yarijse top
il invloed
oskou weren
Karamanlis wil verdrag met Turkije
De Franse televisie en Zaïre
Kabinet Israël beraadt zich
Westduitse liberalen
in bestaan bedreigd
larokkanen naar Zaïre
13!!
sV.
sf
Ci
Koninklijke parade
Ecevit positief over Grieks voorstel
Oppositie Egypte
heft zichzelf op
Westduitse visser
in Poolse wateren
geluk met
ili: 15 doden
Twee priesters in
Rhodesië gedood
Junta Argentinië
geeft opheldering
over gevangenen
Alternatieve
universiteit
Polen blijft
>lechte Afrikanen hakken in op aardige Fransen'
ANDAG 5 JUNI 1978
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
JlcLA v_/ivivcLi ucicii jan c
s
(RIJS, WASHINGTON (Reuter, UPI, AP) Vijf westerse
iden beginnen vandaag in Parijs aan besprekingen over de
iag hoe zij moeten reageren op de naar hun mening te ver
ortschrijdende invloed van de Sowjet-Unie op het Afrikaan
continent, Inmiddels hebben Amerikaanse transportvlieg-
igen de eerste Marokkaanse soldaten naar Zaïre gevlogen,
lar ze als voorhoede van een Pan-Afrikaanse veiligheids-
icht het regiem van Moboetoe Sese Seko in het zadel
leten houden.
ei
i El
vergadering in Parijs wordt bijge-
>nd door vooraanstaande functio-
ien van de ministeries van bui-
\3landse zaken van Frankrijk, de
inigde Staten, Engeland, België
West-Duitsland. Oorspronkelijk
er in Parijs gepraat worden over
ontstellende stand van zaken van
lïrese economie, maar vanwege
"^opstand in de provincie Sjaba vo-
maand en de Russische en Cu-
£nse bemoeienissen daarbij is het
iksthema veranderd.
lemers meldden gisteren dat de
landen zullen proberen overeen-
iming te vinden over een aantal
icipes op basis waarvan de vijf
taire en economische hulp kun-
verschaffen aan gematigde Afri-
nse regiems die door „destabilisa-
bedreigd worden. Voor met
ie de Verenigde Staten en Frank-
destabilisatie gelijk aan Russi-
en Cubaanse invloeden. De con-
itie is een idee van de Franse
lident Giscard d'Estaing, die dit
eveer tien dagen geleden naar vo-
nese leiders van mening zijn dat alles
wat er in de wereld verkeerd gaat de
schuld van de Russen is. Hwa zei dat
„in de wedloop tussen grote mogend
heden het Sowjet-imperialisme pro
beert het begeerde Zaïre in zijn
macht te krijgen. Deze invallen in
Sjaba staan niet op zich zelf, zij ma
ken deel uit van een globale strate
gie." De Chinese minister was zater
dag vanuit Parijs aangekomen na be
sprekingen in New York met zijn
Amerikaanse collega Cyrus Vance.
Gisteren vloog hij samen met Moboe
toe naar Kolwezi. De minister zal
naar eigen zeggen onderhandelen
over Chinese hulp aan Zaïre.
Groot-Brittannië heeft afgelopen zaterdag de officiële verjaardag van de koningin gevierd, wel te onderscheiden van haar
werkelijke verjaardag. De koningin nam gezeten op haar eigen zwarte paard „Burmese" een parade af van de Morse
Guard. Zij werd daarbij vergezeld door prins Philip. Ter gelegenheid van de officiële verjaardag van de koningin zijn weer
veel mensen in de adelstand verheven, onder wie luchtvaartpionier Freddie Laker (van de goedkope vluchten naar
Amerika) en Peter Parker (directeur van de Britse spoorwegen).
iracht na een ontmoeting met de
erikaanse president Jimmy Car-
De vergadering zou eerst in het
leim plaatsvinden, maar daar lijkt
ïig van te kunnen komen.
