Vrijen tussen school en kunst Senatoren houden -■anctiewet tegen P tekening van een lezer rouw commentaar A Reactie op de intellectuele misvorming van het kind i ireede Kamer krijgt ontwerp terug Felle kritiek op uitgavebeleid ministerie defensie T x -JL_ pAS OP Ol PLAATS 2 2 r~T x n Buitensporigheid iOICHTBIJ l astheer toch teruggevonden muniskes resultaat van verzamelwoede gratis logies sjoelen ==^ER1 IDAG 25 MEI 1978 BINNENLAND Trouw/Kwartet betten 'kabinet-Van Agt heeft in zijn ^'ngsverklaring gezegd te zullen n naar een terugdringen van KJmbewapening. Het is waar: weinig bindend en nogal rek- geformuleerd, maar ander- het programmapunt is kenne- le moeite waard gevonden om nemen en het is geen formule- lie je zonder meer terzijde kunt ^Jom is het vreemd, dat de pas <Htreden minister Scholten van Ki nsie zoveel haast maakt met het ^yirengen van een atoombewape- yin de Lance-raketten, die de regering reeds had besteld ter inging van de Honest John- Iten en niet eerst de resultaten afgewacht van de integrale naar de verdeling van de ire taken binnen de NAVO daarmee samenhangende rol 'ederland. Dat was niet alleen bvatting van het vorige kabinet, ook Kruisinga had het kabinet- Agt aanvankelijk op dat spoor I van afwachten en studeren. ~i het waarschijnlijk niet verstan- gl te optimistische gedachten te 2?3en over de eventuele resultaten van een dergelijke studie (het zou bij voorbeeld best mogelijk geweest zijn dat een nuclearisering van de Lance-raketten onontkoombaar was), maar misschien was er een kans geweest dat Nederland ergens anders, bij wijze van ruil, een atoomtaak had kunnen afstoten. De gang van zaken bij de vervanging van de Honest John sinds het optre den van Scholten op defensie maakt een te voorzichtige (en daardoor misschien ook wat kortzichtige) in druk zit in de geest van: die Honest John-raketten waren nu een maal verouderd en aan vervanging toe. Dan kan je er niets aan doen, dat die nieuwe wapens opeens een reikwijdte van 100 mijl blijken te hebben (tegen de 25 mijl van de Honest John-raketten) en dan moet je in arrenmoede ook maar de mo gelijkheid meenemen dat de Lance- raket geschikt is voor de lancering van neutronenwapens. Het is mogelijk zo te redeneren, maar het maakt een wat armoedige indruk zeker als het verhaal komt van een regering die zo hoopvol begon met de ernstige belofte te zullen streven naar terugdringing van de atoombewapening. door Bert de Jong i/i HAAG De Tweede Kamer moet zich opnieuw buigen h de sanctiewet, die op het moment in de Eerste Kamer zeer chtreden is. Door toedoen van minister Andriessen (financiën) «I ook de fracties in de Tweede Kamer zich weer bezinnen op hj wet, die bedoeld is om internationale afspraken om te en in boycotmaatregelen tegen bepaalde landen (bij voor- rdtd Zuid-Afrika). Zaterdag wordt in Bleiswijk met de opening van een expositie het tien-jarig bestaan gevierd van de galerie „Kom in de Kring". Dit jubileum zou nauwelijks aandacht verdienen als de galerie niet was verbonden aan een school, uitgaande van de Christelij ke boeren en tuindersbond (CBTB). Tien jaar lang leven en leren de leerlingen van deze school voor alge meen vormend biologisch en tech nisch creatief onderwijs (vroeger la gere tuinbouwschool) tussen de beel dende kunst. De galerie is ontstaan na een ouder avond die om het bezoek te lokken, was opgesierd met keramiek. Het was het begin van een vrijpartij tus sen onderwijs en kunst, welke vrij partij voor de gangbare normen uit de hand liep. Dat wil zeggen de lange gang van de school lijkt nu tien jaar later op een laan in een park. Met dit verschil, dat tussen het groen de 400 houtsneden, etsen, aquarellen en schilderijen hangen. De meester van deze metamorfose is directeur K. Roodenburg. Hij met zijn 63 levensjaren zegt, dat de laat ste