Kerkleden in de DDR praten
over hun maatschappelijke kansen
i
v
In Indonesië grote vraag naar bijbels
êf
Ai
w
V
t
Conferenties
Priester wordt
vrouw; uit ambt
Gereformeerde
kerk in Londen
blijft nog
Hongaren willen
liever kerkelijk
begraven worden
Zendelingen in
Kameroen vermoord
Beraad Vrije
evangelischen
over IKON
VANDAAG
Voorbijgangers
OONDERDAG 1 JUNI 1978
KERK
T rouw/Kwartet2
door Reinier Gosker
In veel kerkelijke gemeenten In de DDR is een discussie begon
nen over de verhouding tussen kerk en staat. Deze discussie
werd op gang gebracht door het gesprek tussen Erich Honecker,
voorzitter van de DDR-staatsraad. en bisschop Albrecht Schön-
herr, voorzitter van de bond van evangelische kerken in de DDR.
In de geschiedenis van de DDR is dit ..gesprek van de zesde
maart" het eerste gesprek tussen staat en kerk op het hoogste
niveau. Naar beider zeggen is de bijeenkomst constructief en
openhartig geweest.
Wanneer we bedenken, dat het ook
In Nederland niet gebruikelijk is dat
kerkleiders dagelijks bij de minister
president over de vloer komen, dan
is deze ontmoeüng misschien niet zó
uitzonderlijk als ze wel in de (West-
dultse) pers is voorgesteld. Toch
gaat deze vergelijking niet op. De
verhouding tussen kerk en staat
vóór de socialistische revoluUe is nu
eenmaal een andere dan de verhou
ding tussen kerk en staat na die
revolutie. De bedoelde verhouding
na de socialistische revolutie wordt
immers gekenmerkt door een gron
dige schelding van kerk en staat. In
de meeste gevallen heelt die schei
ding geleid tot een aanzienlijk
machtsverlies voor de kerk. Nu is het
verliezen van macht niet het ergste
wat een kerk overkomen kan. Boven
dien zou het wel eens een positieve
uitwerking op het zelfverstaan van
de gemeenten kunnen hebben. Maar
hoe daarover ook gedacht wordt, de
kerk heeft in zo'n situatie minder
aanleiding om regelmaUg met de
staat in contact te treden, en omge
keerd zal de staat niet voortdurend
bij de kerk aankloppen.
Dertig jaar
In het onderstaande willen we kort
beschrijven hoe het tot het gesprek
van de zesde maart gekomen is.
waarom het bijna dertig jaar duurde
voordat dit gesprek mogelijk was.
om daarna over de Inhoud van het
gesprek te berichten. Het is natuur
lijk onmogelijk om hier de geschie
denis van kerk en staat in de DDR te
beschrijven. Maar hebben we de
vraag gesteld, waarom dit gesprek
bijna dertig jaar op zich heeft laten
wachten, dan ontkomen we er niet
aan een paar feiten in herinnering te
roepen.
Vlak voordat het westelijk deel van
het naoorlogse Duitsland zich con
stitueerde tot de Bondsrepubliek
Duitsland (8 mei 1949). en het ooste
lijk deel daarop antwoordde met de
stichting van de Duitse Democrati
sche Republiek (7 oktober 1949).
hadden de 28 evangelische landsker-
ken waarvan acht in de huidige
DDR zich aanééngesloten tot de
..Evangelische Kerk in Duitsland"
Daarmee was een potentieel conflict
ontstaan, dat bij verscherping van
het politiek klimaat tot een uitbar
sting moest komen. nl. één kerk In
twee landen met verschillende sa
menlevingsstructuren. Toch heeft de
uitbarsting van dit conflict nog zo'n
tien Jaar op zich laten wachten.
