Juist 'linkse' theologen hebben de meeste last
Echo in het westen voor verzet tegen defensielessen in DDR
Prioriteitenlijst voor
bijbelvertalen Afrika
sL
Toch contact met marxisten in Tsjechoslowakije
VAN DA Al
Kleuter verdronken
Rabbijn maakt bezwaar tegen
anti-zendingswet in Israël
Groningen wil
school voor
journalistiek
Potter bezorgd over
situatie Libanon
VOORBIJGANG!
UIT DE KERKBLADEN
Waarom maken
we ons dan
zo druk?
MAANDAG 10 JULI 1978
TROUW/KWARTET
=andai
door Aldert Schipper
Achter de facade van de normalisa
tie bevindt zich ln Tsechoslowakije
een staatsmacht die bijzonder op
haar hoede is. Achter de schermen
worstelen de groep-Husak en de sta-
linistischer groep-Bllek om de zeg
genschap in het land. Afwijkende
meningen zijn voor beide groepen
taboe.
De staat bemoeit zich intensief met het cultu
rele leven van de burgers. Vooral de kerken
hebben onder deze bemoeizucht te lijden. En
onder de kerkleden zijn het de „linkse" theo
logen en leken die de meeste last hebben.
Deze linkse christenen worden er op aange
zien dat zij door hun gesprekken ln de Jaren
'6ü met open marxisten oorzaak zijn geweest
voor de Praagse Lente van 1968 en de cata
strofale bezetting van Tsjechoslowakije die
er op volgde. Openlijke gesprekken zijn er
.niet meer. De staat vreest de dialoog. In de
Charta-beweging, die vorig jaar op gang
kwam, hebben open marxisten opnieuw pro
gressieve christenen ontmoet Voor de predi
kanten onder hen betekende dat ln vele ge
vallen dat zij hun vergunning om als dome-
nee te mogen werken kwijtraakten. Boven
dien ontstond er tussen deze progressieve
predikanten en de synodeleiding een conflict,
omdat de kerkleiders hun rust trachtten te
kopen door in te stemmen met de officiële
afwijzing van de dialoog.
Eigen handhaving
Èen theoloog-ondertekenaar van Charta 77,
met wie ik sprak, beschreef de staat als een
pragmatisch Ingestelde machtselite, die al
leen maar bekommerd is om eigen handha
ving. „In 1948 waren wij enthousiast, dat ons
land van het fascisme bevrijd werd en een
communistische regering kreeg. Toen volgde
Jaren vijftig met de monsterprocessen en de
terreur waar veel goede marxisten het slacht
offer van werden. De mensen werden onze
ker. De kritiek leidde tenslotte tot de Praagse
Lente. Toen deze na de Sowjet-Invasie ein
digde, verloren de mensen hun idealen."
Mijn zegsman hield er nog rekening mee dat
de regering Husak ln haar eigen denken
meent het goede te doen, maar „objectief
gaat het haar om haar eigen voortbestaan en
niets meer".
Vastgezet
rzjnjew ln mei voor vier dagen werd vast-
;et 's Ochtends ln alle vroegte vervoegden
Deze predikant uit de kerk van de Boheemse
Broeders die na ondertekening van Charta 77
uit zijn ambt was gezet, vertelde dat hij
samen met een zestigtal andere „chartlsten"
tijdens het bezoek van de Sowjet-leider
Brest
gezet
zich enkele heren bij zijn huls met de vraag of
hij wat Inlichtingen wilde komen geven. Hij
werd naar de gevangenis gebracht, maar pas
de tweede dag kreeg hij gelegenheid om twee
vragen te beantwoorden: wat weet u van
drukwerk dat tegen de staat gericht is en wat
weet u van Charta 77.
Toen hij zei dat hij daar verder niets over
wist, noteerde men dat antwoord zorgvuldig
en werd hij weer opgesloten. Een verklaring
kon men niet geven. Het zijn bevelen van
boven, zei men. Na 48 uur, de wettig voorge
schreven termijn dat Iemand moet worden
vrijgelaten of in staat van beschuldiging
dient te worden gesteld, liet men hem vrij.