tien jaar van de galerie de moois te van zijn leven zijn. Voor de traditionele school, die over al staat, heeft Roodenbrug geen goed woord over. „De school", be weert hij, „is nog erger dan een ge vangenis. In de bajes mag je nog een vogeltje in een kooi houden." „geven treffend ons onderwijs weer." De leerlingen hebben eerst de onder grond van het bloemstuk moeten verzinnen en maken. De ene keer is dat een fraai staaltje van creatief lassen, een andere keer een vernuftig timmerwerkje. Ook moet aan het kunststuk een naam worden gege ven. De kunstexpositie, die zaterdag wordt geopend, mag er zijn. Maar Roodenburg en zijn staf hebben de meeste verwachting van en zullen het trotst zijn op de uitstalling van de werkstukken van hun examen kandidaten. Redding Andere weg t h eeflessen kwam gisteren in de %ie Kamer met een wijzigings- ^aitel voor de overigens niet om- jnlen wet financiële betrekkingen Kefcet buitenland. De socialist Van Bek waarschuwde, dat daarmee g. logelijkheid van boycotmaatre- op het financiële vlak getorpe- zou worden. Dat zou niet zo in als de sanctiewet wèl die .kheid gaat bieden. Het lot Ie sanctiewet is echter zeer on- geworden. Na ernstige bezwa- )ij CDA en WD in de Senaat weegt minister Van der Klaauw (buitenlandse zaken) nu de vervan ging van het wetsontwerp. Minister Andriessen verdedigde zijn wijzigingsvoorstel door te zeggen, dat de wet financiële betrekkingen zich niet leent voor boycotmaatrege- len. Van der Hek bestreed dat. Hij stelde voor de behandeling van het wetsontwerp uit te stellen. Joekes (WD) en Van Amelsvoort (CDA) steunden dat voorstel. Zij lieten in het midden of het debat pas voortge zet kan worden als duidelijk is wat er met de sanctiewet gebeurt, zoals Van der Hek bepleitte. In een boekje, uitgegeven ter gele genheid van de school-kunst-galerie noemt Roodenburg de galerie „een reactie op de intellectuele misvor ming van het kind". Hij schrijft: „In een hysterisch streven naar meer welvaart offeren we ons eigen vlees en bloed onze kinderen in tem pels van glas en beton: de scholen. De heersende macht veroordeelt het kind tot een verplichte intellectuele training van minimaal elf jaar." En verder: „We lijden aan een mateloze overschatting van het intellect en aan een volkomen negatie van „heel de mens": de mens met hoofd, hart en handen." Gelukkig zijn daar nog de werkers in het veld, de mensen die onderwijs geven. Roodenburg vervolgt: „Een overheid kan gelukkig nooit een heel volk gek maken. Die veldwerkers hebben voor het grootste gedeelte een andere, een derde weg gekozen. Het zijn enthousiastelingen, die met durf en inspiratie laten zien hoe een Roodenburg, een krijttekening van Carla Rodenberg. school leefbaar te maken door zich niet uit het veld te laten slaan, door eigen wegen te blijven gaan en door af te durven wijken van de geijkte paden." Dat is dan gebeurd in Bleiswijk. Met moeite en tegenwerking. Omdat al les niet gewoon was. Wat lag er bij voorbeeld meer voor de hand om de school, die geen mavo is, een creavo te noemen. Het bordje was al op de gevel getimmerd. Het moest er weer van af van de Haagse ambtenaren. Dat gaat zo maar niet. Inspiratiebron In de tien jaar galeriepraktijk heeft Roodenburg ervaren, dat de kunst een inspiratiebron is voor harmo nisch onderwijs. Een deel van het onderwijs is onder het beslag van de kunst gekomen. Zaterdag zijn naast de expositie van tekeningen van Hugo Liebe en wandkleden en pane len van Hanneke Bosch ook de veer tig vrije werkstukken van bloemsier- kunst te zien. Deze kunststukken zijn ontworpen en gemaakt door de examenleerllngen. „Deze creaties" legt Roodenburg uit, De vrijage met de kunst is zo'n tien jaar geleden de redding geweest van de lagere tuinbouwschool. De lagere agrarische scholen verdwenen. Roodenburg heeft resoluut het