Franse terugtocht Verrast Moboetoe Giscard wil top over ontwapening van heel Europa Oostenrijk nu al in verkiezingssfeer Opstandige Papoea's eisen losgeld voor drie Indonesiërs PLO wil militaire aanwezigheid in Libanon verminderen (Simonet tegen EG-leger voor Afrika London derry vrij van barricades Felicitaties voor Tito Britse Liberalen gaan pact met Labour opzeggen (anselier Kreisky opende campagne voor 1979 WDAG 26 MEI 1978 BUITENLAND Trouw/Kwartet d DARIJS (Reuter, AFP, UPI) Frankrijk is gisteren begonnen zijn troepen terug te trekken uit de ^uid-Zaïrese stad Kolwezi. Het besluit daartoe heeft president Moboetoe naar het schijnt pnplezierig verrast. LONDONDERRY (Reuter) Het Britse leger heeft gisteren bij wijze van proef de wegversperringen in Londonderry, de twee de stad van Noord-Ier- land, verwijderd. De versperringen waren negen jaar geleden aangebracht als hulp middel bij de bestrij ding van de activitei ten van de IRA, het verboden Ierse Repu blikeinse leger. De aanleiding tot de proef is het feit dat de activiteiten van de IRA in Londonderry sterk zijn verminderd. De wegversperringen waren voornamelijk bedoeld om zogenaam de bomauto's uit het centrum te houden. Het Britse leger zal de nachtelijke patrouilles wel handhaven. Het besluit betekent een aanzienlijke ver andering van het straatbeeld in de stad. Er reden voor het eerst sinds jaren weer bus sen en voetgangers werd sterk aangeraden om nu maar weer op de trottoirs te gaan lopen. Tot op heden konden ze de straat gebruiken omdat het centrum praktisch autovrij was. Iet Franse ministerie van defensie aj iet gisteren weten dat eenheden van yeiet vreemdelingenlegioen naar de >ij Kolwezi gelegen stad Loemoem-, 2 asji zi n overgebracht. Ze zullen depaar een paar dagen rust krijgen en naar hun basis op Corsica terug- ygaan. De terugtrekking zal maxi- yjnaal 36 uur in beslag nemen, kk nmiddels heeft president Moboetoe an Zaïre op een persconferentie in 'arijs meegedeeld dat Frankrijk "Tiem niet had verteld dat de al giegonnen terugtrekking van de Benheden van het vreemdelingenle- Bioen op handen was. De Franse Bresident, aldus Moboetoe. liet mij Breten dat de parachutisten uit Kol- yezi weg zouden gaan als hun red dingsoperatie was geëindigd. Maar P"%ij zei er niet bij dat de terugtrek- ing al De! ig al op handen was. oboetoe verweet het Westen dat ft Afrika overlaat aan de Russen en e Cubanen. Een uitzondering vorm- Frankrijk dat bewezen had bereid l?* zijn de communistische uitdaging aanvaarden en zijn verplichtingen Jgehover de Afrikaanse landen na Ie,ï komen. Moboetoe vertelde dat hij 1 ok de Egyptische president Anwar adat om hulp gevraagd heeft. Hij i voorts dat de opstandelingen, al thans volgens de inlichtingen die hij ld gekregen, op 10 juni vanuit An- *jj >la Sjaba zouden binnenvallen. De val kwam echter eerder en niet muit Angola maar vanuit Zambia. l?Mt ondanks de geruststellende ver garing. die hij had gekregen van Kaoenda van Zambia. De Belgische minister van buiten landse zaken, Henri Simonet, heeft gisteren andermaal geprobeerd een einde te maken aan het streven tot het instellen van een Europese leger macht die de orde in de Afrikaanse staat Zaïre moet helpen handhaven. Dit project, dat een stokpaardje van de Belgische premier Leo Tinde- mans schijnt te zijn, is reeds de grond in geboord door de Deense minister van buitenlandse zaken An dersen, die momenteel voorzitter is van de ministerraad van de Europe se Gemeenschap. „De gemeenschap kan geen militair initiatief nemen" en „een dergelijk idee is volstrekt vreemd aan de samenwerking bin nen de EG." zo heeft Simonet gezegd. Van goedingelichte zijde