Bijeenkomst van vijfde
vredesconferentie Praag
Vredesweek opnieuw
in teken kernwapens
Wrede christelijkheid
Uit brieven van lezers
Golgotha lag in
diepe steengroeve
Camara hoopvol
over Puebla
VANDAAG
Einde bezetting
KTHA in zicht
VOORBIJGANG»
VRIJDAG 23 JUNI 1978
TROUW/KWARTET
Van een medewerker
PRAAG Vandaag begint ln de Tsjechoslowaakse hoofdstad Praag de vijfde „Alchristelijke
Vredesconferentie" onder het thema: „Gods oproep tot solidariteitchristenen voor vrede,
gerechtigheid en bevrijding". Voor de bijeenkomst werden deelnemers uit de hele wereld
verwacht, vooral uit de Derde Wereld.
oproep gehoor. Het merendeel kwam
uit Oost-Europa, maar het wekt geen
verbazing, dat ook enige Westduitse
theologen van de partij waren: hun
zaak werd immers behandeld. De be
weging groeide snel. De derde confe
rentie, die in 1960 plaatsvond, telde
meer dan 200 deelnemers, waaronder
vertegenwoordigers uit Frankrijk,
Engeland, Nederland en de USA.
In het Westen, met name ook in Ne
derland, is het stil geworden rondom
de Praagse Vredesbeweging. Zo niet
in de ontwikkelingslanden, waar tal
rijke theologen, die de Oost-West-
problematiek van ondergeschikt be
lang achten, grote waarde hechten
aan de uitspraken, die ook dit jaar
weer in Praag gedaan zullen worden.
BIJ de oprichting van de CVC in
Praag in 1958 zei de Westduitse theo
loog Hans Joachim Iwand: „We moe
ten er aan wennen, dat het beter is,
met mensen die niet in Ood geloven
maar wel voor de vrede werken, op
een lijn te zitten, dan met diegenen,
die zeggen met wapens het .Rijk
Gods' te moeten verdedigen. Merk
waardig is het toch. dat vele mensen
geen kwaad geweten krijgen wanneer
ze zij aan zij met godlasteraars de
oorlog voeren, maar dat diezelfde
mensen angst hebben om aan het
vredeswerk mee te doen, omdat er
mensen aan deel nemen, die menen
dat er geen God is." Dat is een stem
uit de rijen van de Christelijke Vre
desconferentie (CVC). Misschien mo
gen we ook wel zeggen: dat is de stem
van de Christelijke Vredesconferen
tie. want het beroert een thema, dat
in de twintigjarige geschiedenis van
de CVC talloze malen aan de orde Is
geweest.
Deze woorden van Hans Joachim
Iwand zijn historisch. Niet omdat ze
zo vaak geciteerd worden. Ook niet,
omdat ze uitgesproken werden bij de
oprichting van de CVC. Maar, omdat
ze exact weergeven, wat progressieve
maar door de feiten ontnuchterde
Westduitse theologen anno 1958 ge
voeld moeten hebben: teleurstelling
over de resultaten van de naoorlogse
vredesbeweging. Immers, de koude
oorlog was in volle gang. De re milita
rise ring van West-Duitsland was, na
zijn toetreden tot de NATO in 1955,
op gang gekomen, en uit hetzelfde
Jaar dateert de oprichting van het
Warschau Pact De discussie over het
stationeren van atoomwapens op
Westduits grondgebied werd in alle
hevigheid gevoerd, en niet in de laat
ste plaats onder de Westduitse theo
logen.
Westduitsers
In deze voor Europa uiterst gespan
nen tijd nam de oecumenische raad
van kerken in Tsjechoslowakije het
initiatief om een christelijke vredes
conferentie bijeen te roepen. Negen
endertig theologen gaven aan deze
Deze conferentie stond in het teken
van de voorbereidingen van de eerste
Alchristelijke Vredesconferentie, die
in juni 1961 in Praag zou plaatsvin
den. Onder het thema en vrede
op aarde" kwamen meer dan 600 deel
nemers uit 42 landen bijeen. Deze
eerste Alchristelijke Vredesconferen
tie gaf de CVC een organisatiestruc
tuur, riep studiecommissies in het
leven en benoemde de leiding van de
beweging, waaronder de Praagse
theoloog J. L. Hromódka als presi
dent van de CVC.
