Verbijsterende spiegel van machteloosheid
Geen publiek meer
voor Percy Grainger
Nieuwe muziek in Carré
UIT DE WEEKBLADEN
umoristische kritiek
p boerenhervorming
IT
'lJft
Veronica
Mishandeling
KRO
Ambitie
Andriessen -
TBR
Marxisme
Opnieuw aanslag
van Rode Brigades
ART KINDERDAG 22 JUNI 1978
KUNST
TROUW/KWARTET PS 11 - RH 13
ior Hans W. Ledeboer
EN HAAG De bijdrage van de Wuppertaler Bilhnen onder
)lding van de bekende Duitse danseres en choreografe Pina
ausch aan het Holland Festival in het Nederlandse Congres-
bouw in Den Haag werd verdeeld ontvangen.
katoe
ard
kar
katoei
halsst gd
blei u;
.M.L.)
ka toet
brode t
'it, éci
Prins Willem-Alexanderzaal was
•1 spaarzaam bezet en van dit ge-
ge aantal bezoekers verlieten ve-
voortijdig de zaal.
ig hetgeen op het toneel gebeurde
de weglopers voorbij? Of kwam
;geen Pina Bausch en haar ensem-
te zeggen heeft hun te hard aan?
ieder geval: wegblijvers en weglo-
hadden geen gelijk en degenen
tot het eind de voorstelling heb-
bij gewoond hebben terecht hun
[eleven en dankbaarheid overdui-
Ijk getoond. Pina Bausch is met
producten naar het Holland
itival gekomen: „Blaubart", dat
4 juni in Nijmegen werd gepresen-
en „Komm tanz mit mir", dat
in Den Haag hebben gezien en dat
tavond in de Rotterdamse
louwburg zal zijn te beleven.
New York, zich met dergelijke ac-
teurs-mimiek is gaan bezig houden.
Pas later realiseert de toeschouwer
zich, dat hetgeen er op het toneel
gebeurt een dusdanige lichaamsbe-
heersing en lichamelijk artistiek-
technisch vermogen vereist, dat daar
voor begaafde dansers nodig zijn. Op
het toneel en ook daarbuiten, het
begint zelfs reeds in de hal als de
toeschouwers binnenkomen ge
beurt heel veel. Het doek gaat niet
ineens op: er is een scherm met een
klein poortje waardoor allerlei bewe
ging is te zien nog eer de voorstelling
begint.
Vertwijfeling
Pina Bausch en haar groep laten
fn is heel hard, wrang, met tot in
t absurde doorgetrokken humor,
aar die humor is even zwart als de
sding van de mannenfiguren op het
ïeel: lange overjas over zwart pak
zwarte hoed. Er zijn zelfs heel wat
tr zwarte hoeden dan mannen: die
iden vliegen in de wonderlijkste
iaties het toneel over.
is veel op het eerste oog heel
Qpele beweging. Zodanig, dat de
zoeker zich afvraagt waarom Pina
usch, die een achtergrond heeft als
■ijriser en choreografe bij Kurt Jooss,
Folkwang Ballet in Essen en het
van de Metropolitan Opera in
n let 1
Als het doek opgaat ziet men een
enorme glijbaan en een grote bos
dorre takken en ontwortelde bomen.
Wat er dan gebeurt is moeilijk anders
te kenschetsen dan als een spel van
vertwijfeling. Wonderlijke, soms
spookachtige, luguber-beklemmende
bewegingen met zeer grote uitdruk
kingskracht, welke men verbijsterd
aanziet. Algemeen thema: contactar
moede, onmacht om gevoelens over
te brengen, mee te delen of zelfs uit te
drukken. Scherpe frustraties met als
direct gevolg agressie, wantrouwen,
hysterisch gedrag. Machteloze
schreeuwerige oppressie van de in het
wit geklede mannelijk hoofdfiguur,
die zich tegen het slot precies als de
andere mannen in het zwart hult.
