Lance-raket
toch atoomkoppen
krijgt
Voor nieuwe spaarders.
Bij de Amro Bank. !§J
A
Plan zeevervoer Harlingen-Schotland
Hervormde Diaconie gaat krakers helpen
Je doetzo'n uniek boek onrecht
door het alleen maar atlas te noemen.
Tekenaar Jo Spier (77)
nin Amerika overleden
Kabinet volgt lijn andere NAVO-landen
«\«v 4
De aktie loopt t/m 2 juni.
Huisvestingsprobleem in Nijmegen groot
Twaalfde poliogeval
Archeoloog zegt zeer
oude slachtplaats
te hebben ontdekt
Van Aardenne opende nieuwe industriehaven
Friezen pleiten voor
behoud spoorwegen
Uw Kunstgebit
^DINSDAG 23 MEI 1978
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
ADVERTENTIE
gJVan onze Haagse redactie
DEN HAAG - Het kabinet
Van Agt heeft besloten de Lan
ce-raket met atoomkoppen uit
te rusten. De pogingen van het
vorige kabinet om de nucleairi
sering van de Lance te voorko-
neben zijn op niets uitgelopen.
West-Duitsland was niet bereid
eqde atoomtaak van de Lance
over te nemen.
Oe Nederlandse regering op haar
jeurt vond het niet verantwoord een
;at te, laten ontstaan in de NAVO
verdedigingsgordel wat betreft de
nucleaire tactische wapens, de
atoomwapens die eventueel op het
TH Jagveld gebruikt zullen worden: De
andere NAVO-landen hebben de
lance al eerder van atoomkoppen
voorzien.
Minister Scholten heeft over deze
te ;aak gisteren brieven gestuurd naar
ïerste en Tweede Kamer. De nieuwe
lance-raket zal als vervanger dienen
van de verouderde Honest John-ra-
eet die per 1 september van dit jaar
"tal worden afgevoerd. Per 1 maart
volgend jaar moeten de zes lanceer-
nrichtingen van de Lance de acht
ian verdwenen Honest John-batte-
ijen vervangen.
Discussie
De uitrusting van de Lance met
itoomkoppen heeft de afgelopen ja-
en nogal wat discussie in politieke
sn militaire kring veroorzaakt. Som
mige deskundigen meenden dat de
nvoering van de Lance een onnodi
ge uitbreiding betekende van de nu
cleaire taken van Nederland.
De Lance kan met zijn dracht van,
ruim honderd kilometer veel grotere
afstanden overbruggen dan de Ho-
nest John. Dit was een van de rede
nen waarom de vorige regering met
de Westduitse regering besprekin
gen heeft gevoerd om te bereiken dat
Westduitse Lance-systemen het Ne
derlandse verdedigingsgebied op de
Westduitse laagvlakte ook zouden
gaan bestrijken
De Bondsrepubliek heeft daarvan
niet willen weten. Sinds dat feit er zo
lag, leek er voor Nederland, ook al
onder de vorige minister van defen
sie Van der Stoel, weinig anders op
te zitten akkoord te gaan met de
nucleairisering van de nieuwe -aket.
Deze was als zodanig al besteld,
maar dan alleen met niet nucleaire
koppen.
Minister Stemerdink heeft nog wel
geprobeerd het met veel tegenzin
akkoord gaan met de atoom-Lance
uit te onderhandelen -tegen de in de
toekomst nog mogelijke uitrusting
met atoomgranaten van een batterij
155 milimeter geschut.
Voor het Nederlandse „ja" tegen de
atoom-Lance zou de NAVO dan geen
pogingen meer moeten doen de
atoomtaak van de Nederlandse artil
lerie nog verder uit te breiden tot het
155 millimeter geschut.