De keuze van Hromódka als presi
dent van de beweging was niet toe
vallig. Hij was nu eenmaal een gere
nommeerd theoloog en een hart
stochtelijk bestrijder van het domme
anticommunisme.
Hromódka zou er vermoedelijk harte
lijk om moeten lachen, maar zijn
ideeën over de maatschappelijke ont
wikkeling van onze dagen worden wel
eens vergeleken met die van Augusti-
nus in zijn tijd.
Voor de intellectueel uit de dagen van
Augustinus vond de geschiedenis zijn
voltooiing in het Romeinse rijk. pre
cies zoals voor de burger van de ne
gentiende eeuw de beschaving zijn
hoogtepunt vond in de Europese
heerschappij over de wereld. De inna
me en plundering van Rome door de
Goten in 410 n. Chr. beleefde de intel
lectueel als een waarschuwing daar
voor, dat ook ontzag inboezemende
samenlevingen sterven kunnen. „Als
Rome ten onder gaat, wat is er dan
nog zeker?", schreef Hieronymus in
een van zijn brieven. Voor Augusti
nus stond het echter vast, dat het
christelijk geloof meer autoriteit had
dan de indrukwekkende macht van
de Romeinen en de tragische onder
gang van het rijk.
Daarin lijkt de theologie van Hro
módka op die van Augustinus, dat
het christelijk geloof meer autoriteit
wordt toegekend dan de burgerlijk-
kapitalistische samenleving en wat
voor Hromódka een realiteit was
de ondergang ervan. Juist dat stelde
hem in staat de loop der geschiedenis
te onderkennen als geen ander theo
loog.
De betekenis van Hromódka voor de
CVC is groot geweest. Ruim tien jaar
heeft hij de CVC geleid en in die
periode is de beweging uitgegroeid
tot een wereldomvattende organisa
tie. Toen in 1964 de tweede Alchriste
lijke Vredesconferentie plaatsvond,
was het getal van de christenen uit
het Westen groter dan dat van de
vertegenwoordigers uit de socialisti
sche landen. In die periode, nl. dat de
CVC nog een Europese aangelegen
heid was, stonden de discussies om
trent de dreiging van een atoomoor
log en het Oost-Westconflict centraal.
Praag 1968. Maar toen de stemmen
van de deelnemers uit de Derde We
reld talrijker werden, kreeg ook het
vredeswerk van de CVC andere ac
centen. „Voor tweederde van de we
reldbevolking", zo werd van deze zij-
:de beweerd, „is niet de deling van
Duitsland, niet de atomaire bedrei
ging of het Oost-Westconflict het
hoofdprobleem, maar de honger."
Een veelheid van problemen, waaron
der m.n. het neokolonialisme, werd
aangesproken. Maar men kan niet
zeggen, dat er in de CVC enigheid
heerste omtrent het verstaan en de
oplossing van deze problemen. De
discussies, die in de jaren '64 tot '68
gevoerd werden, vonden hun hoogte
punt in de derde Alchristelijke Vre
desconferentie, die in april 1968 in
Praag plaats vond. Een hoogtepunt,
niet in de laatste plaats vanwege de
politieke ontwikkelingen in Tsjecho
slowakije. De deelnemers uit het Wes
ten waren veelal enthousiast over
deze ontwikkelingen. Zij hoopten dat
in Tsjechoslowakije een democrati
sche vorm van het Oosteuropese soci
alisme tot stand zou kunnen komen.