Zij! liddels heeft het Sowjet-partijor-
.Prawda" laten weten dat de
inen voor een Pan-Afrikaanse
i no lesmacht een teken zijn voor het
tytigen van een „collectief Westers
da inialisme" in Afrika, geleid door
vai herenigde Staten. Volgens Prawda
maajet de bedoeling van de VS, Frar.k-
z en andere westerse landen om de
onale bevrijdingsbewegingen de
in te drukken en de belangen van
iternationale concerns veilig te
oori
sta;
n n<
^a^Verenigde Staten lieten afgelopen
j» Tlkeinde weten dat zij bereid waren
luchtbrug te verzorgen om de
^90Serende Franse para's uit Zaïre
igt Z*g te brengen. Dan zouden ze mooi
een de Marokkaanse soldaten
inen afleveren. In totaal zullen de
jullitende dagen 1500 goed getrainde
nk jtokkanen naar Zaïre vertrekken.
Afrikaanse landen Togo, Senegal
abon hebben aangekondigd dat
me 10k mee doen aan de veüigheids-
ame e
he
Vee
t u
juise1
es oi
de Franse para's vertrekken (en
•schijnlijk de Belgen ook) is er in
onder de blanken weinig animo
te blijven. Zaïrese functionaris
die vrezen dat met het vertrek
de blanken uit geheel Zaïre de
lomie helemaal ten gronde gaat,
indefo alle moeite de blanke inwoners
iivertuigen dat Moboetoe en zijn
estei dkrachten de situatie meester
onz< Zo meldde het Zaïrese persbu-
Azap, dat Zaïrese strijdkrachten
irdag de stad Moetshasha, 100 ki
lter ten westen van Kolwezi had-
veroverd. Verder werd gemeld
de kopermijnen in Kolwezi weer
nen draaien. De produktie zou
nog hoger zijn dan voor de op
ld van het Congolese bevrijdings-
Deskundigen zetten grote
igtekens achter deze mededeling.
sident Moboetoe heeft gisteren
onderhoud gehad met de Chinese
ter van buitenlandse zaken
ang Hwa, die al even overtuigd is
Russische en Cubaanse inmen
in Zaïre als Moboetoe zelf. Dat is
zo verwonderlijk omdat de Chi
WASHINGTON (UPI) Grie
kenland en Turkije zijn be
reid met elkaar een niet-aan-
v als verdrag te sluiten om op
die manier te komen tot een
verbetering in de onderlinge
betrekkingen. De Turkse pre
mier Ecevit zal vandaag zijn
commentaar geven op het
daartoe strekkende voorstel
van de Griekse premier Kara
manlis.
Karamanlis zei in een zaterdag gepu
bliceerd interview met het persbu
reau UPI, dat de kern van een ver
drag tussen beide landen zou moeten
zijn dat geen van tweeën ooit zijn
toevlucht zal nemen tot geweld.
„Zo'n verdrag zou het klimaat verbe
teren en dit zou dan gunstiger zijn
voor het bevorderen van de Grieks-
Turkse dialoog," aldus Karamanlis.
De Turkse premier Ecevit zei in een
eerste reactie op de uitspraken van
Karamanlis, dat zijn regering bereid
is een dergelijk verdrag in overwe
ging te nemen. Hij voegde daaraan
toe een dergelijk verdrag wat vreemd
te vinden aangezien beide landen lid
zijn van de NAVO. „Maar als Grie
kenland meent dat het nut kan heb
ben, dan zouden wij zeker bereid zijn
daarover te praten. Uiteraard moet
dat gebeuren in het raam van onze
problemen."
CAIRO (Reuter) De conservatieve
nieuwe WAFD-partij, de grootste op
positiegroepering in Egypte, heeft
zich opgeheven uit protest tegen de
maatregelen van president Sadat om
de opposisite de mond te snoeren. De
WAFD-partij, die vier maanden gele
den gevormd werd en die vooral haar
aanhang recruteert uit de vroegere
medestanders van koning Faroek,
zegt in een verklaring dat de maatre
gelen van Sadat „alle door het volk
verworven politieke vrijheid hebben
weggevaagd" en dat „een van de doe
len ervan was de nieuwe WAFD-par
tij te vernietigen".
Konstantin Karamanlis
Karamanlis zei dat hij in 1976 al had
voorgesteld een niet-aanvalsverdrag
te sluiten als ook een verdrag ter
beheersing van de bewapening. Aan
vankelijk ging Turkije daarmee ak
koord, maar later kwam men daarop
terug aldus de Griekse premier.
