ieuw type onderwijs
^oor 16-en 17-jarigen
Jrenco-partners tevreden
ver uitkomst Kamerdebat
Kans op lagere AOW-
uitkering 'rijke' bejaarden
Röntgenfoto is van mij, zegt patiënt
Kwart bevolking
volgt onderwijs
'lannen in najaar verder uitgewerkt
'n Rondje fris.
oningin
fartelijk
fitvangen
G tns
nieter of intent' deze week de deur uit
Fleurop voor.
Tanzania
Regering ontvouwt plannen
Proces tegen directie ziekenhuis
tNSDAG 12 JULI 1978
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
HS 3
advertenties
e"v] onze onderwijsredactie
lang HAAG Volgend jaar augustus zal een bescheiden
eso n worden gemaakt met een nieuwe vorm van onderwijs
emt 16- en 17-jarigen. Het wordt een opleiding met één- en
hou jarige programma's op het niveau van de huidige leerlin-
meijtelsels.
beurt, is de proef mislukt, zei de mi
nister.
ver
toet «secretaris De Jong (onderwijs)
de l ïinister Albeda (sociale zaken)
snei)en hierover gisteren een beleids-
gestuurd aan de Tweede Kamer
Jnn onderwijsbonden. In het najaar
de plannen verder worden uit-
ndi
antal proefprojecten dat in 1979
wet t zal waarschijnlijk niet groter
?rlïtian ongeveer vijftien. Er is dan
*et voor enkele duizenden leerlin-
De groep waarom het gaat wordt
1 dehat op honderd hondervijftig-
wel nd.
!tO(
ler«lit moment is er voor deze jonge-
>8 a een geschikt onderwijs. Het mid-
lar beroepsonderwijs is voor ve-
/0°' i moeilijk en in het leerlingwezen
te weinig plaats. Door de
chti ïwerkloosheid is het ook moei-
I"11 en baan te vinden. Het probleem
t er eigenlijk geen opleidingsni-
idei ligt tussen het lager- en middel-
beroepsonderwijs. Daarom
€rk ikt men van een gat in de mam-
r- H wet.
tinjjter Albeda wees erop, dat in
bJJf n van werkloosheid degenen die
1 he aatst op de arbeidsmarkt komen
ongeren) het eerst de dupe wor-
de werkloosheid. Daarnaast
denaat er ook een zeker spanning
[e z%n het onderwijs dat steeds meer
Y01 nt legt op de algemene vorming
nog altijd bestaande vraag naar
geschoolde arbeidskrach-
De nieuwe opleidingen zullen
ldo4om sterk beroepsgericht zijn.
Het nieuwe schooltype zal worden
ondergebracht bij bestaande instel
lingen: scholen voor lager- en middel
baar beroepsonderwijs en streek
scholen voor werkende jongeren. De
tweejarige beroepsopleidingen zullen
doorstroming mogelijk maken naar
het middelbaar beroepsonderwijs en
naar de voortgezette leerlingenstel
sels. Behalve de beroepsgerichte on
derdelen zal er ook iets aan algemene
vorming gedaan worden.
Daarnaast denkt staatssecretaris De
Jong aan éénjarige programma's
voor die jongeren die nog niet weten
welke kant ze uit willen. In deze
oriëntatieprogramma's zullen de leer
lingen kennis maken met verschillen
de beroepsmogelijkheden. Een be
langrijke figuur wordt de leerlingen
begeleider die de Jongeren wegwijs
moet maken.
Staatssecretaris De Jong wilde nog
niet zeggen hoeveel geld de regering
op de begroting van volgend jaar
heeft gereserveerd voor de opleiding
van 16- en 17-jarigen. „Dat merkt u
wel op de derde dinsdag in septem
ber." Ook op andere punten is de
nota vaag, maar dat is volgens de
staatssecretaris opzettelijk gedaan
om de betrokkenen gelegenheid te
geven zelf mee te denken over de
uitwerking.
