kleine krant Trouw de !»%- lm i X Broer en zus niet samen in de raad Kerken met CDA-verhoudingen Karakter De PvdA in de polder (1) De PvdA in de polder (2) Agenda leus beklad S< l EPV: geen bede i in troonrede VVD-toernee SGP-Benthuizen treurig over 'verkiezingsstunt' Vi*V i Andere kijk op industrie Mundial I o HH CINSDAG 30 MEI 1978 I 1 TROUW/KWARTET P 10 PARLEMENTPARLEMENTAIRPARLEMENTARIËRPARLEMENTARISMEPARLEMENTENTPARLEMENTAIRPARLEMENTARIËRPARLEMEÏ) Redactie a. i.: Gerard van der Wulp, bijdragen Theo Koele en Dick van Vliet. Tot aan de eenwording in 1980 en misschien ook nog wel daarna zal het jonge CDA blijven kampen met grote problemen bij het opstel len van verkiezingslijsten, en kan- didatenlijstjes voor bestuurscolle ges zoals- kabinetten en colleges van b en w. De drie partijen waarop het CDA Is gebouwd, KVP. ARP en CHU dienen evenredig vertegen woordigd te zijn. een probleem, zo als we dat ons nog vers herinneren uit de kabinetsformatie waarbij het CDA talloze interne verdeel sleutels over tafel liet gaan De kwestie van de zetelverdeling duikt in de CDA-gelederen nu op nieuw op. ditmaal in verband met de Europese verkiezingen die vol gend jaar worden gehouden. In het CDA-bestuur wordt al gesproken over het aantal lieden van KVP-, AR- en CHU-huize. dat de zetels in het Europees Parlement zal inne men. Optimistische CDA'ers hou den het erop. dat er elf van de 25 Nederlandse zetels te verwerven zijn. de meesten verwachten er tien en ook met de mogelijkheid van negen wordt ernstig rekening ge houden. En bij dat laatste wringt de schoen. Eén van de CDA-partiJ- en. de CHU. zou er karig vanaf komen. Een CDA-commissie, met daarin alle partijvoorzitters dus ook Van Leeuwen (CHU) heeft voor negen zetels de volgende verdeel sleutel ontworpen, vijf KVP-zetels, drie AR en slechts een CH. Daar is het laatste woord nog niet over gezegd, vertelt ons CHU-voorzitter Van Leeuwen. Dreigende moeilijk heden? „Dat denk ik niet. Door het CHU-bestuur is wel gezegd, dat de CH met die verdeling een fors offer brengt. Maar we hebben ook oog voor de goede verhoudingen in het CDA. Persoonlijk vind ik dat we ditmaal niet moeten overvragen. Ik denk daarbij aan de vrij royale k deelname van de CHU aan het hui dige kabinet (twee ministers, drie staatssecretarissen - red Wel vindt de CHU dat er nu eens ge zocht moet worden naar een vaste verdeelsleutel voor de drie CDA- partijen, dus los van concrete ge vallen als de Europese verkiezin gen. En we moeten ook rekening gaan houden rhdt de rechtstreekse CDA-ieden." In de CDA-top wordt de gestage groei van het aantal rechtstreekse leden Juist gezien als middel om de CHU ditmaal tot bescheiden wen sen te brengen. Het aantal recht streekse CDA-leden begint het aan tal CH-leden ras te naderen. Als het CDA bij de Europese verkiezingen elf zetals in de wacht sleept wordt de bemanning van één daarvan be paald door de rechtstreekse leden. Zetelverdeling is één probleem, de bemanning (in formatiejargon, het probleem van de mannetjes en vrouwtjes) is een tweede. Opmerke lijk is dat de CHU reeds nu een kandidatenlijst klaar heeft. Num mer één is het Tweede Kamerlid Tolman, die tevens al Europees parlementariër is. nummer twee is Janseif van Raay (CDA-bestuurs- lid), nummer drie Piket (senator). Vanwaar de haastige spoed? Het antwoord ligt. naar wij uit CDA- bronnen vernamen, in (vermeen de?) politieke verlangens van oud- CHU-leider Kruisinga, kortstondig minister van defensie. Voor de weg naar het Europees Parlement is Kruisinga de pas al afgesneden door de snelle kandidaatstelling. Maar hij kan in theorie weer in het vaderlandse parlement terug