Zandvoort wil altijd
meer zijn dan het is
f
westnederland
l
1
Honderdvijftig jaar badplaats
autobuschauffeurs
B. VERKROOST ZN. BV
secretaresse
(rijbewijs D-E)
WERELDWIJDE VERHUIZINGEN
MEUBELBEWARIN6
JEUGDIGE MEDEWERKSTER
leraar/lerares
Duits
Koelboxen
Holverda
Griffioen's tuincentrum
WINKELEN
POSTZEGELS
Griffioen's tuincentrum
AUTO
de krant helpt
u op weg
ZATERDAG 1 JULI 197b
TROUW/KWARTET
H 17
door Frits van Exter
ZANDVOORT Na de Tweede Wereldoorlog bood de bad
plaats Zandvoort een trieste aanblik: de Duitsers hadden het
dorp rücksichtlos omgespit in het belang van de kustverdedi
ging. Bij de wederopbouw raakte de plaats in de greep van
hen die het grote geld zagen glimmen. Er ontbrak een duide
lijk en eensgezind toekomstbeeld van Zandvoort. De vele
plannenmakers, projectontwikkelaars, aannemers, onderne
mers en financiers hingen twee vage en tegenstrijdige filosofi
eën aan: Zandvoort moest weer net als vroeger een badplaats
van allure worden, waar vorstenhuizen kwamen pootje baden
en met Nice en Monte Carlo als voorbeelden; Zandvoort moest
zich richten op het massatoerisme, zo hoog en zo veel mogelijk
bouwen, zoals het latere Benidorm of Torremolinos. Maar één
ding lijkt daarbij over het hoofd gezien: het klimaat aan de
Middellandse Zee is even anders dan aan onze koude
Noordzee.
„Ik geloof dat er iedere week
hier wel weer een gek op het
stadhuis komt met een plan,"
zegt Lou Koper. Hij is gebo
ren en getogen in Zandvoort
zijn naam komt veel voor in
de plaats. Enkele jaren verte
genwoordigde Koper de PPR
PSP-combinatie in de raad.
Hij stapte er bijna zeven
maanden geleden uit, wegens
gebrek aan vertrouwen in het
functioneren van de plaatse
lijke democratie.
Sjieke wandelpier
De hilariteit groeit in Kopers woon
kamer als de oude en recente pape
rassen vol plannen van zolder worden
gehaald. Er moest een wandelpier ko
men, net iets langer dan die van Sche-
veningen. Het liefst een sjieke met
solaria, sauna's en vergaderruimten.
Voor de pier is nog steeds terrein
gereserveerd, waar men, nu zeker is
dat zij er nooit komt. iets anders voor
moet bedenken. Een architect wilde
om het racecircuit een doorzichtige
koepel maken. Daarbinnen moest
zich onder de noemer „twaalf maan
den zomer" allerlei vermaak afspelen.
Een ander wilde een „hippodrome"
op het binnenveld van het circuit
bouwen: een paardenrenbaan en. als
er nog plek over was, voetbalvelden
en tennisbanen. De plaatselijke ste-
debouwkundige wilde de gehele bin
nenstad saneren ten behoeve van
grootscheepse hotel- en appartemen-
tenbouw. Er lagen allerlei tekeningen
voor grote veelbaans snelwegen: de
„hart-op-hart-verbinding" tussen
Zandvoort en het Duitse Ruhrgebied.
De heer Bouwes wilde voor de klan
ten van het casino een ondergrondse
parkeergarage vlakbij zijn hotel Bou
wes Palace. De gemeente zou bij het
Rijk voor zijn project om subsidie
moeten aankloppen.
Allemaal plannen die pasten in wat
Lou Koper „de grootheidswaanzin
van de Zandvoortse bestuurders
noemt." Gretige projectontwikke
laars hadden weinig moeite om het
gemeentebestuur voor hun belangen
te winnen. Vaak werd de overrompe
lingstechniek gebruikt: een duur
ogend plan werd op tafel gegooid en
de wethouders beschikken niet over
cje instrumenten om goed te kunnen
oordelen. Alleen het Rijk maakte zich
weieens schuldig aan „spelbederf"
door een vette streep door al te ambi
tieuze projecten te zetten.
Wie nu over de Zandvoortse boule
vard loopt moet constateren dat toch
een deel van de grootschalige den
kwijze werkelijkheid is geworden.
Het Palace Hotel van Bouwes, zeven
tig meter hoog, bijvoorbeeld. Het zou
niet opvallen in een plaats als Beni
dorm. Maar hier in Zandvoort doet
het wat onwezenlijk aan. Net als de
brede en kille boulevard en het win
derige en doelloze plein.
