Adriaan Volker en
willen fusie
Jieuw-Zeeland in zorg over uitvoer schapevlees
£)ntslagen bij twee bedrijven
Woningbouw niet
onnodig duur maken
sport van biscuit
§i koek stagneert
Fransen
stellen
eisen aan
Fokker
>3Grootste aannemerscombinatie
'Beangstigend'
«el ij Indeco-Coignet en DSM (Staatsmijnen)
^fVenthe' uit
lat
rode cijfers
Aanzienlijke
groei bij UBO
levensverzekering
Investeringen in waarde dit jaar 2 procent hoger
Kottervissers
in een federatie
«-premier in Europa om bedreiging te keren
2{ vrijdag 23 juni 1978
FINANCIEN EN ECONOMIE
trouw/kwartet P 19 - RHS 21
de Of
iomi to «en onzer verslaggevers
Bij de fusieplannen speelt voorts een zeker niet voor het komende najaar
rol, dat tussen beide ondernemingen te verwachten zijn.
van oudsher al hechte samenwer
kingsverbanden bestaan. De tot dus-
>r dej AMSTERDAM De grootste aannemerscombinatie van Nederland staat op het punt
inswi eboren te worden. Koninklijke Adriaan Volker Groep in Rotterdam en Stevin Groep in
s utrecht hebben nl. bekendgemaakt besprekingen te voeren met het doel tot een volledige
komen-
18 het thans aan de zijnde
m sprek inderdaad met succes wordt
32mi ikroond zal een concern ontstaan
keukè et een omze^ (gebaseerd op de cij-
sten rs van 1977) in de orde van grootte r
0 qjün 2,8 miljard gulden en een totaal- tussen de besturen van Adriaan Vol-
1 mtal werknemers van ruim 22.000. ker en Stevin hebben tot de overtui-
reen gezamenlijke bekendmaking ging geleid, dat beide bedrijven teza
men beschikken over de mankracht
en de financiële sterkte om de toe
komstige strategie daarbij wordt
met name gedacht aan verdere inter
nationalisatie met voldoende flexi
biliteit en kracht te kunnen aan
pakken.
Met ir. P.S. Heerema die, zoals be
kend, via de Antillian Holding op
ge g«n belde bedrijven wordt de ver
erflat ichting uitgesproken, dat de werk-
IW n legenheid door het voorgenomen
en n mengaan niet in gevaar zal worden
ligbi bracht. Met de vakbonden en de
3 d. Pi dememingsraden heeft een eerste
7 sprek plaats gehad.
itrent de motieven voor de fusie
Ijzen de besturen erop, dat beide
nste idernemlngen over de gehele wereld
118 tief zijn op praktisch alle terreinen
r jn n de aannemerij. Het accent daar-
Bn ^3, ligt op baggerwerken, havenadn-
,-wnni en infrastructuur (wegen, bruggen
Gezien de ontwikkelingen op de
n de v derlandse markt achten beide be-
qra- Ijven het noodzakelijk de positie op
id m buitenlandse markt verder te ver-
we bij rken en nit te breiden.
arbij zien zowel Adriaan Volker als
m ivin zich geplaatst tegenover bui-
ilandse concurrenten, die dikwijls
kei, 1 groter zijn en over een breder
2 si k >duktpakket beschikken, alsmede
i betere geografische spreiding te
"n vloe D f»even- Beide besturen menen
/tot gr t om deze concurrentie op optima-
veidse "^ze het hoofd te kunnen bieden,
spoed 1 schaalvergroting gewenst is.
PIaatsgfvonden l**5PreWrl?e? Curagao. een belang van ruim 40 pro-
H. h..tnrcn aandeIenkapitaal
van Stevin, heeft met betrekking tot
de fusieplannen geen overleg plaats
gevonden. Ook heeft het belang van
Heerema in Stevin geen enkel motief
voor de fusie gevormd.
Heerema
Zowel Adriaan Volker als Stevin heb-"
ben in de afgelopen maanden meer
malen de krantekolpmmen gehaald.
Stevin door de „Heerema-afffaire" en
Adriaan Volker door de introduktie
van haar (certificaten van aandelen
op de Amsterdamse beurs en de aan
kondiging van een mogelijke samen
werking met de Verenigde HVA-
Maatschappijen.
