Leiden: dokken voor de Tour De tekening van een lezer 'gek kun je overal worden' ewetensbez waar den (1) Gemeente door slager bij de neus genomen ewetensbezwaarden (2) HET WEER door Hans de Jong Weerrapporten Iets zachter Strandweer flatneurose een fabeltje Victor onassis roken beetje ruim tehuishond hondenpil VOENSDAG 28 JUNI 1978 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 Snister Scholten van Defensie MÈ, rft het kennelijk niet aan met de *st simpele formulering voor prob eem van de gewetensbe- irden tegen militaire dienst, twee jaar is dat een kwestie ssen de Tweede Kamer en de taar opvolgende ministers van •fensie. De regering geconfron- met steeds klemmender en eeds specifieker wordende be- raren tegen de vervulling van de litaire dienst zocht aanvankelijk oplossing voor de in de prak- gerezen problemen (mensen, kennelijk in geweten bezwaard iren, maar nergens een aankno- igspunt vonden in de wet en dus ïwille van het geweten gestraft jden) in een opsomming van vijf [egorieën, die voor erkenning in imerking konden komen. Zoals. mpacifisten, godsdienstige be- aarden en dergelijke, t is tenslotte ae Tweede Kamer gortig geworden, te zeer toeges- op concrete gevallen en daar- br binnen de kortste keren weer iterhaald en verouderd. Met het AR Tweede Kamerlid Kwaadstniet heeft bij deze dis- isie een grote rol gespeeld. Hij ET de °P'ossin8 *n een éénvou- [MO e en principieel zuivere formu lering: „een gewetensbewaar is een gewetensbezwaar" of om de letterlijke tekst van De Kwaadste- niets amandement op de regering- voorwaarden te citeren: „ernstige gewetensbezwaren in die zin van de wet zijn onoverkomelijk gewe tensbezwaren tegen de persoonlij ke vervulling van militaire dienst in de Nederlandse krijgsmacht", zeen op het eerste gehoor niet zo fraai klinkende tekst (de heer Ds Kwaadsteniet is dan ook jurist van huis uit), mar de bedoeling is toch wel duidelijk: een gewetensbe zwaar is ernstig als het werkelijk onoverkomelijk is als de betrok kene met anderf handelen zijn ei gen persoonlijkheid zou vernie tigen. Over het bezwaar van* persoonlijk gebruik van geweld wordt in het amendement De Kwaadsteniet niet gesproken, blijkens de toelich ting (mede ontstaan naar aanlei ding van een eerste schermutseling over deze zaak met de regering) vond de meerderheid van de Tweede Kamer dat in de definitie van het woord militaire dienst reeds het begrip „geweld" beslo ten lag. Een militair bedrijf zonder de mogelijkheid geweld toe te pas sen is niet goed denkbaar. zaak is klaar en helder maar inelijk toch niet voor minister ïolten, die (na Vredeling, Ste- rdink en Kruisinga) dit vraag- op zijn bordje kreeg. Het is het staat er impliciet zo eef hij ongeveer aan de Ka- maar het lijkt me beter om „n Hr woord geweld toch maar expli- op zó I te vermelden, nog v de ele* lijkt een beetje op een ziften woorden, maar erg gelukkig mdsl! 1 toc*1 e'8enlijk niemand zijn brands t de nieuwe formulering van de n niet nister. Ten eerste: als een tekst ikbaar vijff woorden korter net zo :d en zo duidelijk is als een ti hij h gebreider tekst, waarom zou je t meteen voor die simpele tekst sn br^zen? Ten tweede (en dat is een gnen n ktisch bezwaar): roept het ex- waren; jjete gebruik van het woord nacht ewe,d de kans °P dat er dan dan h a^s voor de commissie van on- nen t raoek waar iedere gewetensbe- eg|ft[de voor moet verschijne, op- gn koi nieuw moet worden gezift en wel over het woord „geweld". Het lijkt onontkoombaar dat ge wetensbezwaarden vroeg of laat weer met de oude casuistiek wor den geconfronteerd: vragen in de geest van „wat zou je in dit of dat' geval doen als je over een wapen of