keren. Als Tolman zou moeten kie zen (een gerede mogelijkheid) tus sen Tweede Kamer en Europees parlement zou hij. naar wordt aan genomen. Den Haag vaarwel zeg gen. Kruisinga is dan de eerste ge gadigde voor het bezetten van de vrijkomende Kamerzetel. Het staat vast. dat de CHU daar geen trek in heeft. De nieuwe minister van volkshuis vesting. Beelaerts van Blokland, heeft deze week zijn eerste echte treffen met de Tweede Kamer: hij verdedigt de verstedelijkingsnota van zijn voorganger Gruijters. Het Kamerdebat zal kwantitatief niet veel meer om het lijf hebben. De meeste geschilpunten over toe komstige bouwlocaties werden al weggepoetst in vijf lange dagen du rende vergaderingen van de Twee de Kamercommissie voor volks huisvesting. samen met de bewindsman. De overgebleven punten worden vanmiddag in de stemmingen over de moties be slecht. Met de marathonzittingen in de kamercommissie lijkt minister Beelaerts van Blokland zich aardig aan de handelwijze en de gebrui ken in de Tweede Kamer te hebben aangepast, iets waarmee hij in het begin nogal wat moeite bleek te hebben. Er was echter wel enig verbaal geweld voor die aanpassing nodig, met name van de socialist Kombrink. In enkele van de eerste vergaderingen veroorloofde de mi nister zich enkele malen opmerkin gen. die bij de Kamerleden alge meen verkeerd vielen. Laat op de avond, na bijna tien uur vergaderen die dag. kon mevrouw Salomons (PvdA) een geeuw niet meer onderdrukken. De minister reageerde meteen, midden in een betoog. laat u de mond maar open staan, mevrouw Salomons, het is trouwens al laat op de avond, wat betreft de lokatie in de Haar lemmermeer merk ik op WD-kamerlid Scherpenhuizen poogde de volgende vergadering, vlak na het diner, wat restjes uit het gebit te verwijderen. Ook dit vermocht de bewindsman niet te ontgaan: „Ik kom nu aan de Eems- mond. ik zie dat het de heer Scher penhuizen in het verkeerde keelgat schiet Opmerkingen van deze kapittelen de soort schieten inderdaad de te genwoordige Kamerleden, opposi tie of niet, in het verkeerde keelgat, vooral omdat een Kamerlid onmo gelijk direct snedig op de minister kan reageren. De minister is ten slotte de gast in de Tweede Kamer. Een vergadering later echter sloeg Kombrink terug: in een betoog be twijfelde hij terloops of het karak ter van de bewindsman wel borg stond voor een voortzetting van het beleid van zijn voorganger. Voorzit ter Klelsterlee onderbrak de verga dering prompt om te horen of Kom brink wellicht een „persoonlijk feit" wilde uitlokken, een zwaar wichtige discussie over persoonlij ke eigenschappen van een be windsman. die volgens gebruik moet eindigen in een motie van wantrouwen of in excuses. Kombrink reageerde nauwelijks, maar Beelaerts gebaarde onders hands het maar te laten zitten. Hij begreep dat Kombrink anders met zijn persoonlijk getinte opmerkin gen voor de dag zou zijn gekomen. Kombrink achteraf: „Een bewinds man die zich dat soort uitlatingen permitteert moet zelf ook tegen een stootje kunnen". Daar bleek de be windsman toe in staat. Bovendien leerde hij zijn les: er deden zich in de commissievergaderingen nadien geen incidenten meer voor. Een punt waarmee de Partij van de Arbeid nogal eens worstelt is de vraag hoe tussen de toevloed van vele studenten en academici, ook de gewone man. de al dan niet geschoolde arbeider, zich in deze (van oorsprong) arbeidersbeweging nog een beetje thuis kan blijven voelen. Minister jhr. drs. P. A. C. Beelaerts van Blokland Met de toevloed van grote groepen (semi)-intellectuelen in wat eens de arbeidersbeweging was, ging het verschijnsel van de intellectuele in vasie zich het meest