arter wil vrede maar freest Russen niet laihofer is weg maar FDP blijft in de zorgen eigen geleidelijk terug uit Zaïre Het gaat niet best in Vietnam Ie Weer zware gevechten in Hoorn Israël laconiek over dreiging Sadat vin uede hoop op twieede Salt-akkoord' Kaartspel voor beter eten Renault-fabrieken bezet 3te geeft militaire steun Ook Polen wil Wagner hebben )litieke tegenstellingen in Westduits regeringscentrum verscherpt UDERDAG 8 JUNI 1978 BUFTENLAND TROUW/KWARTET 7 te ils e vi s wa De I lome aetct 6 dat het Sowjet-Russische °P in met name Afrika niet bij SHINGTON, MOSKOU (I leuter, AFP, UPI) De Ameri- nse president Jimmy Cart< ;r heeft gisteren de Sowjet-Unie z. vo enwerking en ontspannii ig aangeboden, maar tegelijk *e™ n weten dat de Verenigde Staten klaar zijn voor een Irontatie als Moskou die 1 loers wil varen. 2 scj f ze* dit in een toespraak op een ■prpn ie-academie in Annapolis in de Maryland. esident zei dat hij vreedzame ;kingen wenste, dat het vooruit- .°p een overeenkomst inzake de tp rking van strategische wapens 2) goed was. maar waarschuwde toch wel op de hoogte moest zijn van het feit dat het de Sowjet-Unie is die „lang geleden het pad van het vreed zame naast elkaar voortleven had ge kozen, terwijl in regeringskringen in Washington die keus nog steeds niet Mi Hioe tot een ontspanning tussen dei het 1 "gde staten en de Sowjet-Unie, at dit prak °Pnieuw tegen dat hij b e zou hebben de Salt-onderhan- ;en te bevriezen .De vooruit- n op een nieuw akkoord zijjn aldus Carter die niet duidelijjk t waar zijn optimisme op stoel zei overtuigd te zijn dat het sche volk en de Russische par Ier en president Leonid Brezn ik de vrede en ontspanning wil- dat de Russische regering wer i probeert een tweede Salt-ak.- te bereiken. Door hun optreden hebben zij aange toond dat het Sowjet-systeem geen vrije meningsuiting, uitingen van loy ale oppositie en bewegingsvrijheid kan dulden. De Sowjet-Unie tracht een totalitair systeem van onder drukking te exporteren, wat leidt tot een gesloten gemeenschap". De presi dent doelde op het Russische optre den in Afrika, waar de Verenigde Sta ten zich „zeer bezorgd" over maken. „Daarom steunen de VS de pogingen van de Afrikanen zich tegen deze indringing te verzetten, zoals zij dat in het geval van Zaïre gedaan heb ben". Carter vroeg de Sowjet-Unie „zich naast de VS op te stellen bij het zoeken naar een vreedzame en snelle overgang naar een zwart meerder heidsbewind in Rhodesië en Nambi- bië". „Laten wij proberen de conflic ten in Eritrea en Angola vreedzaam op te lossen", zo zei de president. PARIJS (UPI) De Fransen moeten beter gaan eten vindt het ministerie van gezond heid in Parijs. Daarom heeft het een kaart spel uitgebracht dat hen dat moet bijbren gen. Het spel, dat uit 120 kaarten bestaat, is voor vijf gulden te koop in alle Franse ki osken. De kaarten hebben zeven kleu ren; van rood voor vlees, via blauw voor melk tot bruin voor rijst. Met het spelle tje, waaraan tussen twee en zes personen kunnen meedoen, kan een evenwichtige maaltijd worden sa mengesteld. In het zogeheten land van de „lekkerbek ken" eten volgens het ministerie drie van de vier mensen slecht en onevenwichtig. Zij lij den daardoor aan kwa len uiteenlopend van suikerziekte tot hoge bloeddruk, van een slecht gebit tot teveel cholesterol, aldus mi nister Simone Veil (gezondheid). Overe ten vraagt op het ogen blik evenveel slachtof fers als in het verleden ondervoeding. De af gelopen vijftig jaar is het broodverbruik ge halveerd, maar de vleesconsumptie ver dubbeld. Het even wicht in het dieet van de Fraznsen en van hen niet alleen is daardoor volstrekt zoek, aldus de be windsvrouwe. Brzezinski stiger vond dat er wat betreft die ire krachtsverhoudingen geen tot alarm bestond. „De