De hotels hebben het trouwens moei
lijk in Zandvoort dat voornamelijk
dagjesmensen, kampeerders en ka
merhuurders trekt. Caransa heeft
van zijn hotel een bejaardentehuis
gemaakt. Het Palace Hotel zit alleen
vol als er internationale races zijn.
Bouwes biedt de kamers nu te koop
aan. Hij heeft inmiddels de toekomst
verklaard aan de bungalow en aast
op twee voetbalveldjes om ze daar te
kunnen bouwen.
Het luxe zwembad met springto-
ren, en golfbad, vijftig meter buiten
en vijfentwintig meter binnenbad
doet ook wat vreemd aan. Het ligt op
nog geen vijfhonderd meter van het
grootste zwembad van Nederland: de
zee. „Het is toch belachelijk om zo'n
bad in een plaats van 16.000 inwoners
aan te leggen. Een kind had kunnen
voorzien dat ze de kosten er niet uit
halen. Het gevolg is wel dat negen
maanden van het jaar het zwembad
voor viervijfde is afgesloten en de
plaatselijke bevolking in de winter
het met een badje van vijfentwintig
meter moet doen. Jaarlijks kost het
ons ook nog een smak geld." aldus
Koper.
Het is maar een voorbeeldje, zegt hij,
van de ongecontroleerde wildgroei in
Zandvoort. „Er ontbreekt hier enige
visie op de toekomst. Elke beslissing
is er een op de korte termijn. Er wordt
alleen maar gedacht aan groot in de
overtreffende trap. En „het betere
publiek", daar hebben ze het ook
altijd over. Maar wat dat is weet ik
niet. Of zijn het soms die mensen die
het casino in mogen omdat ze een das
om hun nek hebben?"
Geen houvast
De kersverse burgemeester van de
badplaats H. Machielsen (ook lid van
provinciale staten voor de VVD) is
het niet oneens met Koper. Ook hij
heeft het gevoel dat teveel particulie
ren de badplaats in hun greep heb
ben. „Er dreigt gevaar. Onderne
mingslust is een goede zaak. Maar je
wordt hier vaak geconfronteerd met
plannen waar je een uitspraak over
moet doen zonder dat je de houvast
hebt van een samenhangend plan
voor Zandvoort." Hij wijst vanachter
het tafeltje in zijn werkkamer naar
buiten. Het is er druk. De toeristen
doen op het zonnige raadhuisplein
nog even wat inkopen voordat ze op
het strand gaan liggen bakken. Ma
chielsen: „Als een winkelbedrijf op
het stationsplein bijvoorbeeld zegt
dat ze willen verbouwen en wat uit
breiden en met de plannen hierheen
komen, dan kunnen wij zeggen:
prachtig, geen bezwaar. Maar we kun
nen helemaal niet beoordelen of dat
wel kan. De NS zou wel wat aan het
station willen doen en andere winkels
die daar zitten willen misschien ook
wel uitbreiden. En dat kan allemaal
niet zomaar zonder een gestructu
reerd plan voor die buurt.
„De strandtenten zijn ook een voor
beeld. Ze vallen eigenlijk onder de
horecawet. Maar de exploitanten ver
kopen ook allerlei spullen als zonne-
exploitant van de baan wist te sluiten
haalde men bakzeil.
Onder druk van protesterende bewo
ners is het voortbestaan van het cir
cuit nog steeds in discussie. Centraal
staat de vraag: wat levert het racen
Zandvoort op? Volgens de tegenstan
ders minder dan niets. Op wedstrijd
dagen wijken de strandbezoekers
voor het autogeweld. De plaatselijke
middenstand en horeca zouden er
meer last van ondervinden dan er
geld aan overhouden. Bovendien be
tekent het verkeerschaos, het inzet
ten van extra politie, schoonmaak
ploegen en herrie, veel herrie.
De voorstanders wijzen op de drie ton
die de gemeente volgens het contract
jaarlijks vangt, de promotie van
Zandvoort ook buiten de grenzen en
zeggen dat middenstand en horeca
juist wel van de racerij profiteren.
Het anti-circuit-comité voelt zich ge-
ruggesteund door een onlangs ver
schenen rapport van de Interdeparte
mentale Commissie Geluidshinder.
Daarin wordt becijferd dat bij ver
dwijnen van het circuit horeca en
bedrijfsleven er nauwelijks op achter
uitgaan en dat het treffen van geluid
dempende maatregelen een miljoe
nenzaak is.
komende wet op de geluidshinder een
belangrijke rol spelen.