knellend voor doen in de plattelandsgemeenten. De import vormde bij de polderaf delingen van de PvdA een geheel nieuw verschijnsel. Door hun grote re kennis van zaken op veel punten en door hun doorgaans grotere ver bale begaafdheid, kwam de import al snel in afdelingsbestuur en ge meenteraad terecht, de autochto nen in verwarring buiten de boot latend. Die laatsten voelden zich al spoe dig niet meer thuis in hun afdeling, en bleven weg van vergaderingen. Soms keerde men de PvdA bij ge meenteraadsverkiezingen geheel de rug toe, ten gunste van een of andere plaatselijke lijst, met een in het betrokken dorp geboren en ge togen lijsttrekker. Zo'n interne crisis ontstond onder meer vier jaar geleden bij de raads verkiezingen in het Zuidhollandse Bleiswijk. Die crisis vormde voor het hoofdbestuur van de PvdA aan leiding om eens grondig de verhou ding arbeider-academicus, of voor het platteland autochtoon-alloch toon. te onderzoeken. Men zette het „experiment Bleiswijk" op waarbij onder begeleiding van het partijbu reau bekeken zou worden hoe de verhoudingen tussen de socialisten in deze forensengemeente verbe terd zouden kunnen worden, als lichtend voorbeeld voor de andere probleemplaatsen. Zo gebeurde het dat in 1976 topfunctionarissen van de PvdA zoals partijsecretaris Ge rard Heijne de Bak en voorzitter Ien van den Heuvel in Bleiswijk te vinden waren om de begeleiding van de plaatselijke socialisten op gang te zetten. Wat is er. na vier jaar. met de nieuwe gemeenteraadsverkiezin gen voor de deur. van het experi ment terecht gekomen? Partijsecretaris Heijne de Bak is duidelijk: „Dat experiment is ei genlijk vanzelf wat doodgelopen. Op den duur hebben we het maar opgenomen in een heel wat breder onderzoek naar het functioneren van de interne partijdemocratie, en dat onderzoek is nog lang niet afge rond." Wat Bleiswijk zelf betreft is dat duidelijk. Daar woedt momenteel weer. net als overal elders, de ver kiezingsstrijd voor de nieuwe raad. De samenstelling van de PvdA-lijst daar getuigt van het falikant mis lukken van het experiment: geen enkele oud-Bleiswijker, of arbeider, prijkt op een verkiesbare plaats. Nummer één is een topambtenaar van het ministerie van onderwijs. Nummer twee de echtgenote van de rector van een grote Rotterdam se scholengemeenschap. Pas op nummer zeven komt een oud-Bleis wijker: een man van in de zestig, die in de jaren vijftig en zestig voor hem betere tijden voor de PvdA in de Bleiswijkse raad zat. In andere forensengemeenten is het niet veel beter, zo kan met enige zekerheid worden aangenomen. en wee van Loek Hermans (26) en Ed Nijpels (28). Het tweetal werkte zich op tot ko misch duo door een volkswagen busje, geparkeerd op het Binnen hof. te beschilderen, voorafgaand aan een grote toernee. Al spoedig vloog het vehikel in brand; naar boze Haagse tongen beweren om dat de twee te weinig publiciteit kregen. Een succesvol brandje, want ook in deze krant verscheen een kaderberichtje op de voorpagi- ne over het droeve lot van het ver kiezingsbusje. Een passage uit het mededelingen blad van de VVD-afdeling Heerde toont aan hoezeer de plaatselijke belangen, waar het bij raadsverkie zingen toch om gaat. op de achter grond worden gedrongen ten be hoeve van de landelijke politici: „Wij zijn erin geslaagd de jongste twee Kamerleden over te halen om tegen 22.00 uur onze bijeenkomst aan te doen en aldus op te luis teren De Tweede Kamer komt hoogst waarschijnlijk alleen vandaag bij een ter behandeling van de verste delijkingsnota. Morgen vergadert de Kamer niet in verband met de gemeenteraadsverkiezingen; don derdag is er. onvoorziene omstan digheden