Zeerovers en piraten blijven
Arne Zuidhoek inspireren
Zomerse hoofdzaken
Psalmen en
bloemetjesjurken
piet Hein en boekaniers nieuwe objecten van onderzoek
KAAN DAG 5 JUNI 1978
Trouw/av.ui iet
door Fred Lammers
UTRECHT „Een tijdje ge
leden sprak ik een meisje, dat
toen ik vertelde in de Kievit
straat te wonen, zei daar op
school te zijn geweest. „Als ik
uit het raam keek zag ik in
een huis aan de overkant een
man zitten die altijd aan het
werk was", herinnerde zij
zich. Het bleek dat zij mijn
huis bedoelde en dat ik de
bewuste man was die altijd
achter zijn bureau zat. Dat
vond ik toch wel leuk om te
horen."
Het is een verhaaltje dat Arne
Zuidhoek me tussen neus en lippen
door vertelt als we van het etablis
sement op de Neude, waar we een
ochtend lang met elkaar hebben
zitten praten, op weg zijn naar Ar-
r.es huis. een bescheiden etage in
een oude volkswijk. Het bevestigt
mijn indruk dat de 37-jarige Arne
zich niet met een Jantje-van-Lei-
den van de dingen afmaakt. Arne
Zuidhoek heeft wat zaken bij de
Kop gepakt, maar al die interessen
lebben zich uiteindelijk verenigd
in het tekenen en schrijven, bezig
heden die als een rode draad door
zijn leven lopen. Het resultaat is de
afgelopen vier jaar zichtbaar ge
worden in een viertal boeken, deels
in de sprookjesachtige sfeer maar
oe laatste tijd steeds meer gericht
op het maritieme en dat toege
spitst op de zeeroverij.
Vorig najaar verscheen zijn Zeero
vers van de Gouden Eeuw. In sep
tember komt Piet Hein en de Zil
vervloot uit. terwijl Arne al druk
bezig is materiaal te verzamelen
voor een boek over de boekaniers.
Vanwaar die interesse voor een
stukje geschiedenis waaraan de
meeste mensen schouderophalend
voorbij gaan. of dat zij erg romanti
seren?
Arne hoeft niet lang naar een ant
woord te zoeken. „Ik ben altijd gek
op schepen geweest en wat die zee
rovers betreft, daarover wordt zo
veel onzin verteld. Zeeroverij was
wel iets anders dan het platte
schatgraven. Het gros van dezeero
vers was een stelletje domme pat
sers. maar er waren ook jongens bij
die ideëen hadden en innerlijke be
schaving. Er zijn. als je de archie
ven bekijkt, maar weinig echte zee-
I rovers geweest. Piraten opereerden
in de regel tussen de illegale en
officieuze handel. Het waren men
sen met idealen, die bereid waren
daarvoor te knokken. Zij hebben
geprobeerd onafhankelijke staten
te stichten in nieuwe werelden,
soms op een vrij socialistische
grondslag. Dat er vroeger al men
sen waren die een ander maat
schappijbeeld voor ogen stond en
probeerden daar zelf iets aan te
doen, spreekt mij aan. In mijn boe
ken tracht ik daarom hetgeen deze
mensen, die meer idealistisch dan
agressief waren, bezielde een beetje
recht te praten, in een ander dag
licht te stellen."
Veracruz
Arne. die zich wel een piratendes-
kundige mag noemen, komt bij die
zeerovers schilderachtige figuren
tegen. Een man als Laurens de
Graaff bij voorbeeld, die in de
tweede helft van de zeventiende
eeuw op Haïti leefde. ..Over hem
alleen zou je al vijftien boeken en
drie films kunnen maken. Hij heeft
gedaan wat Piet Hein heeft gewild
maar waar die niet aan is toegeko
men. de stad Veracruz, de verza
melplaats van het goud van Mexi
co. veroveren."