voldoende lichaamskracht be schikte?" Maar ook dreigt het ge vaar dat alle vormen van geweld, weer moeten worden onderschei den: onderdrukkend en bevrijdend geweld, manifest en latent geweld enzovoorts. Het valt te vrezen dat de tekst van Minister Scholten door de Kamer wordt aanvaard dat na verloop van tijd zal blijken dat er in de praktijk heel weinig veranderd is. Ook in deze kwestie geldt, dat eenvoud het kenmerk van het wa ren is. Vandaar onze voorkeur voor de oorspronkelijke tekst van het amendement De Kwaadste niet. door Haro Hielkema LEIDEN Al is het dan een „feestweek", de Leidse bin nenstad kenmerkt zich meer door schreeuwende reclame dan door een feestelijke sfeer. Eigenlijk niet zo verwonder lijk, want de start van de in grote delen van Europa met belangstelling gevolgde Tour de France is in steeds groeien de mate een commerciële aangelegenheid. En al hult Leiden zich dan in een Franse trui, de reclame-letters over heersen het beeld. Al ruimschoots voordat de eerste ra cefiets in Leiden startklaar gemaakt is, is de Leidse gemeenschap in dis cussie geraakt over de 65-ste editie van de Tour de France, die zo toepas selijk met Ronde van Frankrijk ver taald wordt. En niet eens de vraag of het dit jaar een Hollander zal zijn, die als winnaar uit de strijd komt, vormt hoofdmoot in de gesprekken. Het ging steeds over de „poen". Over de bijdrage van de overheid en van het bedrijfsleven. En amper 48 uur voor dat in de Groenoordhallen het start schot klinkt voor de proloog (een tijd rit van 5,2 kilometer door het hartje van de Sleutelstad), werd er in de Leidse gemeenteraad nóg breeduit gedebatteerd over de gemeentelijke bijdrage aan het wielergebeuren. Het is bekend dat het wielrennen een van de meest door commercie en geld omgeven sport is. Wielerwedstrijden staan bol van „combines" en van samenzweringen. Overwinningen worden gekocht en verkocht. De Tourkaravaan, die elk jaar door het Franse landschap trekt, bestaat meer uit reclame-auto's dan uit renners. Een foto van een met reclame getooi de wielrijder is voor de fabriek, die als sponsor optreedt, zeker zoveel waard als een tiende plaats. Schlemiel Voordat alle ploegen van het podium in de Groenoordhal zijn vertrokken, is er in Leiden al op even duistere wijze met de poen omgesprongen als in de komende drie weken op en rond het zadel zal gebeuren. En de ge meente Leiden lijkt daarbij in de rol van de „schlemiel" op te treden, ge pakt door zo'n gladde jongen die graag geld uit iets slaat. Toen de Stichting Tour de France Leiden de kans rook om de grootste wielerronde van Europa in Leiden te laten starten, werd koortsachtig ge zocht naar subsidiënten en andere geldschieters. Vreugdekreten klon ken op. toen een omvangrijk slagers- bedrijf uit Leiden zich voor 270.000 en later zelfs voor 360.000 gulden garant wilde verklaren. En al is Leiden dan zo arm als de mieren (artikel 12-ge- meente), het gemeentebestuur durfde na dat grootse gebaar ook wel een duitje in de zak te doen: een garantie subsidie van 100.000 gulden, waar voor diensten als politiebewaking, dranghekken en verkeersmaatrege len geleverd worden. Immers, de Tour in Leiden brengt weer eens wat vet in de pot. „Publiciteitsoverwegingen" hebben het stadsbestuur tot de me dewerking verleid. Nu Leiden zich opmaakt voor het wielerfestijn, blijkt het echter wel iets anders gesteld te zijn met de finan ciën. Maandagnacht moest sportwet houder Dick Tesselaar nog tot de bodem gaan om van de raad 50.000 gulden meer dan geraamd was te vragen. De kosten van de dienst ge meentewerken (hekken, omleidings borden e.d.) waren 50.000 gulden ho ger dan oorspronkelijk werd ver