tot en met
2002 de totale binnenlandse vraag
naar aardgas 1133 miljard m' bedra
gen, terwijl er 650 miljard m1 gas zal
worden uitgevoerd. Een en ander be
tekent een totale afzet in de jaren
1978 t/m 2002 van 1783 m'. In totaal
wordt in die periode een aanbod van
aardgas verwacht van 2573 miljard
kubieke meter.
Deze voor de toekomstige Nederland
se energievoorziening schijnbaar zo
gunstige uitgangspositie moet, aldus
de Gasunie, overigens worden gezien
in het licht van de onzekerheid, waar
mede iedere planning is behept. Zo
staat het niet vast, of het verwachte
aanbod werkelijk volledig beschik
baar komt en is thans ook moeilijk te
voorspellen, hoe de energievoorzie
ning er na de planperiode vtrn 25 jaar
zal uitzien. Verder wordt de afhanke
lijkheid van importen groter en daar
mede de onzekerheid van de energie
voorziening. Bovendien zullen, naar
de mening van de Gasunie, alterna
tieve energiebronnen naar de huidige
verwachtingen vooralsnog maar een
geringe rol spelen.
(ADVERTENTIE)
tfUK De varkensprijzen bllj-
le komende tijd aan de lage
Oorzaak hiervan is het grote
Kl van slachtrijpe varkens, zo-
i Nederland als in de rest van de
|ese Gemeenschap. Dit blijkt
p mededeling van het Produkt-
l voor Vee en Vlees. De grootste
ten worden geleden door de fok-
De huidige blggenprijzen liggen
prkelljk beneden de kostprijs.
Irkensmesters verkeren ln een
kunstiger uitgangspositie, o.a.
is de lagere blggenprijzen en de
voederprijzen.
I
Van een onzer verslaggevers
DEN B08CH De Nederland
se bedrijfsdirecteuren zijn er
vorig Jaar, wat betreft de ver
houding tussen hun salarisstij
ging en de inflatie, beter aan
toe geweest dan hun Europese
collega's. Alleen de Duitse en
Belgische topmensen zijn er
nog beter afgekomen.
Dit blijkt uit een onderzoek
van het Management Centre
Europe Brussel naar de inko
mens van ruim 9300 directeu
ren in acht Europese landen,
waarvan het resultaat door het
bankierskantoor Van Lanschot
is gepubliceerd.
De salarissen van de Neder
landse directeuren stegen vorig
jaar gemiddeld 6,8% terwijl het
leven in Nederland 5,6% duur
der werd.
De Britten waren er van de
acht het slechtst aan toe. Niet
alleen verdienen de Britse di
recteur toch al het minst in
Europa en betalen zij de mees
te belasting, ook de inflatie
(13.1%) steeg sneller dan hun
inkomen (gemiddeld 6.3t).
De Duitse ondernemers kregen
4% meer salaris dan de stijging
van de inflatie en hun Belgi
sche en Zwitserse collega's 3%
meer.
Naam
bank
Rente vast
gedurende:
Afsluitprov.
(procenten)
Renteper
met
gemeente
rentage
tonder
garantie
ABN
5 Jaar
1 jaar
1.5
1.5
80
7.75
80
7.75
AMRO-Bank
5 Jaar
variabel
1.5 2.-
1.5 2-
8.0
7.75
8.0
7.75
Bouwfonds
30 Jaar
5 jaar
2 jaar
1.5
1.5
1.5
8.7
8.0
7.8
8.7
8.0
7.8
Centr. Beheer
hvpotheker
-
7.9
7.9
Enma
10 Jaar
7.9
79
Nat. Nederl.
10 jaar
-
7.9
7.9
Rabobank
(adviesrente)
Rabo-Hyp. Bank
variabel
5 jaar
1.25
1.5
8.0
8.0
8.0
8.0
RPS
5 jaar
1.-
7.75
7.75
Spaarbank
R'dam
5/3 Jaar
1 jaar
1-
2-
7.75
6.75
7.75
675
Stad A'dam
5 jaar
1-
7.75
7.75
Westland/Utrecht
standaard
no risk
budget
510 jaar
5 Jaar
variabel
2.-
2-
2.-
7.9
83
7.8
8.1
85
7.8
Geldt voor alle levensverzekeringmaatschappijen die lid zijn van de
NVBL
De rente blijft stabiel. Dze week heeft geen enkele bank de hypotheek
rente gewijzigd.
