'Wat Siert deed heel erg'
Hulpposten voor
de chauffeurs
PanAm trekt zich niets aan van kritiek
h\Spaanplaat
wordt niet
vervangen
Speciale voorschriften voor arbeid
vrouwen vervallen grotendeels
Oud-politieman over in Duitsland gearresteerde oorlogsmisdadiger: Bij grens Oostenrijk
Misdrijven
'Zwembad' voor de deur
Woensdag tenig uit Griekenland.
Zaterdag dias kijken.
Nieuw DeTwee dagen ^De
Klaar Service van Kodachrome.
n4 Groningen wil door Willem Schrama
S zelf methadon
Jgaan uitdelen
'Van experiment
moeten leren'
Prinses Christina
had een miskraam
'Communicatiestoornissen tussen kantoren'
21 VRIJDAG 7 JULI 1978
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
HS 3
-
Van onze correspondent
GRONINGEN „Siert was een held op sokken. Hij schepte er genoegen in ongewapende en
is. niet heeft gepleegd, „ze jagen op
dus weerloze mensen doodsangst in té jagen. Eigenlijk een beest en een smeerlap." Oud- schuld" geVC" hem Va" a"CS
politieman (destijds ambtenaar van de POD, de politieke opsporingsdienst) M: W. van
:deDiedenhoven uit Delfzijl windt er geen doekjes om. „We zijn tijden naar hem op zoek geweest.
1 br1' Ik had hem graag persoonlijk aangehouden. Wat die man allemaal op zijn geweten heeft is
heel erg."
ie zijl
>e bil
te Samen met zijn collega-politieman
dooi en ambtenaar van de POD, de heer
merk W. A. van Klaveren uit Delfzijl ver-
i hoorden zij in de na-oorlogse jaren de
land directe chef van Siert Bruins, de
cht. Duitse SD-man A. Neuhauser. Die
)nde verklaarde dat hij Siert Bruins de
t me, twee gebroeders Sleutelberg. mensen
te van joodse afkomst uit Delfzijl, heeft
e zien doodschieten Dat gebeurde op 4
ent< mei 1945 in het plaatsje Farmsum.
vlak onder Delfzijl. Het overgrote
deel van Nederland was al bevrijd,
alleen een kleine strook om Delfzijl
werd nog door de Duitsers bezet ge-
de houden. Siert had opdracht gekregen
n va de twee broers. Lazarus en Meyer
:il en Sleutelberg. op te halen. Zij waren
n ondergedoken bij een boer in Geefs-
weer. eveneens onder de rook van
rw«f Delfzijl.
Hoe Neuhauser achter de verblijf-
iven plaats van de beide broers is geko
men is niet duidelijk. De lichamen
van de boers zijn nooit teruggevon
den. Vorige jaar zijn nog graafwerk
zaamheden verricht bij de haven van
Farmsum in de hoop iets te vinden.
Er werden toen inderdaad overblijf
selen gevonden, maar identificatie
n bleek niet mogelijk. Er wordt bij
se grondverzetting in die omgeving nog
rde steeds rekening gehouden met het
le aantreffen van resten van lichamen.
Uitgemoord
De familie Sleutelberg is in de oorlog
vrijwel geheel uitgemoord. De ouders
van de door Bruins vermoorde Laza
rus en Meyer vonden de dood in Wes-
terbork en Duitsland. Alleen een
dochter overleefde de oorlog; zij
woont nu met haar man in Delfzijl
Haar man, de heer H. van Dam. is
iar sinds de moord op zijn zwagers op
zoek geweest naar de moordenaar.
Tijdens die speurtochten kon hij wel
een andere nazi aangeven, die een
broer van hemzelf Van Dam had ver-
moord. Bruins zelf bleef voor hem
steeds verborgen. Nu hij is aangehou
den tonen de heer en mevrouw Van
|eji Dam-Sleutelberg zich opgelucht, hoe-
in
(Van een onzer verslaggevers
HAARLEM Het spaanplaat in wo-
v«, ningen in de Haarlemse Molenwijk
su« zal niet worden vervangen door min-
Wo: der schadelijke materialen. Er is geen
reden om aan te nemen dat het aan
brengen van verf, waarmee het vrij-
>ëe»j komen van formaldehydegas zou
eed kunnen worden tegengehouden, niet
En zal helpen.