Het gezegde: Holland spreekt een
woordje mee. was op de zeeroverij
zeker van toepassing. Achter bui
tenlandse namen blijken vaak Ne
ARNE ZUIDHOEK
een soort kleine ondernemer
(foto: Jaap Herschel)
derlanders 'schuil te gaan. Dat
geldt ook voor de boekaniers, van
afkomst in de regel vroegere blan
ke slaven, die zich in West-Indië
hadden gevestigd. Het waren be
slist geen zeerovers, al worden za
vaak daarmee verward, maar ja
gers. Later kwamen ze wel op zee
terecht, nadat ze door de Spanjaar
den waren verdreven. Er zijn dui
zenden boekaniers geweest, van
wie zeker tien procent Hollanders.
Ook over die mensen zijn veel
kletspraatjes in omloop. Het waren
ongelooflijke individualisten, die
niet voor koningen of kooplieden
werkten maar voor zichzelf. Ze had
den een naar leven, de meesten zijn
uiteindelijk als ratten verzopen.
Het boek dat Arne daarover gaat
schrijven zal een dertigtal „fijne
verhalen" gaan omvatten, met
name de levensgeschiedenis van
een paar vrouwen die als boekenier
zijn opgetreden. „Dat is hier nau
welijks bekend, in Engeland, waar
men een andere wijze van historie
benadering heeft, is daarover wel
het een en ander gepubliceerd. Op
de vloot van Nelson waren bijvoor
beeld als mannen vermomde vrou
wen heel actief." Arne zal onder
meer het verhaal gaan schrijven
van Jaqoet Delahaye. „Dat was een
heel tof wijf, die in 1667 weigerde te
trouwen omdat zij niet door een
man gecommandeerd wilde wor
den maar evenmin zelf een man de
wet wilde voorschrijven.
Actiegroepen
Wat Arne Zuidhoek vooral boeit in
dit alles is dat je wat de boekaniers
bezighield in veel opzichten kunt
vergelijken met wat verschillende
groeperingen in onze tijd beweegt."
Denk maar eens aan de actiegroe
pen op het eind van de jaren zestig.
Daar ben ik zelf ook heel actief in
geweest. Nu denk ik er wel wat
anders over De zaken zijn toen
overdreven, hoewel, als je de we
reld wilt veranderen moet je over
drijven wil je over tien, twintig jaar
op de gulden middenweg terecht
komen. Alleen het decor verandert,
de mensen zelf niet."
Zeerovers, piraten en boekaniers
waren volgens Arne mensen die
probeerden het geluk af te dwin
gen. „Zij wachtten niet totdat het
geluk misschien eens aan de deur
kwam, maar zochten verre horizon
ten op. stelden daarvoor hun leven
in de waagschaal. Ze werden op
hun manier ook gelukkig en geluk
kig zijn is het hoogste wat een
mens in het leven kan bereiken:
gelukkig zijn in je werk en met de
mensen die je het naast staan door
te proberen een beetje goed te zijn
voor iedereen, begrepen te
worden".
Vooral dat laatste is, zo ervaart
Arne. moeilijk. „Om elkaar goed te
leren kennen moet je met elkaar
praten. Maar het valt niet mee je
zelf bloot te geven, omdat je ergens
een stukje eigenwaarde en onaf
hankelijkheid wilt behouden. Al
kan je nog zo goed met elkaar op
schieten. toch kost het al veel moei
te om je eigen vrouw echt te leren
kennen. Als het erop aankomt zet
iedereen het eigen ik voorop. Dat
maakt alles zo ingewikkeld in de
wereld."
Om aan materiaal voor zijn boeken
te komen, reist Arne heel wat af. tot
voor een jaar of twee op zijn eigen
schoener, maar die boot werd te
kostbaar in onderhoud. Arne Zuid
hoek is nu juist terug van een
maandenlange reis naar West-In
dië." Ik ben niet tevreden met het
citeren van bronnen, omdat als je
iemand citeert je niet je eigen zins-
wijze hanteert maar die van een
ander, en dat kan mijn mening wel
eens niet zijn. Ik wel er zelf geweest
zijn als ik ergens over schrijf en
teken, al zie je ter plekke weinig
meer terug van de vroegere situ
atie.
