Amerika schendt contract F-16
Hap
iet Nieuwe Haaöse Courant en Nieuwe Leidse Courant
ussen 'bekennen'
)m in metro
CDA weer terug in
het provinciaal
bestuur Groningen
Koffie Hag
pro
ileemloos
ekker!
deze krant
Trouw
tel 1
4e>
Speculatie
ti huizen
verbieden'
Minder tegenorders
Luchtmacht: 'Dat kan zo maar niet'
Eerste rompstuk van F-16 overgedragen
acties bij
inbaar vervoer
Gevolg van breuk in de PvdA
ET WEER
wolkt
OHHC
Vrouw verdronken
Minister gispt
ambassadeur
in Argentinië
Verzekering
van auto
duurder
Ontbijt met
Trouw
lllll Welkomstvoordeel
rouw
36STE JAARGANG NR 10468 DONDERDAG 8 JUNI 1978
Veegde Andriessen
de vloer aan
33)
met Den Uyl - pag. 9
telefoon
020-936868
14 lijnen
Maandag t/m vrijdag
van 8.30-21.30 uur^
3AVE TROUW KWARTET B V. HOOFDREDACTEUR J. TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA POSTBUS 859 AMSTERDAM ABONNEMENT 15.47 IMAANDI ƒ46.40 (KWARTAALl 183,40 IJAARl
TGIRO 660000 BANK NED CRED BANK REK NO. 23.00.12.574 GEMEENTEGIRO X 11000 - LOSSE VERKOOPPRIJS ƒ0.60; FRANKRIJK FRS 3.50. DUITSLAND DM 1.90. LUXEMBURG FRS 13.
AGINA 4:
'elevisie geeft
$s|7 pet informatie
iGINA 5:
j§ luitse liberalen
^lijven in zorgen
!is
olie
iGINA 2:
oenemend verzet
gen het vloeken
PAGINA 9:
AGINA 7:
nitiatiefontwerp
vdA overbodig'
AGINA ECONOMIE:
Rotterdam
eert Lucas Hoving
door Ferry Mingelen
WASHINGTON De Amerikaanse regering is niet van plan de Europese partners op
voorhand het volle pond te geven in de coproduktie van de voor Israël bestemde F-16
straaljagers. In een vergadering van vertegenwoordigers van de VS, Nederland, België,
Noorwegen en Denemarken in de zogenaamde F-16 stuurgroep, begin deze maand in
Washington, heeft de Amerikaanse gedelegeerde meegedeeld dat de coproduktie van de
Israëlische toestellen „problemen" zal geven, waarover „nader onderhandels moet worden".
Israël wil circa 75 F-16 straaljagers
kopen. Amerikaans-Israëlische be
sprekingen over deze miljoenenorder
zijn al maanden aan de gang. Volgens
betrouwbare bronnen op het Penta
gon, het Amerikaanse ministerie van
defensie in Washington, willen de Is
raëli's een groot deel van de produk-
tie van deze 75 toestellen in eigen
land uitvoeren.
Alhoewel er nog geen beslissingen
zijn gevallen betekent de Israëlische
eis, volgens onze zegsman in het Pen
tagon, in ieder geval dat er te weinig
aan orders over zal blijven om de
Europese partners het algesproken
produktie-aandeel te geven. Er zal.
volgens deze zegsman, „een soort
paardenhandel" nodig zijn om de
produktie-orders redelijk te verdelen
tussen de VS. Israël en de Europese
landen.
Niet zomaar
Een woordvoerder van de luchtmacht
in Den Haag zei gisteren desge
vraagd: „Wij zullen geen schending
van het F-16 contract accepteren. Als
de Amerikanen ons aandeel in de
produktie van de F-16 voor andere
landen willen verminderen, dan moet
daarover door de vijf regeringen op
nieuw onderhandeld worden. Je kan
niet zo maar een contract wijzigen".
