Tedere aanpak van natuurparken ABN Bank Arie Hassink mag meedoen bij truc Oosterbosch V f Erotiek zonder élégance KUNST Falaffel beperkt in aanpak Vraag onze man in Saoedi Arabië. Ontspannend sprookje vol malle situaties NIEUWE FILM VAN BERT HAANSTRA INIEl Dolle dwaze vrijdag ^Vakbeweging gebruikt mogelijk "Stemrecht aandelen VAD-fonds Ontsnapping in slotfase bepaalt saaie eerste etappe Zege Moser in Italië De Blije Druk Spelen 1984 naar Serajewo en Los Angeles Een feeëriek tafereel uit de nieuwe film van Bert Haanstra Nationale parken: de natuur om te aaien. door Dirk Ouwendijk Het is al weer jaren geleden, dat Bert Haanstra zich met een nieuwe film manifesteerde. Dat was in 1972, met zijn grote „natuurfilm", die aan de mens duidelijk maakte hoeveel hij over zichzelf zou kunnen ontdekken, zou hij zijn verschijnen willen bezien als „Bij de beesten af". kunnen nog de speelfilm „Dokter ,lder zaait papavers" noemen, iaar die film was minder „typisch laanstra" dan „Bij de beesten af". Naar zijn aard is Haanstra een docu- lentarist, met een beminnelijke vi- ie op natuur, mensen en dingen. Hij iemand die deze drie „elementen" te verstaan als filmbouwstenen {raag op een anekdotische manier net elkaar in relatie brengt. In diver- gradaties van gevoeligheid, hu- nor, schilderachtigheid, ironie. Ik al niet zeggen, dat Haanstra zich jlaarin een meester heeft getoond wat is overigens een meester?), wel leeft hij met deze methode van fil- nen bijzonder boeiende en plezieri- e dingen gecreëerd. r zit echter één nadeel aan deze lethode vast, vernieuwing, hoe dan Dk, lijkt uitgesloten. De zaken wor- en bij voorbaat in een Haanstra- ader gezet. Ze komen in dat kader leuk voor de dag. Maar erg diepe indruk maken ze toch niet. f Dat geldt ook voor zijn jongste film Nationale Parken, gemaakt in op dracht van een „interdepartementa le commissie", die is ingesteld om te Onderzoeken of er in Nederland na tuurparken moeten komen en ver volgens wóór die parken gevestigd moeten worden. Als je de film gezien hebt, die Haan stra daarover gemaakt heeft, krijg je het gevoel alsof je de natuur in Ne derland eigenlijk even zou moeten aaien. Een goeiige, fraaie hond, die je een beter bestaan gunt dan een mie zerig erfje en een keurig hondehok. Wat aan Haanstra's film ontbreekt is, de strijdbaarheid van een idee. Het beste wat er van de film te zeggen is en dat is niet gering is, dat Haanstra zijn cameraman volop in de gelegenheid heeft gesteld om fraaie natuurbeelden vast te leggen. Een strikt esthetische, kalme bena dering van „de nationale parken". FILM- KUNST SPORT In verband met de films van Waleri- an Borowczyk van oorsprong een Pool maar doorgaans werkend in West-Europa aarzelen de meesten om over „porno" te spreken. Borow czyk heeft een aparte manier gevon den, om aan zijn erotische vertellin gen (want dót is het onderwerp, dat hem het sterkst interesseert) een glans te geven van galante zinnelijk heid. Hij toonde zich in zijn films over het geheel genomen vrijmoedig in amou reuze beelden, maar slaagde erin om zich van grofheid te onthouden. Hij stond dichter bij een Boccaccio zo als deze geraffineerde literatuur maakte dan bij Boccaccio zoals deze in brutale forsheid wilde bruskeren. Maar in zijn jongste film Interno di un convento. dat oogt naar een ver haal van Stendhal, haalt Borowczyk bij lange niet het koel esthetische niveau van zijn voorgaande „elegan te geschiedenissen". Er zijn diverse verhalen geschreven over de toestanden in semi-religieu- ze vrouwenkloosters, waar adelijke meisjes terecht kwamen, die hun fa milie min of meer tot last waren en in schijn-vroomheid tot een dor gefru streerd leven waren veroordeeld. Dat dit tot allerlei excessen en ongezon de menselijkheden moest leiden is te begrijpen. Dat is allemaal in litera tuur en ook in films breed uitge smeerd. Het zou voor Borowczyk eigenlijk een kolfje naar de hand zijn geweest