Gevaarlijke baai
Maar als je in oude documenten
leest over een afschuwelijke kust.
kun je je daarin toch beter ver
plaatsen als je zelf zo'n gevaarlijke
baai bent binnengevaren, met ei
gen ogen hebt gezien waar de riffen
liggen. Ik kan best een piratenboek
schrijven vanachter mijn bureau.
Daarvoor hoef ik niet naar Algiers
of Madagascar te gaan Maar dat
zou mij niet bevredigen. Als ik een
produkt aflever, wil ik het gevoel
hebben mijn best te hebben ge
daan en iets te hebben gebracht
dat er nog niet is. Ik heb tientallen
piratenboeken in de kast staan die
ik in een vrij weekend had kunnen
schrijven, waarin niets nieuws
voorkomt en waarin overbekende
illustraties staan, de plaatjes zijn
alleen even anders gerangschikt.
Dat is mij te eenvoudig. Het geeft
me een blij gevoel bezig te kunnen
zijn als een soort kleine onderne
mer. Wanneer zo'n boek waarvoor
ik me geheel heb ingezet klaar is.
vind ik dat belangrijker dan tien
duizend gulden royalty's, hoewel je
als middenstander dat geld hard
nodig hebt."
Tekenen en schrijven is voor Arne,
naar hij me vertelt „op een bepaal
de manier een obsessie" geworden.
„Liesbeth, mijn vrouw, moet me bij
wijze van spreken wel eens achter
mijn bureau vandaan sleuren en
dan nog loop ik soms ineens naar
mijn kamer om die zin op te schrij
ven die me net te binnen schiet.
Het is geloof ik moeilijk met ie
mand zoals ik te leven. Ik voel me
de laatste tijd vaak schuldig omdat
ik mensen verwaarloos, die veel
voor mij betekenen. Daar probeer
ik wel wat aan te sleutelen. Geluk
kig gaat Liesbeth mee op reis.
Zij fotografeert allerlei dingen, en
daar heb ik bij het illustreren van
mijn boeken veel gemak van maar
toch denk ik er wel eens over hele
maal met dat tekenen en schrijven
te stoppen en iets anders te gaan
doen. Zoals we nu leven kun je
nauwelijks een gezin opbouwen.
Deze week nog zei ik tegen Lies
beth: Zullen we naar Haïti gaan en
daar een plantage beginnen. Ik ken
daar een jongen van 23 die dat ook
is gelukt. Hij moet overdag hard
werken maar hij heeft toch meer
vrije tijd dan ik. ..Het tekenen en
schrijven zou dan meer een liefheb
berij kunnen zijn"
Schilderachtig
De tekeningen van Arne Zuidhoek
zijn romantisch. „Ik teken schilder
achtig. Daardoor kom ik automa
tisch bij het verleden terecht, want
de twintigste eeuw met zijn col
bertjasjes en stropdassen is niet zo
schilderachtig". Daar werkt Arne
vreselijk hard voor. „Ik ben een
gewoon burgerlijk jongetje dat al
leen ulo heeft. Toch wil ik wat
bereiken in het leven. Dat wil ieder
een als het erop aankomt. Natuur
lijk kun je als kantoorbediende ook
wat worden in de samenleving,
maar ik wil meer, en gelukkig heb
ik talent. Tekenen en schrijven is
een vak. al voel ik mijn eigen be
perktheid.
