®Jemen houdt 'moordtraditie' hoog
ter aanhangers
oezorewa zoek
Israël verwerpt
kritiek Egypte
ii/linder belasting voor de Westduitsers?
Eritrees verzet wil praten
WHO wil primaire
gezondheidszorg
Bretonners gepakt
wegens 'Versailles'
elle partijstrijd in Bonn
r di< t
WOENSDAG 28 JUNI 1978
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
7
/"en 'an een medewerker
tTerf IEIROET Na de staatsgreep in Zuid-Jemen en de executie
t geb an president Salim Robaja Aii lijkt de rust in het land
eert, iruggekeerd. De pro-Russische haviken hebben ondertussen
hei un greep op Zuid-Jemen na de staatsgreep versterkt.
lg ziel
e om e Zuldjemenitische radio veroor-
ande ^ide gisteren de terechtgestelde
ota di «sident Robaja Ali voor z'n „indivi-
3P de lalistische tendens". Volgens de ra-
eefml 0 leidde dit ertoe dat „hij alle
het acht aan zich trok en alle beslissin-
errein n nam zonder dat de politieke lei-
ng. dt ng vertegenwoordigd door het cen-
lenten a]e comité en het politbureau (van
■gelijk i enige politieke partij in het land)
e loep bij betrokken werd",
ente
bied e Arabische Liga heeft de ministers
woej m buitenlandse zaken van de Arabi-
'r Yier he landen voor een zaterdag te hou-
jdies n spoedconferentie uitgenodigd na
moord op de president van Noord-
men. Achmed Hoessein al Gasjmi.
e conferentie werd op verzoek van
ord-Jemen bijeengeroepen.
emeen
ch vo Gasjmi werd afgelopen zaterdag in
het vi n kantoor vermoord toen hij een
ngen t gezant van het marxistische buur
de in nd Zuid-Jemen ontving. Zuid-Je-
Jytwln en heeft betrokkenheid bij de aan-
e van ig op de president van Noord-Je-
ngesc en ontkend, maar de diplomatieke
het trekkingen tussen de beide landen
realist n verbroken. Al Gasjmi volgde in
eer. T tober vorig jaar Ibrahiem al Hamdi
ngen die ook al onder moordenaarshan-
>or hu n viel. Jemen houdt haar traditie
iwverefcog. Zelden stierf een Jemenietische
der een natuurlijke dood.
e dien
ïidsci
it Gra
enbur
ontv
an de 1
/an dej
nderg
arbaars
1962 regeerde de imams (een reli-
:e leider die wereldlijke macht
>t te veroveren) Noord-Jemen. Hun
•aarse en middeleeuwse bestuur
1de tot een staatsgreep van het
ïr. Het imamaat werd afgeschaft
de republiek uitgeroepen.
Gesteund door Saoedi-Arabië bon
den de conservatieve stammen uit
het noorden en het oosten van het
land samen met de imam de strijd
aan tegen de jonge republiek. Presi
dent Nasser van Egypte snelde met
troepen en wapens de republiek te
hulp. Saoedi-Arabië was er echter al
les aan gelegen om het ontstaan van
een progressieve en daarom gevaar
lijke zuiderbuur te voorkomen. On
danks de toenemende betrokkenheid
van Egypte in de oorlog slaagde de
republiek er niet in een definitieve
overwinning te behalen.
De gematigde leiders binnen beide
kampen sloten een compromis: de
republiek kan blijven bestaan en de
„royalistische" conservatieve topfi
guren kregen weer een hoge positie.
Maar dit compromis maakte van Je
men een onregeerbaar land. De con
servatieve stammen in het noorden
en oosten van het land waren door
hun militaire macht in staat de auto
riteit van de centrale regering in Sa
naa voortdurend te ondermijnen. De
verschillende regeringen die tot 1974
werden gevormd, bleken niet in staat
te zijn de macht van de stammen te
neutraliseren.
In juni van dat jaar greep Ibrahim al-
Hamdi de macht. Een van zijn eerste
besluiten was de ontbinding van de
volledig uit conservatieve stamlei-
ders bestaande raadgevende verga
dering. Om het gevaar van een op
nieuw uitbrekende burgeroorlog te
voorkomen en de stammen verder te
isoleren verbeterde hij op regerings
niveau de betrekkingen met Saoedi-
Arabië. Als tegenprestatie weerhiel
den de Saoedi's de stammen ervan de
strijd met al-Hamdi te beginnen.