Ook in de leiding van de vredesconfe
rentie bestond naast terechte be
zorgdheid een vurig verlangen naar
een maatschappij waar vrijheid en
gerechtigheid naast elkaar zouden
bloeien. Aan de euforie kwam bijna
vijf maanden na de derde alchristelij
ke een einde, toen de Rus$en en Oost
duitsers op 21 augustus Tsjechoslo
wakije binnenmarcheerden. Zij
maakten een einde aan wat later de
„Praagse Lente" genoemd zou wor
den, omdat naar de overtuiging van
de communisten de politieke stabili
teit in Europa erdoor in gevaar ge-
brócht werd. Voor de CVC zou deze
gebeurtenis vergaande gevolgen heb
ben. De Oosteuropese deelnemers za
gen nl. geen heil in het voorstel van
de meeste Tsjechen en Westeuropea
nen bm de gebeurtenissen van de 21e
augustus ter discussie te stellen. Een
jaar later zeiden zij ook hun vertrou
wen op in de secretaris-generaal van
de CVC, de Tsjech J. N. Ondra. Toen
deze in november 1969 terugtrad, ver
klaarde de president van de CVC,
Hromódka, zich solidair met hem en
legde zijn ambt neer. Voor talloze
CVC'ers uit West-Europa was dat de
druppel, die de emmer deed overlo
pen en zij verlieten de beweging.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
berichten, artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten,
oproepen of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te
worden) De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor. Hierover of over
het niet plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij helaas niet corresponde
ren. Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw. Postbus 859,
Amsterdam. Bij publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver vermeld.
Ombudsman
„Nieuwe ombudsman wil sociale re
porter zijn", schrijft Riet Diemer over
Frits Bom. Hij wil niet los van Vara-
Vlsie. Het Vara-bestuur wil dat ook,
maar de Vara-verenigingsraad wil de
ombudsman wel los van Vara-Visie.
Men hoeft zich geen illusies te ma
ken: noch in het ene, noch in het
andere geval zal Frits Bom lachen.
Maatschappijhervormers kunnen
niet lachen, zo pessimistisch zijn ze
over de ernst van de situatie in de
samenleving: deze is triest en blijft
dat. vandaar! Een uitzondering
schijnt dr Albert van den Heuvel te
vormen: die blijft lachen! Maar daar
om moet je bij hem Juist op je tellen
passen!
Voorburg J. Keijzer
Bezuiniging (4)
Laat ik beginnen met te zeggen, dat
een ambtenaren-pensioen mijn deel
is Het is uitstekend, wannéér het
verhoogd wordt, allicht. Maar als het
land in nood is. wordt het onaan
vaardbaar. dat de werkers en gepen
sioneerden als actieve en gewezen
overheldswerkers niet een voorbeeld
zouden kunnen stellen, als matiging
geboden is. Wel is de wijze, waarop
het kabinet in eerste instantie over
deze zaak in het openbaar gesproken
heeft, hoogst ontactvol, maar daar
horen we overheen te komen. Het zou
goed zijn als de regeringsfunctiona
rissen en de Kamerleden en met hen
de werknemers en gepensioneerden'
in de overheidssfeer een daad vanma-
tiging stelden. Op dit moment is het
geboden het staken te staken.
Haltem J. Sigmond
Limonade (2)
Graag haak ik even in bij de brief van
J. van Leeuwen. Lochem, in uw blad
van 21 juni, waarin hij de spijtigheid
signaleert van prof. Schulte Nordholt
inzake de onverkrijgbaarheid van een
glaasje jenever om vijf uur 's middags
en de vervanging van avondmaals-
wijn door „een soort limonade", in
zijn artikel over sporen van Neder
lands christendom in Amerika. De
professor kan weinig respect opbren
gen voor wat hij noemt: „een rigou
reus anti-drank-complex, met speci
fieke religieuze aspecten". Als men er
echter dan eens serieus kennis van
neemt dat volgens Wever en Gips
Nederland thans 250.000 alcoholis
ten telt en daarnaast nog 600.000 bui
tensporige drinkers (allen medemen
sen, die meenden dat ze „matig" kon
den blijven!) die een ellende vormen
voor hun omgeving, terwijl het aantal
verkeersongevallen, waarbij alcohol
in het geding was van 3449 in 1975
steeg tot 4585 in 1976 (met 305 doden
en 5860 gewonden), en ln de eerste
helft van 1977 het aantal alcoholon*
gevallen groeide met 12'/} (tot 2435) in
vergelijking tot 1976. en het aantal
JERUZALEM (ANP) Gol
gotha, de plek buiten Jeruza
lem waar Jezus werd gekrui
sigd. was een zestien meter
diepe steengroeve, die als
vuilnisbelt werd gebruikt. In
het midden was een kleine
pulnheuvel, waarop de kruisi
gingen plaatsvonden.
