Kabinet voorzichtig met nivelleren Voorrang voor veiligheid Scherper bestrijding belastingontduiking Tien miljard verdeeld Ziekenhuisverblijf kost bepaalde fondspatiënten straks tientje per dag Verplichte melding van vacatures is op komst Minima ontzien, van middengroepen maar klein offer gevraagd Van Agt: 'We vragen niet het onmogelijke' Kabinet: eigen bijdrage uitbreiden Politie, rechterlijke macht en gevangeniswezen versterken Bijzondere aftrek Minder geld voor bejaarden en invaliden vervalt VOOF lSOleren Korter werken slechts mogelijk door loonoffer Kabinet eens van woningen Kabinet wil zwartwerkers meer tegengaan ZATERDAG 1 JULI 1978 BINNENLAND TROUW/KWARTET 11 Van onze sociaal-economi sche redactie DEN HAAG Het kabinet streeft voor de komende vier jaar niet naar een sterke ni- velling van inkomens. De koopkracht van de sociale mi nima en van het modale inko men (rond 30.000 gulden bru to per jaar) wil het kabinet minstens handhaven. Voor in komens tussen dertig en zes tig mille zal de komende jaren „aan een bescheiden reëel of fer niet zijn te ontkomen," hoewel deze groep nog „zo veel mogelijk moet worden ontzien." Bij de nog hogere inkomens zullen „de offers groter moeten zijn." Het kabi net schrijft dit in de gisteren bekendgemaakt bezuini gingsnota „Bestek '81'. Oppositieleider Den Uyl wil voor de komende jaren de inkomens boven modaal fors koopkracht laten inleve ren, oplopend tot vier procent inleve ring per jaar voor inkomens van een ton en hoger. Er zou dan aanmerke lijk minder bezuinigd hoeven te wor den. Premier Van Agt en zijn minis ters staken gisteren, bij de presenta tie van hun bezuinigingsnota, niet onder stoelen of banken dat zij dit plan-Den Uyl niet realistisch achten. In de nota schrijft het kabinet dat afzien van forse bezuinigingen ,,op den duur slechts mogelijk zal blijken als de werkende bevolking bereid is daarvoor blijvend ruimte te bieden in de vorm van teruggang in individuele bestedingsmogelijkheden, een duide lijke teruggang in koopkracht. Die weg kiest het kabinet niet. Het acht het niet realistisch op voorhand van zo'n vergaande bereidheid tot mati ging, ja zelfs teruggang, uit te gaan. Het afzien van een toeneming van de koopkracht van het merendeel der actieven (de werkende bevolking, re dactie) is reeds een niet geringe opga ve." aldus de kabinetsnota. Van Agt voegde hieraan toe: ..Onze keuze vraagt van de mensen niet het onmogelijke". Minister Andriessen van financiën: „Het project-Den Uyl staat of valt met inkomensmatiging. Maar dat moet ook reëel zijn. Het is niet verantwoord van een dergelijke matiging uit te gaan. De risico's van het project-Den Uyl zijn dan ook veel groter dan uit de cijfers lijkt." Het inkomensbeleid van het kabinet houdt niettemin in dat de komende jaren zou moeten worden afgezien van startloonverhogingen in de CAO'S. Die zijn voor handhaving van de koopkracht tot het modale inko men ook niet nodig. Het kabinet wil namelijk verzwaring van belastingen en premies „nagenoeg geheel" ver mijden. Bijgevolg zullen de loonkos ten per eenheid produkt niet hoeven stijgen voor de bedrijven. Dat maakt het mogelijk dat bedrijven „zeer te rughoudend" zijn met prijsverho gingen. Het kabinet wil zijn plannen onder- Onderstaande tabel geeft de jaarlijkse verbetering dan wel vermindering van koopkracht voor enkele inkomensgroepen, zoals voortvloeit uit het beleid dat het kabinet de komende vier jaar wil voeren. Tussen haakjes staan dezelfde soort cijfers maar dan voor de jaren 1973 tot en met 1976, toen het kabinet-Den Uyl regeerde, en toen niet alleen de economische mogelijk heden veel gunstiger waren maar ook nivellering van inkomens werd nagestreefd. AOW (sociale bodemuitkering) Minimumloon Modaal inkomen Tweemaal modaal Viermaal modaal •f 0,25 pet. (-f6,9 pet) ■f 0,75 pet 4,5 pet) 0 pet. 2,6 pet) - 0,5pet.