Integratie
De naoorlogse politiek van het Wes
ten was erop gericht Duitsland ln het
economisch systeem van Amerika
en West-Europa te Integreren. Met
de grootscheepse economische hulp
van de USA aan het westelijk deel
van Duitsland (onderdeel van het
Marshallplan) kwam deze integratie
politiek op gang, en ze zou in 1955
uitlopen op de toetreding van de
BRD tot de in 1949 opgerichte mili
taire verdragsorganisatie van het
Westen, de NATO. Als reactie op ds
toetreding van de BRD vormden de
socialistische landen het Warschau
pact. Zo was de integratie van de
BRD in de westelijke wereld een
definitief feit geworden, ook al was
het ten koste gegaan van de eenheid
van Duitsland. De gedachte aan een
ongedeeld Duitsland kon nu nog al
leen door de ongedeelde Evangeli
sche Kerk ln Duitsland (EKD) gedra
gen worden, en zij heeft dan ook de
taak op zich genomen om de herin
nering eraan en de fantasie erover
wakker te houden. Weliswaar heeft
zij in 1966 met de publikatie van het
zgn. ..Ost-Denkschrift" een wezenlij
ke bijdrage tot de ontspanning tus
sen Oost en West geleverd, nl. door
aan te sturen op de erkenning van de
naoorlogse grenzen tussen Polen en
de DDR. De erkenning van de gren
zen tussen de BRD en de DDR was
haar echter teveel gevraagd, en zij
continueerde de schijnheiligheid
van de éne kerk. Schijnheilig, want
het ging haar niet om de éne kerk.
maar om de nationale kerk! Wat de
kerk dus met de ene hand gaf, nam
zij met de andere weer terug. Immers
na de Integratie van de BRD in West-
Europa was een politiek, die zich
niet distantieerde van de gedachte
aan een ongedeeld Duitsland onder
kapitalistische verhoudingen, een in
wezen reactionaire en een de vrede
in Europa bedreigende politiek ge
worden! Desondanks heeft de EKD
tot 1957 een officiële vertegenwoor
diging bij de regering van de DDR
gehad. Deze vertegenwoordiging
werd echter door de regering van de
DDR opgezegd, toen de EKD in 1957
met de BRD een verdrag afsloot
omtrent de geestelijke vereorging
van militairen. Het zwaartepunt van
de kritiek lag op het feit, dat de EKD
de geestelijke verzorging op zich
nam van een leger, dat ingelijfd was
in een primair tegen de socialistische
landen gerichte militaire verdragsor-
ganisatie. In deze situatie aange
land. nam de regering het besluit om
de officiële contacten met de EKD
op te zeggen, en om een staatssecre
tariaat voor kerkelijke aangelegen
heden in te richten, dat voorname
lijk contacten met de acht landsker-
ken in de DDR zou onderhouden. In
de periode die volgde, is het aan een
kleine groep realistische christenen
te danken geweest, dat het gesprek
tussen kerk en staat voortgezet kon
worden, ook al misten deze vertegen
woordigers het officiële mandaat
van de kerk. Vanaf 1958 hebben zij
de gesprekken met de staat gevoerd.
Desondanks heeft het hen aan kri-
h
Bisschop Albrecht Schönherr in gesprek met een paar kerkgan
gers.
tiek uit de officiële kerk nimmer
ontbroken. Eerst dertien jaar later
zouden staat en kerk de officiële
contacten weer opnemen. Maar
voordat het zover was. moest op ker
kelijk gebied zich nog veel veran
deren.
Moeizaam
In de jaren zestig hebben de acht
landskerken in de DDR een moei
zaam proces doorgemaakt. In deze
periode worstelden zij om het inzicht
kerk te willen zijn „niet tegen, niet
naast, maar in het socialisme", zoals
op de synode van Eisenach van 1971
geforumleerd zou worden. De discus
sies. die in die jaren gevoerd werden,
hebben tenslotte geleid tot de beslis
sing om uit de EKD te treden. En zo
ontstond in Juni 1969 de „Bond van
Evangelische Kerken in de DDR".
Daarmee was de scheiding tussen de
EKD en de acht landskerken in de
DDR een feit geworden, dat met de
politieke realiteit in overeenstem
ming was. Het zou echter nog tot
januari 1973 duren, voordat ook de
laatste landskerk, nl. Berlin-Bran-
denburg, een eigen bisschop zou
hebben; zij kreeg die ln de persoon
van Albrecht Schönherr. Het intus
sen op gang gekomen gesprek tussen
kerk en staat zette zich na de 19de
januari 1973 voort en resulteerde ten
slotte in het gesprek tussen Honec
ker en Schönherr op de zesde maart
van dit jaar.
