Gelijktrekking AAW
mannen én vrouwen
Strijd om Amelisweerd gaat verder
Alcoholcontrole
met blaasdoosje
Op avondschool
examen per vak
'n Rondje fris.
t
Regering wil onderscheid loslaten
Demonstranten
op de bon gezet
Proef in Haarlem en Eindhoven
Oorlogs
misdadiger
Chinezen (21)
aangehouden
Uitslag houdt waarde
Jongen verdrinkt
Geen uitspraak
van Orlandini
over Aschwin
Actiegroep vraagt stopzetting van werk voor rijksweg 27
Tilburg kan
weer geld van
rijk krijgen
Rita
WOENSDAG 5 JULI 1978
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG De regering wil de rechten van mannen en vrouwen voor de AAW gelijktrek
ken. Voor gehuwde vrouwen betekent dit een vooruitgang, maar ongehuwde vrouwen en
mannen gaan er in rechten op achteruit. De bedoeling is dat de nieuwe regeling pp 1 januari
1979 ingaat met terugwerkende kracht over het jaar 1978.
De Algemene Arbeidsongeschikt
heids-Wet (AAW) geeft elke Nederlan
der van 18 jaar en ouder recht op een
uitkering ter hoogte van de AOW
(ongeveer netto minimumloon) wan
neer men arbeidsongeschikt wordt.
De AAW is vooral van belang voor
zelfstandigen en mensen die al vanaf
hun jeugd arbeidsongeschikt zijn (de
„vroeggehandicaptenWerknemers
hebben namelijk in de WAO al een
voorziening die uitgaat boven de
AAW.
De AAW geldt echter niet zonder
meer voor gehuwde vrouwen. Zij heb
ben nu nog helemaal geen recht op
een vaste maandelijkse AAW-uitke-
ring als ze arbeidsongeschikt worden.
Maar zoals de wet nu luidt, zouden zij
vanaf volgend jaar recht op uitkering
krijgen wanneer zij kunnen aantonen
dat ze in het laatste jaar ten minste
525 uren (ongeveer dertien volle we
ken) hebben gewerkt. Dan zou er
recht ontstaan op een gedeeltelijke
uitkering. Pas als er het laatste jaar
meer dan 1750 gewerkte uren zijn
geweest, zou er recht zijn op volledige
I uitkering. Maar ook dan is dat slechts
I de ongehuwden-uitkering. Die be-
I draagt, net als bij de AOW, zeventig
procent van de uitkering voor ge-
1 huwden.
Niet bevredigend
Deze regeling is indertijd door PvdA
en WD in de wet ingebracht. Het
J wetsontwerp van de regering voorzag
helemaal niet in een vaste AA W-uit
kering voor gehuwde vrouwen. Het
kabinet vindt deze regeling echter
niet bevredigend nit oogpunt van ge-
lij ke rechten'.voor man en vrouw.
Marmen en ongehuwde vrouwen zou
den geert, .-inkomensderving hoeven
^aantohéh-voordat ze recht krijgen op
AAW, en bovendien zouden gehuwde
mannen een grotere uitkering kun
nen -krijgen.
De regering wil daarom nu komen
met een wetswijziging. Dan zullen
r allen mannen en vrouwen, gehuw
den en ongehuwden eerst inko
mensderving moeten aantonen voor
dat er recht op AAW-uitkering ont-
1 staat. Als in het laatste jaar minder is
gewerkt dan 875 uren, is er geen recht
op uitkering. Tussen 875 en 1750 ge
werkte uren is er recht op zestig pro
cent van de ongehuwden-uitkering,
en boven 1750 uren recht op volledige
ongehuwden-uitkering. De uitkering
wordt ^angevuld tot de gehuwden-
j uitkering zestig procent danwel
volledig wanneer de AAW'er een
gezin heeft te onderhouden. Komen
I in een gezin man en vrouw beiden in
de AAW. dan krijgen zij samen maxi
maal het bedrag van de volledige
gehuwden-uitkering, dus evenveel als
t de AOW voor echtparen.