militai cht van de Verenigde Staten an ■L Hbondgenoten is voldoende, ^rij een veel gunstiger positie." ging in op de rechten van «de in de Sowjet-Unie, door te zeg- t ,het schenden van de funda fis rechten van de mens in hun land, in strijd met de overeen- van Helsinki, hun de veroorde tn alle mensen die de vrijheid iben op de hals heeft gehawJd Waarnemers vonden de uitspraken van Carter minder hard en verzoe- nender dan de verklaringen van zijn veiligheidsadviseur Zbigniew Brze- zinski, die zondag de Russen voor de Amerikaanse televisie beschuldigde van het schenden van de ontspan ningscode en die een eventueel Salt 2- akkoord afhankelijk wil maken van de Russische gedragingen in Afrika. De Sowjet-Unie heeft gisteren hard gereageerd op Carters verklaringen. In een eerste antwoord meldde het Russische persbureua Tasa dat Car ter leugens vertelde over de Russi sche samenleving en dat de president In verschillende Renault-fabrieken in Frankrijk wordt gestaakt voor een betere arbeidsover eenkomst. Hier houden stakers de vestiging in Flins, bij Parijs, bezet. ht jas iiba var vr< fSSEL (AP/Reuter)De resterende Belgische valscherm- ten in Zaïre zullen^ geleidelijk worden teruggetrokken. ItJo1 Ber| nb: e hel ijk bl t. Di da listei Ise Z i. D; t, coi nen o er Leo Tindemans zelf gisteren s alles goed gaat de terugtrek- •ver twee weken zal beginnen, n nog zo'n 600 Belgische para- ,ten in de Zaïrese provincie Sja lar het heet ter bescherming van nken daar De blankejn veelal n hadden er sterk, op aange en dat de parachutisten zouden i, totdat de Afrikaanise „vredes- in Zaire op sterk'te was ia er(l )t va te v< ilopen dagen zijn Marokkaan tairen overgevlogen naar Sja wijl Senegalezen. Ivorianen, en Jnezen volgen. De imeeste Ma "lanse leden van de vredesmacht den zich in de hoofdstad Loe- Jv basjf van Sjaba, ixi Kolwezi irandpunt van de strijd tussen '^regeringstroepen en opstande lingen in Sjaba - is nog een garni zoen van 150 Fransen achtergeble ven, in afwachtng van Marokkaanse aflossers. De Belgische para-com mando's bevinden zich voor het me rendeel op de luchtmachtbasis Kami- na, ten noordwesten van Loemboem- basji. De beslissing de resterende Belgische parachutisten terug te trekken vo rige maand werden er 1700 naar Zaïre overgebracht werd genomen door het speciale crisiscomité van de Bel gische regering, onder leiding van Tindemans. De eerste Franse vreem- delingenlegionnairs zijn inmiddels vanuit Zaïre weer aangekomen op het. eiland Corsica, waar zijn hun bases hebben. Egypte zal zware artillerie en militai re adviseurs naar Zaïre sturen, terwijl minister van buitenlandse zaken Ka- mel maandag naar het land reist voor overleg. Er zou al een Egyptische militaire missie in Zaïre zijn geweest, om te bekijken hoe Egypte het land kan helpen. De Senegalese eerste mi nister Diouf heeft bevestigd dat zijn land troepen zal sturen naar Zaïre, maar hij wilde niet zeggen hoeveel. Land uitgezet De leider van eep Zaïrese oppositie groep is gisteren door de Belgische regering het land uitgezet, wegens het geven van een „illegale" perscon ferentie. Paul Rodger Mokede, voor zitter van de Kongolese nationale be weging „Loemoemba" werd op de trein naar Parijs gezet, nadat hij tij dens de persconferentie had laten we ten uit te zijn op het omverwerpen van de regering van de Zaïrese presi dent Moeboetoe. De uitzetting ge beurde op grond van een uit 1952 daterende wet die politieke vluchte lingen verbiedt verklaringen in het openbaar af te leggen. Twee weken geleden verbood de Bel gische regering een persconferentie van een andere Kongolese groep, de actiebeweging voor de bevrijding van Kongo. Ook werd gisteren de vroege re Zaïrese ambassadeur in Iran aan gehouden die nu als balling in België leeft. Nadat