Tot deze conclusie is de Amerikaanse
predikant Bruce Scheln gekomen op
grond van opgravingen onder de
Duitse kerk van de heilige Verlosser,
Onze adressen:
AMSTERDAM.
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/
DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 4. Rotterdam
Tel. 010-115588
(Red.)
Schiedamsevest 52
Tel. 010-115700 (adv.)
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/QRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56, Zwolle
Tel. 05200-17030.
gelegen naast de kerk van het heilig
graf te Jeruzalem.
Reeds in 1974 hadden twee archeolo
gen, de Nederlander drs. K. H. H.
Vriesen en de Westduitse Uta Lux, de
plek onderzocht. Maar zij hebben nog
niet over hun ontdekkingen gepubli
ceerd. Drs. Vriesen. die hoofdmede
werker is aan de theologische facul
teit van de rijksuniversiteit te
Utrecht, bereidt een proefschrift voor
over zijn bevindingen.
Op de bodem van de steengroeve
heeft ds. Schein, die behalve predi
kant ook archeoloog is, duidelijke
sporen ontdekt van het uithouwen
van de stenen, die koning Herodes
gebruikte voor de tempel en de stads
muur. Uit de brokstukken ontstond
midden in de groeve een heuvel, die
gebruikt werd voor de terechtstel
lingen.
De groeve was als het ware een arena,
waarop de omstanders een goed zicht
hadden vanaf de omringende hoge
rotsen en de stadsmuur. In de rots
muur hadden rijke Joden zich een
graf laten uithakken. Hierbij was vol
gens ds. Schein ook het graf van Jozef
van Arimathea. waarin Jezus begra
ven werd. Dit graf bevindt zich nu in
het centrum van de Grafkerk.
Naast stadsmuur
Volgens de bevindingen van ds.
Schein liep de stadsmuur naast de
steengroeve. Vanaf deze muur had
den de op sensatie beluste Jeruzalem-
mers een uitstekend uitzicht op de
kruisigingen. Ook benutten de bewo
ners de diepe groeve als vuilnisbelt.
Bovenop het vuil ontdekte de archeo
loog een zwarte roetlaag, afkomstig
van de verwoesting van de stad in het
Jaar 70.
Later liet keizer Hadrianus de groeve
dichtgooien om er een tempel ter ere
van Venus te kunnen bouwen. In het
jaar 326 bouwde keizer Constantijn
een basiliek boven de plek van de
kruisiging en het graf van Jezus.
dodelijke ongevallen in die periode
steeg met 23% (bij 1 op de 7 dodelijke
ongevallen werd alcoholgebruik ge
constateerd), om van andere dlep-
ellendige gevolgen van alcohol nog
maar te zwijgen, kan terecht de vraag
gesteld worden of wij met z'n allen
niet op een zeer fatale weg zijn.
Wieringerwerf J. A. Gerritsen
Abortus-wet
Nu schijnt er zo waar een CDA/WD-
ontwerp te komen en in elkaar gezet
door de ministers De Ruiter en Gin
jaar. Ik vind het volstrekt te verwer
pen, dat dit wetsontwerp ervan uit
gaat, dat de abortusklinieken hun
huidige praktijken kunnen blijven
voortzetten. Iedereen weet, dat daar
grof geld verdiend wordt aan vrou
wen in nood. een ontoelaatbare situa
tie. Volgens het nieuwe voorstel zou
de vrouw nu een week moeten wor
den geconfronteerd met andere op
lossingen dan abortus. Denkt men nu
werkelijk, dat deze klinieken hieraan
hun welwillende medewerking verle
nen? Overigens is de verplichte opna
me mooi meegenomen voor hen, want
reken maar dat de vrouw voor dat
weekje „begeleiding" een gepeperde
rekening krijgt voorgelegd. Aan lega
lisering is niet te ontkomen, zelfs in
Italië is het al zo ver, maar dan moet
het wel gebeuren op plaatsen waar
medische ingrpeen thuis horen, d.w.z.
in ziekenhuizen. Abortusklinieken
zijn zuiver commerciële instellingen
en ik kan me niet aan de indruk
onttrekken, dat vooral de WD hun
voortbestaan daarom gegarandeerd
wenst te zien. Laten vóór- en tegen
standers van legalisering zich op één
punt ten minste solidair verklaren:
„De commerciële abortusklinieken
mogen geen wettelijke status
krijgen."