Mogelijkheden
In dit gesprek merkte Erich Honec
ker op. dat aan de kerken als „ker
ken in het socialisme" zich vele mo
gelijkheden voordoen om mee te
werken aan de realisering van de
umanistische doelen, die in de
L)DR nagestreefd worden: „Wij gaan
uit van de deelname van alle burgers
aan de opbouw van het socialisme,
dat zowel in het belang van de sa
menleving, is, als in dat van het
individu." En hij herhaalde met het
oog op de situatie van kerken en
christenen in de DDR, dat de vrij
heid van godsdienst bij scheiding
van staat en kerk in de grondwet
gegarandeerd en in de praktijk zeker
gesteld is. Deze uitlatingen van
Honcker zijn geen frasen! En wan
neer de kerkleiding als reden voor
dit gesprek o.m. aangeeft, „dat het
noodzakelijk was, de herhaalde ma
len gegeven verzekering van gelijk
berechtiging van alle burgers te ver
werkelijken", dan is daarmee iets
anders bedoeld dan een verwijt aan
de staat die de vrijheid van gods
dienst alleen met de mond zou belij
den, maar niet metterdaad zou prak
tiseren. De „herhaalde malen gege
ven verzekering" moet inderdaad
„verwerkelijkt worden" niet door
de leiding van de staat, niet door de-
leiding van de kerk, maar door de
burgers van de DDR zelf. Of, zoals
bisschop Schönherr in zijn verslag
aan de leiding van de verschillende
landskerken het formuleerde: „De
verhouding tussen staat en kerk is in
die mate goed, als de individuele
christelijke burger het in zijn maat
schappelijke situatie ter plekke er
vaart. Als christenen moeten wij niet
maar afwachten en testen hoe ande
ren de verplichting tot gelijkberech
tiging en gelijkachting van elke bur
ger nakomen, maar zelf het onze
daartoe bijdragen, zodat de resulta
ten van het gesprek in alledaagse
werkelijkheid worden omgezet."
Anticommunisme
Deze oproep van bisschop Schön
herr beroert een situatie, waarin veel
christenen verkeren. Immers, de in
vloeden van de anticommunistische
traditie van kerk en theologie heb
ben het talloze christenen mogelijk
gemaakt om-hun situatie problema
tischer te ervaren dan zij in werke
lijkheid is. „Terughoudendheid" en
„afwachten op de dingen die komen
gaan" zijn parolen, die het jarenlang
goed gedaan hebben. Daaraan
schijnt nu een einde te komen: een
zelfkritisch verstaan van de histo
risch gegroeide verhouding tussen
communisten en christenen schijnt,
gezien de uiting van Schönherr, niet
langer als baarlijke nonsens be
schouwd te worden.
In de loop van het gesprek werden
ook verschillende zakelijke vragen
doorgesproken. Besloten werd tot
ondersteuning van de ruim 300 ker
kelijke kinderdagverblijven, tot on
dersteuning bij het ten uitvoer bren
gen van het kerkelijk bouwprogram
ma (nieuwbouw en renovatie). Af
spraken werden gemaakt over zend
tijd voor de kerken in het radio- en
TV-program, over de geestelijke ver
zorging van gevangenen, over de ou-
derdomsverzekering van kerkelijke
medewerkers, etc.
Veel westerse commentaren op het
gesprek van de zesde maart eindigen
met de sceptische opmerking, dat we
eerst over een jaar zullen kunnen
beoordelen of het de staat ernst ge
weest is, of niet. Voor kerk en theolo
gie is echter een heel andere vraag
interessant. De Evangelische Kerk
in de DDR beweert immers „kerk in
het socialisme" te zijn. Nu de staat
daarop positief heeft gereageerd
door de kerk bij haar woord te ne
men en voorwaarden te scheppen
voor een beter functioneren van de
kerk iri een socialistische samenle
ving, is voor de kerk het uur van de
waarheid aangebroken. Spannend is
alleen nog de vraag, of de kerk waar
zal maken wat ze gezegd heeft.