DEN HAAG (ANP) Meer dan een kwart van de gehele Nederlandse
bevolking was volgens CBS-cijfers in 1976/1977 ingeschreven bij het
onderwijs. Bijna 94 procent volgde volledig dagonderwijs. In het kleu
ter- en basisonderwijs is dit jaar sprake van minder leerlingen door
geboortedaling. Van de vierjarige kleuters neemt op het ogenblik 95
procent deel aan het kleuteronderwijs. Dit is een verdubbeling in een
tijd van twintig Jaar.
Meer dan de helft van de twaalfjarigen (meisjes zelfs zestig procent) zit
al in het voortgezet onderwijs. Het percentage van deze leeftijd op de
lagere school is sedert 1958 sterk teruggelopen. Dit komt vooral door het
verminderen van het litten blijven bij het lager onderwijs.
Van de 14- tot 18-Jarigen krijgt 82 procent volledig dagonderwijs. Bij
meisjes ligt dit percentage op 74 procent. Het aantal dat in deze
leeftijdsgroep geheel geen onderwijs krijgt, bedraagt voor Jongens
66.000 en voor meisjes 123.000.
Ongeveer 112.000 jongens en 103.000 meisjes hebben in 1976 het volledig
dagonderwijs verlaten. Van de jongens is 57 procent en van de meisjes
35 procent 19 jaar en ouder. Tien jaar geleden behoorden nog slechts
dertig procent van de jongens en 20 procent van de meisjes tot deze
leeftijdsgroep. Conclusie van deze CBS-gegevens: Steeds meer Jongens
en meisjes volgen langer onderwijs.
Druppel
orstroming
De PvdA-fractie in de Tweede Kamer
vindt de nieuwe opleiding voor 16- en
17-jarigen niet meer dan een druppel
minister Albeda mogen de op de gloeiende plaat. „In feite wordt
reeds nu een gigantische studenten
stop aangekondigd voor leerlingen
met de geringste onderwijskansen",
aldus de PvdA in haar eerste com-
we opleidingen er niet toe leiden,
ft bedrijfsleven de leerlingstel
en de bedrijfsscholen in versneld
po gaat afstoten. Dat gevaar is
denkbeeldig, maar als dit ge- mentaar.
Kritiek heeft de PvdA op het tijdstip
van de aanbieding van de nota. Een
grondige discussie over de plannen
kan riu op zijn vroegst in het hajaar
plaatsvinden hetgeen „rijkelijk laat
is om een verantwoorde invoering
met ingang van augustus 1979 moge
lijk te maken".
Fout
Met de onderwijskundige strekking
van de plannen kan de PvdA zich in
hoofdlijnen wel verenigen, al zit „het
venijn in de staart". De PvdA-fractie
noemt het tevens onaanvaardbaar
dat uitzicht op een algehele invoering
van de nieuwe onderwijsvoorzienin
gen volstrekt ontbreekt.
-V
i onze parlementsredactie
I HAAG De regeringen van West-Duitsland en Engeland hebben met tevredenheid
ageerd op de uitkomst van de Urenco-debatten in het Nederlandse parlement. Ook de
ring van Brazilië, afnemer van verrijkt uranium vanuit Almelo, is voldaan over de
ndelijke Nederlandse houding in de Urenco-zaak.
(advertentie)
s de indruk, die men heeft op de
tenten van buitenlandse za-
i economische zaken, vanwaar
Idels verslag gedaan is aan de
over het voorbehoud, dat
derlandse parlement wenst te
[uden en vast te leggen in de
Iter of intent", die eind déze week
de partnerlanden Engeland en
f-Duitsland zal worden voorge-
r yy V
ietter of intent" is een brief waar-
fe Nederlandse regering de inten-
tspreekt in 1981 een exportver-
ng te zullen verlenen voor de
van verrijkt uranium naar
ilië. Volgens het Kamerdebat zal
een voorbehoud worden opge-
n met als strekking dat pas defi-
I tot verlening van de vergun-
Izal worden besloten als in 1981
nde uitzicht bestaat op een
goed opslagregime voor plutonium,
in Brazilië, of wereldwijd.
