Minimumloon vijftig gulden hoger
Spaans geld
uitNededand
Staalkaart van opvattingen over astma
Geringe stijging van
werkloosheid in mei
Plan voor isolatie
woningen in ijskast
Osborne
sherry
Enschede
hertelt
stemmen
Spaanplaat
verdrijft
ambtenaren
/Has
Grotere werfkracht
van Trouw
door kwaliteit
Werkgevers wijzen op te groot verschil met stijging cao-inkomens
Zakkenroller viel
RET-controleurs
aan: jaar geëist
Beeld voor vrouwen weer ongunstig
Prijs voor De Slegte
Gijzeling te
Assen voor
rechtbank
betaalkaart
~PTS 4000,--
postgiro en
rijkspostspaarbank
Oorzaken geldgebrek en bezuiniging
Koninklijk paar
naar Tanzania
Op theorie 'je moet er mee leren leven' kwam reactie
Ook houding
patiënt kan
belangrijk zijn
Helpt het?
Filmen
met geluid?
Sankyo
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
Van ome redactie economie
AMSTERDAM - De aantrek-
king skracht van Trouw als lan
delijk ochtendblad van protes
tants-christelijke signatuur
blijkt toe te nemen. Tot deze
uitspraak komt de hoofddirectie
van Perscombinatie (uitgeefster
van o.a. Trouw, Het Parool en
de Volkskrant) in het jaarver
slag over 1977.
De verbetering van de redactio
nele kwaliteit die in 1977 ruime
aandacht kreeg, heeft ertoe bij
gedragen de werfkracht van de
krant te vergroten. Nieuwe re
dactionele rubrieken worden
positief gewaardeerd, aldus het
verslag.
In bet lopende jaar zal het be
leid gericht blijven op verdere
verbetering van de redactionele
kwaliteit van Trouw, zodat de
abonnees een grotere verschei
denheid aan informatie ontvan
gen en tevens nieuwe lezers
groepen worden bereikt.
Hoewel de ongunstige commer
ciële ontwikkelingslijn van
Trouw in de jaren vóór de toe
treding tot Perscombinatie
thans in positieve zin lijkt te
kunnen worden omgebogen, zal
verbetering van de commerciële
positie van Trouw in de komen
de jaren veel aandacht blijven
vragen.
Meer bijzonderheden uit het
jaarverslag van Perscombinatie
op de pagina Economie.
lAOVERTENTIEI
Van onze sociaal-economische
redactie
DEN HAAG - Het minimum
loon gaat op 1 juli omhoog met
2,9 procent. Het wordt dan
1722,50 gulden bruto per
maand (was 1673,10). Dit be
drag geldt voor kostwinners en
volwassen werknemers van 23
jaar en ouder. De sociale
bodemuitkeringen, die aan het
netto minimumloon zijn ge
koppeld, gaan op 1 juli met
eenzelfde percentage omhoog.
De bedragen hiervoor worden
binnenkort ook bekend ge
maakt door het ministerie van
sociale zaken.
Aantasting
De stijging van het minimumloon is
in juli opnieuw aanmerkelijk hoger
dan de stijging van de cao-lonen. Die
gaan in de meeste gevallen 1,6 pro
cent omhoog (1,1 procent prijscom
pensatie plus een half procent loon
stijging vanwege de btw-verhoging
op aardgas). In januari ging het mini
mumloon ook al veel sneller omhoog
dan de cao-lonen: 5.1 procent tegen
1,9 procent.
De werkgeversorganisatie VNO
heeft uitgerekend dat het minimum
loon sinds 1976 omhoog is gegaan
met ruim 23 procent, en de cao-lonen
met ruim 15 procent. Dit verschil
acht procent over drie jaar tijd
tast volgens het VNO de positie van
de zwakke bedrijfstakken aan. Die
werken doorgaans met veel mini
mumloners. Bovendien ontregelt dit
grote verschil tussen minimumloon
en cao-lonen de beloningsverhoudin
gen in de bedrijven.
Werknemers, die gewend zijn op
grond van hun scholing of ervaring
wat meer te verdienen dan het mini
mumloon, zien hun cao-loon 'inge
haald' door het sneller stijgende mi
nimumloon. Dit leidt tot extra loon
stijging van de onderste loongroepen
in de cao's. Deze stijging wordt dan
een half jaar later verwerkt in enige
stijging van het minimumloon zelf.
want dat is gekoppeld aan de gemid
delde stijging van de cao-lonen.