roer omgegooid. Er werd op de school altijd veel aandacht besteed aan de tomatenteelt. De tomatenschool werd een creavo. De mentaliteitsver andering in het onderwijs vond weer klank bij de ouders. In plaats vun te verdwijnen verdriedubbelde het aantal leerlingen in zes jaar. Zelfs ontstond een trek van Rotterdam naar Bleiswijk. Van de ongeveer 200 leerlingen komt een derde uit de Maasstad. Vreselijke jaren De directeur van de springlevende „Kring" (de naam van de school) werd op een boerderij tussen Uit hoorn en Aalsmeer geboren. Hij be zocht de Gereformeerde Kweek school in de Kerkstraat in Amster dam. Thuis hadden ze het niet breed. De studie mocht niet veel kosten. Op de kweekschool kreeg hij Neder lands van Jan van Keulen, die ook van de geijkte paden dorst af te wijken. Roodenburg: „Van hem kreeg je iets wezenlijks mee". In zijn biografie staat ook: „1934-1941 werk loos. „Het waren vreselijke Jaren, be grijp ik uit zijn verhaal: „Thuis wis ten ze niet dat zo'n man bestond. Maar ik moest op den duur wel met een psychiater gaan praten". In 1954 werd hij directeur in Bleiswijk. Ja, die christelijke lagere tuinbouw school. Het onderwijs veranderde niet veel aan de maatschappelijke verhoudingen. De school was ook toegankelijk voor kinderen van ar beiders. Maar die kinderen werden zelf geen tuinder. „Ze mochten al leen een betere knecht worden." Brug Roodenburg, die in 1936 debuteerde als dichter, is bezeten van kunst envan het onderwijs. De vrijage Creatief laswerk van een leer ling. is niet toevallig. Bewust bracht hij de elementen natuur en kunst in de school. Het onderwijs bloeide op. De galerie eveneens. Sinds de eerste tentoonstelling van ceramiek in 1968 zijn nu 23 exposities georganiseerd. De school bracht een tienduizend bezoekers in contact met de kunst. Zo had het nieuwe onderwijs een tweede effect: het bouwen van een brug tussen onderwijs en kunst Peter Bo, docent aan de kunstacade mies in Eindhoven en Utrecht schrijft over de galerie: „Ik zag veel werk, dat in het gewone galerie-cir cuit zeer zelden te ontwaren valt. En toch is het meeste van hoge kwali teit, zijn er grote namen onder, maar ook voor mij nauwelijks bekenden met zeer goede produkten. Bij de samenstelling is met een liefdevol oog gekeken". In 1975 ontving Rodenburg de cul tuurprijs van Zuid-Holland. Een mooie onderscheiding voor het slaan van de brug. In het juryrapport staat ook: „De doorwerking van de op deze school opgedane ervaringen met cre ativiteit als levenshouding zal op een of andere manier op het latere leven van de leerling van invloed zijn". De galerie heeft kwaliteit. Maar het gaat ons in de eerste plaats om het onder wijs, verzekert Roodenburg nog maals. Boven zijn fel requisitoir in het jubileumboekje staat als motto de tekst uit Johannes 21:15en Hij zeide: Weid mijn lammeren". Het lijkt haast sarcastisch. Toch schuilt in deze woorden het geheim hoe de school leefbaar te maken. De herders in het onderwijs veld geven de kinderen ook veel mee voor hart en handen. Dat is en dan komt bij Roodenburg het hoge woord er uit een christelijke op dracht. Als je de school aan de Kerkstraat binnengaat, de gang ziet en de sfeer proeft ben je geneigd aan een para dijsje te denken, dat is ontstaan. Het is overdreven. Ook in „De Kring" doet zich het nodige voor. Maar in beginsel is wel aanwezig, waarnaar zo gesnakt wordt. Van onze parlementsredactie DEN HAAG Minister Scholten (defensie) heeft van zijn voorganger Stemerdink felle kritiek gekregen op het uitgavenbeleid. Stemerdink (PvdA) en diens fractiegenoten in de Kamercommissie voor defensie heb ben de minister gisteren verweten, dat ondanks financiële tegenval lers geen totaalbeeld van de finan ciële ontwikkelingen wordt ver strekt. Defensie staat voor diverse grote uitgaven: voor de opvolging