laritiem Instituut ziet jig-tanker wel zitten eldstelsel iositief voor werkgelegenheid Vliegvakantie naar de zon, al uw filmpjes naar de maan. Strafklacht Russen tegen Slavenburg en oliehandelaar Girale betalingen nemen verder toe Kopieervergoeding artikelen en boeken ts ontwerp van Verolme "h voldoen aan nautische eisen Hulpwagen voor invalide Economische harmonisatie voorwaarde voor succes monetaire unie EG Middenstand verdeeld over bestemming 500 min Vordering van 225 miljoen Incasso dit jaar op gang AG 11 JULI 1978 FINANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET 13 I 1 JERDAM Het Nederlands Maritiem Instituut (NMI) spreekt zich positief uit over het ïrp van Comelis Verolme voor een lng-tanker (lng is vloeibaar aardgas). Het NMI, dat op ek van de minister van Economische Zaken de ontwikkeling van de tanker begeleidt, is Jet Verolme eens dat dit schip mits het aan de nautische eisen kan voldoen zowat de -mogelijkheid is voor de nationale scheepsbouw om haar plaats op de wereldmarkt te aden. tetreft hier een hoogwaardig l en daar zullen we het toch Jeten hebben. Qua arbeidskos- men we niet op tegen landen en Zuid-Korea," aldus het «ld wordt voorts, dat Verol- j totaal nieuw systeem heeft voor het vervoer van lng. De daarvan is dat het gas ge beerd wordt in een groot aan- cilinders, die verticaal in het aan. Volgens het NMI biedt feem de enige mogelijkheid tot jare schaalvergroting. onderschrijft de stelling van 'erper, dat dit type in elke grootte gebouwd kan wor- irolme zelf is uitgegaan van kubieke meter. Dat is ruim inhalf maal zo veel als de grootste lng-tanker kan mee- Volgens het NMI is het vrij- ogelijk de bestaande gastan- te blazen" tot het formaat van Verolme. „En daar ligt de jtor onze scheepsbouw." nodig tituut vindt wel dat er haast is, omdat het buitenland Jjde Staten, Frankrijk, Japan [rwegen) bepaald niet stilzit, kt wil niet zeggen dat de Verol- me-tanker, zoals de ontwerper zelf beweert, al over een paar maanden gebouwd moet worden. Dat wordt zelfs onmogelijk geacht. Volgens het instituut moeten er nog vele proeven worden genomen, met name in het scheepsbouwkundig proefstation in Wagenlngen, voordat men weet of het schip zeewaardig en voldoende ma- noeuvreerbaar is. De experts van NMI wijzen er op dat het gaat om een „moeilijk en complex" schip, waar mee nog niemand enige ervaring heeft. Nog problemen Er spelen nogal wat problemen rond de bouw van de tanker. Ten eerste is er een tijd dat het gas vervoerd wordt bij een temperatuur van min 162 gra den Celcius. Dus moet er een isoleren de laag worden aangebracht tussen de scheepswand en de cilinders met gas. Dan is er het lage soortgelijk gewicht van lng (bijna 0,5), waardoor de tan kers hoog op het water komen te liggen en daardoor nogal windgevoe lig zijn. Aan de oplossing van deze en andere problemen wordt momenteel hard gewerkt door de experts van Verolme zelf, maar ook die van het NMI en het TNO. Ontwikkelingskos ten van de Verolme-tanker (16,5 mil joen gulden) worden voor ruim 50 procent betaald door het ministerie van Economische Zaken en de Euro pese Gemeenschap. Niet alle problemen zijn overigens van technische aard. Een very large gas carrier (vlgc), zoals die van Verol me, vergt een investering van bijna een half miljard gulden. Volgens het NMI en diverse buitenlandse experts is geen scheepsbouwer of reder, die dót op kan brengen. Scheepsbouwers werken meestal met betrekkelijk lage winstmarges en zijn daarom huiverig aan iets te beginnen, waarvan zij de kosten niet kennen. Het NMI ziet daarom als enige mogelijkheid, dat de regering zich garant stelt voor het benodigde bedrag. Mocht de tanker ooit gebouwd worden, dan zal dat hoogstwaarschijnlijk bij Rijn-Schel- de-Verolme