Cyprus
De geschillen tussen Griekenland en
Turkije betreffen Cyprus en de Aege-
ïsche Zee. Cyprus is vooral een strijd
punt geworden tussen beide landen
sedert Turkije met' gebruikmaking
van Amerikaanse wapens het eiland
in 1974 voor een deel bezette. Het
Amerikaanse congres legde, mede
onder druk van de Griekse lobby,
toen Turkije een wapenboycot op. De
Verenigde Staten zijn bezig dit em
bargo weer op te heffen, wat niet de
instemming van Griekenland heeft.
Karamanlis: „Carter schijnt te gelo
ven dat opheffing van het wapenem
bargo de oplossing van de problemen
zal vergemakkelijken. Ik geloof dat
de problemen er alleen maar gecom
pliceerder door zullen worden." Ka
ramanlis zei overigens dat zijn ge
sprek met Carter vriendschappelijk
en nuttig was geweest. Hij zou er bij
de Amerikaanse president op hebben
aangedrongen, in geval van een
beëindiging van het embargo, Tur
kije geen moderne F-16 toestellen te
leveren.
De kwestie van de Aegeïsche Zee is
de NAVO een aanhoudende zorg. Het
verschil van mening tussen beide lan
den over deze zee houdt een potentië
le verzwakking van de verdedigings
gordel van de NAVO in. Turkije
maakt territoriale aanspraken op een
deel van de Aegeïsche Zee en op een
aantal Griekse eilanden voor de
Turkse kust. Karamanlis en Ecevit,
die beide in de Verenigde Staten zijn
in verband met de topconferentie van
de NAVO en de ontwapeningsconfe
rentie van de Verenigde Naties, zijn
overeengekomen dat hoge Turkse en
Griekse functionarissen in de Turkse
hoofdstad Ankara op 4 juli bijeen
zullen komen om verder te spreken
over de grenskwestie.
Bulent Eeevit
KIEL (AP, UPI) Polen heeft giste
ren een Westduits visserschip opge
bracht omdat het de economische
zone van 200 mijl zou hebben ge
schonden. Het gaat om het schip Ca-
pella dat ongeveer zeventig kilometer
en oosten van het Deense eiland
Bornholm in de Oostzee aan het vis
sen was. De Westduitse minister van
buitenlandse zaken Genscher heeft
zijn bezorgdheid over het incident,
uitgesproken.
JERUZALEM Het kabinet van Israël is gisteren aan het enkele malen uitgestelde debat
begonnen over de toekomst van de westelijke Jordaanoever en de Gazastrook. Hfet debat
wordt vandaag voortgezet.
•E DHABI (Reuter. AFPi Vijf
nensen zijn zaterdag om het
n gekomen toen de helikopter
rin zij zaten 65 kilometer ten
rden van de Arabische oliestaat
e Dhabi in zee stortte. De heli
ir bracht mensen van een olie-
reiland naar het vaste land. De
erikaanse vlieger, zes Britten en
isen uit Jemen. Somalië en Pakis-
bevonden zich onder de slachtof
SALISBURY (DPA) Twee rooms-
katholieke missionarissen van de
missiepost „Embakwe" zijn het afge
lopen weekeinde ten zuiden van de
Rhodesische stad Plumtree bij de
grens met Botswana gedood. Volgens
het Rhodesische opperbevel in Salis
bury werden beide mannen vermoord
door zwarte guerrillastrijders. Het
overige personeel van de missiepost
is inmiddels naar Salisbury terugge
trokken.
Hoewel de kabinetssecretaris, Arieh
Naor, niets wilde meedelen over het
verloop van de besprekingen, was het
wel duidelijk dat de regering van pre
mier Begin werkt aan een zo positief
mogelijke reactié op Amerikaanse
verzoeken om opheldering te geven
over Israëls bedoelingen. De Verenig
de Staten hopen met een positief
antwoord van de Israëlische regering
de vastgelopen vredesbesprekingen
weer op gang te krijgen. Het was voor
het eerst in tien dagen, dat premier
Begin weer aan de besprekingen kon
deelnemen. Volgens Naor had de pre
mier last van koorts gehad.
