'Om met den Apostel te redenkavelen'
i
Uit brieven van lezers
Confessionelen willen
kerk wakker schudden
Kritiek op raad van
kerken inzake Israël
Toon Italië de macht
van het Woord
VANDAAG
Voorbijgangers!
Restauratie kerk
te Windesheim
DINSDAG 23 MEI 1978
Trouw/Kwartet
=^DIN!
door dr C. Rijnsdorp
Anna .Maria \an Schuurman
Op 12 mei heeft onze krant, mooi op tijd.
aandacht besteed aan Anna Maria van
Schuurman, die op 14 mei 1678 overleed.
Ton Hydra besprak de televisie-documen
taire ..Het beste deel' en Jan Sloothaak
schreef een verhaal naar aanleiding van de
tentoonstelling te Franeker. onder vermel
ding van dne boeken, die bij deze gelegen
heid zijn verschenen Aan mij de taak over
die drie publikaties iets naders te zeggen Ik
kan hierbij profiteren van de reeds verstrek
te informatie in de beide genoemde, interes
sante artikelen, zodat ik mij strikt tot de
drie geschriften kan beperken De fraai uit
gegeven en geïllustreerde levensschets door
Dieuwke Winsemius (uitg. T Wever. Frane
ker. 68 blz.. 12,50; bijgaande afbeelding is
uit dit boekje overgenomen) in eenvoudig
Fries geschreven, laat zich voor wie een
beetje Fries kent. prettig lezen. Bij Kok te
Kampen verscheen van de hand van me
vrouw Winsemius de roman Het grote ge
heim van Anna Maria van Schuurman, waar
over straks
De hoofdmoot wordt natuurlijk gevormd
door de facsimile-uitgave van de oorspron
kelijke druk te Amsterdam bij Jacob vande
Velde in 1684 van Eucleria. of uitkiezing van
het beste deel, met een inleiding van prof. dr-
S. van der Linden De uitgeverij De Tille BV
te Leeuwarden brengt dit zeventiende-
eeuwse werk gebonden in imitatie-perka
menten band met goudstempel en rug
schild. in een formaat van 13.2 x 15 cm en tot
de prijs na 20 mei van 39,50. Het boek van
.juffrouw Schuurmans" komt op 343 blz
afgezien van acht pagina's, gericht tot de
Bt-scheiden Leser. waarin een (onizekere
N.N. bij voorbaat enkele mogelijke misver
standen opheldert.
De geestelijke ontwikkeling van Anna Ma
ria liep van Voetius naar De Labadie. van de
geïnstitueerde kerk naar conventikel en
commune Zij brak met haar hele verleden
en sloot zich aan bij de Labadisten als de
enige openbaring van de echte kerk van
Christus, zegt prof. Van der Linde ..De La
badisten hebben zelden zo n aanwinst ver
worven, de Voetianen hebben nooit en zo
gevoelig verlies geleden." Hij wijst erop hoe
ongenuanceerd Anna Maria schrijft, zodat
de oude kerk enkel zwart, de nieuwe kring
enkel wit wordt afgeschilderd. De kerken
bestaan ..ten meesten deel uit wereltlingen.
gierigaarts, hovaardige, quaat-sprekende,
en uit andere onderzaten van het Antekristi-
ge Rijk t'zamen geflanst welke, zo zy
tegen Christum niet redekavelen, tegen
Christum evenwel leven, gelijk een der va
deren gezegt heeft" (blz. 154). De Labadisten
daarentegen vormen volgens Anna Maria
..een ware weder levendig wordende Evan
gelische Kerke, na het voorbeelt van de
eerste tot Jeruzalem" (200). In de kerk van
Utrecht, hoewel op het minste bedroven.
heeft ze geen tien echte gelovigen kunnen
ontdekken (205).
