Ester staat open voor
gesprek met Groenevelt
SOCIAAL
BERECHT
Mazda
Wil het bestuur zijn mond houden?
NDSM-personeel woedend
over mislopen order
Nederlandse bedrijven
ontduiken belastingen
blijft "automatisch"de
voordeligste
'Wel samenwerking, geen liquidatie christelijke vakbeweging'
Door extra vestigingen op Cyprus
'Bezuinigingen
basis onderwijs
onverantwoord'
Bejaarde komt om
bij verkeersongeluk
Een gewonde bij
ontsnapping gas
Akzo zout chemie
ZATERDAG 3 JUNI 1978
BINNENLAND
T rouw/Kwartet9
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Leo Ester, aanstaand voorzitter van de Industriebond CNV, heeft zich minder
drastisch uitgesproken tegen overleg met de Industriebond NW en NKV dan eergisteren CNV-
bestuurder Van de Kamp deed.
In een toespraak tot het gisteren
1 afgeloten tweedaagse congres van de
bond zei Ester bereid te zijn tot
samenwerking met de bonden van
de FNV, maar niet tot elke prijs. Die
j prijs is respectering van de uitgangs-
punten voor het beleid, die het con-
I gres van de Industriebond CNV gis
teren heeft vastgesteld. Ester: „Wij
zijn bereid tot verregaande samen-
i werking met de Industriebonden
i NW en NKV, mits onze eigen identi-
I teit daarbij verzekerd is."
j De komende voorzitter van de
i Industriebond CNV reageerde op
uitlatingen van Arie Groenevelt.
voorzitter van de Industriebond
NW tijdens het driedaagse congres
I van deze bond in Amsterdam. Groe-
i nevelt riep toen het CNV op terug te
keren van haar heilloze weg en sa-
I men te werken met de FNV-bonden
teneinde de dreigende bezuinigings-
golf van het kabinet-Van Agt te bre-
ken. CNV-bestuurder Van de Kamp
wees deze oproep van de hand als
„een onwaarachtige liefdesverkla
ring"
Leo Ester daarentegen verklaarde,
dat als de heer Groenevelt zijn op
roep vergezeld zal laten gaan van een
uitnodiging, de CNV-bond daarop
I zal ingaan. Hij betwijfelde echter,
dat Groenevelts oproep serieus is
bedoeld. Overigens vroeg Ester zich
af wat Groenevelt bedoelde met
„heilloze weg". „Bedoelt hij ermee,
dat de positie van het CNV sterker
wordt bij vergaande samenwerking?
Wij willen die samenwerking wel,
maar geen liquidatie van de christe
lijke vakbeweging", aldus Ester.
In scherpe bewoordingen wees Leo
Ester de uitlatingen van voorzitter
Piet Spijkers van de Industriebond
NKV van de hand. In een reactie op
een toespraak van de scheidende
voorzitter van de Industriebond
CNV, C. van Dijk, waarin deze het
verdwijnen van de katholieke vakbe
weging als gevolg van de komende
fusie betreurde, zei Spijkers dit „zie
lige uitspraken te vinden van een
man, die voor zijn pensioen het on
vermogen van zijn bond probeert
weg te praten". „Wij hebben de Indu
striebond CNV steeds gedoogd bij de
besprekingen over zaken als arbeids
voorwaarden, maar voor ons hoeft
dat nu niet meer."
'Stoot onder de gordel'
Leo Ester hierover: „Spijkers heeft
zich laten verleiden tot een stoot
onder de gordel. Kennelijk zijn de
druiven zuur, want hij zal toch niet
ontkennen, dat zijn organisatie op
weg is van een federatie naar een
fusie en zo naar liquidatie van de
katholieke vakbeweging? Over het
niet meer gedogen van de CNV-bond
in het arbeidsvoorwaardenoverleg:
„Spijkers heeft niets te gedogen.
Onze deelname aan dat overleg is
wettelijk geregeld, het CNV is partij
in honderden CAO-onderhandelin-
gen en dat kan Spijkers niet veran
deren. Kennelijk staat hij te ver af
van de onderhandelingspraktijk."
