'Strategie van conflict
moet worden verlaten'
Kritiek CNV-secretaris
op geschiedenisboekjes
VRAAG UIT
HET VERENIGINGSLEVEN:
ADVIES
VAN DE POSTGIRO:
BELONZEADVBEURS
Albeda bevreesd voor
falen centraal overleg
CNV en bezuinigingen
Jan Lanser in afscheidsrede:
Nu bezuinigingsoperatie nabij is
Ridderorde
voor Lanser
Doden in verkeer
Behandeling Parijse mei-revolutie
postgiro en
rijkspostspaarbank
'AG 13 JUNI 1978
BINNENLAND
TROUW/KWARTET P 12 - RHS
Van onze soc.-economische redactie
UTRECHT „Willen we in Nederland komen tot een gezamenlijke aanpak en een oplossing
van de economische problemen dan zal er tenminste moeten worden gekozen voor overleg en
samenwerking. De strategie van conflict en distantie zal dan moeten worden verlaten.
Tot deze conclusie kwam Jan Lanser
in zijn afscheidsrede tot de algemene
vergadering van het Christelijk Nati
onaal Vakverbond. In zijn rede
schetste Lanser de ontwikkeling van
de arbeidsverhoudingen zoals hij die
tijdens zijn voorzitterschap van het
CNV heeft meegemaakt. Het meest
kenmerkende van die ontwikkeling
is. zei hij. het ontbreken van overeen
stemming over de aanpak van de
problemen, die onze nationale econo
mie en het gehele bedrijfsleven raak
ten. Hoewel problemen als scherpe
inflatie, groeiende werkloosheid,
energiecrisis, uitputting van grond
stoffen en milieuvervuiling voor ieder
herkenbaar waren, ontbrak het aan
oplossingen, aan een gemeenschap
pelijke aanpak.
..Het zal niemand verbazen, zei Lan
ser. „wanneer ik zeg het wenselijk te
vinden dat de overlegstructuren een
fundamentele verdieping onder
gaan". Volgens hem ligt daarin een
voorwaarde voor een goede ontwik
keling van de arbeidsverhoudingen
en het sociaal-economisch gebeuren.
Wil men de problemen aanvatten en
oplossen, aldus de scheidende voor
zitter. dan ia het noodzakelijk dat in
de verschillende sectoren van de
overlegeconomie de bereidheid be
staat over zulke oplossingen te den
ken en eraan mee te werken. Dit
vereist tenminste dat de strategie
van conflict en distantie wordt verla
ten en dat consequent wordt gekozen
voor een strategie tot participatie.
Van onze soc.-economische redactie
UTRECHT \1 inister Albeda van sociale zaken vreest dat
het centrale overleg tussen overheid, werknemers en werkge
vers zwaar op de proef zal worden gesteld nu de bezuinigingso
peratie voor de deur staat.
Ideaal niet mogelijk
Lanser voegde er aan toe dat hij
ervan overtuigd was dat het in deze
wereld niet mogelijk is om een ideale
situatie te bereiken. Maar. zei hij, dat
kan in de Nederlandse verhoudingen
geen excuus zijn voor het voeren van
een conflict-strategie, waarin het ei
gen belang van de groep gemakkelijk
tot egoïsme wordt. Hij schetste het
conflict-model als een strategie, die
het per definitie niet zo nauw neemt
met de gelijkwaardigheid en de soli
dariteit. die in woord en geschrift
worden beleden en waarin het beeld
van de ander als vijand en tegenstan
der de actie en de houding van de
groep moet rechtvaardigen.
„Ik denk." zei hij. „dat er meer groe
pen zijn die deze strategie voeren dan
wellicht velen denken. Het is een stra
tegie, die niet tot echte oplossingen
voert. Dit perspectief wordt wel gebo
den door een strategie tot participa
tie. Deze strategie biedt uitzicht op
een regeling van de zeggenschapsver
houdingen die recht doet aan de men-
Van onze soc.-economischt
redactie
UTRECHT De scheidend»!^
voorzitter van het Christelijk
Nationaal Vakverbond, Jao^n
Lanser, is benoemd tot ridder^
in de orde van de Nederlandse
leeuw. Minister Albeda van so- T00
ciale zaken heeft hem gisteren |cn
tijdens de algemene vergade- «jzj
ring van het CNV de versierse- |*n
len die bij deze onderscheidini 53
horen, uitgereikt.