Te* Aldus het oordeel van de Haarlemse
rechtbank, die gisteren voor de twee
de keer in kort geding de eis van de
bewoners van de Molenwijk om het
,ene spaanplaat te vervangen afwees. De
bewoners verwachten geen enkel heil
•r van de behandeling van het spaan-
1: plaat met verf. Zij hebben dan ook
besloten geen medewerking te verle
nen aan het verven van hun wonin-
0 gen. In een brief aan de regering.
Tweede Kamer en het Haarlemse
T stadsbestuur eisen zij een snelle en
du> afdoende oplossing van de problema-
I tiek. De bewoners van de nieuwbouw
wijk kampen al geruime tijd met ge
zondheidsklachten (huiduitslag,
w bindende ogen en misselijkheid) die
wordt toegeschreven aan het formal-
j dehydegas.
hui In een eerste kort geding oordeelde
de rechtbank dat de experimenten
met verf door het Houtinstituut van
n TNO moesten worden afgewacht. De
enverfbehandeling zou volgens de be
en: woners wel de gasconcentraties kun
nen terugdringen, maar. bij gebrek
aan een vaste norm, is niet vast te
tiji stellen of het wonen in de huizen
M daarmee aanvaardbaar wordt.
GRONINGEN In april 1949
werd de toen 28-jarige land
bouwer Siert Bruins uit Delf
zijl de volgende lijst misdrij
ven ten laste gelegd:
In vereniging met de Duitse
SD-chef A. Neuhauser moord
op Aldert Klaas Dijkema te
Appingedam. Verder nam hij*
deel aan het executiepeloton
dat op het kerkhof in Delfzijl
Baltus Timmer uit Schildwol-
de heeft gefusilleerd; hij ver
moordde de gebroeders Laza
rus en Meijer Sleutelberg te
Delfzijl, mishandelde Christi-
aan Overman uit Hoogezand,
hij verleende assistentie bij de
arrestatie van verschillende
personen van wie Willem Cor
nells Wardenaar uit Sappe-
meer in Duitsland is omgeko
men en Thijs Gerardus Drup
steen („Max" van Trouw) te
Sappemeer en Johannes Chris-
tiaan Borgdorff te Groningen
zijn gefusilleerd, terwijl Roel
Duit uit Groningen ongeveer
een maand gevangen heeft ge
zeten, Jan Sangers uit Hooge
zand is doodgeschoten en Dirk
Blaak uit Hoogezand gevan
gen heeft gezeten.
Tegen Bruins werd eerst (bij
verstek) levenslange gevange
nisstraf geëist, later werd hij
(hij verstek) ter dood veroor
deeld.
vastgehouden, maar het gebouw was
verlaten.
Volgens andere getuigen heeft Bruins
eerst de ene broer doodgeschoten en
hem door de andere broer laten be
graven. Vervolgens zou ook de ander
door Bruins vermoord zijn.
Volgens de heer Van Diedehoven
moet Bruins kort na deze moord naar
Duitsland zijn gevlucht. „Het is een
misverstand dat hij pas na de bevrij
ding naar Duitsland gevlucht zou
zijn. In dat geval zou hij vrijwel zeker
opgepakt zijn. Van Delfzijl uit, het
laatste bolwerk van de Duitsers in
Nederland, is hij met tal van anderen,
Duitsers voornamelijk, met een
sleepboot gevlucht naar Emden."
Van Diedenhoven wist dus dat Siert
naar Duitsland gevlucht was. „We
hebben heel wat naspeuringen ver
richt om achter zijn verblijfsplaats te
komen, maar onze taak werd nadien
overgenomen door mensen in Gro
ningen. Vorig jaar kwam ik er achter
dat Bruins verschillende malen in Ne
derland geweest zou zijn. Hij was
herkend door enkele mensen. De offi
cier van justitie is toen ingelicht,
maar pogingen om Bruins hier aan te
houden zijn mislukt. Ik ben erg blij,
dat hij nu toch is aangehouden, al
hoewel ik het graag zelf had gedaan."