Straatarm
Onder al-Hamid's drie jaar durende
bewind begon het straatarme Jemen
zich economisch te ontwikkelen. Op
twee manieren profiteert het land
van de fabelachtig rijke olielanden.
Met name Saoedi-Arabië en Koeweit
schenken het land grote sommen
geld waarmee allerlei ontwikkelings
projecten worden gefinancierd. Bo
vendien verschaft de zich snel uit
breidende industrie van Saoedi-Ara
bië en andere Arabische olielanden
aan veel Jemenieten werk. In 1977
wordt gemiddeld vier miljoen gulden
per dag door Jemenitische gastarbei
ders naar Jemen gestuurd. Voor een
land van ongeveer zes miljoen inwo
ners een aanzienlijk bedrag. Door
deze toevloed van geld neemt de
vraag naar westerse goederen snel
toe. Vooral auto's worden massaal
ingevoerd. Binnen een jaar tijd leert
de hoofdstad Sanaa het verschijnsel
van een met auto's verstopte binnen
stad kennen.
Blijvende rust wordt Noord-Jemen
echter niet gegund vanwege de zich
verscherpende internationale politie
ke spanningen in het zuidelijk gedeel
te van de Rode Zee. De toenemende
Russische aanwezigheid in de regio
wordt door Saoedi-Arabië en de gehe
le westerse wereld als een regelrechte
bedreiging gevoeld.
In het marxistische Zuid-Jemen be
gon echter een politieke ontwikkeling
die aan Saoedi-Arabië vooralsnog
gunstige perspectieven bood. Binnen
de regering van Zuid-Jemen gingen
stemmen op om zich minder afhanke
lijk op te stellen van de Sowjet-Unie,
om de betrekkingen met het rijke
Saoedi-Arabië aan te halen. De presi
dent van Zuid-Jemen- Salem Robaya
Ali was de meest fervente voorstan
der van deze gedachte. De sterke man
binnen de FLN, de enig toegestane
politieke partij in het land. Abdoel
Fattah Ismail was zijn voornaamste
tegenstander.
Ontknoping
Afgelopen weekeinde leidde deze
machtsstrijd tot een bloedige ont
knoping. Met Robaya Ali aan de
macht greep Saoedi-Arabië de moge
lijkheid om Zuid-Jemen uit de Russi
sche invloedssfeer los te weken, met
beide handen aan. Met beloften van
uitgebreide financiële steun probeer
den de Saoedi's de Zuidjemenieten te
paaien. In het kader van deze toena
deringspolitiek haalde Noord-Jemen
de banden met Zuid-Jemen aan. Deze
politiek van toenadering strookt vol
ledig met de alom aanwezige nationa
le sentimenten in Noord-Jemen, die
nog immer gaan in de richting van
een verenigd Jemen.
Cultureel en voor een deel ook econo
misch vormen beide Jemens een ge
heel. Vooral binnen het republikeinse
kamp bestaan sterke velangens naar
meer eenheid met het zuiden. De re
publikeinen zagen hierin tevens een
mogelijkheid de positie van de con
servatieve stamlelders te verzwak
ken. Het spreekt dan ook vanzelf dat
deze stamleiders zich altijd fel heb
ben verzet tegen toenaderng met het
linkse zuiden. Hoewel Saoedi-Arabië
de toenadering openlijk steunde
het had immers het licht ervoor op
groen gezet probeerde het met alle
middelen het proces onder controle
te houden.
Een verenigd links Jemen moest ver
meden worden. saoedi-Arabië bleef
de stammen heimelijk van geld en
wapens voorzien; Al-Hamdi bleef pro
beren de positie van de stammen te
verzwakken. De instelling van de uit
stamleiders bestaande raadgevende
vergadering wist hij steeds uit te stel
len. Bovendien verzwakte hij de fi
nanciële positie van de stammen
door de Jaarlijkse subsidie te verla
gen. In bedekte termen bekritiseerde
hijde gewoonte van de Saoedi's om
de stammen financieel te steunen.
