Een jonge politicoloog aan de lijn
Nederlandse Katechismus
populair in Oost-Europa
mmi
mmw u
'Legertje pesten' eens
favoriet tijdverdrijf
De ingemetselde Job
Gehuwde priesters
slecht begeleid
tl
Herdenking
synode van
Dordt 1578
Oproep tot boycot
passiespelen in
Oberammergau
Pr- LASl
Vrijgemaakte steun aan kerk in Korea
Auto's in brand:
kind omgekomen
VANDAAG
Voorbijgangers
WOENSDAG 31 MEI 1978
KERK
T rouw/Kwartet2
door A. J. Klei
Laaut kregen we op de krent een
aankomend politicoloog aan de UJn.
die zich In Assen ophield. HIJ was
daar met enige soortgenoten ten
gerieve van een onderzoek naar de
verhouding van kerk en politiek In
het vooroorlogse Drente. Bij hun
naspeuringen, zo vertrouwde hun
woordvoerder ons door de telefoon
toe waren ze gestuit op de namen
van een aantal kerkgenootschappen,
die ze met geen mogelijkheid
konden thuisbrengen.
Laat maar eens horen, spreken we
vaderlijk, want als we 't Jonge volkje
wat kunnen meegeven, zullen we het
niet laten.
Om te beginnen bleken de
hersteld-luthersen een bron van
onzekerheid te vormen. We stelden
de Jeugdige politicologen gerust
door hen ervan op de hoogte te
brengen, dat dit genre luthersen al
sinds 1952 niet meer voorhanden ls.
Op de vraag of die mensen
rechtzinnig waren, antwoordden wij
bevestigend. We gingen voorbij aan
het feit dat Kohlbrugge voor wat
betref t dominee Uckermann hier
anders over dacht, niet om ons er
van af te maken, maar tenslotte ls
politicologie niets anders dan een
wat aangeklede cursus algemene
ontwikkelingen en vandaar dat we
de boel bevattelijk hielden.
Veel verwarring stichtte ook de
aanduiding: waalse hervormden. We
legden uit dat dit mensen zijn, die
tot op de huidige dag in het Frans
bepreekt worden en verhaalden dat
hun historie begint in de eerste helft
van de zestiende eeuw, maar dit
laatste Interesseerde de
onderzoekers niet. zij gingen niet
verder terug dan tot 1935. Wat ze wel
moesten weten was. of die waalse
hervormden rechtzinnig of vrijzinnig
waren. Allebei, zeiden we en op de
vraag of dat wel kón. verklaarden we
dat het kerkelijk leven ten onzent
aanzienlijk minder ovezichtelijk is
dan politicologen voor hun arbeid
zouden wensen.
Enige discussie ontstond toen de
wakkere vragensteller in Assen niet
terstond bereid was van ons aan te
nemen, dat Nederduits-hervormd
hetzelfde is als gewoon hervormd.
Hij meende een filiaal van een
Zuidafrikaanse kerk ontdekt te
hebben en pas na krachtige
aandrang onzerzijds was hij bereid
deze gedachte prijs te geven. Hierna
eindigde het gesprek
allervriendelijkst.
Ze weten werkelijk van niks, merkte
mijn collega, die de jonge
politicoloog te woord had gestaan,
misprijzend op. Och, sprak ik
toegeeflijk, ik weet weer niets van de
voetballerij. Maar mijn collega
bracht me onder het oog dat ik
desondanks toch nimmer AJax voor
een christelijke damvereniging zou
verslijten, en daar had hij gelijk in.
Toen ging de telefoon opnieuw. Weer
was de politicoloog aan de lijn, hij
had nog één vraag. Ze waren ook een
uitgebreide groep tegengekomen:
gereformeerdennee, ze wisten
wel dat die nog niet uitgestorven
waren, maar wat wóren die?
Rechtzinnig, antwoordde ik zonder
dralen, want het ging Immers om
vooroorlogse gereformeerden.