Wat dit laatste betreft heeft het be
stuur van deze laatste er gisteren
overigens op gewezen, dat de op de
effectenbeurs circulerende geruchten
over een op handen zijnd bod op de
aandelen HVA door Adriaan Volker
van alle grond ontbloot zijn. Met be
trekking tot de aan de gang zijnde
studie over een mogelijke samenwer
king zal nadere informatie hierover
„Ir. Heerema," aldus een woordvoer
der van Stevin, „is kort voor de be
kendmaking van de fusieplannen van
sen en ander op de hoogte gebracht.
Hij heeft daarop positief gereageerd.
Wij hebben de stèllige indruk," aldus
Stevin," dat hij als een goed belegger
als zodanig heeft Heerema verklaard
slechts te willen optreden bij Stevin-
red.) aan de zaak zal meewerken."
Overigens zal bij doorgaan van de
fusie het belang van Heerema in Ste
vin worden verzwakt, wat „niet als
een onwelgevallige bijkomstigheid"
wordt gezien.
Een woordvoerder van Adriaan Vol
ker heeft er desgevraagd nog gewezen
kop gewezen, dat Adriaan Volker en
Stevin elkaar in alle opzichten bijzon
der goed aanvullen. „Dat maakt deze
fusie bijzonder zinvol".
Welke vorm de uiteindelijke fusie zal
krijgen is thans nog niet te zeggen. In
theorie zijn er drie mogelijkheden:
Adriaan Volker neemt Stevin over, of
Stevin neemt Adriaan Volker over
dan wel er komt een topholding, die
een bod uitbrengt op beide bedrijven.
Nieuwe naam
Verwacht wordt, dat het nog wel een
maand of drie zal duren voor daarom
trent meer bekend zal zijn. In elk
geval zal de fusie plaatsvinden op
basis van gelijkwaardigheid. De vol
ledige integratie van beide bedrijven
zal daarbij, zo is de bedoeling, worden
onderstreept door een nieuwe naam
voor het geheel. De besprekingen tus
sen Adriaan Volker en Stevin, die al
sinds april van dit Jaar worden ge
voerd, zullen geen enkele wijziging
brengen in de plannen van Adriaan
Volker voor een nauwe samenwer
king met de HVA op een aantal ter
reinen.
Bijzonderheid bij deze op stapel
staande fusie is nog, dat Adriaan Vol
ker en Stevin elk een belang van 20
procent hebben in de Netherlands
Offshore Company. Hierin zitten
twee andere giganten te weten de
Hollandse Beton Groep en Bos Kalis,
met belangen van resp. 20 en 40
procent.
Zowel Adriaan Volker als Stevin heb
ben de laatste jaren grote orders in de
wacht gesleept in het Midden-Oos
ten. De orderportefeuille van Adriaan
Volker beliep eind vorig Jaar bijna 1,5
miljard gulden. De Stevin Groep (die
o.a. een zeer sterke positie heeft in
Nigerië) had toen voor 2,2 miljard
gulden aan opdrachten in porte
feuille.
Op de Amsterdamse beurs, waar gis
teren niet mocht worden gehandeld
in Adriaan Volker en Stevin, kwam
het nieuws van de voorgenomen fusie
gisteren als een „donderslag bij hel
dere hemel" ook al kon uit de koer
sontwikkeling voor Adriaan Volker
van de laatste dagen worden afgele-
Een boor-, en springponton,
dat de Stevin Groep gebruikt
om kalksteen te laten springen
en daarmee de weg vrij te ma
ken voor een nieuwe zeehaven
aan de oostkust van Saoedi-
Arabië.
zen, dat er „iets te gebeuren" stond.
Daarbij werd echter in hoofdzaak ge
dacht aan een bod van Adriaan Vol
ker op HVA.
Enkele van de grootste aannemings
groeperingen in Nederland rijn mo
menteel:
Omzet in
miljarden
2.4
Holl. Beton
Stevin Groep
Bos Kalis
Ballast-Ncdam
Adriaan Volker
1,8
1.4
1.2
1.0
Aantal
mensen
16.090
16.000
9.800
5.680
6.100
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM „Beangstigend." zo
is de eerste reactie van secretaris Stek
van de Hout-en Bouwbond CNV op de
aankondiging van de (volgens hem ver
gevorderde) fusieplannen van Adriaan
Volker en Stevin." Het gaat hier om
een grote machtsconcentratie, waar
van de consequenties voor de Neder
landse markt niet zijn te overzien.