om, met dit thema als ondergrond, klooster-esthetica en geraffineerde galantie in fraaie scènes en/of beel den met elkaar te verstrengelen. Maar zijn goede geest heeft hem bij het maken van de film kennelijk verlaten, zodat met uitzondering van soms heel geestige beelden de film eerder naar de kant van doodge: wone porno overslaat dan naar de kant van Borowczyks beproefde élé gance. Wie dus tóch de film wil zien is bij deze gewaarschuwd. D.O. Leidsepleintheater, A dam 16 jaar TROUW/KWARTET PS 17 - RH 19 advertentie De heer W.J. van der Mei. Nederlander. Managing Director van de Albank Alsaudi Alhollandi. Deze nieuwe bank in Saoedi Arabië is nog geen jaar oud, maar kan wel bogen op een halve eeuw ABN-ervaring in dat land. De bank is namelijk een jointventure tussen ABN (40%) en Saoedi aandeelhouders (60%), waarin de vroegere kantoren van de ABN in Djeddah, Damman en Alkhobarzijn ondergebracht. Het kantorennet al in de nabije toekomst verder worden uitgebreid; het nieuwe kantoor in de hoofdstad Riyadh is 15 mei j.l. geopend. Saoedi Arabië besteedt de laatste jaren voor miljarden aan opdrachten uit: voor havenwerken, huizen- en utiliteitsbouw, telekommunikatie, wegenaanleg e.d. Nederlandse bedrijven spelen daarbij een voorname rol. De heer Van der Mei en zijn staf zijn een goed kontaktadres voor de Nederlands^ ondernemers. Dit is zijn adres: Albank Alsaudi Alhollandi, Charia King Abdul Aziz, P.O. Bok 67, Djeddah. Telex: 40012. U kunt natuurlijk ook eerst kontakt opnemen met ons hoofdkantoor, Afd. Centrale Buitenlandse Kantoren, tel. 020-293862. ABN mensen staan op vele plaatsen in de wereld voor u klaar. Aan nieuwe films in het filmprogramma, dat deze week op de bioscoopschermen te zien Is, valt weinig boeiends te beleven. Uitzonderingen in het programma zijn, in Tuschinski III de film „Der Amerikanische Freund" en in de kijkhuizen „Le fond de l'air est rouge" twee films, die in deze rubriek al besproken zijn in verband met de festivals in Arnhem en Botterdam. 1 rn{ onze soc.-economische redactie 1TERDAM Vice-voorzitter firn Spit van de Federatie Neder- tndse Vakbeweging sluit de moge- jkheid niet uit, dat de vakbeweging ls beheerder van het fonds van de ss« ermogensaanwasdeling het stem- echt van de aandelen in dat fonds pat gebruiken. een conferentie van Europese lernemérs in Amsterdam zei Spit isteren dat deze ideeën eigenlijk in HTiltrijd zijn met de opvatting van de 'NV, dat beslissingsrecht niet op JTidapitaalbezit gebaseerd mag zijn. In e visie van de FNV hebben in de irste plaats werknemers het funda- ïentele recht om doeleinden en be id van de onderneming te bepalen, daar zolang die visie geen werkelijk heid is, acht Spit het helemaal niet DE nmogelijk dat ook de vakbeweging aiie ezit gaat gebruiken om invloed uit t> oefenen. Spit voegde hieraan toe dat demo cratisering binnen de onderneming niet voldoende is, omdat ook de ge meenschap belangen heeft bij het ondememingsgebeuren. Als het on dernemingsbeleid alleen uitgaat van het vrije marktmechanisme komen er enkele zaken in de knel, zoals sociale prioriteiten, een zuinig ge bruik van schaarse middelen en een goede zorg voor het milieu. Met het oog op deze belangen zal de overheid grenzen moeten stellen aan de be slissingsvrijheid van de ondernemin gen. Ook in verband met de hard nekkige werkloosheid vindt de vak beweging hét noodzakelijk dat in vesteringen worden „gestuurd". Er zouden investeringsovereenkomsten moeten komen waarbij overheid, werkgevers en vakbeweging zijn be trokken. Voor interessant werk moet de bio scoopbezoeker het verder hebben van de prolongaties. Het zou voorba rig zijn om te zeggen, dat vermoede lijk de jaarlijkse komkommertijd is ingegaan. Ten eerste zijn er, zoals al gezegd, de interessante prolongaties; ten tweede is men in het bedrijf het begrip „komkommertijd" langzaam aan wat aan het afzwakken. Overigens valt er voor de al dan