Overigens houd ik mijn hart vast als
straks in aanbouw zijnde
politicologen de tegenwoordige
toestand moeten bekijken.
Weliswaar zijn er geen
hersteld-luthersen meer, maar het
assortiment gereformeerden ls
Inmiddels sterk vergroot.
Vrijgemaakten binnen en buiten
verband zijn erbij gekomen en je
hebt gereformeerde gemeenten én
gereformeerde gemeenten in
Nederland, welke onder geen beding
bij elkaar geharkt kunnen worden.
Voorts vraag ik me bekommerd af of
die Jongens wel in de gaten zullen
hebben dat vrijzinnigen in de
politiek soms zeer rechts zijn (ik ken
althans één uiterst vrijzinnige
pastorie in Drente, waar De
Telegraaf gretig uit de brievenbus
gehaald wordt; en rechtzinnigen
soms zeer links. Maar als de
politicologen er niet uit mochten
komen, wij zitten aan de andere kant
van de lijn gereed!
Van een onzer verslaggevers
DEN B08CH In 1966 presenteer
den de Nederlandse r.k. bisschoppen
aan hun gelovigen een „Nieuwe Ka
techismus". die weliswaar een storm
veroorzaakte, maar. die ook imis-
schien wel daardoor) een groot ver
koopsucces kende. Er zijn er zo n
400.000 exemplaren van verkocht en
er kwamen vertalingen in Frans.
Duits. Engels. I talisans. Spaans en
vele andere talen.
Minder bekend ls, dat ook ln Oost-
Europa grote aandacht is voor de
Nederlandse Nieuwe Katechismus,
vaak Juist onder mensen die van
huisuit helemaal niet rooms-katho-
liek of zelfs geen christen zijn.
Joodse student
Het Bisdomblad van Den Bosch be
schrijft. hoe ln Moskou een student
(van ongelovige Joodse afkomst) in
het bezit kwam van de Franse verta
ling van de katechismus. De lezing
daarvan trof hem zo, dat hij met
enkele anderen die zeshonderd blad
zijden ln het Russisch ging vertalen.
Ze werkten er drie jaar aan. Toen
huurden zij van hun zakcenten enke
le typistes, die de vertaling zo n 25
keer overtypten. Die exemplaren
werden ln omloop gebracht en wer
den en worden nog steeds her en der
weer overgetypt of afgeschreven.
Op dezelfde wijze circuleren al sinds
1969 in Tsjechoslowakije een Tsje
chische en een Slowaakse vertaling.
Sinds 1970 is een Hongaarse verta
ling ln omloop. Alleen in Joegoslavië
is het gelukt, zij het niet zonder
moeilijkheden, vertalingen van de
Nieuwe Katechismus te drukken: in
het Kroatlsch in 1970 en in het Slo-
weens ln 1971. Of de Nieuwe Kate
chismus ook in het Pools vertaald is,
is tot nu toe niet bekend.
ROTTERDAM (ANP) - Bisschop
8ünonis vindt dat de begeleiding
van trouwende priesters over het al
gemeen tekortschiet. Hij zei dit ln
een besloten vergadering van de pas
torale raad van zijn bisdom, die ge
wijd was aan de problematiek van de
gehuwde priesters.
Zodra de gehuwde priester ander
werk heeft gevonden, verdwijnt hij
ln veel gevallen uit het gezicht van
de kerk. aldus bisschop Slmonls, die
dit betreurde.
De bisschop zag overigens een dui
delijke parallel tussen de celibaats-
crisis en de crisis van het huwelijk ln
deze tijd. Het „zich vastleggen voor
het leven" ls voor velen een pro
bleem geworden. HIJ constateerde,
dat ln alle zeven bisdommen in prin
cipe de richtlijnen worden toege
past. die zijn opgesteld door de Ro
meinse congregatie voor de geloofs
leer. zo mogelijk aangepast aan de
plaatselijke omstandigheden van
het bisdom. In alle gevallen wordt
iedereen loyaal beoordeeld, aldus
Bisschop Slmonls.