Boze tongen in Noord-Jemen bewe
ren dan ook dat de stammenonrust in
het noorden van het land heerste
sinds januari 1977 bewust door de
Saoeidi's was aangewakkerd om A-
Hamdi te waarschuwen tegen een al
te onafhankelijke opstelling. In juni
van het vorig jaar slaagde A-Hamdi
erin de stammenopstand die zich snel
leek te gaan uitbreiden, neer te slaan.
In september 1977 bracht de presi
dent van Zuid-Jemen zijn eerste offi
ciële bezoek aan het noorden. Precies
een week voor dat hij Aden zou gaan
bezoeken, werd Al-Hamdi vermoord.
Al-Hamdi's opvolger, de zaterdag ver
moorde Al-Gasjmi, verklaarde de po
litiek van zijn voorganger te willen
voortzetten. Maar uit alles bleek dat
de conservtieve stamleiders in snel
tempo hun invloed terugwonnen die
zij tijdens het bewind van Al-Hamdi
prijs moesten geven. Een door Al-
Gasjmi ingestelde grondwetgevende
vergadering bestond geheel uit stam
leiders. Hij stopte de toenadering tot
het radicale Zuid-Jemen. ondanks
eerdere toezeggingen. In april van dit
jaar leidden spanningen binnen de
regering tot het vertrek van één van
Gasjml's naaste medewerkers, Ab-
doellah Abd al-Alim, naar de omge-
Abdoel Fattah Ismail (rechts) leider van Zuid-Jemens enige
politieke partij is als de sterke man uit het drama van de
afgelopen dagen in dat land gekomen. Tijdens de door hem
gepleegde staatsgreep werd president Salem Robaja Ali (links)
terechtgesteld.
ving van Taiz, waar hij een opstand
trachtte te ontketenen.
Nadat deze door de regeringstroepen
was neergeslagen, vluchtte hij naar
Aden. Daar verklaarde hij dat de
Noord-Jemenitische regering volledig
door Saoedie-Arabië en conservatie
ve stamleiders wordt overheerst. Zijn
naam is in verband gebracht met de
moord afgelopen zaterdag op Al-
Hasjmi.
Beslissing
Al of niet beïnvloed door de gebeurte
nissen in Noord-Jemen werd er afge
lopen maandag een beslissing gefor
ceerd in de al lange tijd durende
machtsstrijd in Zuid-Jemen. Al sinds
enkele maanden was duidelijk dat de
pro-Sowjet-vleugel de overhand had
weten te krijgen. De belofte die Ro
baya Ali de Saoedi's deed in ruil voor
flnitnciële hulp, namelijk om de steun
aail de rebellen in de provincie Dho-
fair van het aangrenzende sultanaat
vim Oman te stoppen, werd verbro
ken. Alle pogingen van Saoedi-Arabië
om langs diplomatieke weg haar in
vloed over dit strategische deel van
het Arabisch schiereiland uit te brei
den zijn mislukt.
Het lijkt bovendien onwaarschijnlijk
dat een hernieuwde toenadering tus
sen beide Jemens nabij is. Integen
deel: het ligt meer voor de hand dat
grensincidenten die voor Al-Hamdi's
be wind bijna elke dag voorkwamen.
op>nieuw de relaties tussen beide lan
den gaan karakteriseren.
overif
ee h»
omen i
'an de|
ïrkeerl
ïstructf
nleg
•en de
jurgsin
jkeiaaifl
aad ziq
ven wil praten met Patriottisch Front
er Bi
isvesl
ISBURY (AP, DPA, Reuter) Vier aanhangers van de
iodesische bisschop Abel Moezorewa zijn zoek. Volgens een
ïeeit Woordvoerder van de bisschop zijn zij gedood toen zij contact
<>gdejichten met guerrillastrijders om hen te vragen de wapens
i :er te leggen en mee te werken aan een vreedzame regeling in
gers vi hodesië.
in M
afgevi ij verloren hun levens in een po- werkelijke overdracht van de macht
n de J" Bid J
iwen v
Delfla t
a, heefaa Moezorewa neemt samen met ue Britse minister van buitenlandse
zaken David Owen heeft gezegd dat
hij wil blijven praten met alle partij
en in Rhodesië, inclusief het Patriot
tisch Front. Dit ondanks de moord op
- twaalf Britten op een missiepost, dit
in Salisbury hebben laten weten weekeinde, waarvoor zwarte guerril-
zij niet beschikken over gegevens iastrijders verantwoordelijk worden
ie. Voo|er de gang van zaken. De lege auto gesteld. De Britse pers keerde zich
;edepu»n de vier werd gevonden ten zuiden gisteren fel tegen het standpunt van
- n Fort Victoria, in het zuiden van t owen, waarbij zelfs tot zijn aftreden
lodesië. werd opgeroepen.
