Hongerstaking egen Pinochet >reidt zich uit lamilton, victorie en val voor Schotse nationalisten? Bangladesj gaat met Birma praten over vluchtelingen Sadat geeft Israël en VS twee maanden Cuba ontkent inmenging Sjaba RAF-leden rilden naar topoverleg" Israël wil uitlevering van Nazi door Brazilië Iran en VS eens over kernenergie VS en Fransen zouden hulpplan Afrika hebben Breznjew in Praag China reageert niet op aanbod Hanoi Carter feliciteert president Guzman .abourregering heeft de kleren van de SNP gestolen H6PENSDAQ 31 MEI 197B JJTIAQO (AFP, UPI, Reuter) De hongerstaking van ver- nten van tijdens het bewind van de militaire Junta in Chili rfwenen mensen breidt zich uit. Zowel in als bulten Chili rden solidariteitsacties gehouden. In verschillende steden tr de hele wereld zijn Chllenen eveneens in hongerstaking taan. BUITENLAND Trouw/Kwartet Santiago, de hoofdstad van Chili, nen momenteel in totaal 141 man- i en vrouwen deel aan de honger- king. ZIJ hebben zich terugge- kken in negen katholieke kerken, het kantoor van Unicef in de Chi- nse hoofdatad en in de kantoren het Rode Kruis. Onder de hon- ■staker» bevinden zich verwanten vermiste Chilenen, priesters, anen en werklozen. nlddels hebben zich ook dertig Utieke gevangenen in Chili aange- iten bij de hongerstaking. Ook de chter van de humanitaire organi- ie TerTe des Hommes. Edmond lser. heeft zich bij de hongersta- s in 8antlago gevoegd. Dit werd legti 4ad 2 gisteren meegedeeld in Lausanne, waar het hoofdkwartier van Terre des Hommes is. Kaiser wil met zijn actie steun bieden aan de talrijke Chilenen die alle voedsel weigeren, totdat de Chileense autoriteiten op heldering hebben verschaft over het lot van hun kinderen. Geen overleg )NN (Reuter. API) De vier leden n de Rote Armee Fraktion, die in egoslavië zijn aangehouden waren ar voor ..topoverleg" met andere \F-leden, zo hebben welingelichte ngen uit de omgeving van het «tdultse openbare ministerie in irlsruhe meegedeeld. De top Dest gaan over nieuwe gewelddadi- actlvlteiten tegen de bondsrepu- lek. Joegoslavische Justitie was het trial Brigitte Mohnhaupt, Rolf emens Wagner, Sleglinde Hoff- ann en Peter Boock samen met n Westdultse anti-guerrillaeenheid lan schaduwen, nadat er papieren iren gevonden bij twee andere ver- chten, Stefan Wlsniewski en Bri- ;te Folkerts, die eerder deze aand in Parijs gearresteerd waren. Lsniewskl wilde toen net op het tuig naar de Joegoslavische Zagreb stappen. (Joegoslavië heeft gisteren gezegd it het West-Dultsland heeft voorge- ïld om de vier RAF-leden uit te 'len tegen in de bondsrepubliek machtige Joegoslaven die in hun iderland op de lijst van gezochte :tremisten staan. Er is echter zeker in sprake van chantage van de it van de Joegoslavische autori tten, zo deelde het officiële persbu- iu Tanjug mee. it-Duitse kranten hebben ge ven dat de regering Bonn niet ingaan op de wens van Belgrado de kans is groot dat het, alle itkennlngen ten spijt, tot een uit- iseling komt. De gezochte Joego- iven zijn voornamelijk betrokken eest bij aanslagen op vertegen- irdigers van Belgrado in de irepubliek. PEI (AP) De hoofdstad van ^tionallstisch China Taipei is gis- tvond getroffen door een zeer aardbeving. Over schade en jchtoffers was gisteren nog niets fckend. De aardbeving deed zich ojf n over elf in de avond voor, plaat- ijke tijd. De Chileense president Pinochet heeft gezegd dat er geen gesprek tussen de regering en de hongersta kers kan plaats vinden zolang deze de kerken en de andere gebouwen waar zij hun actie voeren, niet heb ben verlaten. Afgelopen maandag betoogden een honderdtal vrouwen in de staten van 8antiago en voor het paleis van Justitie. ZIJ hadden bor den bij zich met het opschrift: „Wij eisen een antwoord. Waar