Koreaanse maskerdans
heeft heel lange traditie
H0I1ANDRSI
WtiTBHOUA
De nieuwe jazz in
twintig interviews
Middelburg op de bres
voor nieuwe muziek
VRAAG
UIT DE DETAILHANDEL:
ADVIES
VAN DE POSTGIRO:
BELONZE ADVISEURS.
KUNST
Nijhoff-vertaalprijs
voor Julia Majekova
Dag-
programma
dinsdag
20 juni
postgiro en
rijkspostspaarbank
DINSDAG 20 JUNI 1978
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
door Hans W. Ledeboer
Amsterdam, Stadsschouwburg 10.30
uur: Die Bauern.
Amsterdam. Theater Carré 20.15 uur:
Nederlands Blazers Ensemble en Ne
derlands Kamerorkest.
Amsterdam, Tropenmuseum 20.15
uur: SyTië, huwelijksceremonie.
Den Haag. Ned. Congresgebouw
20.15 uur: Wuppertaler Bühnen.
DEN HAAG. Remonstrantse Kerk
20.15 uur: Ned. Kamerkoor U.
Scheveningen. Circustheater 20.15
uur: Ned. Danstheater.
Rotterdam, Schouwburg 20.15 uur:
Korea: Maskertheater.
Rotterdam, De Doelen, 20.15 uur:
Rotterdam Folk '78.
Eindhoven, Stadsschouwburg 20.15
uur: Don Giovanni.
Enschede. Twentse Schouwburg
20.15 uur Egypte: Wasla Ensemble.
Staargebouw 20.30 uur: La carpa de
los rasquachis.
Nijmegen, Stadsschouwburg 20.00
uur: Het balcon.
Utrecht, Stadsschouwburg (Blauwe
Zaal) 20.30 uur: India, klassieke
zang.
Het ls zeer „In" om boeken over jazz
te publiceren en er komt ook in ons
land de laatste anderhalf jaar nogal
wat literaire activiteit op dit terrein
boven drijven. Na Rudy Koopmans'
paperback. Martin Schoutens „Btllie
- en de president" verscheen bij Bosch
Keuning. Baam „De nieuwe jazz"
en er komen binnen enkele maanden
nog twee projecten los.
Het kan niet op. Bert Vuysjes „De
nieuwe Jazz" heeft met de uitgaven
van Koopmans en Schouten gemeen,
dat er voor een belangrijk deel vroe
gere Journalistieke bijdragen aan
ojn. Jazzwereld. VN. Oandalf en de
Haagse Post in werden geselecteerd
en herbewerkt Twintig interviews
In enkele gevallen met Schouten of
Simon Korteweg samen gehouden
met figuren die een „hoofdrol opeis
ten in de moeizame ontwikkeling
door Rud Niemans
naar een nieuwe jazz, zijn in vraag en
antwoordvorm geredigeerd. Het
plaatst de lezer enigszins voor de han
dicap. zelf maar stemmingen, geba
ren en andere sfeerbepalende facto
ren te moeten invullen. Maar zo n
rechtuit genotuleerd gesprek komt
duidelijk over, al formuleren niet alle
musici hun gedachten even heider.
De interviewer hoorde veel zin maar
ook nogal wat onzin, vage filosofische
bla-bla die zich te ver verwijdert van
wat de muziek gewoon zelf duidelijk
hoort te maken. (Sun Ra: „als ik 'n
stuk schrijf waarin ik zelf niet mee
speel. kan ik ook niet meedoen" i. De
procedure van een standaardwerk ais
..Hear me talkin' to ya" van Shapiro
en Hentoff. zo n 23 Jaar geleden, heeft
aangetoond, dat jazzmusici zelf zeer
boeiend over hun muziek kunnen
praten, ook verbaal die menselijke
emotie kunnen ventileren welke deze
muziek zo eigen is.