In politiek Den Haag wordt met enige
spanning gewacht op de definitieve
tekst, van het voorbehoud d^t de re
gering zql maken in de „letter of
intent", omdat premier Van Agt naar
veler mening in het Kamerdebat eihd
juni daar enige onduidelijkheid over
heeft laten bestaan door het reële
voorbehoud zoals dat in intensief
vooroverleg met de CDA Tweede Ka
merfractie tot stand gekomen rias te
verpakken in een volkenrechtelijk
betoog over de „rebus sic stantibus",
een volkenrechtelijke regel waardoor
iedere overheid bij grote wijzigingen
van omstandigheden gerechtigd is in
ternationale verplichtingen niet na te
komen.
Op het departement van econo
mische zaken werd gisteren desge
vraagd meegedeeld dat het de bedoe
ling van het kabinet is om de tekst
van de „letter of intent", plus diplo
matieke notawisseling over de leve
ring aan Brazilië, openbaar te maken.
Daarmee wordt voldaan aan een na
drukkelijke wens van CD A-fractielei
der Aantjes, zoals deze die vorige
week in deze krant uitsprak nadat hij
constateerde dat er over het door de
regering gemaakte voorbehoud toch
nog grote onduidelijkheid was ach
tergebleven.
Aanstaande vrijdag vergadert de tri-
partite-commissie van Urenco, het or
gaan met vertegenwoordigers van de
drie regeringen van landen die deel
uitmaken van Urenco. Daar komt de
tekst van de Nederlandse „letter of
intent" op tafel, en afhankelijk van
de uitkomst van dat treffen zal de
brief zo snel mogelijk aan de Tweede
Kamer worden toegestuurd. Informe
le reacties tot nu toe geven echter
„geen reden om aan te nemen dat er
problemen zijn", aldus een woord
voerder van het departement van
buitenlandse zaken gisteravond.
wie een zware pijp rookt
Doét n mens goed: een bloemengroet.
Vandaag besteld, morgen bezorgd.
Nóg zo'n verrassing:
een bloemencheque.
Fleurop Inlerflora slaat er
voorin.
Koninginnegracht 135,
Den Haag.
DEN HAAG Precies eenderde van
de werklozen is jonger dan 23 jaar. Bij
de mannen is bijna een kwart, maar
bij de vrouwen ruim de helft van de
werklozen onder de 23. Vergeleken
met eind juni vorig jaar is de jeugd
werkloosheid met ruim twee procent
toegenomen. Bij de werkloze jongens
was er een daling met tien jJrocent in
dat Jaar, maar bij de werkloze meisjes
een stijging met zeventien procent.
Dit meldt het ministerie van sociale
zaken in de maandcijfers van de ar
beidsmarkt. Terwijl vergeleken met
vorig jaar in deze tijd de Jeugdwerk
loosheid iets is toegenomen, is de
werkloosheid onder alle leeftijdsgroe
pen boven 22 jaar nu iets minder dan
een jaar geleden.
Het CNV en jongerenorganisatie van'
het CNV hebben de nota van De Jong
en Albeda zwaar bekritiseerd. Het
CNV vindt de plannen niet alleen te
vaag, maar op verschillende punten
ook fout. Zo zou de relatie tussen
onderwijs en vormingswerk onvol
doende duidelijk zijn. De scheiding
tussen één-jarige oriëntatieprogram
ma's en tweejarige beroepsopleidin
gen is te scherp. En tenslotte vindt
het CNV dat de nota teveel waarde
hecht aan ontwikkelingen op de regi
onale arbeidsmarkt, waardoor het on
derwijs meer op de tijdelijke vraag
van werkgevers dan op de toekomst
van de jongeren lijkt afgestemd.
Ons commentaar staat op pagina
5.