Het F-16 contract van de Verenigde
Staten enerzijds en Nederland. Bel
gië. Noorwegen en Denemarken an
derzijds kwam tot stand in 1975. Het
regelt de samenwerking bij de pro
duktie van circa 650 F-16 straaljagers
voor de Amerikaanse luchtmacht-en
350 voor de Europese partners. Ne-
3KOU (Reuter/UPI)
aantal mensen in de Sow-
Jnie heeft „bekend" be
ken te zijn geweest bij de
>loffing in de Moskouse
•o, januari vorig jaar, al-
Tass.
ifficiële persbureau noemde hen
en", die schuld aan de explosie
in „andere misdaden" hadden
geven. Bij de ontploffing wer-
;eker vier passagiers gedood en
hillende anderen gewond. Offi-
werd grotendeels stilzwijgen be-
i over de explosie, die door een
zou zijn veroorzaakt. Deze ont-
toen de trein het metrostation
1 J Dsmayskaya naderde.
.andere misdaden" waarover
sprak wordt volgens dissiden-
J bezuinigingen
iden denken
tenkringen gedoeld op het plaatsen
van nog een bom in het Koersk-sta-
tion. De politie maakte de bom die
verborgen zat in een aktentas on
schadelijk, en hield drie Armenen
aan. Twee bevonden zich nog in het
station, een derde werd later gearres
teerd in de Armeense hoofdstad Yere
van. Zij streven losmaking van Arme
nië van de Sowjet-Unie na.
Sacharow
De bekende dissident Andrei Sacha
row had eerder geopperd dat de poli
tie achter de aanslag zat om de dissi
denten in de Sowjet-Unie te provoce
ren. Dit kwam hem op een ernstige
waarschuwing van de autoriteiten te
staan, dit soort opmerkingen niet
weer te maken.
In de Zuidrusstsche stad Rostow aan
de Don zijn vier mannen ter dood
veroordeeld wegens samenwerking
met de Duitsers tijdens de oorlog.
Drie anderen kregen vijftien jaar
werkkamp, en een laatste dertien
jaar.
Het eerste rompstuk van de F-16 straaljager is gisteren op de vliegbasis Ypenburg overgedragen aan de Amerikaanse
vliegtuigenfabriek van general Dynamics, de ontwerper van de straaljager. Het rompstuk was voorzien van leidingen en
kabels en werd later gereed gemaakt voor transport naar het bedrijf van Fokker-VFW op Schiphol.
Bij Fokker zullen, zoals het er nu voorstaat, 617 rompmiddenstukken worden voorzien van brandstof- en hydraulische
leidingen. De produktie zal binnenkort één rompmiddenstuk per tien dagen zijn. Omstreeks oktober wordt dat één per
week en in december volgend jaar zal het één per anderhalve dag zijn.
Foto: Langzaam zakt het eerste rompdeel naar heneden terwijl directie en genodigden van Fokker en Avio-Fokker getuige
zijn.
soc. econ. redactie
HAAG De ambtenarenbon-
n het NW bereiden een actie
an het openbaar vervoer in de
ote steden, Amsterdam. Rot-
Den Haag en Utrecht. De
gaat door als het kabinet zijn
kte voornemens inzake bezui-
n op salarissen van ambtena-
Dorzet. De gezamenlijke bonden
mbtenaren hebben twee acties
e~| tto: een grote demonstratieve
|ikomst op 26 juni op het Haagse
veld. en een kort geding tegen
Bat.
j ag 26 juni is de dag die de
le Kamer heeft gereserveerd
bezuinigingsnota van het kabi-
behandelen. Het kort geding
de Staat komt er alleen als het
et minister Wiegel (binnenland
ken) niet in staat stelt tot het
tóe „open en reëel overleg."
J^4ibtenarenbonden willen het ge-
aanspannen zodra het kabinet
ïuinigingsnota bekend heeft ge-
t. Het kabinet hoopt dat op 15
luni te doen. Het CCOOP (Chris-
t ambtenaren) heeft echter „nog
1 geen reden het vertrouwen in
Ier Wiegel op te zeggen." Als het
de overleg er komt. hoeft van
COOP noch het kort geding,
I de demonstratie van 26 juni
|te gaan. De bonden van NVV-
naren hebben voor vanavond
nonstratieve bijeenkomst ge-
I in Rotterdam.
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN Het CDA is teruggekeerd in het provinciaal
bestuur van Groningen. Hierdoor is er een einde gekomen aan
het enige linkse bestuur op provinciaal niveau, dat Nederland
in de afgelopen vier jaar heeft gekend. Er heerst echter nog
grote onzekerheid over de uiteindelijke samenstelling van het
college van gedeputeerde staten. De politieke spanning is zo
groot dat alle zes gekozenen hun beslissing in beraad hebben
gehouden. Waarschijnlijk zullen er in ieder geval twee alsnog
bedanken.
tADVESTEHTIE)
Wel eens last van koffie...?
bewolking mei tijdelijk regen.
lot vrij krachtige wind uit zuid-
lol west. Minimumtemperaturen
ter dertien graden. Maximum-
Taturen rond achttien graden.
