Breznjew haalt naar Westen uit Palestijnen dreigen met actie in zuiden Libanon Spanje vecht voor behoud Canarische eilanden Verboden te spreken over vermisten en politieke gevangenen Britten: paniek om Afrika Opstand in Guatemala: honderd boeren gedood Kwestie-Afrika bedreigt ontspanning Oud-Nazi geeft identiteit toe Suarez wil Ceuta en Melilla teruggeven aan Marokko DONDERDAG 1 JUNI 1978 BUITENLAND T rouw/Kwartet 7 PRAAG (Reuter, UPI, AP) President-partijleider Leonid Breznjew van de Sowjet-Unie heeft gewaarschuwd dat Westerse activiteiten in Afrika de ontspanning tussen de wereldmachten kunnen bedreigen. Zekere politieke krachten willen terug naar een dan wel niet koude maar wel kille oorlog, aldus het Russi sche staatshoofd in een toespraak tot de leiders van Tsjechoslo- wakije. Breznjew brengt momenteel een bezoek aan dat land. Somber kijkend en met tussenpozen sprekend zei de president dat de actie van Franse en Belgische para chutisten, twee weken geleden in de Zaïrese provincie Sjaba „een cyni sche daad" was, die het proces naar ontspanning zou kunnen schaden. Hij stelde het Westen aansprakelijk voor de voortgaande wapenwedloop en zei dat het Kremlin bereid is te onderhandelen over een verbod van alie soorten wapens. De rede van een half uur werd rechtstreeks uitgezon den op de televisie maar een techni sche storing was er de oorzaak van dat het volk de helft heeft gemist. Breznjew beschuldigde de Westerse leiders ervan op de NAVO-top in Washington „nieuwe oorlogszuchti ge plannen" te beramen. Verhalen over communistische inmenging in Afrika deed hij af als „onderdeel van een propaganda-campagne". De Russische leider noemde Frankrijk en België in de kwestie Zaïre niet met name maar sprak van „NAVO- leden". Ook de VS kwamen niet als zodanig in het verhaal voor. Brez njew zei dat de Westerse landen tot nu toe niet hebben willen ingaan op vredesvoorstellen van Moskou en dat terwijl het „onze vurige wens is de strijdbijl zo diep te begraven dat niemand hem weer kan opgraven." Brzezinski De Prawda, het officiële Russische dagblad, heeft gisteren opnieuw een felle aanval gedaan op president Carters adviseur voor veiligheid saangelegenheden Brzezinski. Deze Amerikaanse functionaris, aldus het blad, probeert de bevolking van de VS angst aan te jagen door het ver spreiden van berichten over „intri ges van Moskou". Het was de tweede achtereenvolgende dag dat de Praw da Brzezinski uitkoos als mikpunt SAO PAULO (DPA, Reuter) - De in de Braziliaanse stad Sao Paulo gear resteerde Duitser Gustav Franz Wagner heeft gisteren in een gesprek met de consul van West-Duitsland Prott von Kuno verklaard inderdaad de gezochte SS-man te zijn. die plaatsvervangend commandant van de concentratiekampen Sobibor en Treblinka in Polen was. Wagner wordt momenteel vastgehouden door de Braziliaanse politie. Wagner wordt verantwoordelijk ge acht voor de dood van één miljoen Joden. Israël heeft de Braziliaanse regering voorzien van documentatie ten bewijze van het kwalijke verle den van Wagner. Israël heeft aange drongen op de uitlevering van Wag ner aan West-Duitsland of Oosten rijk. Inmiddels heeft de Westduitse justitie een arrestatiebevel tegen Wagner uitgevaardigd. Dit bevel is toegezonden aan de Braziliaanse au toriteiten. TOKIO (AFP) - Het hoofd van de Japanse politie, Seitaro Asanuma, heeft zijn ontslag bekendgemaakt. Hij meent verantwoordelijk te zijn voor de aanval door extremisten op 26 maart jl op het nieuwe internatio nale vliegveld van Tokio, te Narita. van felle kritiek. Het blad stelde dat de adviseur zich schuldig maakt aan „anti-Sowjetisme" en voortdurend probeert het proces van ontspanning te dwarsbomen. De Amerikaanse minister van ge zondheid en welzijn Joseph Califano heeft gisteren meegedeeld dat hij een voorgenomen reis naar de Sow jet-Unie heeft uitgesteld in verband met de zware