De Verenigde Staten willen van Israël
met name opheldering over de plan
nen voor de Westbank en de Gaza
strook na afloop van een overgangs
periode van vijf jaar van beperkte
autonomie, zoals die in het plan Be
gin is voorgesteld. Washington zou
ook graag zien dat er in de bezette
gebieden een referendum wordt ge
houden, zodat de daar wonende Pa-
lestijnen kunnen meebeslissen over
hun toekomst. Israël voelt daarvoor
vooralsnog niet zoveel. De Israëlische
regering zou volgens sommige berich
ten werken aan een tussenvoorstel,
dat voorziet in een grotere Jordaanse
inbreng tijdens de eerste periode van
vijf jaar waarin de westelijke Jor
daanoever een beperkte zelfstandig
heid zou krijgen. De gedachte aan
een onafhankelijke Palestijnse staat
is in Jeruzalem vooralsnog niet te
pruimen.
Spanningen
De discussie over de toekomst van de
bezette gebieden en de politieke
plaats van de Palestijnen zijn de af
gelopen week oorzaak geweest van
ernstige verschillen van mening tus
sen de Llkoed-partij en de Democra
tische Beweging voor Vernadering
door J. den Boef
HAMBURG/HANNOVER Wat verwacht, dan wel gevreesd
werd is gebeurd: Bij de verkiezingen in de Westduitse deelsta
ten Hamburg en Nedersaksen zijn de liberalen van het politie
ke toneel verdwenen. In Hamburg gaat de SPD alleen regeren
en in Nedersaksen moet de CU hetzelfde gaan doen.
Dat de liberale FDP (Vrije Demokra-
tische Partij) in Nedersaksen uit de
Landdag zou verdwijnen, is op zich
zelf geen verrassing. Zij had in 1974
slechts 7 procent van de stemmen op
zich verenigd en een verlies van iets
meer dan 2 procent zou haar al bene
den de 5 procents-limiet brengen. Dat
is gisteren gebeurd en de FDP krijgt
geen enkele zetel toegewezen, omdat
zij er ook niet in geslaagd is, „directe"
mandaten te veroveren.
De FDP in de stadstaat Hamburg
leek met 10,9 procent nog niet direct
in de gevarenzone te verkeren, alhoe
wel zij bij de Bondsdagverkiezingen
van 1976 al was teruggezakt naar 10,2
procent. Dat zij toch uit het stadspar-
lement (Senaat) is verdwenen, duidt
er op dat nog andere factoren dan die
in Nedersaksen hebben meegespeeld,
de FDP parten hebben gespeeld.
Wat de FDP in Nedersaksen betreft,
ligt het voor de hand, dat haar neder
laag in verband wordt gebracht met
het feit, dat zij in 1976 de coalitie met
de sociaal-democraten hebben beëin
digd en na een overgangsperiode met
de christen-democraten in zee zijn
gegaan. Ongetwijfeld zijn er talrijke
kiezers, die in 1974 nog de FDP steun
den, maar die nu hun stem uit protest
anders hebben uitgebracht. Waar
schijnlijk heeft de GLU (Groene lijst
milieu bescherming) deze protest
stemmen gekregen.
ting Ravens zijn baan in Bonn er aan
had gegeven om in Nedersaksen als
lijsttrekker te kunnen optreden. De
populariteit van premier Albrecht
heeft blijkbaar voorkomen dat de
CDU veel stemmen aan de GLU zou
verliezen.
Op rozen
(DASH), de twee partijen die de basis
van do regering Begin vormen. DASH
wil meer concessies doen aan de Vere
nigde Staten dan de Likoed.
In verband met de vrijdagavond in
Jeruzalem gepleegde bomaanslag op
een bus. waarbij zes mensen om het
leven kwamen, zijn achttien mensen
aangehouden. Premier Begin bracht
gisteren een bezoek aan de tien men
sen die bij de aanslag gewond
werden.
Volgens de Israëlische krant Maöriv
zouden de Verenigde Staten geheime
besprekingen voeren met Jordanië
over de leveranties van moderne F-16
gevechtsvliegtuigen aan dat land.
Het Israëlische kabinet stelde enige
weken het debat over de toekomst
van de bezette gebieden uit naar aan
leiding van het besluit van de VS
militaire toestellen te leveren aan Sa-
oedi-Arabië en Egypte.
Trouw
In Hamburg liggen de zaken heel
anders. Daar was de FDP vier jaar
lang haar SPD-partner trouw geble
ven, zonder dat zij daar voor werd
beloond. Het vermoeden ligt voor de
hand. dal de FDP veel stemmen heeft
verloren, omdat de partijleiding in de
afgelopen jaren min of meer in han
den van de linkervleugel-vertegen
woordigers terecht is gekomen. De
FDP stond als gevolg daarvan duide
lijk links van de SPD van de populai
re burgemeester Klose, die zijn partij
de meerderheid terug bezorgde.