Reinier Gosker is als vicaris verbon
den aan de Nederlandse gemeente te
Berlijn.
HAARLEM - De bijbel trekt als
nooit tevoren de aandacht in Indo
nesië. vertelde dr A. de Kuiper, alge
meen secretaris van het Nederlands
bijbelgenootschap, die deze week uit
Djakarta terugkeerde. In 1977 lag de
verspreiding van bijbeluitgaven 35
procent boven die van 1976: meer
dan 27 miljoen exemplaren werden
verspreid. Het Indonesch bijbelge
nootschap is bovendien betrokken
bij bijbelvertaalwerk ln meer dan 50
talen.
Volgend Jaar zullen vertalers gereed
komen met drie volledige bijbels en
vijf nieuwe testamenten ln talen
waarin deze nog nooit eerder ver
schenen zijn. Het oude testament
wordt op het ogenblik ln vijf. het
nieuwe ln tien en de eerste bijbelboe
ken In 36 talen vertaald.
Dr De Kuiper heeft Jarenlang meege
werkt aan de nieuwe vertaling van
dc bijbel ln het Indonesisch die ln
1972 verscheen en door steeds meer
kerken gebruikt gaat worden De
laatste Jaren was hij hoofd bijbel
werk van het Nederlands bijbelge
nootschap en sedert 1 januari van
dit Jaar een van de twee algemene
secretarissen. Hij bezocht Indonesië
om de historische banden met het
bijbelgenootschap van dat land te
versterkea
Cursussen
Hij beperkte zich niet tot besprekin
gen met bestuurs- en stafleden, maar
werd ook ingeschakeld bij het prak
tische werk. In Solo gaf hij mede
leiding aan een cursus voor 200 on
derwijskrachten van staats- en chris
telijke scholen overdag en in de
avonduren aan een soortgelijke cur
sus voor een even groot aantal zon
dagsschoolleiders en -leidsters, in
het gebruik van boekjes met speci
aal voor kinderen vertaalde bijbelge
deelten.
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM
DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 4. Rotterdam
Tel. 010-115588
(Red.!
Schiedamsevest 52
Tel 010-115700 (adv.)
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE ORONINOEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030.
Deze uitgaven zijn gegroeid uit het
nieuwe internationale werk van de
bijbelgenootschappen dat zich richt
op beginnende lezers. Terwijl ln vele
andere landen van de Derde Wereld
deze uitgaven vooral gebruikt wor- M66r Ecld
den bij het onderwijs aan volwasse
nen. worden ze in Indonesië nu ook
gebruikt bij het lees- en bijbelonder-
wijs op scholen. Ook zondagsscholen
gaan deze boekjes van zesüen pagi
na's steeds meer gebruiken.
Eer de boekjes op scholen en zon
dagsscholen worden geïntroduceerd,
worden in een gebied cursussen ge
organiseerd voor onderwijskrachten.
Ze duren enkele dagen en zijn erop
gericht hun wat meer bijbelkennis
bij te brengen, wat meer over het
werk van het bijgelgenootschap te
vertellen en vooral om hen pedago
gisch bij te scholen. De belangstel
ling voor deze cursussen is overwel
digend groot. In 8olo kon slechts een
gedeelte van degenen die zich oor
spronkelijk aanmeldden ingeschre
ven worden.
In de tweede plaats was hem opge
vallen dat het bijbelgenootschap
daar werkt aan een plan dat erop
gericht is in enkele jaren alle leef
tijdsgroepen te bereiken. Dit werk,
dat in de afgelopen jaren sterk ge
richt was op schoolkinderen via dit
nieuwe leesprogramma, wordt vol
gend jaar aangevuld met een ver-
spreidingsactie onder jonge mensen.
ZIJ zullen in staat gesteld worden om
het zojuist verschenen nieuwe testa
ment in omgangstaal, vergelijkbaar
met ons „Groot Nieuws voor U", voor
een zeer gering bedrag onder hun
leeftijdgenoten te verspreiden.