(Publikatie samengesteld door de Vereniging Eigen Huis Amersfoort
TOKIO (Reuter) Ook met de Japanse scheepsbouw gaat het zeer slecht. Vorige maand zijn
weliswaar buitenlandse orders ontvangen voor de bouw van 13 schepen (twee meer dan in
mei), maar het tonnage van de bestellingen liep fors terug: van 153.357 tot 79.748 brutoton.
De organisatie van Japanse scheeps-
exporteurs, die deze cijfers bekend
maakte, wijt deze ontwikkeling aan
de aanhoudende malaise op de we
reldmarkt voor scheepsvrachten, dus
aan de inzinking van de wereldecono
mie, en aan de koersstijging van de
yen ten opzichte van de dollar. Sedert
1974 zijn in de Japanse scheepsbouw
bijna 100.000 arbeidsplaatsen verlo
ren gegaan en zijn verscheidene wer
ven aan de rand van faillissement
komen te staan. De laatste capaci
teitsaanpassing maakte de werf Ka
wasaki Heavy Industries bekend. De
werf wordt veertig procent kleiner,
waardoor 3.500 van de 8.500 werkne-
mes hun baan zullen verliezen.
In een commissie van de Organisatie
van Economische Samenwerking en
Ontwikkeling, die op de aanpassing
van de scheepsbouwcapacitelt stu
deert, heeft Japan geëist, dat de Eu
ropese landen minstens evenveel ca
paciteit moeten afbreken als Japan.
De nieuwe plannen voor een verdere
vermindering van de werfcapaciteit
in Japan zullen tegen het einde van
deze maand worden ontvouwd. In de
commissie verklaarde een Westduitse
scheepsbouwer, dat Japan zijn prij
zen beter in overeenstemming dient
te brengen met de produktiekosten
en op deze wijze bijdragen tot een
herstel van de scheepsbouwmarkt.
Immens
Overigens wil Japan in het lopende
begrotingsjaar voor ruim vier miljard
dollar (negen miljard gulden) extra
invoeren om het immense overschot
op zijn handelsbalans te verkleinen.
Dat bedraagt meer dan tien miljard
dollar (23 miljard gulden).
Definitief besloten Is tot extra invoer
ter waarde van 1.2 miljard dollar (2.7
miljard gulden), over invoer voor 2,2
miljard dollar (bijna vijf miljard gul
den) zijn de beslissingen bijna geval
len en invoer voor nog 600 miljoen
dollar (1,4 miljard gulden) heeft men
ln overweging.
De Invoer waar definitieve beslissin
gen over zijn genomen, omvat 120
miljoen dollar aan uraniumerts. 220
miljoen dollar aan ijzerertsknikkers,
30 miljoen dollar aan ijzèrerts. 74
miljoen dollar aan nikkel- en chroom-
erts, 45 miljoen dollar aan vliegtuigen
voor verhuur, 680 miljoen dollar aan
toestellen voor de burgerluchtvaart
en 14 miljoen dollar aan helicopters.
De vrijwel zekere Invoer behelst voor
uitbetaling van een miljard dollar
voor uraniumverrijking, 430 miljoen
dollar aan ruwe olie voor opslag in
tankschepen, 10 miljoen dollar aan
drijvende elektrische centrales voor
verhuur, 117 194 miljoen dollar aan
vliegtuigen, 597 miljoen dollar aan
schepen die buitenlandse dochter
maatschappijen van Japanse rederij
en bouwen, en 70 miljoen dollar aan
medische uitrusting.
Ontwikkelingshulp
Minister-president Foekoeda, die het
komende weekeinde ook deelneemt
aan de economische topconferentie
ln Bonn, heeft opdracht gegeven tot
het opstellen van een plan voor ver
dubbeling van de officiële ontwikke
lingshulp van Japan op dollarbasis.