Ik heb grote bewondering voor
Rembrandt en Gustave Doré maar
ik besef tegelijkertijd dat ik hun
perfectie en integriteit nooit zal be
reiken. Zij werkten met een andere
intentie. Wij zijn tegenwoordig al
blij als iets lijkt. Dat was voor hen
geen punt. het moest lijken. Vanuit
die intentie gingen zij verder, pro
beerden de werkelijkheid optimaal
te benaderen. Wij zijn te gauw te
vreden. Ik teken ook in de hoop de
werkelijkheid redelijk te benade
ren. maar wat ik doe stelt in verge
lijking met wat die kunstenaars
presteerden geen moer voor. Het
heeft niet dezelfde liefde, niet die
bescheidenheid die mensen vroe
ger groot maakte. Op een zeker
moment is er een grens aan je artis
tiek kunnen. Als je er verder aan
zou schaven, dood je de spontani
teit.
„Je probeert bij elke tekening aan
jezelf te ontstijgen. Je hebt een
idee in je kop maar je hand is
beperkt. Het resultaat wordt nooit
wat in je hoofd zit. Wat je produ
ceert benadert hooguit de zestig
procent van wat je wilde tekenen.
Het is een probleem waar je alleen
zelf mee zit. De mensen merken het
niet. Zij weten immers niet wat je
voor ogen heeft gestaan."
door Mink van Rijsdijk
Netty Rosenfeld vertelde aan Cees Vcltman in een
interview voor Hervormd Nederland allerlei we
tenswaardigheden De problematiek van werken
de jongeren kent ze als weinig andere Nederlan
ders van binnen en van buiten. Maar een mens
hoeft natuurlijk niet overal verstand van te heb
ben. Daarom zou het veel aardiger van mevrouw
Rosenfeld geweest zijn als ze over groepen die ze
nauwelijks kent, niet zoveel nonsens spuide. Met
name de christenen moesten het in het interview
ontgelden
Nu zijn er over christenen veel bozen dingen te
melden. Zo zou ze bij voorbeeld gezegd kunnen
hebben dat ze met christenen niets te maken wilde
hebben, omdat die elkaar met de bijbel in de hand
uitroeien. Of dat ze elkaar in Godsnaam schande
lijk verketteren, dat ze intolerant zijn en schijn
heilig. Dat vreemde sektarische groepen zich op
belachelijke wijze presenteren in folkloristisch
optreden. Christenen, zou ze hebben kunnen
zeggen, zijn kapitalistisch, sexistisch en racistisch
Op zulke beschuldigingen zou ik weinig hebben
kunnen afdingen, een zwakke opmerking over
generaliseren zou gerechtvaardigd zijn, maar ver
der? Ik zou haar kennis hebben kunnen aanvullen
met verhalen over valse profeten die zich eeuw in
eeuw uit op de vaste grond van hun behoud
hebben bediend van veel onheilig vuur en onzalige
uitspraken En over de valsheid die op grote
schaal is gepleegd in onze geschriften kon ik ook
een boekje open doen. Christenen hebben gruwe
lijke dingen gedaan en laten we wel wezen, we
weten tot op de huidige dag er nog steeds een
beroerd potje van te maken. Dat valt gewoon niet
te ontkennen en het is ontiegelijk heilzaam daarop
aangesproken te worden dooreen bu'tenstaander.
Overigens die buitenstaander mag dan eten
dat er Goddank ook altijd nog christenen zijn die
hun nek uitsteken voor een handvol vrede en
gerechtigheid op deze wereld.
Maar om dit soort essentiële dingen gaat het
mevrouw Rosenfeld helemaal niet Ze zegt .Ik
weet me geen raad met de mensen die al die
psalmen zingen" En: ..Op mij komt hei christen
dom over als een keurige rok. tasje onder de arm
en hoedje op en dan die liederen zingen Waar
om," vraagt Netty Rosenfeld zich af. .kleden
christenen zich zo mal? Wie bedenkt toch die rare
bloemetjesjurken?" Christenen van het mannelijk
geslacht hebben kennelijk haar pad nog nooit
gekruist, maar dan nog hoe krijgt iemand zulke
nonsens de keel uit?
Beste mevrouw Rosenfeld. u en ik kleden ons
iedere ochtend aan. Is dat een kwestie van geloof,
ongeloof of van goede, zo u wilt. slechte smaak?