zijn papieren in orde wa ren bevonden werd hij weer losge laten. De betrekkingen tussen België en Zaïre zijn gespannen, o.a. omdat het Afrikaanse land onze zuiderburen verwijt teveel ruimte te geven aan Zaïrese groepen die zich keren tegen Moboetoe, en ook de pers zou teveel aandacht aan hen besteden. NAIROBI (UPI) In de Hoorn van Afrika zijn tussen Ethiopië en Soma lië opnieuw zware gevechten uitge broken. Somalische guerrillastrijders zouden de afgelopen dagen zeker dui zend Ethiopische regeringsmilitairen hebben gedood, terwijl ook 88 Cu baanse en Sowjetrussische militairen zouden zijn gesneuveld. Volgens de Somalische radio zijn verder bij ver schillende treffend tientallen tanks en militaire voertuigen vernield. Mili taire waarnemers noemen de Somali sche cijfers „overdreven" maar vol gens hen weerspiegelen zij wel de gespannen situatie in de Hoorn, en het dreigende oplaaien van de strijd tussen Ethiopië en Somalië. De buur landen betwisten elkaar de Ogaden- woestijn, die op het ogenblik Ethio- pisch bezit is. UZALEM. ÜSMAILIA ter, UPI, AP) Israël l dat de dreigende uit- ken van de Egyptische ident Anwar.fiadat geen >ed zullen hebbben op standpunt wat betreft vredesregeling In het len-Oosten loge Israëlische functionaris zei dat hij de verklaring van betreurde, mafir dat zijn rege indt dat het proces van vrede ang moet vinden. „Dit soort uit en roepen een sfeer van oorlog i dat is helemaal niet nodig" dent Sadat had eergisteren voor ont van zijn troepen gezegd dat leger voorbereid is op alle mogelijk- Sprinkhanen heden en de militaire ontwikkelingen in Egypte nauwlettend volgt. Zuid-Libanon zij misschien wel weer ten strijde zouden moeten trekken wanneer Is raël geen gunstig antwoord gaf op zijn vredesinitiatief. Hij zei onder meer dat hij niet bereid was in de Sinaïwoestijn of in de strategische havenstad Sjarm El Sjeik, ook maar één Israëlische soldaat of één Israëli sche nederzetting te dulden. Sadat zei gisteren dat het nutteloos zou zijn de vredesonderhandelingen te hervatten als Israël niet met nieu we ideeën voor een regeling in het Midden-Oosten zou komen. Sadat zei dit op zijn rondreis langs het Suez- kanaal ter herdenking van de ope ning ervan drie jaar geleden. De Is raëlische regering heeft nog geen offi cieel commentaar gegeven. Het dag blad Maariv verzocht de Israëlische regering de dreigementen van Sadat serieus te nemen. Het blad zegt cr zeker van te zijn dat het Israëlische De vredesmacht van de Verenigde Naties in Zuid-Libanon zal geen voor waarden aanvaarden voor het terug trekken van de Israëlische troepen uit het zuiden van Libanon. Dit heb ben woordvoerders gezegd op berich ten in Libanese kranten dat Israël vier militaire posten in het zuiden zou willen handhaven om zeker te zijn dat Palestijnse guerrilla's geen aan vallen ondernemen op Israëlisch grondgebied. Israël heeft eerder be loofd voor 13 juni weg te zijn uit Zuid- Libanon. De VN-woordvoerder zei dat de vredestroepen alleen de wens van het wettig gezag vervullen, „en dat is de regering van Libanon". Ethiopië zwijgt over de berichten vanuit 8omalië in alle talen, in weer wil van krijgshaftige uitlatingen on langs dat bij verheviging van de strijd Ethiopië over zou gaan tot be zetting van het buurland. De zwijg zaamheid zou kunnen samenhangen met de strijd die de militaire Ethiopi sche regering op andere fronten voert: in de opstandige provincie Eri- tra, tegen de honger in de noordooste lijke provincie Wollo en tegen een sprinkhanenplaag die het halve land teistert. Het meest getroffen zijn be halve Eritrea en Wollo. Tlgre, Harar, Oojam en Sjoa. De sprinkhanen vre ten de te velde staande oogst op. waardoor verdere honger in Ethiopië dreigt. De regering heeft buitenland se steun gevraagd om aan de