zijn, waarmee de heer Verolme speciaal voor dit doel een overeenkomst heeft gesloten. Verolme zélf ziet overigens wel dege lijk mogelijkheden voor een particu liere financiering van zijn schip. Vol gens hem zal een consortium van banken graag bereid zijn het beno digde geld te verschaffen, op voor waarde dat de vracht voor de tankers gegarandeerd wordt. Dat zal bij voor beeld kunnen gebeuren door de Ne derlandse Gasunie, als deze zou be sluiten nog veel meen aardgas in het buitenland te kopen. Op een tentoonstelling in Bazel is dit rupsbandwagentje te zien, waarmee het mogelijk is een invalide met rolstoel een trap op en af te helpen. De rolstoel wordt aan een paar steunen gehaakt en blijft in horizontale stand, terwijl het rupsbandwagentje de helling van de trap volgt. Henk Thomas t afgelopen weekeinde is verdwijnen de Europese betaalmld- enige spot gesproken delen", waren bespiegelingen ter lllu- jde rechtvaardiging van stratie van het ideaal' :sluit van de negen rege- Op 22 maart 1971 gat de EO-minister- ïiders in de EG te zullen raad (van financiën) het startschot n naar een Europese voor de eerste etappe. Het werd een taire Unie Gp7Ptrri wprri V£Üse start- want anderhalve maand later stond de wereld midden ln een levensgrote valutacrisis: de dollar, fors gedevalueerd, werd van het goud ontkoppeld, ging dus zweven. Omdat alle andere betaalmiddelen in de we- reld een koppeling met de dollar wa- laing Staat er dus Slecht ren aangegaan, ging het stelsel van ZO klonk het in binnen- Bretton Woods, dat sinds de Tweede ERilitenlandse commenta- Wereldoorlog valutarust en economi se snot is nipt helemaal sche °Pbl°el had gegarandeerd, ter y sp01 1S mei neiemaai ziele Door deze calamiteit werd de uitvoering van een belangrijk pro grammapunt, de vernauwing van de It het recente verleden heeft marges waarbinnen de EG-munten ï-stc da^ kat huidige wisselkoer- onderling mogen schommelen, flink lel in de gemeenschap, be- vertraagd. De energiecrisis bracht de uit een blok van aan elkaar volgende tegenslag: in januari 1974 plde munten (Duitse mark, volgde Frankrijk het voorbeeld van Belgische frank, Deense en Engeland, Ierland en Italië en stapte kroon en Luxemburgse frank) uit het EG-valutastelsel. rs, dat een muntunie de resterende mogelij k- s de werkloosheid te be- ;n. „De werkloosheids- >pig ICOl POF 3»v« :b amaast een aantal zwevende tepaald door vraag en aanbod valutamarkt) munten als het Britse pond, de Franse frank taliaanse lire, tot onzekerheid st leidt. Onzekerheid over toe- je koersontwikkelingen werkt id op de handel en op de be leid, omdat met transacties eaarzeld in de hoop op valuta- en. In dit opzicht kan van rust valutafront wel degelijk een rende werking uitgaan op de egenheid. de Europese Raad (van rege- iers) vorige week donderdag ag niet verder is gekomen dan lit te werken voorstellen ten van de Europese Monetaire eft het oude streven een nieu- uls gekregen. In de EG is de an een monetaire unie allang joed, hoewel het Verdrag van iets dergelijks niet voor- Na de voltooiing van de dou- gingen de gedachten dan Er zal nu gestudeerd worden op een nieuw stelsel van vaste wisselkoers verhoudingen, dat niet alleen voor lidstaten, maar ook voor derde lan den toegankelijk zal zijn. Afgespro ken is ook, dat de schommelingsmar ges niet groter zullen mogen zijn dan die in de bestaande slang. Verder zullen de koersen van de nationale munten worden gekoppeld aan de Ere, een kunstmatige rekeneenheid, die berekend wordt aan de hand van dc koersen van de negen EG-munten samen. Als de koersschommeling de afgesproken marge dreigt te over schrijden, dan zullen de centrale ban ken moeten ingrijpen. De centrale banken kunnen daartoe putten uit het nog op te richten Europese Mone