(-f 1.1 pet) - 0,75 pet. (- 0.1 pet.) werp maken van overleg. „De belan gengroepen zullen een bijdrage tot dit beleid moeten kunnen leveren". Daarbij zal er ruimte zijn voor bijstel ling van de plannen. Maar het kabi net is niet van plan „het herstel van onze economie op de lange baan" te laten schuiven. Incidenteel loon Het kabinet verlangt een „uiterste inspanning" van werkgevers en werk nemers om het zogeheten incidentele loon (voor overwerk, promoties) en dergelijke te beperken. Gemikt wordt op een maximum van één a anderhalf procent. Ramingen van de centraal economische commissie, een groep topambtenaren, wezen eerder op twee procent in de komende jaren Oppositieleider Den Uyl heeft her haaldelijk betoogd dat het „inciden tele loon" verder terug te dringen is Minister Andriessen (financiën) heeft AmhtpnarPfl zich echter zeer sceptisch over Den Uyl's verwachtingen uitgelaten. zelf ook proberen het „incidentele loon" vaster in de greep te krijgen Het is de bedoeling, dat volgend jaar per ambtenaar een half procent min der „incidenteel" wordt uitbetaald dan tot dusverre voorzien is. Het kabinet wil graag een oordeel van werkgevers en vakbeweging hebben over de ontwikkeling van het inciden tele loon. De partijen zouden, samen met de overheid, een commissie moe ten vormen die een „nader onder zoek" instelt. Via het tarievenbeleid wil het kabinet beoefenaren van vrije beroepen laten deelnemen aan inkomensmatiging. Daarbij is het uitgangspunt dat gelij ke tred gehouden wordt met de loon ontwikkeling in het bedrijfsleven. Het kabinet wil, waar de overheid de grootste werkgever van ons land is. Minister Wiegel (binnenlandse zaken) wil verandering brengen in de salarië ring van hogere ambtenaren. Voor ambtenaren boven de functie van di recteur zou „een meer logisch opge bouwde salarisstructuur" Ingevoerd moeten worden. Aan de Sociaal-Economische Raad zal een advies gevraagd worden over de raamwet op de inkomensvorming Het gaat het kabinet daarbij niet om „het uitvaardigen van dwingende maatregelen." maar veeleer om het doen van aanbevelingen aan werkge vers en vakbeweging. Voorts za! een „raad van advies voor structurele vraagstukken van inkomensvor ming" worden ingesteld. Commissarissen Het kabinet zal binnenkort de SER ook advies vragen over de raden van commissarissen in grote ondernemin gen. Het ziet ernaar uit dat het kabi net in de adviesaanvrage niet al een eigen standpunt zal uiten inzake aan wijzing van commissarissen door het personeel. uitgaven. Vandaar dat het kabinet zelf steeds spreekt over „ombuiging" en niet over „bezuinigingen". Met onderstaande optel som komt het kabinet nog ongeveer vierhonderd mil joen gulden te kort. Deze bezuinigingen moet het ka binet de komende twee jaar nog „invullen", voor de helft bij de ministeries, en de andere helft bij de socia le voorzieningen. De bedra gen zijn in miljoenen guldens. A Bezuinigingen ministeries (tussen haakjes geplaatste getallen betreffen 1979, de overige 1981) Van onze sociale redactie DEN HAAG Hieronder volgt een overzicht hoe de tien miljard gulden bezui niging is verdeeld over de verschillende ministeries en sociale voorzieningen. Deze cijfers moeten zo wor den gelezen, dat tussen nu en 1981 de uitgaven van de overheid en sociale voorzie ningen niet stijgen van 160 miljard gulden nu naar 210 miljard in 1981, maar van 160 naar 200 miljard. Het betreft dus een „bezuini ging" op de groei van de Algemene zaken (-3) -7 Buitenlandse zaken (-9) -11 Justitie (-29) -61 Binnenlandse zaken (-54) -254 Onderwijs en wetenschappen (-219) -390 Financiën (-31) -90 Defensie (+66) +284 Volkshuisvesting en ruimt. ord. 9) -395 Verkeer en waterstaat (-209) -598 Economische zaken (-25) -70 Landbouw en visserij (-56) -64 Sociale zaken (-26) -72 Cultuur, recreatie en maatsch. werk (-46) -87 Volksgezondheid en milieuhygiëne (-16) -46 Civiele verdediging (politie) (-) x20 Wetenschapsbeoefening (-21) -66 Gemeentefonds (-126) -432 Personeelsuitgaven (-233) -400 Correctie loon- en prijsniveau (-31) -247 Totaal (-1059) -2986 B. Bezuinigingen sociale voorzieningen Beperking verhoging met 0,5 procent per half jaar op. - sociale uitkeringen (ook de minima) 1050 - salarissen overheidspersoneel 1460 - overheidspensioenen 100 - salarissen gezondheidszorg 410 Werknemersvoorzieningen (uiteenlopende beperkingen in recht op WW. WAO, WWV, bijstand, ziektewet. AAW. WSW) 350 Bezuinigingsplan kinderbijslagen 890 Gezondheidszorg (onder meer beperking aantal zieken huisbedden. afremming nieuwe specialismen, afrem ming gebruik geneesmiddelen) 1130 Eigen bijdrage patiënten 590 Afremming toeloop van nieuwe gegadigden voor sociale uitkeringen 500 Bevriezing belastingaftrek bejaarden en invaliden 40 Totaal 6500 Van onze parlementsredactie DEN HAAG De opname in een ziekenhuis of een verpleeg inrichting gaat bij een ziekenfondsverzekerde ongehuwden en gehuwden zonder kinderen, volgens de kabinetsvoorstellen, tien gulden per dag kosten. De eigen bijdrage van fonds patiënten moet volgens het kabinet uitgebreid worden. Die uitbreiding betreft ongehuwden, ouder dan achttien jaar, met een éi gen inkomen, en gehuwden „die geen sparen, van hen afhankelijke kinderen heb ben". Als motief voert het kabinet aan, dat deze groepen tijdens verblijf in ziekenhuis of verpleeginrichting kosten van het levensonderhoud uit- Van onze parlementsredactie DEN HAAG Het kabinet Van Agt heeft besloten tot verhoging van de rijksuitgaven voor: Het kabinet blijft bij het voornemen een eigen bijdrage in te voeren voor met name dokterbezoek. Die bijdrage bedraagt per jaar maximaal honderd gulden per zelfstandige huishouding. politie: defensie: onderwijs voor zestien- en zeven tien-jarigen; arbeidsbureaus nieuwe stijl; individuele huursubsidies. diverse welzijnsactiviteiten. met name hulp aan drugverslaafden Bezuinigingen worden aangebracht op: hoger onderwijs, waaronder de academische ziekenhuizen. materiële uitgaven voor lager on derwijs; woningbouw; openbaar vervoer; natte waterstaat: uitkeringen aan gemeenten; kosten van het overheidsapparaat; milieubescherming. Geen verandering ondergaan de voorziene uitgaven voor: ontwikkelingssamenwerking; maatschappelijk werk; de culturele sector; stadsvernieuwing; de aanleg van wegen. luizend et kabinet wil de voorrang voor binnenlandse veiligheid tot uitdruk king brengen in een jaarlijkse uitbrei ding van het politiekorps met onge veer duizend man. Ook zullen de rechterlijke macht en het gevange niswezen worden versterkt. Defensie gaat er ondanks een aandeel in de bezuinigingsoperatie fors op vooruit als gevolg van het eerder ge nomen kabinetsbesluit om het defen siebudget Jaarlijks met drie procent te verhogen. Na optellen en aftrekken komen de defensie-uitgaven van 1981 bijna 300 miljoen hoger uit. Bij de bezuinigingen op de onderwijs uitgaven zal het kleuter-, lager en buitengewoon onderwijs worden ont zien. De ingrepen zullen zodanig zijn, dat de werkgelegenheid zoveel moge lijk in stand wordt gehouden. Minis ter Pais zal binnenkort zijn actieplan voor het scheppen van nieuwe ar beidsplaatsen in basis- en voortgezet onderwijs publiceren. De bezuinigin gen lopen op tot 590 miljoen in 1981. Hier tegenover staat