zijn de verdwenen mensen?" Verder teken den duizend vrouwen een document waarin zij hun steun met de honger stakers betuigden. Door de hongerstaking, die nu al vanaf 22 mei duurt, is een groot aantal deelnemers al bijzonder ver zwakt, zo is door een woordvoerder van de katholieke kerk meegedeeld. Zeventien artsen, die de hongersta kers vrijwillig bijstaan, houden de mensen voortdurend onder controle. Overal in de wereld zijn Chilenen uit solidariteit met de actie van hun landgenoten in hongerstaking ge gaan. Gisteren werd melding ge maakt van hongerstakingen in Cara cas, Stockholm, Wenen, Genève, Pa nama, Toronto, Antwerpen. Luik en Cuemavaca in Mexico. Ook in Ne derland hebben Chilenen in Amster dam. Den Haag en Tilburg zich bij de actie aangesloten. DACCA, AKYAB (Reuter. UPI, AP) Birma en Bangladesj zullen streven naar een vreedzame oplossing van het probleem van de vele duizenden mensen die de afgelopen tijd van Birma naar Bangladesj gevlucht zijn. In de Amsterdamse Dominicuskerk zijn enkele tientallen in Nederland wonende Chilenen in hongerstaking gegaan uit protest tegen het verdwijnen van hun familieleden in Chili. Op de voorgrond foto's van verdwenen of vermiste Chilenen. TEHERAN (ANP) - De Verenigde Staten en Iran zijn het bijna eens over de tekst van een akkoord Inza ke waarborgen tegen de verdere ver spreiding van kernwapensl Dit ls gis teren In de Iraanse hoofdstad Tehe ran bekend geworden. Als de over eenstemming definitief is zullen de Verenigde Staten nucleaire installa ties aan het land van de sjah leveren. Iran wil er tenminste acht van de VS kopen en daarover wordt nu al twee Jaar tussen beide landen gepraat. De VS willen namelijk voorkomen dat de sjah van de alvalprodukten van de kerncentrales gebruik maakt om atoombommen te fabriceren. Iran heeft verklaard te willen afzien van de opwerking van uitgewerkte splijt stof zonder toestemming van de Ver enigde Staten. CAIRO (Reuter, UPI, AP) De Egyptische president Sadat geeft Israël en de Verenigde Staten nog twee maanden de tijd voor een passende reactie op zijn vredesinitiatief. Komt er in die periode geen reactie, dan beschouwt Sadat zijn in november vorig jaar begonnen vredesinitiatief als mislukt. President Sadat gaf te kennen vrij wel dagelijks in contact te staan met de Amerikaanse president Carter over de situatie in het Midden-Oos ten. Momenteel wacht Egypte op het moment dat de Verenigde Staten zich daadwerkelijk zullen opwerpen als partner in het onderhandelings proces in het Midden-Oosten. Sadat liet doorschemeren dat hij wellicht NEW YORK (Reuter, UPI, AP) Cuba heeft gisteren tijdens de ontwapeningsconferentie va Verenigde Naties weer ontkend dat het ook maar iets te maken heeft gehad met de inval opstandelingen in de zuid-Zaïrese provincie Sjaba. van de van De Cubaanse vice-president Carlos Rodriguez stelde dat de lezing, die de Amerikaanse president Jimmy Carter heeft gegeven van de gebeur tenissen in Sjaba, volslagen onjuist is en dat de Amerikaanse regering weet dat zij gebaseerd is op „schaamteloos herhaalde leugens". Er hebben geen Cubanen aan de acties meegedaan, Cuba heeft de wa pens niet geleverd, Cuba heeft de opstandelingen niet opgeleid en Cuba heeft geen politieke banden met de organisatie, die zegt verant woordelijk te zijn voor de acties, aldus Rodriguez. De Zaïrese president Moboetoe heeft in een vraaggesprek met een Marok kaanse krant gezegd dat de opstan delingen, de Europeanen, die ze bij hun aftocht ais gijzelaars meegeno men hebben om het leven hebben gebracht. „We weten nog niet waar de gijzelaars, mannen, vrouwen en kinderen zijn neergeschoten, aldus Moboetoe. Over de aanwezigheid van Cubanen in Afrika zei de Cubaanse leider dat ze er niet heen gegaan