Als criterta bij een eventuele herbe-
Van een onzer verslaggevers
DORDRECHT Maandag 5 Juni
wordt ln de Augustijnenkerk te
Dordrecht een bijeenkomst gehou
den ter herdenking van de nationale
synode, die vierhonderd Jaar gele
den. van 2 tot 18 Juni 1578, in Dor
drecht plaatsvond.
Prof dr D. Nauta. dr O. Moreau uit
Luik en dr R. H. Bremmer zullen in
deze bijeenkomst voordrachten hou
den over de betekenis van deze syno
de. die ln de Belgische en Nederland
se kerkgeschiedenis een belangrijke
plaats inneemt. De bijeenkomst be
gint om 10.15 uur.
Aan het einde, circa 15 uur. zal een
bundel worden aangeboden, die
naast de voordrachten ook de tekst
van de acta van de synode bevat,
verzorgd door prof. dr. W. van 't
Spijker, en voorts een hoofdstuk
over de betekenis van de synode
voor de Waalse kerken door prof. dr.
F R J Knetsch en een bijdrage van
dr J. P van Dooren over het protes
tantse kerkelijke leven in 1578. De
bundel wordt ingeleid door prof. dr.
J van den Berg
OfiM «drMMn;
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wtbautstrast 131
Tel 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/
DORDRECHT:
Postbus 948
Westblsak 4. Rotterdam
Tel. 010-115588
iRed.l
Schledamsevest 52
Tel. 010-115700 ladv.)
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030.
noeming van een gehuwde priester
ln een pastorale funcUe noemde hij
allereerst de Instelling en geschikt-
held van de persoon In kwesUe.
Daarnaast spelen het oordeel van de
echtgenote, de aanvaarding door de
gelovige gemeenschap, de ontwikke
ling van het huwelijk en de salaris-
ring een rol.
De raad besloot een onderzoek ln te
stellen naar de oorzaak, waarom zo-
veel priesters willen trouwen. Van
1965 tot 1975 zijn ln Nederland ruim
1730 priesters uit hun ambt getre
den. De meeste van hen zijn ge-
trouwd. De laatste Jaren ls het aantal
uittredingen wat gedaald. Ook vroeg
de raad een ondersoek over de vraag,
waarom zoveel huwelijken ln deze
tijd stuk lopen.
WENEN Deelnemers aan een
internationaal congres van christe
nen en joden in Wenen hebben opge
roepen. de passiespelen van Ober
ammergau in 1980 te boycotten van
wege hun antisemitische passages.
De spelen, die eens ln de tien Jaar
plaatsvinden, zijn inzet geweest van
een jarenlange strijd in Oberammer
gau tussen reformisten, die de tekst
wilden zuiveren, en voorstanders van
de traditionele versie. De laatsten
behaalden dit voorjaar de overwin
ning.
ROME Ofschoon abortus in
Italië nu is toegestaan, zullen de r.k.
ziekenhuizen ln dit land er nimmer
toe overgaan. Dit heeft de vereniging
van katholieke ziekenhuizen in Italië
bekendgemaakt. Bij deze vereniging
zijn 30 ziekenhuizen en 160 particu
liere klinieken aangesloten.
FREUDENSTADT Met een In
ternationale conferentie ln Freuden-
stadt (West-Duitsland) herdenkt de
Morele Herbewapening, dat haar
stichter, de Zwitsers-Amerikaanse
lutherse dominee Frank Buchman,
honderd Jaar geleden werd geboren.
Buchman richtte de beweging in
1909 op. aanvankelijk onder de
naam „Oxford-beweging".
LONDEN De baptisten-unie
van Groot-Brittannië en Ierland
heeft volgens haar vroegere presi
dent sir Cyril Black in de afgelopen
25 jaar dertig percent van haar le
dental verloren Er zijn nu nog
182.000 over. ..Als wij geen nieuwe,
overtuigende evangelisatie-metho
den weten te ontwikkelen, zullen wij
verdwijnen", zei hij.
Geloofwaardig
nxR ÖWnji/.-v.