Dit nieuwe testament is speciaal ver
taald voor hen die nog wat moeite
hebben met het Indonesisch omdat
zij altijd een streektaal hebben ge
sproken. In enkele maanden zijn al
meer dan 80.000 exemplaren ver
spreid; op het ogenblik wordt ge
werkt aan een nieuwe druk van
50.000 exemplaren, de grootste tot
nu toe.
meer kerken organiseren collectes
voor het werk en ook het aantal
individuele gevers neemt toe. Dat
neemt niet weg dat voor dit uitge
breide programma nog steeds finan
ciële steun nodig is vanuit het bui
tenland. Dr De Kuiper verwacht dat
in de komende maanden het Indone
sisch bijbelgenootschap een speciaal
beroep op het Nederlandse zusterge-
nootschap zal doen om bij te dragen
in de kostbare verspreidingsactie on
der Jonge mensen.
Dr O. Jager
In de derde plaats slaagt het Indone
sisch Bijbelgenootschap erin om
steeds meer geld voor het werk uit
eigen land bijeen te brengen. Steeds
Het door dr C. Rijnsdorp afgelopen
zaterdag besproken boek van dr O.
Jager „Een tijd van twijfel" is uitver
kocht. Binnenkort komt een
herdruk.
Teddy Koliek
Burgemeester Teddy Koliek van Je
ruzalem is door de paus mondeling
uitgenodigd het Vaticaan te bezoe
ken. Dit meldt het Israëlische dag
blad Jedijot Achronot. Er wordt ln
politieke kringen in Israël al druk
gediscussieerd over mogelijke gevol
gen, zoals een Vaticaanse opwaarde
ring van Israël. Het Vaticaan heeft
het bestaan van de staat Israël offici
eel nog altijd niet erkend.
LONDEN - Een kerkelijke ge
meente in het noorden van En
geland is haar geestelijke
kwijtgeraakt na een ongebrui
kelijke gebeurtenis. Hij kon
niet worden gehandhaafd, om
dat hij een vrouw was gewor
den. Overigens werd dit besluit
niet gemakkelijk genomen.
Het was de eerste maal. dat de
anglicaanse kerk met een der
gelijk probleem werd gecon
fronteerd. Doorslaggevend
was, dat volgens de regels van
de anglicaanse kerk een vrouw
(nu nog) geen priester kan zijn.
LONDEN Na uitvoerig en diep
gaand beraad heeft de kerkeraad
van de (Nederlandse) gereformeerde
kerk te Londen vastgesteld, dat het
thans prematuur en onwenselijk zou
zijn, deze kerk op te heffen. De ker
keraad probeerd daarom, op be
scheiden schaal een aantal activitei
ten te continueren. De kerkdiensten
(eens in de maand, op de vierde
zondag) worden voortgezet, met
gastpredikanten uit Nederland.
Tegelijk groeit er contact met de
Nederlandse kerk (Austin Friars).
Afgelopen zondag was er een gecom
bineerde kerkdienst. Zodra de nieu
we predikante in de Nederlandse
kerk bevestigd is (mevr. J. J. Vogel
uit Brasschaat, België), zal het reeds
begonnen gesprek tussen de beide
gemeenten worden voortgezet. Voor
de Nederlandse gereformeerden in
Engeland is het niet meer mogelijk
een full-time predikant te beroepen.
Ds. J. Kuiper
Ds. J. Kuiper te Doorn Is per 1 sep
tember benoemd tot predikant in
algemene dienst van de gereformeer
de kerken voor de evangelisatie. Als
staflid van het evangelisatiecentrum
zal hij zich bezig gaan houden met
advisering en instructie ten bate van
het plaatselijke evangelisatiewerk,
waaronder het zondagsschoolwerk.
Kerken
Het was dr De Kuiper opgevallen,
dat het contact van het Indonesisch
bijbelgenootschap met de kerken de
afgelopen jaren sterk verbeterd is.