zijn om con flicten aan te wakkeren maar op verzoek van de volken daar. De Cu baanse soldaten stellen een voor beeld van moed, discipline en hoog ontwikkelde technologie, zo meende hij. President Carter en de Franse presi dent Valéry Giscard d'Estaing heb ben het algelopen weekeinde afge sproken dat zij de Afrikaanse landen zullen helpen, die bereid zijn zich te verdedigen tegen „ontwrichtende externe machten" zo meldt het Ame rikaanse dagblad de Washington Post. De Afrikaanse landen zouden eerst door „een of andere operatieve regeling" hun bereidheid tot verde digen moeten tonen. Carter zou wil len proberen het Congres te bewegen tot grotere soepelheid in zaken als deze. De Cubaanse regering is kort gele den begonnen de sterkte van haar troepen in Angola op grote schaal uit te breiden. Volgens westerse diplo maten worden iedere week ongeveer 1000 Cubanen naar Angola overge vlogen. Volgens hen staat de huidige Cubaanse sterkte in het land op on geveer 23.000 man. voor het grootste deel militairen. PRAAG (Reuter, UPI) De Russi sche president en partijleider Leonid Breznjew is gisteren voor een staats bezoek in Tsjechoslowakije aange komen. Breznjew was duidelijk in een goed humeur, maar hij maakte wel een vermoeide indruk. Het be zoek van Breznjew wordt beschouwd als een steunverlening aan Goestav Hoesak, nadat er een conflict is ge weest tussen gematigden en conser vatieven in het Tsjechoslowaakse partijpresidium. Hoesak behoort tot de gematigden. niet zal instemmen met verlenging van het troepenscheidingsakkoord met Israël, dat in oktober afloopt. In oktober moet een beslissing vallen over de aanwezigheid van de militai ren van de Verenigde Naties in de Slnaï-woestijn. Sadat vertelde dat de Amerikaanse ambassadeur in Egypte. Herman Eilts, vorige week naar Washington vertrokken is met een gedetailleerd overzicht van het Egyptische stand punt op zak. De president klaagde erover, dat Israël geen enkele wijzi ging in zijn standpunt had aange bracht sedert de Egyptische minis ter van buitenlandse zaken Kamel ln januari wegliep uit de politieke be sprekingen tussen Egypte en Israël in Jeruzalem. Sadat zei echter dat het vredesproces nog niet tot stil stand is gekomen, maar dat het tem po wel heel laag geworden is. „Maar als Israël met nieuwe ideeën komt. dan zal Egypte van zijn kant ook met nieuwe voorstellen komen," aldus Sadat. Mislukking De Birmese onderminister van infor matie kolonel Aung Htay zei giste ren dat het probleem door bilateral ebesprekingen met Bangladesj op gelost moe worden. Eerder kondigde de regering van Bangladesj aan. dat ze op 6 Juni een delegatie naar Ran goon zal sturen om te spreken over de terugkeer van de circa 200.000 uit Birma afkomstige vluchtelingen. De vluchtelingen, voor het meren deel moslims, zeggen dat zij naar het Islamitische Bangladesj gevlucht zijn omdat zij door de Birmese auto riteiten vervolgd werden. Birma is van oordeel dat het hier gaat om mensen die illegaal Birma zijn bin nengekomen en die nu weer naar Bangladesj gevlucht zijn omdat zij vrezen door de Birmese autoriteiten gestraft te zulen worden voor hun illegale immigratie. Kolonel Aung Htay zei voorts dat er zich onder de vluchtelingen een aantal mensen be vindt dat, misleid door religieuze or ganisaties, van de vlucht naar Bang ladesj een geloofszaak heeft gemaakt. Hulp Van de in totaal 1,8 miljoen Inwoners van de westelijke provincie Arakan PEKING (Reuter. UPI) China heeft tot dusver niet gereageerd op de Vietnamese suggestie om bespre kingen te houden over de stroom Chinese vluchtelingen uit Vietnam. Volgens de Volksrepubliek worden de Chinezen in Vietnam gediscrimi neerd. De afgelopen weken zouden al meer dan 90.000 Chinezen Vietnam ontvlucht