sprink hanenplaag het hoofd te bieden. Gevluchte Vietnamees diep teleurgesteld door Johan ten Hove „In Vietnam zitten ongeveer een half miljoen mensen om politieke redenen in de gevangenis. Er Is opnieuw een bevoor rechte klasse van kaderleden en leden van de communistische partij ontstaan, die er in vergelijking met de massa van het volk goed van leven. Deze klasse is corrupt, buit het volk uit en maakt op een arrogante manier misbruik van haar macht. Andersdenkenden worden opgepakt en er heerst in het land een sfeer van onderdrukking." Uitspraken die je verwacht van een fervent anti-communist, van iemand die tijdens de gruwelijke Vietnamese oorlog aan de verkeerde kant stond en nu met het nodige leedvermaak de situatie in het Vietnam van na de bevrijding zo slecht mogelijk afschil dert. De opmerkingen komen echter van de gevluchte Vietnamees Ngoejen Cong Hoan. die in april 1975 stond te juichen toen de Amerikanen het land uitgejaagd werden. Hij vertelt zijn verhaal niet met leedvermaak, eerder met een diepe teleurstelling. „Wij waren gelukkig met de bevrij ding. de bombardementen en de ge vechten waren afgelopen, het doden was opgehouden en wij wilden in alle vrijheid beginnen aan de opbouw van het land. Natuurlijk ging er na de overwinning heel wat mis, maar een revolutie is langdurig en we moesten geduld hebben en we bleven hopen. Maar de hoop werd langzaam ge dood". Tegen Diem en Thieu Ngoejen Cong Hoan werd in 1943 in de zuidelijke provincie Phoe Yen ge boren en was op twintigjarige leeftijd actief tegen het toenmalige bewind van Ngo Din Diem in Zuld-Vietnam en werd ook vanwege die activiteiten gearresteerd. In zijn studieperiode in Saigon werd hij één van de leiders van de Boeddhistische Studenten- bond en koesterde hij grote sympa thie voor het Vietnamese Bevrij dingsfront. Hij heeft deel uitgemaakt van de parlementaire oppositie in Saigon (als lid van het democratisch- socialistisch blok) dat vertegenwoor digd was in de zogenaamde Derde Macht, die fel oppositie voerde tegen de latere Zuidvietnamese dictator Ngoejen Van Thieu. Hij werd dan ook na de aftocht van de Amerikanen door het nieuwe be wind voorgedragen als lid van het parlement van het herenigde Viet nam. Hij werd gekozen als afgevaar digde voor de provincie Phoe Khanh. Uit hoofde van zijn functie maakte hij reizen door heel het land en deed ervaringen op die hem diep teleur stelden en zijn geloof in de revolutie danig aantastten. Onder dit bewind, waar ongeveer 15 oude partijrotten in het Politbureau de macht in handen hebben en die bang zijn deze aan jongere partijleden te verliezen, valt er volgens hem een betere toekomst voor het Vietnamese volk niet te ver wachten. In april van het vorige jaar gaf hij zijn bevoorrechte positie op en besloot in het geheim per vissersbootje het land te verlaten. Hij liet zijn vrouw en kinderen achter en werd met andere Vietnamese „bootmensen" door Ja panse schepen opgepikt. Vandaar reisde hij naar de Verenigde Staten waar hij door het Congres gehoord werd. Hij heeft zich tot doel gesteld de situatie in Vietnam wereldkundig te maken en zich buiten zijn eigen land in te zetten voor de rechten van de mens in Vietnam. Hij werd door Ngoejen Cong Hoan Pax Christl naar Nederland gehaald en had gisteren een gesprek met de vaste commissie uit de Tweede Ka mer voor Buitenlandse Zaken. 