Van onze sociaal
economische redactie
DEN HAAG Het ziet er
naar uit dat bejaarde echtpa
ren die naast hun AOW nog
belangrijke neveninkomsten
hebben in de toekomst geen
volledige AOW-ultkering
meer krijgen. Al met Ingang
van volgend jaar wil de rege
ring de volledige AAW-uitke-
ring bij arbeidsongeschikt
heid alleen toekennen aan ge
zinnen met lagere inkomens.
AOW en AAW moeten vol
gens de regering uiteindelijk
op dezelfde leest worden ge
schoeid. Omdat het een inge
wikkelde zaak, zal dit .zeker
in de nabije toekomst" nog
niet gebeuren.
De AAW (algemene arbeidsonge
schiktheidswet) geeft elke Nederlan
der van 18 tot 65 Jaar recht op een
sociale uitkering ter hoogte van de
AOW, wanneer men niet meer in
staat is door eigen arbeid de kost te
verdienen. De AAW is vooral van be
lang voor zelfstandigen. Werknemers
hebben in de WAO al een ruimere
voorziening.
Vorige maand stuurde minister Albe
da (sociale zaken) en zijn staatssecre
taris De Graaf een nota aan de Twee
de Kamer over het gelijktrekken van
de rechten van mannen en vrouwen
op een AAW-uitkering. Gisteren heeft
De Graaf de Sociaal-Economische
Raad en de Nationale adviescommis
sie emancipatie per brief om advies
gevraagd over deze zaak. In die brief
geeft de staatssecretaris nieuwe de
tails over de regeling zoals de rege
ring die voor ogen staat.
Net als de AOW kent de AAW twee
niveaus voor een uitkering. Echtpa
ren krijgen de „gehuwdenuitkering",
neerkomend op ongeveer het netto
minimumloon. Ongehuwden krijgen
een uitkering die 70 procent bedraagt
van die voor gehuwden.
De regering wil nu, wat de AAW be
treft, zowel de gehuwde man als de
gehuwde vrouw die arbeidsonge
schikt wordt, voorlopig slechts de uit
kering voor ongehuwden geven. Men
moet dan wel aantonen in het jaar
voorafgaand aan de arbeidsonge
schiktheid minstens 1750 uren te heb
ben gewerkt of een uitkering wegens
ziekte of werkloosheid te hebben ge
noten. Bij een aantal gewerkte uren
liggend tussen 875 en 1750 Is er recht
op een verlaagde uitkering (60 pro
cent). Deze regeling zal gaan gelden
voor degenen die na 31 december
1977 ongeschikt werden.
Aanvulling
De ongehuwdenultkering wordt aan
gevuld tot de gehuwdenuitkering
wanneer de betrokkene man of
vrouw, dat doet er niet toe zorgde
voor tenminste 70 procent van het
gezinsinkomen voor zover dat inko
men uit arbeid is. Of anders gezegd:
alleen kostwinners man dan wel
vrouw krijgen de aanvulling.
Deze aanvulling voor kostwinners zal
echter alleen worden gegeven „wan
neer het gezinsinkomen een bepaalde
grens niet overschrijdt',, aldus
schrijft staatssecretaris De Graaf in
zijn brief van gisteren. Onder „gezins
inkomen" wordt dan verstaan de in
komsten uit arbeid van man en
vrouw samen. De staatssecretaris
noemt nog geen bedrag voor de „be
paalde grens". Een en ander betekent
dat een gehuwde man die kostwinner
is, maar wiens echtgenote ook nog
een redelijk inkomen verdient, geen
ij J
log
:rd
edi-ES-SALAAM (ANP) Konin-
Juliana en prins Bernhard zijn
in zeer hartelijk ontvangen in
r^ania. Langs de twaalf kilometer
fMt route van het vliegveld naar
Sles Salaam stonden drommen
sen. De Koningin en Prins wer-
verwelkomd door president Nye-
Voor het stationsgebouw van de
thaven was een ontvangst door
groepen en drumbands. Buiten
irotocol om wandelden Koningin
rins samen met president Nyere-
ngs de groepen. Op de route naar
presidentieel palels riepen Tanza-
nse vrouwen gescandeerd „Mwa-
Tanzania, Juliana" (Mwalimu is
toosnaampje voof president Nye-
ïajlen betekent leraar).