Daan Scholten schrijft in het Bos
sche Bisdomblad de populariteit van
de Nederlandse Katechismus in
Oost-Europa toe aan de bijzondere
aanpak. Deze katechismus doet de
zoekende lezer geen geweld aan
zoals het hem tot dan toe van de
zijde van de heersende Ideologie on
ophoudelijk vergaan is door hem
een kerkleer op te dringen alsof die
al bij voorbaat een vanzelfsprekende
zaak zou zijn. De Nederlandse kate
chismus luistert naar de vragen en
problemen en helpt bij het zoeken
naar antwoorden. Hij reikt de lezer
de hand om hem bladzij na bladzij te
helpen, zijn geloof op te bouwen en
gestalte te geven. Dat geeft volgens
Daan Scholten de Nieuwe Katechis
mus zo'n bijzondere geloofwaardig
heid ln de ogen van Jonge mensen,
die door een heel persoonlijke keuze
ertoe komen, zich aan te sluiten bij
de gemeenschap van christenen.
Een Hongaarse r.k. organisatie in
Wenen, genaamd Opus Mystici Cor
poris. wil de Hongaarse vertaling nu
laten drukken in een eerste oplaag
van 10.000 tot 15.000 exemplaren. In
Engeland is een uitgever van Russi
sche literatuur bereid gevonden, de
Russische vertaling ln zijn fonds op
te nemen. Hij denkt aan een beschei
den eerste oplage van 2000 exempla
ren. De stichting Communicantes te
Nijmegen, onder beschermheer
schap van kardinaal Alfrink, stelt
pogingen in het werk om hiervoor
het benodigde geld bijeen te
brengen.
Het Leger des Hells bestaat honderd Jaar. Ter
gelegenheid daarvan is De Strijdkreet met een
speciaal nummer uitgekomen in een oplaag van
een kwart miljoen. Het ls een boekje van 68
pagina's met veel platen ln kleur en zwartwit.
„Honderd jaar Leger des Heils" (te bestellen
door ƒ3,20 te storten op giro 420000 van De
Strijdkreet te Amsterdam) vertelt alles over
heden en verleden van deze organisatie.
Hoezeer „legertje pesten" een favoriet tijdver
drijf moet zijn geweest, toen het Leger pas in
Nederland was (1887-1890), toont deze plaat.
Het verstoren van de bijeenkomsten (o.a. door
kadavers van ratten, katten en andere dieren
naar binnen te slingeren) was toen aan de orde
van de dag. In Kampen namen de relletjes
zulke afmetingen aan, dat de burgemeester de
staat van beleg afkondigde.
Het eeuwfeest wordt eind juni in Londen ge
vierd met een congres, waarop dertigduizend
mensen uit de hele wereld verwacht worden.
GRONINGEN De generale syno
de van de gereformeerde kerken
(vrijgemaakt) heeft besloten, de fi
nanciële steun aan de presbyteriaan
se kerk in Korea te verhogen tot
maximaal 35.000 dollar (80.000 gul
den) per Jaar. Dat betekent, dat van
de plaatselijke kerken een bijdrage
van een guiden per ziel per jaar ge
vraagd zal worden voor steun aan
Korea.
De gereformeerde kerken (vrijge
maakt) hebben nauwe contacten
met deze Koreaanse kerk. Het geld is
bestemd voor het theologisch semi
narie in Poesan en voor het maand
blad van de kerk. De synode sprak
eveneens uit, dat het ook voor het
vervolg zeer gewenst blijft, dat er
regelmatig in Poesan gastcolleges
gegeven worden door hoogleraars uit
Kampen.
door dr C. Rijnsdorp
WICHITA - Op de tiende doop»-
gezinde wereldcongres van 25 tot 30
juli in Wichita (Kansas, V8) worden
zesduizend doopsgezinden verwacht, HandleidinQ
onder wie van de Jonge kerken" ln
de derde wereld en uit de Sowjet-
Unie Over heel de wereld zijn thans
485.000 doopsgezinden, waarvan
25 000 in Nederland.