Prof. Van der Linde vergelijkt de Eucleria
met de Belijdenissen van Augustinus. For
meel is er natuurlijk overeenkomst tussen
beider breken met wereldse eer en glorie en
het zich wenden tot de ascese. Ook verraadt
het geschrift van Anna Maria een grondige
bijbelkennis, versterkt door haar ver
trouwdheid met de beide grondtalen. Maar
men kan de Eucleria toch moeilijk tot de
wereldliteratuur rekenen. Uit de titel blijkt,
dat het boek oorspronkelijk in het Latijn is
geschreven en door een ander in het Neder
lands is vertaald. Wat men leest is dan ook
geen Nederlands.
Ingewikkeld
De volzinnen strekken zich over bijna een
gehele bladzijde uit en zitten zo ingewikkeld
in elkaar, dat men aan het eind niet meer
weet wat er aan het begin is gezegd. De
schaarse autobiografische gegevens ver
dwijnen totaal achter het theologisch ..re
denkavelen", waarbij alles uit de Schrift
gehaald wordt, wat met het eigen standpunt
strookt. Het komt erop neer, dat het geloof
tot op grote hoogte het gewone leven moet
vervangen en dat de christelijke commune
als geestelijk-elitaire kring de aandacht
naar binnen en boven keert en wat buiten is
tot het rijk van Satan rekent. Maar men kan
natuurlijk niet zonder contact met de we
reld er moet worden gereisd, gelogeerd,
gehuurd, gekocht en verkocht. Zonder de
geldmiddelen en de geleerdheid op de ach
tergrond zou de sekte geen been hebben om
op te staan Wat de ware kerk heet parasi
teert ten diepste op de cultuur en vindt dit
nog mooi ook. Men vindt hier dus een po
ging de heiligheid te isoleren en te organise
ren. in plaats van z ich in dienst te stellen
van de samenleving Het heilige leven wordt
doel in zichzelf en dat strijdt met het abc
van het evangelie. Augustinus was later
geen sectariër en bovendien een man van
geweldig formaat. Anna Maria was een won
der van geleerdheid, kunstzinnigheid en
handvaardigheid, consequent in haar over
tuiging. een geniale vrouw die bovendien
over organisatietalent beschikte. Maar het
is al een groot compliment als men zegt. dat
zij in Augustinus' schaduw kan staan. Prof
Van der Linde overschat de Eucleria dan
ook niet.
Roman
En nu iets over de roman, die 317 blz. telt,
gevolgd door een zestal historische bijlagen.
Het boek kost 27.50. Men kent de moeilijk
heden van een historische roman. Een mas
sa geschiedkundige informatie moet in ver
haalvorm worden gespuid. Men wil daarbij
de ouderwetse langdradige beschrijvingen
vermijden; veel informatie moet dus via
gesprekjes worden verstrekt. De personages
zien precies dié dingen en praten uitgere
kend over dié zaken, welke voor de tijdge
noot meestal vanzelfsprekend waren, maar
die voor de zo anders levende en zo anders
geaarde twintigste-eeuwer interessant zijn.
Men ontkomt zodoende nooit aan een ten
dieptste anachronistische belichting.
De schrijfster is in haar stof en wat daar
omheen ligt, grondig thuis en heeft ervan
gemaakt wat ervan te maken was. Er zijn
hier en daar trekjes, zoals b.v. die voorbijra-
telende koets op bl. 44. en vooral ook de
verwerking van Anna Maria's belofte aan
haar vader om nooit te zullen trouwen,
waarin naar een hoger niveau wordt gereikt
Wie het niet om een verhaaltje te doen is.
maar in de hoofdfiguur en haar leven, inclu
sief de hele entourage, echt belangstelt,
vindt hier een boek van zijn gading.
Grote romanschrijvers hebben meestal een
eenzijdige, vaak tendentieuze kijk op hun
historische hoofdfiguur, maar profiteren
van het voordeel dat ze creatief veel meer
ruimte hebben dan de zo consciëntieuze
mevrouw Winsemius zich heeft gegund. Ze
heeft zich van haar moeilijke en in mijn oog
ondankbare taak (al die belangrijke figuren
om Anna Maria heen!) knap handig ge
kweten.