i-- 1
»f het terras van hét paléts
lederlandse vorstin.opnieuw u
straties te zien van zangen dap
1 1 ermiddag gaf de Nedérlfhdse
assadeur een receptie. Avonds
1 president Nyerere een diner
ra üdent Nyerere bedankte gister-
id het Nederlandse volk voor de
rikkelingshulp en had waarde-
gj voor de wijze waarop deze gege-
wordt. „De hulp wordt ons gege-
zonder te proberen die te gebrui-
2 om er invloed mee over ons uit te
nen", aldus Nyerere.
door Willem Schrama
ZOETERWOUDE De heer C. F. A. van Kampen heeft als voormalig patiënt
een proces aangespannen tegen de directie van het Academisch Ziekenhuis in
Leiden, omdat deze directie weigert een aantal röntgenfoto's af te geven, die
enige jaren geleden van hem zijn gemaakt. De ex-patiënt meent dat door
betaling van de foto's ook het eigendomsrecht is verworven en dat de patiënt
ermee kan doen wat hij wil.
De heef Van Kampen noemt
het opvragen van dfe röntgen
foto's door middel van een ci
viele ptocedure meer een test
case dan dat er sprake is van
persoonlijke interesse in het
materiaal. „De directe aanlei
ding vormde een probleem fréwnnn
waarmee ftüjn schoondochter w
Op aanraden van kennissen
heb ik mij toen tot een andere
chirurg gewend, die mij fysio
therapie aanraadde. Dat heb
ik gedaan en ik heb er nooit
meer last van gehad."
gecoüfronteèrd werd. Wegens
moeilijkheden met haar,nè'
moest deze gefotografeerd
worden. DM, werd eèn 2feër
pljnlijké aangelegenheid. Er
werd o.a. lucht in geblazen,
waardoor zij een week lang
nauwelijks kon lopen. Toen
de foto's klaar waren, werd
gezegd dat ze moest worden
geopereerd aan haar menis
cus. Mij is een aantal jaren
geleden hetzelfde overkomen.
Vin Kampen: „Hetzelfde heb
ik nu mijn schoondochter
aangeraden. Maar om pijn,
ihoeite en overbodige kosten
te besparen wilde zij over de
door haar betaalde röntgenfo
to's beschikken alvorens ze
zich tot een andere orthope
disch chirurg wendde. Dit
werd na tal van brieven en
telefoontjes steeds geweigerd.
Daarop heb ik besloten een
proces aan te spannen, te
meer omdat veel zieke-, men
sen er misschien de fut niet
voor kunnen opbrengen of
omdat ze te afhankelijk zijn
van hun artsen. Ik ben ge-
zoriïl, dus Ik vond dat ik er iets
aan moest doen, ook al omdat
het in landen als België.
Frankrijk en Spanje de ge
woonste zaak van de wereld is
dat men zijn röntgenfoto's
mee naar huis krijgt."
Steun
Röntgenfoto: Na betaling ook eigendom?
Om zijn schoondochter er ver
der buiten te laten, heeft de
heer Van Kampen nu zijn „ei
gen" röntgenfoto's opge
vraagd vla een dagvaarding
van zijn advocaat, mr Dinge-
mans uit Breda. Daarin wordt
het AZ gevraagd vóór 5 sep
tember antwoord te geven op
de vraag waarom de foto's
worden geweigerd. De directie
van het AZ beroept zich tot nu
toe op de richtlijnen van de
Koninklijke Maatschappij ter
Bevordering van de Genees
kunst. volgens welke het ge
bruikelijk is dat de foto's in
eigendom bij het ziekenhuis
blijven. Slechts zelden wordt
een kopie van het negatief
aan een patiënt verstrekt.