Ui en overmorgen: Hier en daar
»i. ook perioden met zon en vrij
'n zon op onder:
•p/onder:
05.21 21.38
08.53/00.10
De meerderheidsstrategie van links
in de provincie Groningen is stuk
gelopen op een breuk in de PvdA.
Deze partij had al tnet de CPN. D'66,
en de PSP overeenstemming bereikt
over een nieuw links college met vier
gedeputeerden van de PvdA. terwijl
D'66 en de CPN er elk één zouden
krijgen. Hun meerderheid in provin
ciale staten bedraagt vijf man (30 van
de 55).
Een sluimerend conflict begon zich
steeds sterker af te tekenen toen di
verse PvdA-fractieleden meer voel
den voor een samengaan met het
CDA. Uiteindelijk besloot een kern
van drie onder wie de vroegere frac
tieleider J. Tamminga. op eigen hout
je onderhandelingen te openen met
het CDA. Dit leidde tot overeenstem
ming over een kernprogramma (dat
nauwelijks afwijkt van het program
ma dat de linkse partijen hadden
opgesteld).
Door de drie „PvdA-dissidenten"
slonk het aantal stemmen van links
en kwam men net één stem te kort.
Dit leidde er niet alleen toe dat CPN
en D'66 hun plaats moesten afstaan
aan de CDA-ers Jan van der Ploeg en
Cees Hoogstraten, maar ook dat twee
door de meerderheid van de PvdA
voorgedragen kandidaten. Luc Bar-
tels en Luit Boer. het niet haalden. De
drie afvallige PvdA'ers hadden be
zwaar tegen hun kandidatuur omdat
zij een goed werkgelegenheidsbeleid
in de weg zouden staan. Daarom
schoven zij twee andere PvdA-kandi-
daten. de heren W. F. H. van der
Paard en H. Last, naar voren. Die
kregen een meerderheid achter, zich.
In de eigen PvdA-fractie hebben ze
echter alleen de steun van de drie
dissidenten. Waarschijnlijk zullen ze
daarom alsnog bedanken, omdat
hierover vooraf principe-afspraken
zijn gemaakt in de PvdA-gelederen.
Echte koffie, gezuiverd
van schadelijke bestanddelen
èncoffelne.
Hag is gewoon beter
voor een mens!
Waarde auto
Mn 10.000
10.000 Lm 15.000
15 000 tm 20.000
20 000 t/m 25.000
25.000 tm 30.000
WA Casco WA-
casco
42 27 69
64
67
85
Herstemming
Dit betekent dat zij binnen tien da
gen een beslissing moeten nemen en
dat er dan alsnog een herstemming
komt. Twee andere PvdA-kandlda-
ten. Hein Heering en Joke Koppenol.
werden wel met algemene stemmen
gekozen. Ook zij hebben hun beslis
sing echter in beraad gehouden, in
afwachting van de verdere politieke
ontwikkelingen. PvdA-fractieleider
Roel Vos wil nu dat er alsnog onder
handelingen worden geopend met het
CDA, in de hoop dat deze fractie
akkoord zal gaan met de heren Bar-
tels en Boer. Lukt dit niet. dan be
staat de kans dat alle vier PvdA-ers
zich terug zullen trekken.
Overigens zijn er nog meer breekpun
ten. Er zal bij voorbeeld ook nog
overeenstemming moeten worden be-
VELDEN In de Maas bij Velden
(Limburg) is gistermorgen het stoffe
lijk overschot gevonden van een 44-
jarige vrouw uit Helmond. De vrouw,
van wie de politie te. naam niet wil
noemen, moet zondagmiddag bij het
zwemmen in Venlo zijn verdronken.
reikt over de portefeuille-verdeling,
Een moeilijk punt hierbij vormt voor
al dat zowel de PvdA-er Heering als
de CDA-er Hoogstraten beiden de
portefeuille voor werkgelegenheid en
economie opeisen. Hoogstraten heeft
al aangekondigd geen gedeputeerde
te willen worden als de beslissing
uitvalt ten gunste van Heering, die
deze portefeuille de afgelopen vier
jaar ook al beheerde
Nieuws over de verkiezing van de
leden van GS in andere tien provincies
op pagina 3.
derland heeft aanvankelijk 84 toe
tellen gekocht en recent heeft het
kabinet besloten nog eens achttien
toestellen, waarop optie was geno
men, te bestellen. De prijs per toestel
is vastgesteld op maximaal 6.09 mil
joen dollar (ongeveer 14 miljoen gul
den in huidige prijzen.
