Een rechtvaardige samenleving,
maar wie zal dat betalen
Plan van Koliek voor
heilige plaatsen
Het rommelt in vrijgemaakte kerken
Kerken in DDR tegen
schietonderwijs
'Maatschappelijk
werkers zijn
te zwaar belast'
Ook internationaal
groeit interesse
in de bijbel
Franse lutheranen
tegen avondmaal
thuis via tv
Onderzoek naar
handel in kunst
uit derde wereld
VANDAAG
WOENSDAG 7 JUNI 1978
KERK
TROUW/KWARTET
door ALDERT SCHIPPER
WITTIKON Volgend Jaar houdt de afdeling kerk en samen
leving van de wereldraad van kerken een wereldconferentie
over: geloof, wetenschap en de toekomst. Deze conferentie
wordt waarschijnlijk een hoogtepunt in het oecumenisch
denken over de gewichtige samenlevingsvragen, een denken
wat sinds de jaren twintig in de oecumenische beweging een
belangrijke plaats innam.
Het punt waar het in de wereldconfe
rentie om zal draaien, is het zoeken
van een rechtvaardige, op brede in
spraak gerichte en houdbare samen
leving. in het oecumenisch jargon sa
mengevat in de letters JPSS iJust
Participatory and Sustainable Socie
ty). Deze JPSS is een samenlevingsi-
deaal dat gekenmerkt zal worden
door de gerechtigheid waar de bijbel
over spreekt. Bovendien zal deze door
brede zeggingsschap de mens in staat
stellen zich als beelddrager Gods vol
ledig te ontplooien. De JPSS zal ten
slotte zo zijn ingericht dat het beslag
Prof. dr B. Goudzwaard
op de (schaarse) hulpbronnen die de
mens als rentmeester onder zijn be
heer heeft, zo gering is dat de mens
niet potverteert.
Het visioen van de JPSS is prachtig
en aantrekkelijk, maar kan het wel
economisch? Ook over deze vraag
hebben verschillende economen zich
sceptisch geuit en daarom hebben de
mensen van de wereldraad deze week
een groepje van zeventwintig econo
men en theologen bij elkaar gehaald
om over deze kwestie te spreken in
het Zwitserse Wittikon bij Zürich.
Onder de deelnemers zijn de bekende
Indiase econoom prof. S. L. Parmar,
de Nederlanders Jan Pronk en Bob
Goudswaard, en de beroemde eco
noom Dragoslav Avramovic die een
belangrijke rol speelt in de onafhan
kelijke commissie inzake ontwikke-
lingsvragen in Genève.
De oecumenische beweging heeft
zich na de eerste wereldoorlog en na
1948. toen de echte wereldraad werd
opgericht, intensief bezig gehouden
met het zoeken naar een christelijk
verantwoorde weg in het rijk van de
economische ideologiën. Dat leidde
in de jaren vijftig tot de ontwikkeling
van de gedachten over de verant
woorde maatschappij. Hier ging het
om de ethische normen voornamelijk
voor de zich industrialiserende sa
menleving. In het eind van de jaren
zestig ontstond een beeld van de ont
wikkelingslanden. Inzake het ver
schil tussen arme en rijke landen en
hoe dat verschil overbrugt kon wor
den. kwamen belangrijke impulsen
niet leidt tot nog meer onderdruk
king en of zij eigenlijk op den duur
wel mogelijk is. gezien de schaarste
aan hulpbronnen.
Bij het begin van de kleine bijeen
komst deze week stelde de Indiase
econoom C. I. Itty. de directeur van
de commissie van de kerken inzake
ontwikkeling (CCPD) de zaken
scherp door de vraag op te werpen:
..We worden steeds gevoeliger in de
wereld voor processen in de samenle
ving. waar mensen geen inspraak bij
hebben, die onrechtvaardig zijn. Als
die een te groot beslag leggen op de
hulpbronnen, zijn onze ethische ge
dachten hierbij een illusie?"