Die rare bloemetjesjurken zijn ook mijn favoriete
kledingstukken niet. maar so what Ik ken rissen
alleraardigste vrouwen binnen en buiten de kerk
die zich er lekker in voelen Mogen ze alsjeblieft?
W'at de psalmen betreft - ja die worden door
christenen gezongen, weliswaar niet de hele dag
en meestal zonder tasje onder de arm. maar we
zingen ze Zoveel geslachten zijn ze met ons
meegereisd, dat wc ze niet meer kunnen missen.
Ze horen met andere kerkelijke liederen gewoon
bij ons. We zijn een zanglustig volkje. Ook als het
gaat om het profane lied zijn we trouwens heel
hitgevoelig. Het moderne repertoire van de jetset
uit Hilversum zingen we ook heel enthousiast,
vooral tijdens het douchen. Wat zegt u? Verbaast
het u dat wc onder de douche gaan? U dacht dal
christenen nog steeds in de tobbe gingen? Nee
hoor, na Ake's tiental zijn wij daar ook uitge
groeid. Zo ziet u maar dat zelfs vooroordelen uit
de mode kunnen raken
Na de eerste echte zomderse dagen
zijn veel mensen al een beetje bruin.
Iedereen draagt dan zonnige kleuren
die aardig afsteken tegen het bruin.
Lippenstift en ogenschaduw worden
ook een tintje feller. Vaak is het
moeilijk te beoordelen welke kleuren
je staan. Het gevolg is dat je
opgescheept zit met een lading
ongebruikte lippenstiften en doosjes
oogschaduw. Helena Rubinstein
introduceert een computersysteem,
de beautyscope, waarmee het
mogelijk is tot de ideale kleurkeuze
te komen. Door middel van een
toetsenbord, waarop vier vragen met
een aantal antwoorden staan
aangegeven, kiest men wat van
toepassing is. De teint, met twee
mogelijkheden, de structuur van de
huid met tien mogelijkheden, de
haarkleur met dertig mogelijkheden
en de kleur van de ogen met elf
mogelijkheden. Met deze informatie
geeft de beautyscope in enkele
seconden een analyse en er verschijnt
een getal op een schermpje. Met het
nummer wordt een kleurenpalet
bepaald, dat twee mogelijkheden
biedt, een winterse en een zomerse
versie.
Onder de naam Charmis is Colgate
Palmolive uitgekomen met een serie
verzorgende cosmetica produkten,
waarover ik na het gebruik van een
maand erg tevreden ben. Vooral de
balsem Is heerlijk na een zonnebad,
wanneer de huid is uitgedroogd. Van
deze vocht regulerende produkten
bestaan er vijf, met onder andere een
dag- en nachtcrème voor de droge tot
normale huid. De prijzen liggen
gunstig, zo rond de zeven gulden. Het
is de bedoeling Charmis te verkopen
in de supermarkt, naast de tandpasta
en de zeep. want een goede
huidverzorging is tegenwoordig net
zo belangrijk als tandenpoetsen
Het allernieuwste op oorbellen gebied zijn piepkleine oorknopjes die je dragen
kunt /onder gaatjes in de oren en zonder knellende clips Een magneetje is de
oplossing.
l'itgebraehl door Adclbijoux en verkrijgbaar bij de grote warenhuizen en
parfumerieën.
Vragen uitsluitend In envelop sturen nasr postbus 507, 2270 AM
Voorburg. Per vraag een gulden in postzegels, het liefst in waarden
van 55 en 45 cent bijvoegen. Beslist niet aan de buitenkant opplakken.
Geheimhouding verzekerd. Briefkaarten worden terzijde gelegd.
VRAAG: Ongeveer maart stopd er
In Trouw een bespreking over het
boek Memorijboeck van de Vrou-
wens. van Catharina G. Straders
'1693-17451. Ik kan het in geen
boekhandel vinden. Wie is de uitge
ver en hoeveel kost het?