„Daardoor krijgt het vliegwiel weer
een nieuwe draai", aldus het VNO.
Het werkgeversverbond dringt daar
om aan op „een fundamentele herbe
zinning op het karakter van het mi
nimumloon en het indexeringsme
chanisme".
ROTTERDAM (ANP) - „Het ge
drag van de verdachte lijkt op dat
van een rat. Ook die bijt wanneer hij
in het nauw wordt gedreven." Met
deze woorden typeerde de officier
van justitie bij de rechtbank in Rot
terdam, mr E. Bos, het optreden van
de 20-jarige Wilgo C. Deze stond don-'
derdag terecht omdat hij op 11 april
in de hal van een metrostation een
portemonnee uit een tas zou hebben
gestolen.
De officier achtte diefstal niet bewe
zen, maar wel poging tot diefstal. Hij
eiste 12 maanden gevangenisstraf
waarvan 3 voorwaardelijk.
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG De werkloosheid is in mei gestegen met slechts
300 personen tot ruim 202.000. Vorig jaar mei was deze stijging
Teel hoger. Het betreft hier het voor seizoen gecorrigeerde cijfer.
Het werkelijke aantal werklozen daalde met ruim 10.000 De
laatste jaren toonde de maand mei steeds een forse daling.
Gezien het seizoen zou dit jaar deze daling nog iets groter
hebben moeten zijn, om het werkloosheidscijfer stabiel te
houden.
Miniem verschil
Van een onzer verslaggevers
ENSCHEDE De stemmen die
woensdag voor een nieuwe gemeen
teraad van Enschede uitgebracht
zijn zullen vandaag herteld worden.
Woensdagavond bleek dat op de
WD 9.877 stemmen uitgebracht wa
ren, goed voor vijf zetels in de raad.
Zouden er 9.878 stemmen op de WD
uitgebracht zijn dan zou de WD zes
zetels gekregen hebben. Het CDA
kreeg voorlopig dertien zetels op
grond van 21.401 uitgebrachte stem
men. Zouden er 21.400 op het CDA
uitgebracht zijn dan zou het CDA
met een zetel minder genoegen heb
ben moeten nemen. In verband met
dit kleine verschil vond men een
hertelling nodig. Morgen in de loop
van de dag zal de „nieuwe" uitslag
bekend zijn.
Eind mei stonden er precies 180.000
werklozen geregistreerd op de lijsten
van de arbeidsbureau's. Hieronder
waren bijna 58.000 vrouwen. Op
nieuw is het beeld voor de vrouwen
ongunstiger dan voor de mannen. De
gecorrigeerde werkloosheid voor
mannen daalde iets, maar voor vrou
wen steeg ze.
We moeten terug naar de voorzomer
van 1975 om een cijfer te vinden van
minder dan 180.000 werklozen. Vorig
jaar was het laagtepunt, eind mei,
182.000. In 1976 waren er bijna
185.000 werklozen, eveneens eind
mei. De laatste jaren toonde de
ongecorrigeerde werkloosheid
steeds het hoogtepunt in februari, en
het laagtepunt in mei. Juni, juli en
augustus toonden weer een flinke
stijging, september en oktober enige
daling, en vanaf november een op
mars naar een hoogtepunt in februa
ri. Op grond hiervan zou voor de
komende maand weer een stijging
van het aantal werklozen zijn te ver
wachten.
Intussen staan nog steeds bijna
75.000 vacatures genoteerd bij de
arbeidsbureau's. Dat is een stijging
van bijna 8000 in een maand. Gecor
rigeerd voor seizoen daalde dit cijfer
echter ruim 5000.
Aan de voet van het standbeeld van Laurens Janszoon Coster,
de uitvinder van de boekdrukkunst, op de Grote Markt in
Haarlem overhandigde burgemeester Reehorst gisterochtend
de Laurens Janszoon Costerprijs aan boekhandelaar J. de
Slegte. De prijs werd toegekend ter gelegenheid van de
Haarlemse Boekenmarkt. Laurens Janszoon Coster was ter
opluistering van het geheel ook in persoon aanwezig.
Hasjvondst van 1400
kilo in Helenaveen
HELENAVEEN (ANP) De ge-
meentepolitie van Deurne heeft gis
termorgen in Helenaveen in een
landbouwschuur 1400 kilo hasj ge
vonden. De eigenaar van de schuur
is aangehouden. De hasjpartij verte
genwoordigt volgens de politie een
handelswaarde van 2,5 tot drie mil
joen gulden.