wacht. De post „volksfeesten" moest aangeboord worden om dit bedrag op tafel te brengen. Worst De grootste opwinding ontstond in de Leidse raad evenwel pas, toen bekend werd dat de slager Teekens die zich met zijn 360.000 gulden al alle eer en hoogachting had toegeëigend hele- In verband met de start van de Tour de France worden in Lei den tal van festiviteiten geor ganiseerd, zoals een kermis bij* de molen De Valk. maal geen garantie voor het geld ver leend had, maar slechts als borg bij de bank optrad; als voorschieter. De zelfde meneer Teekens. die aanvan kelijk de gemeente Leiden geïnspi reerd had tot het geven van de finan ciële belofte en dat met een worst per raadslid beloond had ontvangt van het stichtingsbestuur evenwel behal ve zijn geld ook nog eens rente terug. Ook wethouder Tesselaar moest er kennen datde gemeente door de geldmagnaat (die in Amsterdam ook al in opspraak is gekomen wegens horizontale woningverkoop nabij het Hoofddorpplein) bij de neus genomen is. Slechts enkele CDA'ers en WD'ers plus de PSP en de PPR weigerden het college te volgen in het verlangen ora Leiden de vruchten van de Tour te laten plukken. Vooral de rol van Teekens. maar ook het feit dat de pot volksfeesten wordt aangesproken on dervond veel kritiek. De pot is al grotendeels aangesproken, hetgeen betekent dat er ergens anders in het gemeentelijk budget gesnoeid zal moeten worden (wellicht bij de fiets paden). Begroting Het is volstrekt onduidelijk hoeveel de gemeente Leiden voor het wieier- feest dat voor een groot deel een geste aan de middenstand is moet dokken. Wethouder Tesselaar rekent op de 50.000 gulden, die voor openba re orde en veiligheid uitgetrokken moeten worden. De PPR'cr Laurens Beijen. die het wielrengebeuren nog als mogelijkheid ziet om Lelden eens positief in het nieuws te brengen, zegt dat het hoogstens 120.000 gulden wordt, als er morgenavond bij de pre sentatie van de wielrenners en don derdag tijdens de proloog te weinig mensen komen. Zijn partijgenoot Frits van Oosten is evenwel nog veel somberder en re kent dat Leiden de volledige garan tiesubsidie zal moeten opbrengen. Anderhalve ton dus, „als het niet meer wordt." De begroting van de stichting zit na melijk zo slecht in elkaar dat alle kans bestaat dat er een nog veel groter tekort optreedt. De stichting kan in dat geval failliet gaan en geld gevers als bijvoorbeeld de gemeente draalen dan voor de schade op." Het heeft burgemeester Vis er in elk geval niet van weerhouden om zich gistermiddag door een confectiebe drijf in sportkleding te laten hullen om daarna met de vroegere kam pioen Eddy Merckx door Leiden te gaan fietsen. Of de Leidse bevolking ook zo enthousiast is. moet voorals nog betwijfeld worden. Het aantal mensen, dat vijftien gul den wil neertellen om vanavond een honderdtal wielrenners in het pak te zien. is nog zeer gering. En van de kaarten van dertig gulden, die don derdag toegang geven tot de Groen oordhal, is evenmin veel verkocht De winkeliers in Leiden hebben de raad in elk geval zo ver gekregen dat zij vandaag een extra koopavond mogen houden. Het winkelpersoneel zal dus niet naar de Groenoordhal kunnen. Jets zachter." Verder durf ik me niet te laten gaan wa^ betreft het weer van de komende dagen. Het gevaar is anders levensgroot, dat er meer wordt gesuggereerd aan zomerse verschijnselen dan er in werkelijkheid inzit. Het enige zwak flakkerende lichtpuntje is dan vrijwel alleen die te ver wachten stijging van tempera tuur naar een middagniveau van circa achttien graden. Een naar zuidwest terugdraaiende wind zal dit moeten presteren. Kaar ten voor vrijdag en zaterdag ge ven een oceanisch