ANTWOORD: Het was een artikel
Zakelijkheid en menselijkheid,
vroedvrouw van vroeger, door Jelle
Jan Klinkert Het was een heel in
teressant artikel, maar we hebben
daar wel een heleboel onderstebo
ven gehaald, tot we het in ons ar-
chiefje vonden onder de V van
Vroedvrouw en de K van Klinkert.
Kraan geniet een klein stukje
..vroedvrouw" van 21 maart (er wa
ren kennelijk meer vragen over ge
feest). Dit boek werd 15 jaar gele
den te Dokkum uitgegeven ige-
®eenteuitgave» en is niet in de han
del De schrijver van het artikel
vond het in de UB te Amsterdam.
Het artikel werd 17 mei geplaatst.
Als we de juiste gegevens maar
"ebben is opzoeken kinderspel,
maar wat te denken van een andere
vraag over een kwestie die we be
•Hst in onze rubriek of elders in de
want besproken hadden volgens
de vragenstelster en die uiteinde
lijk in de Libelle bleek te hebben
jtataan Ons verzoek' schrijf uw
vragen zo duidelijk mogelijk en
vergeet niet daarbij de noodzakelij
ke bijzonderheden te vermelden.
VRAAG: Ik wil graag op mijn bal
kon (boven een uitbouw) een tuin
tje aanleggen. De benedenburen
hebben echter grote bezwaren. Ik
begrijp niet. dat mensen die zelf
een tuin hebben, een ander zo'n
balkontuintjq niet gunnen.
ANTWOORD: Wij kennen u niet en
evenmin uw benedenburen, zodat
wij de problemen om het tuintje
zonder vooroordelen kunnen bekij
ken. Wat daarbij in de eerste plaats
belangrijk is: Hoe staat het met de
mogelijkheid? U heeft een plat en
op het zink liggen houten vlonders.
Als u daar een paar bakken, van
niet te zwaar materiaal op zet met
bloemen en planten, zullen er niet
zoveel tegenwerpingen komen, als
U tenminste die vlonders goed in de
gaten houdt. Maar nu wilt u daar
een laagje aarde op gaan strooien
en gras zaaien en plantjes neerzet
ten Ik vrees, dat u dan wel moei
lijkheden gaat scheppen. Zo'n zin
ken plat kan niet zo veel hebben en
een flinke lekkage is dan wel gauw
het gevolg. Ook de eigenaar van
het huis zou wel eens grote bezwa
ren kunnen hebben tegen zo'n gras
je op het plat. Het lijkt mij het
beste, dat u. mèt iemand die ver
stand heeft van daken en huizen,
eens een bescheiden plannetje
maakt dat verantwoord is en dat u
dat gewoon eens met uw beneden
buren bespreekt. Wij hopen dat al
les dan op een prettige manier gere
geld kan worden. U moet met el
kaar in dat huis kunnen leven en
dat betekent van beide kanten wat
geven en nemen. Ik kan hier een
antwoord aan toevoegen voor een
andere mevrouw, bewoonster van
een parterreflat. mèt een tuintje.
Maar als ze daarin zit. wapperen
lakens en spijkerbroeken van de
hele familie boven haar hoofd op
bepaalde dagen, ook de hondeha
ren dwarrelen soms als sneeuw
vlokken naar beneden. Ja. zo kun
nen we nog wel doorgaan, maar het
is mijn overtuiging, dat heel veel
van dergelijke moeilijkheden met
een vriendelijk praatje een heel
eind opgelost kunnen worden: die
hondepluksels hoéven natuurlijk
niet. maar och. die lakens drogen
toch wel erg fijn aan dat lijntje en
met één keer opvouwen scheelt de
lengte toch ook de helft. Waar zou
je het anders moeten doen in zo'n
kleinne flat?