Ik vraag me. af," aldus de heer Stek,
„of er in Nederland wel plaats is voor
dergelijke giganten. En wat zullen de
gevolgen rijn voor het personeel?"
Persoonlijk vindt hij, dat ondanks de
verwachting van beide besturen, dat
de werkgelegenheid niet in gevaar zal
worden gebracht, er toch voor het per
soneel niet onbelangrijke consequen
ties aan dit samengaan niet onbelang
rijke consequenties aan dit samengaan
zullen zitten. Met name acht hij voor
het midden- en hoger kader het gevaar
van dubbelfuncties groot.
„In ieder geval garandeert men ons
geen arbeidsplaatsen". Mede wegens
het ontbreken van duidelijkheid over
de toekomst van de mensen, die de
bonden wel zullen verlangen, hebben
de bonden, betrokken bij de fusie van
Adriaan Volker en Stevin, de verkla
ring van de besturen aangehoord, zon
der hun goed- of afkeuring uit te spre
ken. De ondernemingsraden van de
betrokken bedrijven hebben er inmid
dels met elkaar over gepraat. Besloten
is, dat zowel bij Adriaan Volker als bij
Stevin een aantal mensen uit de onder
nemingsraad de zaak verder zal bege
leiden.
SCHIPHOL De Iraakse luchtvaart
maatschappij Iraqi Airways, die
tweemaal per week op Schiphol
.vliegt, gaat zowel voor haar blnnen-
ais buitenlandse vestigingen, gebruik
maken van het vluchtreserverings-
systeem, in het computercentrum
van de KLM te Amstelveen. Per 1
april volgend jaar krijgen de Infakse
vestigingen een rechtstreekse verbin
ding met het Amstelveense coihpu-
tercentrum. De KLM heeft daartoe
een automatiseringscontract met de
Iraakse zustermaatschappij gesloten.
ek E
jonhuü AND AM/HEERLEN Bij twee bedrijven dreigen ontslagen. Het Ogem-bouwbedrijf wil de
voei pi tiging Indeco-Coignet in Zaandam (gegoten elementen voor woningen), waar 140 man
dSjkt sluitten; bij de DSM verdwijnen ongeveer 300 arbeidsplaatsen als gevolg van de
ein 2,
I0-288SL
L._ "V U.U.VUV41, V4V. .ClUTÏ IJ i.Cll UiigC VC.
anpul ksalpeterfabriek In het stikstofbindingsbedrijf.
pen hal
jche, l nieuws over Indeco-Coignet werd
r. 2 sl.k ren door de Federatie Bouw- en
tbonden in de publiciteit ge-
38.000 ht. De vakbonden en de onderne-
eek l 8raad hebben daarbij laten we-
*geen genoegen met deze slui
tingsplannen te nemen. In een tele
gram aan het bestuur van Ogem en
aan de ministeries van Economische
Zaken en Sociale Zaken hebben zij
aangedrongen, op een gesprek. De
ondernemingsraad zegt in dat tele
gram diep geschokt te zijn.
mJ.
ui
•iCHTie ffiLO De Textielgroep Twent-
24 jun v
1.30 u.
N-H.
mooi be1
rr :c(
oorheen Stoomspinnerij Twen-
draait weer met positieve resul-
Exclusief het inmiddels afge-
spinnerijbedrijf is de concer-
!t licht gestegen. De orderposi-
ca. 30 pet. hoger dan een jaar
10 mirectie verwacht, dat indien zich
bijzondere omstandigheden
floen, dit jaar in ieder geval met
•J zal - -
ilav. bl
slaapk.
bidet
living o.
3e sli
Dit
onder
d. V.v.
n uitst.
595.001
leeg te
op bovi
worden afgesloten, zo is in
arvergadering meegedeeld. Over
'eed het bedrijf een netto-verlies
125.458.-
18. Alk
4. 8er<
Tel.
Jij 8
onboot
Amste
bel
Het bedrijf zegt, dat de voorgenomen
sluiting het gevolg is van mislukte
fusiebesprekingen. De lopende op
drachten zullen worden afgehandeld,
maar er zullen geen nieuwe orders
meer worden aangenomen.