koufront weer de nodige armslag. Tegen het weekeinde dus waar schijnlijk weer een iets dalende temperatuur met als voorheen die veranderlijke Inslag van het weer: veel bewolking en wat nat tigheid dan weer opklaringen en hier en daar een bui bij een tus sen zuidwest en noordwest jong lerende wind. Nee juni gaat in zijn nadagen niet met een schoonheidsprijs strijken. Het enige wat ook een weerman kan doen is hopen op een vernieuwde stijl in juli. Van de wind kun je niet leven, is al lang een achterhaalde kreet, vraag dat maar eens aan de twee particuliere weerlieden. die Ne derland kent. Ook in Denemar ken is men nu zo ver dat de wind juistwinst zal opleveren. Men heeft daar namelijk het pro bleem aangepakt energie uit wind op te potten. Daartoe is een groep van veertig mannen in de zomer van 1977 begonnen met de bouw van een reusachtige wind molen. Deze is opgesteld op een 53 meter hoge onderbouw. Om het gehele Deense energie verbruik te kunnen voorzien zijn er echter circa 5 6.000 van zulke enorme windmolens nodig. Mij hebben nog geen berichten be reikt dat de Deense regering tot de bouw van zo'n groot aantal heeft besloten. In elk geval is het wel zo dat er ook vanuit Duits land belangstelling voor dit gi gantische project wordt getoond en om te beginnen heeft men er eerst maar eens een tv-program- ma over gemaakt Verder wil ik nog een paar zaak jes uit de oude doos naar boven rommelen. Zo werden de mensen op 21-22 juni 1874 onaangenaam verrast door een buitengewoon strenge nachtvorst: de strengste sedert 1849. In Frederiksoord vroor het boekweit totaal kapot Aardappelen, bonen, het loof van de eik: ze gingen allemaal voor de bijl. De schade was het grootst op veenachtige gronden en vooral op hellingen van noord naar zuid. In Utrecht werd op de 22-ste een officiéél minimum van slechts 3.2 graad waargenomen. Tenslotte een merkwaardige aanprijzing het lijkt wel een advertentie van de barometer, overgenomen uit een krant van de warme zomer van 1868. Naar aanleiding van onweer bij „te hoge" barometerstand voorge komen op 18 en 23 juli, schreef men „daarom reken ik het niet van belang om bloot te vermel den. dat de heer Holland alhier volkomen voldoende huisbaro meters aflevert tegen zes gulden het stuk. Bedenkt men dan nog daarbij, dat ook regen veel veel- vuldiger en dan tevens telkens in grotere hoeveelheden valt als de barometer beneden de gewone stand staat, zodat bij standen boven de 765 millimeter geen voor de landbouwer noemens waardige hoeveelheid valt, dan mag die geringe opoffering wel wenselijk schijnen." Dit bericht heeft betrekking op Leeuwarden en het lijkt mij toe dat genoem de Holland de alleenverkoop had van dergelijke Instrumenten. Slecht tot matig strandweer met lichte regen of motregen. Later op de dag iets verbeterend: wat droger maar wind matig tot vrij regenbui 12 zwaar bew. 13 zwaar bew 13 geheel bew. 12 zwaar bew. 14 regenbui 11 zwaar bew. 14 zwaar bew 12 half bew 14 zwaar bew. 14 zwaar bew 17 onbewolkt 27 onbewolkt 21 zwaar bew IS zwaar bew 17 geheel bew. 14 zwaar bew 14 regenbui 12 zwaar bew. 20 regenbui 18 zwaar bew 17 half bewolkt 18 onbewolkt 25 half bewolkt 21 zwaar bew 16 re gen bul 11 licht bew. 24 onbewolkt 24 licht bew. 24 regen 12 licht bew 20 regenbui 20 zwaar bew 15 licht bew 21 regen 16 zwaar bew 14 zwaar bew 18 regenbui 10 onbewolkt ?3 krachtig uit zuidwest tot west. Voor het gevoel iets minder koud. HOOOWATER donderdag 2# juni VUaaingen 10 OS-22 34. Hartngvlletsluizen 10 12-22 44. Rotter dam 12 18. Schevemngen 11 02-23 34. Umulden 11 51. Den Helder 2 28-15 14. Harltngen 5 12 17 43. Delfzijl 7 40-20 02 Flatneurose, bestaat dat? „Je