Lange lijst
Drs Pronk
uit de conferenties van de wereldraad
die in 1966 en 1970 georganiseerd
werden.
Illusie?
Intussen is er in de afgelopen jaren in
vele opzichten het nodige veranderd,
hoewel bepaalde ontwikkelingen,
waarop men had gehoopt, uitgeble
ven zijn. Zo is de kloof tussen arm en
rijk niet smaller geworden. In het
westen is tegen ieders verwachting in
een diepe economische crisis ont
staan. waar de derde wereld ook hef
tig onder lijdt. En op dit moment
ontbreekt het de oecumenische bewe
ging aan economische modellen die
zij de wereld kan voorhouden. In de
derde wereld is frustratie en sommige
landen zijn bankroet. Meer dan ooit is
duidelijk dat de groei haar grenzen
heeft en het is steeds meer de vraag,
of voortgaande economische groei
Zijn landgenoot Algregorios, de hui
dige Syrische Orthodoxe Metropoliet
van Delhi, legde de deelnemers een
lange lijst van vragen voor. Hij noem
de het een fout dat de christelijke
kerk in het verleden onvoldoende
aangegeven heeft dat de mens ook in
staat is het goede te kiezen, alhoewel
het kwaad wel zal blijven. Maar daar
de mens niet uitsluitend uit egoisme
handelt, kan hij geholpen worden een
samenleving op te bouwen die wat
meer lijkt op het Koninkrijk Gods.
Hij citeerde uit Paulus, brief aan de
Efezieërs, waarin de apostel zegt dat
de dief kan leren te werken, zodat hij
aan anderen kan geven. Het kwaad
kan worden bestreden en het goede
kan worden bevorderd. Als voorbeeld
noemde de Indiase theoloog landen
als China en Cuba. Hij vroeg tenslot
te om het bedenken van een econo
misch model waarin de besluitvor
ming zal zijn gedecentraliseerd, waar
in de mensen heropgevoed kunnen
worden en daardoor gewapend tegen
egoisme en chauvinisme toch zoveel
mogelijk culturele, opvoedkundige
en goedsdienstige keuzevrijheid zou
den overhouden. In het model moet
onevenwichtigheid worden gecorri
geerd, moet de waardigheid van de
mens in acht genomen worden en
moet de leefomgeving worden in
stand gehouden.
Paus Paulus in gesprek met Giuseppe Roncalli, de 84-jarige
broer van de vorige paus (Joannes XXIU). Zij ontmoetten
elkaar tijdens een herdenking in het Vaticaan, omdat het
vijftien jaar geleden was, dat paus Joannes stierf.
OOST-BERLIJN (DPA) De protestantse kerken in Oost-
Duitsland hebben bij de regering protest aangetekend tegen
verdere uitbreiding van het militair onderwijs op de scholen.
JERUZALEM Burgemeester
Teddy Koliek van Jeruzalem heeft de
christenen aangeboden, hun heilige
plaatsen eenzelfde status te geven als
ambassades. In een vraaggesprek
met een Frans Joods weekblad zei
hij. dat zelfs het Vaticaan niet meer
spreekt over Internationalisatie van
Jeruzalem, maar meer over het be
houd van de status van de heilige
Plaatsen onder InternaUonale waar-
orgen.
ROME Het Vaticaan heeft offici
eel bekendgemaakt, nooit toestem
ming te hebben gegeven voor niet-
Van onze Haagse redacUe
DEN HAAG De maatschappelijk
werkers in de voogdij en de gezins
voogdij kunnen niet op verantwoorde
wijze hulp verlenen, omdat zij te veel
kinderen moeten begeleiden. Dit
schrijft het landelijk actiecomité
Caseload-verlaging in een brief aan
staatssecretaris Haars van Justitie.