straf, die de andersden kende geleerde Joeri Orlow is opge legd. Califano zou over 13 dagen naar Rusland gaan. SALT-overleg De Amerikaanse minister van bui tenlandse zaken Cyrus Vance en zijn Russische ambtgenoot Andrej Gro- miko hebben in New York opnieuw besprekingen gevoerd over een nieuw verdrag over de beperking van strategische wapens SALT. Het vori ge gesprek vond afgelopen zondag plaats. Toen gaven beide ministers te kennen dat ze het nieuwe SALT-' verdrag het liefst „steen voor steen" zouden opbouwen. Van een medewerker SANTIAGO In de Chileense hoofdstad Santiago zijn 141 Chilenen nu al een meer dan een week in hongerstaking te gen het bewind van generaal Pinochet. Door deze actie wil len ze van de regering informa tie loskrijgen over de vele hon derden Chilenen die tijdens de regering van de militaire junta verdwenen zijn. Enkele dagen voor het begin van de hongerstaking stond in Mercurio. de belangrijkste krant van het land en tolk van de belangrijkste economi sche groeperingen en tevens de af spiegeling van de ideologie van het regime-Pinochet, de volgende zin snede: „Het is overduidelijk dat het probleem van de verdwenen perso nen bijna opgelost is en dat het probleem van de politieke gevange nen niet meer bestaat". Dit commen taar was toen bedoeld om hoog op te geven van de rust die in Chili heerst en van de stappen die gezet worden naar de hervestiging van democrati sche normen, die de dictatuur ge acht wordt in te voeren. Brief Enkele dagen na de publikatie van dit commentaar begaven zich fami lieleden van de honderden politieke gevangenen naar de burelen van de krant. Ze hadden een brief bij zich waarin zij antwoord gaven op het redactionele commentaar van Mer curio, dat altijd zijn best gedaan heeft een bastion van vrijheid van meningsuiting te lijken. Maar de ad junct-hoofdredacteur Arturo Fontai ne weigerde de brief te publiceren. De familieleden van de politieke ge vangenen zeiden toen dat ze dan wel het advertentietarief wilden betalen, eventueel tegen de goudprijs. Op nieuw kwam er een beslist en nega tief antwoord. Chileense leider Pinochet: De familieleden begaven zich toen naar het kantoor van Tercera. een andei'e Chileense krant die op natio nale schaal verspreid wordt. Ze spra ken met de directie van deze krant, boden opnieuw geld aan voor publi katie van hun brief maar zonder enig resultaat. „De regering heeft ons strikte orders gegeven geen enkele toespeling te maken op verdwenen mensen of politieke gevangenen." al dus het antwoord van de directie. Geen geheim Hierbij enkele gedeelten uit de brief die de familieleden van politieke ge vangenen in Mercurio of Tercera hadden willen plaatsen: „Zoals alge meen bekend is en zoals alle interna tionale organen en zelfs de Chileense rechtbanken weten, blijft het pro bleem van de verdwenen personen van de politieke gevangenen helaas nog steeds actueel. Wat de politieke gevangenen betreft het minst smartelijke van de twee zaken is het voldoende om een bezoek aan een gevangenis te brengen om zich rekenschap te kunnen geven van het feit dat er speciale afdelingen zijn voor politieke gevangenen. Men komt dan ook op de hoogte voor wat voor delicten deze mensen veroor deeld zijn en op wat voor manier zij veroordeeld zijn. Aan de andere kant is het voor niemand een geheim dat op dit moment talloze mensen ver oordeeld worden door militaire rechtbanken zoals in oorlogstijd. Ook worden mensen veroordeeld die beschuldigd zijn van zogenaamde delicten die vallen onder de wet op de staatsveiligheid. Dat zijn delicten die bij uitstek een politiek karakter hebben, zoals de internationale sa menleving toegeevt". Amnestie „Het feit dat het bestaan van politie ke gevangenen ontkend wordt is niet alleen vals. maar het betekent ook dat aan mensen die gevangenn ge houden worden voor hun ideeën, hun rechten onthouden worden. Deze