in Parijs is meegedeeld dat de eenheden van het Franse vreemdelingenlegioen die vrijdag bij Kolwezi zijn neergelaten, documenten van de opstandelingen hebben gevonden die geschreven waren in het Spaans. President Mo boetoe heeft eerder laten weten dat de Cubaanse troepen in Angola ach ter de inval in Sjaba zaten en zelfs rechtstreeks aan de invasie hebben deelgenomen. Het zou nog steeds niet rustig zijn in Kolwezi. Een kleine groep in burger geklede en goed gewapende opstan delingen zou zich nog steeds in Kol wezi ophouden. Andere eenheden hadden geschut opgesteld op tien kilometer ten westen van de stad. Volgens de woordvoerder van het Franse ministerie van defensie vormt dit geschut een bedreiging. NEW YORK De Franse president Valéry Giscard d'Estaing heeft gisterochtend in de algemene vergadering van de Verenig de Naties, die hier in speciale zitting bijeen is om over ontwape ning te praten voorgesteld dat alle landen, die gemoeid zijn met de veiligheid van Europa aan een ronde-tafelconferentie deelne men om over de ontwapening van Europa te spreken. In zijn buitenverblijf ontving de Joegoslavische president Tito gisteren felicitaties voor zijn 86ste verjaardag, verjaardag valt samen met de Nationale jeugddag in Joegoslavië. Op de foto ontvangt hij een jeugddelegatie eiland Brioni. Tito's op het De Franse president zei op een pers conferentie. die na zijn toespraak in de algemene vergadering werd ge houden, dat hij 1979 als een mogelijk jaar zag om een dergelijke conferen tie bijeen te roepen. Hij is van me ning. dat aan deze conferentie alle West- en Oosteuropese landen moe ten deelnemen, alsook de Sovjet- Knie, de Verenigde Staten en Cana da. De Franse delegatie zal een plan indienen bij de Verenigde Naties, waarin de doelstellingen van de con ferentie en de te volgen procedures nader belicht zullen worden. De Franse president weigerde op de persconferentie om over de situatie in Afrika, en met name in Zaïre te praten. Hij vond dat dit niets te maken had met het onderwerp van de speciale zitting, te weten ontwa pening. omdat de recente militaire conflicten in Afrika niet het gevolg zijn van een bewapeningswedloop maar politieke oorzaken hebben. Volgens de Franse president moeten de Verenigde naties directer betrok ken worden bij de ontwapeningspro- blematiek. Research Hij stelde voor om een permanente commissie van de algemene verga dering in te stellen die zich met ont wapeningszaken zal bezig houden, alsook een permanent VN-research- instituut, waarvoor Frankrijk nog een voorstel bij de speciale zitting zal indienen. Het onderhandelings mechanisme dat nu gelegen is bij de door Freke Vuysf ontwapeningsconferentie in Genève. moet volgens Frankrijk veranderen. De president zei op zijn persconfe-, rentie dat het natuurlijk niet realis tisch is om met alle 149 VN-landen over ontwapeningsverdragen te on derhandelen. maar dat de ontwape ningsconferentie uitgebreid moet worden, dat er opnieuw gekeken moet worden welke landen er lid van zijn, en dat de voorzitter van de CCD gekozen moet worden door de confe rentie zelf (nu wordt het voorzitter schap door Amerika en de Sowjet- Unie op een permanente basis ge deeld). Mocht de ontwapeningscon ferentie in Genève zich in deze rich ting ontwikkelen dan is Frankrijk bereid eraan deel te nemen. De rest van de Franse voorstellen, zoals Giscard d'Estaing ze verwoord de in zijn toespraak waren niet be paald opzienbarend. De Franse pre sident stelde voor om een aantal nucleair-vrije zones in de wereld te creëren, maar liet het initiatief hier voor over aan andere landen, zo ook wat betreft zijn voorstel voor beper king van conventionele