blanke premier Ian Smith deel aan
overgangsbestuur in Rhodesië,
n buff ar dit wordt door de guerrillastrij-
stedetrs van het Patriottisch Front van
iet eenj hand gewezen. Militaire autoritei-
ussen
natijt
an de
eeft
van
>er hoo
k rech
(42) bi
er sim
?le ma
Konii
tie.
rN-n )dJ
iet Alp
ïrveen
mindi
/aren
vrede te brengen," aldus de zegs- van blank aan zwart inhoudt.
LONDEN (Reuter) De
opvatting dat de belang
rijkste gezondheidszorg
zich afspeelt (of niet) vóór
dat een mens ziek wordt, is
het onderwerp van een in
ternationale conferentie
die in september in Alma
Ata in het Aziatische deel
van de Sowjet-Unie wordt
gehouden. De Wereldge
zondheidsorganisatie
(WHO), die de bijeenkomst
organiseert samen met het
VN-kinderfonds UNICEF,
is tot het inzicht gekomen
dat de sterk technisch ge
richte westerse geneeskun
de niet erg voldoet aan de
behoeften van de wereld,
zelfs van de rijke landen.
„De meeste conventionele syste-
men van gezondheidszorg worden
steeds complexer en duurder en
hebben een twijfelachtig maat
schappelijk belang", schrijven di
recteur-generaal Halfdan Mahler
van de WHO en directeur Henry
Labouisse van UNICEF in een
rapport voor de conferentie. „Zij
zijn misvormd door de dictatuur
van de medische techniek en door
de ongelukkig gerichte inspannin
gen van een medische industrie
die medische consumptiegoede
ren verschaft aan de samenle
ving", schrijven de twee in een
radicale aanklacht tegen de wes
terse geneeskunde.
WHO en UNICEF proberen be
langstelling te wekken voor wat
zij „primaire gezondheidszorg"
noemen. Het is een nog niet
scherp omschreven begrip, maar
de voorstanders vinden een slui
tend systeem van kleine gezond
heidscentra belangrijker dan een
paar grote ziekenhuizen, moeder
melk beter dan melkpoeder, be
hoorlijke voeding belangrijker
dan vitaminepillen en voorkomen
beter dan genezen. Vier van de vijf
ziektegevallen in de wereld han
gen samen met onzuiver water, de
helft van de sterfgevallen onder
kinderen in Latijns Amerika met
slechte voeding. Primaire gezond
heidszorg begint bij zulke fac
toren.
Dat vereist politieke beslissingen
en assistent-directeur-generaal
David Tejada de Rivero, die voor
de WHO de conferentie in Alma
Ata organiseert, ziet het verster
ken van de politieke wil van de
afzonderlijke landen daarom als
hoofddoel. Wanneer de regeringen
nu niet onder druk worden gezet,
verwacht hij in de nabije toe
komst revolutionaire guerrillabe
wegingen in veel landen.
JERUZALEM (UPI, Reuter) Israël heeft een Egyptisch
vredesplan niet verworpen omdat „Egypte tot aan vandaag
geen vredesplan op tafel heeft i;elegd," aldus een verklaring
uitgegeven door het bureau van premier Begin. Israël reageer
de hiermee op de Amerikaanse en Egyptische kritiek op het
feit dat Israël Egyptische vredesvoorstellen zou hebben ver
worpen nog voordat deze bekend waren gemaakt.
ider de afgevaardigden van Moezo-
was dominee Epraim Chidoe-
ie, die lid was van het centrale co-
jmmisjtó van Moezorewa's Verenigde Af-
d aanse Nationale Raad (UANC).
aanslag zou de tweede zijn op
jinatigde zwarte Rhodesiërs door
idi errillastrijders binnen een maand.
mei werden vier aanhangers van
ee Ndabaningi Sithole. die ook
het overgangsbestuur deelneemt,
lood. Zij probeerden in de buurt
Salisbury met zwarte guerrilla-
Iers te overleggen over de rege-
die met premier Smith is getrof-
Het Patriottisch Front blijft ech-
van mening dat dit akkoord geen
PARIJS (AP, AFP) Leden van een
Bretons „ondergronds leger" zijn
aangehouden op verdenking de bom
te hebben geplaatst, die maandag
grote schade aanrichtte in het Paleis
van Versailles. Het Revolutionaire le
ger van Bretagne had zich eerder
verantwoordelijk gesteld voor de
aanslag, „omdat het volk van Bretag
ne wordt onderdrukt, zijn land wordt
bezet door Franse militairen en zijn
volk door de Franse imperialisten
wordt geminacht en kapot gemaakt."