taire Fonds, waarin de deelnemende landen 20 procent van hun dollar- en goudreserves stoppen. Reserves De reserves van premier Van Agt liggen voor de hand. Daar is de kop peling van de koersen aan de Ere, het mandje van EG-munten. De Ere is een kunstmatige rekeneenheid, die verandert als de koersen in het mand je veranderen. De koppeling van EG- munten aan de Ere maakt van het valutastelsel een „zwalkend ruimte schip" (het beeld is van een monetair expert). Ernstiger is het bezwaar, dat wissel schommelingen, de economische ont wikkeling. Het ziet er dan ook naar uit, dat zwakke economieën als de Italiaanse en de Britse niet bereid of niet in staat zullen zijn aan het nieuwe geld stelsel deel te nemen (of wel deelne men, maar dan ln een veel losser verband met grotere schommelings marges voor deze landen). Alleen Frankrijk loopt warm voor het mone tair systeem, maar ook de economie van dat land vertoont zwakke plek ken. Opnemen van deze landen in een muntstelsel is vol risico's. De risico's worden groter als de toetreding van minder ontwikkelde economieën als de Spaanse, de Portugese en de Griekse tot de EG een feit wordt. Vandaar dat Van Agt handhaving van de vertrouwde „slang" bepleitte tot de nieuwe slang zijn nut heeft bewezen. Souvereinitelt Harmonisatie van de economieën der lidstaten is voorwaarde voor het luk- Op dit moment zitten alleen de Bene lux, West-Duitsland, Denemarken en niet-EG-lid Noorwegen in de valuta slang. Zij handhaven onderling een vaste wisselkoers met de afspraak dat schommelingen ten opzichte van koersverhoudlnfeen een afspiegeling elkaar nooit groter mogen zijn dan zijn van economische ontwikkelin- 2,25 procent boven of 2,25 procent gen. En die lopen binnen de gemeen- beneden de vaste wisselkoers. De munten van Frankrijk, Engeland, Ier schap sterk uit de pas. Daardoor kun nen centrale banken tot in het onein- land en Italië zweven dus en hierin dige doorgaan met het ondersteunen willen de regeringsleiders van de EG verandering brengen. van de eigen munt als niet iets wordt gedaan aan de oorzaak van de koers- De Bankgirocentrale verwerkte 368 miljoen opdrachten, tegenover 319 miljoen in 1976. Dit betekent, dat 82 procent van het bankglroverkeer (was 80 pet) via deze instelling van de gezamenlijke banken gaat, zo blijkt uit het jaarverslag. De populariteit van de betaal- en Eurocheques breidde zich verder uit. Verwerkt werden 87 miljoen stuks, tegen 78,9 miljoen in 1976. De groei was echter geringer dan ln de vooraf- BM.,«„ DEN HAAG De middenstandsorganisaties zijn verdeeld in p^de jaren. Een verklaring schuilt eet uit naar de economische hun waardering van de verdeling van de laatste 500 miljoen fï etaire unie. die eenmaal gere- uit de 2,5 miljard die het vorige kabinet vorig jaar september flgïandèerd m in ito be al had beschikbaar gesteld voor stimulering van de economi- droeg het aandeel nog 19 procent. Van onze sociaal economische redactie 130 de eindbestemming, een po- Unie of federatie, inleidt. iario 169 werd het principe-besluit monetaire unie genomen. De lige minister-president van )urg, Werner, moest samen Europese Commissie, het da- bestuur van de gemeenschap, nario ontvouwen om het ge- doel te verwezenlijken. Het verscheen in oktober 1970 belangrijkste voorstellen: bij ir één Europese munt (psy- sch effect) en, als dat niet ir is, behoud van de bestaande rten, die dan wel onderling Ibaar zijn en met een vaste Daarnaast moet er een ge- happelijk fonds komen, waar- dstaten hun monetaire reser- id en deviezen) storten en dat t-«N inctioneren als een centrale j temer ontwierp zeven fases in appes ter realisering van dit iix« o in 1980. inthousiasme in de publici- dia. „Douaniers verdwijnen ek aan werk (in die tijd was de oor de