Het comité dringt er bij de bewinds
vrouw op aan de norm van 43 kinde
ren per maatschappelijk werker in de
gezinsvoogdij te verlagen tot 33. Voor
de voogdij-instellingen zou deze
norm moeten worden teruggebracht
wan 38 tot 30. De verlaging zou uiter
lijk 1980 moeten zijn verwezenlijkt
Het comité wijst erop. dat het minis
terie van Justitie twee Jaar geleden de
noodzaak van deze normverlaglng
onderkende. Sindsdien is er echter
niets gebeurd. Het aantal kinderen
dat onder toezicht van de voogdij
instellingen staat bedroeg eind vorig
jaar 22.562.
Volgende week donderdag houdt het
comité in Den Haag een manifestatie
om aandacht voor de problemen ln de
voogdij te vragen
sacramentele godsdienstige huwe
lijksvieringen, ook niet voor experi
menten ln die richting. In verschillen
de landen wordt geëxperimenteerd
met dergelijke huwelijksdiensten
voor minder kerkelijk gebonden ker
kleden. die wel iets godsdienstigs wil
len op hun trouwdag, maar zich niet
toe voelen aan een sacramentele inze
gening van hun h uwelijk.
HANNOVER De leiding van de
evangelische kerk in Oldenburg heeft
de dominees gewaarschuwd tegen de
activiteiten van de sekte Unified Fa
mily van de Koreaan Moon. De sekte
leden proberen zich vooral in kerke
lijke jeugdgroepen in te dringen,
waarbij zij angstvallig verzwijgen dat
zij tot de Unified Family behoren.
Van leder lid wordt verwacht, dat hij
per maand minstens een nieuw lid
voor de sekte wint, aldus een speciale
brochure van de Oldenburger kerklei
ding.
WEST-BERLIJN De synode van
de evangelische kerk van West-Ber-
lijn moet eind deze maand beslissen
over een drastisch bezuinigingsplan.
Hoofdzakelijk door inkrimping van
het aantal mensen, dat in dienst van
de kerk staat, wil men 17 miljoen
mark per jaar besparen. Op de ach
tergrond van de financiële crisis
staat, dat het aantal kerkleden in
acht jaar teruggelopen is van ander
half miljoen tot minder dan 1.2
miljoen.
UTRECHT - Op initiatief van de
pastorale raad van het r.k. aartsbis
dom Utrecht komt er een uitvoerige
brochure over Zuid-Afrika en de r.k.
ker in dat land. Op 1 september zal de
brochure aan kardinaal Willebrands
worden aangeboden.
DEN HAAG Mevrouw M. A. M.
Klompé heeft als voorzitter van de
Nederlandse commissie Justitia et
Pax de Filippijnse president Marcos
om de vrijlating gevraagd van zes
Philippijnen. die gevangen zitten
sinds zij 9 april meededen aan ewen
vreedzame demonstratie tegen cor
ruptie bij de verkiezingen. In de
meeste landen krijgt men daarvoor
hooguit een boete, aldus mevrouw
Klompé.
Bij voetbalfinale
bidden in kerken
Van een onzer verslaggevers
AMERSFOORT Op zondag
25 juni vindt in Buenos Aires de
finale plaats van het wereldkam
pioenschap voetbal. In verband
daarmee heeft de raad van ker
ken gevraagd, tijdens de kerk
diensten die zondag te bidden
voor de vervolgden in Argen
tinië.
STUTTGART (EPD) De voorzitter
van de wereldbond van bijbelgenoot
schappen, de Amerikaan Oswald
Hoffmann, verwacht, dat de doorwer
king van de bijbel tot de „opwinden
de gebeurtenissen" van de komende
twintig jaar zal behoren. Juist onder
totaal buitenkerkelijke mensen
groeit de belangstelling in het boek
der boeken, zei Hoffmann in een ge
sprek met vertegenwoordigers van de
Duitse bijbelgenootschappen. Als
voorbeeld noemde hij Japan, waar
het aantal „bijbellezers" thans tien
maal zo groot is, als het aantal chris
tenen.
Ook op de jaarvergadering van het
Nederlands Bijbelgenootschap, za
terdag in Utrecht, werd deze toene
mende aandacht voor de bijbel onder
niet-christenen gesignaleerd.