Uit de Westduitse deelstaat Rijnland-
Westfalen wordt gemeld dat Siert B.
daar in voorlopige uitleveringshech-
tenis blijft. Bij het openbaar ministe
rie in Hamm is nog geen officieel
uitleveringsverzoek van Nederland
binnengekomen. Pas wanneer dat het
geval is kan daarover beslist worden,
nadat B. gehoord is. In laatste instan
tie beslist de regering in Bonn. Het is
nog niet zeker of B. als Nederlander,
als Duitser of al staatloze behandeld
moet worden. In Alten-Breckerfeld.
waar B. sinds 1949 woonde, stond hij
goed bekend. Hij was lid van een
plaatselijke schietvereniging en een
kegelclub. Een van zijn twee zoons is
in 1945 in Nederland geboren, de an
dere in 1948 in Duitsland.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG/WENEN De blokkade van de belangrijkste
Oostenrijkse grensovergangen door vrachtwagenchauffeurs
gaat nog gewoon door, ondanks een oproep om de blokkade te
beëindigen van een vertegenwoordiger van de Oostenrijkse
transportbedrijven.
Zo zag de nu in Duitsland
gearresteerde oorlogsmisda
diger Siert Bruins er in de
oorlogsjaren uit.
De NOB-Wegtransport het over
koepelende orgaan van Nederlandse
transportbedrijven zal vandaag
hulpposten inrichten bij twee
grensposten (de Brennerpas en de
Kiefersfelderpas) om in nood geraak
te Nederlandse vrachtrijders te hel
pen. De chauffeurs kunnen steeds
moeilijker aan voedsel komen. Een
woordvoerder van de NOB. „Er is al
een geval gemeld van een chauffeur
die een tientje moest betalen voor
een blikje frisdrank."
Op bezoek
wel de aanhouding van Bruins nu wel
weer zoveel narigheid oprakelt dat zij
maar het liefst zouden willen dat alles
nu snel verloopt
Hoe Lazarus en Meyer Sleutelberg
door Bruins en de zijnen in de boerde
rij van Dijkema in Geefsweer zijn
ontdekt, weet de heer Van Dam ook
niet. Volgens getuigen zijn de beide
broers in een kast in de boerderij
gevonden. Ze werden* overgebracht
naar een cel en vervolgens door
Bruins daar weer uitgehaald. Van
Dam was getipt door bewoners uit
Farmsum dat de beide broers opge
bracht waren. Van Dam is daarna
naar de cel gegaan, waar zij werden
Siert en ook.zijn broer Derk kwamen
regelmatig in Bourtange op bezoek,
zo weten dorpsbewoners te vertellen.
In Bourtange woont de moeder van
Siert en Derk, die na de dood van
haar man hij overleed tijdens het
uitzitten van zijn straf wegens NSB-
praktijken hertrouwde. Zij waar
schuwden de moeder. Aaltje Nuis. het
bezoek van haar beide zoons niet zo
duidelijk te laten zien.
Broer Derk zat zijn straf wegens
NSB-praktijken en het dienen bij de
Waffen-SS wel uit. Hij woonde op 25
kilometer afstand van zijn broer Siert
in Duitsland. Het „Ritterkreuz" dat
hij ontving wegens zijn militaire ver
diensten aan het Oostfront, hangt
nog bij hem aan de muur en hij zegt
daar nog steeds trots op te zijn. Siert
had nog twee broers. Een van hen
diende in de oorlog bij de WA. De
broers van Siert zijn er overigens stuk
voor stuk van overtuigd dat Siert de
wandaden waarvan hij beschuldigd
Het lijkt alsof er een zwembad is aangelegd op het campingterrein aan het IJsbaanpad in
Amsterdam. De werkelijkheid is anders
ADVERTENTIE
Je leukste vakantiemomenten wil
je snél zien.