Zijn in Nedersaksen de liberale pro
teststemmen naar de GLU gegaan, in
Hamburg hebben vooral de sociaal
democraten van het onbehagen van
vroegere liberale kiezers geprofiteerd.
Opvallend is dat in de stadstaat niet
de GLU een behoorlijk percentage
heeft behaald zoals in Nedersak
sen, waar zij net onder de 5 procents-
horde bleef. In Hamburg was het de
BLU (Bonte lijst milieu bescher
ming), die door veel groepen met een
radikaal-linkse achtergrond werd ge
steund, en niet de GLU die een op
merkelijk resultaat boekte.
In Nedersaksen heeft de CDU van
premier Albrecht haar positie iets
verbeterd. Zij profiteert van de verde
ling van de restzetels en neemt als
gevolg daarvan een stevige positie in
de Landdag in. De SPD heeft terug
gang geboekt, ondanks het feit dat de
vroegere minister van volkshuisves-
Van een onzer verslaggevers
BUENOS AIRES Het Argentijnse
ministerie van buitenlandse zaken
heeft opheldering verschaft over 84
van de 2508 politieke gevangenen, die
op 17 mei in een drie pagina's grote
advertentie in het dagblad La Prensa
onder de aandacht van het publiek
werden gebracht. De advertentie
werd geplaatst door drie organisaties
in Argentinië die zich bezig houden
met de rechten van de mens.
Van de 84 gevallen waarover de rege
ring iets heeft gezegd zouden zich 35
gewoon thuis bevinden. De overigen
bevinden zich om allerlei redenen in
verschillende gevangenissen. Van de
lijst van 2508 politieke gevangenen is
nu van 1318 bekend waar ze zich
bevinden.
Eind vorige week zijn wel vier leden
van de communistische partij opge
pakt. Dit is meegedeeld door deze
partij. Het gaat om de psychiater
Berdichewsky, een lid van de wereld-
vredesraad Benjeldorf en diens zoon
Carlos alsmede Carlos Lemer. Dit is
des te opmerkelijker omdat de com
munistische partij van Argentinië
zich steeds heeft ingezet tegen de
boycot van de wereldkampioen
schappen voetbal.
De SPD zit in Hamburg thans op
rozen met een flinke meerderheid, al
wordt beweerd dat de partijleiding
niet zo erg gelukkig is dat zij nu vier
jaar alleen moet regeren. Met de FDP
als regeringspartner kon burgemees
ter Klose de linkervleugel van de par
tij nog in toom houden, omdat de
meerderheid in de Senaat niet in ge
vaar mocht worden gebracht. Dit
laatste argument gaat nu zelfs ook
niet meer op.
Dat de CDU in Hamburg een verlies
moest boeken, vergeleken met 1974,
is niet verbazingwekkend. De partij
heeft in de stadsstaat een traditione
le oppositierol en in 1974 profiteerde
zij slechts tijdelijk van grote ontevre
denheid onder potentiële SPD-kie-
zers over de destijds grote invloed
van de linkervleugel van de partij.
In 1976 had de SPD bij de Bondsdag;,,
verkiezingen haar positie al behoor
lijk hersteld en had de CDU genoegen
moeten nemen met 35,9 procent, een
verlies van bijna 6 procent van kie
zers die naar de SPD waren terugge
keerd.
Het is duidelijk dat de Liberale Partij
het in geheel West-Duitsland moeilijk
zal krijgen. De lust om van partner te
wisselen zal wellicht getemperd zijn,
ofschoon het vernietigende resultaat
voor de FDP in Hamburg een aandui
ding is, dat trouw aan de SPD een
grote nederlaag niet uitsluit. Zeker is
dat de coalitie van SPD en FDP voor
lopig niet wordt bedreigd. De FDP
heeft tijd nodig om over haar toe
komstige tol in de Westduitse poli
tiek na te denken. Erg veel tijd. mis
schien wel tot de Bondsdagverkiezin
gen van 1980.