Extra
AOW de inkomens van man en vrouw
nog bij elkaar opgeteld. Dat leidt bij
middelbare en hogere inkomens tot
duizenden guldens teruggaaf van pre
mies. Bij de rijkere echtparen man
en vrouw verdienen allebei meer dan
42.000 gulden bruto kan die terug
gaaf oplopen tot ruim 5.000 gulden
per jaar
Deze nieuwe regeling betekent extra
,1 rechten voor 150.000 gehuwde vrou-
jïLjven die meewerken in het bedrijf van
hun man, en 24.000 gehuwde vrouwen
"die als zelfstandige werkzaam zijn
(boetiekhoudster, advocate, enzo
voort), _.ï)e rond 500.000 gehuwde
3 vrouwen- in loondienst merken er
niets van, sant zij hebben al uit de
WAO dezelfde rechten als mannen.
De nieuwe regeling betekent verlies
van rechten voor eet), onbekend aan-
I tal mannen en ongehuwde vrouwen
die nu niet of minder dan 875 uren per
xi jaar werken. Te denken valt aan ren-
idl teniers en niet-werkende gescheiden
vrouwen met alimentatie. Worden zij
I arbeidsongeschikt, dan hebben zij
n geen recht meer op AAW. Als in-
gangsdatum geldt hierbij 1 januari
1978. Onder „gewerkte uren" wordt
I meegeteld de periode dat men als
werkzoekend heeft ingeschreven ge
staan bij een arbeidsbureau. De nieu-
I we regeling kost de schatkist ruw
geschat tien miljoen gulden per jaar.
AOW
De regering heeft zich in een nota
j over deze taak aan de Tweede Kamer
in principe ervoor uitgesproken deze
regeling van gelijke rechten voor man
en vrouw ook bij de andere volksver-
I zekeringen door te voeren. Dat be-
I treft dan vooral de AOW. Nu hebben
gehuwde vrouwen geen recht op
I AOW als ze 65 worden, terwijl er recht
I is op de gehuwden-uitkering zodra de
man 65 wordt, ook al is zijn vrouw
dan nog geen 65. In de nieuwe situatie
zou recht ontstaan op zeventig pro
cent van de gehuwden-uitkering zo
dra een van de partners, hetzij de
man hetzij de vrouw, 65 wordt. De
I uitkering zou worden opgetrokken
J tot honderd procent zodra ook de
tweede partner de 65 passeert.
Deze gelijktrekking van rechten tus
sen man en vrouw zou echter ook met
zich meebrengen dat beiden de volle-
I dige premies moeten gaan betalen.
Nu worden voor de premieheffing
HELDEN (ANP) - De politie in het
I Noordlimburgse Helden heeft proces-
I verbaal opgemaakt tegen vier man-
I nen die voor het gemeentehuis de-
I monstreerden, omdat de gemeentelij-
I ke sociale dienst werklozen naar uit-
I zendbureaus door zou sturen. De vier
I deelden pamfletten uit.
I Zij maakten deel uit van een groep
van ongeveer twintig demonstranten.
I onder wie leden van de Katholieke
Werkende Jongeren, de plaatselijke
werkgroep van PvdA en PPR en de
I actiegroep ..Limburgse roole reuzen
ik van Dirk de Vroome
Een „alcoholgebruiker" demonstreert het nieuwe blaasdoosje.
Van onze correspondent
EINDHOVEN De politie in Haarlem en Eindhoven gaat
met een nieuwe methode van controle op alcoholmis
bruik in het verkeer beginnen. Voorlopig als proef, zal
naast het in gebruik zijnde blaaspijpje, gebruik worden
gemaakt van een door TNO ontwikkeld elektronisch
meetapparaat dat „alcocontrol" gaat heten.
Het is een metalen meetkastje,
waarin zich een zogenaamde „sen
sor" bevindt. Op het kastje zijn
1 een aantal lampjes aangebracht
die het alcoholpromillage aange
ven. nadat geblazen is op een
mondstuk op het apparaat. De
„verdachte" moet 15 seconden on
onderbroken blazen. Aan het
lampje is dan te zien of het promil
lage van 0,5 tot 0,8 is bereikt, een
promillage tussen 0,8 en 1,0 of, een
derde mogelijkheid, epn promilla
ge van meer dan 1,0. Voor alle drie
genoemde gevallen zijn verschil
lend gekleurde lampjes op het ap
paraat aangebracht. Is er geen
sprake van alcoholgebruik dan
brandt er ook geen lampje.