De nota „Meer Mens", die gisteren
op de agenda stond, is met zeer klei
ne wijzigingen door het congres van
de Industriebond CNV aangenomen.
In een inleiding verdedigde voorzit
ter Van Dijk de nota, die de uit
gangspunten voor het beleid in de
komende jaren formuleert, tegen het
verwijt dat de nota „onchristelijk"
zou zijn, dat de industriebond door
harde acties niet te schuwen op de
revolutionaire toer zou zijn. Van Dijk
hierover: „Harde acties kunnen no
dig zijn wanneer de weg van het
overleg door halsstarrigheid wordt
geblokkeerd." En: „wij willen de hui
dige maatschappij niet omverwer
pen om op de puinhopen een ideale
maatschappij te stichten. Wij weten
vanuit ons geloof goed genoeg, dat
het Ideale op deze wereld niet kan
worden bereikt."
In de gisteren aanvaarde nota, die
begin dit jaar als ontwerpnota werd
gepubliceerd, pleit de Industrie
bond CNV voor de instelling van
bedrijfstakraden, te vormen door
werkgevers en werknemers. De taak
van deze raden strekt zich uit over
het werkgelegenheidsbeleid, de in
vesteringen, het sociaal beleid, het
sectorstructuurbeleid, enz. Bij de
uitoefening van deze taken moeten
bedrijfstakraden „richtinggevend,
corrigerend, adviserend of gebie
dend" kunnen zijn.
Met betrekking tot de democratism
Van onze soc. econ. redactie
DEN HAAG Nederlandse bedrijven ontwijken belastingen
door een dochtermaatschappij (brievenbus-onderneming) te ves
tigen op het eiland Cyprus. Staatssecretaris Nooteboom (finan
ciën) geeft dit toe in antwoord op schriftelijke vragen van het
PvdA-Kamerlid De Graaf. De staatssecretaris ziet echter geen
mogelijkheid er iets tegen te doen.
Volgens het Kamerlid gaat het om
onder meer het baggerconcern Bos
Kalis Westminster. Deze en andere
bouwbedrijven voeren grote op
drachten uit in Arabische landen. De
dochter op Cyprus wordt dan tussen-
geschoven om het personeel in
dienst te hebben en aldus de lonen
uit te betalen. Er hoeft dan geen
Nederlandse loonbelasting te wor
den ingehouden. De staat Cyprus
heft echter evenmin loonbelasting,
omdat het loon betreft aan werkne
mers die niet op Cyprus wonen en
ook niet op Cyprus werken. De be
drijven ontglippen daarmee de
plicht tot inhouding van loonbelas
ting.
kamerlid had staatssecretaris Noote
boom gevraagd contact op te nemen
met de regering van Cyprus om hier
iets aan te doen. De staatssecretaris
ziet hiervoor geen gronden. Neder-'
land heft namelijk ook geen loonbe
lasting bij in Nederland gevestigde
bedrijven, als het gaat om werkne
mers die niet in Nederland wonen of
werken.
Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM „Bezuinigingen op
het basisonderwijs en in het bijzon
der op het buitengewoon onderwijs
zijn onverantwoord en in directe te
genspraak met alle beloftes." Dit zei
gisteravond R. W. H. de Koning,
voorzitter van de sectie buitenge
woon onderwijs van de Algemene
Bond van Onderwijzend Personeel
in zijn jaarrede bij de opening van
het congres van de sectie in Amers
foort.
Voorzitter De Koning pleitte voor
verlichting van de taken van de leer
krachten in het buitengewoon on
derwijs. Zo vroeg hij onder andere
om de extra onderwijzer, die al in
1967 nodig werd gevonden voor de
taakverlichting van het schoolhoofd,
maar die er nog steeds niet was geko
men. „Deze maatregel," zei De Ko
ning, „levert arbeidsplaatsen op."
Een tweede suggestie voor het ar
beidsplaatsenplan van minister
Pais, was de verbetering en de uit
breiding van de normen voor een
extra leerkracht. „Een klas met
twintig kinderen met leer-en/of op
voedingsproblemen zou in Neder
land niet meer voor mogen komen,
maar ze zijn er wel", aldus De
Koning.