Vuysje rangschikte zijn gespreks
partners rondom een aantal histori
sche feiten, zoals de z.g. oktoberrevo
lutie van de Newyorkse avantgarde in
oktober '64. de dood van John Coltra-
ne in juli '67 en de „trendsetters" in
eigen land (Breuker. Cuypers, Men-
gelberg/Bennink) Van de Amerikaan
se scene komen wegbereiders en ex-
perimentalisten als Sonny Rollins.
Cecil Taylor. Archie Shepp, Muhal
Richard Abrams en David Murray
aan het woord. Wie te veel van het
eerder gepubliceerde miste, kan zijn
schade inhalen.
Bert Vuysje: De nieuwe jazz.
Bosch en Keuning. Baarn. 22,50.
Koreaanse maskerdansers in het Tropenmuseum in Amsterdam, waar zij hun Holland Festival
tournee begonnen.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Morgen (woensdag 21 juni) als het Holland Festival aan zijn laatste rondjes
volksmuziek begint, gaat in Middelburg een groots opgezet Festival van Nieuwe Muziek van
start.
AMSTERDAM Hoewel Korea nu niet direct ln de tropen ligt 's winters kan het er
geducht koud zijn! zagen het Koninklijk Instituut voor de Tropen en het Tropenmuseum in
de komst van de Koreaanse maskerdansers uit Pongsan in het Holland Festival een welkome
gelegenheid om de Lichthal in het gebouw aan de Linnaeusstraat in gebruik te nemen, de
eerste etappe van de herinrichting van het museum na de restauratie, die vorig jaar gereed
kwam.
Die hal is prachtig. De technische
outillage is grondig verbeterd en een
van de grootste aanwinsten is wel een
variabele vloer, waarmee van alles en
nog wat is te maken. Voor de Kore
aanse maskerdansers was er een
„kuil" Ingericht met daarin een podi
um, dat goed aansloot bij de „norma-
Ie" vloerhoogte.
- De traditie van deze maskerdansen is
heel oud. Veel van het Pongsan-reper-
to ire moest via de archeologie en de
- historie worden gereconstrueerd.
Daarvoor zorgde prof. Lee Du-hyun.
die ook de leiding van het ensemble
- op zich heeft genomen.
Oorspronkelijk was de betekenis reli
gieus. Daarna groeide het maskerthe
ater tot klassieke dramavormen, wel-
- licht te vergelijken met het Griekse
drama. Nog later werd het karakter
sociaal van aard.
Dodenritueel
_'tWat de Pongsan-maskerdansers te
zien geven is zo'n sociaal theaterspel,
met daarin enkele aanduidingen
zoals het slot die herinneren aan de
oorspronkelijke vormen. Dat slot is
een sjamanistisch dodenritueel,
stammend van lang vóór het boed
dhisme. Verder veel. lang niet altijd
verfijnde humor, ruig als de tijd van
enkele honderden jaren geleden, toen
deze soort spelen een „uitlaatklep"
waren. De karakters behoren allen
tot de laagste sociale kasten: dans-
melden, potsenmakers, een sandalen-
verkoper, een sjamaan, een aap.
Monniken, priesters die in de
boeddhistische samenleving ook al
tot de laagste sociale kaste behoren
en „literaten" zijn voorwerp van
bespotting. De edellieden, „litera
ten", zijn buiten hun eigen literaire
vakgebied zó dom en naïef, dat hun
bediende, zich ten koste van hen ver
makend, hen de vernederendste din
gen kan laten doen. Tussen de ver
schillende scènes is ogenschijnlijk
weinig samenhang; de toeschouwer
kan die samenhang zélf invullen.
Monster
In de „leeuwendans" duidelijk sa
menhang met de Chinese draak en de
„barong" uit Bali. Dit monster, dat
men in het gehele Verre Oosten ziet.
stamt, zoals sommige onderzoekers
zeggen, oorspronkelijk uit Noord-In-
dia. Merkwaardig is de goedaardig
heid van dit monster, dat er altijd
afzichtelijk uitziet, maar dat overal
het goede met de mensen voor heeft.
Maar de laatste tijd zijn archeologen
tot de gruwelijke ontdekking geko
men, dat dit monster zou kunnen
samenhangen met mensenoffers, die
in deze streken in voorhistorische tijd
algemeen zouden zijn geweest. Er
wordt wel eens gewezen op de samen
hang tussen de Indiaanse cultuur in
Amerika en de oude culturen van het
Verre Oosten. Welnu, ln Midden- en
Zuid-Amerika waren er nog in histori
sche tijd mensenoffers op grote
schaal! In Indonesië komen varanen
voor, de laatste vleesetende reuzen
hagedissen. In hoeverre deze reusach
tige „landkrokodillen" bij de oude
mensenoffers een rol hebben ge
speeld is een interessant onderwerp
voor onderzoek. Het verspreidingsge
bied van de varaan moet vroeger veel
groter zijn geweest dan de enkele
Indonesische eilanden van nu.
Invloeden
Bij muziek, zang en voordracht in
vloeden van buiten Korea: Japans en
Chinees. Opzet, voorstelling en aan
kleding oorspronkelijk Koreaans.
In de dans zelfs Invloeden uit Zuid-
China en de Himalaya, waarbij wij
denken aan de Lamaïstische duivels-
dansers. Benen hoog geheven met
gebogen knie. soms diep neerhur
kend om van die houding uit omhoog
te veren. Een muziekensemble met
een bamboe soort hobo. een bamboe
fluit, een tweesnarige viool, een gong
en twee trommen, welke laatste door
vrouwen worden bespeeld. De kleu
ren fel rood, fel blauw, geel, groen
tegen wit en pasteltinten scherp af
stekend. Een regelmatig terugkerend
motief: de cirkel, door drie gebogen
lijnen in drie vlakken rood, blauw en
geel verdeeld, de boeddhistische drie-
eenheid symboliserend: hemel, aarde
en geest. Soms zijn er twee gebogen
lijnen die de cirkel in een rood en
blauw vlak verdelen; het Yang- en
Yin-principe, het mannelijk en vrou
welijk. Maar dat is eerder Chinees
dan Koreaans.
De maskerdansers kwamen gister
avond naar Utrecht; vanavond zijn
zij te zien in Rotterdam, morgen
avond in Laren en donderdagavond
in Den Haag.
Sinds jaren organiseert daar de
Zeeuwse afdeling Jeugd en Muziek
met taaie volharding reeksen concer
ten. filmvoorstellingen en lezingen
waarvan de originaliteit en durf hun
weerslag hebben op het aantal bezoe
kers dat deze manifestaties belieft bij
te wonen. Want Zeeland behoort wat
de belangstelling voor de avant-gar-
de-kunst betreft tot een van de ach
tergebleven gebieden in Nederland.
En de weinige geïnteresseerden die
uit andere delen van het land voor
deze festivals naar Middelburg ple
gen te komen, maken de zalen daar
ook niet vol.
Het programma dat vanaf 21 juni tot
en met 9 Juli in het Festival Nieuwe
Muziek wordt aangekondigd zai ho
pelijk een wat grotere aantrekkings
kracht voor het op onbekende eigen
tijdse muziek beluste publiek heb
ben. Er worden ruim 25 concerten
gegeven waarvan de meeste in De
Vleeshal en sommige in de open
lucht Aan deze concerten werken
o.m. mee het Radio Kamerorkest on
der Ernest Bour, het Nederlands Bla
zers Ensemble onder Lucas Vis. het
Nederlands Vocaal Ensemble onder
Marius Voorberg, het Spectrum En
semble uit Engeland het Ensemble
De Volharding en het Willem Breuker
Kollektief
De befaamde „huispianist" van het
Middelburgse festival Geoffrey Mad
ge ontbreekt uiteraard niet; hij houdt
ditmaal een aantal „onspeelbare wer
ken" (zijn specialiteit) van de Ameri
kaan Lejaren Hiller ten doop. Deze
componist heeft speciaal voor dit fes
tival een aantal composities geschre
ven. James Sellers en David Moran
deden dat ook. Het programma we
melt van de sterretjes achter de na
men van de te spelen werken, wat
betekent dat zij in wereldpremière
gaan, of dat het een eerste uitvoering
in Nederland is. Daaronder vallen
werken van o.a.: Brian Ferneyhough,
Glaclnto Scelsi, David Reck, Tom
Endrich, Christian Wolff, Silvano
Bussotti en Frances-Marie Uitti die
onder meer haar eigen „Xantrum"
voor violoncel-solo zal uitvoeren.
Een paar van de vele andere in de
muziek gespecialiseerde solisten: Do
rothy Dorow, Guus Janssen. Harry
Sparnaay. Frank van Koten. Fernan
do Grillo.
Behalve het belangrijke buitenlandse
compositie-aandeel in de program
ma's zijn ook de Nederlandse compo
nisten goed vertegenwoordigd met
o.a. Louis Andriessen, Diderik Wage-
AMSTERDAM (ANP) De Martinus
Nijhoffprijs voor vertalingen 1978 is
toegekend aan de Slowaakse vertaal
ster Julia Majekova voor haar verta
lingen van Nederlandse literatuur in
het Slowaaks. De voorzitter van het
Prins Bernhardfonds, mevrouw mr. J.
M. Corver-van Haaften heeft de prijs
maandag in de Nederlandse ambas
sade in Praag aan mevrouw Majeko
va uitgereikt.
Mevrouw Majekova heeft in
jaar werken vertaald in het SI:
van Multatuli, Louis Coupd
mon Vestdijk, Felix TimnH
Theun de Vries, Antoon Coc
den Doolaard. Johan Fabricla
Diekman. Elisabeth de Jong-I
en Maurits Dekker.
Tsjechosl
is een tweetalig land. een
twee talen is het Slowaaks.
naar, Willem Breuker, Klaas de Vries,
Misha Mengelberg, Geert van Keulen
en Peter Jan Wagemans.
Voor het geld hoeft men dit festival
niet te laten lopen: een passepartout
voor alle manifestaties kost vijftig
gulden en voor afzonderlijke concer
ten betaalt men zes gulden. Wie er
meer van wil weten: Jeugd en Muziek
Zeeland, Nieuwe Haven 43. Middel
burg, telefoon 15256.
Dorothy Dorow, een v
solisten in het Middelb
„Festival Nieuwe Muzie
Ik heb acht modezaken in het zuiden des lands. Afgezien van de
centrale inkoop opereren die geheel zelfstandig. Dat heeft nogal wat
voordelen maar toch ook nadelen. Acht gescheiden rekeningen bijvoorbeeld,
waarop dagelijks veel bedragen worden bijgeschreven wegens van klanten
ontvangen betaalkaarten. Dat maakt het moeilijk om snel inzicht in ons
totaaltegoed te krijgen. Is daar wat aan te doen?^
Laat het saldo van die verschillende rekeningen - bijvoorbeeld één maal
per week - door de postgiro op één afrekening brengen. Kost niets extra.
En geeft u meer overzicht.Waardevol!
Zo hebben postgiro en rijkspostspaarbank nog veel meer - vaak niet
zo bekende - interessante extra's voor de detailhandel.
Bij de postgiro in Den Haag en in Arnhem staan professionele adviseurs
tot uw beschikking. Zij kunnen u geheel vrijblijvend alles vertellen over de
extra diensten van postgiro en rijkspostspaarbank voor het bedrijfsleven.
Maak een afspraak voor een gesprek.
Bel (070) 791040 t/m 791043
of (085) 672427 t/m 672430.