voorbehouden, geen zit ting, wegens gebrek aan onderwer pen. De Eerste Kamer komt deze week niet bijeen. rARISMEPARLEMENTE ■Veil ïam trui A Van een onzer verslaggevers ERMELO In Ermelo op de Vel zijn enige kerkgebouwen, nam het Hervormd Kerkelijk Cen' de Gereformeerde Emanuëlkert afgelopen dagen besmeurd. Tot toe onbekend gebleven perse hebben met spuitbussen, wj zich waarschijnlijk een zwart-bi stof bevond waarmee auto's pl( te worden getectyleerd, ten weei de van de ingangen de tekst E aangebracht. De progressieve groep Ermelo die in deze gemeente opereert, li zich hiervan onmiddellijk gedisj| tieerd. Het bestuur vermoedt dat| litieke tegenstanders aan het vt zijn geweest, die Ermelo 2000 te) de raadsverkiezingen bij de kerkJ gers in discrediet hebben wf brengen. Van onze parlementsredactie DEN HAAG De Evangelische L gressieve Volkspartij (EPV) v« dat de bede niet terug moet kor in de troonrede. Aangezien de I* regering verantwoordelijk^ draagt voor de troonrede en een a] tal leden daarvan alsmede gTote^ len van het Nederlandse volk v niet in de bede kunnen vinden, ra de regering heropneming daai niet in overweging nemen, alduu EPV, die het trouwens zinloos v de naam van een God te noen} zonder dat daaruit blijkt dat |j gaat om de vader van Jezus Ch De raadsverkiezingen staan pal voor de deur, de politieke partijen verkeren weer in hoogspanning. Het hoogtepunt van vier jaar poli tiek handelen in de gemeente is weer bijna achter de rug: de verkie zingscampagne. Als altijd hebben landelijke politici zich daarmee be moeid. waarschuwende woorden uit eigen gelederen ten spijt. Kritiek van WD-voorzitter Kort hals Altes op het „landelijke karak ter" van de verkiezingen bij voor beeld hield liberale Kamerleden niet thuis. De VVD meent een grote troef in handen te hebben met de „twee jongste Kamerleden" en de parlementaire pers werd de laatste weken dan ook overstroomd met liberale vlugschriften over het wel PARLEMENTPARLEMENTAIRPARLEMENTARIËRPARLEMENTARISMEPARLEMENTEJNTPARLEMENTAIRPARLEM BENTHUIZEN De meeste poli tieke partijen wringen zich in de dagen voor de gemeenteraadsver kiezingen in allerlei bochten om de kiezers toch vooral duidelijk te ma ken dat er morgen eigenlijk maar één keuze mogelijk is. In allerlei woonhuizen verschijnen raambil jetten, talloze bijeenkomsten wor den georganiseerd, aspirant-raads leden bellen aan voor een gesprek, weer anderen prijzen zich per per soonlijke brief aan en allen beloven dat het na de verkiezingen toch vooral „beter" zal gaan. Het wordt er voor de kiesgerechtigde burger bepaald niet eenvoudiger op. Een opvallende actie vond afgelo pen weekeinde plaats in Benthui zen. In de nacht van zaterdag op zondag werd het dorp op een groot aantal plaatsen voorzien van|— initialen van de'"9GP. De be king, cfie zich in ile morgen» naar de'kerk begaf kon de initis terugvinden op wqriingen. de oj bare weg en andere ongebruik ke plakplaatsen. Een actie die paald niet verwacht mag won van eer? partij alsjde SGP. die al minst bekend staat als een pi die zich door middel van dergelj daden aan deburgerij belq maakt. Het beduur van de I stelt er dan oolf prijs op te vei ren dat deze veffpartij niet di namens het bestuur is gebeui dat het bestuur evenmin voorkennis droeg. Het bestuur de $GP betreurt het. aldus woordvoerder, dat onbekei met gebruikmaking van haar alen openbare en partici eigendommen hebben beklad 30 MEI 1978 De kleine krant Medewerkenden Piet Hagen Hanneke Wijgh Jaap Thi|S Alderi Schipper Gilles Stoop Brieven naar Trouw De kleme krant Postbus 859. Amsterdam v A,'vV Reus Midden op de Dam in Am sterdam verrijst donderdag een vijftien