houding betekent een miskenning van de internationale solidariteit, speciaal wat betreft de politieke ge vangenen. van organisaties als de katholieke kerk en andere christelij ke kerken, van het internationale Rode Kruis, van Amnesty Internati onal, van de Verenigde Naties en van het Intergouvernementele Comité voor Europese Migratie enz. Ontken nen van het bestaan van politieke gevangen betekent ook een beledi ging aan het adres van de talrijke regeringen die visa ter beschikking hebben gesteld opdat mensen die gevangen zitten in ballingschap kun- Generaal Pinochet nen gaan. Zo behandelt men gevan genen die onder het gewone recht vallen niet!" Begin april kondigde generaal Pino chet de vrijlating van enkele honder den personen aan die veroordeeld waren wegens overtredingen tegen de veiligheid van de staat, Pinochet deed dit om het deplorabele image van zijn regime in het buitenland te verbeteren en om de druk vanuit de. strijdkrachten tegen te gaan. Deze mensen mochten vrij op voorwaarde dat zij het land zouden verlaten en hun gevangenschap voor balling schap wilden verwisselen. Volgens de laatste berichten be droeg het aantal mensen dat door de beslissing van Pinochet begunstigd werd ongeveer 110, allen klaarblijke lijk politieke gevangenen. Op die manier gaf de dictatuur zelf toe dat er mensen gevangen zitten die vast gehouden worden om hun denkbeel den of omdat zij zich openlijk tegen de militaire regering verzet hebben. Volgens het bovenaangehaalde be richt uit Mercurio van enkele dagen daarvoor bestonden deze gevange nen niet. En dus was het verboden in de media op hen toespelingen te maken. Maar zodra een aantal politieke ge vangenen hun cellen verlaat om zich in ballingschap te begeven, zullen hun plaatsen in de detentiecentra weldra ingenomen worden door tnensen die érvan zijn beschuldigd aanslagen tegen de veiligheid van de staat gepleegd te hebben. Want de liberaliseringsmaatregelen van Pi nochet zijn niet meer dan een farce. Nee stemmen Zo meldt het nummer van 15 april van het bulletin van het vicariaat voor de solidariteit van de katholie ke kerk dat in Valparaiso, de tweede stad van Chili, de Krijgsraad vier studenten heeft veroordeeld tot 600 dagen deportatie, omdat zij propa gandamateriaal hadden verspreid waarin werd opgeroepen „nee" te stemmen bij het begin dit jaar door Pinochet georganiseerde referen dum. toen Pinochet 75 procent van de stemmen achter zich kreeg. Die deportatie houdt in dat deze mensen overgebracht worden naar een zeer onherbergzaam oord met zeer moei lijke levensomstandigheden ergens in Chili. De tekst die deze vier stu denten hadden verspreid luidde let terlijk: „NEE tegen de farce. Toen u om werk vroeg, heeft men u NEE geantwoord. Toen u brood vroeg, heeft men u NEE geantwoord. Toen u informatie vroeg over verdwenen mensen, heeft men u NEE geacht- woord. Daarom zeg nu NEE TEGEN DE DICTATUUR voor uw brood, uw werk en uw vrijheid". De militaire rechter van instructie beschuldigde de vier jonge mensen ervan dat men de regering had willen omver werpen en kreeg voor elkaar dat ze tot een strenge straf veroordeeld werden. De nieuwe politieke gevangenen, waarvan de regering zegt dat ze ge wone delinquenten zijn die onder het normale recht vallen, zullen in de gevangenis gezet worden. De onder drukking van bepaalde denkbeelden hoort tot het wezen van de regering Pinochet. Zonder gevangenis, marte lingen. terreur en wreedheid zou ze niet aan de macht kunnen blijven. BEIROET (UPI, Reuter) De Palestijnse Bevrijdingsorganisatie dreigt het staakt-het-vuren in het zuiden van Libanon eenzijdig op te zeggen als Israël en de rechtse milities niet ophouden met het beschieten van de Palestijnse stellingen. Tegenstanders van de neutronenbom hielden gisteren met maskers op een demonstratie voor het gebouw van de Verenigde Naties. Vervolg van pagina 1 Noch premier