wapens. De landen in een bepaalde regio in de wereld moeten bij elkaar gaan zitten om een plafond te stellen aan hun conventionele wapenen. Als dit ge beurt. dan wil Frankrijk zijn ver- kooppolitiek van conventionele wa pens hier wel bij aan passen. )n! (Reuter) Op Papoea's in Irian sjaya, het voormalige Neder- y^nds Nieuw Guinea, eisen een osgeld van 170 miljoen roepia pngeveer een miljoen gulden) tofoor drie belangrijke Indone siërs die zij sedert vorige week hun macht hebben. •t zijn de voorzitter van het provin- Ie parlement domine Maleole, de itaire bevelhebber van Jajapoera inel Ismail en het plaatselijke :d van de inlichtingendienst lui- inant-kolonel Ameral die zijn gegij- :ld door een groep opstandelingen 'nder leiding van Martin Tabu. De iroep had voorgewend zich te willen (vergeven maar nam in plaats daar het drietal gevangen, vajolgens de Indonesische autoritei hadden zich de afgelopen maan- d^n veel opstandelingen met hun gezinnen overgegeven en was de hoop gestegen dat de verboden be weging Vrij Papoea feitelijk non-ac tief was geworden. De jongste actie echter heeft de on rust bij de Indonesische autoriteiten weer doen toenemen en men vreest dat er meer zullen volgen. „Het is een doorn in het vlees", aldus een le gerofficier over de beweging Vrij Papoea. In juli vorig jaar kwam de Dani-stam in de Baliem-vallei in opstand. De Indonesische regering stuurde para chutisten die werden beschouwd als goden die uit de lucht vielen. De opstand werd de kop ingedrukt maar de autoriteiten slaagden er niet in de bevolking, die nog in het stenen tijdperk leeft, naar de twin tigste eeuw te brengen. Men heeft de pogingen tot „modernisering" in middels opgegeven. „Een stanüid ge woon vragen zijn peniskoker af te doen (en een broek te dragen) werkt niet, het is alsof men iemand van ons vraagt zijn broek te laten zakken op een plein", aldus een functionaris. Om het doel te bereiken,'gaf men de stamleden tabak of geld. Zij dragen dan een dag een broek, maar de volgende dag vallen zij weer in hun oude gewoonte terug. „Voor hen is de koteka (peniskoker) een zaak van trots en zij voelen zich vernederd zonder." Niet met geweld Men is er nu van overtuigd dat de stammen niet met geweld te dwin gen zijn. „Wij moeten hen overtuigen van de voordelen van verandering", aldus de functionaris. Inmiddels is uit de jongste actie gebleken dat het verzet nog niet is uitgeroeid en offi cieren spreken van de stoutmoedig ste actie sedert president Soeharto aan de macht kwam. BEIROET (AFP, UPI, Reuter) De Palestijnse Bevrijdingsbeweging (PLO) is bereid haar militaire sterkte in het zuiden van Libanon en in de Libanese steden te verminderen. Hiermee wil de PLO haar betrekkingen met de Libanese regering verbeteren 1000 man politie bewaakt toevoer van rinj brandstof naar Narita vijl 4ARITA (UPI, Reuter) Ruim man politie bewaken met steun helikopters de 72 km lange joorlijn van de Stille-Oceaanhaven ^asjima naar het omstreden vlieg- sld Narita bij Tokio. igelijks moeten 5.000 kiloliter (tuigbrandstof met tankwagons len aangevoerd. Plaatselijke be tters verzetten zich tegen de aan- Jg van een pijpleiding uit vrees voor Sabotagedaden door radicalen of on- Dlukken. I de vroege ochtend ontspoorde een Hcomotief maar volgens de politie was hier geen sabotage in het spel. Wel werden elders op een hoofdweg van Tokio naar Narita kabels door gesneden waardoor verkeerlichten uitvielen. Maar deze konden voor de ochtendspits worden hersteld. Gemaskerde mannen hebben giste ren benzinebommen gegooid naar de slaapplaatsen van de Koreaanse luchtvaartmaatschappij Korean Air Lines. De slaapplaatsen liggen vlak bij het nieuwe