Deze cursussen worden geleid door
mensen van het bijbelgenootschap,
maar georganiseerd door de plaatse
lijke kerken. Ook het vertaalwerk
geschiedt in nauw overleg met de
kerken.
Vrouwen cn literatuur, 9-11 juni,
Kerk en Wereld. Driebergen (tel.
03438-2241).
Charismatische retraite. 5-10 juni.
Huize Maranatha. Duizel (tel. 04970-
2904».
Studiedag hulpverlening (o.a. on
der alcohol- en drugverslaafden)
m.m.v. psychiater dr v.d. Beek, zater
dag 3 Juni 10-16 uur. Youth for
Christ, Hoofdstraat 260. Driebergen
(tel. 03438-5744).
De invloed van het christelijk ge
tuigenis in de samenleving, jaarver
gadering bond tegen het vloeken,
spreker ds. C. Snoei, woensdag 7 Juni
vanaf 14 uur. De Schakel. Nljkerk.
Inl. tel. 08386-12002
BOEDAPEST Viervijfde van
alle Hongaren worden in de kerk
gedoopt en laten zich kerkelijk be
graven. Dat meldt het Hongaarse
vakbondsblad Nepszava. Als oor
zaak ziet het blad de onpersoonlijke
sfeer bij de door de staat georgani
seerde begrafenissen en de „naamge-'
vingsfeesten". Het gebeurt niet zel
den. dat dertig baby's op één massa-
feest worden afgehandeld.
LONDEN De Koreaanse miljo
nair Sun Myung Moon, leider van de
religieuze sekte ..Unified Family",
heeft van het Britse ministerie van
binnenlandse zaken geen toestem
ming gekregen zijn veertiendaags
bezoek aan Engeland te verlengen.
Moon had vlak na zijn aankomst om
een verlening van twee maanden
verzocht. Dit werd hem geweigerd.
Hij heeft nu veertien dagen om in
beroep te gaan. Zolang het beroep
aanhangig is, kan hij in Engeland
blijven. Men vermoedt, dat Moon,
die in Amerika 30.000 en in Engeland
3.000 volgelingen heeft, naar Enge
land is gekomen om er een hoofd
kwartier te vestigen.
MADRID Het Spaanse protes
tants-christelijke familietijdschrift
Portavoz kan om financiële redenen
niet meer verschijnen. De Europese
evangelische zending (EEZ), een Ne
derlandse zendingsorganisatie die
DAHOMEY (ANP) - Het lutherse
zendelingenechtpaar Ernest Erick-
son (59) en zijn vrouw Miriam (58) is
in de Westafrlkaanse republiek Ka
meroen het slachtoffer geworden
van een rituele moord.
Gereformeerde kerken
sturen telegram
aan Pinochet
AMERSFOORT (ANP) Het Mode-
ramen van de synode van de gerefor
meerde kerken heeft gisteren een
telegram gezonden aan president Pi
nochet van Chili waarin bezorgdheid
wordt uitgedrukt over het lot van de
Chilenen die de laatste jaren verdwe
nen zijn. In het telegram wordt me
deleven uitgedrukt met de Chilenen,
die zowel in eigen land als Nederland
en andere Westeuropese landen in
hongerstaking zijn gegaan. Op die
manier willen zij inlichtingen- over
hun verdwenen familieleden verkrij
gen. Inlichtingen waarop zij recht
hebben, aldus het Moderamen aan
de Chileense president. „Met het be
roep op het evangelie, waarvan u
verklaart toegewijd dienaar te zijn,
verzoeken wij uw tussenkomst opdat
er recht zal geschieden," aldus het
telegram.
LAGE VUURSCHE Op 6 en
7 Juni houden de vrije evangeli
sche gemeenten in Nederland
hun jaarvergadering, de zoge
heten bondsvergadering. Ook
dit jaar wordt deze vergadering
gehouden op de Ernst-Sillem-
hoeve te Lage Vuursche.
Naast de gebruikelijke jaarverslagen
en begrotingen van deelorganisaties
en bond zal er dit jaar vooral aan
dacht zijn voor de IKON en voor de
problematiek der vacante gemeen
ten.