van Neptune-vliegtuigen, de bouw van twee onderzeeboten en de aan schaf van achttien vliegtuigen van het type F 16 (waarop Nederland al jarenlang een optie heeft). Met name de extra 125 miljoen gul den, die nodig is voor de aanschaf van twee onderzeeboten maakt het volgens de PvdA noodzakelijk, dat de regering financiële verantwoor ding aflegt. Naar het oordeel van de PvdA dreigt de controlerende func tie van het parlement in gevaar te komen. imf etfekeningen. bij voorkeur in liggend formaat, sluren aan: Trouw, jury politieke prent. Postbus 859, i B Naam en adres aan achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. «JL t MPW n l nl H Pj xr: uit f md m>x I -jU Een gireert speek - doarlt^iaoOSi vi „Ikpas pas meiadthppespo*. AÏbt,hjkpas paif toch sthduyojk a/ ros, uj Iomdat del de utnsyo/i $miè-Krees uat I {p^yioaissdmiork dfrt-Krcs was pHftsbopr een pas mèt meJrpoespas. v^lriVWi pot deerde dat uien hem passeerde er^U^ocbno^nao^aspa^a^ C£D£mEKtNïl J X~tt: HET WEER door Hans de Jong In Zuid-Duitsland is wat bijzon ders aan de hand; dat is zo lang zamerhand wel bekend. Het heeft daar van maandagmiddag tot woensdagmiddag af onafge broken geregend, soms uren achtereen zwaar. Dit regenof fensief zette in met een zwaar onweer. De gevolgen worden uit voerig beschreven op andere plaatsen in de krant, maar hier toch even een kleine sfeerteke ning. In Gross-Asbach werd een hobbykelder, waarvan de ramen geopend waren, getroffen door een golf regen en modder van enigszins hellend terrein. Het kwam hier op neer, dat er een complete groententuin in de kel der belandde. Na afloop van dit gebeuren kwam de modder door het sleutelgat naar buiten De veroorzaker van deze regen hausse is geweest een depressie uit het Middellandse Zee-ge bied, die begin vorige week met medeneming van veel warme en vochtige lucht naar de Alpen en vandaar naar Noordwest-Duits- land trok. Daar bleef het mini mum uitrusten, wat voor ons aanhoudende koude noordwes ten winden tot gevolg had, veel sombere luchten en lage tempe raturen, maar in Zuid-Duitsland raakten warme en zeer vochtige lucht uit het Middellandse Zee gebied en koudere lucht uit noordelijke regionen slaags met elkaar. Aangezien de depressie stagneerde had dit tot gevolg, dat de door de tegenstelling warme-koude lucht opgewekte matige tot zware regen in onge veer één en hetzelfde gebied naar beneden kwam met de in middels bekende rampzalige uitwerking. De bergen doen er natuurlijk ook geen goed aan: wordt een vochtig-warme stroming tot stij gen gedwongen dan is de rem er vaak totaal af. Extreme weers omstandigheden plegen zich voor te doen, als de normale west-oost-stromingen zijn ver vangen door noord-zuid of zuid noord gerichte. Als zich, zoals op dit ogenblik, in die circulatie grote lussen voordoen, wordt het in het ene gebied veel kou der dan normaal, in het andere veel warmer. Haakt een koude bel lucht in de hogere atmosfeer, een zogenaamde koude put, zich bovendien vast in de Alpen, dan is het leed niet te overzien en gebeuren er ongelukken. Een aantal jaren terug is zo een kou de put zelfs eens tot over Tune sië uitgezakt. Toen deden zich daar grote overstromingen voor. De boven Noordwest-Duitsland tot rust gekomen depressie had ook nog andere effecten. Toen ik woensdagmorgen mijn ogen ppende, keek ik aan tegen bij zonder vuile ruiten. Die waren in de gepasseerde nacht besmeurd door een zogenaamde „vuile re gen". De regendruppeltjes had den stof of zand uit de Afrikaan se Sahara in zich, dat daar bij eerdere gelegenheden door een wervelstorm op drie vijfdui zend meter hoogte was gevoerd en vervolgens met de zuidelijke tot zuidoostelijke hoogtestro mingen tot over het continent gevoerd. De regenmeter bevatte nage noeg geen neerslag, was dat wél het geval geweest en zou er een flinke bui