niet aanwezige komkommertijd altijd te rug te grijpen op de grote leveran cier: de Walt Disney Productions. Wat ook deze week weer is gedaan met Freaky Friday, met als Neder landse titel „Dolle, dwaze Vrijdag". Speels Het gegeven is heel aardig. Het is ontleend aan de bekende wens: „Ik zou best eens in de huis v an die of die willen kruipen". Het thema heeft stof geleverd tot sprookjes (zoals An dersen) of romans (o.m. niemand minder dan een Bernanos). Het geeft gelegenheid tot speelsheid, maar ook tot ernst. In „Freaky Fri day" zien we het een noch het ander. Alleen maar pogingen helemaal in de lijn van de Disney-produkties om een vlot en geinig verhaaltje op het doek te toveren. De hoofdpersonen zijn de dertienja rige sloddervos Annabel, een kei in het hockeyen maar tevens een wan hoop voor de tweede hoofdpersoon, haar moeder Mevrouw Andrews. Op een ochtend dat de twee weer eens danig met elkaar in de clinch zijn geweest, vereuchten ze, gelijktijdig, de een, Annabel, in een snackbar, de ander, de moeder, thuis: ik wou, dat ik 's één dag in hóór schoenen kon staan. De verwisseling gebeurt, de geest van ma komt in het lichaam van sloddervos-dochter te huizen, de geest van Annabel in het lichaam van de steeds precieuze ma Andrews. Bij de uitwèrking van het op zich pikante gegeven is er te veel uitgege- gaan van „dolle situaties", waarin de heer Andrews, ook al verwisseld als pa en echtgenoot, de bekende opge- pi jpte rol speelt van Iemand die door vrouw en dochter op onbegrijpeijke manier voor schut wordt gezet. Er kan nu en dan zeker om malle situaties gelachen worden, maar geestigheid is over het algemeen bij Amerikanen, die zich aan dit soort sprookjes wagen, ver te zoeken. Ont spannend is het overigens wel. ST. WILLEBRORD (ANP) Olympia's Ronde van Nederland is een merkwaardige koers. Driekwart van de eerste etappe van Scheveningen naar St. Willebrord over 163 kilometer zag het er naar uit dat het klassement geen noemenswaardige verschuivingen zou ondergaan. Toch gebeurde het, omdat tijdens de drie plaatselijke omlopen in het Brabantse wielernest een kopgroep van acht renners het peloton op 50 seconden achterstand reed Een kopgroep met onbekende maar ook klinkende namen. De oranje-truidrager, de winnaar van de proloog Bert Oosterbosch zat erbij. Ook de tweede „beschermde" renner uit diens ploeg, Henk Mutsaars, maar eveneens Arie Hassink, de win naar van de Ronde vorig jaar. De 27- jarige oud-kampioen van Nederland gebruikte zijn grote routine om han dig gebruik te maken van een list, die door de ploeg van Óosterbosch was bedacht, om niet alleen de etap pe te winnen, maar ook om vla de vijftien seconden bonaficatie naar leider Oosterbosch toe te sluipen. De „truc" werd uitgevoerd tijdens de tweede van vier plaatselijke ronden van tien kilometer in St. Willebrord. Egbert Koersen, de strijdlustigste renner van de eerste etappe, had de aanval geopend, nadat het peloton vanaf Scheveningen in sterk opge schroefd tempo vrijwel voortdurend een geheel was geweest. Er was al leen een groepje meest buiten landse renners gelost. Koersen demarreerde en kreeg Heddy Nieuw- dorp en Rene van de Broek mee. Het trio kreeg niet veel ruimte, maar bleef wel voorop toen de ploeg rond Oosterbosch het strijdplan ten uit voer bracht. De uitvoering door Piet van der Kruys was perfect. Van der Kruys is een 30-jarige oud-beroeps renner, die in de ploeg met jonge cracks als Oosterbosch, Van Est en Mutsaars onmisbaar ls vanwege zijn onbaatzuchtigheid. Dertig kilometer voor het einde com mandeerde Van der Kruys zijn troe pen naar voren. Oosterbosch en Mut saars gehoorzaamden. Van Est had onderweg te hard gewerkt en te wei nig gegeten om nog op krachten te zijn. Oosterbosch en Mutsaars knal den weg en gelijk liet Van der Kruys een gat vallen en organiseerde de verdediging. De „naamlozen" Polak en Damen waren mee, min of meer per ongeluk. Arie Hassink