'Onverdacht' Binnen deze commissie vindt men dat de verslechterde toestand in Viet nam onderzocht moet worden. Men beschikt over gegevens dat er vele politieke gevangenen worden vastge houden (Hoan noemde een aantal van 500.000, maar een andere Vietna mese vluchteling schatte het aantal onlangs op ruim 800.000). Verder zijn in het land veel van de oude Vlet Cong-kaders (de militaire vleugel van het Zuidvietnamese Bevrijdings front) geïnterneerd en maakt Hanoi tegenwoordig de dienst uit. Ook is de boeddhistische kerk, die in het verzet tegen Thieu en in de Derde macht een belangrijke rol heeft gespeeld, vrijwel geheel aan banden gelegd. Verder zei het PvdA-lid van de vaste kamercom missie, Harry v.d. Bergh, dat de hulp verlening aan Vietnam (voornamelijk voedsel) niet terecht kwam op de plaats waar het behoorde. Reden ge noeg om Hoan, die gezien zijn staat van dienst door de commissie „onver dacht" werd genoemd, te horen. Hoan vertelde van zijn reis met ande re parlementariërs naar Hanoi, waar hij als lid van de commissie voor cultuur en onderwijs voor de Natio nale Vergadering een rede moest hou den. Tijdens de reis werd hem goed duidelijk hoe bevoorrecht de partijle den en de bestuurlijke kaders waren en hoe weinig zich men het lot van de bevolking aantrok. Toen hij zijn rede. waarin hij de nodige kritiek verza meld had, wilde voorlezer., kreeg hij een papier van de delegatieleider in zijn handen gedrukt, hetgeen hij moest voorlezen. Daarin stond breed uitgemeten hoe goed het wel niet ging in het land. Hij las het verhaal voor. verdween daarna naar de toilet ten en huilde zijn woede en schaamte weg. „Ik voelde mij een lafaard". BRA8ILIA (AFP, Reuter) - Na West- Duitsland en Oostenrijk heeft ook Polen Brazilië gevraagd om uitleve ring van de vorige week in Sao Paulo aangehouden Oustav Franz Wagner. Hij wordt er als ondercommandant van Treblinka en Sobibor van ver dacht verantwoordelijk te zijn voor de dood van vele joden in deze con centratiekampen. Brazilië zal binnen negentig dagen een beslissing nemen over het uitleveren van Wagner. Ove rigens mag deze sinds gisteren geen gesprekken meer hebben met journa listen. omdat hij last heeft van zijn hart. J. den Boef het terugtreden van de liberale minister van binnenlandse zaken ler Maihofer kan de Westduitse FDP (Vrije Democratische Partij) uit de crisissituatie raken, die haar bedreigt, in haar bestaan als male partij. al verband rnoet worden gezocht I de dramatische nederlagen van de de deelstaten |H amburg en Neder dan is het bepaald niet zo dat de die in afgelopen maanden veelvul b de weing fortuftnlijke minister, zowel li als buiten zijn partij, werd uitgeoe n belangrijke mate tot de grote verlie [an afgelopen zondag heeft bljgedra wel in Hamburg als in Neder-Saksen a de regionale pnrtij-organisaties zelf den om de h an d in eigen boezem te l De kritiek op Maihofer was slechts i de vele factonen die mede een rol imburg kwam de FDP voor talrijke itiële aanhangers rie laatste jaren als te links over, zoi links dat zelfs de U-democraten als grootste regerings- tr veel moeite hadden om op bevredi- wijze met de liberalen samen te wer- leer dan welke andere factor is dit feit izaak aan te wijj.en voor de formida- [nederlaag van de FDP in Hamburg: erlies van 6.1 procent vergeleken met Een groot deel van de vroeger FDP- gaf zijn stem blijkbaar liever aan de van de populaire burgemeester Klose leringer aantal besloot een milieu-be mingsgroeo te steiunen In Neder-Saksen was het waarschijnlijk de partner-wissel van de FDP ten gunste ovan de christen-democraten van premier Al- brecht, die een verlies van kiezers ter linker zijde tot gevolg heeft gehad. Voor hen, maar ook voor andere, potentiële. FDP-aanhan- gers was de milieu-beschermingspartij GLU (Groene Lijst) een aantrekkelijk alternatief. Niet alleen omdat zij behoefte hadden aan het stellen van een daad van protest, maar vermoedelijk in nog sterkere mate omdat zij in de verwachting leefden, dat de GLU boven de kiesdrempel van 5 procent en als gevolg daarvan in de Landdag terecht zou komen. Maar dat is niet gebeurd. Te lang gewacht Dat Maihofer tot na de deelstaatverkiezin gen van afgelopen zondag