BEIROET (UPI/Reuter) De twee belangrijkste Eritrese afscheidingsbewegingen zijn in
principe bereid om zonder voorwaarden vooraf met de Ethiopische regering te onderhandelen
over een oplossing van het al zeventien jaar durende conflict in Eritrea.
Dit meldt het Libanese dagblad An
Nahar. De twee Eritrese afscheidings
bewegingen, ELF en EPLF, zijn dit
enkele dagen geleden tijdens bespre
kingen in Zuid-Jemen overeengeno-
men. Eveneens besloten werd dat nog
de ELF noch de EPLF een afzonder
lijk akkoord met Ethiopië zal sluiten.
Volgens An Nahar zal over een formu
le voor zelfbeschikking begin juli op
een nog te bepalen plaats met de
Ethiopische autoriteiten worden on
derhandeld. De ELF zou het akkoord
met de EPLF hebben gesloten omdat
de EPLF sinds december vorig jaar
geheime besprekingen met het be
wind in Addis Abeba voert
Zowel de Sowjet-Unie als Cuba heeft
er bij de Eritreërs en Ethiopië op
aangedrongen hun problemen vreed
zaam op te lossen. Volgens welinge
lichte kringen zou ook de leider van
het Volksfront voor de Bevrijding
van Palestina, dr. George Habasj tus
sen de Eritreërs en Ethiopië hebben
bemiddeld. Habasj zou met Ethiopië
op een aantal punten overeenstem
ming hebben bereikt. Volgens An Na
har heeft Habasj voorgesteld om Eri
trea niet meteen onafhankelijk te la
ten worden maar dit via een geleide
lijk proces te laten verlopen.
Drie fronten
Inmiddels zijn Ethiopische troepen
op drie fronten een aanval begonnen
op Eritrese guerrillastrijders, zo heeft
een Eritrees persagentschap meege
deeld. Militairen zijn samengetrok
ken, die worden gesteund door tanks
en vanuit de lucht met jachtbom
menwerpers, die aanvallen uitvoeren
op bevrijd Eritrees gebied.
Tijdens de kabinetszitting van afge
lopen zondag in Jeruzalem had Israël
op basis van uitzendingen van Radio-
Caïro Egyptische vredesvoorstellen
als onaanvaardbaar afgewezen. Vol
gens Radio-Caïro eist het vredesplan
dat momenteel door Egypte op pa
pier wordt gezet teruggave van de
westelijke Jordaanoever Jordanië en
van de Gazastrook aan Egypte. Be
gins verklaring stelt dat „Israël be
reid is om onderhandelingen te voe
ren over een vredesakkoord zonder
voorwaarden van enige partij voor
af." Zijn verklaring volgt op uitlatin
gen van de Egyptische minister van
buitenlandse zaken Ibrahiem Kamel.
Deze had zijn verbazing uitgesproken
over het feit dat Israël vredesvoor
stellen verwerpt die Egypte nog niet
eens heeft uitgewerkt. Ook de Ameri
kaanse president Carter heeft zich in
deze zin uitgelaten.
Israëls minister van defensie Ezer
Weizman, die zware kritiek vanuit
zijn eigen partij kreeg te verduren,
probeert nu de afgelopen onderhan
delingen met Egypte weer op gang te
brengen. Volgens regeringsfunctiona
rissen in Jeruzalem heeft het Israëli
sche kabinet Weizman opdracht ge
geven om te proberen een ontmoe
ting met de Egyptische minister van
oorlog, generaal Gamassl. te arrange-
ten. Volgens Jeruzalem heeft Oamas-
sd laten weten tot een dergelijke ont
moeting bereid te zijn wanneer met
Israël met nieuwe ideeën voor een
«oplossing van het conflict in het Mid
den-Oosten komt. Israëlische kran
ten wisten gisteren te melden dat een
van Weizmans nieuwe ideeën het
stichten van een militair bondgenoot-
Schap tussen Egypte en Israël zou
zijn.