WARSCHAU (Reuter. DPA) Een
universitair genootschap van Poolse
dissidenten heeft zaterdag bekendge
maakt dat haar eerste academische
jaar is afgesloten met ruim 120 colle
ges. De activiteiten van dit genoot
schap zullen, ondanks de tegenwer
king van de autoriteiten, worden
voortgezet, zo is meegedeeld. In de
colleges van dit genootschap wordt
een vrije interpretatie gegeven aan de
Poolse geschiedenis en cultuur. Aan
de lezingen is door 5000 studenten
deelgenomen.
Het Poolse comité „voor de verdedi
ging van de gemeenschap" heeft in
een brief aan de Russische dissiden
tenleider AndreJ Sacharow zich soli
dair verklaard met de onlangs veroor
deelde Russische dissidenten Orlow,
Gamsakoerdija, Kostawa en Marino-
witsj.
In een brief wordt gesproken van
draconische vonnissen.
Een Poolse arbeider die medeoprich
ter was van een vrije Poolse vakbond
heeft gisteren een verklaring uitgege
ven waarin hij zegt dat zijn r.aam ten
onrechte in verband gebracht is met
dissidente activiteiten. Volgens dissi
dente kringen zou de betrokken ar
beider, Antoni Sokolowski. daartoe
door de autoriteiten omgekocht zijn
voor een bedrag van 54.000 zloties
(4000 gulden).
Deel lichaam gevonden
DEN HAAG Twee jongens hebben
gisteren in Den Haag twee onderbe
nen gevonden. De politie vond later
op de dag een plastic vuilniszak,
waarin vermoedelijk ook resten van
een menselijk lichaam zaten. Tevens
werden plukken haar gevonden.
afk.
raal^
2:
21
30
ikto
doi
iel,
hine
t. 1
Lim
erei
ïpei
5. fa
n.
d)or Henk Biersteker
£vrouw Frangoise Lacoste uit Toulouse schreef een woeden-
brief aan de Franse radio en televisie over de manier
Jtarop deze het volk hadden ingelicht over de invasie en de
IJ aropvolgende gevechten en bloedbaden in Sjaba.
3U
hebt nu wel gezegd hoe slecht
wreed die rebellen waren, maar
weten nog steeds niet wie ze
uit welke lagen van de bevol
g ze voortkwamen en wat hun
ïn waren. U heeft ons met een
t aflatende aandacht de lotge
len n de ellende laten zien die
Fransen door de rebellie moes-
doorstaan, maar we weten niets
de manier waarop de Fransen
Tdien met de bevolking leefden,
ke functies zij hadden en waar-
ze eigenlijk in Zaïre waren. U
'ft ons alles verteld over de
»d. het bloed en de apathie die
•rsen in Kolwezi, maar we weten
-1* van het lijden en de wanhoop
de zwarten die in deze mijnen
werkten.
Uw rol is niet om uitsluitend op
onze emoties te spelen èn ons te
laten huilen of braken op de maat
van uw beelden en geluiden. We
eisen alleen maar van u dat u de
feiten op een rijtje zet en voorzo
ver mogelijk de situatie opsomt
die tot deze gebeurtenissen heeft
geleid. En dan zullen wij zelf wel
kiezen op welk moment we zullen
huilen of braken!"
Van de emoties die oplaaien wan
neer in beduidende aantallen blan
ken worden omgebracht in een
zwart werelddeel hebben er ook
enige het Nederlandse beeld
scherm bereikt. Ze geven nieuw
voedsel aan alle weerstanden tegen
de bevrijdingsstrijd die met name
in zuidelijk Afrika doorgaat. Daar
om zijn die vragen van die Franse
mevrouw uit Toulouse zo belang
rijk.
Uit de serieuzere journalistiek die
Le Monde bedrijft (en ook in Neder
land wel wordt bedreven) vallen
een paar zaken af te leiden. België
heeft zwaardere belangen dan
Frankrijk in Zaïre maar met presi
dent Moboetoe valt geen goed ga
ren te spinnen en er is geen enkele
behoefte hem nog krediet of mili
taire steun te geven. Frankrijk
gokt wél op Moboetoe om in Zaïre
invloed te winnen. Vandaar ook het
onmiddellijke Franse bijspringen
vorig jaar. toen de opstandelingen
het in de provincie Sjaba de eerste
keer probeerden.