Het Nederlandse legerkorps be
schikt voor de tactisch nucleaire ver
dediging behalve over de Lance ook
nog over de met atoomgranaten uit
geruste acht inch kanonnen.
schrijft minister Scholten in zijn
brief aan het parlement, „maakt dui
delijk dat door Nederland niet kan
worden volstaan met een nucleair
potentieel ter ondersteuning van het
legerkorps bestaande uit een afde
ling acht-inch Houwitsers en dat der
halve een nucleaire versie van de
Lance niet kan worden gemist."
Over de mogelijke nucleairisering
van de 155 mm schrijft de minister
niets.
Scholten meent dat de beslissing
over de Lance niet in strijd is met het
streven de rol van de atoomwapens
in de NAVO verdediging terug te
dringen. Dat streven gaat volgens
hem onverminderd door op basis
van enerzijds verbetering van de niet
nucleaire verdediging en anderzijds
het bereiken van wederzijdse ver
mindering van troepensterkte, zon
der dat dit tot aantasting van de
veiligheid mag leiden.
De minister wijst er voorts met na
druk op dat Nederland in bondge
nootschappelijk verband het uit
gangspunt van de gemeenschappe
lijke verdediging, inclusief een bij
drage aan de nucleaire defensie
heeft aanvaard.
„Eenzijdige onttrekking door Neder
land hieraan zou neerkomen op af
wenteling van deze last op de bond
genoten, hetgeen door de regering
wordt afgewezen. Een dergelijke po
litiek zou de verminderde afhanke
lijkheid van kernwapens ook niet
naderbij brengen," zo besluit Schol
ten zijn brief.
Een atlas inderdaad,
en wel van de makers van
de befaamde Bos atlas.
176 Overzichtelijke
pagina's, 91 gedetail
leerde kaarteenheden.
Maar daarnaast:
118 schitterende kleuren
foto's over natuur- en
cultuurlandschappen.
Speciale pagina's over
de munten van de wereld.
Uitgebreide landen
documentatie met
informatie over grootte,
inwoners, taal, landbouw,
industrie en handel.
Een overzicht van ons
planetenstelsel.
Hoe komt u aan deze
atlas? Als u in de aktie-
periode t/m 2 juni een
spaarrekening opent
(minimale inleg f 15,-)
kunt u deze atlas kopen
voor slechts f 19,50.
Bover.Jien ontvangt u
van de Amro Bank ook
nog f 7,50 spaarpremie
(die u één maand moet
laten staan). Tot en met
2 juni hebt u nog de tijd
om van dit unieke aanbod
te profiteren. Wees er
snel bij, want voor de
atlas geldt: zolang de
voorraad strekt
Royaal formaat 24J5 x 34J cm
Veiligheid
ADVERTENTIE
„Een NAVO-studie naar de behoefte
aan atoomwapens tot 1983," zo
DEN HAAG De tekenaar en
aquarrellist Jo Spier is zondag
op 77-jarige leeftijd in de Vere
nigde Staten overleden.
Joseph Eduard Adolf Spier werd op
26 juni 1900 in Zutphen geboren. Hij
bezocht de rijksakademie van beel
dende kunsten in Amsterdam en het
atelier „Cormon" in Parijs. Van 1924
tot 1940 tekende hij voor De Tele
graaf Na de oorlog was hij verbon
den aan Elseviers Weekblad. Hij
heeft diverse boeken gepubliceerd.
lrfIn 1939 illustreerde hij de jubileum
uitgave (40e druk) van de „Camera
Obscura".
1951 emigreerde Jo Spier naar de
'erenigde Staten. Hij woonde in
'landome, op Long Island bij New
ork. Jo Spier heeft zijn'volledige
werk geschonken aan het gemeente
museum van Zutphen, waar ter gele
genheid van zijn 75e verjaardag een
ere-tentoonstelling is gehouden.