Ook als je voor dia's kiest.
Dus maak je gebruik van
Kodak's nieuwe service.
Je plakt de „niet-
inramen"-sticker op het
ontwikkelzakje.
Dan zijn je
Kodachrome dia's al na
twee'dagen klaar.
Perfekt ontwikkeld
door Kodak zelf. j Gele
De „niet inramen^-sticker haal je bij de
fotohandelaar.
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG Slechts op één punt wil de regering speciale
arbeidsvoorschriften voor vrouwen handhaven. Dat betreft de
beschermende bepalingen bij zwangerschap en borstvoeding.
Alle overige beschermende bepalingen in arbeidswet en ande
re voorschriften, gericht op de vrouw, wil de regering
schrappen.
Dit blijkt uit de aanvrage om advies
die minister Albeda (sociale zaken) en
staatssecretaris Kraaijeveld (CRM)
over het voornemen van de regering
hebben gestuurd aan de Sociaal Eco
nomische Raad en de 'Nationale Ad
viescommissie Emancipatie'. Er is
binnen de EG afgesproken dat vóói
februari 1980 de voor vrouwen discri
minerende bepalingen moeten zijr.
verdwenen uit de voorschriften inza
ke arbeid. Wat Nederland betreft be
oogden die bepalingen een extra be
scherming van vrouwelijke werkne
mers. De bewindslieden wijzen erop
dat deze bepalingen in de praktijk
tegenwoordig juist vaak tegen het
belang van de vrouw ingaan, omdat
ze haar mogelijkheden op de arbeids
markt beperken.
De regering wil de volgende voor
schriften schrappen:
verbod tot nachtarbeid door vrou
wen in de industrie,
beperkende bepalingen voor over
werk door vrouwen in de industrie.
verbod tot werken op zondag door
vrouwen in de industrie.
verbod voor vrouwen om stuwa-
doorswerk te doen.
bevoegdheid van de arbeidsin
spectie om bepaalde arbeid speciaal
voor vrouwen te verbieden omdat die
arbeid een te grote krachtsinspan
ning vergt of om andere redenen ge
vaar voor de gezondheid oplevert.
(Een soortgelijke bepaling staat nu
wel in het wetsontwerp arbeidsom
standighedenwet. maar dan geldend
voor ólle werknemers
De voorschriften die de regering wil
handhaven, betreffe.i het verbod van
arbeid rond het tijdstip van beval
ling, en de verplichting voor de werk
gevers om gelegenheid te geven tot
borstvoeding, alsmede het verbod om
vrouwen die zwanger zijn of borstvoe
ding geven arbeid te laten verrichten
waarbij zij aan verhoogde ioniseren
de straling zijn blootgesteld
ro
Van onze correspondent
GRONINGEN De gemeente Gro
ningen heeft het voornemen om met-
vg hadon, en andere vervangende mid-
r(j- delen voor heroïne, zelf aan heroïne-
r verslaafden in de gemeente te gaan
(rj{ verstrekken. Tot een maand geleden
e 'Werd het medicijn methadon ver-
vl- strekt door het academisch zieken-
dl! huis. Dat hield daarmee op, omdat
ier* men af wilde zijn van de problemen
c die de verslaafden op het ziekenhuis-
terrein veroorzaakten.
1 B. en W. van Groningen waren zeer
verrast toen het academisch zieken-
thuis zonder voorafgaande medede
ling die maatregel trof. Wethouder
Wildeboer sprak toen de angst uit.
dat deze maatregel ernstige gevolgen
voor de lichamelijke en geestelijke
toestand van de verslaafden in Gro-
roi- hingen zou opleveren.
Df. .Reden voor de gemeente om zo snel
ZK mogelijk een centraal punt te creë-
I ren. waar verslaafden onder controle
een afgemeten hoeveelheid vloeibare
J-I -methadon kunnen krijgen. Op die
tt manier wordt voorkomen dat in de
J methadon gehandeld gaat worden.