De vrienden van Job bedrijven bespiegelende
theologie, met een beschuldigende spits op het
hart van de arme lijder. Job daarentegen
spreekt, roept en schreeuwt vanuit zijn hoogst
persoonlijke, benauwde geloofs- en levensnood,
zijn acute existentiële crisis.
Dr Karei Blei, in zijn boek Job, verklaring van
een bijbelgedeelte (uitg. Kok, Kampen, 160 blz.,
17,50), wijst op bl. 107 op dit enorm niveauver
schil tussen de woorden van Job en die van zijn
vrienden. „Zij hanteren cliché's, ze „draaien"
stereotiep steeds weer een zelfde betoog .af'.
Maar Jobs woorden kennen hoogten en diepten,
ze zijn gesproken door een levend mens in zijn
worsteling met (om) God." Het eindelijke ant
woord van God is Jegens de vrienden dan ook
veroordelend, maar tegenover Job tweezijdig.
Hij krijgt wel gelijk wat de vrienden betreft,
maar tevens, om het eens plat te zeggen, de hele
kosmos op zijn kop om toch maar goed te
beseffen waar zijn plaats als creatuur is.
IJZENDUKE (ANP) De vierjarige
Marcel Aerssen uit IJzendijke in
Zeeuwsch-Vlaanderen is ln zijn
woonplaats omgekomen. Het jonge
tje zat bij zijn vader in de auto. die
op de Provinciale weg van IJzendij
ke naar Biervliet stond voorgesor
teerd om linksaf te slaan, toen een
bus ze van achter aanreed en ze
tegen een tegenligger drukte. De
twee auto's vlogen in brand. Ook een
hond. kwam om. De twee bestuur
ders zijn met brandwonden naar een
ziekenhuis gebracht
Bleis boek is een praktische handleiding door
het boek Job heen. trouwens uit de praktijk
onstaan; studieus maar nergens zwaar op de
hand. goed bruikbaar voor bijbelonderzoek
Maar hiermee is de kous voor de recensent niet
af.
Laten we goed begrijpen dat zowel in het oude
als in het nieuwe testament een boek voorkomt
dat. hoewel in de canon ingemetseld, afzonder
lijk genomen tot de wereldliteratuur behoort. In
het Oude Testament is dat het boek Job. in het
Nieuwe Testament de Openbaring van Johan
nes Het is zelfs mogelijk beide boeken met
elkaar te vergelijken (messiaanse voorafschadu
wing en glorieuze overwinning), maar dat valt
hier buiten de lijst.
Het literaire aspect komt in de bijbelweten
schap. esthetisch gesproken, nauwelijks aan
bod Men constateert genres, spreekt van dich
terlijke boeken, boeken van wijsheid, van apoka-
lyptische literatuur. Men analyseert decomposi
tie. men komt tot classificatie, men hanteert bij
voorkeur het lappendeken-model en wantrouwt
Dr K. Blei
het geschreven-zijn „aus einem Guss". Er moet
aan de tekst altijd gesleuteld zijn en men be
volkt een hele Olympus met redacteuren. Ik kan
daar niet over meepraten, maar wat men mist is
literair-esthetische visie op behoorlijk peil.
B. Wielenga
Wijlen Bastiaan Wielenga (1873-1949) heeft dat
in zijn tijd en binnen de literaire constellatie
waarin hij leefde, gevoeld en er wat aan willen
doen. Met op de achtergrond het schoonheidsi
deaal van de Tachtiger Beweging schreef hij De
bijbel als boek van schoonheid (1925.1966) en De
Bijbel. Het licht voor de kunst (1939). Een paar
Jaar tevoren, in 1937. had Leon Georges Wenceli-
us te Parijs zijn boek L'esthétique de Calvin
uitgegeven, waarin hij bij Calvijn, als bijprodukt
van diens theologische arbeid, een soort ver
spreide schoonheidsleer signaleert en in systeem
probeert te brengen.