Van Agt, noch minis ter Van der Klaauw (buitenlandse zaken), noch de Nederlandse delega tie in Washington en de Nederlandse ambassade, bleken gisternacht erg goed op de hoogte te zijn van wat er nu precies in Parijs zou gaan gebeu ren. De conferentie, waaraan in ieder geval de belangrijkste NAVO-bond- genoten van Nederland deelnemen: Verenigde Staten. Frankrijk, België, West-Duitsland en Groot-Brittannië, zal mede dienen ter voorbereiding van de economische conferentie half juni in Brussel waar over financiële en economische hulp aan Zaïre zal worden beslist. Aan die conferentie in Brussel zal Nederland wèl deel nemen. Niet geraadpleegd Nederland is echter in het geheel niet door de andere landen geraad pleegd over het voorbereidend over leg in Parijs. Premier Van Agt zei op zijn nachtelijke persconferentie „het verhaal van Parijs stelt niets voor. We hoeven daar dus niets over te weten. Het is nazeuren over Kol- wezi." Hij nam kennelijk aan, dat Parijs slechts zal gaan over de reddingsope ratie die Franse en Belgische troe pen in Sjaba hebben uitgevoerd. De verklaring van premier Van Agt kwam welgeteld twaalf uur nadat de woordvoerder-van de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Vance mededelingen over de Parijse conferentie had gedaan en zes uur nadat Vance zelf deze mededelingen in grote lijnen had bevestigd. En dat voorts terwijl de ontwikkelin gen in Afrika al tijdens de hele Navo- topconferentie in de informele en soms ook formele besprekingen een belangrijke rol hebben gespeeld. Ook minister Van der Klaauw was niet zo onder de indruk over de Parij se bijeenkomst. „Iedereen heeft het recht om bij elkaar te gaan zitten en over iets te gaan overleggen. Natuur lijk is ook Nederland geïnteresseerd in de stabiliteit in Afrika en we zul- 'en zien of daar economisch wat ge daan kan worden. Ook zijn wij ge ïnteresseerd in het lot van de Neder landers daar. maar Nederland heeft verder geen mariniers om er naar toe te sturen." Minister Van der Klaauw benadrukte dat. indien het econo misch overleg half juni in Brussel door de ontwikkelingen in Parijs zou veranderen in een economisch-mili- tair-politieke conferentie, in dat ge val de Nederlandse deelname in Brussel opnieuw bekeken zou moe ten worden. Een woordvoerder van de PLO zei gisteren in de Libanese hoofdstad Beiroet dat de laatste dagen tenmin ste dertig mensen om het leven zijn gekomen bij beschietingen door Is raël en de falangisten. Deze gevech ten vonden plaats in de omgeving van de stad Nabatijeh. De PLO heeft bij de vertegenwoordiger van de Ver enigde Naties in Beiroet protest aan getekend tegen het optreden van de falangisten en de Israëli's. Salah Khalaf, de tweede man van de Palestijnse organisatie Al Fatach, verklaarde onlangs dat de PLO zich niet alleen zal onthouden van gewa pende manifestaties in het zuiden van Libanon, maar ook niet zal pro beren het door de eenheden van de Verenigde Naties beheerste gebied te infiltreren om aanvallen op Israël te kunnen doen. De Palestijnen zou den nu overwegen deze belofte te breken. De Libanese president Sarkis is gis teren in de Syrische havenstad Lata- kia besprekingen begonnen over het toenemend geweld in het zuiden van Libanon. Deze besprekingen komen enige tijd voor de door Israël aange kondigde definitieve terugtrekking uit het zuiden van Libanon, die uiter lijk 13 juni haar beslag moet krijgén. Syrische troepen spelen een belang rijke rol bij de handhaving van rust en orde in het midden en noorden van Libanon. de buurt van Nabatijeh. Volgens Is raël zijn de bedoelde beschietingen uitgevoerd door Maronitische chris tenen die op hun beurt weer onder vuur genomen werden door Palestij nen en linkse moslims. De Israëlische regering heeft giste ren haar verbazing uitgesproken over de bewering van president Sa- dat dat het Sinaï-akkoord in oktober afloopt. In