VRAAG: Bij een bezoek aan Rou
en. werd mij een zakbijbeltje ter
hand gesteld, dat in de Prot. Kerk
in Sotteville bij Rouen was achter
gelaten. Voorin staat: Riet van
Veelen Sept. 1961. Verder staan in
dat bijbeltje nogal wat aantekenin
gen zodat ik vermoed, dat de eige
naresse er wel veel waarde aan zal
hechten. Misschien is deze Riet wel
een lezeres van uw rubriek.
ANTWOORD: We hopen dat mej.
Van Veelen of een kennis van haar
dit leest. We geven graag het adres:
Eksterhof 41. Varsseveld. tel. 08352-
1978
Reactie van theologen: onze post
bus bevatte deze dagen heel wat
vriendelijke brieven van dominees,
hetgeen wij zeer waardeerden. Het
ging over de Nieuw-Testamenti-
sche apocryphen. waarover een
poosje geleden een vraag gesteld
werd: Bijna alle brieven noemden
als belangrijk studiewerk: E. Hen-
necke. Neutest. Apokryphen. uitg
Mohr Siebeck Tübingen 1924 en de
heruitgave hiervan E. Hennecke-
Schneemelcher. Waarschijnlijk
heeft men een van deze boeken wel
bij de bekende Christelijke anti
quariaten. Een ander werk over dit
onderwerp kocht een lezer bij de
University Bookshop. 1 Malletstr
Londen: The Apocr. N. T. being the
apokr. gospels acts epistels, etc.
etc.. newly translated by Montague
Rhodes James (Oxford Clarendon
Press 1975). Onze vragensteller
krijgt het gevraagde wel niet thuis
bezorgd. maar weet hij wel in elk
geval waar hij terecht kan.
VRAAG: Aan welk virus lijdt de
plant waarvan ik u enige blaadjes
toezend en hoe bestrijdt men dit?
ANTWOORD: Bij een dergelijke
aantasting van een struik of hees
ter is het beter direct contact op te
nemen met de plantenziektekundi-
ge Dienst te Wageningen. Wij raden
u aan. de bladeren ln een plastic
zakje te verpakken en dat met een
paar nietjes aan de binnenkant van
een kartonnen doosje te bevesti
gen. Dat wat uit de aan ons gerich
te brief kwam was: wat zwartbrui
ne poeder en een paar deerlijk ge
havende bladeren. Zoiets gaat wer
kelijk niet in een gewone enve
loppe
VRAAG: Sedert heel kort zijn onze
ogen opengegaan voor tuinkrui
den Graag zou ik een boek of een
boekje hebben, waarin de kruiden
duidelijk zijn afgebeeld en waarin
ook goede recepten staan.
ANTWOORD: Ongeveer een jaar
geleden werd door het Voorlich
tingsbureau v. d. Voeding (Postbus
1772. Den Haag) een heel aardig
boekje uitgegeven, waarin mooie
foto's staan van allerlei krulden,
die in de keuken gebruikt worden
Maar ook gegevens omtrent het
kweken en behandelen van de
plantjes, zoals die in de kruiden
tuin van het Haagse Zuiderpark
voorkomen. Recepten ontbreken
natuurlijk niet. Mèt duidelijke ge
gevens omtrent het gebruik Dit is
nummer 128. te bestellen bij boven
genoemd bureau per briefkaart
waarop 3,30 wordt bijgeplakt.
Een ander, heel aanlokkelijk, en
tegelijk mooi en praktisch boek is
dat werk. met de recepten van Ar
nold van Doesburg, dat ook de
prachtige kruissteekpatronen van
de gebruikte krulden van Ann
Roth te genieten geeft (Borduren
en koken met kruiden, door boven
genoemden uitgave Strengholt)
Bij sommige recepten in deze en
andere kookboeken teken ik aan.
waar we dit gerecht wel eens tegen
kwamen, een gezellige herinnering
aan een geslaagd etentje, enz. Met
verschillende kruiden geborduurde
servetjes en dergelijke zijn altijd
een leuk cadeautje