Vrijwillig
De „alcocontrol" werkt op een 12-
volts accu, heeft een opwarmtijd
nodig van 10 minuten en een
„spoeltijd" van 4 minuten tussen
elke blaastest. Als tijdens het bla
zen „valse lucht" wordt ingea
demd om die te mengen met de
uitgeademde lucht, waarschuwt
het apparaat en moet de test op
nieuw worden gedaan.
De proef wordt voorlopig alleen in
twee steden genomen op basis van
vrijwillige medewerking van de
verkeersdeelnemer, aan wie zal
worden gevraagd na het blazen op
het pijpje dat ook nog een keer te
doen op de doos. Aan deze laatste
blaastest wordt dan voor de blazer
geen consequentie verbonden. De
uitkomst die is gemeten via het
„gewone" pijpje, is geldig.
Deze proef zal ongeveer een half
jaar duren. Het voordeel van het
nieuwe apparaat is volgens de po
litie de duidelijke afleesbaarheid
en daardoor het vermijden van
discussies met gebruikers. Bij het
pijpje kost het, vooral bij slecht
licht, nogal eens moeite en tijd om
het promillage nauwkeurig af te
lezen. Het gebruik van de „alco
control" zal ook iets goedkoper
zijn. Het apparaat zal dienen als
vervEinger van het blaaspijpje en
niet van de bloedproef gaan die
nen. Ook blijft het noodzakelijk
tweemaal te blazen, zoals nu het
geval is, wanneer 0,5 promille is
geconstateerd.
ADVERTENT,E
Deze regeling zal echter nog veel tijd
en arbeid vergen, en hoort „zeker in
de nabije toekomst" nog niet tot de
mogelijkheden, aldus de regeringsno
ta. Voorlopig beperkt de regering zich
daarom tot gelijktrekking van uit
sluitend de uitkeringsrechten voor de
AAW en nog niet van de premie
plichten.
Vervolg van pagina 1
Als Bruins door West-Duitsland aan
Nederland wordt uitgeleverd kan hij
in een rekest aan de Koningin gratie
vragen. Verzocht kan worden om ver
mindering of kwijtschelding van
straf.
Nationaliteit
Als hij zo'n gratierekest zou indienen,
zal de minister van justitie daarover
advies vragen aan de bijzondere
strafkamer van de Groningse recht
bank. Alle stukken gaan dan. samen
met het voorstel van de minister van
justitie, naar de Koningin, die uitein
delijk het besluit neemt wel of geen
gratie te verlenen.
Overigens zouden zich bij de uitleve
ring van Bruins nog wel eens juridi
sche moeilijkheden kunnen voor
doen, wanneer deze of zijn eventuele
verdediger beweert, dat hij geen Ne
derlander meer is, op grond van het
feit. dat hij in de oorlog in vreemde
(Duitse) krijgsdienst is getreden
Mensen die in vreemde krijgsdienst
treden, raken in ons land namelijk
automatisch hun Nederlandse natio
naliteit kwijt. Bruins zou dan staten-
loos zijn. Ook bestaat nog de moge
lijkheid. dat hij op een of andere
manier zou kunnen bewijzen, dat hij
de Duitse nationaliteit heeft gekre
gen; in dat geval zal hij zeker niet
uitgeleverd worden, aangezien vrij
wel geen enkel land haar eigen onder
danen uitlevert aan een ander land.