Maar op het plein vjtn de gevangenis werd hij
opnieuw ln arrest genomen. HIJ moest nog
maals gevangeniskleding aan. Weer beriep
men zich op hoog bevel Tenslotte werd hij,
toen Brezjnjew weg was, vrijgelaten, samen
met de andere vrienden.
De man die dit lot onderging, herinnert sma
lend aan de tijd dat de keizer nog in Wenen
vol. Charta wil dat u ln die waarde wordt
geplaatst."
Toen de dominee vrijgelaten werd, was het
avond. HIJ was bang ln het donker het gevaar
te lopen gekidnapt en door de politie ln een
bos in elkaar geslagen te worden, zoals al een
paar maal was gebeurd. Maar de politie
officier verzekerde hem dat dit „ditmaal"
niet zou plaats hebben. „Toen lk uit de ge
vangenis kwam, schrok lk. Mijn naam werd
geroepen. Maar in de bosjes zaten een heel
groepje Chartlsten die ook net vrijgelaten
waren. Ik ben er bij gaan zitten en één voor
één zagen we onze kameraden uit de gevan
genispoort komen."
Schrijnend
Nog steeds Is voor de meeste Tsjechen de
invasie door de troepen van het Warschau
Pact in 1968 een traumatische herinnering.
Deze archieffoto dateert uit augustus 1968,
toen Tsjechische jongeren hakenkruisen te
kenden op Russische tanks.
woonde. Als deze eens per Jaar Praag be
zocht, werden alle hoeren en bedelaars de
stad uit gezet. „Dat gebeurt nu met de onder
tekenaars van Charta, als de keizer uit Mos
kou op bezoek komt." „De mensen worden
hier tot een voorwerp gemaakt," vertelt de
charta-ondertekenaar. „Maar de politieman,
die mij moest verhoren, voelde zich ook het
slachtoffer van dit systeem. Ik zei tegen hem:
U hebt een waardig beroep. Als u tegen een
misdadiger optreedt is dat nuttig en waarde-
De man vertelt dat er sinds kort in Tsjechos
lowakije een comité bestaat voor onwettig
vervolgden, waarvan ook weer marxisten en
christenen lid zijn. Het comité heeft een
lijstje van tot dusver veertig personen die-
onwettlng vast zitten of aangeklaagd zijn.
Het meest schrijnende is dat van de predi
kant Jan Slmsa uit Bmo. Hij heeft na de
invasie zijn ambt verloren. Zijn vader stierf in
een Duits concentratiekamp. Hij maakte er
dagboekaantekeningen over angst en hoop,
die later door Helmut Oollwitzer zijn uitge
geven.
Slmsa is gearresteerd omdat hij zijn vrouw te
hulp kwam, toen een politle-agent tijdens een
huiszoeking een persoonlijke brief van de
overleden dissident Patocka niet wilde afge
ven. De twee mannen vielen samen op een
bed. De agent deed alsof hij gewond was.
Slmsa loopt het gevaar drie Jaar te krijgen.
Hij mist na een eerdere operatie een nier en
heeft bovendien een koude-allergle. In de
gevangenis is het koud en vochtig.
Charta
De mensen van Charta, vertelt een andere
zegsman, willen geen politieke beweging zijn
„Ons doel is niet terug naar de vroegere
kapitalistische maatschappij, maar vooruit
naar een bredere menselijke ontplooiing.
Onze moeilijkheden hier in Tsjechoslowakije
komen niet door de maatschappelijke struc
tuur, maar door de onrijpheid van de mens.
In de gegeven politieke en maatschappelijke
verhoudingen willen wij menselijk en oprecht
kunnen leven."