Even grote machteloosheid van de
vrouw als slachtoffer, maar ook als
feeks tegenover de man. Dat alles
Beeld uit.Komm tanz mit mir
begeleid door bekende sentimentele
Duitse liedjes, gezongen soms op
de luit begeleid door de optreden
den zelf. De naam van het stuk
„Komm tanz mit mir", is de naam
van zo'n liedje, dat het hoofdthema
van de voorstelling is.
De zwarte mannen, die als groep zich
te weer stellen tegen de vrouw, tegen
alle vrouwen. De vrouwen moeten in
een bepaald, misschien traditioneel
levenspatroon worden geperst. Te-
weerstelling met beweging, gekrijs en
soms schuchtere pogingen tot toena
dering, die onmiddellijk kapot lopen.
Uiteindelijk gebruiken de mannen de
dorre takken als wapen tegen de
vrouwen, tot zelfs dorre bomen het
toneel op worden gesmeten. Ver
schrikkelijke tegenstelling tussen de
sentimentele inhoudsloosheid van de
liedjesteksten en het gebeuren op het
toneel. En dat alles in heel boeiende
eerder verbale dan beeldende bewe
ging. Structuurschets van de samen
leving in een moderne grote stad?
Spiegel, die Pina Bausch de toe
schouwer voorhoudt?
Wij hebben gelukkig geen bood
schap in het stuk van Pina Bausch
kunnen vinden. Wij hebben wèl in al
die verbijsterende agressieve hard
heid een grote mate van muzikaliteit
kunnen herkennen. Al was het alleen
door de prachtige opbouw met de
steeds terugkerende, maar met aller
lei variaties opnieuw uitgewerkte the
ma's naar een heel krachtig slotak
koord. Er is geen pauze, het stuk
verloopt zonder enige onderbreking
naar het eind.
door Adr. Hager
eren op een partijbijeenkomst in 1949 in „Die Bauern" van Heiner Müller
ir de Oost-Berlijnse Volksbühne.
or André Rutten
ter
en,
ring
n.
:n
de
Irag.
g-
ist-Berlijnse voorstelling in H.F.:
STERDAM De Volksbühne uit
t-Berlijn had vóór alle ballustra-
in de zaal van de Stadsschouw-
aaneengesloten stroken witte
ken gehangen, waarop in schrijf-
iüneletters citaten uit Heiner
Iers „Die Bauern", dat zowel dins-
als woensdag gespeeld werd. Zij
en door tot op het toneel, dat ook,
nkele scènes na, helemaal wit is.
ekozen citaten hadden de verras-
Ie beknoptheid en beeldrijkheid
spreekwoorden. Zij zijn tekenend
Müllers taalgebruik, dat wel niet
n uit spreekwoorden (in de trant
de knuppel is het laatste argu-
t) bestaat, maar evenmin gewone
lektaal is. De boeren en arbeiders,
hij in zijn stuk laat optreden,
ken in verzen, blanke verzen, met
variërend metrum, als ik goed
isterd heb, dat uiteraard op geen
ile manier wordt benadrukt, in
ndeel, toch als spontane taal ge-
ken. Dat bepaalt al voor een he
rijk deel, hoe zo'n stuk gespeeld
worden, niet „realistisch" na-
jk, want zo praten boeren en ar-
ers niets, zodat je ze niet kunt
spelen als reële boeren en arbei-
nselijk
liet.
M Ban |f'
Marquardt heeft dat als regis-
samen met de ontwerper van
meelbeeld" décors en kos-
in hun ruimtelijke werking
r Hein, op een zeer positieve
ier tot een voorstelling gebracht,
liet „realistisch", maar wel zeer
elijk, niet doctrinair-marxis-,
maar prikkelend-kritisch is ten
hte van de manier, waarop tus-
945 en 1960, boeren en landarbei-
van het oostelijk deel van Duits-
zich min of meer geschikt heb-
laar de landbouwhervormingen,
naar Russisch model, vervol-
in een meer eigen versie.