doorzag de tactiek en reed uit alle macht om als laatste aan te sluiten. Daarin slaagde hij. Hassink betekende natuurlijk wel een gevaarlijke concurrent voor de op de eindzege beluste Oosterbosch en Mutsaars. „Dit keer mocht hij er best bij zijn", verklaarde Ooster bosch, „dat gaf ons meer steun af stand te nemen van de rest. Concur rentie werd uitgedund. Er komen nog tijdritten en een etappe in Lim burg om het duel met Hassink uit te vechten". Een duel. dat Hassink niet uit de weg zal gaan. „Ik rijd gewoon zo hard als ik kan in de tijdritten, meer kan ik niet doen. Wel is het zo dat ik me veel sterker voel dan vorig Jaar. Toen won ik Olympia's Ronde met slechts vier weken training in de benen. Dat was een wonder. We zul len nu wel zien. In Olympia's Ronde gebeuren immers zo vaak onver wachte dingen". De uitslag van de eerste etappe, Scheveningen-St. Willebrord over 163 kilometer is: 1. Arie Hassink 3.48.22 (met tijdsverg. 3.48.07), 2. Henk Mutsaars 3.48.22 (met tijds verg. 3.48.12), 3. Rene van de Broek 3.48.22 (met tijdsverg. 3.48.17), 4. Eg- bert Koersen 3.48.22, 5. Bert Ooster bosch z.t., 6. Ad Polak z.t., 7. Heddy Nleuwdorp z.t., 8. Pim Bosch 3.48.32, 9. Jac Verbruggen 3.49.12, 10. Lauri Petrov (Rusl.) z.t., 11. Peer Maas z.t., 12. Bart van Est z.t., 13. Wies van Dongen z.t., 14. Ad van Peer z.t,. 15. Ton Huljzen z.t., 16. Martin Taverne z.t., 17. Frits Pirard z.t., 18. Jan Jon kers z.t., 19. Igor Beliakov (Sov) z.t., 20. Toon van der Steen z.t. Algemeen Klassement 1. Bert Oos terbosch 3.53.13,2. Hassink 3.53.14.3. Mutsaars 3.53.30, 4. Rene van de Broek 3.53.42, 5. Nieuwdorp 3.53.47, 6. Koersen 3.53.48, 7. Polak 3.53.51, 8. van Est 3.54.03. 9. Bosch 3.54.07. 10. Pirard 3.54.11, 11. Jos Lammertlnk 3.54.13. 12. Jan van Houwelingèn 3.54.20. 13. Maas 3.54.25, 14. Petrov 3.54.29, 15. Huizen 3.54.32, 16. Belia kov 3.54.33,17. Van der Steen 3.54.34, 18 Verbruggen 3.54.35, 19. Van Peer 3.54.36.20. Jonkers 3.54.36. Puntenklassement: 1. Oosterbosch 36 punten, 2. Hassink 35, 3. Mut- saaars 29. door Dirkje Houtman AMSTERDAM Ruimte, beweging, ritme en stem zijn de niddelen waarmee mimetheater Termiek op basis van alledaag se voorwerpen improviseert en tot een voorstelling komt. „Falaf- el" is de tweede produktie van het collectief dat vorig jaar werd ipgericht. Deze produktie is tot en met 20 mei in het Shaffy (heater te zien. sim "alaffel" is opgebouwd uit vijf de en. scheepstouw, maskers, fruit, py- bna's en een klapdeur, genoemd aar de voorwerpen die als uitgangs- unt voor de improvisaties dienden, raarvan elk groepslid er één regis terde. Je zou kunnen verwachten ^1 at deze aanpak resulteerde in sterk ^differentieerde beelden uiteen- >pend van onderwerp, verschillend 3 aanpak. Dat was bij deze voorstel ing niet het geval. Uitgewerkt leken le delen qua structuur en opbouw krk op elkaar: introductie van ma teriaal en spelers, de spelers onder zoeken het materiaal, hetgeen ontr aardt in chaos van waaruit men werkt naar een slot, dat veelal slor dig en onduidelijk was. In „Fruit" bijvoorbeeld wordt het materiaal zo'n vijf kilo Golden Delicious in een vergrote speelgoedauto op het toneel geïntroduceerd. Tijdens de rit rollen de appels eruit: klaar voor gebruik. En wat kun je met die ap pels doen? Kapotlopen. erover uit glijden. opeten tot kotsen toe of in een mandje doen waar je niet bij kan, omdat de ladder waarmee je omhoog moet klimmen kapot is. En dat allemaal quasi-toevallig, leuk, schalks of wanhopig. Die weinig in ventieve aanpak kenmerkt vaak ook de andere delen. Het blijven uit-zijn- krachten-gegroeide eerste klas to neelschoolimprovisaties. Een idee achter hetgeen men toont, ont breekt, althans wordt niet zichtbaar. In „Maskers" drijft men dit ten top. Een kermisfamilie, geplaatst op een wagen, uit zich op een manier die het goed zou doen in een reclamespot voor het Blo-vakantieoord. Mis plaatst effectbejag tussen