In een onderhoud met ëe staatssecre
taris voor kerkelijke zaken, Hans Sei-
gewasser, hebben afgevaardigden
van de kerken gezegd, dat zij dit
militair onderricht ongerijmd achten
op een tijdstip, waarop overal over
ontwapening en ontspanning gespro
ken wordt.
Seigewasser hoorde de bezwaren aan,
STRAATSBURG (EPD) Het natio
naal comité van de lutherse kerken in
Frankrijk heeft zich uitgesproken te
gen het uitnodigen van de kijkers
tijdens een tv-kerkdienst om deel te
nemen aan de avondmaalsviering.
De suggestie is gedaan, dat de domi
nee tijdens een avondmaalsviering
via de tv de kijkers thuis zou vragen,
brood te breken en wijn te drinken.
Het nationaal comité gelooft niet, dat
er sprake kan zijn van een echte
gemeenschap tussen de kijkers en de
avondmaal vierende gemeente en op
die gemeenschap komt het bij de
viering van het avondmaal aan.
Het idee was vooral geopperd met het
oog op bejaarden, zieken en andere
mensen voor wie het niet mogelijk is
naar de kerk te gaan. Maar het comi
té vindt het veel beter, dat de domi
nees deze mensen zelf opzoeken en zo
met hen avondmaal vieren.
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM'
DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 4. Rotterdam
Tel. 010-115588
(Red.)
Schiedamsevest 52
Tel. 010-115700 (adv.)
DEN HAAGTEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030.
door A J. Klei
Het rommelt in de vrijgemaakte
gereformeerde kerken binnen
verband. Er duikt her en der
verschil van mening op en de
vrijgemaakten zijn er de mensen
niet naar. om toegeeflijk vast te
stellen, dat ze blijkbaar niet overal
gelijk over denken. Integendeel, ze
nemen zoiets erg hoog op. er wordt
al geroepen om „een nieuwe
reformatie" en in de discussies
wordt al gesproken over de dreiging
van een nieuwe scheuring.
De vrijgemaakte gereformeerde
kerken zijn hun afzonderlijk
bestaan begonnen in 1944 als gevolg
van een. uitgerekend in het
donkerste oorlogsjaar uitgevochten
conflict in de (wat ik maar weer
noem) „gewone" gereformeerde
kerken. Het waarom en hoe van
deze kerkstrijd laat ik nu schieten.
In 1967 vond een scheuring plaats
binnen de vrijgemaakte kerken
vanwege een verschil in
kerkopvatting. Dit heeft er toe
geleid, dat we er sindsdien
vrijgemaakte kerken binnen
verbapd en vrijgemaakte kerken
buiten verband op na houden.
In de „gewone" gereformeerde
kerken hebben ze na 1944 de boel
bij elkaar weten te houden. Niet dat
het daar allemaal koekoek één zang
is. het lijkt er niet op. maar ze zijn
doodsbenauwd vooreen nieuwe
scheuring en liever dan een breuk te
riskeren, laten ze „allerlei wind van
leer toe Aldus gaan de
gereformeerde kerken met de dag
meer op de hervormde kerk lijken,
waarmee ze dan ook „samen op
weg" zijn.
Maar nu de meningsverschillen in
de vrijgemaakte kerken binnen
verband Deze groeperen zich min
of meer rondom een door de
Kamper hoogleraar J. Kamphuis
geschreven brochure, waarin deze
zich heftig keert tegen gemengde
jeugdverenigingen (d.w.z. van
meisjes en jongens samen), welke in
de vrijgemaakte kerken inmiddels
recht van bestaan hebben
gekregen. Professor Kamphuis
oordeelt dat aldus de
studievereniging omgeturnd wordt
tot bijbelclub en datje op die
manier het door professor K.
Schilder bestreden biblicisme in
huis haalt. Een visie, waartegen zijn
Kamper collega dr. J. Douma
uitvoerig bedenkingen uit ln het
weekblad De Reformatie.