'el het stuk dus niet in „realisti-
stijl geschreven is, geeft het wel
ngetwijfeld reëel beeld. Er loopt
Ust) eigenlijk maar één over-
communist in het stuk rond,
dat is bepaald geen communis-
e heilige. Er komen twee pas
ten burgemeesters in voor (bei-
vroeger melker geweest), die
il proberen er zelf beter van te
en, en van wie duidelijk wordt
'j in die functie terechtgekomen
omdat zij de grootste bek had-
Er zijn ook twee rijke boeren
ref lelijk als rake karikaturen ge
grimeerd en gespeeld die zoveel
mogelijk proberen te houden wat zij
nog over hebben. Zij raken in een zeer
komische concurrentiestrijd om de
ène man in het stuk, die uit het ande
re Duitsland gekomen is en nog geen
werk heeft, zodat zij hem beiden met
veel bier als arbeider proberen te ron-
'selen. En verder zijn er, behalve enke
le vrouwen, voornamelijk de nieuwe
boeren, die vroeger landarbeiders wa
ren, en dus nog slaven, zoals in de
feodale tijden, maar door de landher
vorming ieder hun eigen grond gekre
gen hebben. Dat heeft hen niet tot
overtuigde communisten gemaakt,
en ook niet in betere doen gebracht,
want paarden voor hun ploegen heb
ben zij niet, en het depot, waaruit zij
tractoren kunnen huren, bevat er
maar twee (voor 19 boeren) en de
bijbehorende bestuurders willen nog
al eens dronken zijn. Er zijn soms ook
partijfunctionarissen, waarvan de
eerste in de bureaucratie is gevlucht,
de tweede aan het slot wel enige orde
op zaken stelt door de burgemeester
profiteur te laten arresteren en dé
overtuigde communist in diens
plaats te zetten.
Humor
Het opmerkelijke van het stuk is, dat
het alle figuren erin met veel humor
zo menselijk-herkenbaar maakt. Je
ziet een grote groep reële mensen
er is ook nog een prachtige herber
gier, het prototype van de dikke Duit
se middenstander die zich het com
munisme niet laten aanpraten of op
leggen, maar er misschien in zullen
gaan geloven als het hen in de prak
tijk aantoont, dat zij er inderdaad
een menswaardiger bestaan door zul
len krijgen. Dat is de grote kwaliteit
van het stuk, die in de voorstelling
onder regie van Fritz Marquardt met
al zijn medewerkers geheel wordt
waargemaakt.
Dat het nu wel in Oost-Berlijn kan
worden opgevoerd, en niet in 1961,
toen het door studenten werd ge
speeld, maar snel van het programma
werd afgevoerd, laat zich begrijpen.
Het ls nu, bijna twintig jaar later,
gemakkelijker te zien als een kriti
sche, maar reële weergave van de
menselijke en praktische moeilijkhe
den, die het in praktijk brengen van
de landbouwhervormingen ont
moette.
Het boven omschreven taalgebruik
maakt de voorstelling voor Neder
landse oren soms moeilijker, soms
ook op een verrassende manier ge
makkelijker. Waar het om gaat is
altijd goed te volgen, waar een reeks
details je ontgaan wil een scène wel
eens wat gaan trekken.
DEN HAAG Bij het concert dat
dinsdagavond in de Remonstrantse
Kerk werd gegeven door het Neder
lands Kamer Koor en de Amsterdam
se Politie Kapel kwamen twee vragen
naar voren: wie was Percy Aldridge
Grainger aan wie dit concert werd
opgedragen en waarom werd een hele
avond gewijd aan deze componist.
Percy Aldridge Grainger werd in 1882
geboren in het Australische Melbour
ne. Zijn jeugd werd bepaald door een
jaloers-dominerende moeder die later
zijn levensgeschiedenis lijkt op een
goedkoop romanverhaal vaq een
New Yorkse wolkenkrabber springt.