De man zet uiteen dat Marx de demonie van
de macht niet goed heeft gezien. „Hoe meer
macht Je concentreert in weinig handen, hoe
meer problemen Je krijgt. De revolutionairen
hier zijn lets te naïef geweest. Ze dachten dat
de macht hanteerbaar en doorzichtig was.
Dat hebben we in de jaren vijftig geleerd, met
de processen van Slansky. Toen bleek de
demonie van de macht in al haar duidelijk
heid. Charta heeft vanaf het begin gewild dat
de machtsconcentratie beperkt zou worden
door de wet! WIJ wilden de mensen oproepen
tot burgerzin, eerlijkheid en dapperheid om
de wet te eerbiedigen. Charta was daarom
een ethische oproep. WIJ vinden dat de socia
listische maatschappij beter hoort te zijn dan
die van Jullie in het Westen. Als we daar niet
ln slagen heeft ons socialisme geen zin".
IN DIE TIJD..
een
-VJHA
;ssam
svikki
Het verhaal van Jezus die de V»
dankt om het feit dat Hij „deze£e,™£
dingen" voor de wijzen en
verstandigen verborgen heeft, r*Jfrc
ze heeft geopenbaard aan de in
kinderen (Mattheus 11.25-30) il ,*T
zekere zin gedateerd. Het begiir
die tijd .Welke tijd? Eraan vo"
gaat het bericht dat Johannes irf
gevangenis. De pericoop daarnPf
tot opschrift: Strafrede tegen diz® jf
tijdgenoten. Er is weinig animo! 00
op Jezus' boodschap van vredel
gaan. In die tijd dankt Jezus de\l
Vader. In die tijd roept HIJ ze b
Bezorgd
De man vertelt hoe bezorgd de chartlsten
zijn, dat zij als handlangers van Franz Josef
Strauss zouden gelden. „WIJ beschouwen ons
als goede marxisten. We zijn alleen bevreesd
dat onze staat Marx de mensen tegen maakt,
omdat het een plicht wordt marxist te zijn.
En als we kritiek hebben op ons regime komt
dat alleen uit liefde voort"
In het westen wordt wel eens opgemerkt dat
liberalisatie in de landen van Oost-Europa
afhankelijk is van de mate van vrijheid in de
Sowjet-Unle. Mijn zegsman reageert hier nij
dig op: „Het is een complot van.de wereld
machten om ons te laten geloven dat we
machteloos zijn. De Invasie van de Sowjet-
Unie is geen noodlot, dat wij hebben te onder
gaan. Het ls een uitdaging. Als Je denkt te
moeten wachten op wat er ln de Sowjet-Unie
gebeurt, dan ga Je kapot."
Van een onzer redacteuren
BONN/BERLIJN Het verzet van de evangelische kerkleiding ln de DDR tegen de plannen
tot Invoering van defenstevakken op de scholen ln het land heeft in West*Duitsland geleid tot
bijval van verschillende ksnten. De Westdultse afdeling van de IFOR, de International
Fellowship of Reconciliation schrijft ln een mededeling waarin zij haar zorg over het
Wehrunterricht tot uitdrukking brengt, dat zij tegenstandster ls van militaire indoctrinatie
van schoolkinderen waar ook ter wereld. In verband hiermee veroordeelt de Westdultse IFOR-
'afdeling niet alleen de mogelijke Invoering van defensielessen op de scholen ln de DDR, maar
ook de militaire propaganda, die door „jeugdofflcleren" van de Bundeswehr bedreven wordt
op de scholen ln de Bondsrepubliek.
In Westdultse kranten vindt het ker- de DDR heeft De kerk "wordt door ren, indien de vrije wereld gemobill-
kelljk nee tegen het defensie-onder- deze westerse reacties ln een positie seerd wordt tegen deze gewetens-
wijs nogal wat weerklank, waarbij de gebracht die zij niet wenst dwang,
indruk wordt gewekt dat men dit
kerkelijk verzet wil gebruiken als wa
pen tegen de staatkundige vorm die
RIDDERKERK - De driejarige Ro
bin Vast uit Ridderkerk is zaterdag
middag verdronken ln een bouwput.