Korte duideii|k geschreven liefst aan eén Kant getypte, bneven Kunnen worden
gestuurd nan Secretaris Hoofdredactie Trouw/Kwartet. Postbus 859 Amsterdam Bi|
publikatie wordl de naam van de schrijver vermetd
Samenlevingsvormen
(1)
Met grote bezorgdheid hebben wij in
Trouw van 18 mei gelezen over de
eoncubtnaatsproblemen in de gele
deren van het CDA Zes werkgroe
pen houden de AR-partijraadsverga-
derlng alvast voor gelijke rechten
en plichten voor het gezin en andere
duurzame" relaties Kwalijk lijkt
mij de suggestie dat de meningen
van de werkgroepen wel eens repre
sentatiel /ouden kunnen zijn voor
net denken binnen de partij Verder
op in hei artikel is nog sprake van
een onwillige verzuehting ..we heb
ben het te aanvaarden als een reali
teitVanwaar toch deze berusting0
Als het gaat om een rechtvaardiger
inkomensverdeling is men er als de
kippen bij om zich te beroepen op de
bijbelse gerechtigheid Laat men
zich nu slechts motiveren door ..tole
rantie of door de frustratie om een
vroeger gebrek daaraan0 AR CDA
laat /ten dat je niet alleen bl) brood
leeft Veelbetekenend is in dezelfde
krant vooste nuai hut «uiu
men'.«ar van W F''Ötarteu op deVal
van net Romeinse Rijk het was met
de macht van de Germaanse stam
men maar de vermolming van het
Romeinse Rijk zelf die de Romeinen
deed zwichten
lliltrrvuni C. N H. Ziel
Samenlevingsvormen
(2)
Met stijgende verontwaardiging las
ik het artikel ..Andere samenlevings
vormen gelijkwaardig aan gezin" in
Trouw van 18 mei 1978 Ik wist al.
dat het CDA van christelijk stand
punt bezien er gammel uitziet tb v
.rgallMU&v abortus') maar dat een
van ae rfnp poten, waar het op
steunt nl de ARP zo vermolmd is.
had ik nooit gedacht Ik lees „veel
zeggend voor de wijziging in het con
fessionele denken over dit soort et-
hisch-maatschappelijke zaken is het
uitgangspunt van een van de werk
groepen, dat de christelijke moraal
-••■n minderheidsmoraal is en dus
met het recht kan opeisen op alle
mensen van toepassing te zijn. alleen
al om het simpele feit. dat een mo-
PPjB-/'
AMSTERDAM
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM
DORDRECHT
Postbus 948
Westblaak 4. Rotterdam
Tel 010-115588
Red i
Schiedamsevest 52
Tel. 010-115700 (adv
DEN HAAG LEIDEN
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE GRONINGEN
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwollè
Tel 05200 17030.
raai uitsluitend geldig is voor dege
nen. die deze aanvaarden
t.Is weerzinwekkend te zien. dat
een zich christelijk noemende werk
groep schaamteloosm aanbidding
neerlegt voor de afgod ..democratie
De christelijke moraal voorsprui
(end uit Gods Tien Geboden, geldt
voor alle mensen zonder uitzonde
ring, dus ook voor mensen, die zich
met christen noemen en die moraal
niet aanvaarden Ik ben 't wel met
die werkgroep eens. dat wij ver
draagzaam moeten zijn en anderen
moeten aanvaarden, zoals zij zijn.
maar dit neemt, niet weg. dat wij.
christenen, in onze (democratische')
wetgeving en de uitvoering daarvan
die moraal zoveel mogelijk moeten
handhaven en bevorderen Dit heeft
toch niets met intolerantie te ma
ken' Dit is toch gewoon het idemo
cratische' i recht en de plicht van
elke christen'
l.eidschcndam J. H. Maas
L.T.S.