In het debat over en rondom de
brochure van de heer Kamphuis
komen andere dingen naar voren,
waarover in de binnenverbandse
vrijgemaakte kerken uiteenlopend
wordt gedacht: het
vrouwenkiesrécht in de kerk, het al
dan niet noodzakelijk zijn van een
eigen nieuwe psalmberijming en de
verhouding tot leden van andere
kerken, bij voorbeeld bij
verkiezingen (mogen
niet-vrijgemaakten meedoen in het
GPV). Onlangs nam het
vrijgemaakte Nederlands Dagblad
de volgende ingezonden brief van
de heer S. Vogel te Groningen op
(n.b. vrijgemaakten dulden hun
kerken nooit als „vrijgemaakt" aan.
ze hebben hef over ..onze" of „de"
gereformeerde kerken):
„Wat moeten wij dankbaar zijn dat
de discussie over de koers van de
gereformeerde kerken weer
loskomt. Want wij gaan de
verkeerde kant op! Het is een zegen
dat de geesten nu duidelijk
openbaar worden. Gelukkig hebben
wij nog voorgangers zoals prof. J.
Kamphuis en ds. D van Dijk. wier
bazuin geen onzeker geluid laat
't/i
horei
Zij laten duidelijk zien dat het in
onze kerken misgaat. Ik hoef daar
niots aan toe te voegen, zij tonen
helder aan. dat onze kerken bezig
zijn het rechte gereformeerde spoor
te verlaten. De schriftuurlijke
gedachten vertolkt in onze
gereformeerde Belijdenis worden
alom losgelaten. Deze geest is onder
ons bezig zijn duizenden te
verslaan, want het blijft niet
beperkt tot de Jongèlingsbond. Er
ontstaan steeds meer zgn.
„bijbelclubs" en ..bijbelkringen".
Aan de bijbel hebben wij niet
genoeg zonder onze gereformeerde
Belijdenis. Gelukkig gaat men zich
weer afvragen of wij niet aan een
nieuwe reformatie toe zijn. Het
eerste vuur is uitgeblust. In de tijd
van de Vrijmaking is ons al gezegd
dat het na twee generaties weer aan
reformatie toe is. Van 1905 tot 1944,
dat was nog geen 40 jaar. Wij zijn nu
weer bijna 40 jaar verder. Wij hopen
dat prof. Kamphuis de kracht
ontvangt om door te zetten. Het
verderf sluipt ongemerkt voort.
Ik troost mij met de gedachte dat er
ook ketterijen onder ons moeten
zijn opdat degenen die oprecht zijn
openbaar mogen worden (1 Kor.
1119), en dat er altijd een kerk zal
zijn, hoewel zij soms een tijdlang
zeer klein en als tot niet schijnt
gekomen te zijn in de ogen der
mensen."
Niet iedere lezer van het Nederlands
Dagblad was gelukkig met de
plaatsing van deze brief. De
redactie van deze krant heeft zich in
een commentaar o m. als volgt
verweerd:
..De voornaamste reden was
ongerustheid over wat er
ondergronds broeide binnen de
Gereformeerde kerken Wij kunnen
wel blij over de ontvangen
zegeningen in eigen kring en in
relatie tot het buitenland synode
houden, maar als ons intussen die
ondergrondse onrust ontgaat, is een
onverwachtse explosie niet
ondenkbaar. We baseren dit niet
uitsluitend op het ingezonden van
Prof. J. Kamphuis
de heer Vogel, maar ook op tal van
andere kritische brieven die het ND
van leden van Gereformeerde
kerken ontvangt. Daarnaast
hebben ons. na de verschijning van
de brochure over een nieuwe
Jongensbond. ook reacties van
omgekeerde strekking bereikt:
grote bezorgdheid dat die kwestie
zich zou ontwikkelen tot een
splijtzwam in de kerken die zelfs op
een scheuring zou kunnen uitlopen
Ons oogmerk was door de reacties
die het geplaatste ingezonden zou
losmaken, positief op onze toestand
in te werken. Een gevoelen als leeft
bij de heer Vogel (en ook bij
anderen, want er zijn na ingezonden
X nóg twee bijvalsbetuigingen
binnengekomen), kan een ziekte
worden die het leven van de
Gereformeerde kerken bedreigt. De
publikatie van dat ingezonden
heeft gewerkt als een injectie met
het virus van die ziekte."