een extra be drag van 200 miljoen voor nieuw be leid. Dit zal vooral ten goede komen aan onderwijsvoorzieningen voor zes tien- en zeventien-jarigen. Bouwbeperking De bezuinigingen op volkshuisves ting zullen worden gezocht in een beperking van de bouw van premie- koopwoningen en woningwetwonin gen. Aan de uitgaven voor stadsver nieuwing wordt niet getornd. Voor individuele huursubsidies is extra geld uitgetrokken. Volgens het kabi net wordt hiermee voldaan aan de voorwaarde, dat de positie van de laagstbetaalden niet wordt aange tast. Extra geld ook voor welzijnsactivitei ten. Met name genoemd worden de hulp aan drugverslaafden, de volwas senen educatie en de maatschappelij ke dienstverlening. Besparingen kun nen worden bereikt bij de gezinszorg door kostenbesparende maatregelen. De aankoop van natuurgebieden zal aanmerkelijk worden beperkt Ook de uitbreiding van het aantal openba re gezondheidsdiensten wordt op een laag pitje gezet. Milieu Minder geld komt beschikbaar voor milieuverbeterende maatregelen. De uitgaven voor reiniging van opper vlaktewater, verwerking van afval stoffen. beperking van geluidshinder en bestrijding van luchtverontreini ging worden verlaagd. Er komt wel meer geld voor maatregelen tegen milieuhinderlijke activiteiten van be drijven. Bezuinigd wordt verder op subsidies aan particuliere tehuizen voor kin derbescherming, wetenschappelijk onderzoek, uitkeringen aan gemeen ten en provincies, investeringspre mies voor verplaatsing van bedrijven en aanleg van industrieterreinen, het investeringsprogramma van de PTT en het openbaar vervoer. De kwaliteitsverbetering van het openbaar vervoer zal in vertraagd tempo worden uitgevoerd. De dienst- lijnen cn de frequenties blijven zoveel mogelijk in stand. Om de tekorten op het openbaar vervoer te beperken, zullen tariefsverhogende maatrege len worden getroffen. Het kabinet hoopt tot slot vele hon derden miljoenen te bezuinigen door de besparende maatregelen in het overheidsapparaat. Gestreefd wordt naar een bezuiniging van 700 miljoen in 1981. Er komt een grondig onder zoek naar besparingsmogelijkheden. Ook de personeelsuitbreiding wordt beperkt. Eerder is tegen dit uitgelekte voornemen fel protest aangetekend door het PvdA-kamerlid Dolman, ter wijl ook CDA voorman Aantjes be denkingen uitte. Bij beiden leeft de vrees, dat mensen om financiële re den afzien van doktersbezoek. De VVD is al jaren een voorstander van de eigen bijdrage, omwille van een groter „kostenbewustzijn" bij de be volking. Het kabinet houdt wel rekening met financiële moeilijkheden bij mensen die nu via de be jaarden verzekering en vrijwillige ziekenfondsverzekering een belangrijke premiekorting krij gen. „De vraag is of van deze groepen eenzelfde eigen bijdrage kan worden geheven," aldus het kabinet. Het denkt erover de ziekenfondsraad om advies te vragen. Ds werkers in de gezondheidszorg worden met het overheidspersoneel op één lijn gesteld, ook zij zullen drie jaar lang een half procent per half jaar in lonen en salarissen achter blijven. Kruiswerk Het kabinet wil voorzichtig omsprin gen met het kruiswerk. „Een in 1977 voorgenomen bezuiniging, op het kruiswerk zal, gezien het belang en de prioriteit van deze uitgaven, worden beperkt,,' aldus de ombuigingsnota. Daarentegen wil het kabinet minder geld uittrekken voor de opzet van openbare gezondheidsdiensten. Met de kostenbeheersing in de ge zondheidszorg wil men verder op de ingeslagen weg: een verdergaande beperking van het aantal zieken huisbedden. een pas-op-de-plaats voor nieuwe specialismen, beperking van het geneesmiddelengebruik. Het kabinet wil wel wat soepeler zijn in de toepassing van de normen, die gelden