Spier was ridder in de figde van
(Oranje Nassau.
memoriam
i ANaar aanleiding van het beriiht van
het overlijden van de heer
schreef ome kunstredactie
J kort in memoriam:
3ei
be|Jo Spier is 77 jaar geworden.
enzestig jaar geleden publiceert
ïai zijn eerste tekeningen. Dat wa:
foiwel in een onaanzienlijk sport
polblaadje van zijn geboortestad 5
:hl
sche tekeningenreeksen die een
combinatie waren van cartoon en
strip, tussendoor hield hij zich bezig
met heel wat andere zaken. De be
langrijkste en de mooiste daarvan
vond ik de schetsen die hij maakte
oo zijn reizen die hij meestal met
Piet Bakker voor Elsevier maakte.
Tekeningen uit West-Indië, Indone
sië, de Nederlandse Antillen maar
ook verstilde Nederlandse land
schapjes, rondborstig en sympathiek
werk van een kunstenaar die met
beide benen op de grond stond, die
wat hij nuchter waarnam zeer poë
tisch wist weer te geven.
Spier was niet snel tevreden over
zichzelf. Aan ieder uitgewerkt idee
ging volgens hem vele volle prullen
bakken vooraf. Hij stelde ook veel
bundels samen. De bundel die hij in
1973 het licht deed zien droeg al een
beetje triest de titel „Zwanenzang".
Die van 1975 „Bij het scheiden van
de markt". Enkele dagen voor zijn
dood lag het boekje „Dat alles heeft
mijn oog gezien" herinneringen aan
het concentratiekamp Theresiën-
stadt (Elsevier, Amsterdam: 120 pa
gina's met 30 tekeningen; prijs:
14,90) op mijn bureau. Geen me
moires, schrijft hij in het voorwoord.
Zomaar een paar dingen die ik heb
meegemaakt.Jk loop naar de 80 en
ik prijs mij gelkukkig dat ik er voor
lopig nog heen „loop" en er niet in
een rolstoel heen wordt gereden. Er
zijn zo weinig overlevenden. En als ik
het opschrijven uitstel komt het er
niet meer van." Hij was nog maar net
op tijd.
elke avond
f;
platter dinner"
fietsen
l
-e_
Van een onzer verslaggevers
NIJMEGENDe diaconie van de kleine hervormde gemeente in
Nijmegen gaat krakers metterdaad helpen bij de oplossing van
hun huisvestingsproblemen. Een tiental krakers heeft inmiddels
reeds in overleg de beschikking gekregen over woonruimte.
wensen u graag 4.999 fietsenmaker»
UTRECHT (ANP) De zestienjari
ge jongen uit Vriezenveen, die afge
lopen week met verschijnselen van
kinderverlamming in een Almelo's
ziekenhuis werd opgenomen, heeft-
inderdaad polio. Er zijn nu twaalf
„zekere" en drie vermoedelijke ge
vallen.
Nijmegen is een van de steden in
Nederland waar op grote schaal ge
kraakt wordt. Dat wordt veroorzaakt
door dat deze universiteitsstad rela
tief enorm veel geregistreerde wo
ningzoekenden telt; namelijk zo'n
elfduizend op een bevolking van cir
ca 150 duizend zielen.
Eind vorig jaar kocht de hervormde
diaconie aan de Oranjesingel van de
eigen kerkvoogdij een pand dat per 1
januari van dit Jaar verhuurd zou
worden aan het Medisch Opvoed
kundig Bureau (MOB). Doordat de
vergunningen voor het aanpassen
van het gebouw aan zijn nieuwe be
stemming vertraagd binnenkwa
men, bleef het langer leegstaan dan
de bedoeling was. Begin dit jaar
trokken er achttien krakers in.
Rapport
De diaconie, die tot dan toe niet
eerder met dit vraagstuk was gecon
fronteerd, was enerzijds verrast. Aan
de andere kant werd zij aan het
denken gezet door het kersverse rap
port van de Raad van Kerken „Kra
ken in Nederland" Hierin wordt kra
ken niet zonder meer en bij voorbaat
veroordeeld. Er wordt zelfs in gesteld
dat de Tweede Kamer op grond van
foutieve gegevens tot aanvaarding
van de anti-kraakwet was gekomen.