In 1895 gaan moeder en zoon naar
Duitsland, Percy wordt leerling van
het conservatorium in Frankfurt am
Main. Na zich in 1901 te Londen ge
vestigd te hebben wordt hij in Europa
een van de meest gevraagde concert
pianisten. Tussen de jaren 1905-1909
verliest hij zijn hart aan de volksmu
ziek en hij begint met het vereamelen
van volksliederen in het noordooste
lijk deel van Engeland. Hij deelt die
liefde voor de volksmuziek met Grieg
en zelfs met Julius Röntgen, die zich
beijverde voor het werk van Grain
ger. Het laatste Nederlandse optre
den van Grainger vond plaats in 1922
met het Concertgebouw Orkest o.l.v.
Mengelberg. Hij huwde in 1928 met
de Zweedse schilderes Ella Strom,
twintigduizend (betalende) mensen
woonden een concert bij dat werd
geleid door de bruidegom. Grainger
overleed in 1961 te New York, een
verbitterd en ontgoocheld man.
Antwoord
De toelichting in het programma
boekje van het Holland Festival ein
digt met de volgende woorden: „De
reeds officieel erkende meesters in
welke cultuur ook kunnen zichzelf
wel redden; het zijn juist componis
ten als Grainger die sympathieke en
vurige pleitbezorgers en, wat nog be
langrijker is, toehoorders behoeven."
Dat is dus het antwoord op de vraag:
waarom Percy Grainger.
Sadi de Gorter krijgt
Franse poëzieprijs
PARIJS (ANP De in het Frans
schrijvende, Nederlandse dichter
Sadi de Gorter is in Frankrijk be
kroond met de Claude Semet-prijs.
De prijs geldt het gehele oeuvre van
De Gorter, van wie onlangs een
twaalfde dichtbundel verscheen on
der de titel „Caisse d'épargne". Ge
dichten van De Gorter verschenen in
Le Monde, Figaro en andere Parijse
en provinciale bladen.
In een festival gewijd aan volksmu
ziek heeft men hem een plaats toege
dacht. Waarom Grainger en geen an
der en waarom een hele avond Grain
ger, dat zijn ónbeantyoorde vragen.
Men kan daar andere namen voor
invullen en dan niet alleen Bartók en
Kodély.Werpt men ons tegen dat zij
geen publiek trekken, dan waren de
lege stoelen in de Remonstrantse
Kerk het bewijs, dat Grainger abso
luut vergeten is. En wat ons betreft:
niet ten onrechte. Zijn muziekjes zijn
lieflijk, vriendelijk, melodieus, on
schuldig en gaaf bewerkt. Of men
daarvoor beide genoemde ensembles
o.l.v. Kerry Woodward, de bariton
David Wilson-Johnson, de pianist
John Alley en de tenor Douglas Leigh
moest inzetten valt te betwijfelen.
Het zou hoogstens in een „Engeland
Festival" op z'n plaats zijn. Van
avond gaat dit programma in het
Amsterdamse Concertgebouw, mor
genavond in het Staargebouw te
Maastricht.
dagprogramma
donderdag 22 juni
Amsterdam,' Stadsschouwburg
20.15 uur: Don Giovanni, Am
sterdam, Concertgebouw 20.15
uur: Ned. Kamerkoor II, Am
sterdam, Tropeninstituut (grote
Aula) 20.15 uur: India, klassieke
zang, Den Haag, Ned. Congres
gebouw 20.30: Ned. Blazers En
semble en Ned. Kamerorkest,
Den Haag, Ned. Congresgebouw
(toneelzaal) 20.15 uur: Korea
maskertheater. Den Haag, HOT
Theater 20.30 uur: Brecht pro
gramma. Rotterdam, Schouw
burg 20.15 uur: Wuppertaler
Bübnen. Rotterdam, De Doelen
12.45 en 20.15 uur: Rotterdam
Folk 78. Haarlem, Concertge
bouw 20.15 uur: Ghana, Ensem
ble Ehimomo. Maastricht, Do-
minicanerkerk 20.30 uur: Syrië,
huwelijksceremonie. Utrecht,
Stadsschouwburg 20.00 uur:
Ned. Danstheater.