„Het is waar als de wind verkeerd
staat komt het lawaai over heel Zand
voort heen. Ik hoor het ook, maar ga
eraan voorbij. Ik heb wel eens het
gevoel dat sommige mensen net zo
lang wachten tot ze zich kunnen erge
ren, dat vind ik een beetje overge
voelig."
Lou Koper: „Op zich is er niets op
tegen dat mensen er voor kiezen om
zich in een veredelde sigarenkist
dood te rijden. Maar je moet wel
rekening houden met het belang van
de gemeenschap. Al die mensen die
zeggen dat het circuit zoveel oplevert
baseren dat nergens op. Dat vind ik
toch het probleem hier dat niets is
gebaseerd op feiten. Ze veronderstel
len dat het circuit veel oplevert en ze
veronderstellen dat iedereen hier af
hankelijk is van het toerisme. Na
tuurlijk worden er heel wat kamertjes
verhuurd. Maar dat is bijverdienste.
Het gros hier werkt buiten Zand
voort. De mensen die aan het strand
verdienen komen hier helemaal niet
vandaan."
Het weer
Veronderstellingen
Machielsen: „Ik geef geen waardeoor
deel over dat rapport. Maar het pro
bleem is dat ze van erg veel veronder
stellingen uitgaan om tot hun cijfers
te kunnen komen. Niemand kan ei
genlijk een zinnig antwoord geven op
de vraag wat het circuit oplevert. Er
zijn allerlei onzekere factoren zoals
het weer. Ik vind wel dat zodra het"
contract afloopt we sluiting ernstig
moeten overwegen. Dan zal ook de
Zandvoort is door de vele plannen,
die niet allemaal op de lange baan
zijn geschoven (zoals het casino)
meermalen in de publiciteit geweest.
Het lijkt erop dat iedereen altijd
meer wilde maken van Zandvoort
dan het was: een badplaats waar vele
Nederlanders en buitenlanders graag
komen. Niet om te gokken, naar races
te kijken of op een hoogte van zeven
tig meter te dineren, maar om op het
strand te vertoeven. De enige factor
die uitmaakt of het publiek wel of
niet naar Zandvoort gaat is het weer.
Al honderdenvijftig jaar lang.
Wie zich nu in Zandvoort. waar
benzinemaatschappijen en
sigarettenfabrikanten de
bewegwijzering van de ANWB
overnemen, alle Duitse kranten te
koop zijn en Bratwurst mit Schinken
ruim voorradig is. kan zich moeilijk
voorstellen dat deze badplaats eens
zeer geliefd was bij vorsten,
vorstinnen, keizers en staalbaronnen.
Honderdvijftig jaar geleden werd het
armzalige vissersdorp onsloten en het
„Groot Badhuis" geopend. Reden
waarom er dit jaar gefeest wordt.
Maar een echte badplaats van allure
werd het pas 53 jaar later toen het
spoorstation werd geopend en
Kurhaus, Galerij en Grand Hotels
werden gesticht. De sjiek ging niet in
zee in die dagen. Het water werd met
karren uit zee gehaald en in kuipen
gestort. Het zoute vocht zou
therapeutische waarde hebben:
keizerin Sissy, die last had van
ischias, kwam ervoor naar
Zandvoort. De plaats beleefde in het
begin van deze eeuw grootse tijden.
Maar met het instorten van de Duitse
Mark braken ook voor Zandvoort
sombere tijden aan. De plaats
ontwikkelde zich later meer en meer
als trekker voor dagjesmensen. Als
een volkse badplaats, hetgeen het nu
nog is.
Aan banden
Machielsen vindt dat de onderne
mingslust niet ongebreideld verder
mag gaan. „Ik ben er ook niet voor
om alles te regelen en aan banden te
leggen. Maar de ontwikkelingen moe
ten je niet gedicteerd worden."
Machielsen verwacht niet dat een
structuurplan snel gerealiseerd
wordt. Verontschuldigend wijst hij
op de omvang van zijn ambtenaren
korps. „Achtenvijftig man en dat
voor een plaats waar in de zomer
soms vijftigduizend inwoners zijn."
De Zandvoortse raad heeft het niet
altijd makkelijk. De druk van vele
belanghebbenden (bewoners, toeris
ten en ondernemers) is groot. De peri
kelen rond het circuit van de jubile
rende badplaats tonen dat goed aan.