meter hoge reus. De reus is een extra lokkertje voor al die men sen die in het centrum boodschappen komen doen. Rond de Dam zijn veel warenhuizen. Bijna was de reus niet op tijd gereed gekomen. Het Reuzenverzel heeft name lijk afgelopen zaterdag het reuzenhoofd in brand ge stoken. Het 200 kilo zware hoofd werd uit het atelier gerold en buiten met benzi ne overgoten. Waarom heeft de actie groep Het Reuzenverzet dat gedaan? De mensen van de groep zeggen dat de reus enkel een reclame- - v-V. stunt is, waardoor de wa renhuizen nog meer geld zullen verdienen dan anders. De makers van de reus zijn in het atelier druk bezig om nog een nieuw hoofd in el kaar te zetten. Dag en nacht zal er gewerkt wor den zodat er donderdag een complete reus, met een nieuw hoofd, op de Dam komt te staan. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Om acht uur morgenochtend gaan in 829 gemeente In ons land de stembureaus open voor de verkiezing van nieuwe gemeenteraden. Om te mogen kiezen moet je achttien jaar of ouder zijn (ook wie morgen achttien wordt mag nog meedoen) en moet je van 18 april af in de gemeente hebben gewoond.) Om tot lid van de gemeente raad gekozen te worden moet je tenminste 23 Jaar zijn en moet Je een bepaalde tijd vóór de dag van de stemming kandidaat zijn gesteld. Kan didaatstelling gebeurt mees tal door een partij of een groep, maar Je kunt ook je zelf kandidaat stellen als je maar genoeg handtekenin gen kunt bemachtigen. Hoeveel leden een gemeente raad telt hangt af van het aantal inwoners van een ge meente. Het kan uiteenlopen van zeven tot vijfenveertig. In het hele land worden er morgen meer dan twaalfdui zend (12.015) raadsleden ge kozen De stembureaus slui ten morgenavond om zeven uur. Waarschijnlijk nog vóór middernacht weten we de uitslagen. Raadsleden mogen niet te nauwe familie van elkaar zijn: broers en zusters, ouders en kinderen en echtparen burgemeester a '/wethouders gemeenteraad mogen niet samen samen in één raad zitten. Worden ze tóch samen gekozen dan moeten ze loten wie er raads lid mag worden en wie niet. Stevenswee rt Bij de raadsverkiezingen zijn de grote landelijke partijen, zoals PvdA, CDA en WD. minder vertegenwoordigd dan bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer of de pro vinciale staten. Er zijn (voor al in het zuiden van het land) veel gemeenten waar alleen maar plaatselijke partijen aan de verkiezingen mee doen. Daardoor kan het moeilijk worden om aan de uitslagen van morgenavond landelijke betekenis toe te kennen. In één gemeente. Stevens- weert in Limburg, worden geen verkiezingen gehouden omdat daar maar één kandi datenlijst is ingediend. De mensen die op die lijst voor komen zijn nu gekozen. In vier plaatsen in de Betuwe (Tiel, Neerrijen, Geldermal- sen en Buren) wordt om een andere reden niet gestemd: daar zijn vorig jaar nieuwe gemeenteraden gekozen. Volgens de wet staat de ge meenteraad aan het hoofd van de gemeente. De raadsle den kiezen uit hun midden een aantal wethouders die sa men met de (door „Den Haag" benoemde) burge meester het dagelijks be stuur van de gemeente vor men. Het college van burge meester en wethouders is ver antwoording schuldig aan de raad. Twentse scholieren hebben een heel ander beeld van de industrie dan de fabrieksdi recteuren De scholieren den ken bij woord ..industrie" eerder aan werkgelegenheid dan aan geld verdienen of aan carrière maken. Dat blijkt uit een onderzoek dat door twee mensen van de Technische Hogeschool in Twente is gebhouden. Zij on dervroegen leerlingen van vijftien verschillende scholen over wat zij van de industrie dachten. Hetzelfde vroegen ze ook aan