En t wordt mogelijk geacht dat de
Eerste Kamer het ontwerp zelfs zal
verwerpen, aldus het rapport.
hen. maar de stroom die volgde!
hem een algemene bekendheid
eigenlijk maar weinig kunsten:
ten deel viel. Kunstenaar is een g(
den begrip. Iemand die zijn hele
ven alleen maar plaatjes voor «e
krant tekent, is dat een kunstenaar?
Illustrators immers worden in de
?rdmeeste gevallen toch niet tot de kun
stenaars gerekend. Jo Spier ook niet.
Maar dat was hem kennelijk een
zorg. Want zei hij eens, in 1975, toefc
hij al zijn werk aan het stedelijk
museum te Zutphen schonk: JK
acht mezelf een van de weinige ge-1,
liqlukkigen, die met zijn liefhebberij
ne zijn brood kan verdienen." Liefheb-
pr berij, dat is iets luchtigs, plezierigs.
?zijDat heeft alweer weinig met kunst te
og maken. En ook uit een andere uit-
spraak bij diezelfde gelegenheid
s meende ik te mogen opmaken dat Jo
b Spier dat wat hij deed niet als grote Een verbinding over water
•w kunst zag, ft ga er mee door." zei tussen Noord-Nederland en
1 hi), .zolang ik kan. En als mijn hand het n00rden van Engeland is
jjop een gegeven moment begint te aantrekkelijk omdat het
oe beven zal ft misschien nog eens de wegvervoer erdoor kan wor-
niigevoehge lijn krijgen. Een soort -
Van een onzer verslaggevers
ASSEN Een am ateurarcheoloog
zegt een slachtplaats van mammoet
jagers van zo'n 70 tot 90 duizend jaar
geleden te hebben gevonden. De
nan wenst in eerste instantie ano
niem te blijven en hij meldt zijn
vondst voorlopig niet uit wantrou
wen tegen het biologisch-archeolo-
gisch instituut (BAD te Groningen.
Als zijn woordvoerder treedt op Jan
Evert Musch, een van de mensen
rond de wegens vervalsing van ar
cheologische vondsten veroordeelde
Tjerk Vermaning. Diens zaak dient
de kon ende herfst in hoger beroep
voor het gerechtshof in Leeuwarden
en volgens Musch is het de bedoeling
dat de nieuwe vondst door de verde
diging van Vermaning zal worden
gebruikt.
De heer Musch zegt dat het om een
„ongerepte" vondst gaat, dat wil zeg
gen, een vondst die door 700 tot 900
eeuwen hen in tact in de grond is
blijven zitten. Aan deze ongerept
heid ontleent de vondst zijn grootste
waarde, omdat het 't bewijs is dat er
niet n ee geknoeid kan zijn.
De vinder zal alleen toestaan dat de
vondst wordt blootgelegd door men
sen van het BAI als er een hele serie
deskundigen als getuige bij aanwe
zig is. Hij heeft geen vertrouwen in
het BAI. De medewerkers hiervan
legden indertijd ook ongerepte
vondsten van Vermaning bloot, er
kenden die aanvankelijk als echt
maar herriepen dit later toen ze Ver-
maning van vervalsing beschuldig
den. De anonieme vinder vreest dat
ondeskundigheid tot een soortgelij
ke situatie zou kunnen leiden. Vol
gens de heer Musch konen op de
nieuwe vondst precies dezelfde spo
ren voor die als bewijs van verval
sing dienden in de zaak Vermaning.
Voor de diaconie van de hervormde
gemeente in Nijmegen betekende
het dat zij zich op de problematiek
ging bezinnen. Er ontstond een
werkgroep waarin behalve de diaco
nie onder meer de krakers, het alge
meen maatschappelijk werk en het
Medisch Opvoedkundig Bureau zit
ting namen.