Gistermorgen omstreeks vijf uur
deed de politie van Deurne in samen
werking met een speciaal team van
de rijkspolitie uit Den Haag en de
afdeling verdovende middelen van
de centrale recherche informatie
dienst een inval in de schuur.
„Ik probeer het wereldrecord gram-
mofoonplatendraaien te verbe
teren".
ASSEN De Zuidmolukkers die de
gijzeling in het provinciehuis te As
sen hebben uitgevoerd, zijn gedag
vaard om op 15 en 16 juni voor de
rechtbank te verschijnen. Het zijn de
20-jarige Hendrik H.. de 23-jarige
Frans Constantianus L. en de 20-
jarige Eliazer K., allen zonder beroep
en wonende te Assen. De tenlasteleg
ging vermeldt wederrechtelijke vrij
heidsberoving onder bedreiging met
gebruikmaking van vuurwapens.
Die wederrechtelijke vrijheidsbero
ving zou de dood van gedeputeerde
J. Trip ten gevolge hebben gehad.
Verder is het drietal moord ten laste
gelegd. Bij dat laatste gaat het om
de dood van de heer K. de Groot,
ambtenaar van de provinciale plano
logische dienst
Van onze parlementsredactie
ROERMOND Veertig ambtena
ren van het departement van volks
huisvesting in Roermond hebben
gisteren hun werkruimte verlaten
omdat er een veel te hoge concentra
tie van het zogenoemde spaanplaat-
gas in de lucht zit.
De ambtenaren zullen pas in het
paviljoen terugkeren als het euvel is
verholpen. Ze zijn elders in een ruim
te van het departement onderge
bracht. Het gaat om de provinciale
directie van het kadaster en de open
bare registers. Al sinds de ingebruik
neming van het kantoor in 1976 zijn
er klachten over hoge concentraties
formaldehydegas, dat vrijkomt uit
spaanplaat in bijzondere omstandig
heden. Ambtenaren klaagden veel
vuldig over keelklachten, oogirrita
ties en benauwdheid. In het gebouw
is zeer veel spaanplaat verwerkt.
Van de zijde van de ambtenarenbon
den is voortdurend aangedrongen op
betere werkomstandigheden in
Roermond. Volgens de Algemene
christelijke federatie van overheids
personeel heeft de Rijksgebouwen
dienst nu toegezegd een onderzoek
in te stellen. De bonden stellen zich
op het standpunt dat de ambtenaren
niet eerder in hun werkruimte kun
nen terugkeren dan nadat maatrege
len tegen gasvorming zijn genomen.
In het kantoor zijn onlangs concen
traties Van het gas gemeten van
twingig maal boven de toelaatbare
hoeveelheid, aldus de Nederlandse
christelijke bond van overheidsper
soneel.
9234567 TH G LUCASS
08 STATIONSSTf
AAT 33 L00W0UDE 9979
«aar oost'pv
«ai"....
ut nederland garantie tot 200 gulden n
Is een zonnige Costa uw reisdoel?
Laat uw vakantie dan niet bederven door
te weinig geld op zak. Neem wat betaal
kaarten van de postgiro mee.
De meeste postkantoren, de "oficinas
técnicas de coneos (caja postal)" in Spanje
en alle postkantoren in Andorra geven
u er 4000 peseta's per kaart voor, op
vertoon van uw giropas. Men
kan u bovendien naar uw fMïti
paspoort vragen.
Felices vacaciones!
Contant vreemd geld in meer dan 30 landen.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het nationale plan voor betere isolatie van
woningen laat op zich wachten wegens geldgebrek bij het Rijk.
Dat zei minister Beelaerts van Blokland van volkshuisvesting
gisteren bij het slaan van een eerste paal in Amstelveen.
De minister reageerde daarmee op
aandrang vanuit de Tweede Kamer
vooral vanuit de grootste regerings
partij, het CDA om snel met een
nationaal plan voor woning- en ge
bouwen-isolatie te komen. Men acht
zo'n plan strikt noodzakelijk om tot
de nodige bezuinigingen op het ener
giegebruik te komen.