Maatregelen
De vakbonden en de ondernemings
raad willen vóór volgende week dins
dag in Den Haag een gesprek liebben
over het plan tot sluiting. „Anders," GoedkODêr
zo hebben zij laten weten, „nemen we r
eigenhandig stappen om het voortbe
staan van het bedrijf te handhaven."
De sluiting van de kalksalpeterfa-
briek van DSM, brengt ook sluiting
van een van de drie salpeterzuurfa-
brieken mee. Bij produktie-onder-
houd en andere hulpdiensten van de
kalksalpeterfabriek zijn 150 mede
werkers van DSM betrokken. Daar
naast zijn naar schatting nog eens
150 arbeidsplaaten indirect binnen
concernverband aan deze activiteiten
betrokken.
Herplaatsing van de medewerkers zal
zeker niet zonder problemen gaan,
aldus de DSM-directie. De sluitings
datum van beide fabrieken is daarom
zo gepland (in de loop van 1978), dat
deze herplaatsing zoveel mogelijk in
de tijd kan worden gespreid.
HOEVELAKEN Bij de op-
zet van bouwplannen zou
meer zuinigheid moeten wor
den betracht om de bouw niet
onnodig duur te. maken. Dit
zei de president-commissaris
van het Bouwfonds Neder
landse Gemeenten, drs. G.
van Veenen, gisteren in Hoe
velaken op de jaarvergade
ring.
Hij wees er op, dat de prijsontwikke
ling van bestaande woningen explo
sief is geweest. Over de jaren 1976 en
1977 heeft de totale prijsstijging meer
dan 60 pet. bedragen. Bij de nieuwe
woningen ging die ontwikkeling wat
langzamer, maar toch ook nog vlug
ger dan „aangenaam" is.
Dit is het gevolg van de stijging van
de bouwkosten en de grondkosten; de
laatste zijn voor woningwetwoningen
in één jaar met' ruim 13 pet. gestegen.
Bij de grondkosten voor de particu
liere bouw ging het vaak nog sneller.
Als oorzaken noemde de president
commissaris: de hoge ruwe-grond-
prijs die de gemeenten moeten beta
len, de hogere loonkosten (die een
nog veel grotere rol spelen) en het feit
dat de opzet van nieuwe bestem
mingsplannen of plangedeelten wel
erg geperfectioneerd wordt. Deze
laatste kosten worden dan ook nog
niet gelijkelijk over de grond ver
deeld, maar onevenredig gelegd op de
voor de particulieren bestemde per
celen.
De bouwkostenindex, uitgaande van
een basis van 100 in 1969, bedroeg als
gemiddelde over 1976 niet minder
dan 203; een verdubbeling in acht
jaar. Het gemiddelde over 1977 was al
weer met 20 punten opgelopen tot
223. Een deel van de groei wordt
veroorzaakt door de inflatie en de
achterblijvende produktivitelt in de
bouwsector. Verder werkt uiteraard
ook de toenemende kwaliteit en de
toenemende verscheidenheid van
bouw kostenverhogend.
Bij Indeco-Coignet worden momen
teel hoofdzakelijk elementen gefabri
ceerd voor Ogem-werkzaamheden in
Saoedi-Arabië.
een onzer verslaggevers
,q{ HAAG De afzet van de traditionele produkten in de banket-, beschuit-
q oekbranche stagneert terwijl de exportpositie verder verslechtert. Als
leur in deze bedrijfstak is Nederland binnen de Europese Gemeenschap
van de eerste naar de derde plaats gezakt. Aldus de Vereniging van
tanten van banket, beschuit, biscuit, koek en aanverwante produkten in
Uimtl «verslat.
cport van de koekenbakkers en beschuitproducenten gaat voornamelijk
de EG-lidstaten. Daar hadden de exporteurs echter last van de harde
JGEBOD 1 en van een tTOtere stijging van grondstofprijzen en lonen dan in andere
ten. Produkten uit landen waar de lonen minder stegen of waar de
stegen i
enheid zwakker is dan in omringende landen drukten in steeds toenemen-
te de Nederlandse produkten uit de markt. Het bestuur klaagt ook over een
neiging binnen de lidstaten om de eigen produkten te beschermen tegen
met pis ren van over de grens.
•lies vraagt het bestuur zich overigens af of de Nederlandse exporteurs in
'ur- v d' ode mate de veranderingen op de exportmarkt gevolgd hebben. Wat de
betreft: van 1973 op 1976 liep de uitvoer terug van 77,4 miljoen tot 53,9
a kilo. Vorig jaar was er weer iets meer, nl. ruim 56 miljoen kilo export.