Wat Calvijn en Wielenga verblindt is de westerse
bril waardoor de bijbel wordt bekeken, dat wil
zeggen dat Midden-Oosterse boeken uit verschil
lende cultuurperioden esthetisch worden ge
waardeerd door westerlingen, mensen van het
Avondland, die Westerse schoonheidsnormen
aanleggen. Overigens is het verschil tussen Cal
vijn en Wielenga groot. Calvijn was in zijn jeugd
werk De Clemenlia humanist, zei Doumergue.
Men heeft in dit werk van de 23-jarige Calvijn 55
Latijnse en 22 Griekse citaten geteld. Calvijns
kunstbril. voorzover gedragen, had classicisti
sche glazen en die van Wielenga neo-romanti-
sche.
Tekort
Eigenlijk is dit een tekort. Hier speelt trouwens
het hele probleem mee van het wegvallen van de
Joodse inbreng in de jonge kerk en in de ontwik
keling van de christelijke theologie. In onze
dagen heeft men hiervoor oog gekregen en pro
beert men de schade in te halen. Ons traditionele
kunstbegrip, dat in het (neo)platonisme wortelt
(kunst als afspiegeling van de idee van het
schone), is vergruizeld. De esthetische brillen
van Calvijn (in Wencelius' visie) en vbn Wielenga
zijn ons van de neus geslagen We beginnen de
Joodse eigenheid weer te ontdekken, mede aan
gespoord door hun ontzettende tragiek en staat
kundige problematiek. Het hier aangekondigde
boek. evenals dat van Drijvers en Hazewinkel
over Job dat ik voor onze krant in 1971 heb
besproken, is van die hernieuwde belangstelling
en dat hernieuwde begrip een bewijs.
Maar het boek Job zowel als het boek Openba
ring zitten zo muurvast in de kerkelijke canon,
nu ze er eenmaal in zijn opgenomen, dat ze (om
op een andere beeldspraak over te gaan) ermee
zijn vergroeid; theologisch terecht, maar literair-
historisch een moeilijkheid. Wil men „de donder
van Gods mogendheden" in beide boeken tot de
laatste echo toe duidelijk vernemen, dan moet
men even een pseudo-ketter worden en ze op
zichzelf stellen. Men moet ze dan apart en als
bijdragen tot de wereldliteratuur durven en kun
nen bezien. Heeft men dit gedaan, dan is de
blijde verwondering des te groter dat ze onder
Gods voorzienigheid in de canon zijn terechtge
komen, overigens niet zonder strubbelingen wat
het boek Openbaring betreft.
GEMEENTERAAD
Vandaag is het dan zover. We mogen
stemmen via een biljet waarop we
uitmaken, wie we in de
gemeenteraad willen hebben. Veel
mensen hebben het er in deze dagen
vaak over dat je móet stemmen.
Stemmen moét. net als melk. Dat
hoort bij je burgerplicht, zeggen ze
Je bent verantwoordelijk voor de
gang van zaken en dat moet je op
zo n dag laten zien. Mij best. maar 't
spreekt me toch wat minder toe. Ik
ben meer vatbaar voor dingen die
mogen. Ik zeg dus: stemmen mag.
Nogal logisch? Dacht u maar. Bij een
heleboel bazen in de wereld mag t
niet. Van meneer Moboetoe mag je
niet stemmen. Nergens voor nodig,
vindt hij. Heb je toch geen verstand
van. Hij wel! Daarom is er zeker zo'n
godgeklaagde ellende in Zaire. Bij
alle afschuwelijke en absoluut te
verwerpen geweld is 't toch best te
begrijpen dat mensen zo'n soort
kolonialisme helemaal niet nemen.