Philippa
Het geval-Bruins lijkt erg veel op dat
van de in april 1974 in Den Haag
ontdekte oorlogsmisdadiger Philip
pa. zij het dat deze van 1945 tot 1974
toe in Nederland verborgen had geze
ten (in zijn ouderlijk huis). Ook deze
was na de oorlog bij verstek ter dood
veroordeeld wegens begane misda
den in Drente. Ook Philippa's dood
straf was automatisch omgezet in een
levenslange gevangenisstraf. Hij
heeft een gratieverzoek ingediend in
mei 1974. In november 1976 werd
meegedeeld, dat dit gratieverzoek in
gewilligd was. Zijn levenslange ge
vangenisstraf is bij koninklijk besluit
toen omgezet in een gevangenisstraf
van vier jaar. Philippa zou in april
1978 vrijkomen, maar hij is voorwaar
delijk in vrijheid gesteld toen twee
derde van zijn straf erop zat: dat was
in juni 1977
Hij is toen op voorwaarde, dat hij
onder psychiatrisch toezicht zou blij
ven gedurende een jaar in vrijheid
gesteld. Inmiddels is die voorwaarde
lijke invrijheidstelling afgelopen en
overgegaan in een volledige vrijheid.
Dat psychiatrische toezicht had men
geëist, om Philippa's overgang naar
de maatschappij te begeleiden, aan
gezien hij van 1945 tot 1974 altijd
verstopt had gezeten in een kamer,
zonder de deur uit te komen. Toen hij
in 1974 werd aangehouden, was hij
daardoor volkomen vervreemd van
de tegenwoordige maatschappij.
DEN HAAG (ANP) Bij een inval in
een woonhuis aan de Denneweg in
Den Haag heeft de Haagse politie
eergisteren 21 Chinezen aangehou
den. De politie had aanwijzingen dat
in het pand heroïne zou worden ver
handeld. Er werden enkele grammen
heroine aangetroffen. Tevens bleek
dat alle Chinezen, variërend in leef
tijd van 20 tot 37 jaar, illegaal in ons
land verbleven. Na het onderzoek
over de betrokkenheid van de Chine
zen bij heroïnehandel zullen zij wor
den overgedragen aan de vreemdelin
genpolitie. Omdat er in een keer zo
veel mensen tegelijk in hechtenis
moesten worden genomen, werden zij
verspreid over zes omliggende ge
meenten.
Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM Met ingang van het komende studiejaar
kunnen avondscholieren per vak examen doen. Dit heeft
staatssecretaris De Jong van onderwijs geantwoord op vragen
van de twee PvdA-Kamerlederi Schaapman en Konings.
Hij zal de avondscholen per circulaire op de hoogte stellen. De
nieuwe maatregel is overigens per telefoon al aan de betrok
ken onderwijsinstanties medegedeeld.
De introductie van deelcertificaten
betekent een lastenverlichting voor
de avondschoolstudenten die hun di
ploma voor mavo, havo of meao wil
len halen. Bij dit laatste schooltype
was het al mogelijk om per vak exa
men te doen. En ook voor de mavo
was een soortgelijke regeling van
kracht. Daar kon men per drie vak
ken een certificaat veroveren. Alleen
de rechtsgeldigheid was beperkt.
Al deze struikelblokken zijn nu door
de staatssecretaris De Jong weggeno
men. Elke avondscholier mag zelf kie
zen aan welk vak hij eerst wil begin
nen. Het certificaat dat hij ervoor
haalt blijft onbeperkt geldig. Als hij
of zij over voldoende certificaten be
schikt kan hij het diploma halen
Wie zakt voor zijn examen havo of
mavo krijgt voor de voldoende vak
ken deelcertificaten. Voor de -onvol
doende vakken kan men herexamen
doen. Ook dagstudenten die reeds
over een mavo- of havo-diploma be
schikken maar die een verkeerd vak
kenpakket hebben gekozen, kunnen
op de avondschool in een of meer
vakken een certificaat halen, zodat
hun eindexamen in waarde stijgt
In Sneekermeer
verdronken
SNEEK (ANPl De 39-jarige me-
vrouw J. van der Wall-van de Burgt
uit Geldrop is in het Sneekermeer
verdronken Het zeiljacht waarmee
zij met haar gezin met vakantie was
sloegi om, waarna de vrouw in het
water viel.
LEEUWARDEN (ANP» - De dertien
jarige Harry Roanner is in het Dokke-
mer Ee in Leeuwarden verdronken.
Hij moet bij het spelen in het water
gevallen zijn.