Af en boeduUten er in de nieuwsbla
den berichten op om gebrek aan
vakbekwaam personeel Vóaöover
mij hekend. is men in 1948 begwaen
met vergaderingen over het venrteu-
wen van de lagere technische school.
In de loop der jaren ging de mening
postvatten (gesteund door progres
sieven en pedagochelaars) dat het
beroepsvoorbereidend onderwijs
moest verschuiven naar latere leef
tijd om het algemeen vormend on
derwijs meer prioriteit te geven. Het
paste ook goed in het straatje van de
vorige minister van onderwijs o.a..
Gelijke kansen voor iedereen. Van
uit deze gedachte is men nu aan het
..rotzooien" geslagen waarbij zelfs de
aktebevoegdheden het moeten ont
gelden. Verder heeft de voriee minis
ter Boersma de jeugdlonen oog eens
extra opgetrokken. Gevolg De be
drijven die deze leerlingen in dienst
hebben, klagen terecht dat de aller
eerste beginselen van het vak nog
aangeleerd moeten worden. Veel be
drijven kunnen dit ook niet meer
betalen, dus sluiting van de leerop-
leiding. Men zal dus een stap terug
moeten en dit zal wel heel wat ..ge-
kok" geven Wat is er nu eigenlijk
verbeterd sinds 1950° Ik merk er
maar bitter weinig van en hoeveel
veitadertijd heeft het allemaal ge
kost? Veel enthousiasme van het le
rarenkorps. waar veel scholen trots
op waren, zal wel gebroken zijn Is
het echt wel juist het beroepsbege
leidend onderwijs te verschuiven
naar latere leeftijd? Ondanks de
komst van de M T S en het feit dat
het gehele L B O. past in het schema
van vervolgonderwijs zal de L.T.S.
toch de taak moeten behouden voor
een aantal ambachtelijke beroepen
die wij voor de toekomst beslist niet
kunnen missen Alleen al het feit dat
bij veel ambachten gelukkig de be
roepstrots nog in sterke mate aanwe
zig is. rechtvaardigt dat men hieraan
weer meer aandacht moet schenken
Amsterdam A. S. Schuller
Frans
Met belangstelling heb ik uw artikel
Kamer indirect tegen Franse les op
school" gelezen Gedurende meer
dan zeven jaar maakte ik deel uit
van het bestuur van de sectie Frans
van de Vereniging van Leraren in
Levende Talen Nog immer ben ik
ervan overtuigd dat de strijd die we
indertijd voerden (en indien nodig
x-illen de docenten Frans, mét steun
van hun collega's van de andere mo
derne vreemde talen de strijdbijl op
nieuw opgraven) een terechte is
geweest
Een aantal saillante punten
doorstromen kan heel goed zonder
het Frans te wippen de lbo-leerling
die doorstroomt naar een mavo-afde
ling wordt voor de rest van het jaar,
meestal dus vanaf Kerst vrijgesteld
van Frans, hij volgt in plaats daar
van ..inhaalen of „verrijkingsles-
sen" die voor hem haar de overstap
naar deze wat theoretischer onder
wijsvorm kan vergemakkelijken. Via
deze oplossing kan het Frans ge
handhaafd blijven
Niet.steeds meer leerlingen" zoals u
schrijft laten het Frans vallen; ra'ad-
pleeg de cijfers van Cito en C B S. en
u zult zien dat het aantal leerlingen
dat Frans kiest en er examen in doet
behoorlijk stijgt. Als, zoals blijkt uit
het rapport van het ITS toch 30 a 70
procent van de mensen in hun
beroepsuitoefening te maken krij
gen met deze taal. en deze blijkt de
meeste moeilijkheden (frustraties!)
op te leveren, dan is er toch alle
reden toe om juist dlè taal te hand
haven en zodanig te onderwijzen dat
men zich er inderdaad mee kan
„redden".
Ik ben er heilig van overtuigd dat de
onderwijsfilosofen, uiteraard zelf
met een puike opleiding, bezig zijn
van onze kinderen de paupers van de
toekomst te maken. De docenten
Frans zullen daartegen vechten, tot
de laatste snik!