zou de flatneurose beter depres sie kunnen noemen", meent de kinderarts Fiedelfij Dop in het maandblad Mensen van Nu. „Het gaat in het algemeen om vrou wen met kinderen, die zich verve len. Als ze bovendien in een geho rige flat wonen, krijgt de moeder het idee dat iedereen kan horen hoe zij haar kinderen opvoedt. Daardoor wordt de moeder-kind relatie extra gespannen, noem het neurotisch". Architect Wiek Röling denkt „dat er in een flat wel degelijk situaties bestaan die alleen in een flat voorkomen, maar ik denk niet ze het verschijnsel „flatneurose" veroorzaken. Ie mand die voorbestemd is om gek te worden, wordt overal wel gek". De arts Paul Knipschild: „Net zo goed als er in eengezinswoningen neurotische mensen wonen, zo heb je die ook in flats. Maar in een flat heet dat dan ineens flat neurose". De Engelse legerarts Fanning, legt Mensen van Nu uit. heeft het begrip flatneurose „uitgevon den". Hij onderzocht het voorko men van psychische problemen bij bewoners van flats en laag- bouwhuizen, en stelde vast dat flatbewoners anderhalf keer zo vaak naar de huisarts gingen als anderen, en als het om psychi sche klachten ging. zelfs twee keer zo vaak. Maar dat onderzoek geldt niet voor alle flatbewoners, omdat het zich beperkte tot in Duitsland gelegerde militairen en hun gezinnen, die zich ver van huis en haard maar in een vreem de omgeving moesten zien aan te passen. Toen dan ook in ons land een paar jaar geleden een onder zoek naar hetzelfde verschijnsel werd gedaan, kwam er iets heel anders uit de bus: er bleek geen verschil te bestaan tussen flatbe woners en bewoners van eenge zinshuizen wat neurosen betreft die met hun woning te maken moesten hebben. Op geen enkel terrein bleken er trouwens grote verschillen te bestaan, zodat niets wees op een neurose waar van het wonen in een flat de schuld zou zijn. Uit onderzoeken van de laatste tijd is bovendien duidelijk geworden dat de men sen die de dokter om kalmerings middelen vragen, meer uit de laagbouw dan uit flats afkomstig zijn. De vraag die het blad opwerpt: flatneurose een fabeltje of niet? zou je dus met „ja" kunnen beantwoorden. Een flatbewoner kan wel met contactstoornissen te kampen krijgen die komen in Mensen van Nu uiteraard ook aan bod maar wijs maar eens één oude stadsbuurt aan. waar niemand door contactstoornis sen gehinderd wordt. Victor is niet vergeefs gestorven, een van de drie weduwen van de giraf uit de dierentuin van het Engelse Winchester, die vorig jaar na een te intense vrijpartij overleed, heeft nu het leven ge schonken aan zijn dochter. De kleine is naar haar vader ge noemd. Victoria. Het girafje maakt het goed. maar kon zich zelf niet overeind hijsen. ..Dat is niet zo verwonderlijk", zegt de directeur van de dierentuin, „als je bedenkt hoe haar vader aan zijn eind is gekomen". Victor was in september van het vonge jaar na een dolle liefdesnacht met meer in staat op de poten te komen. Vijf dagen lang hebben allerlei mensen geprobeerd om hem weer in staande houding te krijgen, en ten slotte kwam de Britse marine er bij met een broek van zeildoek aan een hijs kraan. Toen de zaak leek te wor den opgelost, overleed de giraf aan een hartverlamming; de in spanning was te veel voor hem geweest. Het fortuin van de overleden schcepsmagnaat Ari Onassis schijnt achter het IJzeren Gor dijn terecht te komen. Volgens het Engelse dagblad Daily Ex press althans wil Onassis' doch ter Christina die met haar 27 jaar de baas van vaders zaak en geld is. in Moskou trouwen met ene Nikolai Iwanowitsj Kaozow. Christina is tweemaal getrouwd geweest en even vaak geschei den. Nikolai (40. vader van een dochter van 14) heeft