gekomen zijn, dan wa ren deze sporen vermoedelijk uitgewist. Nog minder water, maar vrijwel uitsluitend een „hardstikke vuurrood stof" viel er bij mijn waarnemer in het Friese Mlldam op een polyester dak dat normaal wit is. Deze waarnemer had in voorafgaande jaren wel vaker Scirocco-zand waargenomen, ook bij gelegen heden dat het niet of nauwelijks regende. Hij noemde als voor beeld het rood kleuren van witte was. Woensdagmiddag is het regenen op verschillende plaatsen in Zuid-Duitsland nagenoeg opge houden en schijnt er nu enige verbetering te komen. Ook voor ons land geldt dit wel, maar het gaat allemaal wel langzaam. Zo zullen de komende dagen de temperaturen gaandeweg weer wat hoger worden in de richting van achttien graden, wanneer de zon erin slaagt, door te bre ken en daartoe zal niet het Scan dinavische, maar een vers bij Zuidwest-Engeland tot ontwik keling komend maximum een steentje bijdragen. Dit breidt zich nog verder in noordoostelij ke richting uit en staat boven dien garant voor een aanhou dend droog weertype. Dus toch wat verbetering? We beginnen erin te geloven, al zullen we nog maals enig geduld moeten op brengen alvorens het kwik op twintig graden komt. ieL eVERDER iflider redactie van LoesSmit een beetje op een ander vlak en al woont de oproeper een heel stuk dichterbij. Maar hoop op succes is er zeker voor de nieuwe oproeper, nu dat eerste, verre contact zo vlot tot stand bleek te kunnen komen. eg let is natuurlijk maar een klein W nsje, maar je weet maar nooit," rt< breven we op 25 april in deze briek. Het kleine kansje was om n echtpaar te lokaliseren, waar- n we niet meer wisten dan hun am, de vermoedelijke naam van in hond en hun Amsterdamse n #res aan het eind van de oorlog, de e informatie kwam van een van oc Canadese bevrijders, Bob Fore- Tan, die deze zomer met zijn vrouw lar Europa komt en van plan was :<l t bedoelde echtpaar Hahn, waar- ee hij in 1945 bevriend geraakt rd u, na al die jaren weer eens op te 1 eke~ at eigenlijk niemand verwachtte, toch gebeurd: het echtpaar is wecht". ook al woont het al lang et meer in Amsterdam, maar in itralië Deze week ontvingen we brief uit Mentone in Australië. de heer Han Hahn uit de :ken doet hoe hij aan de oproep Trouw is gekomen. HIJ heeft nog een broer in Amsterdam, die welis waar Trouw zelf niet leest, maar wel een Trouw-lezende buurman heeft. Die buurman kent het echt paar in Australluë helemaal niet, maar ging met de krant naar buur man Hahn en vroeg of de persoon van de oproep misschien familie van hem was:, waar „We zitten al ruim 27 jaar in Australië en hebben daardoor wel veel oude contacten verloren. Met de hernieuwing van dit contact zijn we wel erg blij." De families Foreman en Hahn zul len elkaar, althans dit jaar, zeker niet ontmoeten. Het echtpaar Hahn ziet geen kans naar Neder land te komen en het echtpaar Fo reman komt niet verder dan Euro pa. „Maar," schrijft de heer Hahn, „weer van mijn oude vriend ge hoord te hebben, al is dat dan op het ogenblik nog indirect, was wel een bijzondere verrassing." Vandaag nog een oproep, al ligt die Rectificatie De „koppen" Bob en Dora nog altijd bezig en Voorwe reldlijk in deze rubriek van gisteren waren tot onze spijt verwisseld. (Red.) „Meester was aan het voetballen. Toen was meester gestruikeld over de bal. Opeens deed meester zijn knie pijn. Toen zij hij ik doe eerst niet meer mee. Ik ga maar naar huis. Die maandag kwam Juf Nico- lai op school. We zeiden tegen Juf is meester ziek ja zei juf, meester heeft een muniskes. Ze zeiden meester zijn voetbalknie was stuk. Meester loopt nu op krukken. Meester heeft nu een lange paasva- cantie, maar meester kan nu niet te eieren zoeken, want dan moet meester op krukken in het land lopen. Ik kan nu veel harder dan meester lopen Meester kan ons lekker niet