Heerde drs. Joop van Schaik
Bedankt
De heer Aantjes moet het binnen het
CDA moeilijk hebben Ondanks de
(geringe) AR-inbreng in het CDA-
kamp. is de nieuwe club in uiterst
conservatief vaarwater terecht geko
men. Als de plannen van het kabinet
Van Agt bekend worden (een paar
weken na de verkiezingen!?) zal blij
ken dat het snel bergafwaarts ge
gaan is met de heer Aantjes en zijn
toch zo mooie filosofie. Een andere
AR-CDA-voorman. De Boer. heeft
oppositieleider Den Uyl onder vuur
genomen. ..De oppositie slaap", al
dus de heer De Boer. Het valt steeds
meer op hoe de ..progressieven" bin
nen dat vermaledijde CDA vervallen
tot banaliteiten en de deur naar
PvdA en D'66 dichtklappen. De rege
ring-Van Agt is tot nog geen enkele
echte beleidsmaatregel gekomen.
Half juni (nogmaals na de verkiezin
gen!?) komen die maatregelen. De
Boer. Aantjes en al die gedogers zul
len dan ervaren, wat voor een kabi
net zij steunen en zij zullen dan
ondervinden dat de oppositie aller
minst slaapt. Dan is het wel te laat.
Aantjes c.s worden bedankt.
Amsterdam B. Bastiaans
Chloortrein
Vrijwel geen enkele krant heeft mel
ding gemaakt van de ramp waar
Tilburg op het nippertje aan is ont
komen door de botsing van twee
goederentreinen in de nacht van 12
op 13 mei. Een van de daarbij be
trokken treinen was de beruchte en
gevreesde chloortrein, met 24 wa
gons op weg van het Botlekgebied
naar het Noorden. Deze chloortran-
sporten vinden zo n 3 maal per week
plaats en passeren dichtbevolkte
woongebieden, onder meer in veel
grote steden. De risico's waren tij
dens en na het ongeval, met name
tijdens het optakelen van de ont
spoorde wagons, dermate groot dat
de Spoorlaan (de drukst bereden ver
keersader in Tilburg) voor alle ver
keer en voetgangers moest worden
afgesloten. Brandweer, politie en an
dere rampenbestrijders liepen met
gasmaskers op terwijl de politie via
een megafoon de omwonenden op
riep alle ramen en deuren gesloten te
houden en zich niet naar buiten te
begeven Tilburg is aan een ramp
ontsnapt, vanwege de gelukkige om
standigheid dat geen van de betrok
ken chloorketelwagons. die ieder
nog met bijna 1000 liter chloorgas
gevuld waren, is gescheurd. Was dit
wel gebeurd dan waren de gevolgen
niet te overzien geweest. Het is de
hoogste tijd dat wij. de regering en
de Nederlandse Spoorwegen ons be
wust worden van de onverantwoorde
risico's die deze en dergelijke tran
sporten met zich meebrengen Zo
lang geen waterdichte veiligheids
maatregelen genomen (kunnen) wor
den. dienen deze transporten in de
huidige vorm stopgezet te worden.
Tilburg
Wilbert Wlllems
PS P-gemeenteraadslid
Van een onzer verslaggevers
BENNEKOM In rechtse kringen in de hervormde kerk wordt
momenteel overwogen of er niet weer eens een publikatie moet
komen, „welke de Kerk wakker schudt". Aldus het jaarverslag
van de confessionele vereniging.
Dergelijke „wakkerschuddende" pu
blikaties van de rechterzijde van de
hervormde kerk waren het Getuige
nis van Prof. Dr. G. C. van Niftrik c.s.
in oktober 1971 en de Open Brief van
24 predikanten uit 1967. Nog steeds
slaan de confessionelen de ontwik
kelingen van de hervormde kerk en
andere kerken met gemengde gevoe
lens gade.