zich net vorige week laten scheiden. Toen de Sowjet-autoriteiten lucht van zijn plannen kregen, hebben ze hun hoge ambtenaar (Kaozow heeft de leiding over de afdeling tankers bij een grote Russische rederij) onmiddellijk naar Mos kou teruggeroepen. Volgens de Daily Express is Christina hem al gevolgd; ze zou ook in Moskou willen gaan wonen en het Onas- sis-imperium van daaruit willen leiden. Hoe dat mogelijk is. is niet geheel duidelijk, maar wie met zoveel kapitaal aankomt zal overal wel een potje kunnen breken. paar jaar een heuse tehuishond. Indertijd heeft de directeur van het tehuis hem gekocht, maar het dier is in de loop van de Jaren de lieveling van alle bewoners ge worden. meldt „nieuws pas 65". Zonder uitzondering houden de bewoners zich graag met de hond bezig; gaat hij wandelen, dan wandelt er altijd wel iemand mee of andersom. Van een gewone huishond is het dier zo langza merhand uitgegroeid tot een alom gewaardeerde therapie- hond, weer eens een ander geluid dan het bekende „geen dieren in het tehuis". Dit zijn geen speelgoedhonden, en ook geen honden die uiterst ver fomfaaid uit een plensbui tevoor schijn zijn gekomen. Het zijn Sjar-pei-puppics, een Chinees honderas dat in het Guiness-re- cordboek als de zeldzaamste soort ter wereld slaat genoteerd. Zolang ze klein zijn zit hun vel veel te ruim. Ze groeien er vanzelf in naarmate ze groter worden, maar als puppies geven ze een zeer zor gelijke indruk, alsof ze niet alleen hun voorhoofd, maar hun hele lijf fronsen. Het bejaardenhuis van het Duit se Brackwede bezit sinds een Per jaar gaat een onvoorstelbaar aantal sigaretten in rook op vier triljoen een vier met achttien nullen er achter. Hoe je dat moet berekenen ls ons niet duidelijk, maar dat doet er ook niet toe. want de internationale anti-rook beweging heeft het sommetje al gemaakt. Die heeft ook uitgere kend dat er op de hele wereld alleen aan al die nullen voor ruim 220 miljard gulden weggegooid. De anti-rookclub hield een con gres in New York. waarop voor zitter dr Jerome L Schwartz de regeringen van alle landen opriep om rijksontwenningsklinieken te stichten. Hij stelde ook voor om sigarettenrokers een hogere pre mie voor hun ziekteverzekering te laten betalen dan niet rokers Een gevaarlijke ontwikkeling noemde Schwartz de toeneming van het sigarettenverbruik ln Derde Wereld-landen. De oor zaak zou zijn dat de mensen daar denken dat roken en welstand iets met elkaar te maken hebben, met andere woorden wie zich si garetten kan veroorloven kan het breed laten hangen en daar wordt „dus" tegen opgekeken. Er is nu een eenvoudig middel om de hond in de hand te hou den. althans de niet te stuiten opmars van het totaal aantal honden. Honden kunnen niet al leen gesteriliseerd worden, ze kunnen nu ook de pil slikken, sinds de Amerikaanse firma Up john de hondenpil heeft ontwik keld. De pil heet „cheque" en is bedoeld voor de vrouwtjes. Deze eerste hondenpil (of liever: anti- hondenpil) voorkomt ln principe dat een teefje loops wordt „Che que" is de afgelopen vijf jaar ge test op dertien hondenrassen. Conclusie van de fabrikant, de hondepil geeft voor meer dan 90 procent absolute bescherming te gen zwangerschap Het nieuws van de dierlijke anti-conceptiep II is nog maar net in Amerika be kend gemaakt, en het zal dan ook nog wel even duren voor het mid del in onze contreien te krijgen is. Ze zullen er trouwens in de Vere nigde Staten voorlopig zelf veel van nodig hebben: daar worden wel 48 miljoen honden gehouden (zegt de pillenfabrikant). waar van meer dan tien miljoen teefjes die niet zijn gesteriliseerd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 5