Het vertrek van kalksalpeter in ge
heel West-Europa is de laatste jaren
voortdurend teruggelopen. In 1977
was het nog maar 0,97 miljoen ton
tegen nog 2,25 miljoen ton in 1960.
Kalksalpeter wordt hoofdzakelijk in
Scandinavische landen gebruikt,
maar daar heeft men eigen moderne
produktie-installatles gebouwd. Ver
nieuwing en modernisering van de
DSM-fabrieken brengt geen uit
komst, omdat de Scandinavische
kalksalpeter tóch goedkoper blijft
voor de verbruikers in Noord-Europa.
Samenwerking: De besprekingen
tussen Willem II Sigarenfabrieken in
Valkenswaard en Elisabeth Bas-La
Paz Sigarenfabrieken zijn zover ge
vorderd, dat nader overleg heeft
plaatsgevonden met de vakorganisa
ties over de voorgestelde vorm van
samenwerking (een joint-venture). De
vakbonden hebben zich intussen po
sitief hierover uitgesproken zodat de
ondernemingsraden is gevraagd ad
vies uit te brengen.
Volgens een woordvoerder van Wil
lem II zal de samenwerking voor het
personeel geen nadelige gevolgen te
weegbrengen. Willem H is een onder
deel van de Amerikaanse Consolida
tes Cigar Corporation. In Nederland
werken ruim 1000 mensen. Elisabeth
Bas-La Paz is een dochter van de
Zweedse Svenska Tobkas met in Ne
derland 300 werknemers.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De Levensverzekering
Maatschappij UBO is vorig jaar ster
ker gegroeid dan ooit tevoren. De
netto-vooruitgang van de verzekerde
portefeuille bedroeg ƒ234 miljoen,
dat is 38 procent meer dan in 1976.
Van invloed op deze groei was, aldus
het jaarverslag, de toenemende vraag
naar winstdelende verzekeringen en
begrafenisverzekeringen. De toena
me van de portefeuille uit hoofde van
collectieve voorzieningen bleef wat
achter bij die in 1976.
Het totaal van de verzekerde porte
feuille „leven" stond eind vorig jaar
op 1,29 miljard of 16 procent meer
dan ultimo 1976. De omzet (ontvang
sten uit premies, administratleloon,
jaarkassen en interest) beliep vorig
jaar 28,8 (was 26,4) miljoen. De UBO
maakte netto 1,23 miljoen winst te
genover 0,73 miljoen in het vorige
boekjaar.
UBO Algemene verzekering (schade-
bedrijf) zag het brutopremie-inko-
men vrijwel even hard stijgen als in
het voorafgaande jaar (23,7 procent)
maar zag de winst van 0,5 miljoen
over 1976 verkeren in een verlies van
een ton over 1977. Met dit beeld wijkt
ds UBO nauwelijks af van de algeme
ne trend in de Nederlandse schade
verzekering. Het schadebedrag steeg
vorig jaar 46 procent tot 4,1 miljard.
De UBO-verzekeringsmaatschappij-
en zijn verbonden met het CNV.
Van onze parlementsrededactie
DEN HAAG Frankrijk wil wel mee
doen aan de ontwikkeling van een
nieuw straal verkeersvliegtuig door
Fokker, maar alleen als Nederland
deelneemt aan een Europees project,
de Airbus. Dat blijkt uit een brief van
minister Van Aardenne (Economi
sche Zaken) aan de Tweede Kamer.
Fokker vergroot de kansen op Franse
deelname, als het bedrijf het nieuwe
vliegtuig de F28 super voorziet
van motoren van Franse makelij. Zo
als wij vorige week berichtten ziet
Fokker daar zelf weinig heil in. Fok
ker wil zich blijven richten op de
Britse Rolls Royce-fabrieken, iets
wat met name betreurd wordt door
de Industriebond NVV. Bestuurder
Vos van die bond ziet in de F28 super
goede mogelijkheden voor het voort
bestaan van de Nederlandse
vliegtuigindustrie.
Minister Van Aardenne zit op dezelf
de lijn als de vakbond. Volgens de
bewindsman zijn de Fransen „in be
ginsel" bereid mee te doen aan het
Nederlandse F28-superproject. Het
speelt daarbij „een voorname rol" dat
de Fransen een eigen motor geschikt
kunnen maken voor de F28 super.