De bondsvergadering moet dit jaar
beslissen of men het lidmaatschap
van de IKON tot 1 januari 1981
wenst te handhaven. Veel gemeen
ten hebben moeite met de herken
baarheid van het evangelie in de
programma's van de IKON. Toch
adviseert het comité de gemeenten
nog lid te blijven van de IKON om
„met grote inzet te streven naar een
grotere herkenbaarheid van het
evangelie in de programma's van de
IKON, terwijl de IKON opgeroepen
wordt meer rekening te houden met
de wensen en verlangens die door de
kerken ten aanzien van het program
mabeleid worden geuit."
De commissie vacante gemeenten
komt met het voorstel dat de predi
kanten die in een gemeente werken
van hun gemeente één keer per
kwartaal een extra vrije zondag krij
gen ten behoeve van de vacante ge
meenten. Eveneens wordt voorge
steld een aantal mensen te belasten
met de opdracht zoveel mogelijk in
formatie in te winnen over mogelijke
nevenfucties voor predikanten. Ge
meenten die niet in staat zijn een
predikant in volledig dienstverband
te beroepen, zouden met dergelijke
informatie voordeel kunnen doen.
De jaarlijkse nota van bezinning op
eenheid en taakstelling en een stu
dierapport over de doop zullen ook
ter sprake komen.
Dinsdagmiddag zal prof. dr J. Rei-
ling refereren over „gemeente, ambt
en dienst".
Aan de eigenlijke vergadering gaat
een openingsdienst vooraf onder lei
ding van ds J. A. Hamers te Wormer-
veer. Als voorzitters van beide dagen
zullen ds H. Postma te Oldebroek en
ds. 8. Zuidema te Veendam fun
geren.
het blad lange tijd financieel onder
steund heeft, zag ook geen mogelijk
heid meer, Portavoz te redden.
HELSINKI President Kekko
nen van Finland heeft de 59-jarige
professor Mikko Juva benoemd tot
aartsbisschop van de lutherse kerk
van Finland. Juva was van 1970 tot
1976 president van de lutherse we
reldfederatie.
GRONINGEN - De christelijke
gereformeerde kerk van Groningen
en de gereformeerde kerk (vrijge
maakt; buiten verband) van Haren
hebben besloten tot nauwe samen
werking. Het is de bedoeling, dat een
van de twee christelijk gereformeer
de predikanten, drs. W. Steenbergen,
mede belast wordt met het pastoraat
in de buitenverbandkerk, die geen
eigen predikant heeft
ambassadeur
Een enkele zinsnede uit „Goes
Latin" (zie onze krant van dinsdag
jl;, de rubriek met indrukken uit
Argentinië, zette mij aan 't denken.
Onze reporters aldaar schrijven:
„Onze ambassadeur, je weet wel die
man die niet veel moeite heeft met
de regering van Videla en zijn
ambassade goed op slot houdt dat ei
geen vluchteling in kan. wel die
ambassadeur gaat ons organje
steunen. Hij gaat alle wedstrijden
van onze jongens bekijken. En hij
neemt zijn vrouw (v-r-o-u-w) mee".
Hoewel dit laatste mij ontgaat is de
rest duidelijk genoeg om enkele
vragen te stellen. Ik neem aan dat
onze reporters hun opmerkingen
ontlenen aan uitspraken en feiten,
die mij ook onder ogen zijn
gekomen, daarna niet zijn
weersproken en dat die
opmerkingen dus betrouwbaar zijn.
Het is bekend dat het beleid van
Buitenlandse Zaken ten aanzien var
onze vertegenwoordiging zelden
onderwerp van gesprek is in de
Kamer. Vroeger maakte iemand die
ambassadeur wilde worden en niet
van een zekere stand was geen schijr
van ksn. Tegenwoordig is daar, naar
verluidt, enige verandering in
gekomen. Dat neemt niet weg dat de
persoon van de ambassadeur
belangrijk genoeg is. Een
ambassadeur vertegenwoordigt zijn
land, zijn regering in het buitenland.
Hij dient daarbij telkens opnieuw
zich ervan te vergewissen of zijn
stellingname in den vreemde
overeenstemt met die van zijn land.