Maastricht W. G. F. Smeets
BURGEMEESTER Per 16 Juli is de
heer C. A. van Wiggen, gemeentese
cretaris van Bunnik, benoemd tot
burgemeester van Huissen. De heer
Van Wiggen is 47 jaar, r.-k. en lid van
het CDA (KVP).
RECHTERS Tot rechter bij de
rechtbank in Dordrecht is bnoemd
mr. Ph. Luteyn, advocaat-procureur
in Rotterdam en rechter-plaatsver-
vanger in Dordrecht. Tot rechter bij
de rechtbank in Almelo is benoemd
mevrouw mr. J. I. Looman-Dijkstra,
gerechtsauditeur en rechter-plaats-
vervanger bij die rechtbank.
DEN HAAG (ANP) De Vre
desweek 1978, die gehouden
wordt van 24 tot 30 septem
ber, staat voor de tweede
maal in het teken van „Help
de kernwapens de wereld uit.
Om te beginnen uit Neder
land". Het Interkerkelijk Vre
desberaad, dat deze week or
ganiseert, wil alles op alles
zetten om het gesprek over
>zijn werk in de kerken te be
vorderen en overal de kerkle-
ROME (CIC) Dom Helder Camara
is hoopvol over de komende Celam-
conferentie in Puebla. In een gesprek
met radio Vaticana zei de Braziliaan
se aartsbisschop, dat de Latijns am e-
rikaanse bisschoppen zich er duide
lijk van bewust zijn, dat zij „de zware
ongerechtigheden moeten aanklagen
en tot volledige ontwikkeling van de
mensen moeten oproepen."
De regeringen van Latijns-Amerika.
zijn met deze nieuwe houding van de
kerk niet tevreden, aldus Camara. De
kerk wordt als subversief en commu
nistisch afgeschilderd. Maar, zo ver
volgde hij, „ik ben blij, eraan te kun
nen herinneren, dat ook Giovanni
Battista Montini (de huidige paus
Paulus, red.), toen hij nog aartsbis
schop van Milaan was, de „rode bis
schop" genoemd werd. In mijn land
en ook in andere landen worden de
encyclieken van paus Johannes
XXIH en paus Paulus VI min of meer
als communistisch beschouwd."
De hoop met betrekking tot Puebla is
bij Camara nog versterkt door de
„grote eensgezindheid", die onder de
Braziliaanse bisschoppen bereikt is
„na tien dagen van gebed en dis
cussie".
ADVERTENTIE
25 miljoen mensen zonder goede
Bijbelvertaling in het ©©6nJ6rifld&
(Malayalam) in India.
Wil1 u die Bijbelvertaling mogelijk maken?
Kosten ongeveer 300.000, waartij inbegrepen de druk van
25.000 Bijbels voor gratis verspreiding.
Giro 901.000 t.n.v. Stichting in de Rechte Straat te Velp, met
vermelding: „Bijbelvertaling India".
den te laten praten over het
kernwapenvraagstuk.
Het IKV, waarbij negen kerken aan
gesloten zijn, heeft namelijk gecon
stateerd, dat zijn pogingen om kerk
leden meer te betrekken bij het
vraagstuk van oorlog en vrede, maar
gedeeltelijk geslaagd zijn. Een groep
van 14.000 ontvangen de zogenoemde
IKV-berichten terwijl er ruim 250 ker
nen zijn gevormd, die zich inspannen
voor de anti-kernwapenactie. Het
IKV en zijn medestanders worden
nog vaak als randkerkelijke groepe
ring betiteld, aldus IKV-berichten
1977/1978 nr. 4, het laatste nummer
voor Vredesweek 1978.
Maar in het gesprek, dat desondanks
op gang gekomen is, is de polarisatie
uitgebleven. Voor veel mensen is het
ook een opluchting gebleken, dat de
IKV-campagne het zwijgen in de ker
ken doorbroken heeft. Daarom wordt
een dringend beroep op alle kerke- en
parochieraden gedaan om het ge
sprek over de kernwapens in de eigen
gemeenschap te bevorderen en zo een
proces van voorlichting en bewust
wording op gang te brengen.