werkgelegenheid niet d), wisselkantoren schrompe- want uit hun koerslljsten sche bedrijvigheid. Het NCOV (christelijke midden stand) is niet ontevreden. Het KNOV (algemeen) spreekt echter over „een doekje voor het bloeden" en noemt de maatregelen „volstrekt onvol doende" als compensatie voor de ge volgen van een ander kabinetsbe sluit, namelijk het niet toestaan van verruiming van het prijsbeleid van wege de tegengevallen produktivi- teit. vorig jaar was dit opgelopen tot 28 procent. digd. Het vorige kabinet had hiervoor De directie stelt vast, dat in Neder land voor het betalingsverkeer een goede en moderne infrastructuur aanwezig is, waarvan echter door de klanten nog niet altijd ten volle ge bruik wordt gemaakt. Nieuwe, effi ciëntere methoden worden thans minder gebruikt dan mogelijk zou al 100 miljoen gulden toegezegd. Energiebesparing Van de 500 miljoen is voorts 100 mil joen bestemd voor energiebesparen de maatregelen, 40 miljoen voor steun aan individuele bedrijven in zlJn' financiële nood en tien miljoen voor het midden- en kleinbedrijf. NCOV- secretaris Dubbelman zou dit laatste bedrag graag besteed zien aan verrui ming van de speciale aftrek voor zelf van de 500 miljoen gulden zijn er 350 standigen bij de inkomstenbelasting, bestemd voor lastenverlichting voor Paarvan profiteren alle zelfstandigen bedrijven, met name premieverlich- met een jaarinkomen tot 60.000 ting voor AWBZ, kinderbijslagpremie gulden, en AAW. „Wij zijn blij, dat vooral van dat laatste ook de zelfstandigen pro- Minister Albeda (sociale zaken) heeft fiteren," aldus NCOV-secretaris Dub- bet kabinetsbesluit over de verdeling belman. Het KNOV is hiermee ook van de 500 miljoen gulden gisteren „gelukkig" maar voegt er meteen aan ook meegedeeld in een brief aan de toe, dat dit bedrag nog geen half centrale organisaties van vakbewe- procent uitmaakt van de loonkosten 8^8 en ondernemers. De minister van het totale bedrijfsleven. Het schrijft dat hij het betreurt dat er KNOV klaagt er voorts over. dat hot meer van is gekomen om nog kabinet nog steeds niet de nieuwe overleg te hebben met de „sociale subsidieregeling voor bedrijven met Partners" voordat het kabinet zou veel minimumloners heeft afgekon- beslissen. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Op verzoek van de Russische staatsolie- maatschappij Sojuz Nefte Export ln Moskou heelt de Amster damse advocaat mr J. L. M. Fruytier, verbonden aan het advocatenkantoor Stuyt, bij de officier van justitie ln Arnhem •een klacht ingediend tegen de ln Berg en Dal gevestigde oliehandel Jocoil, de aldaar woonachtige directeur van deze maatschappij, de heer J, C. M. M. Deuss (die overigens meestentijds op de Bermuda's verblijft) en tegen Slaven- burg's Bank in Rotterdam. ken van een EG-geldstelsel. Wat op dit punt gedurende het bestaan van de gemeenschap is gepresteerd, is niet om over naar huis te schrijven. De Negen zullen dezelfde economi sche doelstellingen moeten nastreven en zich verplichten eventuele maatre gelen te nemen na overleg. Dit bete kent in feite niet meer, en niet min der. dan het opgeven van een (belang rijk) deel van de nationale souvereini telt. De lidstaten zullen afstand moeten doen van een zelfstandige begrotlngs- politiek en dat niet alleen ln kwanti tatief opzicht, maar ook in kwalita tief opzicht (waaraan het geld wordt uitgegeven). De noodzaak van een synchrone economische ontwikke ling maakt het onmogelijk, dat het ene land een uitgebreide cultuurpoli tiek voert, terwijl het andere land de nadruk legt op woningbouw of socia le zekerheid. Er zijn nauwelijks aan wijzingen, dat de bereidheid hiertoe bestaat hoewel zonder die bereidheid de monetaire unie een schone droom zal blijven. In de strafklacht worden zij beschul digd