Van Kampen, die zich ge
steund weet door een aantal
patiëntenverenigingen zegt:
„Richtlijnen zijn geen vaste
regels. De KMBG is een soort
vakvereniging van artsen en
daar is het AZ niet door ge
bonden. Het is mijns inziens
zelfs in het Burgerlijk Wet
boek geregeld dat alles wat Je
betaalt je eigendom is. Ook
het beroepsgeheim van artsen
gaat in dit geval niet op, om
dat er geen beroepsgeheim te
genover de patiënt bestaat,
wel tegenover derden."
Mocht de heer Van Kampen
het proces winnen (de Haagse
rechtbank zal pas in het na-
Jaar mogelijk een uitspraak
doen), dan vreest hij geen cha
otische gevolgen. „Ik neem
niet aan dat iedereen opeens
zijn röntgenfoto's zal opvra
gen. De enige goede reden om
dat te doen is als je ermee
naar een andere arts wilt. En
daar is iedereen vrij in. Nu
wordt er een zekere afhanke
lijkheid van de arts in de hand
gewerkt."
recht krijgt op een volledige AAW-
uitkering bij arbeidsongeschiktheid.
De staatssecretaris gaat in zijn brief
van gisteren niet in op eventuele ge
volgen van deze AAW-regeling voor
de AOW. Vanaf 1 Januari zullen er
drie belangrijke verschillen ln syste
matiek ontstaan tussen AOW en
AAW. In de eerste plaats houdt de
AOW verschil in rechten tussen man
en vrouw. Voor de AOW ls nog uitslui
tend de leeftijd van de man bepalend
bij echtparen. Is de vrouw ouder, dan
krijgt zij toch geen AOW als ze de 65
passeert. Is de vrouw Jonger, dan
krijgt het echtpaar toch de volledige
gehuwden uitkering zodra de man de
65 passeert. Wanneer in de verdere
toekomst de systematiek van AOW
en AAW wordt gelijkgetrokken, gaat
een echtpaar de ongehuwden-AOW
(70 procent) ontvangen zodra een der
partners hetzij de man, hetzij de
vrouw de 65 passeert. Zodra ook de
tweede partner 65 wordt, zal dan de
uitkering worden opgetrokken tot
100 procent.
Het tweede verschil tussen AOW en
AAW wordt vanaf 1 Januari de rol van
neveninkomsten. Zoals gezegd wil de
regering alleen de lagere inkomens de
uitkering van 100 procent voor kost
winners geven. Bij de AOW wordt
echter thans geen rekening gehouden
met andere Inkomsten. Ook bejaar
den met veel neveninkomsten krijgen
de volledige AOW.
Derving inkomsten
Het derde verschil ls dat er vanaf
volgend Jaar bij de AAW sprake moet
zijn van derving van inkomsten als
gevolg van de arbeidsongeschiktheid.
Men moet in het laatste Jaar tenmin
ste een bepaald aantal uren hebben
gewerkt. Renteniers zullen dan dus
geen AAW krijgen als zij ongeschikt
worden. Voor de AOW hoeft echter
thans niet te worden aangetoond dat
door het bejaard worden inkomsten
worden gederfd.
In de nota van vorige maand aan de
Tweede Kamer spraken minister Al
beda en staatssecretaris De Graaf uit
dat op den duur de verschillen tussen
AOW en AAW moeten verdwijnen,
niet alleen wat betreft de rechten op
uitkering, maar ook wat betereft de
plichten tot premiebetaling. Thans
hoeven gehuwde vrouwen niet altijd
(volledige) AOW-premie te betalen
over eigen inkomsten uit arbeid. Voor
de AOW worden de inkomsten van
man en vrouw nog samengesteld,
waarbij over maximaal 41.750 gulden
per Jaar premie hoeft te worder. be
taald. Als de man alleen al dit inko
men of meer verdient, wordt derhalve
de AOW-premie die over het loon van
de vrouw is ingehouden, volledig te
rugbetaald.
„We hebben ons met watervaste vei
gekleurd. Dan gaat het er in het t
zeker niet af