In 1977 kwam die ontwikkelingshulp
uit op 1,4 miljard dollar, overeenko
mende met 0,21 procent van het Ja
panse bruto nationaal produkt (de
som van alle geproduceerde goederen
en diensten).
(ADVERTENTIE)
In verband met de recente
stijging van de tarieven
op de geldmarkt zal met
ingang van 13 juli 1978 een
opslag van op de debet
rente voor kredieten in
rekening-courant worden
ingevoerd.
AMSTERDAM In verband met de gestegen tarieven, waar
op deposito's en andere financieringsmiddelen worden aange
trokken, heeft de Algemene Bank Nederland besloten voor de
in rekening-courant verstrekte kredieten een tijdelijke opslag
van een half procent per jaar toe te passen op de debetrente.
Verwacht mag worden, dat de andere grote banken dit voor
beeld zullen volgen.
In wat simpeler bewoordingen bete-
kent het bovenstaande, dat het
„rood" staan bij de bank voortaan
meer gaat kosten voor mensen en
bedrijven. De debet-rente die de ban
ken aan hun cliënten ln rekening
brengen, indien deze „rood" staan, is
gekoppeld aan één van de rentetarie
ven van De Nederlandsche Bank, het
zgn. promesse-disconto.
Dit promesse-disconto liep nogal
eens achter bij de rente, die de ban
ken moesten betalen indien zij gelden
wilden aantrekken. Daarom besloten
de banken enkele Jaren geleden tot
het Invoeren van een opslagsysteem.
Oogmerk hiervan was op deze wijze
hun rentemarge (het verschil tussen
ontvangen en betaalde rente) niet ln
gevaar te brengen. Om dat laatste te
bereiken verhoogden de banken het
officiële promesse-disconto van De
Nederlandsche Bank met een zeker
percentage: de opslag.
Nu de rente zich ln ons land de laatste
tijd weer ln licht stijgende lijn lijkt te
bewegen (enkele hypotheektarieven
zijn inmiddels ook al verhoogd) heb
ben de banken die zelf alleen maar
duurder aan geld kunnen komen
besloten het opslagsysteem opnieuw
van stal te halen. In januari van dit
Jaar verdween het (tijdelijk), omdat
de banken toen goedkoper de nodige
middelen konden aantrekken.
(TERDAM De penetratie
de Oostbloklanden in de
[pvaart op de wereldhandels-
is vormt een toenemende be
ing voor de Westerse scheep-
j- De oneerlijke concurrentie,
e reders uit het westen van de
Cunlstlsche landen ondervin-
Is reden tot bezorgdheid. Tot
conclusie komt het Neder-
Maritiem Instituut ln Rotter-
dat een onderzoek heeft ge-
- naar de scheepvaartbewegln-
'an deze landen op de wereld-
fisroutes, de opbouw van de
plokvloot en de verschepln-
van en naar Nederlandse
fes.
die uit het uitgebreide onderzoek
°ren komen, bevestigen volgens het
Maritiem Instituut de opvatting van de
reders, dat Oostbloklanden steeds meer
doordringen in de zeescheepvaart. Hierte
gen zou geen enkele bezwaar zijn, als er
sprake was van normale concurrentie, zo
merkt het instituut op in zijn rapport over
de Oostblokscheepvaart. Door tegen voor
Westerse landen onhaalbare vrachtprijzen
te varen veroveren de Comecon-landen een
steeds groter deel van de markt.
Het Maritiem Instituut is het meest bezorgd
over de Russische expansiedrang. De klei
nere Comeconlanden hebben de uitbreiding
van hun scheepvaart gedeeltelijk nodig om
gelijke tred te houden met hun groeiende
industriële activiteiten en de export van
produkten. De opbouw van de Russische
vloot en de toenemende penetratie op de
wereldhandelsroutes houdt nauwelijks enig
verband met de voor het land zei1 benodig
de handel, aldus het Instituut.
Geruisloos
Uit het onderzoek blijkt voorts, dat China
om nog onduidelijke reden bezig is geruis
loos een handelsvloot op te bouwen. De
Chinezen opereren onder eigen vlag, maar
voor een groot deel onder de vlag van Soma
lië. Hierdoor verwerven zij een deel van de
tussenhandel op commercieel aantrekkelij
ke lijnen.