Het Egyptische dagblad Al Achram
heeft gisteren bekendgemaakt dat
•een nieuwe geheime communistische
•organisatie is opgerold, waarvan Ara
bische leden van het Volksfront voor
rie Bevrijding van Palestina van dr
IHabasj deel uitmaakten. Tien leden
van de organisatie zijn aangehouden
op het ogenblik dat zij Egypte wilden
verlaten. In hun woningen werden
brochures aangetroffen gericht tegen
het bewind van president Sadat
Israëlische vertegenwoordigers bij de
Internationale Arbeidsorganisatie
(ILO) hebben de verwerping van een
Arabische resolutie waarin Israël be
schuldigd werd van racisme en discri
minatie in de bezette gebieden als
een „grote overwinning" omschreven.
De resolutie werd ingediend tijdens
de 64ste zitting van de ILO in
Geneve.
'an de
?n toen
atie is
d dat v
oodzak
or J. den Boef
iders dan in Nederland lijkt zich in West-Duitsland opnieuw de
•gelijkheid van een belangrijke belastingverlaging voor te doen
om puur partijpolitieke redenen.
onmiddellijke aanleiding tot het bespoe-
en van plannen die al voor 1980 (het jaar
rin parlementsverkiezingen gehouden
Jeten worden) waren voorzien, was het
n Jnietigende resultaat voor de liberale
(Vrije democratische partij) bij de
Istaatverkiezingen in Hamburg en Ne-
laksen. Een andere oorzaak is de oprich-
van een belastingpartij, waarvan de
vreest dat zij samen met de zoge-
mde „groene partijtjes" de liberalen
lessen bij de deelstaatverkiezingen van
ctober de das kan omdoen.
Ten moede heeft de FDP-leiding naar
logelijkheid van versnelling van belas-
•erlagingen gegrepen als een laatste
halm. waaraan zij zich in elk geval tot
ober hoopt te kunnen vasthouden. Haar
igrijkste eis is dat niet tot 1980 wordt
acht wat de sociaal-democraten van
selier Schmidt het liefst (en niet alleen
electorale overwegingen) zouden willen
Jaar dat ingrijpende maatregelen al op 1
iri van het komende jaar worden inge-
Begrijpelijk verzetten de sociaal-de-
raten zich daartegen, omdat het FDP-
itief in strijd is met de na de Bondsdag
lezingen van 1976 tussen de coalitie-
aers gemaakte afspraken.
n ei IJ1
-i, d.
Sinds
rig mi
srkerk
ïisje is
geziei
rag. gel
ilauwe
t er oul
K* ais Ondoordacht
uidt: laf
ogen.
?der
L verzi
de mei
Oen
sociaal-democratische minister van fi-
•ien. Hans Matthöfer. beweert dat het
technisch gezien niet meer mogelijk
al over een half jaar belangrijke
■zoc
neU m
i Hafc_
wijzigingen in te voeren. Dat dit erg moei
lijk zal zijn, spreekt vrijwel niemand tegen,
maar zelfs de mensen die met de uitvoering
van eventuele veranderingen belast zijn,
geven toe dat de mogelijkheid wel degelijk
bestaat. En toen het argument van Matthö
fer niet bleek op te gaan. moest kanselier
Schmidt zelf met zwaarder geschut komen.
Hij oefende felle kritiek op het „ondoor
dachte handelen" van de FDP en zei dat er
vóór de economische topconferentie die vol
gende maand in West-Duitsland wordt ge
houden. geen enkel besluit zal worden
genomen.
De toorn van Schmidt richtte zich echter
niet uitsluitend tegen de FDP. maar ook
tegen de „vijf wijzen" die met de regelmaat
van de klok de Westduitse regering advie
zen verstrekken over de financieel-economi-
sche ontwikkelingen in West-Duitsland.
Deze „wijzen" (een vast adviescollege uit
het bedrijfsleven) bepleitten een verlaging
van de inkomstenbelasting en daar tegeno
ver een verhoging van de BTW. Daarover
zou nu reeds een beslissing genomen moe
ten worden, omdat het niet verantwoord
zou zijn met invoering ervan te wachten
totdat het belasting-vraagstuk in zijn tota
liteit aan de orde komt.