SCHIPHOL De Amerikaanse luchtvaartmaatschappij PanAm trekt zich
niets aan van de kritiek, die is losgebarsten nu de op 17 juni j.l. gestarte
opstapdienst tussen Boston en Amsterdam heeft geleid tot chaotische
taferelen op de beide luchthavens. „Wij vinden die kritiek nog naïef. We
glimlachen erom, omdat we weten uit welke hoek die komt," aldus gisteren de
directeur van PanAm Nederland, Peter Legro, tijdens een persconferentie op
Schiphol. Zonder de naam Martinair te noemen zei hij: „Het chartergebeuren
is nu eenmaal iets anders dan het verzorgen van lijndiensten."
Ie honderdduizenden dollars
in reclame gestoken om een
nieuwe vlucht in te leiden.
Daar was nu geen tijd voor. In
principe hebben we dat geld
aan de consument teruggege
ven door de tarieven zo laag te
houden," aldus Legro.
Volens Peter Legro denkt
PanAm er niet over om de
opstapdienst, die voorlopig
tof 14 september proefdraait,
voortijdig te beëindigen. „De
lage tarieven blijken een suc
ces. groter dan zij hadden ver
wacht. De vluchten tussen
Boston en Amsterdam zijn tot
en met 15 juli al aan beide
kanten volgeboekt."
Als een van de redenen voor
het grote aantal wachtende
reizigers op met name de
luchthaven van Boston noem
de Legro een aantal communi
catiestoornissen tussen Ame
rikaanse en Europese kanto
ren van PanAm. ..Door de
overweldigende belangstel
ling zijn er op verschillende
plaatsen tickets verkocht
waarbij de reizigers op geen
enkele wijze kon worden mee
gedeeld od welke dag ze onge-
w Per dag
veer zouden kunnen vertrek
ken. Maar vergeet niet dat
deze opstapdienst ook voor
ons een experiment was. wij
hebben er ook van moeten
leren."
Het sterk verlaagde tarief van
de opstapdienst (tot 14 juli
115 gulden voor een enkele
reis en 343 gulden voor een
retour: na 14 juli 642 gulden
voor een retour) was volgens
Legro niet zozeer bedoeld als
stunt, maar een logisch gevolg
van de uiterst korte periode
waarin de dienst werd opge
zet. „Normaal worden er enke-
Hulp
Tot dusver (tot en met woens
dag) vervoerde PanAm op ge
noemde lage tariefbasis 3665
passagiers van Boston naar
Amsterdam en 3090 passa
giers in omgekeerde richting.
Volgens Legro is er geen spra
ke van een algehele malaise
onder de duizenden Nederlan
ders op de luchthaven van
Boston, zoals door andere
bronnen werd gemeld. ..De fei
ten zijn dat op dit moment 21
Nederlanders financiële hulp
Peter Legro
bij het consulaat in New York
hebben gevraagd. De consul-
generaal is daartoe naar Bos
ton gegaan en heeft deze men
sen 150 dollar geleend. Zij zul
len in de eerstkomende dagen
terugkeren. Verder waren er
tot gisteren nog maar rond 25
aanvragen voor de terugreis
per charter (van Martinair.,
onze redacteur Dick Ringie-
ver meldde woensdagavond
uit Boston dat er honderd
stoelen verkocht waren, red i
We zullen zien hoeveel men
sen er zaterdag met dat toe
stel terugkomen. Ik ga ook
kijken, want dat wordt een
festijn," aldus de grimmige
PanAm-directeur. die er nog
aan toevoegde dat de Neder
landse consul in New York.
mr. B. de Bruyn Ouboter. zich
..zeer tevreden" heeft getoond
over hoe de zaken door Pa
nAm zijn afgehandeld
Overigens heeft de Rijks
luchtvaartdienst gisteren aan
PanAm meegedeeld dat in de
resterende periode van het op-
stap-experiment tussen Am
sterdam en Boston slechts per
dag een volle Boeing 707
(maximaal 180 plaatsen) mag
worden verkocht Door het
verstrekken van volgnum
mers door PanAm zijn op-
stap-passagiers in staat om
uit te rekenen op welke dag
men vertrekt, en dat be
schouwt de RLD als een vorm
van vóórhoeken, hetgeen in
strijd is met de voorwaarden
waarop de maatschappij tóe
stemming heeft gekregen
voor haar experiment.