Van meneer Vorster mag je
stemmen. Maar dan moet je wel een
mens zijn. En mensen zijn alleen
maar wit. Wie een andere kleur heeft
mag niet meedoen of alleen voor
spek en bonen. En bij kameraad
Breznjew? Ja. daar mag iedereen
stemmen. Maar daar héét 't alleen
maar stemmen, want er is maar één
partij. Ik denk dat je zo nog best een
tijdje kunt doorgaan. Bij ons is dat
allemaal veel beter! Ja. dat wil
zeggen, daar mogen we wel even over
nadenken. Goed, wij hebben geen
dictator. Maar er moet wel altijd op
gelet worden of „die over ons gesteld
zijn", d w z. die we nu gaan kiezen,
toch geen neigingen hebben om 't
liefst alles zelf te beslissen. Als ik
hoor dat B. en W. een bepaalde zaak
niet aan de raad zullen voorleggen,
want dat houdt maar op. dan ga ik
toch even nadenken. Ik las laatst dat
de regering die zaak van de Uralco
niet meer in de Kamer wil hebben. Ik
denk dat zoiets bedenkelijk is.
Mogen stemmen krijgt toch ook iets
van moeten. We zijn inderdaad
verantwoordelijk. Waarvoor? Ja, dat
kan in dit hoekje niet staan, want
dat zijn duizend en één situaties in
dorpen en steden en vlekken. Is het
onoverzichtelijk? Dat kan best. Niet
iedereen kan van alles op de hoogte
zijn. Maar dan hebt u natuurlijk
mensen in wie u vertrouwen hebt
gekregen. En dat mag u helemaal
alleen uitmaken. Daar kan niemand
u over kapittelen. Want dat is
democratie.
BEROEPINGSWERK
NED. HERV. KERK
Beroepen te Den Haag: T. Zevenber
gen te Steenwijkerwold; te Zeevang:
B. J. Stobbelaar vic. te Amsterdam.
Bedankt voor Stolwijk: A. van Brum-
melen te Huizen <NH).
Beroepbaar: M. W. S. Cramer, laatste
lijk predikant voor buitengewone
werkzaamheden (alg. secretaris
VCJC), Spoorlaan 2 te Schagen
GEREF. KERKEN
Beroepen te Drachten: dr J. M. R.
Diermanse te Franeker; te Bergen
op Zoom (met name voor Halsteren.
Hoogerheide en evangelisatie: dra. J.
G. Wijers, kand. te Kampen.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Rotterdam-Delfshaven:
T. J. Keegstra te Arnhem.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Putten: A. Bijkerk te
Aalten.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Gorinchem: D. Rietdijk
te Vlaardingen; te Veenendaal R.
Boogaard te Leiden.
H. Pauwels
Luitenant-kolonel H. Pauwels van
het Leger des Heils neemt in ver
band met zijn pensionering afscheid
van de actieve dienst. Hij blijft nog
een jaar algemeen leider van het
Stafmuziekkorps. De laatste vijf Jaar
was lt.-kol. Pauwels hoofdredacteur
en literair-secretaris van de Leger
des Heils uitgaven, daarvóór onder
meer drie jaar hoofd van de kweek
school voor de opleiding van heilsof
ficieren in Amstelveen.
Yermogen
Zojuist is bekend geworden dat
aartsbisschop Yermogen van Oolu-
bev op 7 april in een klooster in
Zjirovitski op 83-jarige leeftijd is
overleden. Yermogen werd bekend
door zijn verzet tegen de slaafse
volgzaamheid van zijn kerk aan het
Sowjet-regime. In 1965 werd hij ge
dwongen met emeritaat te gaan.
Yermogen werd in 1931 tot tien jaar
in een strafkamp veroordeeld. Later
werd hij bisschop van Tasjkent en
Centraal Azië, waar hij te maken
kreeg met het staatsverzet tegen de
uitbreiding van het aantal kerken. In
1965 organiseerde Yermogen een de
putatie van acht bisschoppen naar
de Moskouse patriarch om te protes
teren tegen enkele kerkelijke beslui
ten. die door de Sowjet-autoriteiten
waren opgelegd. De aartsbisschop
werd hierna ontslagen. In 1963 deed
hij ter gelegenheid van het 50-jarig
bestaan van het patriarchaat een
beroep op de patriarch de kerk te
zuiveren van compromissen met de
overheid.