zijn. Vietnam heeft China ervan beschuldigd valse propaganda te bedrijven door berichten over ver meende discriminatie. China be schuldigt Vietnam ervan te schieten op mensen die naar de Volksrepu bliek vluchten. in Birma is 29 procnet moslim. In het noordwestelijke deel van deze pro vincie, dat aan Bangladesj grenst, bedraagt dit percentage bijna 90 procent. Het Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen van de Verenigde Na ties heeft gevraagd om 15.5 miljoen dollar voor steun aan de uit Birma gevluchte mensen. Volgens gegevens van de VN zou het om ongeveer 150.000 voornamelijk Bengaalse moslims gaan. Tot dusver zijn 230 mensen omgekomen van ziekte en uitputting. Buitenlandse artsen in Bangladesj hebben de vrees uitge sproken dat in de vluchtelingenkam pen een cholera-epidemle zal uitbre ken. Alleen een grootscheepse vacci natie kan nog voorkomen dat er rampen gebeuren, aldus de artsen. SANTO DOMINGO (UPI) - De Amerikaanse president Carter heeft gelukwensen gestuurd aan de nieuw gekozen president van de Domini caanse Republiek Antonio Guzmén, die onlangs de zittende president Joaquin Balaguer versloeg. Ook pre sident Perez van Venezuela stuurde Guzman een gelukwens. Voor die felicitaties is ook wel reden, want de overwinning van Guzmin was kan tje boord. Toen Guzmén op winst stond halverwege het tellen van de stemmen die op 17 mei werden uitge bracht. greep het leger In en nam de stembussen ln beslag. Iedereen vreesde dat de zoveelste staatsgreep ln de Dominicaanse Republiek weer een einde aan het begin van enige democratisering betekende. Onder druk van de Verenigde Staten haal de de zittende president Balaguer de militairen over de stembussen terug te brengen, hetgeen gebeurde. Guz- mén won met 855.531 stemmen te gen 701.901 voor Balaguer. Guzmin heeft al gezegd dat hij president Car ter voor zijn inauguratie zal uitno digen. SAO PAOLO, JERUZALEM (Reuter, DPA, AP) - Israël heeft bij Brazilië aangedrongen op de uitlevering van Nazi-misdadiger Franz Gustav Wagner aan West-Duitsland of Oostenrijk. Israël bevestigde gisteren het bericht dat Wagner gearresteerd was, ondanks berichten van het tegendeel van de politie van de Brazliliaanse stad Sao Paolo. Overigens zei Sadat over een eventu ele mislukking van zijn vredesinitia tief: „Ik zal niet beweren dat zoiets het einde van de wereld zal beteke nen. Ik zou zeggen, laten we dan wat anders proberen, een andere manier, een andere taal, een ander systeem." Met oorlog dreigde de president wel wanneer een van de Afrikaanse lan den zou proberen Egypte te beroven van de Nijl. Ons leven hangt voor honderd procent van de Nijl af. aldus Sadat en we zullen niet aarzelen in te grijpen als iemand aan de levensa der van Egypte komt. Er zijn berich ten dat Ethiopië van plan zou zijn een dam in de Nijl te bouwen bij het Tanameer. Wagner wordt verantwoordelijk ge acht voor de dood van vele Joden in de concentratiekampen Treblinka en Sobibor in Polen. Wagner is op gespoord door $imon Wlesenthal, die hem had herkend op een foto van Duitsers die in Sao Paolo de verjaar dag van Adolf Hitler herdachten. Kort daarop werd hij gearresteerd. Polen, Oostenrijk en West-Dultsland zoeken Wagner in verband met oor logsmisdaden. Onduidelijkheid bestond gisteren over de vraag of Wagner door de Braziliaanse autoriteiten is aange houden. Volgens de Israëlische con sul in Sao Paolo Is hij niet aangehou den. Brazilië zou wel gevraagd zijn Wagner niet te laten ontsnappen. Dit zou gevraagd zijn door de Israëlische minister van Justitie Tamlr, die er bij West-Dultsland en Oostenrijk op aangedrongen heeft om zijn uitleve ring te vragen. Israël heeft geen uit- leveringsverdrag met Brazilië. Volgens Simon Wlesenthal is Wag ner na het einde