Evenals de Industriebond NVV
noemt Van Aardenne het Franse be
drijf Snecma als mogelijke bouwet
van de motor.
Van Aardenne voorziet nog wel moei
lijkheden voor de F28 super, als En
geland de plannen voor een concurre
rend toestel doorzet. „Met behulp van
de Europese Commissie, Duitsland
en Frankrijk wordt getracht het Vere
nigd Koninkrijk te weerhouden van
haar voornemen," aldus Van Aarden
ne. Over de brief praat hij volgende
week met de Kamercommissie voor
economische en sociale zaken.
DEN HAAG (ANP) De investerin
gen in de industrie zullen naar ver
wachting dit jaar met twee procent in
waarde toenemen tot 7.6 miljard gul
den. In 1977 hebben ze 7,5 miljard
gulden bedragen. Dit zegt het CBS,
aan de hand van een steekproefon-
derzoek.
De investeringen in de voedings--en
genotmiddelenindustrie zullen in
waarde met 12 procent stijgen en die
in de metaalindustrie met 13 procent.
Daarentegen dalen de investeringen
in de chemische industrie in vergelij
king met het vorig Jaar met 17
procent.
De totale investeringen in de nijver
heid (industrie, delfstoffenwinning,
openbare nutsbedrijven en bouwnij
verheid te zamen) zijn in 1977 ten
opzichte van 1976 met 14 procent
toegenomen tot bijna 12,5 miljard
gulden. In de delfstoffenwinning was
de waarde van de investeringen in
1977.vrijwel gelijk aan die van 1976
(1,1 miljard gulden). Voor 1978 wordt
een stijging verwacht met 29 procent
tot 1,5 miljard. In de bouwnijver
heid stegen de investeringen in 1977
met 31 procent tot bijna 1 miljard
gulden. Voor 1978 heeft het CBS nog
geen investeringsgegevens.
DEN HAAG Zeven van de acht
Nederlandse organisaties van kotter-
vissers hebben besloten, te gaan sa
menwerken in de „Federatie van Vis
serij verenigingen". Getracht zal nog
worden, ook de achtste tot deelne
ming te bewegen.
Functionarissen van het Landbouw-
economisch Instituut, die bij de voor
bereiding van de federatie een stimu
lerende rol hebben gespeeld, hebben
dit meegedeeld.
De vereniging van schippers-eigena-
ren te Katwijk liet desgevraagd we
ten. dat zij de vooreerst niet mee
doende achtste is. De zeven die nu
een federatie gaan oprichten zijn de
Nederlandse Vissersbond „Visserijbe-
langen" te Urk, Zevibel (Zeeuwse Vis-
serijbelangen), „Samenwerking" in
Den Helder, DETV op Texel, de
„Groep van Elf" te Goedereede, de
Vereniging van reders van Vissers
vaartuigen te IJmuiden.
De federatie zal in de toekomst op
nationaal en internationaal niveau de
belangen van de aangesloten vereni
gingen en hun individuele leden be
hartigen.
l^lwllllwl III L.UI UjJCl wiii k/vvii viyu iv iwi vi i
pagini
i onzer redacteuren
dam Nleuw-Zeeland
lorgen. Zorgen over de
imens van de Europese
enschap om de invoer
chapevlees uit dit land
de EG aan banden te
i. althans tot op zekere
e te reguleren.
ropa voor de Nleuwzeelandse
aten tegen de EG-voorstellen
en heeft vice-premier en mi-
vaste ii| rsn buitenlandse zaken van
m.. tuin. ie handel Brian Edward Tal-
87.00t)n koffers gepakt om vervol-
toorslags naar Europa af te
Dezer dagen vertoefde hij in
ag om met de Nederlandse
h te praten over de ongerust-
ln Nieuw-Zeelnnri heerst, met
betrekking tot 'de gevolgen voor de
economie van dit land van de op
stapel staande Europese besluiten.
Met de ministers van buitenlandse
zaken, economische zaken en van
landbouw en visserij heeft hij de hele
problematiek eens doorgenomen.