voor de personeelsbezetting in instel lingen. Vanuit de gezondheidszorg is de afgelopen maanden herhaaldelijk geklaagd over de strakke normen De schrijvende pers met op de achtergrond de ministers. Van onze parlementsredactie DEN HAAG Verkorting van de arbeidstijd en de invoering van vijf ploegendiensten kan alleen gebeu ren. als de werknemers een loonoffer brengen. Dat is de stellige overtui ging van het kabinet-Van Agt. „Maatregelen op het gebied van ar beidstijdverkorting houden in, dat in dividuele werknemers er in koop kracht op achteruit gaan" stelt de bezuinigingsnota vast. Ook veranderingen in het ploegen- stelsel brengen kosten met zich mee. „die door de desbetreffende bedrij ven niet gedragen kunnen worden." De nota stelt: „De werknemers zullen hiervoor zelf een deel van hun inko men moeten offeren, omdat anders voor een aantasting van de werkgele genheid moet worden gevreesd. Dit inkomensoffer zal. wil een kosten stijging worden vermeden, verhou dingsgewijs groot moeten zijn. Het is dan ook de vraag of de overgang van vier- naar vijfploegendiensten op kor te termijn kan worden gerealiseerd. Ook de overheid kan geen „onaan vaardbaar hoge bedragen" uittrek ken, al zou de invoering van vijfploe gendiensten ook volgens het kabinet „een aanzienlijke verbetering van de arbeidsomstandigheden met zich mee brengen." Van onze parlementsredactie DEN HAAG - Het kabinet is van plan de meer dan twintig jaar oude bijzondere inkomensaftrekken voor bejaarden en invaliden te „bevrie zen". Van een verdere verbetering wil het kabinet op dit moment niet we ten. Er zal een studie naar de hoogte van beide aftrekken worden ge houden. Van onze parlementsredactie DEN HAAG - Het kabinet is het eens geworden over de hoofdlijnen voor „deel twee" van de vermogens- aanwasdellng (VAD). Bedrijven, die overwinst maken, moeten daarvan twaalf procent afstaan ten gunste van het zogeheten collectieve VAD- fonds. Dit fonds komt ten goede aan „vervroegde pensionering van werk nemers. en meer in het algemeen aan de oudedagsvoorziening van werkne mers". Het VAD-fonds zal beheerd worden door vertegenwoordigers van de vakbeweging (twaalf man) en de overheid (acht). De werkgevers wor den bij het beheer niet ingeschakeld. De VAD-heffing zal niet aftrekbaar zijn voor de vennootschapsbelasting. Die heffing bedraagt ten hoogste drie procent van de fiscale winst. Hier door wordt bereikt dat bedrijven met een gering eigen vermogen en een sterke winstpositie er niet te slecht afkomen, ten opzichte van bedrijven met zowel een groot eigen vermogen als een sterke winstpositie. Van onze parlementsredactie DEN HAAG Het kabinet wil nog dit jaar beginnen met een nationaal woningisolatieprogram. waarbij het Rijk jaarlijks 172.5 miljoen gulden beschikbaar stelt voor subsidies en voorlichting over isolatie. Dat is bijna tachtig miljoen gulden per jaar min der dan volgens adviseurs van het kabinet noodzaeklijk zou zijn om in de komende tien jaar tot een optima le woningisolatie in Nederland te komen. Het kabinet heeft in het kader van de bezuinigingen afgezien van een totale uitvoering van het aanbevolen wo ning-isolatieplan. maar meent niette min dat toch nog kan worden gespro ken van „een redelijk niveau van wo ningisolatie." Dat schrijven de minis ters Van Aardenne (Economische Za ken) en Beelaerts van Blokland (Volkshuisvesting) in een brief aan de Tweede Kamer. Het kabinet wil het isolatieprogram bekostigen met een jaarlijkse verho ging van de gasprijs met drie cent per kubieke meter (incl. BTW). Daarover is echter nog geen overeenstemming met de Vegin bereikt. Deze verenl ging van gasdistributeurs wil niet verder gaan dan één cent per jaar verhoging. Het kabinet meent echter dat de prijs van het aardgas nu bin nen vier Jaar moet worden gebracht op het peil van de olieprijs. 