Beelaerts zei gisteren dat zijn depar
tement samen met het departement
van economische zaken weliswaar al
een plan op papier heeft gezet, daar
dat het geldgebrek en de komende
bezuinigingsoperatie het plan op
houden. Het plan dat is gemaakt
voorziet in een massale wonirigisola-
tie gedurende de komende tien jaar.
Aardgasbesparing
Minister Beelaerts zei dat de huidige
isolatiesubsidie, die ook al door geld
gebrek enige tijd geleden verlaagd
werd, wel vruchten heeft afgewor
pen. Door die isolatie wordt in nieu
we en bestaande woningen nu in
totaal 532 miljoen kubieke meter
aardgas per jaar bespaard. Er werd
met Rijkssubsidie drie miljoen vier
kante meter dubbele beglazing aan
gebracht, en werd dertien miljoen
vierkante meter dak en vier miljoen
meter gevel geïsoleerd.
DEN HAAG Koningin en prins
Bemhard zullen van 10 tot 17 juli a s.
een bezoek brengen aan de verenig
de publiek van Tanzania. Zij doen
dat op uitnodiging van president Ju
lius Nyerere. Dit heeft de rijksvoor
lichtingsdienst gisteren bekend ge
maakt. Het betreft een tegenbezoek
van het staatsbezoek dat Nyerere in
november 1975 aan Nederland
bracht.
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
EUROPA MEUBEL
Omdat urnet
dht dag iiHiidjettn hwnS
(ADVERTENTIE)
Van onze redacteur wetenschappen
AMSTERDAM Astma is een ziekte gekenmerkt door aanvallen van benauwd
heid van kortere of langere duur en van wisselende ernst. Dat is zo ongeveer het
enige waarover deskundigen op dit terrein het eens zijn. De fundamentele
ooizaken voor het ontstaan van astma zijn onbekend. Wel is er een staalkaart
van opvattingen in omloop.
Die wordt vandaag en mor
gen in het Turfschip in Breda
onder ogen gezien op een
congres over psychosomati
sche aspecten van astma, ge-'
organiseerd door het Neder
lands Astmafonds. De lastig
vatbare wisselwerking tussen
lichaam en geest is juist het
terrein waarop niet alleen de
astmapatiënten maar ook
hun artsen voor moeilijkhe
den staan.
De meest gangbare theorie
wordt door de Leidse aller
giespecialist dr. R. Voorhorst
in zijn congresbijdrage als
volgt weergegeven. Astma is
een erfelijke aandoening van
de luchtwegen en van het af
weermechanisme van het li
chaam, ontstaan door een
complex van ooreaken. Hoe
wel de ziekte mede bepaald
wordt door factoren van bui
tenaf, kan op het verloop on
voldoende invloed worden
uitgeoefend. Of astma al dan
niet geneest, moet afgewacht
worden, daarom moet de pa
tiënt leren er mee te leven.
Hij moet flink zijn en de ast-
mapatiënt wordt alleen als
ziek beschouwd als hij koorts
heeft (boven 38 graden),
groen etterig slijm opgeeft, of
een aanval heeft die langer
dan een dag duurt. In de zo
genaamde „vrije perioden"
moet de patiënt zo min moge
lijk medicijnen gebruiken en
„gehard" worden om „nor
maal" met de anderen mee te
kunnen doen. Dat komt neer
op ademhalingsgymnastiek
en sport.
Omdat de uiteindelijke oor
zaak toch onbekend is, be
perkt de specialist zich tot
het behandelen van sympto
men. Eventuele psychische
verschijnselen worden vol
gens deze opvatting gezien
als gevolgen van het lichame
lijk lijden of als een toevalli
ge complicatie. "Zij vallen on
der de zogenaamde „nazorg"
respectievelijk psychosocia
le begeleiding, die wordt ver
leend in teamverband door
wijkverpleegster, maat
schappelijk werkster, of als
het ernstiger is door psychia
ter, psycholoog of pedagoog.
Onderkoeld
„Dat er tegen een dergelijke
instelling reactie kwam, is
niet te verwonderen," noteert
Voorhorst, die het zelf ook
bepaald niet eens is met de
beschreven onderkoelde be
nadering. Maar met de reac
tie van de „Amsterdamse
school" kan hij evenmin best
uit de voeten. Deze stroming,
op het congres vertegenwoor
digd door internist prof. dr. J.
J. Groen en psychiater prof.
dr. J. Bastiaans (ook uit Lei
den) ziet astma als een licha
melijke reactie op een psy
chosociale conflictsituatie.