De „vijf" noemen niet alleen conjunctureel-
politieke redenen, maar zien navolging van
hun advies als voorwaarde om op middel
en lange termijn de economische groei te
bevorderen. Zij wijzen er op dat de conjunc
turele verwachtingen voor de rest van dit
De belastingplannen van de FDP: suikerspinnen
(cartMB uil 'HandeltbUu')
jaar al weer ongunstiger zijn dan tn hun
vorige rapport aan de regering nog kon
worden aangenomen. Wat het opvangen
van de te verminderen belastingopbrengst
betreft, stellen de „wijzen" voor. de omzet
belasting te verhogen en de overheidsuitga
ven in te krimpen.
De oppositie
Er is echter nog een derde reden die de FDP
ertoe gebracht heeft, zich onverwacht weer
als de speciale beschermer van de belas
tingbetalers op te werpen. De in de opposi
tie verkerende christendemocraten zijn gro
te voorstanders van verlaging van belastin
gen en ook daarmee moeten de liberalen
rekening houden. Vorige week hebben de
christen-democraten (de CDU van Helmut
Kohl en de Beierse zusterpartij CSU van
Franz Josef Strauss) een stemming uitge
lokt over invoering van een nieuw tarief
voor de inkomstenbelasting per 1 Januari
1979. De FDP had dit voorstel eigenlijk
moeten steunen, maar stemde tegen met de
motivering dat de regering in elk geval tot
de Economische top volledige speelruimte
moet worden gelaten.
Bovendien is de liberale leiding van mening
dat overeenstemming moet worden bereikt
over een pakket van maatregelen, waarin
niet alleen de inkomstenbelasting, maar
ook belastingen die de zakenman treffen,
alsmede verhoging van kindergelden en van
de BTW zijn opgenomen. De FDP werd een
handje geholpen door SPD-minister van
financiën Matthöfer. die om een conflict
te vermijden had laten weten, van het
wachten tot 1980 geen dogma te zullen
maken. En het is duidelijk, dat de liberalen
na de Economische top hard van stapel
zullen lopen om invoering op 1 januari te
bewerkstelligen.
Aan de andere kant zullen de sociaal-demo
craten er op uit zijn bij de onderhandelin
gen met de liberale coalitiepartner gebruik
te maken van de tijdnood, waarin de wetge
vende arbeid zal geraken, naarmate de
ruimte om eventuele wijzigingen door te
voeren kleiner wordt. Van het verloop van
deze onderhandelingen tussen de coalitie
partners in Bonn zal in belangrijke mate
afhangen, welke positie de FDP in oktober
bij de deelstaatverkiezingen in Hessen zal
innemen.
Daarbij mag worden aangenomen dat de
FDP sterker tegenover de SPD zal staan,
als deze partij er in Bonn in zoii slagen,
versnelde invoering van belastingverlagin
gen te voorkomen. Het is de vraag of de
sociaal-democraten van Hessen gelukkig
zouden zijn met een dergelijke afloop van
het „belastingdebat" in Bonn. Want als de
SPD stemmen zou moeten afstaan aan de
FDP 'en aan een voor het eerst optredende
Belastingpartij), bestaat de mogelijkheid
dat de christen-democraten de meerderheid
verkrijgen in de Hessische Landdag in
Minister Hans Matthöfer
elk geval als de FDP door het optreden van
Belast ingpartij en Groene partijen (milieu-
groepen» onder het vereiste minimum van
vijf pri >cent zou blijven en uit die Landdag
zou verdwijnen.
Een compromis?
Er zal tussen het einde van de Economische
top en de verkiezingen in Hessen icn Bele
ren) of) 8 oktober in de Westduitse hoofd
stad m >g heel wat worden afgepraat tussen
de coalitiepartners. Om de al aangeduide
redene n zal de SPD van kanselier Schmidt,
die graag volgend jaar ook nog zou willen
profite ren van de hogere belastingopbreng
sten. biet dan bijzonder moeilijk krijgen En
het k an haast niet anders of kanselier
Schmidt, die zich nu nog laatdunkend uit
laat o rer echte of „ingebeelde" deskundi
gen. zal zich genoodzaakt zien, naar een
compromis te zoeken