Volgens het contract krijgen de Euro
pese landen een aandeel van 40 pro
cent in de produktie van de 350 door
hen zelf gekochte jagers en tien pro
cent in de produktie van de 650 Ame
rikaanse toestellen. Voorts zijn de
Europese landen contractueel ervan
verzekerd dat zij de produktie van
toestellen voor andere, zogenaamde
derde landen, een aandeel van vijf
tien procent zullen krijgen. Deze pro-
duktiepercentages hebben indertijd
de beslissing om de F-16 te kopen in
belangrijke mate beïnvloed. Het is
voor de nationale industrieën belang
rijk bm niet de jagers kant en klaar in
Amerika te kopen maar zelf een deel
van de produkite te kunnen uitvoe
ren en zo niet alleen werkgelegenheid
maar ook technische kennis te
winnen.
Het produktie-aandeel van vijftien
procent in de verkopen aan andere
landen, dreigt nu In de transactie met
Israël in gevaar te komen. Volgens de
zegsman op het Pentagon redeneren
de Amerikanen als volgt: bij de ver
kopen aan andere landen krijgt de
Verenigde Staten 85 procent van de
produktie en de Europese partners 15
procent. Nu blijkt Israël een groot
deel van de produktie zelf te willen
doen, bijvoorbeeld 50 procent. Dat
betekent dat slechts de helft van de
totale produktie voor de andere part
ners overblijft en die zullen hun aan
deel dus zien verminderen. Voor de
Europese partners gaat dat beteke
nen dat zij niet vijftien procent maar
7,5 procent in de totale produktie
krijgen.
Volgens de zegsman is bij het opstel
len van het oorspronkelijke F16-con-
tract geen rekening gehouden met de
mogelijkheid dat andere landen ook
zelf een deel van de produktie willen
uitvoeren. „De keus is of wel akkoord
gaan met een minder produktie-aan
deel, of het risico lopen dat Israël van
de order afziet, aldus onze zegsman
op het Pentagon.
Eigen aandeel
Volgens de luchtmachtwoordvoerder
in Den Haag zou het echter meer voor
de hand liggen dat de Amerikanen
hun eigen aandeel ln de produktie
extra verlagen om tegemoet te ko
men aan de Israëlische eisen, zonder
dat dat ten koste van de Europese
partners behoeft te gebeuren. De
woordvoerder bevestigde dat de Eu
ropese partners begin deze maand in
Washington zijn geïnformeerd over
de komende problemen „Er is afge
sproken over deze zaak nader overleg
te voeren, aldus de woordvoerder.
Hij benadrukte dat de samenwerking
met de Amerikanen bij de andere F16
verkopen aan derde landen, tot nu
toe goed is verlopen. Dat betreft met
name de order van de driehonderd
toestellen voor Iran. Iran heeft al
honderdzestig toestellen gekocht en
heeft een optie op nog eens honderd
veertig toestellen. De onderhandelin
gen met de Nederlandse fabrieken
Fokker en Daf voor het Nederlandse
aandeel in deze produktie zijn al ver
gevorderd, aldus de woordvoerder.
Daf zal o.m. waarschijnlijk de onder
stellen voor de F16 aan Iran gaan
leveren. Over deze Iraanse order kon
den overigens moeilijk problemen
met de coproduktie ontstaan omdat
Iran zelf niet in staat is om een deel
van de produktie op zich te nemen.