Van de zijde van de diaconie werd
beloofd binnen een half jaar tien
krakers te zullen helpen. De krakers
zegden toe het pand ten behoeve van
het Medisch Opvoedkundig Bureau
te zullen vrijmaken.
Dat Is gisteren gebeurd. Notarieel is
vastgelegd dat de werkgroep vanuit
een ander, voor dit doel geschikt
pand, verder zal werken aan de op
lossing van een vraagstuk dat in
Nijmegen tot een grote plaag is uit
gegroeid. Inmiddels heeft het Me
disch Opvoedkundig Bureau de aan
gevraagde vergunningen binnen, en
er zal nu op de kortst mogelijke
termijn met de verbouwingswerk
zaamheden worden begonnen. De
acht resterende krakers van het
pand aan de Oranjesingel hebben
inmiddels op eigen initiatief weer
huisvesting gevonden. In de meeste
gevallen door opnieuw iets te
kraken.
Pastorie
Sinds begin februari is ook de pasto
rie van de lutherse gemeente in Nij
megen door krakers bezet. Een po
ging om het vijftal krakers via een
kort geding uit het gebouw te krij
gen mislukte. De kerkeraad heeft de
krakers van de pastorie nu uitgeno
digd voor een gesprek op 30 mei.
„Wij nemen de krakers kwalijk, dat
Van een onzer verslaggevers
HARLINGEN Het Friese havenstadje Harlingen is samen met de Schotse
havenplaats Aberdeen een studie begonnen over de mogelijkheden voor goede
renvervoer over zee. Er is contact met een Nederlandse vervoersonderneming
om dit project uit te voeren. In Harlingen is voor dit doel een stuk grond
gereserveerd bij de nieuwe industriehaven, die gisteren door minister Van
Aardenne van economische zaken is geopend.
zij zich niet eerst op de hoogte heb-
ben gesteld van de oorzaak, waarom
de pastorie leeg staat," aldus de se
cretaresse van de lutherse kerke
raad, mevrouw A. van Haften-Lub.
„De leegstand had niets met specu
latie te maken. Twee jaar geleden
vertrok ds. C. F. G. E. Hallewas naar
Haarlem. Sindsdien proberen wij
een nieuwe predikant aan te trek
ken. maar het oude herenhuis bleek
jonge dominees af te stoten. Toen
besloten wij de pastorie te verkopen,
maar kerkelijke molens malen lang
zaam en het duurde even, voordat
wij de vereiste toestemming kregen
van de synodale commissie."
De lutheranen hebben het geld hard
nodig voor hun kerkewerk. Mevrouw
Van Haften heeft begrip voor de kra
kers, omdat de gemeente Nijmegen
onvoldoende zorgt voor huisvesting
van jongeren, maar zij keurt het kra
ken toch af.
LEEUWARDEN (ANP) Een actie
comité voor het behoud van de be
staande spoorlijnen in Friesland
heeft minister Tui jnman van verkeer
en waterstaat gisteren in Leeuwar
den tienduizend handtekeningen
aangeboden.
Het comité en de ondertekenaars
zijn bang dat de Nederlandse Spoor
wegen treinverbindingen in Fries
land gaan vervangen door busver
bindingen. Die angst is ingegeven
door een onderzoek van de NS naar
de bestaande verbindingen in Fries
land en Groningen.
Een van de woordvoerders van het
comité waarschuwde de bewinds
man dat een eventuele wijziging in
de bestaande verbindingen „op een
grimmig verzet in Friesland zal stui
ten" Minister Tuijnman verklaarde
op zijn beurt nog niets van de stu
dies te hebben gezien en deze eerst te
zullen afwachten
ADVERTENTIE
Motobccane.
Fietsen op zh Frans.
vi vrolijke zelfspot of toch een bewijs
wvdat ook deze begenadigde tekenaar
na zich aan de artistieke regels onder
worpen achtte. Dat begenadigde is
beslist niet overdreven. Want Spier
mag dan zijn grote bekendheid, al
geldt dat misschien niet helemaal
meer voor de jongere generatie,
hoofdzakelijk te danken hebben aan
Cüzijn wat strak aandoende humoristi-
3Ï
ADVERTENTIE'
ot de gehele dag
stevig op zijn plaats!