van de tweede we reldoorlog met de hulp van de klan destiene Nazi-organisatie Odessa vla Syrië naar Zuid-Amerika ontvlucht. Wagner zou een 8yrlsch paspoort hebben. Volgens overlevenden van de kampen Sobibor en Treblinka zou Wagner als een „menselijk beest" zijn opgetreden in die kampen. or Bert van Panhuis bewoners van de Schotse *d Hamilton gaan vandaag de stembus om een nieu- vertegenwoordlger in het rttse parlement aan te wijzen. lamilton, vlakbij Glasgow, ln het Mustriële hart van Schotland. Eén In de heilige plaatsen van de KhoUe nationalisten. Welke recht- Narde 8NP-aanhanger schiet niet II als hij terug denkt aan die 2de •vember ln 1967. Ook toen was er ft tussentijdse verkiezing voor het Irlement Sinds 1918 had de stad ibour gestemd en de socialisten Mden bij de stembusstrijd van •66 een formidabele voorsprong in 16.000 stemmen behaald op de Incurrerende SNP. Me 8NP stelde over het algemeen let zoveel voor. Er was natuurlijk lel een levendig nationalisme in ghotland maar een parlementszetel •d de 8NP niet. Er was dan ook niet pel aandacht voor de 38-Jarige Juris- t Wlnnifred Ewlng. die de blauw ste kleuren verdedigde. Dat werd Mers toen de uitslag bekend werd •maakt, zoals gewoonlijk ln het Udhuls door de burgemeester Wln- je Ewing had een achterstand van 6 000 stemmen omgezet in een voor rong van bijna 2000. Een onge- |nd sensationele „swing" van 36 locent De nationalisten waren ult- Innig van vreugde en iedereen weet K haarfijn te vertellen hoe Ewlng t> hsar SNP-ers de stromende regen f renden en druipend van het he- De Schotse nationalisten hebben momenteel elf vertegenwoordigers in het parlement in Londen. Zal Margo MacDonald (rechts) nummer 12 worden? meiwater door het stadscentrum hosten. Dat waren nog eens tijden, meneer! Graadmeter En nu zijn er weer verkiezingen ln Hamilton. In verband met het over lijden van de zittende socialist. Want ruim 2 Jaar na de victorie van Winnie Ewlng pakte Labour de zetel al weer terug Anderhalve maand geleden was de 8NP er nog heilig van over tuigd dat ze Hamilton weer zouden inlijven in de nationalistische frac tie. De partij was ln zijn nopjes Drieënéénhalf Jaar lang was er geen „tussentijdse" in Schotland geweest en nu stonden er ineens twee vlak achter elkaar voor de deur. Glaagow- Garscadden en Hamilton. De politie ke partijen in Oroot-Brittannië zijn altijd zeer gespitst op die by-electi- ons omdat ze over het algemeen een goede graadmeter vormen voor de krachtverdeling van het moment. Garscadden. Hamilton en daartussenin de Schotse lokale ver kiezingen. De SNP kon nu eens laten zien dat ze de grootste partij van Schotland was geworden en Labour voorbij was gestreefd. En met bijna veertig kiesdistricten achter de hand waar de SNP bij de vorige parle mentsverkiezingen in oktober 1974 Labour op de hielen zat zou het partij moreel flink verstevigd wor den. Maar het viel bitter tegen: Gars cadden bleef tegen alle verwachtin gen in in handen van Labour en de socialisten wisten bij de lokale ver kiezingen zelfs zetels op de 8NP te herwinnen. Vandaag de dag durft de leiding van de SNP al niet meer te zeggen dat ze vanavond Hamilton zullen hebben En dat nog wel nu ze hun befaamde tweede voorzitter Margo MacDonald hebben ingezet, een politiek natuurtalent en een gaaf voorbeeld van een heel knap stel hersens in een zeker zo knap hoofd. „8tem Margo" roepen de verkie zingsbiljetten en dat is genoeg. Want wie kent niet de 35-jarige blonde Hamiltonse. die vijf Jaar geleden ver rassend de parlementszetel voor Glasgow-Oovan bemachtigde en daarna als „Margo. queen of Scots" Margo MacDonald als een nieuwe Maria Stuart haar entree in Londen maakte? Kansen gekeerd Hoe komt het dat de kansen voor de 8chotse nationalisten