In Washington werd er echter op ge
wezen dat een eventueel afwijkende
regeling met Lsraél wel als precedent
zou kunnen werken voor weer nieuwe
verkopen aan derde landen, zoals bij
voorbeeld aan Spanje. Spanje wil te
gen 1981 tweeënzeventig nieuwe
straaljagers hebben en moet nog be
slissen of dat de F16 zal worden of de
Franse Mirage. Als de keus op de F16
valt zal Spanje in elk geval een deel
van de produktie zelf willen doen.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Minister van der
Klaauw (buitenlandse zaken) heeft
de Nederlandse ambassadeur in Ar
gertinië, jonkheer D. van den Bran-
deler gisteren een tik op de vingers
gegeven vanwege diens uitspraken
(vorige week woensdag in een kran
tenartikel) over de politieke toestand
in Argentinië.
In het artikel zegt de ambassadeur
ondermeer: Natuurlijk, wij veroorde
len excessen (in Argentinië) net zo
goed, maar Nederland ziet niet dat
het gaat om een kleine maar zeer
luidruchtige minderheid, en ik geloof
niet dat een natie, een volk voor het
gekrakeel van zo'n groep door de
pomp moet gaan."
Volgens een woordvoerder van het
ministerie van buitenlandse zaken
heeft minister Van der Klaauw zijn
ongenoegen hierover aan de ambas
sadeur laten blijken.
DEN HAAG De premies voor auto-
en motorverzekeringen gaan om
hoog. Minister Van Aardenne van
economische zaken is akkoord ge
gaan na overleg met tóe contactcom
missie motorrijtuigenverzekering. De
premieverhogingen gelden voor alle
nieuwe verzekeringen, afgesloten na
30 juni 1978 en voor de verlengingen
na die datum. De verhogingen zijn
noodzakelijk voor de gedeeltelijke
aanzuivering van het premietekort in
1977.
Uitgedrukt in guldens luiden de toe
gestane verhogingen van de basispre
mies per jaar voor personenauto's als
volgt:
In Frankrijk wordt van eten een spelletje gemaakt.
Een ongetwijfeld subtiele variant van kwartetten
moet de gezonde ideeën van het ministerie van
gezondheid in de geesten der eters binnenloodsen.
Zoiets als roulette met de schijf van vijf.
De nieuwe abonnee krijgt een welkomstvoordeel.
Hij betaalt Ina twee weken de Krant gratis Ier kennismaking
te nebben ontvangen) f 6.55 mindervoorde eerste termijn.
Schrijf op de envelop: TVouw-Kwartet. antwoordnummer 2792.
Amsterdam. Ken postzegel is niet nodig, die beulen w ij. Hellen kan ook:
0211-913456. afdeling service.
ia
hoger dan 30.000 69 102 171
Ook zal voor die onderdelen van de
cascoverzekeringen, waarvoor tot op
heden geen eigen risico gold. met
ingang van 1 juli 1978 per gebeurtenis
100.- eigen risico worden berekend.
Voor vrachtauto's lopen de maximaal
toegestane verhogingen van de WA-
premies uiteen van 48.- voor auto's
met een cataloguswaarde tot
15.000,- tot 119,- voor auto's van
80.000,- en duurder. De cascopre
mies blijven ongewijzigd.
De verhogingen van de WA-premles
voor motoren en scooters variëren
van 35.- voor motoren met een cy-
linderinhoud tot en met 249 cc. tot
45,- voor motoren met een cylin-
derinhoud boven de 500 cc. De casco
premies blijven ook hier ongewijzigd.
OVERVEEN (ANP) In het zieken
huis St. Joannes de Deo in Haarlem is
de 39-jarige mevrouw O. H. Weiglein
uit Zand voort eergisteravond over
leden. nadat zij enkele uren eerder op
de Zeeweg in Overveen met haar auto
was geslipt en frontaal tegen een aan
de kant van de weg staande boom
was gebotst.
ylMIIIIMMHHIMUMMMiL
adres:
plaats:
giro:
adres:
plaats:
nieuwe abonnee:
betaalt per kwartaal
opgegeven doon
tel:
Ik ontvang graag naar keuze:
Een degelijke mini-index klapper voor telefoonnummers
en adresgegevens. Handzaam formaat Geschikt om mee
te nemen in elke jas of tas.
Drie kleine gekleurde klosjes garen en naalden in een
fraaie balpen. Een handig hulpmiddel voor de vakantie.
Twee verschillende Ot en Sten afbeeldingen Te gebruiken
als sierplaat of place-mat. In originele kleuren en afwasbaar.
L1 W» l!