Jeruzalem werd geen commentaar geleverd op de aankon diging van Sadat dat de komende twee maanden uitsluitsel moeten bieden over het in november vorig jaar door hem begonnen vredesiniti atief. Israël is van oordeel dat in het Sinaï-akkoord geen termijn is voor zien en vindt dat dit akkoord alleen door en nieuw vervangen kan worden. In Israël staakten gisteren de radio en de televisie. Er werden alleen nieuwsberichten uitgezonden. De staking houdt verband met loonei sen van de omroepmensen. GUATEMALA STAD lUPI. AP) Bij gevechten tussen arme boeren enerzijds en grootgrondbezitters en militairen anderzijds in het noorden van Guatemala zijn de afgelopen dagen zeker honderd boeren om het leven gekomen. Dit is gisteren meege deeld door een Guatemalteekse vakbond Ontkenning Gisteravond ontkende het Israëli sche leger de door de PLO uitgege ven berichten als zouden de Israëli's beschietingen hebben uitgevoerd in Volgens berichten in de pers van Guatemala zouden honderd boeren door het leger gedood zijn en zouden nog veel meer mensen, onder wie vrouwen en kinderen, op de vlucht voor de militairen verdronken zijn. Volgens de regering werd de botsing tussen de boeren en de militairen veroorzaakt door een overval op een militaire post in het plaatsje Panzos. Aanleiding voor het begin van de ongeregeldheden was het binnen trekken door 400 boeren uit het dorp Senahu, gewapend met geweren en pistolen van vier grote plantages. De grootgrondbezitters en hun perso neel bevochten de boeren totdat de soldaten ten gunste van de groot grondbezitters tussen beide kwa men. Het parlement van Guatemala is inmiddels in spoedzitting bijeen gekomen om de regering om ophel dering te vragen over wat er in het noorden des lands voorgevallen is. Hoewel botsingen tussen kleine boe ren en grootgrondbezitters en ingrij pen van militairen in zulke gevech ten in Guatemala niets bijzonders is. betreft het hier de grootste botsing uit de geschiedenis van het land door Jan Keulen De twee Spaanse koloniën op het Afrikaanse continent. Ceuta en Melilfa, die geheel omsloten zijn door Marokkaans grondgebied, zullen op den duur aan Marokko worden overgedragen. Dit heeft de Spaanse premier Adolfo Suarez in een brief beloofd aan koning Hassan. In ruil daarvoor rekent Spanje op Marokkaanse steun voor het streven de Canarische eilanden Spaans te houden. k De Spaanse minister van .buiten landse zaken. Marcelino Oreja bracht op 13 mei een bezoek aan de Marokkaanse koning Hassan II. Tot teleurstelling van de publieke opinie van Marokko deelde de minster na afloop mee, dat de twee steden aan de noordkust van Marokko, Ceuta en Melilla. „niet gedekoloniseerd kunnen worden, omdat deze steden een deel vormen van het Spaanse territorium." Wat de Spaanse en Ma rokkaanse pers niet meldden, was dat minister Oreja een brief van pre mier Suarez bij zich had voor koning Hassan. In die brief riep Suarez de koning op steun te geven aan het streven van Spanje om de Canari sche eilanden te behouden. In ruil daarvoor deed Suarez in deze brief de belofte dat Spanje de steden Ceu ta en Melilla mettertijd aan Marok ko zal overdragen. Bevrijdingsbeweging Waarom heeft Spanje de hulp van Marokko nodig? Dit houdt verband met de conferentie van Afrikaanse ministers van buitenlandse zaken, die in februari gehouden werd. Tij dens die conferentie spraken deze ministers uit dat de Canarische ei landen beschouwd moeten worden als een nog te dekoloniseren gebied. Tevens besloten zij steun te geven aan de MPAIAC, de beweging die streeft naar zelfbeschikking voor de Canarische eilanden, waardoor deze beweging nu officieel erkend werd als bevrijdingsbeweging. Alleen Ma rokko en Mauretanië verzetten zich tegen deze Afrikaanse houding. Spanje reageerde zeer verontwaar digd op dit besluit van de Organisa tie van Afrikaanse Eenheid en de Spaanse diplomatie startte een grootscheeps offensief in Afrika om dit werelddeel ervan te overtuigen dat „de sociale en politieke werke lijkheid van de Canarische eilanden" Spaans en niet Afrikaans is. De Ca narische eilanden zijn al meer dan vijf eeuwen Spaans. Iedereen spreekt er Spaans en van de oor spronkelijke bevolking, het Berber ÓALEGAANJ ZZfr/ecfe ,/iil fapifijro le'lo^Muchachoa TËNERIFE OLPOI/TUL T lacoronlé, f P~aeüL l/ps LUmoi itAchuz ui rftdlJAHblA 'pAborw.