AMSTELVEEN Op de vraag over
berichten dat prins Aschwin. de broer
van prins Bernhard. jarenlang gratis
met de KLM zou hebben gevlogen,
gaf de president-directeur van de
KLM, de heer Orlandini. gisteren op
zijn persconferentie geen recht
streeks antwoord. De heer Orlandini
zei dat er een groot aantal landen is.
waar vliegtickets beneden de officiële
prijs worden verkocht. Daar doet de
KLM, „voor zover dat nodig is" ook
aan mee.
Of prins Aschwin daarvan had gepro
fiteerd kon de president-directeur
niet zeggen. „Prins Aschwin reist erg
weinig met ons." aldus de heer Orlan
dini. die nog opmerkte dat de KLM
jaarlijks bijna viereneenhalf miljoen
passagiers vervoert
Meer in het algemeen deelde hij nog
mee, dat er bij de KLM-vestiging in
New York geen enkele moeilijkheid
bestaat, ondanks geruchten daar
over
door Hans Schmit
UTRECHT De strijd om het behoud van het landgoed Amelisweerd bij
Utrecht, die al meer dan zeven jaar duurt, is nog steeds niet gestreden en zal
vandaag worden voortgezet met een kort geding voor de rechtbank in Utrecht
tegen het rijk en de gemeente Utrecht. In het geding zal de Aktie Amelisweerd
eisen dat Rijkswaterstaat stopt met de voorbereidende werkzaamheden voor
de aanleg van rijksweg 27, die reeds enige tijd in de nabije omgeving van
Amelisweerd worden uitgevoerd.
Rijksweg 27. de nieuwe ver-
binding tussen Breda en Hil
versum via Utrecht, zou vol
gens de oorspronkelijke plan
nen van Rijkswaterstaat
dwars door Amelisweerd (een
ten zuidoosten van Utrecht
gelegen rivierbos van 47 hec
tare met een grote verschei
denheid aan vegetatie) komen
te lopen. In het begin van de
jaren zeventig groeide echter
het het verzet tegen deze aan
tasting van Amelisweerd en
ontstond een van de eerste
acties in Nederland tegen de
aanleg van een nieuwe rijks
weg Ook elders ontstond in
die jaren verzet tegen wegen
plannen. onder meer in Den
Haag en Leiden tegen de nieu
we verbinding tussen beide
steden, de Leidsebaan. Beide
acties vormden het begin van
steeds beter georganiseerd en
onderlegd verzet tegen de
toen nog bijzonder ambitieu
ze plannen voor een fijnmazig
autosnelwegennet, dat Neder
land zou moeten doorsnijden.
Belde groepen (in Lelden'Den
Haag en Utrecht) stonden in
die jaren in nauw contact.
De Leidsebaan is inmiddels
van de kaart gestreept, maar
de actie om rijksweg 27 buiten
Amelisweerd te houden, gaat
nog steeds door. In 1971 wer
den in korte tijd 40.000 hand
tekeningen bijeen gebracht
voor het behoud van dit laat
ste stukje bos in de directe
omgeving van Utreeht, dat in
middels bijna geheel is omge
ven door autsnelwegen met
gigantische „kunstwerken".
De actie sloeg snel aan. ook
bij de toenmalige minister
van verkeer en waterstaat.
Drees Jr.. die anders dan zijn
voorganger Bakker en Rijks
waterstaat van mening was
dat het tracé wel in westelijke
richting kon worden verscho
ven. waardoor slechts een
klein déél van Amelisweerd
verloren zou gaan
Compromis
De Utrechtse gemeenteraad
koos uiteindelijk voor een
compromis, waarbij een 85
meter brede weg door de rand
van het bos zou worden aan
gelegd. Het tracé van de weg
zou worden vastgesteld in een
bestemmingsplan, maar tij
dens de behandeling van het
plan rezen nieuwe moeilijkhe
den. Rijkswaterstaat gaf de
voorkeur aan een verdiept ge
legen weg met een glooiend
talud, waaronder een vlies
van kunststof zou worden
aangelegd in verband met het
grondwater. Die weg zou dan
echter wel een strook van hon
derdvijftig meter bos vergen,
terwijl bij een constructie van
een betonnen bak met rechte
wanden zestig tot tachtig me
ter bos minder zou behoeven
te worden gekapt. De gemeen
teraad ging door de knieën en
koos voor de oplossing van
Rijkswaterstaat.