vliegveld Narita. Het was de eerste aanval van de tegen standers van Narita op instellingen van buitenlandse luchtvaartmaat schappijen. Niemand werd bij de aanval gewond. LONDEN (Reuter) De liberale fractie in het Britse parlement heeft besloten aan het eind van de parle mentaire periode het pact met de Labour-regering te verbreken. Door dit pact heeft de minderheidsrege ring van James Callaghan tot nu toe het hoofd boven water weten te houden. De beslissing van de Liberalen bete kent dat Labour over enkele maan den tien stemmen tekort komt te genover de verzamelde oppositie. Callaghan wekte in een reactie de indruk dat hij zal trachten een ande re „partner" te vinden. Dat zou de kleine Unionistische frac tie uit Noord-Ierland kunnen worden maar ten eerste zal hem dat mogelijk niet genoeg stemmen opleveren en ten tweede voelen de Unionisten veel minder voor een pact met Labour dan de Liberalen 15 maanden geleden. De kans is dan ook erg groot gewor den dat Callaghan voor oktober aan staande algemene verkiezingen zal uitschrijven. De meest recente opi niepeiling geeft Labour een voor sprong van 4,9 procent op de Conser vatieven. Dit aanbod van de PLO stond giste ren in twee door het Libanese dag blad Al Hawadess gepubliceerde in terviews met PLO-leider Jasser Ara fat en zijn militaire adviseur Saad Sajel. Volgens Sajel is de PLO bereid om te' zorgen dat alle Palestijnse verzetsgroepen uit de Libanese ste den verdwijnen en dat deze zich zul len onthouden van acties tegen Is raël vanaf Libanees grondgebied. Radicale Palestijnen hebben zich gisteren tegen de uitspraken van Sa jel gekeerd. Akkoord De verwerping van het aanbod van de PLO-leiding volgde tevens op het bekendworden van een akkoord tus sen de Libanese premier Selim al Hoss en PLO-leider Arafat. Volgens dit akkoord zal de PLO de uitvoering van de taak van de vredesmacht in het zuiden van Libanon, namelijk de Israëlische terugtrekking, steunen en zich keren tegen „negatieve prak tijken en schendingen" en „gewa pende manifestaties" van de Pales tijnen in het zuiden en de terugtrek king van „vrijwilligers" uit de Arabi sche wereld die aan de kant van de Palestijnen tegen de Israëlische in vasietroepen te bespoedigen. De woordvoerder van het Volksfront voor Bevrijding van Palestina Bas- sam Aboe Sjarig liet gisteren weten dat „wij iedereen die probeert te voorkomen dat wij gaan strijden of die hindernissen op onze weg gaat opbouwen zullen beschouwen als ie mand die samenzweert met de Vere nigde Staten en de zionistische vij and om uit te halen tegen de Pales tijnse revolutie". Volgens Aboe Sja- rif „beschouwt het Volksfront elke belofte om de strijd tegen de vijand stop te zetten als niet bindend voor ons, ongeacht wie deze belofte heeft afgelegd". Tegenover Al Hawadess liet Arafat weten dat het „totale Pa lestijnse verzet thans op Palestina zelf geconcentreerd is. Alles wat wij vragen van de Arabische landen is dat zij ons toestaan centra in te richten waar wij onze kinderen kun nen leren hun recht op hun vader land. Palestina, te verdedigen." De Palestijnse leider verklaarde zich verder bereid over een regeling inza ke de Palestijnse aanwezigheid in Libanon te onderhandelen met het JAKARTA (Reuter) De Indonesi sche justitie heeft de publikatie van een boek over Soekarno verboden. Het boek, getiteld „Boeng (broer) Karno's Testament", was gedrukt door een uitgeverij in Jakarta. Het zou op 6 juni in de circulatie worden gebracht ter herdenking van het feit dat Soekarno 77 jaar geleden werd geboren. Libanese Front, een coalitie van con servatieve partijen die willen dat de Palestijnse eenheden terug te trek ken uit de