Het Instituut heeft berekend, dat de komen
de twee tot drie jaar ongeveer tien miljoen
ton aan nieuwe Oostbloktonnage op de
wereldhandelsroutes wordt ingezet. Bijna
de helft hiervan komt voor rekening van de
Sovjet-Unie.
Comecon-verscheplngen van en naar Rot
terdam, die voornamelijk door Oostblok-
schepen wordt verricht, zijn de afgelopen
Jaren toegenomen. Tussenhandel van deze
schepen van en naar de Rotterdamse haven
vond vooral plaats op de routes naar Zuid-
Oost Azië, het Verre Oosten, de oostkust
van Zuld-Amerika, het Caralblsch gebied
en Midden-Amerika. De grootste versche
pingen werden verricht op de route van de
oostkust van de Verenigde Staten naar
West-Europa.
Het Maritiem Instituut merkt ln zijn rap
port op, dat het aanwenden van scheep-
vaartpolitieke druk op de Oostbloklanden
succesvol zou kunnen zijn als deze landen
zich hielden aan de bepalingen van de
scheepvaartconferenties. „Het zou een ver
slechtering betekenen van de toch al ernsti
ge overcapaciteit, maar het op zijn minst
mogelijk maken bepaalde controlemaatre
gelen in te voeren," aldus het instituut.
Het Maritiem Instituut heeft de gangen
nagegaan van 5.387 conventionele lljnvaart-
schepen, waaronder ruim duizend zeesche
pen van de Comecon-landen. op 130 vaar
routes. De 552 schepen onder Russische
vlag overvleugelen in grote mate die van
welk ander Oostblokland en overtreffen
ook die van alle andere vooraanstaande
maritieme mogendheden. Met 502 zeesche
pen volgt Engeland als tweede
Op de verschillende routes van Noord-West-
Europa naar het Middellandse Zeegebied
spelen de Oostbloklanden een dominerende
rol. Veelal omvatten de Comecon-schepen
de helft van het totaal aantal vaartuigen
onder alle vlaggen op deze vaarwegen. De
vlaggen van Rusland. Polen en Cuba ma
ken een kwart uit van het zeetransport op
de route tussen Noord- en West-Europa
naar de oostkust van Noord-Amerika. Iets
meer dan de helft van de tonnage op de weg
van Europa naar. Rusland, China en Viet
nam wordt vervoerd met schepen uit de
Oostbloklanden.
Geringer is het aandeel van de Russische
vlag en die van de andere landen ln Oost-
Europa op de vaarroutes van Noord-West-
Europa naar West-Afrika, Zuid-Oost-Azië
en Australië. Daartegenover staat een flink
aandeel ln de handelsvaart naar de Caralbi-
sche archipel. De handel tussen Noord-Viet-
nam. China. Rusland en Japan wordt bijna
geheel beheerst door Russische schepen.
Intrareglonaal is Europa het vaargebied.
waarop de Oostbloklanden het meest hun
stempel hebben gedrukt: 340 schepen te
genover een totaal van alle nationaliteiten
op deze druk bevaren zeeroutes van 849
schepen. Rusland beheerst het gehele ge
bied met 224 schepen. Geen enkel westers
oft Oosteuropees land kan daar tets van
he'tzelfde formaat tegenover stellen. In het
Middellandse Zeegebied opereren tussen de
diverse regio's ln totaal 140 lljnvaartsche-
pen. Met 78 eenheden nemen de Oostblok
landen bijna de helft van de handelsvaart
voor hun rekening. Ook hier beheerst Rus
land met 64 schepen de situatie.
Een soortgelijke analyse maakte het Mari
tiem Instituut voor schepen in de wilde
vaart. Met uitzondering van Japan (651
schepen) en Griekenland (597 eenheden)
overtreft Rusland met 529 vaartuigen alle
andere nationale vloten. Terwijl de Come-
conlijnvaartschepen op 80 van de 130 on
derzochte routes verschijnen, hebben de
Oostbloklanden hun tonnage ln de wilde
vaart op 78 van de 130 vaarwegen Ingezet.
Op de diverse routes hebben de communis-
tUche landen ook hier een overheersende
positie.