Dat bestemmingsplan ts in
middels door gemeente en
provincie goedgekeurd, on
danks de door de Aktie Ame-
liswaard ingebrachte bezwa
ren. De actiegroep zal deze
maand nog in beroep gaan bij
de Kroon, zodat het bestem
mingsplan nog niet is goedge
keurd Desondanks is Rijks
waterstaat begonnen met
voorbereidende werkzaamhe
den, zoals het omploegen van
land en grondwerkzaamhe
den. Bovendien worden bo
men gekapt voor het tijdelijk
verleggen van een bestaande
weg. De Aktie Amelisweerd
vreest dat men de komende
herfst zal beginnen met het
kappen van de honderdvijftig
meter brede strook in Amelis
weerd, terwijl de zaak dan nog
aanhangig is bij de Raad van
State. Het beroep op de
Kroon, zo meent de Aktie
Amelisweerd, zal dan een far
ce worden. De raadsman van
de groep, mr P. Oosting,
vraagt vandaag in het kort
geding de werkzaamheden
stop te zetten zolang het be
stemmingsplan nog niet defi
nitief is vastgesteld.
Nog jaren
Ook wanneer de werkzaamhe
den door mogen gaan. zal het
nog zeker zeven jaar duren
voordat het bijna vier kilome
ter lange weggedeelte gereed
is. Die lange bouwtijd vloeit
voort uit de moeilijke con
structie met het vlies. Rijks
weg 27 is een belangrijke
schakel in de verkeersknoop
punten om Utrecht en zal met
name een belangrijke ontlas
ting betekenen van de Lek-
brug bij Vianen. waar dage
lijks files van vele kilometers
voorkomen. Volgens het mi
nisterie van verkeer en water
staat zal een eventuele vertra
ging in de werkzaamheden bij
Amelisweerd geen gevolgen
hebben voor de situatie bij
Vianen. Het gedeelte tussen
TILBURG (ANP) - Het beslag
dat de Haagse advocaat mr A.
L. Oomen heeft laten leggen op
de rijksbijdrage aan de ge
meente Tilburg, is opgeheven.
Tilburg heeft inmiddels 17.000
gulden aan de advocaat over
gemaakt. waarop deze het be
slag bij het ministerie van fi
nanciën ongedaan heeft
gemaakt.
Mr Oomen had namens een
vrouw het beslag laten leggen,
omdat Tilburg een half jaar
lang een gescheiden Tllburge-
naar een WWV-ultkering had
verstrekt, waarop een beslag
lag. omdat de man weigerde
aan zijn alimentatieverplich
ting te voldoen. Het bedrag van
17.000 gulden is honderd pro
cent van de bruto-uitkering
van de man in de periode van 1
september 1977 tot 1 maart
1978.
De gemeente Tilburg vraagt
zich wel af of het beslag over de
bruto-uitkering terecht is Zij
vindt dat dit beslag alleen over
de netto-uitkering kan geschie
den en overweegt dan ook over
het verschil van zesduizend
gulden nog juridische stappen
te ondernemen.
Het bedrag dat Tilburg heeft
betaald aan mr Oomen om als
nog aan de alimentatiever
plichting van de Tilburgenaar
te voldoen, kan door de ge
meente niet meer van de ge
scheiden man worden terugge
vorderd.
Een van de lanen in het landgoed Amelisweerd.
rijksweg 2 Amsterdam-
Utrecht-Den Bosch) en rijks
weg 12 (Den Haag-Utrecht-
Arnhem) zal volgens plan wor
den afgewerkt. Alleen zal
rijksweg 27 dan ophouden bij
het nieuwe verkeersknoop
punt Lunetten. De weg zal pas
naar het noorden kunnen wor
den doorgetrokken, wanneer
in de strijd om Amelisweerd
het laatste woord is gevallen.
„Ik ga hier niet in het halfdonker
dingen sitten eten. die ik eigenlijk
niet lust."