De kleuter werd gevonden na een
zoekactie van de politie en de bevol
king.
Solidair -
Zo hebben de secretaris-generaal van
de Westdultse CDU dr. Helner Oelss-
ler en het parlementslid voor de CDU
Olaf von Wrangel zich ingenomen be
toond met de verklaring van de ker
ken in de DDR. Volgens Wrangel is
het „onze plicht op dit punt solidair
te zijn met de mensen in de DDR die
in hun geweten bedreigd worden".
Volgens de CDU-polltlcus kan de
kerk in de DDR slechts, een kleine
marge van innerlijke vrijheid bewa-
In de synode van de evangelische
kerk ln de DDR, die vorige week in
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Vanavond wordt het twintigste congres van
het wereldverbond voor progressief jodendom, dat vrijdag ln
Amsterdam begon, besloten met een receptie die wordt aan
geboden door de Nederlandse regering en het gemeentebes
tuur van Amsterdam.
Gisteren spraken rabbijn A. H. Fried-
lander en rabbijn A. S. Herman ovei
de gevolgen die thans nog merkbaar
Zijn van de vervolgingen en de moord
op zes miljoen joden in de Tweede
Wereldoorlog. Gistermiddag bezocht
een groep van de congresgangers de
gerestaureerde synagoge ln Den
Haag. die tegenwoordiog de basis ls
van de liberaal Joodse, gemeente ter
plaatse.
Vrijdag sprak de secretaris-generaal
van het wereldverbond rabbijn Ri
chard G. Hirsch over de positie van
■tiet Jodendom in de wereld en met
name over de situ atie rondom Israël.
De rabbijn keurde de onlangs in het
Israëlische parlement goedgekeurde
wet tegen de zending af. Hij acht deze
wet middeleeuws van karakter.
Hirsch pleitte voor openheid van het
Jodendom vóór niet-Joden. Volgens
hem brengt de wet tegen de zending
Israëls image ln de wereld schade toe.
In Israël leven de Joden voor het eerst
als een meerderheid in een democra
tische staat. Zij moeten leren omgaan
met het probleem met verschillende
jeloofsvormen, aldus de rabbijn.
GRONINGEN (ANP) - De ge
meente Groningen heeft plan
nen om een school voor Journa
listiek binnen haar grenzen te
vestigen. Het college van B. en
W. heeft zich tot minister Pais
van onderwijs en wetenschap
pen gewend om de mogelijkhe
den te bespreken. In vorige ge
sprekken is de wens tot het
instellen van zo'n school in de
gemeente aan de orde geweest.
Groningen stelt zich voor dat
deze school een samenwer
kingsverband aangaat met ver
schillende HBO-Instellingen ia
de stad.
De oriënteringsmogelijkheden
van de toekomstige journalist
zullen op een inter-instituut
groter zijn dan ln een volko
men zelfstandige instelling, al
dus de gemeente. De biblio
theek- en documentatle-acade-
mle ln Groningen is bereid sa
men met de gemeente de nodi
ge voorbereidingen te treffen
om een vestiging van een
school voor journalistiek mo
gelijk te maken.
Berlijn werd besloten heeft bisschop
Werner Krusche van Maagdeburg ge
zegd dat de kerk in haar bezwaren
tegen de Invoering van defensielessen
op school geen confrontatie met de
staat nastreeft. De houding van de
kerk mag volgens de bisschop ook
niet dienen als propaganda tegen de
staat in de DDR of als argument voor
scepsis jegens het gesprek dat de
kerk op 6 maart van dit Jaar met de
staat heeft gevoerd.
In zijn toespraak tot de synode zei
Krusche dat de kerkelijke wens, het
besluit tot invoering van Wehrkunde
als schoolvak nog eens te overdenken
„geen ongebruikelijke gebeurtenis"
is maar een „worstelen om elkaar
serieus te nemen en om te streven
naar hetgeen de vrede dient".