VENRAY (ANP) - De zeventigjarige
mevrouw W. Weijs uit Venray is gis
teren otf de kniising Deumense-
straat-Langstraat in Venray om het
leven gekomen bij een verkeersonge
luk. Zij werd door een auto geschept
toen zij met haar rijwiel de voor-
rangsweg opreed.
DELFZIJL (ANP) - Het industrie
gebied rond Akzo zout chemie in
Delfzijl is gistermiddag een uur afge
zet geweest na een gasalarm. Een
pakking was tegen kwart voor twee
van een pomp gesprongen, waasr-
door vloeibaar propyleen onder een
druk van twaalf kilogram uit de lei
ding propyleen onder een druk van
twaalf kilogram uit de leiding
stroomde. Een deel van de propyleen
kwam op een monteur terecht, die
brandwonden opliep. Na behande
ling door de bedrijfsarts kon hij naar
huis gaan.
Ongeveer vijftig werknemers van
Akzo ontruimden het deel van de
fabriek dat in de windrichting van
'het tot gas verdampte própylen lag.
De wegen rond de fabriek werden
met behulp van de politie afgezet.
De bemanning van schepen, die in
de buurt hadden afgemeerd, werd
ook gewaarschuwd en gingen van
boord.
De propyleenleiding werd drukvrij
gemaakt en door spoeling met stik
stof werd het explosiegevaar opgehe
ven. Na ongeveer een uur werden de
werkzaamheden bij Akzo weer her
vat en nam de politie de wegafzettin-
gen weg.
Volgens ir. J. Zandberg, locatie-di
recteur van Akzo Delfzij, was er geen
sprake geweest van een werkelijk
gevaarlijke situatie. „Het explosie
gevaar was niet groot, omdat het
gechloreerde koolwaterstofbedrijf
dat gevaarlijke stoffen produceert,
op dat moment niet in werking was.
We hebben toch, in samenwerking
met de politie, de gebruikelijke voor-
zorgs- en veiligheidsmaatregelen ge
troffen," aldus de heer Zandberg.
Drie avonden per week stond hij als koordirigent
voor een oratoriumvereniging. Gezongen werd er
naar hartelust, maar helemaal tevreden was de
dirigent niet.
„Als ik ziek word of werkloos, dan zit ik in de
problemen", dacht hij bij zichzelf, „want als vrij
man val ik niet onder werkloosheidswet, de wet
op de arbeidsongeschiktheid, de ziektewet of de
ziekenfondswet Al die risico's moet ik zelf op
vangen." De dirigent tobde met een lastig pro
bleem uit het arbeidsrecht. Iemand die onder
werknemers verzekeringen wil vallen moet vol
gens de wet inderdaad een werknemer zijn, met
andere woorden er moet sprake zijn van een
arbeidsovereenkomst.
Had de dirigent geen arbeidsovereenkomst?
Op het eerste gezicht niet. want een arbeidsover
eenkomst dient aan de volgende voorwaarden te
voldoen: de werknemer is verplicht arbeid te
verrichten, de werkgever is verplicht loon te
betalen en ten slotte moet de werknemer in
dienst zijn van de werkgever; hij moet onderge
schikt zijn.
Nu was de dirigent inderdaad verplicht bij zijn
drie oratoriumverenigingen ten minste eenmaal
per week het koor te leiden, de verenigingsbestu
ren waren uiteraard verplicht dat te betalen,
maar was hij ondergeschikt aan bestuursleden
die hij in het koor met een streng gebaar kon
aftikken?
„Jawel", zei de dirigent, „want uiteindelijk ma
ken die bestuursleden de dienst uit. Zij geven
opdrachten en aanwijzingen, die ik moet op
volgen"
„Nee", antwoordde de bedrijfsvereniging op zijn
verzoek om als vereekeringsplichtige te worden
aangemerkt. „De vereiste gezagsverhouding ont
breekt. U bent niet verzekerd."
Zoals gezegd: Het gaat om een probleem dat in
de praktijk al veel moeilijkheden heeft opgele
verd. Agenten, vertegenwoordigers, thuiswer
kers. leraren die particuliere lessen geven zijn
vaker niet dan wel verplicht verzekerd. Artiesten
en musici hebben, behalve wanneer het om enke
le uitvoeringen gaat. meestal wel een arbeids
overeenkomst. maar over de positie van de leider
van een orkest bestaat weer veel twijfel.
De koordirigent zocht het hoger op en legde aan
de Raad van Beroep de vraag voor of hij nu wel
of niet in ondergeschiktheid zijn werk moest
doen.
„Ik heb eens een mooi Engels stuk voorgesteld,
vertelde de dirigent, The Dream of Gerontius
van Elgar. Dit stuk is door het bestuur afge
voerd. Daar moest ik me bij neerleggen. Neen. ik
kan niet mijn zin doordrijven. Ik erken, dat het
laatste woord aan het bestuur is."
De bestuursleden van de drie oratorium-vereni
gingen bevestigden die visie. De dirigent is ge
houden aan de door het bestuur vastgestelde
tijden met betrekking tot de repetitiedagen, de
aanvangstijden en de vakantietijden. Het be
stuur bepaalt verder hoe de leden van het koor
zich tijdens de repetities moeten gedragen. Als
iemand bij voorbeeld te laat komt, dan zegt een
bestuurslid daar wat van. Het bestuur bepaalt
ook het repertoire, maar laat zich adviseren door
de dirigent. Het laatste woord is echter aan het
bestuur.
De dirigent gaf nog een voorbeeld: Ik achtte het
komende concert volledig, maar het bestuur was
het daar niet mee eens. Het bestuur wilde er nog
een werk van Brahms bij. Dat is toen inderdaad
gezongen."
„Stel", zei hij ten slotte. ..dzft Haitink als dirigent
wordt aangetrokken, dan verandert er in princi
pe niets. Hij zal alleen een technische zaak op
een andere wijze benaderen. Dat is de persoonlij
ke stijl van iemand".
De Raad van BNeroep gaf de koordirigent gelijk. ver.
„Nu vast is komen te staan, dat het bestuur de
bevoegdheid bezit om te beslissen in zaken be
treffende de keuze van het repertoire, orkest en
solisten en over tijd, plaats en frequentie van de
repetities, kan er van een gezagsverhouding wor
den gesproken, oordeelde de raad.
Bovendien vond de raad dat de dirigent in de zin
van de wet als musicus of artiest kon worden
aangemerkt en ook dat betekende dat hij onder
de sociale verzekeringswetten viel.
Betekende deze uitspraak nu dat de dirigent in
financieel opzicht was beschermd tegen werk
loosheid en ziekte? Nee, want de bedrijfsvereni
ging ging in hoger beroep en legde de zaak voor
aan de Centrale Raad van Beroep.
De centrale raad bevestigde dat voor musici en
artiesten in de wet de mogelijkheid is geschapen
om in aanmerking te komen voor de werknemer
verzekeringen, maar dan moeten zij wel aan een
aantal voorwaarden voldoen. Eén van die voor
waarden is, dat de musicus doorgaans tenminste
twee dagen per week werkzaam moet zijn bij
dezelfde werkgever.
Onze koordirigent werkte weliswaar drie avon
den. maar dat deed hij bij drie verschillende
oratoriumverenigingen. Maar daar bleef het niet
bij. De centrale vond niet alleen dat er op di&ene
avond per week niet van een gezagsverhouding
kon worden gesproken, het was ock een punt
van ernstige twijfel of de koordirigent in de zin
van de wet wel een musicus was.
Immers volgens de jurisprudentie wordt onder
het optreden als musicus of artiest verstaan: het
leveren van een artistieke prestatie die bestemd
is om door het publiek te worden beluisterd of
bezien. Onze koordirigent repeteerde uiteraard
zonder publiek en voldeed dus niet aan de om
schrijving. Dat er tijdens de jaarlijkse uitvoering
van de oratoriumverenigingen wel publiek aan
wezig was, deed daar niets aan af.
Zo viel de koordirigent toch nog buiten de socia
le verzekeringswetten. Hij werkte tekort bij een
werkgever, hij trad als musicus niet op voor een
publiek en hij kon niet aannemelijk maken dat
hij in ondergeschiktheid zijn werk deed.
Het gezag aanvaarden van een bestuur en tege
lijkertijd tegen vals zingende bestuursleden
kunnen zeggen, dat zij onmiddellijk hun „sna
vel" moeten houden, dat ging de rechters véél te
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het personeel van de met sluiting bedreigde
NDSM in Amsterdam heeft scherp geprotesteerd tegen het
voornemen van de Beleidscommissie Scheepsbouw om de order
voor de bouw van vier tot zes koelschepen voor de rederij
Dammers en V.d. Heide in zijn geheel toe te wijzen aan de werf
van Van der Giessen-De Noord.
In een brief aan de beleidscommissie bestuur. RSV, de moedermaatschap-
Leo Ester, per 1 november 1978
voorzitter Industriebond CNV
ring van de ondernemingen zal de
Industriebond streven naar een be
ter werkoverleg, meer bevoegdheden
voor de ondernemingsraden en
vooral een gemeenschappelijk on-
dememingsbestuur. De meerderheid
van dat bestuur zal moeten bestaan
uit rechtstreeks door de werknemers
gekozen leden. Tot de taak van het
gemeenschappelijk bestuur behoren
het uitstippelen van het onderne-
mingsbeleid, beslissingen over fu
sies, reorganisaties, investeringen,
collectief ontslag, benoeming van de,
directie, winstbestemming en vast
stelling van de jaarstukken.
schrijft het personeel „verbijsterd en
woedend" te zijn, omdat de NDSM al
een Jaar bezig is met de voorberei
ding van dit project en omdat met
het ontnemen van de order een rea
listische overlevingskans voor de
werf verdwijnt. Een en ander wordt
in strijd geacht met een behoorlijk
pij van de NDSM, wordt ervan be
schuldigd de werkgelegenheid in
Amsterdam daadwerkelijk in gevaar
te brengen door geen aandeel in de
order op te eisen.
Het personeel van de NDSM eist van
de beleidscommissie een verklaring
voor de gang van zaken, weigert me
dewerking aan het verstrekken van
ontwikkelde tekeningen en gegevens
aan Van der Giessen-De Noord en
overweegt tevens de gang van zaken
te laten toetsen aan het oordeel van
de rechter.
Ook B W van Amsterdam hebben
geprotesteerd tegen het voornemen
van de beleidscommissie. In een te-
lexbrief aan de regering noemt het
college het voornemen „geheel in
strijd met eerdere toezeggingen". In
de Beleidscommissie Scheepsbouw,
waar nu een akkoord is bereikt over
de sanering van de grote scheeps
bouw, is de discussie over al of niet
sluiten van de hele NDSM nog open.
ADVERTENTIE
Bij de steeds toenemende verkeersdrukte gaat het
plezierige van dat zogenaamd sportief schakelen er wel af.
Daardoor kiezen tegenwoordig veel mensen voor een auto
met "automatische versnellingsbak".
Kortweg: voor een auto met automaat
En dat betekent: minder ergernis en
vermoeienis. groter bedieningsgemak en
betere koncentratie, twee handen aan
het stuur en dus grotere veiligheid. Da s
duidelijk. En toch... er zijn alti|d nog heel
wat Nederlanders die iedere dag
ondanks al die files - dapper blijven
doorschakelen. Wellicht vanwege het feit dat "echte"
auto's met automaat in de populaire prijsklasse moeilijk
te vinden zqn. of vanwege die vaak niet kinderachtige
méérpriis? Of... vanwege het feit dat U Uw budget
liever besteedt aan een kompleet uitgeruste auto zonder
automaat, dan aan een "kale" auto mét automaat''
Dan wordt het tijd dat U overschakelt op een Mazda- met
automaat Want dan koopt U een zeer kompleet uitgeruste,
komtortabele auto voor een aantrekkelijke all-in-pri|S,
voorzien van een uitstekende automaat.
Een vooral voordelige automaat, door grote export naar zo'n
100 landen over
de gehele wereld.
Vandaar.