Het IKV acht dit dringend nodig,
omdat dat gesprek in de kerken nog
vaak wordt gevreesd en belemmerd
daar het een politieke zaak is, die
volgens velen niet in kerkelijke ge
meente of parochie besproken dient
te worden. Daartegenover staat
aldus het IKV dat de kernbewape
ning in ieder geval doorgaat zolang
het grote zwijgen niet verbroken
wordt.
Documentatie
Half augustus heeft het IKV een uit
gebreid documentatiepakket gereed
voor de Vredesweek. Het is met de
Vredeskrant 1978 verkrijgbaar bij
IKV, Celebesstraat 60 in Den Haag.
De documentatie is vooral bestemd
voor de plaatselijke vredesgroepen,
de Vredeskrant is voor iedereen. Cen
traal in de Vredeskrant staat een
open brief aan de kerke- en parochie
raden. Tevens wordt materiaal ver
strekt als hulpverlening bij het orga
niseren en voeren van gesprekken.
Het documentatiepakket bevat ook
onderwijsprojecten voor de basis
school („van knots tot kernbom"),
voor het voortgezet onderwijs een fol
der, die het probleem van de kernwa
pens verduidelijkt. Tenslotte bevat
het documentatiepakket mini-bro
chures en ander voorlichtingsmate
riaal.
IKV-berichten gaat tenslotte in op
het besluit van de Nederlandse rege
ring om de Lance-raket met een
atoomkop uit te rusten. Het IKV is
het niet eens met de redenering van
de regering, dat „eenzijdige onttrek
king door Nederland aan deze nucle
aire taak zou neerkomen op afwente
ling van deze last op onze bondgeno
ten" van de Navo. Canada heeft be
wezen aldus het IKV dat het. ook
anders kan. Dit land heeft besloten
zijn atoomtaken af te stoten, omdat
het eindelijk ernst wil maken met het
streven naar nucleaire ontwapening.
DE KERKEN VAN AFRIKA
De oproep van de Panafrikaanse
kerken (AACC) aan het christelijke
westen en aan het oosten om zichn
langer te mengen in de politieke
problemen van Afrika, is niet mis t
verstaan. Deze kerken vrezen terec
dat daaruit re-kolonisatie kan
voortkomen. Eigenlijk is dit op die
manier al in volle gang. Hoewel de
kerken de inmenging van het west<
en het oosten veroordelen en dus
zowel Zaïre als de hoorn van Afrika
noemen valt voor ons de nadruk op
het westen. Wij kunnen het oosten
nauwelijks aanspreken op hun
inmenging zolang wij „van hetzelfi
laken een pak" zijn. Christelijke
naties hebben zich op Zaïre gestort
om daar een opstand te
onderdrukken die op zichzelf en
vanuit ons eigen verleden zouden
daarvoor alle begrip moeten hebt*
terecht is. Of het de juiste mens
zijn die opstaan en of ze daarbij de
juiste methoden gebruiken, kan
overwogen worden, maar het snijd
diep in ons vlees als onze broeders
Christus uit Afrika ons dringend
verzoeken op te houden met onze
interventies. Men wil z'n eigen zaki
uitvechten en is terecht bang dat
inmenging van het christelijke
Westen leidt tot een nieuwe horigh
aan het kapitaal van het Westen.
„Alleen om hun eigen belangen do
te drukken," zo noemen onze
broeders en zusters dat. Het mag o
ervan weerhouden om al te spoedi
applaudiseren wanneer wij op onz
efficiënte manier een einde aan he
door ons verworpen geweld maker
Welk geweld roepen wij daarmee
opnieuw op? In ieder geval houder
we er een niet minder afschuwelijk
geweld mee staande. Het is een
beschamende zaak. En het wordt
bijna vermoeiend op deze dingen t
wijzen. Deze dingen: hoe wij met o
politieke acties ons christendom
ongeloofwaardig maken. Dat we o
zelf ongeloofwaardig maken is tot
daaraan toe, hoewel ook niet zond
betekenis, gezien tegen de woorde
van de Heer, dat wij lichten in de
wereld moeten zijn. Maar wat moe
de volken denken van het evangel
als onze inspiratiebron als zij
dingen zien? Sommigen putten
uit in kritiek op het oosten. Zake!
mogen zij gelijk hebben, maar r
dient de hand in eigen boezem
gestoken te worden. „En zie, hij
melaats."