Secretaris ds. C. W. Corts in zijn
jaarverslag; „De geestelijke strijd,
waarom het momenteel gaat. loopt
dwars door de kerken heen. We wor
den allen door dezelfde gevaren be
dreigd. door evangelie dat geen
CONFERENTIES
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Vier reformatorische christenen hebben de
raad van kerken in Nederland in een open brief laten weten, dat
zij geschokt zijn door de twee recente verklaringen van de raad
over de staat Israél.
En we werken maarJonge
renweekend met oud-CNV-voorzitter
Jan Lanser en theoloog Kees den
Heyer over waarom werken we ei
genlijk. hoe gaan we met elkaar, met
de dingen om 27-28 mei. Eikelkamp,
Eist (Utr.). Inl en inschr. LCGJ, tel
03438-6341
Bijbelboek en bijbeltekst. Hoge
schooldag Kampen igeref kerken),
zaterdag 27 mei. 10-13 uur. Burgwal-
kerk. Kampen. Sprekers prof. dr J. L
Koole en dr C. J. den Heyer Inl. tel
05202-7811
Feminisme en christendom, open
werkdag onder auspiciën van het
gereformeerd secretariaat voor ont
wikkelingssamenwerking. zaterdag
27 mei. Pniëlkerk, Utrecht. Inl. en
opg. tel. 033-43244.
Schooldag Nederlands Bijbelinsti
tuut, Bosch en Duin. zaterdag 27
mei. aula chr. techn. school. Graaf
Adolflaan 4. Zeist, vanaf 10.30 uur.
Sprekers ds W. van Dijk (Christus is
overwinnaar) en prof dr H. Berkhof
(Perspectieven en weerstanden in de
oecumenische beweging in Neder
land). Inf. tel. 030-784064.
Wij in onze relaties, voorjaarscon-
ferentie remonstrants vrouwencon
tact. 29-31 mei. De Hoorneboeg, Hil
versum. Inf. en opg. tel. 02157-231.
Zij keren zich tegen de brief van de
raad van kerken aan de ambassa
deur van Israël over de Israëlische
anti-bekeringswet en tegen de ver
klaring van de raad over de midden
oosten-problematiek. De vier zijn de
t heer E W. van de Poll van Near East
Ministry, drs J van Barneveld van
het maandblad De Oogst, ds A
Groenewegen van het Israél Comité
Nederland, werkgroep contact met
de kerken, en ds Joh. Heule. gerefor
meerd predikant
Bezwaren
De bezwaren van de raad van kerken
tegen de Israëlische anti-bekerings
wet noemen zij hypocriet na acht
tien eeuwen ..christelijke" discrimi
natie van het Joodse volk en het
Joodse geloof Bovendien heeft de
raad volgens hen geen rekening ge
houden met de pertinente verklaring
van de Israëlische minister van justi
tie. dat zijn regering op geen enkele
wijze de bedoeling heeft, de religieu
ze vrijheid van de christelijke ge
meenschap of van welke andere ge
meenschap ook in Isrül te beperken.
De vier verwijten de raad van ker
ken. dat hij in zijn verklaring over de
Midden-Oosten-problematiek „de
duidelijke landbeloften van de Here
God aan Israël" discutabel stelt en
daardoor het bestaansrecht van Is
raël ondergraaft. Politieke lichamen
kunnen bijbelse uitspraken nog ais
onverstandig terzijde leggen, maar
christenen dienen de bijbel als richt
snoer te nemen, vinden zij.
Het vredesinitiatief van Sadat
vraagt volgens de vier van Israël een
onverantwoorde concessie Ook wij
zen rij erop. dat het Begin was. die
Sadat uitnodigde.
GENEVE De hulpafdeling van
de wereldraad van kerken heeft de
aangesloten kerken gevraagd om
560.000 gulden voor hulp aan slacht
offers van de overstromingen in
maart in Mozambique. In de Zambe-
si-vallei werden 200.000 mensen
dakloos.