Bekrachtigd
De synode heeft de uitspraken van
bisschop Krusche bekrachtigd en
nam de uitspraken van de kerklei
ding tegen de Wehrkuhde als school
vak over. De synode sprak haar hoop
uit dat op haar laatste brief over dit
onderwerp van 15 Juni een positief
antwoord zou komen.
In een door de synode aangenomen
document over het leven in de DDR
wordt gezegd dat het leven in het
land door twee factoren ln het bijzon
der wordt beïnvloed. Enerzijds door
de planmatige opbouw van het socia
lisme met inbegrip van zijn eisen op
het gebied van de wereldbeschou
wing en anderzijds door de vergelij
king van het dagelijks leven met dat
in de geheel anders gestructureerde
bondsrepubliek. Volgens de theologi
sche commissie van de evangelische
kerk ontstaan hierdoor talrijke con
flicten en een dubbele moraal.
Bij velen ontstaat er een breuk tus
sen het publieke gedrag en dat bin
nenskamers. Een deel van de christe
nen verwacht van de kerk dat zij hulp
biedt bij het omgaan met de onver
mijdelijke eisen van de maatschappij
in de DDR. Anderen verlangen van
de kerk dat zij een onpolitieke vrije
ruimte biedt, waar de mensen hun
toevlucht kunnen zoeken. Daarom
vormt de vraag naar een verantwoor
delijke medewerking aan de opbouw
van een socialistische samenleving
een van de punten waarbij de discus
sie het hoogst oploopt. De theologi
sche commissie pleit ervoor het front-
denken binnen de kerken tegen te
gaan.
GENEVE (EPS) Secretaris-gene
raal Philip Potter van de wereldraad
van kerken heeft op verzoek van de
raad van kerken in het Midden-Oos
ten aan secretaris-generaal van de
Verenigde Naties Kurt Waldheim la
ten weten dat de kerken bijzonder
bezorgd zijn over de uitbreiding van
het conflict in het Midden-Oosten.
Potter vTaagt Waldheim alles te doen
om een duurzaam staakt het vuren
tot stand te brengen teneinde het
verlies van mensenlevens tot staan te
brengen en een politieke oplossing te
vinden, die de staatkundige eenheid
van Libanon kan verzekeren.
vooi
steur
de mensen die er niet meer tege°ep^
kunnen. Wie het te veel wordt. a'
ziet de ellende om zich heen, m2v®"
mag er niet aan toegeven. Hij bPjJ*
overeind. Hem is alles in handerr^"
gegeven. Hij is de gezondene vaPx,,,
Vader. Hij heeft rust en veriichttëctl
voor mensen die het te zwaar wPgen
Welke rust? Deze: leert van Mij?er
ben zachtmoedig en nederig vaftana
Dat betekent niet dat Jezus eenadvie
zachte is. In het gebruik van heioor
woord zachtmoedig op deze plajgege'
juist iets van een ontzaglijke krfcou
Hij heeft de kracht om niet toe tjten 1
geven aan de neerdrukkende n%omi
van het kwaad. Zijn juk is zachtje v»
Goed, maar het blijft wel een J®£^£
blijft wel iets van een verbondef
met deze man die door alle por»1
donkerheid heen gaat. We moet)a
iets van Hem leren. En dat heet^r vo
zachtmoedigheid en niet hoog i|eei f
hart zijn. Dat betekent trouw b^wo
aan de boodschap die je mee y
gekregen hebt, aan de belofte vjecjer
deemoedige koning die zal heer^e n
van zee tot zee. Alleen zo is het j heef
zacht en deiast licht. Zo blijft <Weri
hoop er in en de moed. Jezus ,on(j
bemoedigt niet met triomfante^cus
voorstellingen, maar1,met iet$,c}
dichterbij ligt. Een haïid op je 1
schouder, op Je arm: luister eenj
verder met Mij. Je weet hq^hèi
Je weet de weg. Laat Je niets v
maken. Alleen zo komt er iets iL
je leven en uit de geschiedenis.