Gisteren was er sprake van een com-
promis-vourstel van de Oostenrijkse
minister van financiën, maar dit com
promis heeft in ieder geval nog niet
geleid tot het opheffen van de blok
kade.
De Koninklijke Nederlandse Vereni
ging van Transportondernemers
(KNVTO) heeft een beroep gedaan op
de Nederlandse chauffeurs om hun
acties te beëindigen. De directe scha
de loopt al in de tonnen. De KNVTO
heeft er bij de Oostenrijkse regering
op aangedrongen de belastingmaat
regelen, waartegen geprotesteerd
wordt, ln te trekken.
De EVO (Eigen Vervoerders- en Ver
laders Organisatie) wil dat ie Neder
landse regering stappen onderneemt
bij de Oostenrijkse regering om de
vervoerbelasting uit te stellen. Ver
wacht mag worden dat een dergelijke
opschorting tot opheffing van de
blokkades zal kunnen leiden. Het
wegverkeer is in het binnenland van
Oostenrijk gisteren weer langzaam
een beetje op gang gekomen, toeris
tenbussen en vakantiegangers kun
nen nu van een klein aantal grenspos
ten gebruik maken.
Chaos bij ANWB
De blokkade heeft voor een chaos
gezorgd bij de ANWB Het hoofdkan
toor ln Den Haag werd gisteren over
spoeld met telefoontjes van toeristen,
die het komende weekeinde de Oos
tenrijkse grens over moeten. Een
woordvoerder van de ANWB: „Wij
kunnen de mensen nauwelijks hel
pen. Toeristen, die naar Oostenrijk
moeten, kunnen beter de berichten
van radio. t.v. en kranten volgen, dan
zijn ze even snel op de hoogte als de
ANWB
De Oostenrijkse bondskanselier Bru
no Kreisky heeft gisteren een bijeen
komst met industriële kopstukken
belegd, in de hoop een eind te kunnen
maken aan de blokkade, die na vier
dagen de economie in Oostenrijk in
gevaar dreigt te brengen
De spanning onder de chauffeurs aan
de grenzen groeide gisteravond alleen
maar. toen na afloop van de crisisbij
eenkomst door Kreisky bekend ge
maakt werd dat de Oostenrijkse rege
ring onder geen enkel beding zal in
gaan op de eis tot intrekking dan wel
uitstel van de belasting voor zowel
binnen- als buitenlandse vrachtau
to's van meer dan vijf ton.
Naar verluidt zou de politie al klaar
staan om vrachtauto's van de voor
naamste grensovergangen te laten
wegslepen, wanneer de regering zou
besluiten tot harde maatregelen.
DEN HAAG ANP» - Prinses Christi
na. die in februari volgend jaar haar
tweede kind verwachtte, heeft een
miskraam gehad
Vorig jaar juni werd het eerste kind
van de Prinses en haar man Jorge
Guillermo geboren De bevalling gr
beurde toen in het academisch zie
kenhuis in Utrecht
Het is niet bekend of de jongste prin
ses. die al enige tijd in Nederland
verblijft, spoedig naar New York zal
vertrekken, waar zij woont.
Ook zei hij dat passagiers met
een PanAm-opstapretour. die
met een andere luchtvaart
maatschappij terugvliegen,
bij thuiskomst het retourge
deelte in contant geld krijgen
terugbetaald. Het type passa
giers. dat van de nieuwe
dienst gebruik maakt, om
schreef Legro als een zeer ge
mêleerd gezelschap „met een
enkele emigrantenbezoeker,
maar vooral veel rugzakpas
sagiers. zonder dat ook maar
in een enkel opzicht denigre
rend te bedoelen."
„Ellen is ai een half uur bezig om
Peter duidelijk te maken, dat ze
nooit meer met hem zal praten."