De „cirkelzaag" teistert al jaren de
oren van de buurt. Met een beetje
ongunstige wind ontkom je zelfs op
het ver verwijderde naaktstrand niet
aan het geluid van de gierende moto
ren. Al geruime tijd zijn er in de raad
stemmen op gegaan om het circuit op
te doeken. Ondanks een felle lobby
onder aanvoering van Bouwes. werd
zelfs het principebesluit daartoe ge
nomen. Maar toen het gemeentebe
stuur een voordelig contract met de
Het Zandvoortse strand met op de achtergrond het Palace Hotel van Bouwes. De kamers zijn te koop.
brandolie, voetballen en ansichtkaar
ten. Dat vind ik ook best. Maar nu
gaan sommige ook windsurfers, van
die zeilplanken, verkopen. Ik kan het
wel begrijpen dat die mensen hun
inkomen een beetje willen spreiden,
maar je moet je wel afvragen waar
zoiets toe leidt." Een volgende stap is
inmiddels al gezet nu pachters van
strandhuisjes de badgasten ook op
een sauna willen verrassen.
Westnederland vraagt voor de vestigingen
Den Haag en Delft:
Aanvangssalaris op 25-jarige leeftijd f 2.043,—, ver
hoogd met een toeslag van 6% op het functieloon.
Na een inwerkperiode en opneming in de chauffeurs-
roulering kan de toeslag voor onregelmatige diensten
gemiddeld f 250,- per maand gaan bedragen.
Premie A.O.W. wordt volledig gecompenseerd.
Vrije uniformkleding.
Vrij en onbeperkt vervoer voor werknemers,
echtgenoten en kinderen (tot 18 jaar) op al onze
lijnen.
Schriftelijke sollicitaties, of verzoeken om nadere
informatie, te richten aan:
Loosduinse Hoofdstraat 62, Den Haag,
tel.: 070-252225.
Stationsplein 1, Delft,
tel.: 015-143877.
v/h GEBR. MEIJER B.V.
LEIDEN
Achthovenerweg 4 (Leiderdorp), 071-894258
NIJMEGEN LEEUWARDEN
Pontanusstraat 1 -3-6
Tel. 000-226865
Emmakade 62
05100-24595
OOOOOOOÖOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOs.
Voor onze sterk groeiende drukkerij/uitgeverij (14 enthousiaste me
dewerkers) zoeken wij met spoed een
voor onze administratie.
De zeer gevarieerde werkzaamheden bestaan onder meer uit: be
handelen van telefoontjes, verzorgen van de boekhouding en factu-
Onze gedachten gaan uit naar een meisje met MAVO-opleiding en
typediploma, liefst met belangstelling voor het grafische vak.
Met gemaakte vakantieafspraken wordt uiteraard rekening gehou
den.
Sollicitaties - schriftelijk of telefonisch - te richten aan:
DRUKKERIJ VAN DER BURGH/KLEIJWEGT BV
LOOSDUINSE HOOFDSTRAAT 185, POSTBUS 53184
TELEFOON 25.34.36. DEN HAAG
Delft
Dr. A. Kuyperschool-mavo
Huyterstraat 2
Gevraagd m.i.v. 1 augustus of z.s.m.
daarna een
voor 12 uur in de tweede klassen
Van sollicitanten wordt verwacht, dat ze uit overtuiging
kiezen voor het Chr. onderwijs.
Inlichtingen bij en brieven aan de directeur P. de
Keijser, Kon. Emmalaan 19, Den Hoorn (post Delft).
Tel 015-123523 (school) eh 015-121940 (privé)
psychiatrisch ziekenhuis Endegeest
Het Psychiatrisch Ziekenhuis ENDEGEEST te Oegst-
geest zoekt voor haar Polikliniek een
Functie-inhoud:
het ontvangen van .bezoekers
het maken van afspraken
administratieve werkzaamheden en typewerk
Functie-eisen:
middelbare schoolopleiding
typediploma
goede contactuele eigenschappen
in staat tot zelfstandig werken
Salariëring afhankelijk van leeftijd en ervaring tol
maximaal 2367,- per maand.
Inlichtingen te verkrijgen bij het hoofd medisch secre
tariaat, mw. S. Koning, tel. 071-151840, toestel 414.
Schriftelijke sollicitaties te richten aan het hoofd perso
neelszaken, de heer P. F Groenendijk.
ENDEGEEST
OEGSTGEEST
Endegeesterstraatweg 5 tel. (071) 15 18 40*
ZAKENFLITSEN
PLAVUIZENFABRIEK
tegen fabrieksprijzen bieden wij u aan zeer aparte plavuizen
20x20 cm. v a 25.- lot 40.- p m2 Winkelwaarde tussen
de 70.- en 80 - Oag. geopend van 8 00-18 00 uur. Ook
donderdagavond en zaterdagochtend zi|n wi| aanwezig
DELFOS KERAMIEK. UTRECHTS JAAGPAD 121.