Jan Lanser heeft de riddert
gekregen voor zijn vele activi|ini
teiten binnen de christelijk» Des
vakbeweging en zijn werk op arr
maatschappelijk en sociaal fes
economisch terrein. Lans«|»t
was al officier in de orde van
Oranje Nassau. Uit handen vanbjk
zijn opvolger. Harm van dei
Meulen ontving hij de gouden
legpenning van het CNV.
Negenentwintig Jaar heeft JaaP®1
Lanser (52) in het vakbondjf^
werk gezeten. In mei 1949 tn
hij in dienst van de christelijl
metaalbedrijfsbond, waarvi
hij in 1965 voorzitter werd.
1969 aanvaardde hij het voor
zitterschap van het CNV. T
functie heeft hij nu negen ji
vervuld.
selijke waarden van gelijkwaardig
heid en verantwoordelijkheid."
Zwaarder accent
Over de toekomst van het CNV.
merkte Lanser tenslotte op, dat deze
organisatie als het ware tegen de ver
drukking ingroeit. Hij achtte het niet
onmogelijk dat organisaties zoals het
CNV weer een zwaarder accent zullen
krijgen. De problemen en vragen
waarvoor de samenleving zich ziet
geplaatst geven daar aanleiding toe.
Hij sprak de hoop uit dat bij het CNV
de bijbelse grondwaarden van ge
rechtigheid. naastenliefde en gelijk
waardigheid en verantwoordelijkheid
herkenbaar zullen blijven. Dat acht
ik ook een voorwaarde voor de toe
komst van het CNV, aldus Lanser. De
plaats die zij heeft kan alleen
den functioneel blijven indien
en beleid het kenmerk van lui
mentele bezinning dragen. In die
schijning zal de christelijke vaktx 0(
ging geloofwaardig zijn en blij*
aldus de scheidende voorzitter.
„Falen van het overleg zal n eer bete
kenen dan het falen van de regering,
want het belang van het on buigings
plan stijgt uit boven het enge politie
ke belang. Het gaat ook niet on een
hobby van twee politieke partijen,
naar on de werkgelegenheid op de
lange termijn", aldus minister Albe
da gisteren op de algen ene vergade
ring van het CNV. waar Harm van der
M eulen de voorzlttershan er oveman
van Jan Lanser.
Albeda noemde de ombuigingsopera
tie een noellljke zaak. VI aar. zei hij,
„het CDA buigt niet naar links, het Hcrstd
CDA buigt niet naar rechts. Het CDA
buigt om."
demeningen nodig.
Albeda zei n et nadruk dat het bij de
ombuigingsoperatie niet gaat om te
rugschroeven van ontwikkelingen,
maar om een pas op de plaats voor
een ieder, een nullijn voor de n eeste
inkomenstrekkers en het opnieuw be
kijken van de overheidsuitgaven.
Ook zitten er „bescheiden correcties"
ln de lucht waar aantoonbaar is dat
sociale voorzieningen niet functione
ren overeenkon stig de bedoeling van
de wetgever", zei Albeda.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM In Reimerswaal
(Zeeland) is eergisteravond de achtja
rige Richard van Loon uit Roosen
daal bij een autobotsing om het leven
gekomen. De auto waarin het kind
zat werd van achteren door onbeken
de oorzaak aangereden door een an
dere wagen, die van de linker- naar de
rechterkant van de weg reed. Drie
andere inzittenden werden zwaar ge
wond naar het ziekenhuis gebracht.
Gistermiddag is de 71-jarige A. Zwart
uit Bameveld met sljn bromfiets op
een automatische met halve bomen
beveiligde overweg in zijn woon
plaats door onbekende oorzaak onder
een trein gekomen. Hij was op slag
dood.
De minister zei dat het ombuigings
plan n inder kans van slagen zal heb
ben naarmate de medewerking van
het bedrijfsleven vakbeweging en
werkgever geringer zal zijn. Daar-
on hecht hij er gToot belang aan dat
er straks ruimte is voor het voeren
van reëel overleg n et dat bedrijfsle
ven. Aangezien de overlegstructuur
ook nu al niet n eer opttn aal functio
neert. bepleitte hij een verbreding en
een verdieping van het sociaal econo
misch overleg. Verder is er volgens
hen een decentralisatie van het over
leg naar de bedrijfstakken en de on-
De minister zei dat gewerkt moet
worden aan herstel en vernieuwing
van onze Industriële basis. Daarom
n oet Nederland een beter Industrieel
klimaat krijgen. „Maar het moet ook
een sociaal klinaat hebben, waarin
men bereid is samen de schouders te
zetten onder de wachtende taken.