AMSTERDAM (ANP) Prof. dr W.
G. Tillmans heeft als de officiële on
derhandelaar van het bestuur van de
Katholieke Theologische Hogeschool
van Amsterdam een compromisvoor
stel doen toekomen aan de studen
ten, die sedert maandagochtend de
gebouwen van de KTHA bezet hou
den. Hij verklaart „redelijke hoop" te
hebben, dat het compromisvoorstel
snel door de hogeschoolraad wordt
bekrachtigd.
De bezetters zullen deze bekrachti
ging bevestigen als de hogeschool-
raad zichzelf voor het besluit verant
woordelijk stelt en dit doet in de
hogeschoolraadvergadering met niet-
vertrouwelijke notulen.
Het voorstel bevat drie punten. In het
eerste punt wordt gesteld, dat de ho
geschoolraad om een gesprek met de
bisschoppen vraagt. Punt twee: de
inzet van dit gesprek tussen KTHA
en bisschoppen zal zijn de opheffing
van het bisschoppelijk besluit van 15
november 1976. Krachtens dit besluit
mogen geen gehuwde priester-docen
ten worden benoemd en kunnen
priester-docenten, die gaan trouwen,
niet in hun functie gehandhaafd
blijven.
Het derde punt van zijn compromis
voorstel zegt te hopen „met de ophef
fing van dit besluit te bereiken dat
door het bestuur van de KTHA een
eigen jurisprudentie inzake perso
neelsbeleid kan worden ontwikkeld EV. LUTH. KERK
betreffende deze materie, in welk per
soneelsbeleid de band met de bis
schoppen inhoudelijk kan worden be
trokken".
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Onstwedde (toez.)
Smit te Hilversum; te Leerbroek,
kerkerveen, Ouderkerk a.d. IJ
Scnerpenisse, Stolwijk, Wijngaai
en Montfoort: D. J. Budding, kan
Driebergen.
Aangenomen naar Lelden: mevr.
de Meij-Meulendij te Leden de be
ming tot vicaris te Oud-Beijer
(deelgem.): mevr. A. W. Zegsw
kand. te Moerkapelle.
Beroepbaar: D. J. Budding, On
laan 22, Driebergen.
Afscheid op 25 juni van Haarlem:
Kroes ber. te Wilhelminadorp (pi
me en tevens benoemd tot geest
verzorger van het verpleegtehuis
Valcke te Goes; van Rotterdam-
lingen: K. H. Reerds ber. te Gr<
gen; van (Emmeloord) dr H. R. S
ber. te Den Haag; van Katwijk
Rijn: E. K. Teygeler, ber. te Scl
ningen; van Hilversum: S. W. de
wegens emeritaat die in dez
dienst zal worden ingeleid als be
denpastor.
Intrede te Voorthuizen (partl
deelgem.): mevr. K. E. Biezeveli
Zandvoort; te Wageningen: J. K
uit Windersheim; te Dordrecht:
Kunz uit Werkendam.
WAALSE GEMEENTEN
Afscheid van Breda: R. F. Ie
wegens emeritaat.
Afscheid van Amersfoort dr G.
wegens emeritaat.
Het cmpromisvoorstel, dat prof. Till
mans aan de bezetters heeft doen
toekomen heeft tt basis de medede
ling van de bezetters, dat „een vrije
opstelling of een loskoppeling van
het beleid van de bisschoppenconfe
rentie absluut geen inzet van de be
zetting is".
door dr C. Rijnsdorp
Is wreedheid typisch mannelijk?
Toen ik nog op school ging. zei mijn
oudste zuster eens: „Weet je waarom
de mannen van die grote knevels dra
gen? Om hun WTede trekken te ver
bergen." Veel later las Ik in een inter
view met Joh. de Meester Sr., de
Rotterdamse Journalist die uit Har
derwijk kwam (1860-1931) over „de
wreed-calvinistische vissersbevol
king" van die plaats. Hier werd dus
het zo duidelijk mannelijke karakter
van het calvinisme eveneens met
wreedheid in verbinding gebracht.
Ds. A. J. R. Brussaard heeft in het
christelijk belijden wrede trekken
ontdekt en er een boekje over ge
schreven dat tot titel heeft Als eem
mus op het dak (ultg. Ten Have.