wachtten met het bekend maken van zijn ontslagaanvrage, lag voor de hand. Maihofer, die bij zijn ambtsaanvaarding in 1974 nog grote popu lariteit genoot als links-liberaal rechtsge leerde. was er de man niet naar om het hoofd in de schoot te leggen. Hij heeft het resultaat van de verkiezingen afgewacht om daarna zelf een beslissing te kunnen nemen over zijn aanblijven. De zware ne derlagen in beide deelstaten werden voor Maihofer (rechts) overlegt met de chef van de geheime dienst Meier tijdens de behandeling van de afluisteringszaak-Traube. Maihofer echter fataal, omdat zij hem de mogelijkheid ontnamen om zich tegenover zijn critici te handhaven Men kan zich afvragen of Maihofer er niet beter aan had gedaan zich als minister van binnenlandse zaken te laten vervangen, toen kanselier Helmut Schmidt zich in het begin van dit jaar na het onvermijdelijke aftreden van minister van defensie Georg Leber (SPD) genoodzaakt zag. zijn kabinet te reorganiseren. Maihofèr droeg toen al de politieke verantwoordelijkheid voor enkele bijzonder ongelukkige afluisteraffaires. Hij vond destijds echter de partijleiding achter zich in zijn weigering, persoonlijke conse quenties te trekken uit door ondergeschik ten gemaakte fouten. Rust noch duur Sindsdien heeft Maihofer rust noch duur gekend, omdat het ene probleem zich op het andere bleef stapelen. De minister bleek evenals minister van defensie Leber een aantal maanden eerder de zaken op zijn departement niet meer goed in de hand te hebben. En als klap op de vuurpijl kwam de constatering in het rapport van de vroegere Beierse minister Hoecherl. opgesteld in op dracht van de Bondsdag, dat er bij de opsporing van de ontvoerders van de werk geversvoorzitter Hanns-Martin Schleyer enorme blunders werden gemaakt. Ook hiervoor draagt Maihofer de eerste politieke verantwoordelijkheid. In werkelijkheid is Maihofer echter niet de enig verantwoordelijke In de dramatische periode, waarin het hoofd moest worden geboden aan de eisen van niets ontziende ontvoerders, werd het beleid bepaald in het in de bungalow van kanselier Schmidt (SPD) gevestigde crisiscentrum. Toen er lauweren geoogst moesten worden (on danks het feit dat 8chleyer het drama niet overleefde) liet kanselier Schmidt zich lof prijzingen welgevallen om zijn sterk ge schonden prestige te verbeteren. Maihofer bleef toen in de schaduw van de kanselier. Nu is hij evenwel alleen als zondebok de woestijn ingestuurd. Veranderingen Ondanks alles moet er in Bonn verder wor den geregeerd. De FDP kan zich tot de Bondsdagverkiezingen van 1980 niet meer veroorloven de Bonner-coalltle met de SPD op te zeggen, om met de CDU te gaan samenwerken. Het experiment In Neder- Saksen is mislukt, omdat de FDP 0.8 pro cent onder de kiesdrempel van 5 procent bleef steken. De Beierse CSU-voorzitter Franz Josef Strauss, die niets voor samen werking met de FDP voelde, heeft zijn zin gekregen En de CDU van Helmut Kohl, die deze coöperatie wel wilde, staat nu defini tief voor de moeilijke opgave, alleen een meerderheid in de Bondsdag te veroveren om in Bonn voor het eerst sinds 1969 weer aan de macht te kunnen komen. Kanselier Schmidt kan voorlopig verlicht ademhalen, nu zijn SPD in Hamburg een belangrijke overwinning heeft geboekt en de FDP zware nederlagen moest incasseren Daar staat tegenover, dat de christen-de mocraten ais gevolg van het feit dat de CDU in Neder-Saksen nu alleen gaat regeren, een ..absolute meerderheid" in de Bondsraad 'waarin de deelstaatregeringen zijn verte genwoordigd) heeft verkregen, waarmee zij het wetgevende werk van de Bondsdag 'Tweede Kamer) kan verlammen. Al met al zal de strijd tussen sociaal-democraten en christen democraten nog feller worden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 7