Is dit het geval met deze
ambassadeur? Hij heeft niet veel
moeite met de regering-Videla.
Betekent dit dat wij de
moordpartijen door dit regime op
touw gezet een moeiteloze zaak
vinden? Och, dat nemen we wel! Eer
bisschop, een priester, een man, een
vrouw, een kind meer of minder, wat
doet het ertoe? De ambassadeur
heeft er geen moeite mee. Ik wil hier
duidelijk verklaren dat zo iemand
mij daar niet vertegenwoordigt,
want ik heb de hele nacht die
beelden van de
KRO-RKK-uitzending van
maandagavond laat voor ogen
gehad. Alleen die angst al van de
mensen in de slums om op vragen te
antwoorden en die geestelijken die
van niets wisten! Bisschop
Angelleli? Nooit van gehoord.
Overigens: het beeld klopt. Straks
zal de ambassadeur nog meer
geëxcuseerd zijn om vluchtelingen
te laten omkomen. Hij is immers
bezig „ons oranje" te steunen. Wie
roept zo'n man terug? Kan hij hier
de PTT steunen bij de
postcode-operatie (ik noem maar
wat). En dan mag hij van mij 's
avonds naar het voetballen kijken.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Leeuwarden: T. J. de
Heer te Akkrum; te Rotterdam-I Js-
selmonde: T. Zevenbergen te Steen-
wijkerwold.
Beroepen te Rotterdam-I Jsselmon-
de: T. Zevenbergen te Steenwijker-
wold.
Aangenomen naar Nederlangbroek
(toez.): J. P. Nap, kand. te Ede, die
bedankte voor Aalburg, Goedereede,
Hagestein, Nieuwland en Ooster-
wijk, Uddel, Willige-Langerak, Wijn
gaarden en voor Zegveld.
Bedankt voor Onstwedde: C. J. v.
Steeg te Dussen.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Werkendam: M. C. Ker
sten te Scheveningen.
Aangenomen naar Oosterbeek: F. D.
Meijnhardt te Reeuwijk.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Sneek: A. v. d. Sloot-
kand. te Kampen; te Assen-Zuid
'(missionaire dienst in Brazilië): J. P.
C. Simpelaar te Oegstgeest-Lisse (2e
beroep); te 't Harde-Wezep: H. Hid-
ding te Den Haag Zuid-Loosduinen.
Prof. J. Loeft
Op 2 Juni Is prof. mr dr J. J. Loeff
vijftig jaar priester. Prof. Loeff (74)
was tot 1973 hoogleraar aan de ka
tholieke hogeschool in Tilburg en
secretaris van de r.k. kerkprovincie.
In verband met het Jubileum is er
zaterdag om twaalf uur een eucharis
tieviering in de Sint Jan te Den
Bosch, gevolgd door een receptie in
het Eurohotel.
Prof. Klaas Steur
Vrijdag viert ook professor Klaas
Steur zijn gouden priesterfeest, en
wel in zijn geboorteplaats Volendam,
waar hij sinds enkele jaren weer
woont. Als hoogleraar aan het voor
malig grootseminarie in Warmond i
leidde hij vele priesters in in de nieu
we theologie. Hij was het tweede
Vaticaans concilie vooruit, maar dat
kostte hem wel zijn baan. Het onder
zoek, dat de Jezuïet prof. dr 8. Tromp
in opdracht van paus Pius XII in
1955 instelde, leidde ertoe, dat Steur
een doceerverbod opgelegd kreeg en
weer dorpspastoor werd.
Mgr A. C. Schaaper
Nog een illuster rooms-katholiek
herdenkt vrijdag zijn gouden pries
terjubileum, mgr A. C. Schaaper,
oud-vicaris-generaal van het bisdom
Rotterdam. Als vicaris-generaal van
bisschop Jansen had hij twaalf jaar
een belangrijk aandeel ln de opbouw
van het toen nieuwe bisdom. Zondag
is er om drie uur een eucharistievie
ring ln de Eendrachtskerk, gevolgd
door een receptie.