Waarom die zorgen van Nieuw-Zee-
land? Omdat te begrijpen enkele cij
fers, die het belang van lams- en
schapevlees voor de Nleuwzeelandse
economie illustreren. Vorig jaar ex
porteerde Nieuw-Zeeland in totaal
voor een waarde van 3 miljard gulden
aan produkten, afkomstig van zijn
schapen. Dat komt overeen met bijna
40 procent van de totale export van
het land. Bevroeren lams- en schape
vlees maakten van de totale export
ongeveer éénderde uit. Het restant
daarvan bestaat voornamelijk uit
wol, huiden, vleesafval en andere pro-
dukWi.
Uit het voorafgaande zal duidelijk
zijn, dat indien de handel in lams- en
schapevlees van Nieuw-Zeeland op
de tocht komt te staan, de hele sector
van de economie die op het Nleuwzee
landse schaap is gebaseerd (incl. dus
de produktie van wol) een ernstige
knauw krijgt. Vandaar dat vice-pre
mier Talboys zich persoonlijk heeft
ingezet om dit gevaar te keren. Tij
dens zijn Europese rondreis zal hij
niet alleen bezoeken afleggen aan de
hoofdsteden van de EG-landen, ook
staat (uiteraard) een bezoek aan de
Europese Commissie (het „dagelijks,
bestuur" van de EG) in Brussel op het
programma.
Naar de EG komt jaarlijks zo'n 70
procent van de totale export van
lamsvlees van Nieuw-Zeeland en zo'n
10 procent van alle Nieuwzeelandse
schapevlees. Hiervan komt uiteinde-
mi- -T.™- r»n~1 -'O*
der dan 95 procent, in Engeland te
recht. Gezien de grote hoeveelheid
lamsvlees, die op de Europese, c.q. de
Engelse markt terechtkomt is Nieuw-
Zeeland er sterk op gebrand dit be
lang ten koste van alles te verdedi
gen. Te meer ook waar bij een eventu
ele bemoeilijking van de afzetkansen-
voor lamsvlees in de EG Nieuw-Zee
land nauwelijks alternatieven heeft
om dit vlees elders kwijt te raken.
Juist omdat de schapenteelt in de EG
tamelijk oninteressant is de gehele
EG produceert met 500.000 ton scha
pevlees ongeveer evenveel als Nieuw-
Zeeland alleen terwijl het ver
bruik in de EG bij ongeveer 800.000
ton ligt, moet de EG schapevlees in
voeren. In deze invoer nu voorziet
Nieuw-Zeeland voor meer dan 80 pro
cent en daarvan gaat dan nog ruim 60
procent
Een bijzonderheid van de EG-markt
voor lamsvlees is, dat zowel produk
tie als consumptie hiervan zich gro
tendeels beperken tot Engeland en
Frankrijk. Terwijl ln Frankrijk lams
vlees echter als iets bijzonders geldt
en daardoor duur is (de prijs is twee
maal zo hoog als ln Engeland) is, wat
niet zal verwonderen, het verbruik
ervan in Engeland tweemaal zo hoog
als in Frankrijk. Gelet op dit gegeven
is Nieuw-Zeeland in hoge mate ver
ontrust, dat welke EG-regeling ook
wordt getroffen, deze zijn belangrijk
ste afzetgebied Engeland niet onbe
roerd zal laten. Gevreesd wordt, dat
daardoor de consumentenprijs in En
geland zal stijgen en zo de markt een
inkrimping zal ondergaan.
Nieuw-Zeeland heeft een en ander al
eerder ondervonden bij de Engelse
toetreding tot de EG op 1 januari
geconfronteerd met een gewijzigde
basis voor zijn export van zuivelpro-
dukten en schapevlees naar Enge
land. Als belangrijk zuivelland zag
Nederland destijds in 1973 bij de toe
treding van Engeland tot de EO kan
sen voor de afzet van boter en kaas in
dat land. Zou de Nieuwzeelandse bo
ter en kaas op dat moment zijn uitge
sloten van de Britse markt, dan zou
dat bijzonder nadelige economische
consequenties hebben gehad voor
Nieuw-Zeeland.
Mede dank zij bemiddeling van Ne
derland zelf is dat echter toen voorko
men. Thans is het zo, dat Nieuw Zee
land opnieuw zijn blik op Nederland
heeft gevestigd. Gehoopt wordt, dat
Nederland eraan wil bijdragen dat de
door de* EG voorgestelde besluiten
om te komen tot een regulering van
de Europese markt voor schapevlees
geen ernstige gevolgen voor Nieuw-