(ADVERTENTIE)
Monika van Paemel in
Hervormd Nederland:
'De echte revolutionair
herken je pas als
hij tachtig is, niet
als hij twintig is'
Lees deze week:
Onze samenleving staat vijandig tegenover het kind ('De
mishandelde kinderen van nu zijn de mishandelende ouders van
straks') Peschar van de Rekenkamer: 'Bedrijven welen wel
weg met het overheidsgeld' Twee Duitsers over hun rol in de
oorlog; de theoloog Heinz Zahrnt schrijft minister-presideru
Filbinger Twaalt mensen vertellen welk dier ze zouden willen zijn
en waarom Vrouwen op zoek naar een menselijke kerk (Eva
moet de vinger leggen op de mond van Adam) Christenen
moeten bondgenoten worden van de marxisten Nachtelijke
brief uit Tsjechoslowakije (filosofen en predikanten als stoker in
een ketelhuis).
En: Urenco en de verspreiding van kernwapens, Fregatten voor
onderdrukkers, Blanke elite onverzoenlijk.
O Ik neen) een proefabonnement van twee maanden
voor ƒ5,
O Ik weet al voldoende van HN. Ik abonneer me
32,50 per half jaar)
Naam
Adres
Plaats
Bon zonder postzegel opsturen naar Antwoordnummer 1776, Den Haag
Vrij Nederland:
De „commerciële belangenverstren
geling" bij Veronica wordt in Vrij
Nederland breed uitgemeten. De om
roep wordt onder meer beschuldigd
zendtijd te gebruiken voor de promo
tie van produkten van een eigen post
orderbedrijf. Alsof dat nog niet ge
noeg is wordt even verderop in het
blad melding gemaakt van de bindin
gen van omroepen en programmama
kers met de muziekindustrie. VN pu
bliceert een lijst van advertenties van
grammofoonplatenmaatschappijen
waarin deze zelf de directe relatie
leggen tussen bij de maatschappijen
verschenen platen en programma's
die op de televisie te zien waren.
Voorts wordt minister Til Gardeniers
van CRM beschuldigd. „De minister
heeft kennelijk niet goed gezocht in
de dossiers van haar voorganger. De
aan haar gerichte post heeft ze niet
goed gelezen. Of zij heeft moedwillig
een verkeerde voorstelling van zaken
gegeven. Zij maakt weinig ernst met
de inventarisatie van de klachten!"
Feike Salverda en Vincent Bakker
geven een profiel van „De Bezuini
ger" Frans Andriessen; over zijn
vrienden en zijn isolement.
De vraag of een socialist als burge
meester iets van zijn uitgangspunten
kan waarmaken wordt gesteld aan
André van der Louw. „Er zijn vol
doende dingen die ik doe, waarvoor ik
mij als socialist niet hoef te schamen.
Dingen die leiden tot directe verbete
ring van de leefomstandigheden van
mensen en het vergroten van hun
invloed. Ik ben bezig met zaken waar
voor ik indertijd in de politiek ben
gegaan."
Hervormd Nederland:
Op de middenpagina's van Hervormd
Nederland staat het mishandelde
'kind centraal. Vertrouwensarts
Arend Koers laat in een gesprek met
Cees Veltman zijn licht over dit pro
bleem schijnen. „De mishandelde
kinderen van nu, zijn de mishande
lende ouders van straks". Koers heeft
niet al te grote verwachtingen van
het gezin, getuige deze uitspraak:
„Als instituut betekent het gezin he
lemaal niets. Het wordt te veel ver
heerlijkt. Het voordeel van woonge
meenschappen is dat de spmannin-
gen niet zo hoog oplopen als binnen
het kleine gezin. Er zijn steeds meer
uitwijkmogelijkheden. Het feit dat je
een kind hebt verwekt, betekent niet
dat je weet hoe je met kinderen moet
omgaan. Het krankzinnige in onze
samenleving is dat je minder goede
ouders bent als je hulp vraagt aan
anderen. Ik vind juist dat je betere
ouders bent als je samen met anderen
je problemen wilt oplossen."