de directeuren van de grote Twentse fa brieken. Als je de antwoorden van de scholieren met die van de fa brieksdirecteuren vergelijkt, zie je grote verschillen. De scholieren zijn vooral be zorgd over de werkloosheid Zij vinden dat de industrie voor meer werk moet zorgen, waardoor minder mensen zonder werk komen. Ook vin den de scholieren dat de in dustrie het milieu erg vuil maakt. Slordig De directeuren denken an ders over. Zij vinden niet dat de industrie verantwoorde lijk is voor het slechte milieu. Zij leggen de oorzaak bij het slordig werken van de arbei ders. die zich niet precies aan de veiligheidsvoorschriften houden Wadlopen Bij laag tij komen grote stuk ken van de Waddenzee droog te staan en je kan dan van de Groningse of Friese kust naar een van de Waddenei landen wandelen. Het Wad bestaat uit zanderige stuk ken, waarop je gemakkelijk kunt lopen, maar ook zijn er grote stukken, die uit slib be staan en waar je soms tot aan je knieën in wegzakt. Een wandeltocht over het Wad is dan ook erg inspannend. Toch zijn er honderden men sen, die het de moeite waard vinden om zo'n tocht te on dernemen er zijn er zelfs die elke week een dag er op uit trekken. Wat bezielt deze mensen? Op het Wad zelf is niet veel te bekennen. Je ziet er soms zeldzame vogels en in het zoute water speelt zich een rijk dierenleven af. Maar er is meestal weinig tijd om daar van te genieten, want het laag tij duurt maar enkele uren. Binnen die tijd moet de wadloper zijn tocht vol bracht hebben, anders zou hij meegesleurd worden door de vloed. Het is dus erg be langrijk dat de Wadloper pre cies berekent wanneer hij waar de diepste plekken kan oversteken. Verdrinken Het aardige van het wadlo pen is voor veel mensen dat zij bewijzen dat zij de goede berekeningen hebben ge maakt en de kaart op hun duimpje kennen. Het afgelo pen weekeinde bleek hoe moeilijk die berekeningen soms zijn. toen een groep van 54 wadlopers, onder wie en kele gidsen, tijdens mist in moeilijkheden kwamen en zich moesten laten redden door marinehelikopters. De mensen stonden al tot over hun middel in het water en als de redders later waren ge komen. hadden de mensen kunnen verdrinken MC66EN 1>PORT Cu POLIT-IE* <en MC E~LMHHEk TbLiTiF.k i' Donderdagavond om zeven uur kun je op Nederland I de opening van het wereldkampioenschap voetbal in Ar gentinië zien. Om vijf voor acht begint dan de eerste wedstrijd tussen West- Duisland en Polen. Op de eretribune zal generaal Videla zitten, de baas van de militaire rege ring, die in twee jaar tijd tienduizend mensen heeft vermoord, vijftiendui zend mensen heeft laten verdwijnen en achtduizend mensen om politieke re den heeft laten gevangen nemen. De generaal zal tevreden zijn. Ondanks alle kritiek die er in de wereld op zijn regering is geuit, gaat het voetbalfeest toch door. De hele wereld zal via de televisie kunnen zien dat Argentinië kosten noch moeite heeft gespaard om het de voetballers en supporters naar de zin te maken. Argentinië heeft zevenhonderd miljoen dollar uitgegeven om dit kampioen schap te organiseren. Het gaat econo misch niet goed met dit vierduizend kilometer lange land. maar geld voor dure hotels, vierbaansautowegen en nieuwe voetbalstadions was er volop. Het River Plate Stadion in de hoofd stad Buenos Aires is geheel vernieuwd. Er zijn drie nieuwe stadions gebouwd: in Mar de Plata, Mendoza en Cordoba (765 kilometer van Buenos Aires). Als de regering van Videla er in slaagt om het „feest" drie weken lang zonder incidenten te laten verlopen, wordt hij de eigenlijke winnaar van de Mundial. I - I 1. -

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 12