Libanese steden, met in begrip van Beiroet. Ook Damoer, een door christenen bewoonde plaats, die in januari 1976 door Pa lestijnen werd bezet, zou ontruimd kunnen worden. Arafat wil de contacten tussen de PLO en de rechtse christenen in Li banon via oud-premier Saeb Salam laten lopen, maar deze heeft laten weten dat eerst alle gewapende een heden, niet alleen de Palestijnse. Beiroet moeten verlaten. Ondertussen heeft het Israëlische hooggerechtshof het ministerie van defensie gelast de ontwikkeling van een nieuwe Joodse nederzetting op de westelijke Jordaan-oever op te schorten. Dit geschiedde na een klacht van Arabische dorpelingen dat hun land was onteigend. Ook een draadafzetting rond een ge plande weg naar de nederzetting moet weg. De nederzetting zou komen bij het dorp Nebi Salah. De regering ont kent dat zij land in beslag neemt Volgens haar gaat het om ongeculti veerde grond dat overheidselgen- dom is. —Oor J. den Boef sociaal-democratische kanselier van Oostenrijk, de 67-jarige Bruno ireisky, heeft nu al de campagne geopend voor zijn herbenoeming na de irlementsverkiezingen van oktober volgend jaar. Hij zal dan slechts schikbaar zijn, als zijn Socialistische partij (SPO) opnieuw een flinke erderheid krijgt. reisky heeft laten weten dat hij voor de etste keer de Oostenrijkse sociaal-demo- aten zal aanvoeren. Hij wil het geheel op gen kracht doen en niet zoals in 1971 11975 de mogelijkheid van samenwer- ng met de kleine Vrijheidspartij (VPO) jenhouden, Een regeringscoalitie met i partij onder leiding van de wegens i SS-verleden omstreden Friedrich Pe- r is volgens Kreisky uitgesloten. In de fen 1970 en 1971 maakte de kanselier nog jnkbaar gebruik van de steun van dezelf- j Peter, omdat de SPO toen geen meer- irheid in het parlement had. Ikele jaren geleden nam Kreisky deze Iter en andere oud-nazi's in beschering gen Simon Wiesenthal. leider van het fcds documentatiecentrum in Wenen. Ier werd er van verdacht, tijdens de fde wereldoorlog in de Sow jet-Unie be- pkken te zijn geweest bij massamoorden, ïsenthal probeerde bewijsmateriaal te nelen, maar zag zich als gevolg van p onheuse behandeling door Kreisky ge- zijn speurwerk stop te zetten. Ook andere Oostenrijkse ex-nazi's hebben nu geen last meer van Wiesenthal. Ondanks het feit dat Peter dit jaar als leider van de VPO zal wordedn vervangen door Alexander Götz, de populaire burge meester van Graz, heeft Kreisky nu een eind gemaakt aan de jarenlange samen werking met die partij. Götz werkt met de grote (rooms-katholieke) Oostenrijkse Volkspartij (OVP) samen, welke partij hem blijft steunen hoewel zij bij de jongste gemeenteraadsverkiezingen nogal wat stemmen aan de VPO moest afstaan. Meer en meer wordt Götz beschouwd als een politicus die zijn partij veel stemmenwinst kan bezorgen. Dat kan wel eens de voor naamste reden voor Kreisky zijn om zich nu al tegen de VPO af te zetten. Waarschuwing coalitie mét de OVP zal aangaan, mocht zij volgend jaar geen nieuwe absolute meer derheid in het parlement behalen. Per soonlijk zou Kresiky daar geen medewer king aan verlenen: hij liet al weten dat hij dan de Oostenrijkse politiek vervroegd vaarwel zal zeggen om anderen in de gele genheid te stellen het politieke bedrijf voort te zetten. Deze mededeling is blijk baar bedoeld als waarschuwing. De kanselier heeft ook gezegd het niet uitgesloten te achten dat de OVP eerder naar samenwerking met de VPO zal stre ven dan met de SPO. zou deze partij volgend jaar haar parlementaire meerder heid verliezen. En hij heeft zijn mening daarover nu al niet onder stoelen of ban ken gestoken. Waarschuwend beweert hij dat er zonder de SPO alleen maar