De Belgen wilden eventueel wel
ingaan op de via het Rode Kruis
door de rebellen aangeboden on
derhandelingen over de aftocht
van de Europeanen hoe beledi
gend dat ook voor Moboetoe zou
zijn. De Fransen geenszins: dat zou
de opstandelingen vaste voet ge
ven in Sjaba en dat doe je niet met
een gebied waar 60 percent van
's werelds uranium en 73 percent
van 's werelds kobalt ligt opges
lagen.
Opmerkelijk is ook dat de rebellen
de Fransen scheidden van de ande
re Europeanen, dat kan zowel uit
wraak voor het Franse ingrijpen
van verleden jaar zijn, als om de
tweespalt Frankrijk-België nog
verder te vergroten.
Vanaf het moment dat de nadering
van de Franse para's bekend
wordt, gaat de hoofdmacht van de
rebellen ervandoor met medene
ming van tweehonderd van hun
gewonden uit het hospitaal van
Kolwezi. Evacués staan verbaasd
van deze logistieke prestatie omdat
ze van Moboetoes troepen geen en
kele discipline gewend zijn. Trou
wens in het algemeen vallen de
mede door Cubanen en Portugezen
geleide Katangezen de eerste da
gen op door hun militaire vaardig
heid en hun beheerste optreden. Er
worden dan nog geen buitenlan
ders gedood, maar wel probeert
men hen als onderhandelingspand
met Amerika, België en Frankrijk
te gebruiken. Zodra echter de
hoofdmacht van de rebellen met de
gewonden is vertrokken en nog
voordat de aangekondigde landing
van de Franse para's is begonnen
zijn de slachtpartijen aan de gang.
Overigens worden niet alleen Ka
tangezen daarvan beticht, maar
ook Moboetoes troepen zouden
honderden zwarte en tientallen
blanke slachtoffers gemaakt
hebben.
Gehaat
De geëvacueerde Europeanen,
voorzoverre ze iets verder om zich
heen hebben gekeken, bevestigen
dat de troepen van Moboetoe zeer
gehaat waren in Sjaba, dat ze de
bevolking afpersten en bijvoor
beeld de zwarte mijnwerkers de
helft van hun weekloon afhandig
maakten.
De Franse Blitzkrieg in 3jaba heeft
overigens een nadeel dat de Belgen
Kennelijk wél onder ogen hebben
gezien: een Europees land dat
graag voor fatsoenlijk doorgaat
kan zich na Vietnam in Afrika niet
een groot staand leger permitteren
op wiens uitnodiging dan ook.
De parachutisten moeten dus weer
terug, ondanks de smeekbeden van
Moboetoe. Daar komen waar
schijnlijk Marokkanen voor in de
plaats die zijn in Europa goed
voor het vuile werk dus waarom
niet in Afrika?
Maar op nauwelijks twintig kilome
ter afstand van het mijncentrum
zitten de opstandelingen gereed
voor de volgende poging. Zij kun
nen putten uit een reservoir van
ongeveer 200.000 gevluchte Katan
gezen in Angola.
Dat is dan, wat er allemaal aan de
hand is in Sjaba, alleen maar vol
gens één krant: Le Monde.
Over lijken
Het is inderdaad heel wat voor die
Fransen die meer willen weten, zo
als die mevrouw Lacoste uit Tou
louse. Maar zij klaagt erover, dat
mensen die geen tijd hebben of zich
geen tijd gunnen om een serieuze
krant te lezen en zich met beeld en
geluid moeten behelpen, toch wel
een raar soort indruk van de ge
beurtenissen moeten hebben ge
kregen. zo in de geest van: „Slechte
Zaïrese opstandelingen hakken in
op aardige Fransen, die nog wel
gekomen waren om arme Afrika
nen te helpen hun bodemrijkdom
men omhoog te halen."
Als waarschuwing voor Europea
nen overigens wel geschikt. Want
zo vlak bij 's werelds meest vitale
grondstoffen gaat men over lijken,
dat is duidelijk. Alleen blijft er een
beslissende vraag hangen, van to
taal andere aard hoe is het moge
lijk dat Je, met grondstoffen in Je
bodem waar de industriële mach
ten zó tuk op zijn, toch een buiten
landse schuld van 2,3 miljard kunt
hebben? Ik stel de vraag maar zo
naïef mogelijk.