\ M/NROKKO AFRIKA s|ahara HU gap communisten incluis, fataal zijn. Het zou namelijk betekenen dat de MPAIAC financiële steun krijgt van de OAE en dat deze organisatie toe gang zou krijgen tot verschillende afdelingen en commissies van de Verenigde Naties Voor erkenning van de MPAIAC heeft de OAE in Khartoem echter een meerderheid van twee derde no dig. Spanje weet dat en is daarom hard bezig zoveel landen achter zich te krijgen om ervoor te zorgen dat die meerderheid er niet komt. De afgelopen maanden is Madrid erin geslaagd tien Afrikaanse stemmen te verzamelen voor het standpunt dat de Canarische eilanden geen ko lonie zijn: Marokko Mauretanië. Tu nesië. Senegal. Sierra Leone, Ivoor kust, Gabon. Zaïre en Niger. Heilige zaak Toch is de dekolonisatie zowel voor de radicale als voor de gematigde Afrikaanse landen een heilige zaak die men niet gaarne afvalt. Veel van de Afrika omringende eilanden zijn nog in handen van de oude koloniale mogendheden: de Portugese Azoren, het Portugese Madeira, het Ameri kaanse Diego Garcia, het Franse Mayotte ideel van de Comoren» en de genoemde Canarische eilanden Koning Tfassan van Marokko Of'nu gevraagd steun te bieden aan het Spaanse diplomatieke offensiel Maar Spanje moest daar Marokko' wel iets tegenover stellen. Voor niets gaat de zon op. Daarom bevatte het tweede deel van de brief van premier Suarez aan koning Hassan de belofte dat Spanje „te zijner tijd" Ceuta en Melilla aan Marokko zal overdragen Dit „te zijner tijd" zal vermoedelijk 1981 zijn. wanneer Spanje naar alge mene verwachtingen zal toetreden tot de NAVO. Een Spaans lidmaat schap van de NAVO zal tot gevolg hebben dat Groot-Brittannië haar enige Europese kolonie Gibraltar, dat op de zuidpunt van Spanje is gelegen, met een gerust hart zal te ruggeven aan Spanje. De teruggave van Gibraltar is voor Spanje voor waarde om op zijn beurt Ceuta en Melilla aan Marokko te kunnerrover- dragen. De achtergrond van het touwtrek ken om het westelijke bekken van de Middellandse Zee. de Canarische el- landen, Ceuta en Melilla. de Westelij ke Sahara en Gibraltar Is de tegen stelling tussen de twee grote mo gendheden. Belangrijkste inzet van het touwtrekken is het lidmaatschap van Spanje van de NAVO In juli wordt de eerste zet in het schaakspel gedaan op de topconferentie in Khartoem met het al of niet erken nen van het Afrikaanse karakter van de Canarische eilanden. Spelers zijn behalve. Marokko. Algerije. hetFren- te Polisarlo en Spanje ook de Vere nigde Staten. Groot-Biittannie. FrankrUk ét dc SdWjet Unie De be- \i'Ötifcrs van de Canarische eilanden voelen zich ondertussen niet minder Spaans en de meeste toeristen laten zich er nog steeds rustig lekker bruin bakken volk de Guanches. is praktisch nie mand meer over Begin juli komt de Organisatie van Afrikaanse Eenheid (OAE) opnieuw bijeen. Tijdens deze conferentie, die op het niveau van staatshoofden plaatsvindt, zal het besluit van de ministers van buitenlandse zaken bekrachtigd moeten worden. Soanje doet nu zijn uiterste best er de Afri kaanse leiders van te overtuigen dat de MPAIAC geen bevrijdingsbewe ging is maar een kleine terroristische organisatie. De Canarische eilanden zijn even Spaans als Andalusië en Madrid. Als de OAE in juli in Khartoem de MPAIAC inderdaad zou erkennen, dan zou dit naar het oordeel van alle Spaanse partijen, socialisten en

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 7