Een ademhalingsstoornis
waaraan een communicatie
stoornis ten grondslag ligt.
Waarschijnlijk in de hand ge
werkt door een erfelijke aan
leg van de persoon respectie
velijk het zenuwstelsel, maar
in wezen met een geestelijke
ooreaak. Omdat de emoties
niet afdoende zouden kun
nen worden geuit, zou een
vervangend gedrag ontstaan
in de vorm van astma.
Het ligt dan ook voor de hand
dat hun therapie zich richt op
„verbetering van het gedrag"
aldus Voorhorst, door een
psychotherapeutische bena
dering en/of door ademha
lingsgymnastiek. Hij meent
dat deze behandelingsmetho
den „door vele artsen en pa
ramedische krachten maar al
te gaarne en weinig kritisch
zijn overgenomen, vaak om
maar een tijdje uit een thera
peutische Impasse te komen
of om een groot medicijnge
bruik te verminderen."
De kernvraag dient intussen
te zijn, in hoeverre het helpt.
Daarover de Leidse psychi
ater prof. dr. H. G. M. Rooy-
mans na een kritisch litera
tuuronderzoek: Het lijkt
waarschijnlijk dat een aantal
patiënten geholpen kan wor
den met een psychotherapeu
tische grondhouding. Daar
onder verstaat Rooymans
luisteren, aandacht geven,
aanmoedigen eigen gevoe
lens te uiten.
In deze zorgvuldig geformu
leerde conclusie vallen drie
beperkingen op. Het lijkt
waarschijnlijk, dus zekerheid
is nog niet verkregen. Een
aantal patiënten, dus de suc
cessen zijn gedeeltelijk („wie
dat zijn, is niet helemaal dui
delijk; zeker niet alleen pa
tiënten wier aanvallen emoti
oneel zijn of lijken bepaald").
En de vage term psychothe
rapeutische grondhouding
wordt gehanteerd omdat niet
duidelijk blijkt dat de ene
concrete therapie beter is
dan de andere.
Er is nog een vierde beper
king: die psychotherapeuti
sche grondhouding dient ge
hanteerd te worden door de
arts die ook de lichamelijke
behandeling onderzijn hoede
heeft. Herhaaldelijk, onder
andere in het klassieke on
derzoek van Groen, blijkt dat
psychiaters minder goede re
sultaten behalen.
Rol van arts
Met dat accent op de rol van
de behandelend arts komt
Rooymans op een spoor dat
evenwijdig loopt aan dat van
Voorhorst, hoewel die van de
lichamelijke kant af kwam
Voorhorst signaleert vanuit
zijn ziekenhuiservaring een
kale, armzalige dokter-pa
tiënt-relatie. Medisch-tech-
nisch werkt het vaak voor
treffelijk, maar voor chroni
sche patiënten zoals die met
astma schiet het tekort.
„Vele van de huidige specia
listen die astmapatiënten be
handelen, zien mijns inziens
te weinig over de ziekenhuis
muren heen," aldus Voor
horst. „Nu is astma juist een
ziekte waarbij de grote in
vloed van de omgeving op de
patiënt een belangrijk ken
merk is. Waarom dan niet
meer belangstelling voor het
dagelijks leven van de astma
patiënt aan de dag gelegd en
zich gerealiseerd dat men
evenmin een astmapatiënt in
een ziekenhuis kan bestude
ren als een leeuw in een die
rentuin?" Dat kan volgens
hem niet worden afgescho
ven naar de psycho-sociale
hulpverleners van de „na
zorg", noch aan de huisarts.
„Daar is veel te veel specifie
ke medische kennis voor
nodig."
Voorhorst gaat zo ver dat hij
een aantal psychologische
verschijnselen bij astmapa
tiënten die de Amsterdamse
school zou zien als ooreaken
van hun kwaal, aanmerkt als
gevolgen. Gevolgen niet eens
van de ziekte maar van de
hedendaagse structuur van
de gezondheidszorg, waarin
de patiënt onvoldoende hulp
vindt
(ADVERTENTIE)
Vraag naai de
nieuwe Sankyo
Sound
XL400S.
L-cht in
gewicht
Hand/aam
Automatische ge-
luidssterkterege-
ling en belichting*-
meting 4> Zoom
Lens 12/8 S 34 en
Sankyo Sound XL 300S.XU400S
en XL 600S
(Trorvtontinentol Wibautslraat 212 Amsterdam