pakken." (De Leeuwarder Courant vond deze ontboezeming in de schoolkrant De Böllekoer in het Friese Harkema). Dit is een Engelse politieman, omringd door honderden verkeersbordjes. Dat is duidelijk, maar daarmee is nog niet verklaard waar al die borden vandaan komen. Ze zijn het resultaat van de verzamelwoede van een keurige Brit van middelbare leeftijd die zijn administratieve functie bij een school op perfecte wijze vervult. Maar één hartstocht kon hij niet bedwingen: halte bordjes van bussen in huis halen. De laatste tien maanden ging hij regelmatig met de auto in de streken rondom Londen op pad en waar hij maar een haltebordje zag stapte hij uit, zette een ladder tegen de haltepaal en schroefde het bord los. Toen hij 965 borden had verzameld werd hij op heterdaad op zijn ladder betrapt. Voor de rechtbank legde hij uit dat hij een museum van busborden had willen openen, niet helemaal logisch, want hij had zoveel dubbele en zelfs wel tientallen van dezelfde exemplaren, dat hij nodig wat had moeten ruilen. De rechter vond de verzameling ook niet helemaal in de haak en veroordeelde de administrateur tot een jaar voorwaardelijk en honderd gulden boete. Hij mocht toen weer naar huis, 'maar niet voordat hij alle bordjes had teruggegeven. Driehonderdzesenveertig dagen, verdeeld over een kleine twee jaar, heeft een Schot in de beste zieken huizen van Engeland, Schotland en Wales doorgebracht. Zielig? Aller minst. Hij had heter best naar zijn zin, want hij was kerngezond. Als hij geld nodig had, vertelt de Lon- dense correspondent van De Lim burger, werkte hij hier of daar een paar dagen als barkeeper. Had hij weer wat op zak, dan trok hij lif tend door het land en zodra hij daar genoeg van had zocht hij een goed ziekenhuis uit en meldde zich daar krom van de „pijn". Hij vertel de daar dat hij waarschijnlijk aan een nieraandoening leed en als be wijs leverde hij een flesje urine bij, waarin hij een paar druppels bloed uit zijn vinger gedaan had. Zolang het onderzoek duurde werd hij lief derijk gebaad en verzorgd, kreeg een uitstekend bed en pijnstillende middelen die hem in een prettige, roezige stemming brachten. Na een paar dagen bleek dat hij toch geen kwaal had en werd hij weer op straat gezet, waarop het spelletje opnieuw begon. Toen hij 128 zie kenhuizen achter de rug had en de staat twee ton had gekost de gezondheidszorg is daar gratis liep hij goed tegen de lamp. De rechter veroordeelde hem tot zes maanden gevangenisstraf, op nieuw dus met een gratis bed en gratis verzorging, zij het iets min der liefderijk. Het gebeurt niet voor het eerst, dus de vele honderden die in de loop van de jaren in Ridderkerk hebben mee gesjoeld, weten al precies hoe spannend en leuk de open sjoeldag op zaterdag 17 juni wordt die het ochtendblad Trouw in samen werking met de Algemene Neder landse SJoelbond en Homas Spelen op die dag in Ridderkerk organi seert. Voor degenen die zo'n sjoel evenement nog nooit hebben mee gemaakt: het is een open dag. dus iedereen mag meedoen. De sjoel wedstrijden spelen zich af in het sportcentrum De Fakkel aan de Sportlaan, ze duren van tien tot vijf uur en Ridderkerks burgemeester dr. C. J. Verplanke werpt de eerste steen. Er wordt gesjoeld in vier afdelingen: de echte wedstrijdsjoe- lers, de jeugd tot en met vijftien jaar waaruit de sjoelkampioen van Ridderkerk en omgeving tevoor schijn moet komen, en een dames- en een herenafdeling. De toegang is gratis, maar wie niet alleen wil kij ken, maar ook meedoen moet wel een deelnemerskaart hebben, te krijgen bij Trouw, Westblaak 4 in Rotterdam en een aantal adressen in Ridderkerk, herkenbaar aan raambiljetten. Bovendien zijn op de dag zelf nog tot twee uur 's mid dags kaarten in de sporthal van De Fakkel te bemachtigen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 5