Dr. G. W. Reitserru
Dr. O. W. Reltsema,
vormd predikant te Rotterdai
een boekje gemaakt in een
waarvan er in Nederland niet vi
aforismen op het gebied van h
loof. Wat is een aforisme? Het i
denhoek zegt „een korte
spreuk". Soms is het bij Rel
een meditatie van minder da
woorden. Maar altijd belangri
noeg om erover na te denken, o
het er mee eens is of niet. „G
niet te gelovig" (64 blz.; 7,50)
uitgave van Van Gorcum en C
Assen.
in
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM.'
DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 4. Rotterdam
Tel. 010-115588
(Red.)
Schledamsevest 52
Tel. 010-115700 (adv.)
DEN HAAG LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel 070469445
ZWOLLE ORONINOEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56, Zwolle
Tel. 05200-17030.
HAARLEM Vertegenwoordigers van organisaties die zich
bezighouden met het vertalen van de bijbel ln Afrika, hebben
een lijst opgesteld van honderd talen, waarin de bijbel met
voorrang moet worden overgezet.
Er wordt op het ogenblik gewerkt aan
de vertaling van de bijbel in 290 Afri
kaanse talen door diverse organisa
ties. In 225 gevallen betreft het talen,
waarin de bijbel nog niet eerder ver
taald is. In de andere 65 gaat het om
nieuwe vertalingen, omdat de be
staande niet meer voldoen. Dat kan
zijn omdat te zeer te merken ls, dat ze
vertaald zijn door buitenlanders, of
ook wel omdat de taal Ingrijpend
veranderd ls.
Coördinatie
Om het vertaalwerk ln Afrika beter te
coördineren en om wegen te zoeken
om het verder uit te breiden, hebben
afgevaardigden van de wereldbond
van bijbelgenootschappen, van de
Wycilffe bijbelvertalers en van een
lutherse vertaalorganisatie eind mei
met elkaar overlegd ln Abidjan, de
hoofdstad van Ivoorkust Een eerste
resultaat van dit overleg was de op
stelling van de prioriteitenlijst.
Een voorzichtige schatting geeft aan.
dat voor de 290 vertalingen minstens
vijftig miljoen gulden nodig is. Alleen
het vertalen van de bijbel ln de hon
den! talen die nu op de prioriteiten
lijst zijn geplaatst, zal de komende
vijftien tot twintig Jaar minstens tien
miljoen gulden vergen.
Nederlanders
De vertalers (mensen die zo'n taal als
moedertaal spreken) krijgen hulp van
speciaal opgeleide theologische lin
guïsten. zoals dr Kees de Blois, die in
Oost-Afrika werkt
De wereldbond van bijbelgenoot
schappen heeft opnieuw een Neder
lander in opleiding genomen om
straks dergelijke vertaalprojecten
wetenschappelijk te begeleiden. Het
is drs Krijn van der Jagt. Hij vertrekt
nog dit najaar met zijn gezin naar
Soedan voor een taalkundig onder
zoek. waarop hij hoopt te promove
ren. Tevens zal hij al betrokken wor
den bij een groot aantal vertalingen
ln dat land.
In totaal worden in Afrika vijftien
honderd talen gesproken, een derde
daarvan alleen al ln Nigeria en Zaïre.
Tot nu toe is de bijbel, of op zijn
minst het nieuwe testament in 225
talen verschenen.
Bert in 't Groen ln Overweg, het blad
van het bisdom Breda, over de situa
tie in de r.k. kerk (maar zijn tekening
zal protestanten niet vreemd voor
komen):
Velen van u hebben de uittocht en
het niet meer aanhaken van mensen
meegemaakt. De kerk van de
herdershond is er een van de geslagen
hond geworden en een klein groepje
blijft achter, teruggetrokken in het
gebouw. Ze praten een door enkelen
herkenbare maar door velen onher
kenbare, vervreemdende taal. Er is
nog steeds een eenrichtingsverkeer.