de schuif deuren. „Een klapdeur", waarmee de voor stelling besloten wordt, is het enige deel dat hierbovenuit komt. De ge spletenheid van een persoon, die worstelt met de terugkerende vraag of hij de gele koffer voor of achter de deur vastpakte, manifesteert zich in de andere vier spelers. Hun zeker- I -r. heid, geuit in een stellige bewering, wordt ontkracht naarmate ze die be wering vaker herhalen Er blijft dan weinig van over en zij worden gere duceerd tot soortgelijke gespleten onzekere personen. Dit levert aan het slot nog een aardig plaatje op, maar kan de voorstelling niet red den. Die bleef als geheel beperkt tot een goedbedoelde aanzet, waarvan de uitwerking onvoldoende was. HAARLEM Ter gelegenheid van het 275-jarig bestaan van het grafi sche bedrijf Joh. Enschedé en Zo nen, wordt In de Vleeshal, Grote Markt te Haarlem tot 26 juni de tentoonstelling „In De Blije Druk, het Huis Enschedé sinds 1703" ge houden. In 1698 begon Izaak Ensche dé als leerling-zetter In het huis De Blije Druk te Haarlem. In 1703 ves tigde hij zich als zelfstandig drukker. De zaak groeide onder hem en zijn opvolgers uit tot een groot en vooral zeer veelzijdige grafische onderne ming met activiteiten op het gebied van le Hergieten, drukken van boe ken, couranten uitgeven, het ver vaardigen van bankpapier, postze gels en andere waardepapieren. Nu, bij het 275-Jarig Jubileum organi seert het Frans Hals museum In nau we samenwerking met het bedrijf en de Stichting Museum Enschedé een herdenkingstentoonstelling. Uiteraard wordt hier aandacht be steed aan de geschiedenis van het bedrijf. Ook de technische aspecten van het grafisch bedrijf worden be licht. Dit zijn o.m. de onderwerpen: lettergieterij, Oprechte Haarlemse Courant, oude dinikpersen en druk werk in diverse technieken. Dagelijks 10 00-17.00 uur. zon- en feestdagen 13.00-17.00 uur. SIENA Francesco Moser heeft gis teren het tweede gedeelte van de elfde etappe van de Ronde van Italië gewonnen. Zijn aartsrivaal, de Belg Johan dc Muynck, heeft evenwel de leiderstrui nog in zijn bezit. Moser kwam drie seconden eerder over de streep dan het grote peloton waar ook De Muynck in zat. Eerder op de dag werd het eerste gedeelte van de elfde etappe gewon nen door de Jonge Italiaan Bruno Zanoni. In die rit kwam Rik van Linden vijfhonderd meter voor de streep ten val en liep een hoofdwond op. Later staakte Van Linden de strijd in de Giro definitief. ATHENE (SID, DPA) - De Olympi sche Spelen van 1984 vinden In elk geval plaats ln Serajewo (winter) en mogelijkerwijs in Los Angeles (zo mer). Het tachtigste congres van het Internationaal Olympisch Comité heeft ln Athene buitengewoon veel moeilijkheden gehad om met de Ca- llfomische vertegenwoordigers tot een vorm van overeenstemming te geraken. Zij krijgen toten met 31 juli aanstaande dc tijd om te voldoen aan alle door het IOC gestelde voor waarden Zo niet dan is de kandi daatstelling voor de organisatie van de zomerspelen 1984 opnieuw open. Los Angeles kan zich vooralsnog al leen „provisorisch" tooien met de Olympische ringen. De grote winnaar van Athene was Serajewo. Na een krappe nederlaag bij de eerste stemming tegen Sappo ro werd de Japanse Olympische stad bij de tweede stemming met drie stemmen „overwonnen." De uitslag van de stemmingen: eerste ronde: Sapporo 33 stemmen, Serajewo 31 stemmen, Zweden met Gothenburg 10 stemmen. Een stem blanco. Twee de ronde: Serajewo 39 stemmen, Sapporo 36 stemmen. Na de sluiting van de kandidaatstel ling op 31 oktober van het vorig jaar gold de 400.000 Inwoners tellende hoofdstad van de Joegoslavische provincie Bosnié-Herzegowlna als een krasse outsider. De plaats dank te zijn bekendheid aan een enkele gebeurtenis: de moord van de Bos niër Gavrilo Princip op 28 Juni 1914 op de Oostenrijkse troonopvolger Franz Ferdinand; het begin van de 'Eerste Wereldoorlog

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 19