van flessetrekkerij en oplichting en wordt alsnog betaling geëist van een bedrag van ruim 101 miljoen dol lar (ongeveer 225 miljoen gulden) dat aan de Russische staatsoilemaat- schappij zou toekomen wegens gele verde doch nimmer betaalde olie Achtergrond van deze strafklacht vormen de olieleveranties van Sojuz Nefte Export aan de op de Bermuda's gevestigde oliehandel Jocoil, beho rende tot de groep Joc International in Berg en Dal. Tussen de Russische staatsollemaatschappij en Jocoil op de Bermuda's bestaat verschil van mening over de uitvoering van tussen beiden overeengekomen contract. Volgens directeur Deuss, die de Ne derlandse nationaliteit heeft, zouden de Russen in gebreke zijn gebleven de verplichtingen ln het contract tot levering van olie na te komen. Hier door zou hij een schade van ruim 90 miljoen dollar hebben geleden. De Russen beweren op hun beurt dat? Jocoil zich aan zijn betalingsverplich tingen zou hebben onttrokken. Omdat Slavenburg's Bank, althans volgens de Russen, zich garant zou hebben verklaard voor de betalingen door Jocoil is ook tegen deze bank een strafklacht ingediend. Niet aansprakelijk Slavenburg's Bank ontkent met klem dat zij zich garant zou hebben gesteld voor de betalingen van de olieleve ranties. „Wij achten ons in geen enkel opzicht aansprakelijk voor de schade die de Russische olieverkoopmaat schappij beweert te hebben geleden," aldus een woordvoerder van de bank. Hij zegt, dat het hier om een poging van de Russen gaat om in de oliehan del geleden stroppen op Slavenburg's Bank te verhalen. 8lavenburg's Bank, aldus de woord voerder, zou zich slechts garant heb ben gesteld voor de betaling van een bedrag van 4.598.000 dollar en niet voor verdere betalingen. Genoemd bedrag van 4.598.000 dollar zou In middels door Slavenburg zijn betaald. De olietransactles tussen Jocoü en Sojuz Nefte Export begonnen in 1976. Het daartoe gesloten contract voor zag ln leveringen tot een totaal be drag van 500 miljoen dollar, circa 1,1 miljard gulden. In de loop van vorig Jaar ontstond er echter een conflict tussen Jocoil en de Russen over de nakoming van het contract. Last met afnemers De olieleveranties zouden niet vol gens afspraak hebben plaatsgevon den, waardoor Jocoil last met haar afnemers kreeg. Deze eisten schade vergoeding. Omdat Jocoil (Deuss) van mening was, dat de Russen daar voor dienden op te draaien weigerde hij betaling voor de olie. die de Rus sen nadien nog aan hem leverden. Volgens Slavenburg's Bank ls zij al leen ln het allereerste stadium van de overeenkomst bij de betalingen aan de Russen betrokken geweest. Na dien werden de betalingen verricht door de op Curagao gevestigde First Curacao International Bank. waar van Deuss overigens ook eigenaar is. Slavenburg's Bank zegt ten aanzien van de in een later stadium plaatsge vonden olieleveranties door Sojuz Nefte Export geen enkele betalings garantie te hebben afgegeven, wat de Russen evenwel bestrijden. Zij bewe ren, dat de bank wel degelijk op zich heeft genomen de door de First Cura cao International Bank aangegane betalingsverplichtingen tegenover de Russische staatsoliemaatschappij te garanderen. AMSTERDAM Het girale betalingsverkeer in ons land is vorig jaar opnieuw toegenomen. Het aantal opdrachten steeg nl. van 857 miljoen tot 904 miljoen. Toch blijkt uit een rapport van het in Frankfort gevestigde Battelle-Insti- tut, dat ons land internationaal wordt beschouwd als een gebied waar de automatisering uitermate doel treffend is toegepast. De ontwikke ling is echter nog niet tot een eind gekomen, j Nederland tweede Een vergelijking met acht Europese landen alsmede de VS en Japan toont aan. dat wat het aantal betaalreke ningen per huishouden betreft Neder land tweede is na Japan