Voorts stelt HN zich de vraag of chris
tenen bondgenoot moeten worden
van marxisten. „De kerk kan niet
meer om de dialoog heen. Gaan we
met marxisten praten om te proberen
bondgenoten van ze te worden in de
strijd om een rechtvaardiger wereld
of dient zo'n gesprek alleen maar om
hen beter te bestrijden?" Over deze
vraag boog de Hervormde synode
zich bij de behandeling van een speci
aal rapport over het marxisme, dat
primair tot doel heeft het gesprek
over dit onderwerp binnen de ge
meenten te bevorderen. Of het inder
daad zin heeft hierover na te denken
en te praten blijkt uit de waarschu
wing van een mevrouw uit Heeren
veen: „Wacht u maar of uw zoon of
dochter op een goede dag thuiskomt
en zegt: ,Ik ben marxist'".
De Tijd:
door Jac. Kort
AMSTERDAM Het Nederlands
Blazers Ensemble en het Nederlands
Kamerorkest gaven dinsdagavond in
Theater Carré een gezamenlijk con
cert, waarop werken uit onze eigen
tijd ten gehore werden gebracht.
Geurt van Keulen dirigeerde ter ope
ning van het concert zijn eigen com
positie „Chords", geschreven voor de
vijftien leden van bovengenoemd bla
zersensemble, gebaseerd op een serie
akkoorden, die in elk van de vijf
delen waaruit het werk bestaat ver
schillend behandeld worden. Van
Keulen, zelf lid van het ensemble,
blijkt de mogelijkheden van het bla
zerskorps uitstekend te kunnen toe
passen, waarmee echter niet gezegd,
dat hij er boeiende muziek mee kan
maken.
Twaalf componisten hebben tezamen
een divertimento voor Mozart ge
schreven. Het doel was de 200e ge
boortedag van de componist te vieren
met een vrolijk stuk in de trant van
de 20e eeuw. Het zou te ver voeren elk
deeltje van plm. 3.4 minuten afzon
derlijk te bespreken. Opmerkelijk
vond ik Berio's Variaties voor Basset
hoorn (Mozart's lieveringsinstru-
ment) en piano. Heel geestig Wimber-
ger's Allegro Giocoso met enkele cita
ten (Bizet, O. du lieber Augustin enz)
en zeer muzikaal Hanz Werner Hen-
ze's Finale.
Lucas Vis, die dit werk had gediri-.
geerd had ook de leiding na de pauze,
toen Louis Andriessen's „De Staat"
op teksten van Plata werd uitge
voerd. In dit werk dat geschreven is
voor vier stemmen, twee groepen bla
zers, twee piano's, twee harpen en
drie elektrische gitaren, worden alle
instrumenten uitsluitend op uiterste
sterkte toegepast. Het lijkt wel of
men uitsluitend slagwerkers aan de
gang hoort met veel ostinato's, veel
ritme, maar zonder noemenswaardig
gebruik van het timbre der instru
menten. Door middel van talrijke mi
crofoons wordt de klank nog ver
sterkt ook. Een oorverdovend resul
taat. maar Marianne Kweksilber en
Roberta Alexander (Sopranen) noch
Lucia Kerstens en Adinda de Nijs
Alten) bovenuit konden komen.