ADVERTENTIE
Alleen het zuivere Woord kan ons redden van de chaos in
eigen leven en in het leven van de gemeenschap. Helaas
hebben we allemaal de neiging om van alles aan dat
Woord toe te voegen en er van af te doen.
Steun daarom ook ons Reformatisch Centrum in Italië. Giro 901.000
Ln.v. In de Rechte Straat te Velp, met vermelding: Ref. Centrum I.
EUROPABOULEVARD
op het balkon
door zachte hand
dwongen
hier m'n rust te nemen
op het balkon
kolkt het gegrom
van dit bestaan
hoog tegen mij op
van ver hoor ik ze aanstormefaer
in hoogste versnelling
gjVan
©El
Var
ce-r
te r
eori
seri
om het groene licht te haler de
gierend en steigerend
komen ze tot stilstand
in een mislukte race
als dieren van het woud
die met de hoeven slaan
loeien de motoren
om hun weg
Wes
Dve:
De
jeur
;at
verd
nucl
Btoo
indi
Lam
iroor
Lam
ran
0<,
mijn God, dat noemt m$iag
„weg"
te vervolgen
maar ook daarboven
laat men zich niet onbetuigtyjnj
uit dichte nevels in de vertejaak
doemen met de precisie
van een uurwerk
de jumbo's te voorschijn
een donderend geweld
plooiend
en achter zich
een zwarte pluim
zo zit ik hier
op het balkon
op een niveau
tussen onderwereld
en hemel
beklemd in hun geweld
maar met m'n eigen stilte
waarin de vogels
te horen zijn
en ver weg
de rivier
zich slingert
door het groene land
'Olg
nric
dan
rijer
Dis
atoc
evangelie is. door ethiek welke haaks
staat op de bijbelse ethiek. Uitspra
ken van leidinggevende figuren in de
top geven soms wel aanleiding tot
diepe verontrusting. Veel jongeren
zien het niet meer. Men experimen
teert erop los. Het kerkelijk denken
vermindert. Vrije geloofsgroepen rij
zen buiten de kerk als paddestoelen
uit de grond".
Eind vorige maand was er een sa-
menspreking tussen de hoofdbestu
ren van de gereformeerde bond en de
confessionele vereniging Meer dan
een bezinningsbijeenkomst werd het
niet. Maar het contact zal worden
voortgezet.
Zuid-Af rika
Betreffende Zuid-Afrika betuigde
het hoofdbestuur van de confessio
nele vereniging zijn solidariteit met
de gehele kerk Het ging niet in op
een suggestie, dat een confessionele
delegatie een bezoek zou brengen
aan Zuid-Afrika izoals de gerefor
meerde bonden wèl deden).
Donderdag en vrijdag houdt de con
fessionele vereniging op Woudscho-
ten te Zeist haar jaarvergadering
met daarop aansluitend haar confe
rentie. Ds. C. A. van Harten treedt
om gezondheidsredenen af als voor
zitter Op de conferentie zullen dr J
Haitsma en prof. dr. R. Bijlsma refe
reren over kerkelijk denken en ker
kelijke prediking in deze tijd.
WINDESHEIM De hervormde
kerk te Windesheim bij Zwolle is
dringend aan restauratie toe. Men
schat dat dat tweeëneenhalf miljoen
gulden zal gaan kosten. Daarvan zal
de overheid weliswaar het overgrote
deel betalen, maar een geldwervings
actie zal toch nog een kwart miljoen
op moeten brengen.
De kerk is het enig overblijfsel van
het befaamde klooster Windesheim.
dat in 1387 werd gesticht door de
volgelingen van Geert Groote, de
broeders des gemenen levens. In
1580 werd het koooster verwoest. Al
leen de brouwerij bleef bewaard.
Sinds 1632 wordt deze als kerk ge
bruikt In het begin van deze eeuw
werd het gebouw ondeskundig geres
taureerd. Zo werd een te grote toren
aangebracht, die nu tijdens storm
weer als een hefboom werkt. De mu
ren vertonen daardoor diepe
scheuren.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Woudenberg: C.