Christus is en vergeef me de uit
spraak te veel aanwezig in de eu
charistie en te weinig in 't leven van
alledag. Kerk-zijn houden we te veel
in de kerk en gelovig leven zien we
het meest herkenbaar in de liturgie.
Wat doen we met mensen die hier niet
bij aan kunnen sluiten? Blijven we
wachten tot op de dag dat ze met
hangende pootjes terugkomen, of
durven we ook zelf schuld bekennen
en openlijk verklaren, dat wij grote
fouten hebben gemaakt? De inventa
risaties in de verschillende dekenaten
hebben nogal hoogkerkelijke activi
teiten opgeleverd. Drie-kwart van ons
kerk-zijn speelt zich af in het kerkge
bouw. in de liturgie. Eigenlijk hoeven
we hier niet van schrikken, we wisten
het wel. Maar waarom maken we ons
dan zo druk, dat kerk niet meer aan
spreekt? Soms denk ik wel eens, dat
dit een schijndrukte is. Dat we ons
geen moeite getroosten om een wer
kelijke analyse te maken waarom zo-
velen afhaken.
Vooroordelen
Ds. J. L. C. Boertjens, die namens de
christelijke gereformeerde kerken in
Israël werkt, schreef ln De Wekker
een artikelenreeks over de „anti-zen
dingswet" in Israel. Zijn conclusie:
Afsluitend wil ik zeggen, dat de wet
op de verleiding tot verandering van
godsdienst een wet is die onrecht
doet aan de christelijke gemeenschap
in Israël, een wet die door haar intole
rante achtergrond schadelijk is voor
de staat Israël zelf en beter weer zo
spoedig mogelijk uit het Israëlische,
wetboek kan verdwijnen. We moeten
ons door deze ontwikkeling niet laten
ontmoedigen. We zullen door moeten
gaan met het zoeken van de ontmoe-
PAiESTER-
OOCENTEN
HTjcke.
izes
rinA
lisd^j
Uit het r.k. weekblad De Bazuin
ting en het gèsprek met Israël, met
het joodse volk. We zullen door moe
ten gaan met het wegnemen van de
wederzijdse vooroordelen. In Israël.
Maar ook in Nederland, ook in de
kerk heeft Israël nog niet die plaats
die het zou moeten hebben. Nog meer
dan tot nu toe het geval is zal Israël
aan de orde dienen te komen in de
prediking, in de katechese, ln de theo
logische opleiding. Als de kerk haar
eeuwenlange houding van hoogmoed
ten opzichte van het Joodse volk niet
opgeeft, heeft ze geen recht om kri
tiek op joodse vooroordelen tegen het
christendom te uiten, zelfs niet als
deze vooroordelen wettelijk worden
vastgelegd. We mogen kritiek hebben
op de wet, maar we moeten ook nuch
ter blijven. Een situatie die tweedui
zend jaar lang ls scheefgegroeid
wordt niet in dertig jaar rechtgetrok
ken. Als we de wet in dit kader plaat
sen wordt onze kritiek er niet minder
op, maar wel wordt die kritiek dan
tegen de juiste achtergrond ge
plaatst. En wat de ontmoeting en het
gesprek met Israël betreft, daarmee
gaan we door, ondanks de wet.