De Tijd zet de omroep van Aad van
den Heuvel, Hans van Willigenburg
en Ad Langebent, kortom de KRO, in
het zonnetje. De omroep die dit jaar
voor het eerst sinds 1963 weer de
600.000 ledengrens passeert en in de
jaren zeventig werd beticht van een
levensbeschouwelijke identiteit die
in de sfeer van de restauratie werd
getrokken groeit en bloeit. Televisie
directeur Richard Schoonhoven: „Ik
denk dat mensen in de gaten hebben
dat bij de KRO nog over dingen
wordt nagedacht, waar ze zelf niet
meer aan toe komen. En dat ze dat
willen." De stelling dat een gezichts
bepalend programma als Brandpunt
een verlengstuk van het CDA zou zijn
wordt door voorzitter Hendriks weer
sproken: „We hebben maar één ding
met het CDA volstrekt gemeen en dat
is het evangelie als inspiratiebron.
Waar christenen zich als christenen
aandienen, zullen wij er aandacht
aan besteden. Dat geldt voor het
CDA en voor de christenen in andere
verbanden. Maar wel kritisch en onaf
hankelijk."
Hanneke van Buuren legde in haar
boek „Vrouwen die van vrouwen hou
den" haar ervaringen neer. In een
interview met Jet Kunkeler zegt ze:
„Als je reacties krijgt van: ik vind het
niet erg hoor, ik sta er erg tolerant
tegenover vind ik het vaak vernede
rend om het telkens weer uit te
leggen."
Ook in De Tijd aandacht voor het
rapport over de relatie christenen en
marxisten. Prof. dr. Bernard Delf-
gaauw noemt het rapport „funda
menteel en bemoedigend." Tenslotte
een gesprek met Prof. dr. J. J. Klant,
econoom en filosoof en aandacht
voor de UCN-kwestie die „het kabinet
meer bedreigt dan de bezuinigingso
peratie".
De Haagse Post:
In een zeer ruim artikel breekt De
Haagse Post zich de nek over de
droom van jonge meisjes: Het Natio-
,naal Ballet. Enkele kreten: „Ze zijn
ontzettend fanatiek. Het is prachtig
om te zien en het is ook eng. Als
we iemand buiten de school ontmoe
ten worden we verlegen. Een beetje
bang zelfs. Ik verhoog voortdurend
mijn pijngrens. Als ik een blaar heb,
dans ik eroverheen
Wat de ambtenaren-salarissen en de
stakingen aangaat vraagt de Haagsê
Post zich twee dingen af: „Zijn de
voorgestelde bezuinigingen op de
ambtenaren-inkomsten onrechtvaar
dig en zijn de aangekondigde stakin
gen serieus bedoeld of een wassen
neus?" Als antwoord op het laatste:
„In de wandelgangen kun je ook al
horen dat ook onder ABVA-leden de
verwachtingen over het resultaat van
de acties niet erg hoog gespannen
zijn. Het wordt breed uitgemeten,
hard gepresenteerd, maar het is toch
min of meer voor de Bühne."
Naar aanleiding van het boek „WIJ
worden altijd voor de gek gehouden"
spraken Djoeke Veeninga en Jan Jon-
gepler met zwakzinnigen en groeps
leiders over de vraag of de inrichting
de zwakzinnige nog onvrijer en af
hankelijker maakt dan hij al is.
Ook in HP leed van dc omroep. Maar
anders. Hilversum drie wordt 's
nachts telefonisch overstelpt met
eenzaamheid en leed. De vraag is wat
de omroepen daarmee aanmoeten.
Peter van Deutekom sprak hierover
met de barmhartige Samaritanen
van de radio.
De Nieuwe Unie:
De Nieuwe Linie brengt evenals Vrij
Nederland een portret van een „verle
gen en ambitieus man": Frans An
driessen. Kees Bastianen schetst
hem als de werkelijke formateur van
het CDA, de politieke expressie van
de verburgelijking in de maatschap
pij. „Op de vraag wat de diepste
motivatie van Andriessen in de poli
tiek is heeft hij ooit geantwoord:
„Verbetering brengen in de maat
schappelijke verhoudingen. Verbete
ringen, geen hervormingen. Het mag
dan ook symbolisch heten dat de
vorming van het tweede kabinet Den
Uyl tenslotte mislukte op zijn per
soon."