Tot zover uit het commentaar in het
Nederlands Dagblad. Men mag
hopen dat de toegediende injectie
tot genezing leidt, maar gelet de
historie van het strikte
gereformeerdendom zie ik er een
nieuwe scheuring in. Maar die zal
dan wel weer verkocht worden als
genézing van de (vrijgemaakte)
kerk. met voorbijzien van het feit
dat we op dit ondermaanse nooit
een ware, zuivere kerk overeind
zullen kunnen houden.
maar gaf geen enkele aanduiding, dat
de regeringsplannen gewijzigd zou
den kunnen worden. Het militair on
derricht zou met ingang van het nieu
we schooljaar worden ingevoerd. Het
omvat onder meer schieten met een
geweer van klein kaliber en voorbe
reidende militaire oefeningen.
De leiding van de evangelische ker
ken in Oost-Duitsland zal nog deze
maand een officiële verklaring over
het militair onderricht uitgeven.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De Tweede Kamer
vindt, dat dat ongebreidelde en onge
controleerde handel in kunstvoorwer
pen uit Derde Wereldlanden moet
worden tegengegaan. Met ruime
steun werd gisteren een motie van de
CPN aangenomen, waarin de rege
ring wordt gevraagd een onderzoek in
te stellen naar de huidige omvang
van deze handel. Ook moet worden
nagegaan wat de landen van her
komst zijn.
De SGP-fractie stemden tegen de
motie, alsook vier VVD-ers die vin
den. dat dit betutteling is. Volgens de
motie zou de regering, zo mogelijk in
overleg met de betrokken landen,
maatregelen moeten treffen om on
verantwoorde import van kunstvoor
werpen onmogelijk te maken.
DE POES EN DE DEUR
Eén van mijn vrienden woont in ee
plaatsje op zo'n dertig kilometer
afstand. We praten van tijd tot tijd
met elkaar over van alles, over
boeken en toestanden. Alleen dati
geeft ons uitvoerige stof. Want van
boeken te maken mag geen einde
zijn. erover praten is helemaal
eindeloos. Elkaar herkennen in
waardering en verwerping van
bepaalde boeken geeft een band. E
af en toe ook een ingrijpend dispuii
Maar ook de verhalen van het gewc
leven ontbreken er niet in. Zo
vertelde hij mij hoe we er op
kwamen weet ik niet meer van zi
poes en zijn hond. Hij zei: „Kijk, wi
wonen meestal in een soort
tuinkamer. Van tijd tot tijd moetd
poes naar buiten. In een schuurtje
heeft zij iets te scharrelen en
daarvoor moet zij dan naar buiten
Maar telkens weer werd ze door po
vrees bevangen: hoe kom ik veilig
door de deur heen? Al eens eerder li
nl. haar staart tussen deur en dorpi
beklemd geraakt. Maar, zei mijn
vriend, nu heeft ze daar zelf iets op
gevonden. Ze is goeie maagjes met
onze hond. Samen slapen ze in één
mand en 's morgens mag zij zijn og
schoon likken. Ja, zo gaat dat in de
dierenwereld. Als ze nu naar buiten
wil, gaat ze voor de deur staan, laat
zich even horen en dan komt de hoi
en die duwt met z'n snuit de deur
open en houdt die zo lang geopend
totdat de poes met staart en al bult
is. Zo is dat geregeld. Terug gaat 't
precies zo. Terwijl hij 't mij verteld
genoot hij ervan. En hij slaagde erf
om zijn getroffenheid door deze
onderlinge zorg van zijn huisdieren
op mij over te brengen. Ook ik raai
ervan onder-de indruk. Even later
hadden we 't over de verkiezingent
alles wat daarmee samenhangt, ma
dat ben ik, eerlijk gezegd weer
vergeten. Maar niet het verhaal van
zijn huisgenoten. Ik dacht na over
wat het verhaal mij te zeggen kon
hebben. Misschien: je moet ergens
wat op weten te vinden. Niet zo gau
je neerleggen bij een omstandighel
die je belemmert in wat je zou wille
of moeten. De kansen zijn vaak
groter dan op 't eerste gezicht te zi<
is. Dichte deuren hoeven niet dicht
blijven. Vastgelopen situaties hoev
niet voor altijd iets te blokkeren.