Bergh te Rotterdam-Zuid; te V4,
kenswaard/Aalst-Waalre: J. J.
Wal. kand. te Arum; te Haarleijf
Schoten (toez.): L. J. de Leeuw te J
Annaparochie; te Abbenbroek:
Vogelaar, kand te Hoogeveen;
Amersfoort: J. P. Smit te Barsingd1,
hom; te Zegveld: J. P Nap, kand.
Ede; te Leerdam: K. A Abelsma
Wateringen.
Bedankt voor Weesp (toez.): J. Pror
te Marken; voor Middelharnis
van Brummelen te Huizen (NHi.
Aangenomen de benoeming tot t
jaardenpastor te Hilversum: S W
Vries a s. em.pred te Hilversum p.
Beroepbaar: B. J Stobbelaar, Vj
Inntprrtam TOï
op
nig
Josi
26 j
bez<
den
a tel
tot
P"3:
den
hee
uitg
Obj
Ostadestraat 22'. Amsterdam.
wer
mui
gen
ere-
GEREF. KERKEN
Beroepen te Berkel en Rodenrijs:
G E. Klap te Fijnaart; te HengeEL"\"
(O): C. Warner te Barenrecht.
Aangenomen naar Glanerbrug: Sj
Zwaan te Amsterdam; de benoemii
tot ziekenhuispred in het psyc
centrum Rozenburg en het Zeeho
pitium te Den Haag-Loosduinen:
v.d Kooij te Hilvesum.
GEREI.GEMEENTEN
Beroepen te Krimpen a.d. IJssel: J
Ha aren te Amersfoort; te Oud Bei
erland A Hoogerland te Krabbe
dijke
Bedankt voor Boskoop R Boogai
jOra
In
Nai
het
sch
kor
te Leiden; voor Terwolde: P Ho wel
koop te Kampen; voor 's-Gravenpo
der: J. W Verweij te H l. Ambachl
B APT.GEM EENTEN'
Beroepen te Delfzijl: G. Bosveld
Muntendam.
OL'D.GEREF.GEM
Beroepen te Rotterdam-Zuid: M
Middelkoop te Zwolle (herv gerdmee
gem.).
Ds S. G. Bloem
ster
Mat
zorg
hij
mus
ach
Op 74-jarige leeftijd is vrij plotselii lukl
overleden ds S G Bloem te Omme zijn
Hij was vanaf 1934 gereformeerd prtberi
dikant in achterenvolgens Niezi Dat
Gasselternijveen, Hoogkerk. Hoog mal
zand-Sappermeer, Schildwolde e sprj
Goor. Na zijn emeritaat in 1968 wei mee
hij geestelijk verzorger van een W
jaardencentrum in Hengelo, terw kim
hij ook hulpdiensten verichte in hij
wijk van ds C. Mak te Hengelo, i op
deze synodepraeses is. Ds Bloe bevi
was, toen hij in de provincie Groni gev<
gen werkte, voorzitter van de provi vrol
ciale diakonale conferentie. Ook wi dat
hij actief in het gereformeerde ma zich
nenbondswerk. wor
besl
mag
geld
mee
ES
De leidende r -k. geestelijke in Cl zijn
na. aartsbisschop Ignatius Pi Sh
Shih van Sjengjang. is vorige wet1
overleden. Hij werd 81 jaar AartsbJ
schop Pi werd in februari op h
partijcongres in Peking gesignaled
als een van de religieuze leiders. C
het congres meemaakten pid
Bisschop Simonis van Rotterdaf
zal zaterdag meewerken aan e
open dag van de r.k. charismatisd *n,°
beweging in Den Haag. in de techi
sche school Sint Paulus. Meppelw
339. De bisschop zal voorgaan in i
eucharistieviering.
Pi Shu-Shih
DE
aqt
In 1
Jo
enzi
ijn
bias
hen
hen
eige
ten
den
ven
kraj
Illu: