Brand in villa Menten
als 'eerherstel' bedoeld
Amro Bank
nu ook in Dubai
Industriebond CNV blijft
abinet op daden beoordelen
amro hank E&j
Maand cel geëist tegen zwartwerkers Groesbeek
„Albeda trapt
op ons hart"
'Ambassadeur in Chili moet naar hongerstakers'
Verdachte belast door SS-verleden
maar
in het weekend
fietsen we anders
Libanese troepen
naar Zuid-Libanon
BIJDAG 2 JUNI 1978
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
1st VI
lit vat
D(
Voorzitter Van Dijk op congres: 'tegenprestaties verwacht voor matiging'
an een onzer verslaggevers
RECHT De Industriebond CNV gaat er niet bij voorbaat
an uit, dat van het kabinet, gezien zijn samenstelling, niets
oeds voor de werknemers is te verwachten. De daden van het
;abinet zullen getoetst worden aan dezelfde maatstaven, die de
md voor het kabinet-Den Uyl heeft aangelegd.
café
gevel Met deze woorden, waarmee het
is za twee dagen durende congres van In-
t voo dustriebond CNV gisteren werd geo
pend. stelde de scheidende voorzit
ter van de bond, C. van Dijk, zich
terughoudender op dan zijn even
knie bij de Industriebond NVV. Tij-
bej dens het congres van de laatste bond
sprak voorzitter Groenevelt over de
groeiende weerstand in zijn bond
tegenover het kabinet-Van Agt.
i vijf
voe
r he
en en
Voorzitter Van Dijk wees het kabi
net erop. dat de vakbeweging dit
jaar heeft afgezien van enige reële
inkomensverbetering en daarmee
aangetoond heeft oog te hebben voor
de economische situatie. „Tegenover
deze bereidheid behoort door ande
ren een tegenprestatie te worden ge
leverd, temeer als van werknemers
ook voor de komende jaren wordt
verwacht dat zij pas op de plaats
zullen maken. Het kabinet zal zich
dat bij het vaststellen van haar be
zuinigingsbeleid goed hebben te rea
liseren," aldus Van Dijk.
Kinderbijslag
Als tegenprestaties noemde Van
Dijk het ontzien van de lagere inko
mensgroepen bij de bezuinigings
maatregelen. „De voornemens van
de regering om de dubbele kinderbij
slag voor studerenden vanaf 16 jaar
op 18 jaar te brengen, roepen de
nodige vraagtekens op." De voorzit
ter van de Industriebond CNV hekel
de voorts het „aandragen van goed
kope oplossingen" ter- bestrijding
van de werkloosheid. „Ik heb er gro
te problemen mee wanneer de minis
ter-president stelt, dat elk procent
loonmatiging het behoud betekent
van tienduizend arbeidsplaatsen,"
zei hij. Tegenover deze uitspraak
De scheidende voorzitter van de Indu
striebond CNV de heer C. van Dijk.
stelde hij dat meerdere malen door
anderen, onder andere door werkge
vers is gesteld, dat loonmatiging
geen garantie biedt voor behoud of
uitbreiding van de werkgelegenheid.
De heej Van Dijk vindt de wijze
waarop in Nederland de industrie
wordt geherstructureerd „ongecon
troleerd en ongecoördineerd". Zeer
teleurgesteld toonde hij zich over
het feit, dat de overheid bij de steun
verlening aan de scheepsbouw en
zware metaal geen voorwaarden
heeft gesteld ten aanzien van de me
dezeggenschap, inspraak en contro
le. Opnieuw pleitte de voorzitter
voor de instelling van bedrijfstakra
den, waarin zowel werkgevers als
werknemers zitten en die het laatste
woord zouden moeten hebben over
•zaken als investeringen en herstruc
tureringen.
Bedrijfsbezetting!)
Uitgebreid ging de heer Valt Dijk in
op de ongeoorloofdheid van bedrijfs
bezettingen. Hij pleitte voor een se
lectief en zorgvuldig gebruik van dit
middel om eisen af te dwingen. Hij
achte bedrijfsbezettingen overigens
geoorloofd, omdat ze een duidelijk
protest inhouden tegen onvolko-
menhedenin onze wetgeving, name
lijk scheve zeggenschapsverhoudin
gen. Hij zei: „Het wordt hoog tijd dat
er binnen de ondernemingen een ge
meenschappelijk bestuur komt,
waarvan de leden voor minstens de
helft worden gekozen door werkne
mers. Blijven de werkgevers zich ver
zetten tegen volledige medezeggen
schap, dan zal de arbeidsonrust de
komende jaren eerder toe- dan af
nemen."
Tot slot deed de voorzitter van de
Industriebond CNV een beroep op de
leden om „onze katholieke mede
christenen te wijzen op het alterna
tief van onze organisatie". Hij be
treurde de verdwijning van een eigen
katholieke vakbeweging, zonder ove
rigens te verhelen dat het CNV er wel
bij is gevaren door toetreding van
katholieke organisaties.
Van Dijk ontkende, dat het CNV aan
ledfen zou hebben verloren als gevolg
van de zuigkracht van de grotere
FNV. Nogmaals sprak hij zijn bereid
heid uit met de FNV-bonden samen
te werken, onder voorwaarde dat de
bond volledig, betrokken wordt bij
de definitieve beleidsbepaling en de
uitvoering daarvan.
Op de tweede en laatste dag van het
congres, vandaag, wordt de in janua
ri uitgebrachte nota „Meer mens"
behandeld. Daarin formuleert de In
dustriebond CNV het beleid voor de
komende jaren.
Van een onzer verslaggevers
„Albeda trapt ons op het hart als hij
vindt, dat het huidige systeem van
raden van commissarissen nog niet
zo gek is. Dit zei CNV-bestuurder
Dick van de Kamp tijdens het con
gres naar aanleiding van uitlatingen
van de bewindsman in een vraagge
sprek met twee verslaggevers van
deze krant (dit interview is dinsdag
j.l. gepubliceerd). Het CNV meent,
aldus Dick van de Kamp, dat ten
minste de helft van de raad van
commissarissen rechtstreeks moet
worden gekozen door de werkne
mers. Volgens het CNV gaat de mi-
nister voorbij aan het regeerakkoord
DEN HAAG fANP) Oud-ministei
Pronk van ontwikkelingssamenwer
king zal er bij het ministerie van
buitenlandse zaken op aandringen
dat de Nederlandse ambassadeur in
Chili opdracht krijgt de hongersta
kende Chilenen te bezoeken.
Pronk heeft deze toezegging gedaan
aan enkele buitenlandse studenten
en docenten van het Institute of So
cial Studies in Den Haag, die giste
ren met hem en het CDA-Tweede-
Kamerlid Hans Gualthérie van Wee
zei hierover een gesprek hebben ge
had. De vertegenwoordiging maakt
deel uit van de elf studenten en
docenten van het instituut, die sinds
woensdagmiddag ook met een hon
gerstaking zijn begonnen. Dit uit so
lidariteit met de hongerstakers in
Chili, die willen weten waar ongeveer
2500 verdwenen landgenoten zijn ge
bleven.
In acht Nederlandse plaatsen wor
den thans hongerstakingen gehou
den uit solidariteit met de hongerac
tie in Chili. Totaal zijn bij de Neder
landse acties zo'n honderd mensen
betrokken, onder wie Chileense
vluchtelingen. Bij de zeven steden
voegde zich gistermiddag Wagenin-
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De Amsterdamse rechtbank heeft zich gisteren langdurig verdiept in het
tragische verleden en de onzekere toekomst van de 54-jarige inwoner van Gouda G. P. van S., die
heeft bekend vorig jaar, op 17 juli, brand te hebben gesticht in een villa in Blaricum. Het ging om
de woning van Pieter Menten, die, verdacht van oorlogsmisdaden, over enkele maanden terecht
zal staan voor de bijzondere strafkamer van de rechtbank in Den Haag.
In een als mild te kwalificeren requi
sitoir eiste de officier van justitie, jhr
mr L. A. R. J. de Beaufort, dat Van S.
voorwaardelijk ter beschikking van
de regering wordt gesteld. Daarnaast
eiste hij een gevangenisstraf van ze
ven maanden met aftrek van voorar
rest. Omdat Van S. in maart na bijna
acht maanden uit voorarrest werd
ontslagen, zou hij bij inwilliging van
die eis geen straf meer hoeven uit te
zitten.
De verdachte vertelde de rechtbank,
gepresideerd door mr. S. Slagter, dat
hij vanwege zijn oorlogsverleden tot
de brandstichting was gekomen. Tij
dens de oorlog was hij door de Duit
sers en na de oorlog, wegens landver
raad, door de Nederlanders gevan
gen gezet. Vooral dat landverraad, Ohqpqqip
door hemzelf als een „schandvlek"
ervaren, was hem voortdurend blij
ven achtervolgen.
zigd in een gevangenisstraf van acht
jaar. Van S. kwam terecht in Da
chau, waar hij in 1945 door de Ameri
kanen werd bevrijd. In Nederland
teruggekeerd, werd hij als oud-SS-er
geïnterneerd en verbleef hij ander
half jaar in een kamp in Vught.
Voordat hij door zijn vader uit huis
was gezet, had Van S. al vier jaar in
een gesticht gezeten, nadat hij in
1937 wegens diefstal ter beschikking
van de regering was gesteld. Mede
om met zijn verleden af te rekenen
heeft hij zijn hele levensverhaal te
boek gesteld. Zowel de president als
de officier van Justitie (die van „ad
embenemende lectuur" sprak) uittte
bewondering voor dat manuscript.
gereden. Van S. bleek vorig jaar ook
een bezoek te hebben gebracht aan
de gevangenis in Scheveningen,
waar Menten gevangen zit.
Spijt
In 1942 had Van S.. 18 jaar oud en
door zijn vader uit huis gezet, op
aanraden van een zwager dienst ge
nomen bij de SS. In een buitenlands
opleidingskamp, vertelde hij. had hij
daarvan spijt gekregen en zich een
kogel door het hoofd geschoten. Na
te zijn geopereerd, was hij met ziek
teverlof naar Nederland gezonden.
Daar dook hij onder, waarna hij
werd verraden.
De Duitsers sloten hem op in Sche
veningen en veroordeelden hem tot
de doodstraf. Deze straf werd gewij-
Van S. bleek de brand in de villa van
Menten gesticht te hebben uit een
soort behoefte aan eerherstel. Zijn
dienstneming bij de SS, die hij naar
zijn zeggen al betreurde toen hij in
de trein naar het opleidingskamp
zat, zou een obsessie voor hem zijn
geworden. Een paar jaar geleden had
hij ook al geprobeerd brand te stich
ten bij een uitgeverij in Ridderkerk,
die „Mein Kampf" van Adolf Hitler
opnieuw wilde uitgeven.
Van S. was al twee keer eerder bij de
Blaricumse villa geweest om pools
hoogte te nemen. De eerste keer. in
april vorig jaar, had hij bij het huis
aangebeld en met mevrouw Meta
Menten gesproken. De tweede keer
was hij door zijn zoon naar Blaricum
De president legde er bij zijn onder
vraging van Van S. de nadruk op dat
de brandstichting tot een ramp had
kunnen leiden en mensenlevens had
kunnen kosten. Op zijn vraag of de
verdachte ook op de hoogte was ge
weest van de aanwezigheid van de
kunstschatten, antwoordden Van S.:
„De mensen die vermoord zijn, vind
ik kostbaarder dan al die schilderij
en bij elkaar". Hij voegde er overi
gens aan toe niet op de vernietiging
ervan te zijn uit geweest.
Over Van S. waren vier rapporten
uitgebracht, waarvan een door de
Psychiatrisch e observatiekliniek
(POK) in Utrecht. Daarin wordt ge
constateerd dat de verdachte aan
een KZ-syndroom lijdt, en dat hij,
toen hij de bom gooide ..zeer sterk
verminderd toerekeningsvatbaar"
was.
Zowel van de zijde van de POK als
door een maatschappelijk werker
werd de rechtbank geadviseerd Van
S niet aan een gedwongen opname
in een gevangenis of inrichting te
onderwerpen. De deskundigen
meenden dat zo'n straf „funest" zou
zijn.
De rechtbank zal op 15 juni uit
spraak doen.
t
BEIROET. DAMASCUS (Reuter.
UPI. AP) Libanon en 8yrië hebben
afgesproken dat er Libanese militai
ren in Zuid-Lianon worden gelegerd.
De Syrische president Hales Assad
maakte gisteren in Damascus na
eem bespreking met zijn Libanese
collega Elias Sarkis bekend, dat deze
maatregel ten doel heeft, „het door
Israël bezette gebied te bevrijden".
De afspraak houdt In dat Libanese
militairen een bufferzone gaan be
mannen tussen Palestijnse troepen
en het leger van de Verenigde Naties
en wel in door Israël ontruimde ge
bieden in Zuid-Libanon.
'Voorhoede van de honderdentien stond terecht'
Van een onzer verslaggevers
ARNHEM Min of meer onder het in deze kring geldende motto
„samen uit, samen thuis" heeft de Arnhemse officier van justitie
mr. F. Th. Boerwinkel gisteren eenzelfde straf geëist, namelijk
één maand gevangenis onvoorwaardelijk, tegen tien inwoners
van Groesbeek die zwart werk deden in Duitsland terwijl zij in
Nederland een werkloosheidsuitkering hadden. Samen met vijf
anderen, die binnenkort zullen terechtstaan, werden ze „de
voorhoede van de honderentien van Oroesbcek" genoemd, het
aantal „steunfraudeurs" dat naderhand door de politie werd
betrapt.
tussen CDA en WD, en aan het
eigen partijprogramma.
Van de Kamp ging ook in op de
oproep van Arie Groenevelt van de
Industriebond NVV tot samenwer
king met de CNV-bond teneinde de
dreigende bezuiniglngsgolf te bre
ken. „Span ons niet voor uw partij
politieke karretje," riep Van de
Kamp uit. „Groenevelt heeft al vele
malen laten blijken niet van het
CNV gediend te zijn. Nu het zo uit
komt, zet hij de deur weer open."
Een van de verdedigers gisteren, mr.
J. P. G. Poell, maakte bezwaar tegen
de onvoorwaardelijke gevangenis
straf. Hij stelde de maatschappij
mede in gebreke. Er werd te lang
gewacht met ingrijpen. „Het is nog
niet zo lang gelden," aldus de raads
man, „dat de toenmalige staatsse
cretaris Mertens zei dat er geen mis
bruik werd gemaakt van de sociale
wetten, misschien hoogstens door
een half procent. Ik heb me deze
dagen afgevraagd: zijn dit de andere
tweehonderd van Mertens? Wat ik
hiermee wil zeggen, is dat er een
sfeertje was ontstaan, waarin het al
lemaal zo gemakkelijk ging."
De groepen werden bij het onder
zoek ingedeeld naar de auto's, waar
in de mannen door de rijkspolitie bij
de grens werden gesignaleerd. Auto's
waarmee ze bliksemsnel naar hun
werk reden, behalve in het algemeen
op vrijdag, want dan moesten in
Groesbeek de formaliteiten worden
vervuld, die samenhingen met hun
werkloosheidsuitkering. Zo versche
nen gisteren de Mercedes-groep en
Taunus-groep voor de rechtbank.
Begrip
De president benaderde de zaak,
hoewel hij er geen behoefte aan had
het krachtens artikel 48 van de wet
op de werkloosheidsvoorziening ge
pleegde misdrijf te bagatelliseren,
met begrip voor de situatie. „U kon
niet van uw uitkering rond komen,
he? 't Was niet zo erg veel." De
E resident wilde ook niet de Groesbe-
ers ten opzichte van de rest van
Nederland in gebreke stellen. „Hun
is niets menselijks vreemd, ieder
mens is wel een beetje kapitalistisch.
In die zin dat men wel een stukje
arbeidsloos inkomen wil."
De gevallen waarvoor de mannen,
zich moesten verantwoorden, betrof
fen met name de maanden december
'77 en januari '78. Enige van hen
hadden ten onrechte van de bedrijfs
vereniging respectievelijk de ge
meentelijk sociale dienst sommen
tot zo'n vijfendertig duizend gulden
ontvangen, bij de meesten ging het
om veel lagere bedragen. Bijna altijd
was er bemiddeld door koppelbazen.
Het steeds terugkerende thema was
„dat het zo gemakkelijk ging, er was
geen controle." Vaak hadden de
vrouwen, die een beter inzicht had
den, gewaarschuwd het niet te doen,
maar er werd niet geluisterd.
'Lachende derde'
De officier van justitie wees erop dat
de aanhouding van de zestien, van
wie er gisteren elf terecht stonden,
leidde tot het vangen van de honder
dentien in een later stadium. Er zijn,
zei hij, „Twee lachende derden". Dat
zijn de koppelbazen („het lachen zal
hen vergaan als het onderzoek ach
ter de rug is") en de Duitse bedrij
ven. die op een koopje arbeidskrach
ten uit Nederland kregen, omdat ze
niets te maken hadden met sociale
lasten en dergelijke. Volgens de offi
cier hebben de mannen die sociale
uitkeringen in een kwade reuk ge
bracht ten nadele van hen die ze
terecht ontvangen. Hij eiste tegen
tien van de elf: drie maanden gevan
genisstraf, waarvan twee maanden
voorwaardelijk met een proeftijd
van twee jaar. Tegen een minderjari
ge, wiens zaak met gesloten deuren
werd behandeld vorderde hij een
boete van tweehonderdenvijftig
gulden.
Raadsman Poell vond de onvoor
waardelijke gevangenisstraf te erg.
HIJ zei dat zijn cliënten het gevoel
hebben meervoudig bestraft te zijn.
Dc&r de rechter en de publieke opi
nie. en ook door de bedrijfsvereni
ging en de sociale dienst, die ze rit
ten onrechte uitgekeerde bedragen
moeten terugbetalen. „Dat dragen
ze nog Jaren mee. Ze worden daar
door teruggebracht tot het bij
standsniveau."
De rechtbank doet 15 juni uitspraak.
Zweedse kerk neemt
vrouw in het ambt
weer in studie
STOCKHOLM - Aartsbisschop
Olof Sundby. het hoofd van de lut
herse kerk in Zweden, heeft een com
missie van twaalf leden Ingesteld om
opnieuw, twintig Jaar na de aanvaar
ding. te bestuderen of vrouwelijke
priesters in de kerk toelaatbaar zijn.
Er zijn in de Zweede staatskerk 275
vrouwelijke voorgangers en ieder
meende dat dit verschijnsel langza
merhand door iedereen was aan
vaard. Totdat in januari bisschop
Ingmar Strom van Stockholm tij
dens een kerkdienst een instemmen
de opmerking maakte over het voor
stel van een groep vrouwelijke voor
gangers. een vrouw te benoemen In
een zojusit onstane vacature voor
een nieuwe bisschop in het land. Dit
leidde tot vragen in het parlement.
De vrouwelijke voorganger werd
twintig jaar geleden aanvaard na een
vijf jaar durend debat. Een recente
enquête onthulde echter dat 42 per
cent van de mannelijke voorgangers
tegen vrouwen in het ambt zijn.
gen, waar vijf personen voor onbe-
aaide tijd een hongerstaking zijn
egonnen. Maandag meldden zich
de eerste drie plaatsen aan, waarna
in de loop van de week de rest
volgde.
Ook in het buitenland worden acties
ondernomen om verbondenheid met
de hongerstakende Chilenen te be
tuigen, zo liet het Chili-comité in
Wageningen weten.
Namens de Nederlandse équipe van
de Europese unie van christen-de
mocraten heeft de heer C. F. Kleis-
terlee inmiddels een telegram ge
stuurd naar de hongerstakers
Ramp
Dubai, het snel groeiende bank- en handelscentrum in de
Verenigde Arabische Emiraten, heeft nu ookeen Amro Bank.
Een logisch gevolg van ons streven om het Nederlandse
bedrijfsleven bij haar steeds intensievere betrekkingen met
dit gebied terzijde te kunnen staan met adequate bankdiensten.
Door deze nieuwe vestiging in Dubal kunnen zowel
Nederlandse als Nederlands-Arabische ondernemingen
- daar èn hier - in het vervolg profiteren van een totale
bankservice die het volgende omvat:
Rekeningen courant Deposito's Kredietverlening,
exportfinanciering e Garanties (o.a. "bid and performance
bonds" in de V A.E.) Betalingsverkeer in al zijn vormen
(blanco, cheques, incassi en documentaire accreditieven)
Valuta-arbitrage (contante en termijnaffaires)
e Handelsbemiddeling en -voorlichting binnen de VA.E.,
Qatar en Bahrein.
Prettig om daarbij te weten is dat u van al deze bankdiensten
gebruik kunt maken op een bijzonder snelle en efficiënte
wijze: via uw plaatselijke Amro Bank.
Amro Bank (Dubai Branch)
Chamber of Commerce Building Third Floor
P.O. Box 2941 Dubai United Arab Emirates
Telefoon 222283/4/5
Telex 6778/6777 (valuta-arbitrage)
amsterdam-rotterdam bank nv