'Passende arbeid' op de helling? Van onze parlementsredactie DEN HAAG Het kabinet wil wettelijk vastleggen, dat bedrijven hun vacatures moeten melden bij de gewestelijke arbeidsbureaus. Minister Albeda (sociale zaken) hoopt, dat daarmee de vraag naar en het aanbod van werk beter op elkaar afgestemd kunnen worden. „Onnodige selectiviteit van werkgevers" staat die afstemming nogal eens in de weg, wordt in de bezuinigingsnota gezegd. Het kabinet stelt ook aan werkne mers eisen om het „gat" tussen vraag en aanbod zoveel mogelijk te dichten. Binnen het kabinet vraagt men zich af hoe het begrip „passende arbeid" gewijzigd moet worden. Een werklo ze, die aangeboden passende arbeid weigert, verspeelt zijn recht op een sociale uitkering. Het begrip „passen de arbeid" heeft in de rechtspraak meer en meer Inhoud gekregen. De vorige minister van sociale zaken, Boersma, meende dat de jurispruden tie voldoende houvast bood en wilde daarom geen aanpassing van het be grip. Het kabinet wil dat nu „herover wegen". In de eerste plaats wil het echter, dat de nu geldende normen volledig wor den toegepaast, zowel door arbeids bemiddelaars als door ultvoeringsor ganen van de sociale verzekeringen Op het ministerie van sociale zakei wordt gewerkt aan richUijnen, be doeld voor de gemeentebesturen di< betrokken zijn bij de uitvoering var de sociale wetten. Het gaat In dl' richtlijnen om de toepassing van he' wetsartikel, dat het straffen van „niet meewerkende werkzoekenden regelt. Van onze parlementsredactie DEN HAAG Het kabinet wil de strijd tegen belastingontduiking en ontwijking en misbruik van sociale voorzieningen verscherpen. Dat wordt gezien als „een morele verplichtlnt tegenover hen, die op correcte wijze gebruik maken van de collectieve voorzieningen." Het kabinet wil de verschillende op sporingsdiensten aansporen tot gro tere activiteit. De geheimhoudings plicht, die nu geldt, zal „opnieuw be keken worden." Het is nu bijvoor beeld zo dat de belastingdienst geen gegevens over verdachte figuren mag doorspelen naar justitie. Het kabinet heeft vooral het oog op de praktijken van koppelbazen, beunhazen, en zwartwerkers. Ter voorkoming van het anoniem wer ken. of het werken onder valse naam. denkt het kabinet aan „een vorm van legitimatie" voor werknemers Werk gevers krijgen daarbij de plicht per soonsgegevens te controleren Momenteel wordt de laatste hand ge legd aan regels, die een oplossing moeten vormen voor het probleem van de koppelbazen. Aannemers zul len aansprakelijk gesteld worden voor belastingen en premies, die on dernemers schuldig zijn. De bestuur ders van rechtspersonen, met name BV's en NV's, worden aansprakelijk gesteld voor belastingen, die de rechtspersonen moeten afdragen. De overheid wil meer greep krijgen op de oprichting van BV's en NV's. door nauwgezetter onderzoek naar de handel en wandel van aspirant-op richters. Ook de controle achteraf wordt verscherpt. Meer dap nu zal het openbaar ministerie letten op faillie te BV's en de bestuurders daarvan vervolgen terzake van het mlsdrijl bankbreuk. Het kabinet ziet ook heil in de oprich tingvan klachtenbureaus, die per be drijfstak actief zijn. Verder wordt gezegd dat de aanpak van „zwart geld" en belastingfraude krachtig ter hand wordt genomen. Op het ministerie van financiën worden daartoe voorbereidingen getroffen Er zal een speciale „stuurgroep" Ir het leven geroepen worden, die he' vraagstuk van oneigenlijk gebruik ei misbruik" „in al zijn facetten" zal onderzoeken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 11