met 2.5. Het percentage huishoudens met tenmin ste één rekening ligt in Japan op 91, waarna Duitsland, Zweden en Neder land volgen met 90. Het aantal huis houdens per bankkantoor Is ln Japan het hoogst, namelijk 2076. Voor ons land ls dit cijfer 517. Overigens meent het Battelle-Insti- tut dat ln het land van de Rijzende Zon. het punt van verzadiging prak tisch is bereikt, terwijl in andere lan den nog een stijging wordt verwacht. Dit cijfer wordt mede beïnvloed door de omstandigheid dat de vrouw ook werkt buiten het gezin en door de mate van emanciaptie. (De gebruikte gegevens dateren uit 1975). Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Jaarlijks worden er in ons land een paar honderd miljoen kopieën van tijdschriftartikelen en boeken gemaakt, waarvoor volgens de wet een vergoe ding moet worden betaald. Dit zegt de Stichting Repro recht in Amsterdam in het eerste verslag (periode 1975- 1977), hierbij opmerkende dat de wetgeving op het punt van kopiëren niet uitmunt door helderheid en eenvoud wat de praktische toepassing betreft Volgens de Stichting Reprorecht opgericht ln 1974 met als doel het opsporen en Incasseren van vergoedingen voor gekopieerde auteursrechtelijk beschermde werken zijn auteurs, uitgevers en kopieerders niet helemaal ge lukkig met die wet. Tóch zullen zij op basis hiervan tot een aanvaard bare regeling moeten komen. Uit een onderzoek dat de Stich ting voor Economisch Onderzoek van de Universiteit van Amster dam eind 1973, begin 1974 instel de, blijkt, dat in 1972 in ons land naar schatting meer dan 135 mil joen vergoedingsplichtige kopieën zijn gemaakt. De ervaring leert dat het aantal kopieën Jaarlijks toeneemt. Voor de betrokkenen wordt het van groot belang geacht, dat zo spoedig mogelijk een doeltreffend incassosysteem op gang wordt ge bracht. De Stichting Reprorecht hoopt daarmee dit jaar nog te kunnen beginnen,op basis van een ln de verslagperiode opge maakt marketingplan. Vergoeding Volgens de wet mag binnen be paalde grenzen vrij worden geko pieerd voor eigen oefening, studie of gebruik. Wanneer overheidsin stellingen en bibliotheken gaan kopiëren, dan is hiervoor een ver goeding verschuldigd van 10 cent per kopie per gekopieerde pagina. Het niet wetenschappelijk onder wijs moet een vergoeding betalen van 2.5 cent. Het bedrijfsleven mag uitsluitend kopiëren uit „wer ken van wetenschap". Over de hoogte van de vergoeding voor deze categorie zal in onderhande lingen overeenstemming moeten worden bereikt. Individuele omslag van de vergoe dingen zal voor de kopieerders de eerste UJd een te zware admini stratieve druk betekenen. De Stichting Reprorecht heeft daar om een systeem ontwikkeld, waar bij de te ontvangen gelden voorlo pig naar rekeningen gaan die be stemd zijn voor de sectoren waar in wordt gekopieerd. De rijksoverheid is de eerste ge weest. die heeft betaald voor ver schuldigde reprovergoedingen. Dit is gebeurd ln de vorm van een afkoopsom over de Jaren 1975 en 1976 van in totaal 100 000. Naar de mening van de StichUng Re prorecht zou een meer zorgvuldige berekening van de door de over heid verschuldigde vergoedingen egn aanmerkelijk hoger bedrag opleveren. Eind 1977 heeft de Stichting aangedrongen op her- vatUng van de besprekingen en hierop ls door de rijksoverheid po- sitief gereageerd. Röntgencontrole op vliegvelden kan dodelijk zijn voor uw films Berg ze daarom op m een Sima beschermzak met een driedubbele laag van lood en polyester Dan worden ze efficiënt beschermd en kan er niets gebeuren Vliegen? Uw films in een Simazak. Sima filmbeschermzakken. Verkrijgbaar bij uw fotohandetaar. Importeur Foönr Foto B V. Hoogstraat 35.3011 PE Rotterdam. Tel (010) 11 40 60

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 13