I/O WAARDEILAND, TEL. 071-143010
PROFITEER NU VAN ONZE
AANBIEDINGEN
TIJDELIJK:
12-220 VOLT EN GAS 37 LTR
VAN 499. VOOR 389,-. 65
LTR KAST. LUXE. 12-220
VOLT EN GAS VAN 745
VOOR 585.
TUINMEUBELEN, BUTAAN-
GASCOMFOREN (BRUIN OF
GROEN 189.50). GASFOR
NUIZEN (BRUIN OF GROEN
445) enz.
DE SPECIAALZAAK
VOOR LEIDEN E.O.
Camping
Gasshop
GAZON
VERNIEUWING
MET HET WOLF-SYSTEEM,
Vraagt inlichtingen
GRIFFIOEN S
TUINCENTRUM
Leidseweg 520,
Voorschoten,
tel. 071-763748
JAN BODIJN
stoelenmatter en rietvlech-
ter. Reparatie en restauratie
van antiek en antieke meu
belen Div. Ii|m en houtdraai-
werken HOOFDSTRAAT
24. LEIDERDORP TEL.
071-895550 EN 071-766549.
Van graszaad tot gazonmaaier:
LEIDSEWEG 520, VOORSCHOTEN. TEL. 071-76S74®.
Bezoek vrijblijvend onze
showroom, waar de nieuwste
Chateau
Caravans
te bezichtigen is.
8ERGMAN CARAVANS,
leidMveert 18®, NOORD-
WIJKERHOUT, TEL. 02623-
begint op deze en
de andere
advertentie pagina's
ELKE
OCHTEND
OPNIEUW
Verzameling of losse zegels
te koop gevraagd
v.d. Hoek, Heliotrooplaan
92a. Den Haag. tel.
070-258715.
POETSLAPPEN
in de soorten
WIT
DUN BONT
TRICOT
minimale afname 25 kg
Jac. van Noort
Afvalstoften B.V.
POSTBUS 344. MAGAZIJN.
ZOUTMANSTRAAT 5,
ALPHEN A/D RUN.
Tel. 01720-72863.
FANT. BRUIN
TOTAAL EN EGAAL IN 10
DAGEN. ZONNEBANK-
KUUR VAN 10 X 1 UUR
125.-. AFSPRAKEN: 071-
152058.
PARASOLS
in alle malen en kleuren, tuin
stoelen, tafels, banken, gias-
maaiers De grootste sortering.
W. P. HARTWIJK
Nieuwe Beestenmarkt 7-11,
Leiden, tel. 071-126627
ERADUS
NOG STEED8 HEREN
STRAAT 94, LEIOEN. MA
GAZIJN NIEUWSTKAAT
4®, LEIDEN.
STOELEN, GLA8, TAFELS,
SERVIES.
TEL. 071-133600-131340.
GEEN FILIALEN
TE HUUR
tourcaravans en
vouwwagens ANWB-verhuur.
TEL. 01719-14823
Van perkplanlen lol tuinmeubelen:
LEIDSEWEG 520, VOORSCHOTEN, TEL. 071-763748
Klusjesman
voor alle werkzaamheden in
het huis o> rondom het huis. im
ot prijsopgaaf
TEL. 071-120580
TUINBANKBN
stoelen, talels m wit gelakt en
oessms. gros File*, PVC etc
spaden, schoppen harken,
kruiwagens
W. P. HARTWIJK
Nieuwe Beestenmarkt 7-11
Leiden, tel. 071-126627
Brandblussers
voor boot, caravan, huis,
winkel en kantoor
V.D. KLAUW
Technisch materiaal onder
delen. Nieuwe Rijn 31, tel
071-134800, Leiden
SLEUTELS
BIJMAKEN!
klaar terwijl U wacht Regen
tonnen. kruiwagens, spaden
rieken, grasmaaiers
W. P. Hartwijk
NIEUWE BEESTENMARKT
7-11
LEIDEN. TEL. 071-126627
YAMAHA. MERCURY.
HONDA
B.B. MOTOREN
Hel adres in de randstad mei
de goede service voor nieuw
en gebruikt 7 dagen service
aan het water.
VAN DER WANSEM MARINE
B.V.
BU PONT KAAGDORP
TEL 2524-264.
iCQOj