zo zijn ge keerd? Een kwestie van diefstal, zou Je kunnen zeggen. De Labourrege- ring heeft de kleren van de nationa listen gestolen net zoals ze tot op zekere hoogte ook het textiel van de Conservatieven en de liberalen in de linnenkast heeft hangen In hel ge val van de nationalisten hield dat in dat de regering getracht heeft de duidelijkste gevoelens van achter stelling ln te tomen met de zogehe ten Devolutiewet. Als de Schotten, die wet in een referendum aanvaar den, en het ziet er nu naar uit dat het vereiste percentage „ja" van 66 wordt gehaald, dan krijgt Schotland een beperkte vorm van zelfbestuur met een eigen vertegenwoordiging van 142 mensen in Edinburgh. Er komt een aanzienlijke zeggenschap in eigen zaken maar één van de vu rigste wensen, het zelf innen van belastingen, wordt niet vervuld. Te zeggen dat het allemaal van een leien dakje liep is overdreven. De devolutiewet werd in eerste instantie verworpen en daarna opnieuw inge diend door de regering. Premier Ja mes Caiaghan en zijn vice-premier Michael Foot moesten de voorstellen bij een aantal van de ferventste anti- devolr.tionisten binnen de eigen par tij bijna letterlijk door het keelgat wringen Deze anti's hebben daarna vooral via amendering getracht de wet uit te kleden maar helemaal gelukt ls dat niet. Toch is het vrijwel zeker dat de anti's iedere kans zullen aangrijpen om de wet alsnog te tor pederen. En anders zullen ze hem wel van katoen geven tijdens de refe rendum-campagne, die mogelijk ko mend voorjaar wordt gevoerd. 'Half ei' De nationalisten hebben de heksen toeren ln de parlementsgebouwen door veel eigen Inbreng over zich moeten laten komen. Vooral toen de Liberalen het pact met de socialisten sloten was er weinig kans meer op een val van de regering-Callaghan. De SNP had daar trouwens weinig baat bij. De kans was groot dat ze ln plaats van Callaghan de conservatie ve oppositieleider Margaret That cher achter de regeringstafel zouden krijgen en die heeft zeker zoveel af keer van nationalisme als ze van socialisme heeft. Dus koos de SNP liever het spreekwoordelijke halve el dan de lege dop al moet worden gezegd dat er binnen de partij nogal wat meningsverschil is over de vraag of deze strategie Juist was. Sinds de devolutie-activiteiten van Callaghan is de SNP tamelijk krach teloos geworden want het onafhan kelijkheidsstreven was en is zo n beetje het enige bindmiddel ln de partij, waarvan de vleugels zich uit strekken van neo marxistisch tot poujadistisch rechts. De tegenstan ders van de 8NP hebben de partij dan ook regelmatig getart met een eigen economisch beleid te komen en dat is er gewoon niet. Daarnaast trachten Labour en de conservatie ven de kiezers de schrikbeelden in te prenten van een onafhankelijk Schotland. Margo MacDonald moest zelfs haar getrouwde zus uit Enge land laten overkomen om de mensen te verzekeren dat ze hun familie aan de andere kant van de grens echt wel mochten bezoeken als de onafhanke lijkheid er door zou komen. Ook al zijn de kansen voor Margo bij de verkiezing van vandaag erg klein geworden dat betekent niet dat het In Memoriam van de 8NP al kan worden geschreven. Daarvoor heeft de partij een te grote staat van dienst onder Invloed van de natio nalistische dreiging heeft „White hall-Westminster" nog nooit zoveel gedaan voor de noordelingen als in de laatste vijf tot tien jaar en is de aanhang te breed en te hecht. Een recente peiling liet zien dat het per centage voorstanders van onafhan kelijkheid sinds vorig jaar is geste gen van 18 naar 28. En Margo Mac Donald heeft het hoofd nog niet ln de schoot gelegd. Per slot van reke ning had Winnie Ewing elf jaar gele den ook geen schijn van kans.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 7