Dat is wat anders dan „voor wat
hoort wat", aldus Albeda. die kritiek
leverde op de nieuwe CNV-voorzltter.
die had betoogd dat de sanenwer-
klng van het CNV aan de bezuin-
glngsoperatie n ede afhankelijk is
van wat er met de vermogensaanwas-
deling, de ondernemingsraad en de
raden van commissarissen gebeurt.
De zestienjarige E. van Santvoort uit
Geldrop is gisteren na een verkeers
ongeval in Mierlo overleden. De Jon
gen bestuurde de auto van zijn broer
en vloog op de Parallelweg uit de
bocht. Daarbij werd hij uit de auto
geslingerd. Hij is ln een ziekenhuis in
Geldrop later op de dag overleden
In Groesbeek is gisterochtend de 47-
jarige mevrouw E. Coenraad uit Nij
megen verongelukt toen zij met haar
auto tegen een boom reed. De auto
raakte waarschijnlijk door een harde
windstoot van de weg.
Van onze soc.-economische redactie
UTRECHT CNV-secretaris A. Hordijk heeft bedenkingen over de manier waarop de Parijse
mei-revolutie van 1968 in sommige geschiedenisboekjes voor leerlingen bij het voortgezet
onderwijs wordt behandeld. In geschiedenisboekjes, tijdschriften en studies wordt sterk de
nadruk gelegd op de radicalisering van de vakbeweging sinds de jaren zestig.
„Maar," zei Hordijk, „als de mei-op-
stand van 1968 ons éën ding heeft
geleerd dan is het wel. dat een maxi
mum aan maatschappijkritiek een
minimum aan werkelijke zinvolle op
lossingen en resultaten heeft opgele
verd." Hordijk kwam tot deze conclu
sie bij de behandeling van het 34ste
activiteiten-verslag van het Christe
lijk Nationaal Vakverbond. Dit ver
slag over de Jaren 1975. '76 en '77
werd gisterochtend besproken ln de
algemene vergadering van het CNV.
In één van de geschiedenisboekjes
wordt de tijd dat studenten en arbei
ders samen de barricaden op gingen
met de leus „geen dienstbaarheid
van universiteit en wetenschap aan
het kapitalistisch systeem", beschre
ven als een periode waarin de vakbe
weging omschakelde van het harmo
nie- naar het conflict-model.
Deze heroriëntering binnen de vakbe
weging werd volgens de CNV-secreta
ris door velen ln ons land met vreug
de begroet. De vakbeweging was zich
zelf immers aan het hervinden als
„strijdorganisatie van de arbeiders-'
klasse". Daar staat volgens hem te
genover dat het groepsbelang een
veel groter accent heeft gekregen Bo
vendien heeft de toenemende kritiek
op ons maatschappelijk bestel, het
steeds meer afstand nemen van de
overleg- en samenwerkingsgedachte.
gepaard met de economische terug
gang en de omvangrijke werkloos
heid. er toe geleid dat grote delen van
de vakbeweging zich steeds afstande
lijker opstellen.
Wantrouwen
„De sociale partners, aldus Hordijk,
zijn elkaar meer en meer gaan wan
trouwen. waardoor zinvol en con
structief overleg uiterst moeilijk
wordt."
HIJ wees erop dat de christelijke vak
beweging haar maatschappij-kritiek
altijd probeert uit te oefenen vanuit
de idee van de gemeenschappelijke
verantwoordelijkheid Een vak
bondsstrategie van: handen vrij hou
den zolang een echte arbeiders-demo
cratie niet tot stand is gekomen mis
kent de verantwoordelijkheid, die
werkgevers en werknemers met el
kaar en voor elkaar behoren te heb
ben." aldus Hordijk, die een herstel
van vertrouwen en van de verstoorde
arbeidsverhoudingen bepleitte.
Vervolg van pagina 1
Nederlandse bevolking heeft recht op
de zekerheid dat ingrijpende bezuini
gingen ook inderdaad tot het beoog
de doel zullen leiden. Want wat heb
ben we eraan geld vrij te maken voor
meer werk als dat geld in de brand
kast blijft liggen of voor andere
doeleinden wordt bestemd." zo vroeg
de CNV-vooraitter zich af.
dernemlngsraad en raden van com
missarissen invloed kunnen uitoefe
nen op de bestemming van de gelden,
die als gevolg van de loonmatiging en
bezuiniging in de bedrijven voor nieu
we investeringen beschikbaar
komen.
Toezeggingen
Afgezwakt
Van der Meulen meende dat de werk
nemers al een goede bijdrage hebben
geleverd aan de beperking van de
arbeidskosten. De loonstijging is al
sterk afgezwakt. In een aantal bedrij
ven zijn de winsten daardoor al vrij
fors gestegen en mede als gevolg
daarvan is de inflatie sterk terugge
drongen. Daaruit vloeit weer voort
dat ook de stijging van de overheids
uitgaven en sociale uitkeringen sterk
wordt gedrukt. „Ik meen. aldus Van
der Meulen, dat dit de minst onaan
gename weg is om het beoogde doel
te bereiken. Daarom pleit ik ervoor
op deze weg door te gaan en de bezui
nigingen op de overheidsuitgaven
vooral te zoeken in een verdere beper
king van de inkomstenstijging Wil
de regering rekenen op de medewer
king van het CNV dan zullen volgens
Van der Meulen de bezuinigingen
moeten worden ingepast ln een breed
sociaal-economisch beleid, dat zowel
op uitbreiding van werkgelegenheid
als op een betere spreiding van zeg
genschap. inkomen en bezit is ge
richt Verder wil het CNV dat de ver
deling van lasten naar draagkracht
alle inkomensgroepen zal omvatten
en dat de werknemers vla VAD. on-
Maar wat de VAD. de ondernemings
raad en de raden van commissarissen
betreft, heeft de regering volgens de
nieuwe CNV-voorzitter tot nu toe wei
nig gedaan om de werknemers in
staat te stellen om hun medewerking
aan de bezuinigingsoperatie toe te
zeggen. „Wanneer het -kabinet inder
daad prijs stelt op medewerking van
de christelijke vakbeweging dan zal
op deze punten alsnog een aantal
concrete toezeggingen moeten wor
den gedaan", zei hij.
Aan het adres van de werkgevers zei
Van der Meulen dat het te betreuren
is dat te niet of nauwelijks bereid zijn
zelf mee te zoeken naar vormen van
samenwerking ln bedrijven of be
drijfstakken. Zo hebben de werkge
vers negatief gereageerd op het CNV-
voorstel om in de bedrijfstakken de
problemen gezamenlijk aan te pak
ken. Met scheidend voorzitter Lanser
concludeerde hij dat het met het
overleg de laatste Jaren de verkeerde
kant uit gaat. Samenwerking is on
misbaar en daarvoor zijn andere
overlegstructuren nodig." Als die
structuren niet vrijwillig tot stand
komen, moeten ze worden afgedwon
gen. of door wettelijke regels van de
overheid of door actie van de vakbe
weging De tijd is krap", aldus Van
der Meulen.
ADVERTENTIE
ben penningmeester van onze plaatselijke sportvereniging.
Elke zaterdag en zondag zit ik steevast langs de lijn. Maar door de
week zit ik toch gauw drie, vier avonden per week aan de ledenadministratie.
Contributie innen en zo. Kan dat nou niet efficiënter? Goedkoper...
Juist voor het regelmatig innen van steeds terugkerende bedragen is
het gebruik van acceptgiro's bijzonder geschikt. Als snelle manier van
incasseren. Maar óók als overzichtelijke manier van administreren.
Dat kan bij de postgiro. En gaat u veel werk besparen. Handig.
Zo hebben postgiro en rijkspostspaarbank nog veel meer - vaak niet
zo bekende - interessante extra's voor het verenigingsleven.
Bij de postgiro in Den Haag en in Arnhem staan professionele adviseurs
tot uw beschikking. Zij kunnen u geheel vrijblijvend alles vertellen over de
extra diensten van postgiro en rijkspostspaarbank voor het bedrijfsleven.
Maak een afspraak voor een gesprek.
Bel (070) 791040 t/m 791043
of (085) 672427 t/m 672430.