Denk er 's over na.
VOORBIJGANGEt
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Terheijde aan Zee:
Dijkmeijer te Putten (deelgem.)
Kampen en Kamperveen: G. H.
drikze. kand. te Stolwijk: te G
(toez.): H. S. Buunk te Domburf
Ede (toez.): W. Verboom te Wadd
veen.
Aangenomen naar Haren (deelgei
J. v. Beek te Enschede: naar Grol
R. Kuijlenburg te Streekgem. M
en Waal (Wijchen, Bergharen en 1
tenburgi; naar Apeldoorn: T. J.
Heer te Akkrum, die bedankte
Leeuwarden.
Bedankt voor Zwijndrecht: H. C.
Itterzon te Gouda; voor Rhoon
Pronk te Marken.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Leidschendi
(t.b.v. evangelisatiewerk in de clas
's-Gravenhagej: L. Wieringa te D
Dolder.
Bedankt voor Sassenheim: dr.
Kruyswijk te Enschede.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Emeritaat verleend aan A. Hordijk
Kralingseveer-Krimpen a.d. IJssel,
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Wageningen: J. Kan
te Werkendam.
EV. LUTH. KERK
Beroepen te Amsterdam P. K.
Akerboom Roelfs te Haarlem.
J. S. van der Hal
•De centrale commissie (algemeen
stuur) van het Nederlands-Israël
tisch kerkgenootschap heeft de A
sterdamse arts J. S. van der Hal
gekozen tot voorzitter van de pern
nente commissie (dagelijks bestul
Hij neemt het voorzitterschap oi
van de heer I. Zadoks, die zich
Israël gaat vestigen. Zodoks w
sinds 1946 lid van de permanea
commissie, de laatste acht jaar in
functie van voorzitter. Van der
was een aantal jaren voorzitter
de Nederlandse zionistenbond,
werd in 1962 lid van de centrale c<
missie van het Nederlands Israê
tisch kerkgenootschap en in 1970 s
de permanente commissie.
Willebrands
Kardinaal Willebrands heeft in
telegram aan kardinaal-aartsbi
schop Silva Hernriquez van Santia
zijn betrokkenheid onderstreept m
de actie van de hongerstakers in Cl
li. Meer dan honderd Chilenen, on(
wie twintig priesters en religieuz
zijn in hongerstaking gegaan uit pi
test tegen de verdwijning van gel
resteerde familieleden.
Lesslie Newbigin
De Engelse theoloog Lesslie New
gin (68). vroeger bisschop volgens
anglicaanse ritus in de verenii
kerk van Zuid-India, is modera
(synodevoorzitter) geworden van
verenigde hervormde kerk in En
land. Deze kerk ontstond in 1972
een fusie van presbyterianen en c<
gregationalisten. Newbigin speelde
1947 een grote rol bij de totstand
ming van de verenigde kerk van Zu
India en in 1948 bij de stichting*
de wereldraad van kerken. Ook
hij secrataris-generaal van de üit
nationale zendingsraad. In 1974 ke
de hij terug naar Engeland om pre
kant te worden in de kerk. die hem*
tot haar voorzitter heeft gekozen