Baarn. 7e blz.. 9.75). „Wij schijnen er
niet tegen te kunnen, wanneer wij een
heersende positie toebedeeld krijgen.
Of wij nu tot de staat dan wel tot de
kerk behoren, het brengt altijd
wreedheid met zich mee" (bl. 7». De
auteur is tot de overtuiging gekomen
„dat wij de mensen en de dingen veel
meer zouden moeten taxeren naar
één maatstaf, de maatstaf: wreed of
barmhartig. Zelfs de verhevenste ge
loofsbelijdenissen en de best bedoel
de opwekkingsbewegingen zouden er
mee moeten vallen of staan." Even
verder zegt hij: „Wat er al aan wreed
heid binnen de kerk is bedreven met
het angstvisioen van de eeuwige ver
doemenis en de helse straffen, valt
nauwelijks meer te besommen."
Ds. Brussaard, zoon van de dominee
van radio Bloemendaal, heeft, door
het verlies van zijn oudste zoon, op
veel plaatsen in de bijbel en de tradi
tionele opvatting daarvan een andere
kijk gekregen en is sindsdien anders
gaan preken. „Ik nam niet langer
voetstoots aan dat Inderdaad op een
bepaalde plek van de bijbel stond,
v/at mij was verteld" (12).
Voor de schrijver staat hierbij cen
traal Mattheüs 10 vers 29: „Niet één
van de musjes zal ter aarde vallen
zonder uw Vader." Tevergeefs zocht
ik er naar Gods wil, zegt ds. Brus
saard. De grondtekst heeft dat woord
„wil" hier dan ook niet (de Leidse
Vertaling van 1915 vermeldt „buiten
uwen Vader om"). De Heidelbergse
Catechismus evenwel spreekt ln Zon
dag 1 duidelijk van Gods wil in dit
verband. Ds. Brussaard wijt dit aan
de invloed van de filosofie op het
theologisch denken, waardoor de uit
spraak van Jezus in een bepaalde
richting werd geradicaliseerd. „Nee,
Jezus noemt zijn Vader hier niet als
Degene, die ons laat vallen maar
precies andersom, als Degene die ons
in onze val opvangt. En dat is pas
troost" (16).
Aan de hand van dit nieuw gewonnen
inzicht houdt de schrijver zich bezig
met het Onze Vader, de storm op het
meer uit Marcus 4, de geschiedenis
van Rizpa uit 2 Samuël 21, de roe
ping van Zacheüs uit Lukas 19, de
vergissing van Johannes de Doper en,
hoe kan het anders, met de uitverkie
zing. Hij signaleert als verkeerde ver
taling „zondaars", waar eigenlijk
staat „wetsovertreders", en „hel" in
plaats van „dodenrijk".
Het komt erop neer, dat traditionele
vertalingen en dito opvattingen, die
met de eigenlijke bijbeltekst niet
overeenkomen, in de praktijk aan het
christelijk belijden wrede trekken
hebben bezorgd. Wie in zielsnood ver
keert kan daardoor het spoor bijster
raken en tot vertwijfeling vervallen.
Het correctief dat ds. Brussaard
biedt, is dus niet geboren uit koele
wetenschappelijkheid, maar uit
nood.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Pesse: Tj. I
stra, kand. te Kampen.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Afscheid van Assen-Noord: H.
gemann ber. te Bunschoten.
Intrede te Vleuten-Breukelen:
Minnema, kand. uit Kampen.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Middelburg: D. Ri
te Vlaardingen.
Bedankt voor Zwijndrecht: A.
man te Scheveningen.
BAPT. GEMEENTEN
Aangenomen naar Haarlem: J. I
te te Groningen.
Geweld en geweldloos
Uit mijn stukje van gis te rei
Argentinië en de geweldlooshei
de indruk ontstaan dat de orgal
Servicio ooit wel eens tot gem
den zou kunnen overgaan. Dat
wordt mij van die zijde vein
onjuist. Servicio stelt zich t
dienst van geweldloze groepei
een bepaalde vorm van geweld
toekomst niet uitsluiten. Een b
renswaardige luisterfout, wal
mijn excuus.
Aldert Schipper.