Uiteraard gaat DNL in op het proef
schrift van Ben Boersma over de
voorganger van het huidige week
blad: „De Linie." Gerard van den
Boomen is het met de conclusies van
Boersma volledig eens: „In wezen
greep het blad terug op een zeer tradi
tioneel katholicisme van voor de oor
log. Het was traditioneel Rooms, hiër
archisch, moralistisch. De Linie was
een orgaan van de koude oorlog, van
de restauratie van de reactie."
Verder is DNL aandacht voor de per
soonlijke gegevens en de politie als
doorgeefluik hiervan, het uitblijven
van een radioprogramma voor Zuld-
molukkers, en een artikel over een
studiedag van de vrouwenbeweging.
De Groene Amsterdammer:
„De terbeschikkingstelling van de re
gering (TBR) ls de laatste tijd weer in
toenemende mate in discussie", stelt
De Groene Amsterdammer. „Wat doe
je met die paar mensen die in hun
verwarring erg gevaarlijk zijn? Wat
geef je de prioriteit, de beveiliging of
de hulpverlening, de maatschappij of
de betrokkenen. Waar liggen de gren
zen? Geert Mak geeft in .het omstre
den niemandsland tussen justitie en
volksgezondheid" antwoord op deze
vragen.
Op de middenpagina's een analyse
van de strijd om de oceaanbodem.
Marcel van Herpen schrijft over de
diepzee-mijnbouw en de enorme be
langen die hierbij op het spel staan.
„De investeringen zijn zo groot als in
de ruimtevaart."
De Groene brengt verder de discussie
over de strategie van de studentenbe
weging ter sprake, een gesprek met
de Spaanse communistische dichter
Rafael Albert! en vertrouwelijke van
Nedam-Ballast afkomstige documen
ten waaruit blijkt dat dit bedrijf re
gelmatig met concurrenten prijsaf
spraken maakt.
Elseviers Magazine:
„De Hervormden en het Marxisme"
wordt ook in Elseviers Magazine aan
gekaart Aan de hervormde secreta
ris-generaal dr. Albert van den Heu
vel werd de vraag voorgelegd of het
feit dat christenen soms al boos wor
den bij het gebruik van het woord
marxisme geen belemmering vormt
voor de door de synode aanbevolen
dialoog. „Christenen hebben te veel
boter op hun hoofd om communisten
iets te verwijten en communisten
hebben te veel boter op het hoofd om
hun vernietigende kritiek op de heils
geschiedenis geloofwaardig te ma
ken.
EM besteedt verder aandacht aan de
„gevaarlijke" haast van Sadat, de af
gang van de Italiaanse president Leo
ne, en de „krachttoer" van de Belgi
sche premier Tlndemans, die de
moeizame bezuinigingsoperatie in
België overleefde.
De ambtenarenstaklng noopt het
weekblad tot commentaar: „We heb
ben de indruk dat een deel van de
ambtenaren met deze stakingsactie
het doel voorbij schiet. Op deze ma
nier krijgt de burger niet het gevoel
dat de ambtenaren vla de bezuinigin
gen extra worden gepakt. Nee: de
burger voelt zich gepakt door de
ambtenaren. De bonden moeten de
irritatie door hun acties niet onder
schatten. Wij vragen ons af naar welk
wapen de ambtenaren zullen grijpen
als werkelijk blijkt dat zij ten onrech
te door regering en parlement worden
benadeeld."
GENUA, TURIJN (UPI. AFP, DPA)
Het hoofd van de politie van de
Italiaanse stad Nervi bij Genua is
gisteren in een propvolle bus met
pistoolschoten om het leven ge
bracht. De politieman. Antonio Espo-
sito, stond tot voor kort aan het
hoofd van de afdeling terreurbestrij
ding. De aanslag kwam aan de voor
avond van de gerechtelijke uitspraak
tegen de gevangen zittende leden van
de Rode Brigades. Deze organisatie
heeft inmiddels de verantwoordelijk
heid voor de aanslag opgeëlat.