sprake kan zijn van het optreden van een „reac tionair burgerblok" van OVP en VPO. Linkervleugel Kreisky houdt voor het eerst sinds 1966, toen een eind kwam aan 21 Jaar samenwer king tussen de SPO en de OVP. de moge lijkheid open dat de SPO opnieuw een Kwalijk wordt het als hij deze partijen zonder meer in verband brengt met „de dictatuur die tussen de beide wereldoorlo gen over Oostenrijk kwam en de socialis ten in de kerkers bracht". Ook de partij van Kreisky heeft heel wat oud-nazi's in haar gelederen gehad en de kanselier heeft zich jarenlang mateloos geërgerd aan de lastige kritiek uit het buitenland, die de aandacht op dit feit bleef vestigen. Krels- ky's onlustgevoelens ten opzichte van Wie senthal werden daardoor gevoed. Kreisky heeft de Oostenrijkers nu al kort en bondig laten weten dat zij de SPO een flinke meerderheid moeten bezorgen om hem als kanselier te kunnen behouden. Hij weet dat de meerderheid die zijn partij in 1971 en 1975 behaalde, meer aan zijn grote persoonlijke populariteit te danken was dan aan de aantrekkelijkheid van het pro gramma van de SPO. Dat zal ook volgend jaar zo zijn, temeer omdat het vorige week aanvaarde nieuwe program afwijkingen vertoont met wat Kreisky zelf voor ogen heeft gestaan. Het feit dat de linkervleugel van de partij er erg tevreden mee is. zegt in dit verband niet alles. Maar de reactie van een SPO- leider dat „de regeringspartij niet gelijktij dig haar eigen linkervleugel kan zijn", maakt op zijn minst duidelijk dat men in de partijleiding moeite met het nieuwe program heeft. Dat dit „linkser" ls uitge vallen dan Kreisky en de overige leden van het SPO-bestuur hadden gewild, is voor een deel te verklaren door de omstandig heid dat Kreisky jonge socialistische theo retici en politici in de gelegenheid had gesteld, een soort „problemen-catalogus" te maken. Het werkstuk van deze tot de linkervleugel van de partij behorende groep werd zoals gebruikelijk door pragmatici in de partij leiding flink onder handen genomen. Er werd nogal wat geschrapt en veranderd door mensen die uit ervaring weten waar de grenzen liggen van het politiek haalba re en utopisch aandoende theorieën. Toen het partijcongres vorige week begon, had den de afdelingen er echter voor gezorgd dat de tekst van het partijbestuur zodanig werd veranderd, dat zij veel meer overeen komst vertoonde met het ontwerp van de door Kreisky Ingestelde werkgroep. Het communisme Het nieuwe basisprogram laat een streven zien naar een klassenloze maatschappij door middel van een systeem van „sociale democratie", dat moet lelden tot hervor ming van staat en maatschappij. De hang naar nationalisering van ondernemingen blijft, ook al wordt zij ondergeschikt ge maakt aan plannen om de zeggenschap over de eigendommen zodanig te verdelen dat het niet uitmaakt, wie eigenaar is. Nieuw is dat naar nivellering van inko mens zal worden gestreefd, howel Kreisky had willen volstaan met een onderzoek naar grote inkomensverschillen. In het ontwerp van het partijbestuur werd gezegd dat de SPO een „compromisloze tegenstander is van fascisme en commu nisme". De tekst in het aanvaarde pro gram laat de partij tegenstander zijn van Bruno Kreisky: niet weer in een coa- j litie. 1 „fascistische en communistische dicta tuur". Dat was een tegenvaller voor Kreis ky. van wie bekend ls dat hij weinig heil ziet in het zogenaamde „Eurocommunis- me" en felle kritiek heeft op de praktijk van het „socialisme" in de communistisch geregeerde landen. De 8owjet-Unie be schouwt hij niet als een socialistische "staat, zoals die Karl Marx voor ogen zou hebben gestaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 7