"bans is het niet meer nodig, dat Uw
tgebit bij het spreken, eten. lachen of
ef#*eren losschiet ot verschuilt. Een weinig
jC^entolii-poedc-r op de gebitsplaat en dme
ken bestaan voor U niet meer;
geeft U een ongekend gevoel van
Verheid en welbehagen Aangenaam en
■ygiemsch in het gebruik. Bij apotheken
drogisterijen.
den beperkt. Het vervoer
gaat nu doorgaans over de
weg en vervolgens via een
zuidwestrNederlandse haven
naar de zuidkust van Enge
land en vervolgens daar weer
over de weg naar het noorden
van Engeland. Bij voldoende
aanvoer is een rechtstreekse
verbinding over het water re
latief goedkoper.
Het studieproject Is verge
lijkbaar met een soortgelijke
activiteit in de Eemshaven,
waar dit voorjaar een zoge
naamd rij-op-rij-af-vervoer
op de Scandinavische landen
is geopend. In de Eemshaven
moest hiervoor speciaal een
handelskade van dertig mil
joen gulden worden ge
bouwd. In Harlingen is er bij
de opzet van de haven al re
kening mee gehouden De ex
tra kosten kunnen daar be
perkt worden tot twee mil
joen gulden.
De haven, die minder ambi
tieus is dan aanvankelijk de
bedoeling was heeft, twaalf
miljoen gulden gekost. Er is
een open verbinding met de
zee, die schepen tot driedui
zend ton kan verwerken. Van
de 45 hectare industrieterrein
is tot nu toe bijna twee hecta
re uitgegeven aan drie bedrij
ven. Eén hiervan is de Neth-
land b.v., een toeleveringsbe
drijf voor de scheepsbouw.
Eén van de activiteiten in
Harlingen betreft een nieuwe
methode voor de bestrijding
van olierampen op zee. Euro-
commerce b.v. heeft een hec
tare industrieterrein gekocht
voor de bouw van industrie
hallen. in de verwachting dat
daar wel gegadigden op zul
len afkomen. Verder heeft
een visverwerkend bedrijf er
een stukje grond gekocht. De
totale activiteiten bieden
werk aan enkele tientallen
mensen. „We hadden graag
gezien dat er meer werkgele
genheid met de vestigingen
was-gemoeid, maar de econo
mische omstandigheden wer
ken niet mee," aldus burge
meester I. de Haan.
Kleine bedrijven
Harlingen (vijftienduizend
inwoners) gokt op kleine be
drijven, die niet nadelig zijn
voor het milieu van de Wad
den. Men hoopt door bedrij
ven met werknemers op mid
delbaar niveau tevens de
structuur van de Harlinger
bevolkingsopbouw te verbe
teren. Om de haven rendabel
te maken moet de grond bin
nen tien Jaar voor gemiddeld
dertig gulden per vierkante
meter worden verkocht. Er
zijn nog contacten met enke
le gegadigden.
Hoewel de meer dan lokale
Luchtopname van nieuwe Harlinger industriehaven
betekenis door het provin
ciaal bestuur wordt erkend,
heeft Friesland geweigerd de
kosten van het project mede
te dragen. Wel heeft het mi
nisterie van economische za
ken 75 procent subsidie gege
ven. Burgemeester De Haan
zei gisteren dat de om milieu
redenen omstreden aanleg
van rijksweg negen (vier
baans) de verbindingen met
het achterland zou verbete
ren en wat Harlingen betreft
welkom ls. Hij betreurt ech
ter dat een dergelijke weg
dwars door Harlingen zelf ls
geprojecteerd.
„Ik kom mijn tante even goedenacht
zeggen.