Expermiment
Prof. dr. J Verkuyl in het Gerefor
meerd Weekblad (uitgave Kok):
Persoonlijk ben ik ervan overtuigd
dat in de huidige context niet de
deconfessionalisering in de politiek
moet worden nagestreefd, maar de
réconfessionalisering in oecumeni
sche geest. Daarom juich ik het expe
riment om te komen tot een oecume
nisch georiënteerde politieke partij
als het C.D.A. toe. Het is een gewaagd
experiment. Maar als wij in wereld-
verband streven naar de vorming van
oecumenische gemeenschappen mid
den in de wereldgemeenschap, als we
trachten ondanks en temidden van
de invloeden van de diverse christelij
ke tradities te komen tot een oecume
nische consensus, dan begrijp ik niet
waarom niet gestreefd zou worden
naar een gezamenlijke oecumenisch
handelen binnen onze eigen samenle
ving op politiek terrein. Dat experi
ment kén mislukken. Het C.D.A. kén
in plaats van een oecumenisch geo
riënteerde partij een kleurloze mid
denpartij worden. Maar dat behoeft
niet het geval te zijn. Het door Goud
zwaard c.s. opgestelde program:
„Niet bij brood alleen" is allerminst
volmaakt, maar „rechts" ls het niet,
ondanks het feit dat de kandidaat
voorzitter van de PvdA. Max van den
Berg dat vindt. De uitdaging van het
experiment, dat C.D.A. heeft, is dat
het temidden van de telkens wisse
lende agenda van de actuele nationa
le politiek moet leren om te koersen
op het coördinaten-systeem van een
oecumenische wereld-agenda. Dit ex
periment verdient daarom gelovige
en dus kritische steun.
Zending
In het blad van de Parousiazi
De Pionier, ziet Adriaan Strinj
de zending een onoverbrugb:
tussen wat hij in navolging 1
Enklaar noemt; de oecumenisi
de evangelischen:
Het zal duidelijk zijn, dat het
beide groepen toch moeilijk
elkaar te vinden, zeker in de pr^^o
van evangelisatie en zending.
Evangelischen zien een scheidinf
sen gemeente en niet-gemeentqjm
sen hen, die „in Christus" zijn eó(
die nog „in de duisternis wandr
Hun boodschap is daardoor sr
weer aan een ieder: KOM IN CS
TUS door Hem te aanvaardei
Heiland en Heer. In de eucumen ls
gedachte gaat men uit van een ial<
lering van gemeente en niet-geiWei
te: de kerk is onderdeel van din
reld, grensoverschrijding is ei|ch
meer bij. nge
Volgens evangelischen komt heën i
in zijn openbare vorm met de Plvri
sia, de wederkomst van Chil hi
Vóórdien groeien onkruid en ton
samen op in de gemeente, dieh
niet de hele mensheid omvat. Aaker
eind van de geschiedenis worimi
wereld geoordeeld, ook het onkrter
de gemeente en de tarwe wordlir
nengehaald in de schuur. Werdte
schiedenis is daarom ook oordel
schiedenis en we dienen ieder 4»^
roepen, te vlieden voor de konfw
toorn in Jezus Christus. Dit si zi
schril af bij de eenzijdige sjalontn i
orie der eucumenischen, die blijH vi
alle perspectief op zonde en oaar
verloren hebben. bi
Een evangelisch christen ziet ftne
tus als UNIEK: de ENIGE 1 ve
Waar men dialoog wel zien wil a 11
„spreken met" (anders is commd
tie immers onmogelijk), moet dl h
sprek altijd een stuk proclamatad
houden van de Levende Heer e»i v
mende Koning, voor wie een iednti
moeten buigen. Men ziet niet-ct bu
lijke godsdiensten niet als doóoi
Heilige Geest geïnspireerd, maèui
listen van Satan, waardoor hij met
nen gevangen houdt. b
Het hele mens-, Christus-, Heilsik*
ninkrijks-, en toekomstbeeld il tj
danig verschillend, dat samei
king een illusie is. Als evangi st
christen kan ik maar één opldor:
suggereren: Merfs, toets uw hui m
taire dromen aan bijbelse realltéui
en laat de Koning spreken voor rd
Wie in Hem (de Zoon) gelooft, t at
niet veroordeeld; wie niet gelo®u
reeds veroordeeld, omdat hij ic
heeft geloofd in de naam van de v
geboren Zoon van God. (Joh. 3^
